DE EE1LANDEU B. NSEWEG A. H. VAN NIEUWKERK ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10, per maand f 0.75, per PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip vbd een bewijsnummer, Woensdag 10 October 1S28 27e Jaargang No. 86 DE KOSTEN DES LEVENS Complete Woninginrichting Speciale aanbiedig CLU3FA'JfEUILS De Viotoria haard kennen, beteekent rooit meer een andere in Uvi huis te duiden. ELlli^U SMTENLAiMDSCH OVERZICHT BUITENLAND. DE POOLSCHE TEXTIELSTAKING Algemeene werkneerlegging HONGERSNOODEN OPSTAND 200.000 personen vermoord AARDBEVING IN MEXICO Verdere bevingen opgeteekend RMT ONTSTELLENDE RAMP TE PRAAG DE MEESTEN HUNNER OMGEKOMEN weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maandcD f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 DIDECTEUR UG £VEQ: J.VALKHOrf elke regel meer f0.25. Liefdadlghelds-advertentlën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiön „KEITJES" bi) vooruitbetaling 5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent» driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra 1 0.05 BUREAU: ARNCMSCHE P00RTWAL 2» door H. G. CANNEGIETER Men herinnert zich de opmerking van Multatuli na een ontboezeming over het vroolijke vogelengezang, waarin zich het geluk en de wijsheid 'oer schepping zou openbaren. „Het wormpje zingt niet mee", merkte de scepticus op. Inderdaad blijft dit steeds weer de droeve noot in welk blijde lied ook: dat het geluk van den één noodzakelijk het lijden van an deren veroorzaakt. Er is geen vreugde, geen vrede zelfs denkbaar, welke niet be rust op lijden èn strijd. De vroolijk zingende vogel kan niet be staan dan ten koste van het in pijn zich wringende wormpje, dat hij verorberd heeft alvorens aan 't zingen te gaan. Gansch de natuur is een folterplaats, waar het eene schepsel het andere opvreet, uitzuigt, ver trapt en vernietigt. En is de mensch een uitzondering in dit moorddadig proces? Wanneer wij ons biefstukje thuis krijgen, brengen wij deze malsche versnapering niet in verband met de koe, die vredig grazende aan de overzij van de vaart, onze zomer- sche stemming verhoogt, wanneer wij in onzen tuin zitten uit te rusten van onzen arbeid. Zou de zachtaardige huismoeder, die juist haar kleintjes naar bed bracht, toen de slager aan de bel trok, ooit te be wegen zijn, het dolkmes te stooten in den kop van het kalf, welke de kinderen op hun avondwandeling door de wei daarstraks nog met hun kleine handjes hebben gestreeld? De heler is net zoo goed als de steler. Als de vorsten en diplomaten, die den oor log ontketenen, eigenhandig en van nabij de menschen moesten afmaken, die zij nu door hun soldaten uit de verte laten dood schieten, zou de oorlog spoedig tot het ver leden behooren. Als onze huismoeders eigenhandig het vee moesten slachten, dat ze nu in den vorm van biefstuk en karbo nade van den slager ontvangen, zou het vegetarisme binnenkort wel zijn ingebui- gerd. De afschuw van den hommenwerpenden vlieger, van den beul en den slager, van tijger en slang is huichelarij, zoolang men zelf instellingen als de oorlog, de doodstraf en het abattoir voor zijn rekening neemt. Maar niet ieder bezit den moed van den grooten Tolstoj, die zich om des gewetens- willen verplicht achtte, een openbaar slachthuis te bezoeken en daar de afschuw wekkende indrukken te ondergaan van den massa-moord op het ten onzen behoeve ter dood veroordeelde vee. Toch is het noodzakelijk, dat wij bij gelegenheid eens aan 't nadenken worden gebracht over het lijden van andere wezens, waarop ons be staan rust. Het besef, hoe onnoemelijk veel pijn, hoe onnoemelijk veel leed, hoe on noemelijk veel offers ons leven kost, zal ons een nieuw inzicht in dat leven ver schaffen. Het behoeft niet steeds de dood van an deren te zijn, waarmee ons leven betaald wordt. Zelfs niet steeds lichamelijke folte ringen van ernstigen aard. Ook de geduldige inspanning, het dagelijksch zweet, de eentonige, geestlooze arbeid, het voortdurend levensgevaar van de men schen, die voor onze eerste levensbehoef ten zorgen, zijn voldoende om ons ernstig te stemmen. Bekend is de uitspraak, welke Herman Heyermans in Op hoop van zegen na een storm een visschersvrouw in den mond legt. „De visch wordt duur betaald.'" Maar niet uitsluitend de visch! Hoevelen onzer laten zich onbezorgd voeden, kleeden en verwarmen, zonder zich een oogenblik af te vragen, wat ze aan de menschen verplicht zijn, die in het bar re veld of in de fabriek, in de donkere schachten der mijnen of onder de zengen de stralen der tropische zon, tusschen im mer dreigende machines, op zee, in de lucht, dagelijks offers brengen aan gezond heid en werkkracht, zich afsloven vóór hun tijd, ziekten oproepen, hun leven wagen en op zijn allerminst afstand doen van veel vreugde en vrijheid om hun evenmenschen aan het. benoodigde te helpen. Het is niet alleen in het slachthuis, dat ons een rilling kan overvallen, wanneer wTj bedenken, wat ons leven aan inspanning en lijden van anderen kost. Zijn wij dan wreedaards, dat wit op het bestaan onzer naasten willen parasiteeren* Geenszins en op hun beurt brengen de meesten onzer hun ofier. Het schijnt een noodwendigheid, dot leven lijden tot grond slag heeft. Zelfs de zachtmoedigste ont komt niet aan deze wet. Met eiken ademtocht, met elke pas ver nietigt hij duizenden levéns. En dit zijn dan nog maar microben, we zens op den laagsten trap van het bestaan. Doch jegens de hoogst bezielden en fijnst besnaarden, die hem het naast aan het hart liggen, is hem geen andere houding mogelijk. In Droomspel, waarin August Strindberg de tragedie des levens zoo indrukwekkend heeft gesymboliseerd, krijgt de oude moe der bezoek van een vroegere dienstbode, die geen mantel heeft om naar het doop feest te gaan. Zij geeft haar den mantel, dien zij eens van haar man ten geschenke gekregen heeft. De dienstbode is blijde en dankbaar, maar de man voelt verdriet, om dat zijn vrouw zijn kostbaar geschenk zoo maar aan een dienstbode weggeeft. En de vrouw zucht„Als men goed wil zijn, is er altijd iemand die daar aanstoot aan neemt; als men iemand een dienst bewijst, is er altijd een ander, die zich daardoor te kort voelt gedaan." Is dit schijnbaar onbeteekenend voorval niet teekenend voor heel het leven? Inder daad, ons geluk gaat bijna altijd ten koste van dat van anderen. Niet alleen ons ge luk, maar ook, zooals bij die vrouw, onze genegenheid, ons meedoogen, onze hulp vaardigheid. Helpen wij den één, dan be zwaren wij den ander. Het gaat ons allen, gelijk deze zelfde oude vrouw stervend haar echtgenoot toefluisterde: „We hebben elkaar verdriet gedaan. Waarom? Dat weten we niet. We konden niet anders f" Het valt hard, deze wreede waarheid te erkennen. Beter verdraagt ons geweien soms onrecht te lijden dan onrecht te doen. En toch doen wij onrecht, tegen on zen wil. Het leven dwingt ons er toe. De natuur vergt hethet behoort tot de nood zakelijke kosten van ons bestaan. Moeten wij ons dikwijls vermannen, om heldhaftig ook deze tragiek van het leven te aanvaarden, ten allen tijde beseffen wij, dat het hier slechts het noodwendige lijden betreft. Er is veel overbodig leed, dat mede voor onze rekening komt. Het leven en ons geweten hiervan te ontlasten, blijft onze taak. Zorgvuldig dienen wij het terrein van het lijden zooveel mogelijk te beperken; de kosten des levens mogen nooit hooger zijn, dan wij met een oprecht hart kunnen ver antwoorden. „Waarlijk zedelijk is de mensch slechts, als hij aan de noodiging gehoor geeft om alle leven, dat hij kan bijstaan te helpen en zich weerhoudt om iets wat leeft, schade te berokkenen", deze gedragslijn van den nobelen Albert Schweizer moet ook de onze zijn. Er Jo loven, dot v»ij mer Kunnen bijstaan en schade, die wij noodwendig berokkenen. Deze te vergoeden, waar het ons mogelijk is blijft menschenplicht. (Nadruk verboden). voorheen mngestraaL L. BERGSTRAAT TEL. 462 Keurcollectie Gcro j en Zilver Christoff< Prijscouran op aanvraag. ALDEGONDEST|AAT 103-105-107 TEkj 543. GROOTE SORTERING GLUBFAUTEULS en THEEMEUBELEN IrAMGlSST*. OOJÏ5L.28Ö hebben een gunstige) indruk te maken op de Amerikanen, die grojt belang erbij hebben, dat er met betrekking tot het Europeesche eco nomische leven een toestand van pacificatie bestaat. Welke rol Amerika geroepen zal zijn te spe len in de naaste toikomst, daaromtrent ver keert niemand in twijel. Het mag daarom, naar Stresemunn's oordeel als een der meest ver heugende resultaten der tot dusver gevoerde buitenlandsche politiek van t Duitsche rijk be schouwd worden en tevens als een gunstig oorteeken, dat Duitsrhland en Amerika in zoo betrekkelijk korten tijd weer betrekkingen heb ben aangeknoopt, die door hartelijke vriend schap worden gekenmerkt, terwijl ocide staten in men g opzicht hetzelfde doel nastreven. Dc betrekkingen tusschen Amerika en Duitschland. Merkwaardige uitlatingen van minister Strese- munn. Bij den uitgever Otto Stollbcrg te Beriiin is een belangwekkend boek verschenen, ge titeld „Zehn Jahre deutsche Geschichte". De Duitsche minister van buitenlundsfchc zaken, Stresemann, heeft voor dit boek een in- 'eiding geschrei en, waarin hij zich ondei meer bezig houdt met de betrekkingen tus schen Duitschland en de Vcrecnigde Staten. Hij sHt vast, dat, terwijl de Duitsche politiek tot dusver consequent vermeden heeft zich te laten betrekken in het spel der groepen, zij an derzijds met man en STRESEMANN. macht er zich tegen vétzet huiten vraagstuk ken, die Duitschlands belangen raken, door velke groepsvorming ook le worden gehou den. Dat het met deze politiek afwijzing van eenzijdige groepsvorming Dij vraagstukken, die algemeene belangen betreffen thuns niet meer alleen staat, bewijst overduidelijk de ge schiedenis van het ontstaan van Kellogg's vre- despact. Over het algemeen is in de voorafgaande tien jaren aldus Stresemann in toenemende mate gebleken, dat de Duitsche politiek, aan sturend op vreedzamen vooruitgang en ver zoeningsgezinde samenwerking, nergens guller is gewaardeerd dan in de Vereenigde Staten van Amerika. De Amerikaansche medewerking werd een feit, sin=s Duitschland er weer bovenop begon te komen. De Amerikaansche openbare mee ning is als een der eerste onder de vroegere vijandelijke groote mogendheden teruggekeerd tot het beginsel van de constructieve econo mische redelijkheid en van fair play tegenover Duitschland. Daardoor is het tot stand komen van de eerste onderhandelingen, in een geest van zakelijkheid, tusschen Duitschland en zijn vroegere tegenstanders mogelijk gemaakt. Ook zijn het de Amerikaansche staatslieden en financiers geweest, die op beslissende wijze ei toe hebben bijgedragen, dat deze onderhende lingen uitliepen op een positief resultaat. Het vraagstuk der schadevergoeding werd zoo doende uit de sfeer van de politieke hartstoch ten en van het streven naar de macht overge bracht naar de sfeer van 't objectieve onder zoek der economische gezichtspunten. Strese mann wijst er eveneens op, dat de verdragen van Locarno, ten gunste waarvan Duitschland zich «eveneens heeft verklaard, riet nagelaten Mislukle onderhandelingen Warschau, 9 Oct. (H. N.) De onder handelingen tusschen de vertegenwoordigers der werkgevers en der erbc-i '.ers in de textiel industrie van het dirt riet Lodz zijn gisteren zonder resultaat gebleven. Na afloop van de conferentie ontving de minister van arbeid d vertegenwoordigers van bei 'e pf>rtijcn en deel de hun mede, dat hij, nu beide partijen tot geen concessies bereid zijn, zich gedwongen ziet advies uit te brengen tot bijlegging van het loonconflict op den grondslag van een loonsverhooging van 5 pet. 'leiwijl de twee an'ere geschÜDunten dcor nadere orderhan delingen opgc'cst zullen moeten worden. De vertegenwoordiger? der partijen verklaarden, dat zij deze voorstellen aan hun organisaties zullen overbrengen Te Zawierce is het tot een botsing tusschen de politie gekomen en een ■mntal stakers, die samenschoolden bij één d fabrieken, waar het werk was hervat. De .«■'takers wer 'en door de politie ui eerqr- jr.a'rd Over dit optreden van c'-e politie heerscht onder hen groote opwinding. Een Chineesche provincie zwaar bezocht Geen slachtof/crs, maar wel groote schade Londen, 9 Oct. (V. D.) Nadere berich ten betreffor.de de aardbeving, die Mexico (stad) in den nacht van Maandag op Dinsdag heeft geteisterd, melden, dat de aardbeving ongeveer vijf minuten duurde. Toen dc aard- schokker. bc-gonncn, snelden duizenden in pa ndek uit dc huizen, bioscopen en hotels de straat op Op dit oogenblik was de Mexicaon- sche Kamer van Afgevaardigden juist bijeen De zitting werd onmiddellijk geschorst cn dc ofgevaardig'en brachten zich door een snelle vlucht in veiligheid In negen steden van Mexico is de aard- bving gevoeld Voor zoover bekend, zijn geen menschenlevens te betreuren. Daarentegen is de materieele rchadc, in het bijzonder in de stad Caxaca, waarvan het Zuidelijk gedeelte geheel verwoest zou zijn, zeer groot. Volgens mededeelingen van het Britsche luchlvaartministeric is door den seismograaf te Kew Dinsdagmorgen te 3.13 uur een hevige aardbeving geregistreerd, waarvan de haard in den Stillen Oceaan moet liggen op een af stand van ongeveer 100 mijlen van de Mexi- caansche kurt. Ook te Dublin is een aardbe- ving geregistreerd, die twee uren duurde en waarvan de haard vermoedelijk ligt in de buurt van Java. BET WEER VAN MORGEN Hoogste Barometerstand: 765.6 te Lacoruna. Laagste Barometerstand: 745.6 te Wisby. Matige tijdelijk wellicht toene mende Noordelijk tot Noord-Wes telijke wind, aanvankelijk meest zwaar bewolkt, met waarschijnlijk nog regenbuien, later opklaringen, waarschijnlijk kouder. BLOEDIG INCIDENT IN EEN 1TAL1AANSCHE GEVANGENIS. Rome, 9 Oct. (V. D.) In de gevangenis te Foggia heeft een bloedig voorval plaots gegrepen, dat naar ulle waarschijnlijkheid ver scheidene slachtoffers zal eischcn. Een wegens moord tot 30 jaar gvangenisstrof veroordeel de Siciliaan gerookte met zijn medegevangenen aan het twisten, omdat hij beweerde, dat zij zijn bed gebroken ha'den. De woordenwisse ling eindigde daarmede, dat de moordenaar een dolk greep, over welks herkomst men nog in het duister tast, op zijn mede-gevangenenen afstormde en allen zwaar verwondde drie ge wonden verkeeren in doodsgevnar. HEIDEBRANDEN IN FRANKRIJK. Over een groote uitgestrektheid. Uit Saint Nazaire wordt gemeld, dat waar schijnlijk tengevolge van dc onvoorzichtigheid van een rooker Maandagavond op de beide een brani is uitgebroken, die den heelen nacht door duurde Hij strekte zich over verschei dene kilometers uit. Men is r nog niet in ge slaagd hem te blusschen. De schade is aan zienlijk. Bij de permanente Amerikaansche commis sie tot len'ging van hongersnood in China zijn berichten ingekomen over ontzettende toe standen, die in de Chineesche provincie Kan roe heersohen. Kansoc ligt tusschen Tibet en Mongolië en een der 'e deel der bevolking be, staat uit Mohammedanen, die wegens misluk king van den oogst in opstand zouden gc-ko men zijn en niet minder dan 200.000 Chinee- zen zouden vermoord hebben. Door den bur geroorlog is dc provincie vrijwel geheel van troepen ontbloot en de opstandelingen zouden de eerste 14 dagen vrij spel hebben gehad om naar hartelust te moorden en to brandstich ten. Het Amerikaansche Roode Kruis en de com missie tegen den hongersnood in China zullen onmiddellijk rijst en geld naar de betrokken streek zenden, mits dc regeering te Nanking voor bedwinging van den opstand wil zorgen. Een in aanbouw zijnd pand stort in Vele tientallen arbeiders onder de puinhoopen bedolven Te Praag is gisi<-i middag 3 uur op den. hoek van de Poricstrasse cn de Bischofgasse een groot in aanbouw zijnd pond van vijf ver diepingen van do firma Gaschek met de stel lingen, die er omheen stonden, ingestort. Het gebouw was reeds onder den kop. Er waren 80 arbeiders aan het werk, waarvan het mee- r end eel bedolven is. Voor zoover men aanvan kelijk kon vaststellen, worden nog ongeveer 40 arbeiders vermist, terwijl ongeveer 20 ern stig en licht gewonden uit dc puinhoopen zijn te voorschijn gehaald. Men weet ook niet, of het neerstortende puin misschien niet een aan tal voorbijgangers in de Poricstrasse heeft ge troffen, wtnt in deze straat is hét grootste deel van het puin terecht gekomen. Ook moe ten daar twee wagens met paarden hebben gestaan. De kabel van de electrische geleiding in de Poricstrasse is door het ongeluk defect ge raakt. De plaats van het onheil is" terstond door een sterke afdeeling troepen afgezet. D'e heele brandweer is gealarmeerd. Ongeveer te zes uur verscheen dr. Schra- meck, de plaatsvervangende minister-president, op de plaots des onheils. Van dc cp en in het gebouw werkende 84 arbeiders hadden zich om 6 uur nog maar 16 aangemeld. Over de andere slachtoffers waren nog geen berichten aanwezig. Men vreest, dat ook tal van voet gangers bedolven zijn, want op het tijdstip van het ongeluk was er in de nabijheid een levendig verkeer Tot 7 uur 's avonds heeft men tusschen de puinhoopen g?en slachtoffers meer gevonden Volgens berichten van de plaats des on heils werd om 8 uur 's avonds het aantal doo- den reeds op 62 geschat. Het opruimingsivcrk wordt met koortsachtige haast voortgezet. Tel kens worden uit de puinhoopen zwaargewon den en dooden te vooi schijn gehaald, die vaak ontzettende verwondingen hebben. Uit Praag wordt d.d. 9 October nog aan de N. R. Ct. gemeld De instorting van een gTOOt in aanbouw zijnd pond, die in de geheclc stad de diepste ontroering heeft gewekt, is de grootste van de vele, waarvan men hier in de laatste maan den g*etuige is geweest en wel evenals de vo rige een direct gevolg van de bouwkoorts, waarin de bouwbeweging, onder invloed van de noodlottige bouwwet, die voor de belasting vrijheid van nieuwe huizen een te korten ter mijn stelt, ontaardt. Openlijk wordt thans ook officieel toegege ven, dat de beweging de stedelijke bouwpolitle over het hoofd is gegroeid, zoodet men op de handhaving der veiligheidsvoorschriften geen behoorlijk toezicht meer kon houden. Het gebouw van zeven verdiepingen, nl. vijl boven en twee onder den grond, dat instortte, is gelegen aan één van de hoofdverkeersaderen der stad op den hoek van een bree'de straat, waar een achttal tramlijnen door loopen. On der daverend geweld viel de stutmuur van de parterre en de eerste verdieping uiteen, waar op het kolossale gebouw in elkaar stortte. Er verspreidde zich tegelijkertijd in de omgeving een zoo dichte stofwolk, dat men aanvankelijk niet onderscheiden kon, welk huis ingestort was. Toen de wolk was opgetrokken, bleken een kar met twee paarden en een jonge vrouw met een kinderwagen en eenige voorbijgangers van het trottoir verdwenen en onder de puin massa bedolven. Slechts aan de tegenwoordig heid van geest van een politie-agent was het te danken, dat een voorbijrijdende tram niet verpletterd werd door dc enorme betonplaat, die de bovenste verdieping dekte en het laatst met donderend geweld omlaag stortte. Van do kracht van den val der steenen en balkcnmassa getuigt het feit, dat ook de zolderingen der ondcrgrondsche verdiepingen geheel zijn door gebroken. Op het oogenblik der catastrophe bevonden zich in het gebouw ongeveer 55 ar beiders en het personal van het bouwbureau. Van dc arbeiders konden zich slechts zes on middellijk redden. De anderen werden hopeloos verloren geacht. Een andere lezing spreekt van 90 personen, die zich in het gebouw zouden hebben bevonden en van 62 slachtoffers. In elk geval volt op ten minste 40 dooden te re kenen. De berging tot nu toe zijn drie doo den en twaalf zwaargewonden onder de puin massa te voorschijn gehaald geeft buiten gewone moeilijkheden. Het werk wordt uitge voerd door brandweer, genie en infanterie. Het vordert echter uiterst langzaam, zoodat men laat in den avond groote sleepouto's van Skoda liet aanrukken, die met kettingen de zware steenen en cementsfukken in beweging trach ten te brengen De bouwchef ligt onder do puinhoopen Men zegt, dat hij zelfmoord heeft gepleegd. Architecten wijten de ramp daaraan, dot de fundamenten en de betonnen stutpeilers te zwak zijn geweest. De president der regu- leeringscommissie, die juist langs de plaats van het ongeluk kwam om een manuscript over de gevaren van de bouwwijziging in Praag naar een courant te brengen, verklaarde, dat de bouwonderneming zich niet aan de voorschrif ten had gehouden. Er waren maar vijf verdie pingen boven en één onder den grond toe gestaan. De firma zelf schrijft het ongeluk toe aan de slechte kwaliteit cement. Zij kon hoor behoeften niet geheel uit de gewone fabrieken dekken, doch moest bij de scKaarschte aan bouwmateriaal gedeeltelijk haar toevlucht ne men *ot kleiner ondernemers. De primaat van Praag heeft wel wat laat bevolen, dat binnen 24 uur alle nieuwe gebouwen door valckundi- gen moeten worden onderzocht. Een V.D.-bericht behelst nog Bij liet op rui m in gs werk werden zware trao tors, groote boormachines en zoeklichten ge bruikt. Cp de plaats des onheils zijn onmid dellijk vertegenwoordigers van de regeering, o.a. plaatsvervangende minister-president dr. Schramek en de minister van binnenland- sche zaken Cerny, burgemeester dr. Baxa, be nevens een gemeentelijke commissie onder lei ding van twee officieren van justitie aange komen. Praag, 9 O'c t (V.D.) Er bestaat geen twij fel meer, dat, daar op het oogenblik van het ongeluk een druk verkeer heerschte, vele voorbijgangers onder het puin van het instor tende huis bedolven zijn. Tegen 8 uur werd het platgedrukte lijk van een jonge vrouw ge borgen. Het heet, dat dc architect en een in genieur zelfmoord gepleegd hebben en dat de eigenaar van de bouwonderneming gearresteerd is. Er liepen ook geruchten, dat een deel van het gebouw onbeschadigd gebleven was. Daar op werd gepoogd om van het aangrenzende huis uit, dat van te voren geheel ontruimd werd, de keldermuren te doorbreken en lucht door te pompen, om eventueel overlevenden van een verstikkingsdood te redden. i _j

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1