F\ DUIM BURGER
DÉ EENLANDEQ
ARNHEMS CHEWEG 26
DAMES MODEZAAK
WILLEM GROENHUIZEN
Gouden- en Zïlreresi Vu.'poticoden.
BUITENLAND.
CHRYSLER'SO" COACH
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 mei Inbegrip van een bewijsnummer.
Zaterdag 23 Juni 1928
26e Jaargang Mo. 3Ü2
ZULT HEMELf, MADAT DIT MODEL VOOR U
GEDETiOMSTREERD 15 EM U HOORT, DAT DE
PRÜS SLECHTS3050.- BEDRAAGT.
Firma SV1. A. Ramselaarj
Krommestr. 4-6 8 Lanjeslr 52
Badhanddoeken
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f X-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
DIDECTE.UR-UITG EVER! J.VALKHOFP
DAGBLAD
elke regel meer f0.25. Liefdad'.ghclds-odvertcntHin voor 6%
helft van dcD prijs. Kleine Advcrtentlfin „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent, elke regel meer 10 cent, drieman! plaatsen f 1.Bewijsnummer eitr» 9 0.05
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2»
Heden geëtaleerd:
pas ontvangen VILT HOEDEN en
REGENMANTELS
Opruiming van Stroohoeden
HAAT
Yt5 fr« (Nadruk verboden).
Tot de gevoelens, welke men algemeen
als zedelijk ongeoorloofd pleegt te veroor-
deelen, 'behoort de haat. Een goed en ver
standig mensch haat niet; een goed en ver
standig mensch heeft lief. De liefde is de
zachte kracht, welke voor de menscbheid en
menschelijkheid ten slotte de overwinning
zal brengen. Met haat wint men niets.
Terwijl liefde opbouwt, breekt haat af.
Liefde is het hoogste en beste gevoel; haat
;het laagste en slechtste. Iemand' die haat
heeft zichzelf nog niet opgevoed tot het
peil, waarop een mensch van dezen tiid be
hoort te staan. Tot d'e plichten, welke wij
onszelf en onze omgeving dienen te stellen
behoort, dat wij de liefde willen aankwee-
ken, maar uitroeien den haat.
Aldus d'e algemeene overtuiging onder de
menschen. Toch zijn er oogen'hlikken, waar
in men zich gedrongen voelt tot de vraag,
of inderdaad de haat zoo verfoeielijk en
verderfelijk is als men meent. Is werkelijk
haat niet te rijmen met een zedelijke
levenshouding? Mag een goed' mensch niet
haten?
Het komt voor, dat toonbeelden van
Tnensohelijkheid en deugd hebben gehaat
of dat 2ij tot haat hebben aangespoord.
Voor menigeen is het een ontgoocheling,
met dergelijke ervaringen kennis te maken.
Wanneer godsdienstige menschen in hun
Bijbel bijv. lezen, dat Jezus met de zweep
de wisselaars uit den Tempel drijft of dat
hij den onvruchtbaren vijgeboom ver
vloekt, vinden zij dit even teleurstellend als
zijn waarschuwing, dat hij niet is gekomen
om vrede te brengen maar het zwaard en
dat, wie vader, moeder, vrouw en kinderen
niet haat, onmogelijk ziim volgeling kan zijn.
Begrijpelijk is deze teleurstelling voor
hen, die in d'en Christus-figuur zoo gaarne
cie verpersoonlijking zien van zachtmoedig
heid, verdraagzaamheid, vredeliev enden
zin. Hoe' is het een met het ander te rijmen?
Hoe kan Jezus gelijktijdig de leeuw en het
lam zijn. Hier ligt voor menig ernstig
mensch een probleem.
Voor velen is het een verbijsterende ont
dekking, dat liefde en 'haat kunnen samen
gaan en elkaar niet volstrekt uitsluiten. Nog
heviger zal hen de verklaring ontstellen, dat
liefde en haat niet alleen kunnen samen
gaan, maar dat de eer.e niet denkbaar is
zonder de andere. Liefde zonder haat is
evenmin denkbaar als zon zonder scha
duw. Liefde en haat hooren bijeen, vullen
elkaar aan gelijk man en vrouw of lichaam
en geest. Wie waarlijk liefheeft, haat even
eens en zoo wordt de haat de toetssteen
voor de liefde.
Stellig is er liefde zonder haat in de
wereld. Maar of dit de ware liefde is? We
noemen zoo spoedig iets liefde, wat eigen
lijk dezen naam niet mag dlragen. Brand,
de hoofdpersoon uit Ibsen's bekende drama,
betoogt zelfs, dat cp aarde geen woerd zoo
leugenachtig gebruikt wordt als het woord
liefde. Hij vergelijkt dit woord' bij een slsng,
die verstolen nabij kronkelt en de slappe
instincten van den vermoeiden geest op een
dwaalspoor brengt.
Dit woord liefde, zooals wij het algemeen
onder elkander gebruiken» zegt hij, is een
deksel over duizend poelen van ongerech
tigheid. Onder den dekmantel der liefde
meenen wij ongestraft te kunnen zondigen.
Wordt de weg naar het hoogste ons te smal
of te steil of te lang, dan- keeren wij uit
louter liefde om. Wie tot groote dingen wil
komen zonder zich in te spannen, noopt
zijn doel wel door liefde en goedheid te
zullen bereiken.
Wij begrijpen, welk soort liefde Brand
hier op het oog heeft. Reeds noemt hij ais
Synoniem van deze liefde het woord: goe
digheid. Vaak verwarren de menschen deze
twee met elkaar. Als hoogste deugd te-
roemen zij zich er op, dat ze nóg nooit
jegens iemand oen kwaad woord 'he to en
gesproken en ook nog nooit van iemand een
kwaad woord hebben gc-had.
Inderdaad' is veel van deze liefde niets
anders dan slapheid en onnooze'l'heid. Goe
dige menschen mogen aangenaam in den
omgang zijn, als persoonlijkheid bcteekenen
zij dikwijls niet veel. En zij zijn het niet.
die de menschheid' in 'haar zweren strijd
voor het ideaal een eind op weg plegen te
helpen-
De ware liefde heeft als noodwendige
keerzijde haat. Wie het goede liefheeft,
moet het kwade haten. Daar is geen zach
tere uitdrukking voor. Hij kan niet toegeef
lijk zijn jegens het kwade, hij kan het niet
op beminnelijke wijs door de vingers zien,
het wekt zijn toorn en zijn afschuw. Geen
woorden zijn hem te kras, geen gebaren te
hevig, om het te bestrijden. Gelijk hij heel
zijn hart en heel zijn bestaan inzet voor dc
liefde jegens het goede, zet hij heel zijn
hart en 'heel zijn 'bestaan op het spel uit
haat jegens het kwade.
Het is gemakkelijk, te beweren, dat men
aen vrede liefheeft. Maar zoo deze liefde
echt is, openbaart zij zich in een grenzen-
loozen en feilen haat jegens den oorlog.
Het is gemakkelijk, te beweren, dat men het
recht liefheeft. Maar ware liefde tot het
recht uit zich in haat jegens ongerechtig
heid. Het is gemakkelijk, te beweren, dat
men innig begaan is met de verdrukten.
Doch die innigheid is niets anders dan zelf
bedrog, zoo zij niet als natuurlijke keerzijde
heeft de haat jegens de onderdrukkers.
Liefde is een gevoel en het eene gevoel
sleept noodzakelijkerwijze het andere mee.
Hoe krachtiger het gevoelsleven is, des te
meer invloed zal er van uitgaan. Een
mensch leeft naarmate zijn gevoelsleven.
Het gevoel is de bron, waaruit de stroom
welt, die het terrein van gedachte en ar
il eid bevrucht. Op dien stroom komen de
hulpmiddelen aangedreven, waardoor de
strevendemensch tot strijd en moeite in
staat is. Zonder gevoel blijft het ideaal een
ontwerp op papier.
Wanneer wij lezen van het leven der
groote helden uit de wereldgeschiedenis,
clan blijkt ons telkens weer, hoe zij, gedra
gen door den machtigen stroom van het
gevoel, eanbruisten en aanstormden tot de
aanvallende daad. Hervormers, profeten,
pioniers, die de menschheid een nieuwen
godsdienst, een nieuwe maatschappij, heter
inzicht en een hoog-er levenspeil hebben
gebracht, waren als lawinen, die zich stort
ten van de hooge alpen van het idealisme
op de laagvlakten der nuchtere werkelijk
heid, om deze te overstroomen met hun
bevruchtend slib.
Hun meesteepend geweld droeg tweeërlei
aenzien: het was liefde, gemengd met haat.
Hartstochtelijke liefde voor hun ideaal,
hartstochtelijke haat jegens alles wat dat
ideaal in den weg stond. Zij bouwden
enbraken; de gloed van hun innerlijk
vuur verwarmde de harten, maar vernietig
de en verzengde d'e laffe en lage instinc
ten.
Soms lijkt het wel, of onze tijd den haat
niet meer kent. Het tegenwoordige ge
slacht peinst en ontleedt; het tobt zich af
over problemen, maar lost geen problemen
op. Men is verdraagzaam en- alzijdig in zijn
oordeel; men beschouwt wïjsg-eerig het vóór
en het tegen. Het hartstochtelijke gevoel
is teloor gegaan, de gespierde daad blijft
achterwege.
Is deze zachtzinnigheid louter winst. Of
zou dit gebrek aan haat gebrek aan liefde
beteekenen? Is de mensch, die het goede
liefheeft, te zwak geworden cm het booze
te hatenv of is er heden1 geen boosheid
meer te ontdekken, welke zijn haat rechtv
aardigen zou?
H. G. CANNEGIETBR.
LA1MGESTRAAT 43 TELEFOON 852
JUWELIER GEDIPL. HORLOGEMAKER
GEVESTIGD 1885
vol verschoten op de politie Toen moest deze
wel gebruik maken van haar wapens De po
litie heeft nu bepaald, dat alle huizen no 9 uur
s avonds gesloten moeten zijn cn heeft alle
samenscholingen in dc straten verboden.
\V«s de moord op
voorbereid
Roditsj
De afgevaardigden van dc coulitic der de
mocraten cn hoeren, met Pribitsjewitsj aan het
hoofd, publiceercn een verklaring, die o.a.
zegt
In de zitting van de Skocptsjina van 19
Juni hebben iradicale afgevaardigden enkele
malen het voornemen geuit om Stefan Raditsj
te vermoorden. Dc oppositie richtttc onmid
dellijk aan den voorzitter van de Komc-i een
schriftelijk verzoek cm haar afgevaardigden
voor drie zittingen uit te sluiten. Op den dag
van den moord deed de afgevaardigde Nastro-
vilsj een beroep op den voorzitter, opdat hij
den moord op Raditsj en Pribitsjewitsj zou
verhinderen.
Een Fransch oordeel.
Parijs, 22 Juni. (H N.) De Populaire
schrijft omtrent den toestand in Zuid-Slavië,
dat een regeering Wockitsjewitsj in den tegen-
woordigen of een gewijzigden vorm steeds een
kabinet van kening Alexander zal bi ij ven, dat,
bevrijd van de con Ir cue van dc Kamer, het
verdrag van Nettuno waarschijnlijk za! ratifi-
cecrcn, doch daarvoor zal de spanning tus-
schen Italic en Zuid-Slavië niet verminderen.
Het voorhanden zijn van eon koninklijke dicta
tuur in Zuid-Slavic en een dictatuur van Mus
solini in Italië zal het ocgenblik slechts ver
haasten, waarop het tot een botsing tusschen
Italië en Zuid-Slavic zal komen. Het artikel
sluit met de woorden Woest cp uw hoede
voor dc gevaren van den Balkon.
MINISTERCRISIS IN EG7PTE.
Te Cairo loopt het gerecht, dat Kasjuba
pasja, de minister van justitie, die een lid von
de Wafd is, zijn ontslag zou hebben aangebo
den non den eersten minister, maar daar Nahas
pasja, de premier, thans te Alexundrië is, moet
het bericht nog bevestigd worden.
HET ANTI-OORLOGSPACT
DE NIEUWE NOTA VERZONDEN
Londen, 22 Juni. (V. D.) Naar uit
Washington gemeld wordt, zal do Amerikaan-
sche regeering dc nieuwe nota inzake het bui
ten de wet stellen van den oorlog nis instru
ment van nationale politiek waarschijnlijk nog
Zutctdag aun dc mogendheden toezenden. De
publicatie is voorshands op Maandag a.s. be
paald.
Noor verluidt, zullen de afschriften van d
nota aan Polen, Belgic cn Tsjecho-Slowakije
gezonden worden, zulks in verbond met hel
feit, dot deze staten door een recks von veilig-
hcidsverdragen met Frankrijk verbonden zijn
Nader wordt bericht, dat het Amerikannsche
departement van staat meedeelt, dot Kellogg
aan 14 staten een nota gezonden heeft met den
tekst van het voorgestelde multilateraal verdrag
tot verbanning van den oorlog. Het departe
ment heeft bericht gekregen, dat de nota's de
Amerikannsche gezanten te Londen en Parijs
bereikt hebben. De tekst ral echter niet gepu
bliceerd worden, voor al dc andere landen d;
ontvangst meiden.
De kleine entente cn hel pact.
De ministers van de kleine entente hebben
vistoren te Boekarest het pact van Kcllcgg be
sproken Zij verklaarden van oordeel te zijn. dat
men tot de overeenkomst moest loetreden, ech
ter onder de uitdrukkelijke voorwaarde, dat z:-
de bepalingen van het Volkcnbondsverdrag
respecteert cn de onaantastbaarheid der vre
desverdragen verzekert.
Hcrrick cn von Hoesch bij Briand.
Parijs, 22 Juni. (V.D.) Dc minister van
buitenlandschc zaken Briand heeft rncdenmid-
dag den Amerilcoanschen ambassadeur Hcrrick
ontvangen. Met betrekking tot het onderhoud
werd geen enkele mededeeling verstrekt. Men
1 .vin, dat d- pnrt-k'voc^e een
onderwerp van besprekii.^ uitmaakte. Het on
derhoud tusschen Biiand en den Duitschen
ambassadeur, dat hedenochtend plaats had,
zou op dezelfde aangelegenheid betrekking
hebben gehad.
DE AANSLAG TE BELGRADO
NOG STEEDS BEROERING
DE SCHIETPARTIJ TE AC-RAM
Belgrado, 22 Juni. (V. D.) De lijken
van de te Belgrado doodgeschoten Kroatische
afgevaardigden zijn Vrijdag, blijkens berich
ten uit -Agram, onder groote belangstelling af
gehaald. In het hoofdkwartier der Kroatische
boerenpartij werden zij op plechtige wijze op
catafalken opgesteld. De rouwpjechtigheden
werden door alle vooraanstaande Kroatische
perscnen bijgewoond. Dc bijzetting zal Zater
dag plaats hebben
Dc Wecnschc hoogleeraar prof. Singer, die
in den loop van heden te Belgrado arriveerde,
toonde zich zeer tevreden over den toestand
van Stefan Raditsj.
De leider van do democratische partij Da-
widowitsj ontving heden een schrijven, waarin
hij las ter dood veroordeeld te zijn. Deze
dreigbrief heeft in het politieke leven eenigc
ongerustheid veroorzaakt. Te Belgrado werd
heden het gerucht gecolporteerd, dat uit
Agram personen naar Belgrado waren gezon
den, die tot taak hadden wraak te nemen op
den minister-president en den democratischen
partijleider.
In verband met de onlusten te Agram, waar
bij 118 personen gearresteerd werden, die
voor het mcerendeel communisten bleken te
zijn, heeft dc minister van buitenlandsche zak
ken last gegeven, dat het arbeiderssyndicaat
zijn bedrijvigheid moet staken. Er werden do
cumenten en ander materiaal in beslag geno
men.
Omtrent de bloedige onlusten, die Donder
dagavond te Agram (Zagreb) hebben plaats
gehad, wordt nader uit Belgrado gemeld, dot
dc politic instructies gekregen had om onder
geen beding van haar wapens gebruik tc ma
ken. Zekere elementen onder de menigte be-
sohouwderr dit als een zwakheid en losten re-
iMDlEFT' U EEM
y '"AUTO VILT K00PEH BE-
f ZOEKT DAM 0HZE 5H0WR00M.
f VU ZUL! ERVAN OVERTUIGD, DAT U DE
Hl HET WEER VAN MORGEN.
barometerstand: 776.8 gS
barometerstand: 741.7 SB
Hoogste
Brest.
Laagste
Thorshav n.
Verwachting tot den avond van
24 Juni.
Zwakke tot matige Westelijke tot
Zuidelijke wind, waarschijnlijk
licht tot half bewolkt, droog weer,
iets warmer overdag.
\\\\\\\\\\\\\m
TEL. 341 TEL: 529
Prima wit ruige BA i OEK j
60 X 100 0.79
Gekleurde Badhanddoeken
Geel Lila Blauw
60 100 0.69
DE CRISIS TE BERLIJN
MULLER ZAL HET NOG
EENS PRCBEEREN
B c r l ij n, 2 2 Juni. (H. N.) De rijkspresf-
dent heeft vanavond om 7 uur den rijksdagaf
gevaardigde Hermann Muller ontvangen, die
hem uitvoerig rapport uitbracht over dc onder
handelingen, welke hij de laatste dagen inzake
de vorming van liet kabinet heeft gevoerd, wel
ke onderhandelingen vandaag tot het resultaat
hebben geleid, dat dc vorming van een kabinet
op den grondslug van do groote coalitie uls
mislukt moet worden beschouwd. In aansluiting
daarop bracht de afgevaardigde Muller rapport
uit over dc bemoeiingen, waarmede hij van
daag een aanvang heeft gemaakt om een kabi
net op den grondslag van een kleinere coalitie
te vormen. De rijkspresident dankte Hermann
Muller voor zijn tot nu toe gedane pogingen
en machtigde hem dc onderhandelingen voor
de vorming van een kabinet op den grondslag
van een kleinere coalitie voort tc zetten.
HET SPOORWEGONGELUK
IN ZWEDÉN
VIJFTIEN DOODEN
Stockholm, 2 2 Juni. (V. D.) Volgens
de laatste 'berichten heeft het spoorwegonge
luk 15 dooden geëischt. Een 20-lal personen
werd zwirir gewond, 30 onderen licht. Onder
de dooden bevindt zich o.a. ook dc leider van
de Zwecdsche boerenpartij Johannson.
DE VERWARRING IN CHINA
MOERDEN ONDERHANDELT
MET NANKING
P a r ij s, 2 2 Juni. (H.N.) Dc correspon
dent van de Petit Parisian te Sjanghai meldt,
dat tusschen de nationalistische regeering en
gedelegeerden van Mockden over een com
promis wordt onderhandeld, waarbij het her--
stel van den algemeenen vrede mogelijk zal
worden cn Mandsjoerije onder de nationalisti
sche vlag zul kemen. De regeering van Nan
king heeft besloten deze stad ols hoofdstad te
handhoven. Wang, de minister van buitenland
schc zaken, heeft het diplomatieke corps uit-
genoodigd officicelc vertegenwoordigers naar
Nunking te zenden. Wegens het verval van
Nanking verwacht men echter dat dc degra
datie van Peking slechts tijdelijk zal zijn.
Terugtrekking van Jopanschc
oorlogsschepen.
Noor dc United Press uit Tokio meldt, heeft
dc Japanscho regcering besloten een groot
deel van de zich bij Sjanghai bevindende Jo
panschc marinestrijdkrachten terug tc trekken.
In het geheel zullen 27 oorlogsschepen, die
zich sedert her voorjaar te Sianghai bevinden,
naar hun basis in Japan terugkeeren. Als reden
wordt opgegeven, dat de Jopanschc regcering
de Zuidelijke Chineesche autoriteiten nu in
staat acht o:n voor de veiligheid en orde op
de Jangtse-rivier cn langs de kust zorg to
dragen. Dc kruiser Jintsoe is reeds te Sascbo
aangekomen, dc kruiser Abokoema en vier llot-
tillcs to.pedovcrnielers zullen Sjanghai zeer
spoedig verlaten.
DE BURGEROORLOG IN
MEXICO
BLOEDIGE GEVECHTEN
Uit Guadalajara wordt aan het blad Excel*
sior gemeld, dat 10 federale soldaten en 22
rebellen gedood zijn in een gevecht, dat 3
uren duurde en Woensdag bij Las Iduertas in
den staat Jalisco plaats vond.