EEN DANKBARE SAST
W, SLUITER,
BINNENLAND.
BECKERS HAARD
„TIJDELIJKE
AANBIEDING"
S. H. MASSA
L. J. LUYCX &ZOON
FLUWEELEN
WINTERJASSEN
Eerste Amersfoortsche Stoompersinr,
„Quick"
DE POST VLUCHTEN
NAAR IND1E
De H.N.A.F.D;
te Cawnpore
LUCHTVAART
DE ZEPPELIN NAAR
AMERIKA
Hedenochtend vertrek
Mavrides'PRINCE
EGYPTIA
.CIGAR ETTES
HET AUTOGYRO-
VLIEGTUIG
NIEUWE OCEAAN-
VLUCHT
Heden vertrek
in Uw Huiskamer is een
VAN -
PR. JULIANAPLEIN 7 TEL. 958.
Inmaakbran dewijn a f3.50
per Liter bij
SLIJTERIJ - HAVIK 41
TELEFOON 292.
LANGESTRAAT 49 - TEL. 190
NIEUWE KLEUREN
70 cIVI. en 90 CM. breed.
Moderne patronen in Fantasie Fluweel
nieuw Fluweelen Kragen opzetten
vanaf f 2.25.
Stationsstraat 16b - Tel. 344
-ZM. H. van Raalte Q
Amersfoort jr^
VV Afd. Stoffen en Bonnetecie W
MANTELSTOFFEN
in Velour de Laine, Tweed en
Double-face
BONT-VELLEN en
BONT-RANDEN
voor mantel-garneering
CRÊPE ROMANIDE
f J Soepele zijden stof voor
avond-japonnen
in nieuwe kleuren
H KANT-STOFFEN
W voor japonnen in zwart, wit, écru, W
jnj bois de rose en Champagne irv
y FLUWEELEN
in velvet en velourchiffon
V, in diverse breedten en aparte kleuren
I Jabots, Gespen, Garneeringen
-M. H. van Raalte
Irens weer te herstellen. Doordien blauw gas
hetzelfde specifieke gewicht als de lucht heeft,
is dit thai s niet m- :r noodig. Bovendien is
thans het vu.len **.ct h°t dure hcliumgas ver
vellen, wat een aanmerkelijke besparing betce-
ker.t, aangericn een kubieke meter van dit gas
cenige dollars kost, wat bij een hoeveelheid
van ettelijke duizenden kubieke meters natuur
lijk een belangrijk bedrog uitmaakt.
S t u 11 g a r t, 10 Oct. (H. N.) Dr. Eckener
heeft thans bepaald, dot dc Graf Zeppelin Don
derdagochtend om zeven uur zal vertrekken,
indien tenminste het luchtschip zonder gevaar
uii dc hal kan worden gebracht. Op het oogen-
blik stormt het nog vrij hevig in het gebied
boven bet meer van Constanz, doch men ver
wacht, dat de wind tegen morgenochtend zal
gaan liggen.
Aangezien do weerberichten voor het Noor
delijke gedeelte van den Atlantischen Oceaan
nog niet gunstig luiden, zal vermoedelijk de
Zuidelijke route over dc Azorcn worden geno
men.
In het geheel gaan een 20-tal gasten mede>
o n. de Pruisische minister van binnenlandsche
zeken, Ministerial-dircktor Brandenburg van
het rijksverkeer-ministerie, de Amerikaansche
commandant Rosendahl en de Spaansche kolo
nel Herera.
Uit Washington wordt gemeld, dat op last
vap het Amerikaansche departement van han
del .vliegtuigen tenminste driehonderd meter
van dc Zeppelin verwijderd moeten blijven.
Do Zeppelin vertrokken.
Friedrichshafen, 11 Oct. (V. D.)
Eenige minuten vóór 8 uur is 'het luchtschip
Graf Zeppelin voor de vlucht naar Amerika ge
start.
Ondanks het vroege ochtenduur was een
groote menigte op dc been om getuige te zijn
van het vertrek van de Graf Zeppelin. Precies
te 7.55 startte het luchtschip, dr. Eckener gaf
bevel de motoren aan te zetten en eenige mi
nuten later steeg hot gevaarte in dc lucht. Het
koerste allereerst in oostelijke richting en
wendde toen den steven naar het zuiden. Daar-
op verdween het uit 'het gezicht.
Over de route van het luchtschip is tc
Friedrichshafen niets bekend. Men acht het
niet waarschijnlijk, dat de Graf Zeppelin over
Nederland zal vliegen. Algemeen wordt aan
genomen, dat dr. Eckener dezeifde route zal
kiezen als in hét jaar 1924, n.l. over Zuid-
Frankrijk en de Azorcn. Het is intusschcn mo
gelijk, dat, in verband met de weersomstan
digheden, een andere koers wordt ingeslagen.
Hét vijfde vliefluig vertrok
met 298 K.G. post
Dc Vcrcenigde Staten
in afwachting
Berlijn, 10 Oct. (H. N.) Volgens berich
ten uit New-York wordt dc komst van de
Zeppelin met dc grootste belangstelling tege
moet gezien. Bij de persconferentie op het Witte
Huis liet president Coolidge dc beste wen-
schen voor de reis uitspreken en verklaren,
dot volgens zijn verwachting deze tocht veel
zal bijdragen tot dc bevordering van het vlicg-
wezen. De commissie voor de ontvangst van
de Zeppelin heeft een grootsch programma
voor de ontvangt opgesteld. Indien het lucht
schip voor of uiterlijk Zondag aankomt, zal
Maandag te New-York de officieele ontvangst
plaats hebben, waarbij de burgemeester van
New-York Walker een toespraak za! houden.
Des avonds zal dan in het Ritz-Carlton-hotel
eer. bonket ter eere van de bemanning worden
gegeven. Dc tocht van de Zeppelin is ook
wegens de oplossing van verschillende techni
sche vraagstukken -ceer belangwekkend. Een
vcorname rol daarbij speelt het gebruik van
blauw gas in plaats van benzine. De Zcppeli'n-
maatschuppij is tot het gebruik van dit gas
ovei gegaan, omdat vroeger ballast voor
30.000 K.G. benzine moest worden meegeno
men, om het evenwicht, wat door het gebruik
van benzine als stookstof verloren ging, drong echter die opvatting alras op zij
Bij de Directie van de Nederlondsch-Indisch'e
Luchtvaartmaatschappij is een telegram van
het vierde postvliegtuig noar Indie, do H-
NAFD, binnengekomen, waarin wordt mede
gedeeld, dar het \liegtuig te 16.18 uur plaat
selijke tijd te Cawnpore is aangekomen. De
materialen voor de reparatie van het derde
toestel, zijn opgeleverd. Alles is wel aan boord
Moigen vertrekt het vliegtuig na ar Allahabad.
Het vertrek von het vijfde vliegtuig.
Men seint ons uit Amsterdam
Hedenmorgen is de vijfde Holland—Indië-
vlucht aangevangen. Zooals men weet, geidi
het hier tevens een retourvlucht, die door de
K. L. M. wordt uitgevoerd. Bij het vertrek in
de vroegte waren meer dan 400 personen op
het vliegveld Schiphol aanwezig. De voorzit
ter van den raad van beheer van de K. L. M..
de heer Wurfbain, sprak een kort woord tot
de bemanning van het K. L. M.-vliegtuig, be
staande uit de heeren S. 'A. Aler, Tc bestuur
der, I, W. Smirnoff, 2c bestuurder en H. Vee-
nendaal, werktuigkundige. Hij wcnschtc hun
een voorspoedige reis cn hoopte dc dappere
vliegers spoedig weer te zien. Intusschen waren
dc postzakken in het vliegtuig geladen. De
postlading slaat ditmaal het record; zij weegt
298 Kg.
Enkele mniutcn na 6 uur startte het vlieg
tuig onder gejuich van de vele belangstellen-
Eens op een dag vroeg Sultan Omar;
O, zeg mij, Moorkop Mahomed,
Is 't werk'Iijk waar, of zei je 't zoo fnaai\
Was dit de laatste sigaret?
De doos is leeg, o, groote Heer,
U hebt er nu geen enk'le meer.
Waarom ook Uw zin op één merk toch gezet?
Probeert nu nog eens zoo'n and're sigaret.
.1
Doch Omar sprak: Neen, Moor, geenszins.
Er is slechts één Mavrides' PRINCE!
Met 1 Coupon bij 10 Sigaretten
Demonstraties op Waalhaven
Men meldt ons uit Rotterdam
Woensdagmiddag tc 2.45 uur is het auto-
gyrovliegtujg van den Spaanschen construc
teur De le Cicrva irit Munster op Waalhaven
aangekomen na een tusschenlanding gemaakt
te hebben op Soesterberg. Het toestel weid
bestuurd door Rawson. Er bestond grooto be
langstelling voor de demonstroatie met dit
toestel Niet minder dan 40 vliegtuigen v*n
legér en marine waren naar Waalhaven ge
komen, terwijl ook verscheidene burgerlijk®
autoriteiten aanwezig waren. Ne een keurige
landing demonstreerde de vlieger enkele malsn
het toestel. Ingenieur Grasé van dc Fokker
fabrieken en Ingenieur Van der Maas van den
Rijksstudicdienst voor de luchtvaart maakten
dc vlucht mede. Beide waren vol lof over de
goede bestuurbaarheid. Heden vertrekt het
vliegtuig naar Brussel.
Omtrent dc aankomst van het vliegtuig Te-
zen v/ij nog in dc Msb.
Toen het vliegtuig in zicht kwam, hoorde
men uitroepen alsdaar heb je dc gek"De
om plaats te maken voor verbazing over dc
technische vaardigheid, waarmede dit nieuwe
vliegtuigtype reeds kon u order, bestuurd.
Het was werkelijk interessant om tc zien,
hoe van alle zijden dc vliegers op het toestel
afstormden en het van alle zijden begonnen te
inspecteeren. Veel vreemds was er niet aan to.
zien, alleen die vier groote vleugelwieken,
welke hier dc plaats van dc gewone vaste»
vleugels hebben ingenomen.
De constructie van die vier draaibare vleu
gels doet nog eenigszins primitief aan, toch
bicken ze piactisch zeer goed te voldoen.
Het systeem van La Cierva's autogirovÜcg-
tuig komt hierop neer, dat het draagvermogen
der vleugels onafhankelijk wordt gemaakt van
do snelheid von het toestel. Daartoe werden
de vaste vleugels vervangen door vier vrij ro»
tëerende, dus niet mechanisch voortbewogen,
wieken, welke het toestel houden kunnen, ook
al heeft dit niet meer de snelheid, welke noo-
dig is om vaste vleugels te doen dragen.
Na de landing moest de piloot Gibson na
tuurlijk uitleg geven over dc constructie der
roteerende vleugels. Hij wees erop, dat deze
een toerental von 100 a 120 per minuut ma
ken, Deze vleugelwieken kan hij afremmen cn
den invalshoek ervan veranderen. Dit alles ge
schiedt op een vrij eenvoudige wijze met het
stuurrad, dat dc piloot voor zich heeft.
Na afloop der demonstraties hadden wij
een onderhoud met ir. Grasé van de Fokker
fabrieken.
Deze was over het toestel verrukt en prees
uitbundig de buitengewone bestuurbaarheid
daarvan. De start viel hem geweldig mee. Zeer
spoedig bereikten de vleugels een behoorlijke
snelheid. Tijdens de vlucht bleek hem dat
doortrekken \an het toestel totaal onmogelijk
Tot het laatste moment ook bij geringe
snelheid, bleek het toestel bestuurbaar te blij
ven. Ook wees hij op dc mogelijkheid met een
dergelijk toestel veel Scherpe bochten tc ma
ken. Door aan dc vleugels eer. anderen invals
hoek te geven kon bij het dalen dc verticale
snelheid verminderd worden. Ook over de start
mot een uitloop van nihil was hij vol bewon
dering.
Op onze vraag of hij in het toestel toekomst
zag, verklaarde ir. Grasé dat het zeker een
belangrijke toekomst heeft. Men moet er ech
ter Tekening mee houden, liet hij er op volgen,
dat wij met het nieuwe systeem in het stadium
verkecren, waarin het gewone vliegtuig zich
twintig jaar geleden bevond.
Ook ir. Van der Maas van den Rijks Studie
dienst was vol bewondering. De meest vreem
de gewaarwording was volgens hem dc gerin
ge snelheid van voortbeweging.
Van New York naar Rome
London, TI Oct. (V. D.) Volgens berich
ten uit New-York heeft Charles Levine mede
gedeeld, dat Roger Williams en Pictro Bonclli
bij het aanbreken van den dog met cl? Miss
Columbia voor de Ocenanvlucht van New-York
naar Rome zullen starten. De Columbia is ge
durende den nacht gereed gemaakt.
ON VOLWAAR DIG E ARBEIDSKRACHTEN.
Op het A. V. O.-dongres kwamen gisteren
verschillende aanwezigen in debat met de beide
inleiders over de „sociologische beteekenis der
onvolwaardige arbeidskrachten."
De heer Keesing vroeg den tweeden inlei
der, prof. Veraart, of het diens bedoeling is,
dat de overheid, ongeacht de financieele moge
lijkheden, hulp biedt aan de onvolwaardige
aibeidskrachten. Spr. is het met prof. Bonger
eens, dat het vraagstuk der onvolwaardige
arbeidskrachten bovenal een organisatiepro
bleem is.
Dc heer v. d. Lende, bestuurslid van het N
V. V., zeide dat de vakbeweging met prof. Bon
ger inziet, dat d«. onvolwaardige arbeidskrach
ten geholpen cn niet tegengewerkt moeten
worden. De onvolwaarrligen mogen echter niet
gebruikt worden ais loon drukkend clement.
De prae-adviscurs hebben volgens hem
verzuimd in hun inleiding te betoogen, dat een
volkomen oplossing van het vraagstuk der
onvolwaardige arbeidskrachten alleen mogelijk
is bij verandering der maatschappij in een,
waarin elk mensch een mcnschwaardig bestaan
zal krijgen.
Dc heer dr. L. Heyermans zeide, dat het
onrechtvaardig is, om op de schouders van dc
or.vohvaardigcn den vollen druk van de werk
loosheid en dc economische crisis te leggen
En dit doet prof. Veraart in zijn prac-advics.;
Overigens wees Spr. op het vraagstuk der
medische keuring, waarin groote verandering
moet worden gebracht, daar tegenwoordig ten-
onrechte tc veel menschen woden afgekeud.
De heer dr. Van Assen meende, in tegen
stelling met prof. Veraart, dat men wel bij den
Staat moet aandringen om aangaande het hier
in behandeling zijnde vraagstuk zijn plicht te
doen.
Prof Veraart en prof. Bonger beantwoord
den dc debaters.
In het heden voortgezette congres betreffen
de arbeid cn arbeidsmethoden voor onvolwaar
dige arbeidskrachten werd een groot deel van
het werk in de sectievergaderingen verlicht,
die den geheclcn ochtend duurden.
Dc vijf onderscheidene sectics behendclden
dc navolgende onderwerpen
T. Arbeidsbeurzen en Arbeidsinspectie; 2
Doofstommen en slcchthoorenden. 3. Tuber
culose; 4. Psychiatrische voor- en nazorg en
epilepsie en 5. Keuringen.
In dc plenaire zitting, die 's middags plaats
vond onder leiding van den heer E. Kupers,
voorzitter van het N. V. V., werd eerst het
referaat behandeld van dr J. L. C. G. A le
Rütle uit Deventer, over Arbeidsgcschikfheid
van cle psychisch onvolwaardige arbeidskrach
ten. De beschouwingen van den rcferert, die
geneesheer-directeur van de psychiatrische in
richting „Binkgrcve" bij Deventer is. komen in
het kort hierop neer
De oorzaak van de geestelijke arbcidsorge
schiktheid is tweeledig, n.l. von socialen en
ziektekundigen aard. Zij treft de menschhcid
dieper en bezorgt haar meer leed dan iedere
andere arbeidsongeschiktheid, maar er zijn in
de wetgeving groote verbetering-- op dit ge
bied aan te brengen. Zij is zo verschillend
naar leeftijd, sexe, ras, milieu, van den
arbeid en zij wordt sterk beïnv d door dc
wetgeving. Zij heeft geen con.ci inte waarde,
zooals bij doovcn en blinden. De Staat en 't
i volk hebben er groot belang bij, dat de ar-
^beidsgeschiktheid bij geesteszieken op zoo hoog
mogelijk peil gebracht wordt, al ware 't alleen
reeds om aan;dc enorme kosten der verzor
ging van dezo groep tegemoet te komen. Maar
ook voor hun menschelijk recht cn .voor een
stuk arbeidsvreugde moet worden opgekomen.
Omdat dc arbeidsgeschiktheid van de psy
chisch onvolwaardige arbeidskracht veel be
langrijker vergroot zou kunnen worden dan
thans het geval is.
En tenslotte is dit een moreele of religieuse
plicht van ieder onzer voor een groot deel of-»
henkelijk van onze offervaardigheid, aldus oo-
sluit dc inleider zijn referaat, waarop een ge-
dachtenwisseling volgde.
Hierna werd behandeld het volgende onder
werp „Hoe kan het economische leven on
volwaardige arbeidskrachten gebruiken".
De heeren B. F. Krantz, voorzitter van het
Verbond van Ncd. Werkgevers- tc Leiden cn
C. Smeenk, voorzitter van het Ncd. Werklie
denverbond Patrimonium, le Arnhem, hadden
ter inleiding beschouwingen aan dit vraagstuk
gewijd
De heer Krantz, die het vraagstuk bekeken
heeft vanuit het standpunt van het bedrijf, wcc.9
op de verbijsterende verscheidenheid van ge
vallen van onvolwaardigheid.
Voor de Ova-menschen blijven eigenlijk al
leen dc kansen open om geplaatst te worden
in dc non-shcltered middenbedrijven, het dito
kleinbedrijf en de z.g. huisindustrie, daai de
overheidsbedrijven cn ook de meeste beschut
te bedrijven zich tegen het indringen van on-
volwaardigen 'hebben beveiligd door0 strenge
medische keuring, hetzij door betaling van
hooge loonen aan de goedgeschoolden.
Het Ova-probleem zelf neemt intusschen in
omvang toe, want het aantal Ova-menschen
wordt grooter T. door de algemeene bevol
kingstoename, waardoor do onderlinge concur
rentie tusschen de individuen wordt verhoogd,
een concurrentie, die speciaal door de ova-
racnschen scherp zal worden gevoerd;
2. door de hoogere eischen, die aan het in
dividu in het bedrijfsleven worden gesteld, o.a
ten opzichte van de orbeids-intensiteit;
5. door de groote medische zorg en de toe
name der medische wetenschap, waardoor al-
lerhando zwakken cn achterblijvers behouden
blijven, die anders waarschijnlijk overleden
zouden zijn;
4. door de meerdere en strengere keuring
van personeel bij aanneming.
Het bedrijf moet kieskeuriger worden we
gens de toeneming der lasten, die o.a. dooi
de sociale wetten op de bedrijven worden ge
legd, welke tengevolge hebben, dat in de toe
komst waarschijnlijk de verplichte keuring zaJ
worden ingevoerd ook in die bedrijven, waarin
die tot dusverre achterwege bleef.
Tenslotte splitst zich dus het vraagstuk toe
op dit puntWelke bezwaren zijn er in dio
vrije industrieën, die daar überhaupt voor in
aanmerking kunnen komen, tegen het tewerk
stellen van ova-menschen, bij wie ova primair
aanwezig is, d. w. z. wanneer zij zich voor werk
aanmelden. En hoe staan dc verschillende soor
ten ova-leiders ervoor
Na al dc moeilijkheden cn bezwaren te heb
ben opgesomd, meende de referent, dat beper
king van het aantal toekomstige gemoeds-
ova's mogelijk is. als volle aandacht geschon
ken wordt aan de beroepskeuze, de beroeps
opleiding en de voorlichting bij beide.
Het „ova-probleem ir) het bedrijf" is met
kans op succes alleen in het allereerste stadium
en dan helaas nog misschien niet eens ten vol
le op te lossen, oordeelde de inleider.
De heer Smeenk, die zijn referaat heeft op
gebouwd vanuit liet standpunt van hen, die in
het bedrijf werkzaam zijn, komt daarbij tot de
volgende conclusies
Het streven naar verhooging' van de pro
ductie, óók door het inschakelen van de „on-
volwoardigen" in het voortbrcngingsproces,
verdient in elk opzicht toejuiching.
De tewerkstelling van „Onvolwaardige!»"
mag niet den levensstandaard der „volwaar
digen" in gevaar brengen, en evenmin afbreuk
doen aan een goede organisatie van Ket bedrijf.
Het moderne bedrijfsleven biedt vele moge
lijkheden, om aan de „onvohvaardigen" geheel
volwaardigen arbeid te verschaffen.
De „onvolwoardigen", waarvoor in het nor
male bedrijfsleven geen plaats is te vinden, bc-
hooren door werkverschaffingen en werkinrich
tingen, zoo noodig van overheidswege gesub
sidieerd, te worden geholpen. Een zoodanige
verkoop-organisatie ten behoeve van deze in
richtingen is cisch, dat niet verkocht wo.d' be
neden de in het normale bedrijf geldende prij
zen. Indien eenigszins mogelijk worde, door
den verkoop der geproduceerde artikclen tc
beperken tot levering aan andere ph-lantropi-
sche stichtingen, aan ziekenhuizen enz., de
concurrentie met het normale bedrijf, dat voor
de open markt produceert, geheel gemeden.
DE AFGEROSTE CHAUFFEUR.
Dinsdagmiddag- verschenen op het hoofdbu
reau van politie tc Amsterdam bij de afdee-
ling Vreemdelingendienst drie Duitsche hand
werkslieden uit Westfalen, respectievelijk 22,
22 en 17 jaar oud Zij zeiden zonder middel
van bestaan tc zijn en vroegen naar hun va
derland te worden teruggebracht. Hun pas
sen waren in orde. Bij het onderzoek naar het
geen de drie Duitschers bij zich hadden, kwa
nten ook cenige revólverpatrönën te voor
schijn. D'it gaf argwaan en de gedachte rees,
dat zij wellicht iets meer zouden weten van
dc mishandeling op den Haarlemmerweg,
waarbij een chauffeur, zonder betaling te heb
ben gehad, was ofgcros». Dit vei moeden bleek
juist, v:ant al spoedig liepen zij met hun mc-
dedcclingen vast en bekenden twee van hen
inderdaad bii deze mishandeling betrokken tc
zijn. De derde; bij wie de patronen werden ge
vonden bleef aanvankelijk ontkennen. Ook hij
is ten slotte door dc mand gevallen. Hij ont
kende echter met een revolver den slag te
hebben toegebracht, waardoor de chauffeeur
bewusteloos werd. Hij heeft hem slechts met
de vuist mishandeld. Uit het verdere verhoor
bleek, dat do drie Duitschers na de mishan
deling van den chauffeur \an Halfweg naar
Amsterdam hebben geloopcn.
De politie heeft toen cok onderzocht een
verzoek van den commissaris von politie van
het bureau Warmocsstront om aanhouding van
drie Duitschers. die in een pension op den
Nieuwendijk, waar zij een nacht logeerden,
diefstal hebben gepleegd. Vermoedelijk zijn dc
drie Duitschers hieraan niet schuldig.
Hun poging, die nogal brutaal is, om als
vreemdelingen zonder middel van bestaan door
dc politie over de grens te worden gezet, is
dus, dank zij dc oplettendheid der politie, mis
lukt. G'Steren zijn de drie Duitschers naar
Haarlem overgebracht.
