DE EEMLANDED Gouden en Zilveren Vulpotlooden. B. NIEWEG WILLEM GROENHUIZEN lampekappert A. H. VAN NIEUWKERK BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS pci 3 in d daden vuof Aracr^oort t 2.1U, per maand J 0.75. per DIRECTEUR - UITG EVER.' J.VALKHOFF donderdag 13 SeptemberlS2& 27e jaargang No. ö3 HET GELDERSCHE V A LLE (KANAAL Salon- en Schemerlampen Complete Woninginrichting BUITENLANDSCH OVERZICHT ■llllllüi COMPLOT IN SPANJE Vele tegenstanders van Primo aangehouden BELANGRIJKE AAN HOUDING TE KABOEL Opwinding in Afghanistan - week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 515 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 mei inbtynp van een Le wijsnummcr, 11 11 11 elke regel meer £0.25. Licfdadlghclds-advcrtcntiöD voor de helft van den prijs. Kleine Advcrierrlcn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent» driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra 1 0-05 BUREAU: ARNHEMSCHE POORT WAL 2* Bi] vergelijking der aanlcgkostcn van plan E cn het plan dcor de Geldersche Vallei is op d" begrcotingen der Staatscommissie Ï92T vel wat aan te merken. De bestaande bruggen en dc sluis te Zeeburg voldoen niel aan do eischen in het rapport gesteld Er wordt den ook ren Legrooting van het vernieuwen der bruggen, niet van de sluis te Zeeburg, gegeven, maar het bedrag d-r begrooting komt niet in het eindcijfer van plan E voor. Tegen het kanaal volgens plan E bestaan grootc bezwaren in verband met de defensie, welke bezwaren slechts zijn op te heffen door hot aanleggen van werken tot een bedrag van 1.550.COO. Ook dit bedrag neemt dc Com missie niet in hare bcgrooting op. Tegen het Geldersche Valleikanaal bestaan uit defensie- oogpunt geen bezwaren. Daar de kosten voor d" werken der defensie bcnoodigd begroot 7.iin met de tegenwoordige prijzen, die slechts 75.5 bedragen van de bcgrootings-prijzen, welke dc Commissie voor alle plannen heeft aangehouden moeten deze werken gesteld 100 worden op x 1.550.000 2.1CO.OOO. 73.5 Voor verbetering der bruggen on vernieuwing der sluis te Zeeburg is 6.215.000 noodlg, hetgeen dus te zamen een bedrag geeft van 8.315.000. De Commissie berekent 10 voer onvoor zien, hetgeen daar dus nog bijkomt, zoodat de begrooting voor pion E met 9.146.000 meet worden verhoogd. Aan de andere zijde zijn de kosten var. h t kanaal door de Geldersche Vallei door de Commissie belangrijk te hoog geraamd. In het Betuwe-pand is op een dubbele sluis ge rekend, wat in geen ander geval gedaan is. Bij een vergelijking tusschen beide pk ncn, is er geen enkele aanleiding in een gelij kende kostenberekening- een veel duurdere sluis op te nemen. De raming is hier dan ook 3.000.000 te hoog. Verder is de voor het kanaal benoodigde onteigening door de Comissie te ongunstig voor het Geldersche VaUeikanaal voorgesteld Uitvoerig wordt in de „Critischc Beschouwin gen" aangetoond, dat door dc Commissie te veel is geraamd voor het vak Amsterdam Amersfoort 150 H.A.; \oor het vak Amers foort—Wogeningcn 350 H.A., tot een geza menlijk bedrag van 2.150.000. Met de sluis- kosten en dc 10 voor onvoorzien ;s er dus totaal 5.665.000 te hoog geraamd. De kos ten voor plan E moeten dus geraamd worden op 55.750.0C0 -f 9.146.000 62.896.500 cn voor het Geldersche Vallei- kanaal op 78.700.000 5.665/ X) 73.035.000. Het verschil bedraagt dan dus 10.138.500. Voor plan E zijn echter de prijzen genomen ven 1924 (terwijl voor alle andere plannen do prijzen van 1921 golden), die gemiddeld slechts 73.5 van de oude bedragen, zood.M feitelijk het verschil in raming tusschen beide plannen slechts 73.5 van J 10.138.500 7.450.000 zal bedragen. En dan is nog geen rekening gehouden met de Zuiderzeewerken Het is geen juiste wijze van begrooten om de werken, die aan de Zuiderzeewerken en kanalen gemeenschappelijk zijn, geheel len laste der konalen te brengen. Galat men van het standpunt uit, dat het gedeelte der werken, die de kanalen en de Zuiderzeewerken gemeen hebber, ten laste der Zuiderzeewerken komt, dan blijkt, dat d»* kosten van het Geldersche VaUeikanaal nog belangrijk dalen. Het staat wel vast, dat uitgegaan moet wot- dden van e totstandkoming van het IJmecr, en van een ringvaart voor dc zeilvaart lengs de Noord-Hollandsche-Utrechtsche en Gelder sche kust. Voor plan E zal het gevolg Zijn, dat het Mcrwedekanaal juist ten Oosten van de Die- merdammersluis in verbinding wordt ge bracht met het IJmeer. Voor het Geldersche VaUeikanaal zal het gevolg zijn, dat het ka naal door het Eemdal Noordwaarts blijft loo- pen, tot in de ontworpen Ringvaart der Zui derzeewerken. Berekend wordt, dat voor plan E daardoor de kosten 4.466.0C0 lager zullen zijn, ter wijl voor nieuw uit te voeren werken f 707.800 noodig zal zijn, zoodot plan E dooi dc uitvoering der Zuiderzeewerken 3.758.200 goedkooper wordt. Voor het Geldersche Valleikannal zijn de gevolgen der Zuiderzeeafsluiting heel wat in grijpender. In de eerste plaats is de keersluis te Muiderbcrg zoowel noodig voor de Zuider zeewerken als voor het Geldersche Valleika naal. Komt dit kanaal er niet, dan zou toch de sluis gemaakt moeten worden, zoodat dc vcor deze sluis door de Commissie geraamde kosten ad f 680.000 van dc begrooting' van het VaUeikanaal kunnen worden afgetrokken. Ook de schutsluis te Huizen zal niet noodig zijn, waardoor do begrooting met 500.000 kon worden verminderd. Een veel belangrijker besparing is echter gelegen in de wenschèlijkheid, het kanaal van Amersfoort zoover mogelijk de "Eem te laten volgen en daar reeds gemeenschappelijk te maken met de ringvaart der Zuiderzeewerken Niet alleen, dat dit grondwerk bespaart, ook zal op den terreinaankoop bespaard worden. Het geheele 4 K.M. lange Noord-West Zuid- Oost loopende kanaaldeel langs de Zuider zeekust, zal nu ook in de zee vallen. Hierdooi wordt aan terrein bespaard 65 H.A. Daar het VaUeikanaal van de Eem tot aan Amsterdam met dc Ringvaart der Zuiderzee werken samenvalt en deze ringvaart ook uit gevoerd moet worden, indien het Valleikanaal niet tot stand komt, kan het grondwerk, dot aan beide plannen gemeen is van de raming van het Valleikanaal worden afgetrokken. Zeer zeker moet het groote schcepvaortkanaol dieper zijn dan de Ringvaart. Er is gerekend, dat de Ringvaart 2.50 M. diepte onder ka- naolpeil behoeft te hebben. De meerdere diepte over een breedte van 100 M. komt ten last van het VaUeikanaal. Gaal men in verband met het door de Commissie vastgestelde kanaalprofiel, het nieuw gekozen tracé en de aan het kanaal en de Ringvaart gemeensohaipipclijke .grond werken na, wat de kosten van onteigening en grondwerk zullen bedreigen voor het Valleiplan, dan komt men tot Let resultaat dal de koslen n-og met 5.926.800 dalen. In 't geheel kunnen de kosten van het plan door de Geldersche Vallei dus door het directe verband met de Zuiderzeewer ken worden verminderd met f 7.362.300. De mindere kosten van iplan E door het verbond met de Zuiderzeewerken bedragen 3.758.200, zoodat van de raming van het VaUeikanaal kan word'en afgetrokken 7.362.300 - 3.758.200 3.604.100 Bij de tegenwoordige prijzen komt dus in mindering van het Valleikanaal 73.5% van 3.604.100 2.620.000. Een indirect verband tusschen plan E en de Zuiderzeewerken bestaat niet, tusschen het VaUeikanaal en de Zuiderzeewerken in groote mate. Bit de uitvoering der Zuiderzeewerken is het de bedoeling de Eem te doen uitkomen op de Ringvaart, waarvan het peil op 0 50 M.—N.A.P. is vastgesteld. Da Eem zal dan onvoldoende diepgang LANQESTRAAT 43 TELEFOON 852 JUWELIER GEDIPL. HORLOGEMAKER GEVESTIGD 1885 ONTWERP KANAAL DOOR DE GELDERSCHE VALLEI naar een teekening van het Ingenieursbureau Dwnm V*rW. hebben cn zullen de kosten voor de ver betering van de Eem uit 's Rijks schatkist betaald moeten worden. Op de meest zuinige wijze begroot zal de verbetering van de Eem als vaarwater 200.000 koslen. Bovendien is bij het tot stand komen van het Valleikanaal de afwa tering van de Geldersche Vallei verzekerd. De werken, die voor de verbetering der afwatering tot stand gebracht moeten wor den wanneer het Geldersche Valleikanaal niet tot uitvoering komt, kunnen zeer zeker els indirecte, doch aanwijsbare bate, van net kanalenplan aangemerkt worden. De stichtingskosten der Eemafsluitings- werken zonder bemaling zijn in 1921 be groot op 1.225.000.—. zoodat daarvoor thans 73.5 of 900.000. in rekening moet worden gebracht. De kosten van de verbetering van de Luntersche beek bene den Lombalgen met de kosten der verbe- tring van de Broeder sloot worden op j 5GO.COO.— geraamd. In totaal wordt dus bespaard 1 600.000 Dc door de Commissie geraamde kosten voor het grondverzet zijn thans veel te hoog. Een gemiddelde eenheidsprijs van 0.85 per M3. is genomen, terwijl deze prijs niet meer dan gemiddeld 0.55 pei M\ behoeft te bedragen of wel gemiddeld J 0-50 per minder. Daar het grondverzet van het Valleika naal 6-907.200 M'. meer bedraagt dan van plan E moet voor de vergelijking der kost prijzen het verschil tusschen beide plannen met 6.907.200 X 0.30 - 2-072.160 verminderd worden. Uitvoerig wordt vervolgens betoogd, dat dc tijd van uitvoering van het plan door de Geldersche Vallei volstrekt niet langer be hoeft te zijn dan van plan E, terwijl aange toond wordt, dat de uitvoering van het IJnveerpIan de uitvoering van het Keuaal- plnn niet zal vertragen. Rekening v/ördt gehaudc-n met de moge lijkheid, dat bij voltooiing van het kanaal, de afsluiting van den IJmcerdijk niet vol tooid is, daar dan de open verbinding tus schen het Noordzeekanaal en het Urne ei niel tot stand1 -kan komen. De Oranjesluizen te Schellingwoude zullen don behouden moeten blijven en er zal een lijdelijke voor ziening gemaakt moeten worden om de schepen die 'het Geldersche VaUeikanaal bevaren op het Noordzeekanaal te bren gen. Een technisch eenvoudig uit te voeren verlenging van ééri der sluizen zou als tij delijke maatregel voor de Rijnvaart vol doende zijn. De kosten der verlenging en het weder opruimen daarvan worden ge raamd op 500.000' ten laste van het Gel dersche VaUeikanaal. Wat de exploitatiekosten betreft wordt becijferd, dat de bediening van het kananl olgens plan E 88.200 meer zal bedra gen. dan van het Geldersche Valleiplan. Gekapitaliseerd tegen 5 geeft dit een 'be drag van 1764.000. Het slot van alle berekeningen is, dat de kosten van het Valieikana-al 106.160 min der bedragen dan van plan E. Wanneer de balans der beide plannen wordt opgemaakt, dan blijkt le. Het Geldersche Valleiplan heeft, ook volgens de commissie 1921, scheep vaart-technisch de voorkeur boven het plan E. 2e. De kosten van het Valleiplan bedra gen wanneer de gekapitaliseerde fcedie- ningskosten van plan E in rekening worden gebracht 1C6.160.minder, dan ven plan E. 3e. De commissie was van meerling, dat door de grootere kosten de uitvoering van het Valleikanaal, in verband1 met het jaarlijks op de Staatsbegrooting te brengen beo'rag vcor de uitvoering, het maken van het VaUeikanaal langer zou duren, dan van het 'kanaal volgens plan E der commissie. Daar de kosten der beide plannen onge veer gelijk blijken te zijn, is ook dit bezwaar der commissie opgeheven. 4e. Het verband tusschen het Gelder sche Valleikanaal en dè Zuiderzeewerken veroorzaakt geen langeren uitvoeringstijd voor het Valleikanaal can vcor het kanaal volgens plan E der commissie. 5e. De belangen van de doorsneden streek worden beter gediend door het Val leiplan, dan door plan E. Behalve de oplossing van het eeuwen oude vraagstuk van de afwatering der Gel- deische Vallei, worden Amersfoort en Vee-j nendaal aan het waterwegennet aangeslo ten. voorheen Langestraat. L. BERGSTRAAT 13. TEL 462. Bijzondere sorteering ALDEGOiMDESTRAAT 103-105-107. TEL. 543. GROOTE SORTEERINQ CLUBFAUTEUILS en THEEMEUBELEN Nogmaals Briund's opzienba rende rede. Een kolmecrcnd betoog van Cushendun. Hermann Muller beantwoordt den Fronschen minister. Het is alleszins verklaarbaar, dot de opwin ding, veroorzaakt door Briand's rede, die eer» aanval op Duitschlnnd inhield, nog niet dode lijk is geluwd cn dat men doorgoot met tc fontosceren, wat Briand er wel toe mag heb ben bewogen ditmaal zoo scherp tc zijn. Heeft hij een wenk gekregen van Poincoré om Duitschlar.d eens ferm aan tc pakken, omdat de Duitschc kritiek op dc traagheid van den ontwopeningsorbcid, tot dusver door den Vol kenbond verricht, tevens neerkwam op een gispen der Fronsche activiteit te clezer zolcc Sommige berichten stellen het voor, dat Briand volkomen op eigen initiatief heeft gehandeld, al schijnt beïnvloeding door sommige Fran- sche politici niet uitgesloten. Het kon niet ge loochend worden, dot Hermann Müllcr's be toog, dat een aansporing behelsde, eindelijk met dc ontwapening eens een flink begin tc maken, van vele zijden instemming ontmoette. Om nu te voorkomen, dat het streven naar elgemcene of althans uitgebreide ontwapening bij talrijke stoten Ingang zou vinden, achtte Briand het misschien noodzakelijk om een plei dooi te houden ten gunste von het standpunt der Franschen, die, gelijk men weet, een 1*1 r voorzichtige en weinig omvangrijke ontwape ning voorstaan. Zoodoende raakte hij onver mijdelijk in conflict met den Duitschen rijks kanselier, Engeland neemt op het gebied der ontwa pening vrijwel hetzelfde standpunt in als Frankrijk en is eveneens dc meening toege daan, dat slechts stapje voor stapje vorderin gen kunnen worden gemankt. Lord Cushendun, die Chamberlain wegens diens ziekte te Gerève vervangt, heeft in de Volkcnbondsvergadcring gisteren dan ook breedvoerig uitgeweid over de vele practische moeilijkheden, waarvoor de Volkenbond op het stuk der ontwapening zich ziet geplaatst. Toch was lord Cushendun, al is hij het in wezen eens met Briand, veel voor zichtiger, wat zijn terminologie betreft cn hij beschikte dan ook over den fijnen tact om te kennen te geven, dat hij Mülleï's teleur stelling over het uitblijven van grootc vor deringen zeer wel kon begrijpen Ondertusschen hoeft dc Duitsche rijkskanse lier gisteren de gelegenheid aangegrepen om zich te ve-weren tegen Briand's aanvallen. Hij deed dit niet in de Volkenbondsvergadering zelf, maar ontving de internationale pers tegenover ae journalisten verklaordc hij, dat hij geenszins in eerbied voor den Volkenbond te kort schoot; dat hij vertrouwen stelde in dit instituut, bleek uit het feit, dat hij de ideëen daarvan voortdurend heeft gepropa geerd op ellerlei wijze. Nochtans mccht hij niet de oogen sluiten voor het feit, dat bij een deel van het Du:tsche volk hetzelfde ver trouwen wel eens zoek is, omdat dikwijls de daden, waarop het kon worden gebaseerd, achterwege blijven. Daarom moet dc Volken bond met prestaties voor den dag komen. Uit dezen hoofde heeft Mirller dan ook een lans gebroken voor een vlugger opschieten van den ontwapeningsarbeid, dien de Volkenbond ter hand heeft genomen. Maximale ontwapenings- eischen stelt Duitschland, dat zelf zijn weer macht grootendcels heeft afgeschaft, niet met een ontwapening per étappe kon het eveneens genoegen nemen, maar er dient toch iets tc gebeuren, omdat Duitschland's ontwapening de inleiding moet zijn van die der andere staten. Muller kwam ook te spreken over Duitsch land's eventueele oorlogssterkte, waarop Briand den nadruk heeft gelegd. Naar aan leiding daarvan merkte hij o.a. op, dat het reeds tien jaren is geleden, dat de wapen- stilstond is gesloten en dat daarom het aantal jonge mannen in Duitschland, die den oorlog hebben meegemaakt cn bij ccn volgend ge wapend conflict bruikbaar gevcchtsmateriaal zouden kunnen opleveren, op vlugge wijze slinkt. Müller gaf toe, dat Duitschland een kaderleger heeft, doch dit hebben de over winnende geallieerden het zelf opgedrongen, zoodat te dezer zake een verwijt niet op zijn HET WEER VAN KCnGSN Hoogste barometerstand: 772.5 Vardö. Laagste barometerstand: 75S.1 Isafjord. Verwachting tol den avond van 14 Sept. Zwakke tot matige Noord-Ooslc- lijke tot Oostelijke wind, nevelig tot licht of half bewolkt, droog weer. weinig verandering in tempera tuur. plaats is. Evenmin ging het, noar Muller meende, aan het Duitschland kwalijk te ne men, dat zijn nijverheid en handelsmarine zoo n grootc vlucht nemen. Wanneer dit niet ge schiedde, zou Duitschland zijn verplichtingen op het gebied der schadevergoeding onmoge lijk kunnen nukomen. Dat de rijkskanselier, wiens vei klaringen ols stroef en koel worden geschetst, toch nog wel cenig.cn zin voor hu mor heeft, blijkt hieruit, dat hij bij dc vast stelling van het feit, dat Duitschland ccn mil- lioenenvolk is, hetwelk zich nog steeds uit breidt, dc opmerking mankte, dat men dit Duitschland niet euvel kon duiden: „Hit nieuw-malthusianisme is neg niet in een ver drag vastgelegd." Het is ondertusschen maar tc hopen, dat zoo1 spoedig mogelijk dn scherpste konten van het incident worden afgeslepen en dot het ge beurde niet dc besprekingen over dc Rijnland ontruiming, die door een gisteren gehouden conferentie in een nieuw stadium zijn geko men, ongunstig zal beïnvloeden. Ten opzichte van de ontwapening is er echter inmiddels geen reden al te optimistisch tc zijn. Zal l\ct resultaat der besprekingen in dc huidige Vol- kenbondsvergodeVing zijn, dot binnenkort ccn ontwapeningsconferentie wordt bijeengeroe pen Men mag het nauwelijks hopen. Eén ernstige omvang Lc Journal en Petit Joumol publiccercn ver traagde berichten uit Madrid, volgens weikts een omvangrijke rcvolution'r.aire beweging op het punt stond tc Madrid ontketend to wor den. Na dc arrestatie der aanvoerders en dank zij den mant regelen, die zij getroffen heeft, is de regeering echter den toestand meester. Er zijn 2C0 personen aangehouden, doen orrestatics worden voortgezet. Onder de- libe ralen en republikeinen waren communistische elementen gemengd. Alle leden van het di rectoire zouden aongeh'ouden, gevonnist gedeporteerd worden. Op 14 Sept. zou een algemccne staking in hot geheele land uitbr^» ken. Dc arrestaties hadden vooral plaat9 te Madrid, Valencia en Soragossa. Onder de ge arresteerde persoonlijkheden bevinden zich Alexander Leroux, dc leider der republikein- sche partij en de republik«dnsche nfgevaor- digden Barrioberre en Azzoti, dignitarissen der vrijmetselarij, journalisten, de voorzitter van dc liga voor dc rechten van den mcnsch in Catalonie. Onder de beklaagden bevindt zich de vroegere eerstc-minister Combo, even als de oud-minister-president Sauchez Gucrra. Te Saragossa was de beweging tot in het gar nizoen doorgedrongen. Een groot contal off.- cieren cn soldaten is gearresteeid. Dc regce- ring heeft do censuur afgekondigd. Alle ge delegeerden der orbeidersunie. die in congres vergaderd waren, bevinden zich onder de ge arresteerden. In verband met Amanoellah's hervormingen Groot opzien is gisteren te Kaboel gewekt door de gevangenneming van Hazrat Sahib, den vertrouwden raadgevervan den vorige** emir en een man van het hoogste gezag m Afghanistan. Naar men zegt, zou hij zich ver zet hebben tegen de invoering van enkele der hervormingen, die koning Amonoelloh na zijn Europeesche reis heeft ingevoerd. De ergste van die hervormingen acht men het verplichte onderwijs voor meisjes cn dnarentegen zoit Hazrat Sahib de priesters hebben trochten op te zetten, waarop de koning bevel moet heb ben gegeven hem te arrestceren. GROOTE BRAND BIJ THORN. Danzig, 12 Sept. (V. D.) In het dorpje Bruss bij Thorn zijn Dinsdag 20 woonhuizen en vele werkplaatsen een prooi der vlammen geworden; 50 gezinnen zijn daardoor dakloos. Als oorzaak neemt men brandstichting aan.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1