B. NIEWEG
DÉ ËEMLANDEQ
A7H. VAN NIEUWKERK
Vrijdag 12 October 1928
27e Jaargang No. 88
BUITENLANOSCH OVERZICHT
GROOTE PETROLEUM-
BRAND
BUITENLAND.
Bijna 50 personen
omgekomen
DE RAMP TE PRAAG
Ruim dertig dooden
Luxe Glaswerk en Drinkserviezen
uit de Glasfabriek „Leerdam"
Ontwerpen DE BAZEL, CE
LORM. COPIER, enz.
Voor de Victoria bestond,
kon men niet de eischen
aan een haard stellen, die
thans vervulbaar zijn.
EK! Hd-ia
Complete Woninginrichting
Speciale aanbieding CLUBFAUTEUILS
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4
DUITSCHE ARBEIDS
CONFLICTEN
Groote uitsluiting
aanstaande
VLIEGONGELUKKEN
IN ENGELAND
In 1928 reeds 65 dooden
TUSSCHEN WOLKEN EN WATER
ZEPPELIN KOORTS IN AMERIKA
PRINCESS ROOM
Zondagmiddag- en
Avond Concert
AANVARING OP DEN
DONAU
13 personen verdronken
AMERSFOORTSCH
ABONNEMENTSPRIJS P®r maaide» voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
wcek (mcl gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.177*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DIQElCTEUQ - UITG EVEQ: J.VALKHCf f
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
11 elke regel meer f0.25. Llefdadlgheids-advertcatlün voo» de
helft on den prijs. Kleine AdvertertlSn „KEIT1ES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, drlemsal plaatsen f I.— Bcwt|snummer extra 0 05
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2*
Italië's standpunt inzake de ont
wapening. Hoe men in Frank
rijk reageert.
Wij hebben gisteren reeds een en ander te
dezer plaatse meegedeeld over het antwoord,
hetwelk Italië heeft meenen te moeten geven
op do mededeelinj door Engeland en Frankrijk
aan Rome van het accoord op vlootgebied, het
welk beide laatstgenoemde landen hebben ge
sloten. Te Parijs wordt de opmerking gemaakt,
dat de Itaüaansche nota dc deur voor verder?
onderhandelingen open laat, maar tevens ver
klaard, dot de aanspraak.' welke Italië maakt
op volkomen gelijkheid der Fransche en Ita-
liaansche vlootsterkte, de kans op succes, wat
de vermindering der maritieme bewapening
betreft, nog kleiner maakt, daar Frankrijk
dergelijke aanspraken van Italië nooit zal kun
nen erkennen. Een der Fransche bladen schrijfi
dan ook, dat Frankrijk nooit zal verzuimen ei
op te wijzen, dat Italië, afgezien van zijn kolo
niën in Somnliland en Erythrea, geen bezittin
gen buiten de Middellandsche zee heeft, ter
wijl Frankrijk integendeel over koloniën in alle
werelddeelen beschikt en bovendien zijn terri
torium heeft te verdedigen op twee verschil
lende zeeën en den Oceaan; wonneer men
Frankrijk dan ook dezelfde oorlogsvloot zou
toewijzen als Italië, dan zou Italië ontegen
sprekelijk de meerdere ter zee zijn, daar hel
zijn gehcele vloot in dc Middellandsche zee
zou kunnen samentrekken. Zelfs de Avenir. die
over t algemeen tegenover Italië een welwil
lende houding aanneemt, uit zich op overeen
komstige wijze. Het blad betoogt, dat een vol
komen gelijkheid van de tonnage der vloot, wat
Italië en Frankrijk betreft, slechts neer zou
komen op een schijnbare gelijkheid, daar
Frankrijk daardoor in een gevaarlijke minder
waardige positie zou geraken. Frankrijk zou
dan de keus hebben tusschen twee mogelijk
heden: öf afzien van de verdediging zijner
Europeesche kusten en de verbinding met zijn
ver afgelegen koloniën, öf de verdediging op
geven van zijn verbindingen op de Middel
landsche zee tusschen het moederland en de
Afrikaansche koloniën, die van zoo vitaal be
lang zijn voor het land. De Itnliaansche nota
heeft volgens het blad opnieuw aangetoond,
hoe ongelukkig de houding der Fransche bui-
tenlandsche politiek is in de aangelegenheid
van 't vlootcompromis. Het Itnliaansche ant
woord herhaalt v/ef niet do „open taal" der
Romeinscho pers, maar de greote nadruk,
dien Italië op het verband tusschen ontwape
ning ter zee, te land en in de lucht legt, wordt
te Parijs opgevat als een aanduiding, dat ook
de officieele Itnliaansche instanties het eens
zijn met de verdachtmakingen, waartoe het
Fransch-Engelsch vlootvergelijk aanleiding
beeft gegeven.
De beteekenis, welke de Italinansche nota
oon dit argument (d. w, z. de afhankelijkheid
van de verschillende soorten bewapening)
hecht, bewijst volgens de Petit Parisian, dat
men te Rome, ondanks alle besliste tegenspra
ken, nog aan de legende van het bestoen cencr
Fransch-Engelsche overeenkomst gelooft, die
een veel verder strekking heeft dan het eigen
lijke vlootcompromis. Heel het Italiaansche
document schijnt ingegeven te zijn door deze
bezorgdheid, een bezorgdheid, die volgens t
Fransche blad ongemotiveerd en ongerecht
vaardigd is, daar een nauwe Engelsch-Fransche
samenwerking door de meeste Europeesche
landen steeds als de hechtsche waarborg voor
den vrede wordt beschouwd
Ook dc Fransche nationalistische pers
schrijft, naar wij in de Fr. Ztg. lezen, tegen de
campagne, welke de „entente cordiale" Tus
schen Engeland en Frankrijk onder handen
neemt en betreurt het, dat Italië zich bij dezen
ve'dtocht heeft aangesloten.
i
1 I U.l'l"
DE STAKINGACTIE IN PCLEN.
Opnieuw uitbreiding.
V/a r s c h a u, II Oct. (H. N.) Het tram
personeel te Lodz is tot stuking overgegaan.
De mijnwerkers in het Dombrowa-district heb
ben de aangekondigde stoking tot 18 October
uitgesteld, daar de mijneigenaars zich tot te
gemoetkomingen bereid hebben verklaard.
Warschau, II Oct. (H. N.) Het conflict
ir» de textielindustrie van Lodz is gisteren nog
verscherpt. Alle hulppersoneel, opzichters, sto
kers en machinisten zijn gisteren uit de (abrie
ken teruggeroepen. Morgen zal een vergade
ring van alle vokvereenigingen plaats hebben,
waarin een beslissing over de afkondiging van
de algemecne staking znl worden genomen.
DE A.S. ZONSVERDUISTERING.
Russische belangstelling.
Moskou, I 1 Oct. (V. D.) De observatoria
t« Leningrad maken zich gereed ^oor dc
observatie van de zoneclips, die 12 Nov. zal
piaats hebben. De verduistering zal te Le
ningrad zichtbaar zijn cn duren van 9 uur 40
'smoigens tot 12 uur 20. Op het hoogtepunt
van den eclips zullen meer dan vier vijfden van
de zonneschijf bedekt zijn.
VEROORDEELING VAN CONTRA-
REVOLUTIONNAIREN IN RUSLAND.
Moskou, 11 Oct. (V.D.) De rechtbank,
die zich bezig houdt met de behandeling an
het proces tegen dc contra-revolutionnaire
organisatie van de studenten der landbouw
school van Koeban, gericht tegen vertegen
woordigers van het sovjet-regiem, veroor
deelde den voornaamsten beklaagde Sïndo-
rofski tot acht jaar gevangenisstraf cn dc drie
andere beklaagden tot gevangenisstraffen van
vier jaar tot een maand. De overigen werden
vrijgesproken,
Een ramp in Burma
Blijkens een bericht uit Rangoon zijn zeven
en-veertig inlanders, onder wie achttien vrou
wen, levend verbrand bij een geweldigen pe-
troleumbrand te Paunegbe in Burma. Door on
bekende oorzaak ontstond in de pijpleiding van
de Burma Oil Company een breuk. Dc bewo
ners der omliggende dorpen probeerden de
olie voor hun eigen gebruik te verzamelen.
Daarbij geraakte de olie in brand, waardoor de
menschen onmiddellijk door geweldige vlam
men omringd waren. Verder zijn nog 20 per
sonen gewond.
Moeilijk opruimingswerk
Praag, II Oct. (V. D.) De opruimings
werkzaamheden op dc plaats des onheils gaar»
in snel tempo voort. De klopseinen, die men
's avonds meende te hooren, zijn gebleken
outosuggestie te zijn Men is de meening toe
gedaan, dat de hoop, nog levenden te kunnen
bergen, een illusie is. Daar het werken in de
diepte zeer moeilijk en door de slechte be
lichting bijna onmogelijk is, moest het werk
gestaakt worden. Donderdagmorgen werden
klopapporatcn aar beneden gebracht. Tegen 2
uur s middags is weer een deel van de kel
derruimte afgezet en werden twee mannen in
den kelder neergelaten. Zij kwamen terug
zonder menschen gevonden te hebben. Men
verwacht, dat de opruimingswerkzaamheden
nog verscheidene dogen zullen duren. De be
grafenis der tot nu toe gevonden slachtoffers
zal waarschijnlijk Zondag op kosten der stad
Praag plaats vinden.
Praag, IT Oct. (H. N.) Het onderzoek
omtrent de oorzaak van het bauwongeluk
heeft geleid tot de arrestatie ven den bouw
ondernemer, die bekend heeft, dat voor de
fundamenten cement van minderwaardige kwö„
liïcit is gebruikt.
Naar d.d. gisteren uit Parijs werd geseind,
bedroeg toen het aantal geborgen dooden 33.
De moeilijkheden waarvoor men
zich ziet geplaatst.
Uit Praag wordt nog d.d. 11 Oct. aan de
N. R. Ct. gemeld
Heden is het moge lijo geweest het bergings
werk in sneller tempo voort te zetten. Van de
enoime blokken, die tot nu onoverkomelijke
hindernissen vormden is een deel weggeruimd.
Het is echter gebleken, dat men nog ccnige
dagen cn nachten zal moeten doorwerken. Bui_
tengewccn is de volharding der militairen,
meerendcels recruten, die vaak zonder zich te
loten aflossen oon het reddingswerk deelne
men. Den eersten dag werd er zelfs niet vooi
hun eten gezorgd. Overal uit de huizen kwam
men met levensmid leien voor de troepen aan
dragen. Vrouwen van arbeiders, die men onder
de puinhoopen weet, helpen mee. Alle hoop,
onder de puinhoopen nog levenden te voor
schijn te halen, is thans opgegeven. Men heeft
de hooge liftschacht voor bouwmateriaal, het
eenige dat van het gebouw wos blijven staan,
he^en afgebroken. Daardoor wordt het ook
mogelijk rerploatstbore kronen en bokken in
werking te stellen, die eerst nu dicht genoeg
bij de puinhoopen konden worden gebracht, 's
Middags om kwart over drie werd een minuut
lang spontaan alle machines en al het werk
stilgezet; de dooden werden herdacht. Zij
zullen Zondag op stadskosten worden begra-
V ERVOERSSTAKING TE NEW-YORK
Drie u vierduizend arbeiders erbij
betrokken.
Bij de American Express Company hebben
thans in de city van New-York drie- h vier
duizend urbeiders het werk neergelegd. De
Express is een particuliere organisatie, die
vrochten van alle soort in haar eigen vracht
wagens op de spoorwegen vervoert en per
lorrie de goederen in de stad oplevert. De
staking is niet docr het bestuur der vakorgani
satie afgekondigd of goedgekeurd. De directe
oorzaak van Let geschil is eenigszins duister,
maar in elk geval verwacht men, dat de sta
king vandaag in der minne wordt geschikt.
BYRD'S ZUIDPOOL-EXPED1TIE.
De onderzoeker vertrokken.
Londen, 11 Oct. (H.N.) Volgens een
belicht uit Los Angeles is commandant Byrd
aan boord van den wolvischvaarder Larsen
voor ziin Zuid-Poolexpeditie vertrokken. Hij
begeeft zi'h eerst naar Nicuw-Zeeland.
voorbeen LangestraaL
L. BERGSTRAAT 13. TEL. «62.
ÜANCBSm. 9OJ1BL.20Ö
ALDEGONDESTRAAT 103-105-107
TEL. 543.
GROOTE SORTEERING
CLUBFAUTEUILS en
THEEMEU3ELEN
vor Amersfoort ei) Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Moeilijke toestand in de IJVs/-
Duitsche texielnijvcrhcid
Dusseïdorf, 11 Oct. (V.D.) Dc verccni-
ging van Westfaalsche texlielindustrieelcn
heeft besloten olie textielarbeiders van het
district op 13 October tegen 27 October den
dienst op tc zeggen. De verccniging van werk
gevers voor de noordwestelijke groep van de
Duitsohc ijzer- en staalindustrie deelt mede,
dbt bij de onderhandelingen, op heden ge
voerd, de vakverecnigingcn het aanbod van
de werkgevers hebben verworpen, terwijl zij
daarentegen hun eisoh betreffende een loons-
verhooging van 15 pfennig ten volle hebben
gehandhaafd. Daar echter elke belasting van
de bedrijven onvermijdelijk een prijsstijging zal
veroorzaken, is het voor de bedrijven niet
mogelijk na 31 Ortoöer met de productie voort
te gaan. Tengevolge hiervan hebben de werk
gevers eenstemmig besloten alle arbeiders te
gen 1 November op te zeggen. Het aanbod der
werkgevers blijft evenwel van kracht.
Opnieuw twee slachtoffers
Tijdens een vliegdemonstratie, gehouden in
tegenwoordigheid van den op het oogenblik in
Engeland verb'ijvendcn sultan Oman, stortte
gisteren één der machines boven het vliegveld
Hendon, waar de demonstratie plaats vond, uit
een hoogte van ongeveer 2000 M. neer. Het
vliegtuig werd volkomen vernield. Dc beide in*
zittenden, een officier en een onderofficier,
werden gedood. Het ongeluk had plaats in do
nabijheid van de plaats, waar de sulton met zijn
gevolg zich bevond.
Het vliegongeluk van gisteren brengt het
aantal doodelijke ongelukken, dit jaar aan de
Engelsche luchtstrijdkrachten overkomen, op
65 Verleden jaar bedroeg het aantal slacht
offers 55.
DE GRAF ZEPPETAN
Sterke tegenwind belet een groote snelheid De weers
vooruitzichten worden gunstiger
Door Utrechtsch strijkje (trio)
Noodlottige gevolgen
In de buurt van Galatz zijn op den Donau
een motorlichter cn ccn pleziervaartuig, waarop
zich zestien personen bevonden, in aanvaring
gekomen. Dertien menschen verdronken; elf
lijken werden reeds opgehaald. Een onderzoek
heeft uitgewezen, dat het pleziervaartuig zon
der lichten voer.
COMMUNISTISCHE SAMENZWERING
IN BULGARIJE.
Nieuwe aanhoudingen.
Sofia, II Oct. (V.D.) Behalve de in ver
bond met den korten tijd geleden ontdekte
samenzwering gearresteerde communisten heeft
de politic ook den politicken secretaris van de
arbeiderspartij, den afgevaardigden Stojanof,
evenals den linksrndicalen afgevaardigde der
boerenpartij Drognef en den onafhankelijkrn
vokvcreenigingsleidcr Milef gearresteerd. De
gearresteerden zouden uit Moskou groote be
dragen hebben ontvangen voor de financiering
der samenzwering.
MISLUKTE OCEAANVLUCHT.
De Miss Columbia vernield.
De Miss Columbia, waarmee indertijd Levine
er» Chamberlin hun overtocht New-York— Kott-
bus gemaakt hebben, is, zooals wij reeds meld
den, gisteren opgestegen voor den tocht naai
Rome. Levine zelf was niet aan boord. Het
vliegtuig keerde echter binnen twee uur terug
en maakte zulk een ongelukkige landing, do(
de vleugels, het landingstoestel en de schroef
nagenoeg vernield werden. Het zal geheel op
nieuw opgebouwd moeten worden, voordat er
opnieuw mee gevlogen kan worden.
Met een en ander is misschien een week of
zes gemoeid. Dc ontgoochelde vliegers bleven
echter gelukkig ongedeerd.
Parys, 11 Oct. (V. D.) Het luchtschip
„Grof Zeppelin" is op zijn vlucht nnaar Anv
rika te 2 uur hedenmiddag boven Montelimar
en te 3 uur 30 boven Sainte Marie de Mei
aan de monding van de Rhone verschenen.
Volgens de laatste weerberichten zijn er op
het oogenblik twee depressie-gebieden, één
Oostelijk van den 25stc*n lengtegraad tot non
de Noordzee en één zuidelijk tot ongeveer der»
40sten breedtegraad. Ten zuiden van den
40stcn breedtegraad loopt een gebied van
hoogen druk van dc Oostkust der Vcreenigde
Staten tot Portugal.
Te 6 uur 30 werd omtrent de weersgesteld
heid het volgende officieel gemeld:
Onder den invloed van het gebied van lagct»
druk boven Engeland heerscht boven het
vasteland over een groote uitgestrektheid
neerslag bij laaghangende wolken. Tengevolge
daarvan heeft het luchtschip zijn koers naar
het zuiden moeten wijzigen, teneinde in her
gebied van hoogen druk te komen, dat zich
van Spanje westwaarts over den Oceaan uil-
strekt. Bij het verdere verloop van de vlucht
zal het luchtschip goede weersomstandigheden
ontmoeten, daar een verder gebied van hoo
gen druk, dat zich thans aan de oostkust van
het Amerikaansche continent bevindt, zich snel
oostwaarts verspreidt.
Volgens hedenavond te Porijs ontvangen be
richten stond de „Graf Zeppelin" van 12 uur
hedenmiddag of voortdurend in verbinding met
Fransche radio-stations, nadat de radio-tele
grafische verbinding met Friedrichshafen niet
meer mogelijk was. De Fransche meteorolo
gische stations gaven het luchtschip draadloos
aanwijzingen voor den te volgen koers.
Naar uit New-York wordt gemeld is men ii»
meteorologische kringen van mcening, dat het
verstandig is geweest dot de „Grof Zeppelin"
in zuidelijke richting is gekoerst, daar tus
schen den 40sten en 50sten breedtegraad een
stormcentrum is vastgesteld. Alle aanwijzingen
spreken van helder weer en slechts lichter»
westelijken wind op de gcheele vlucht nnat
de Azoren, met uitzondering van plaatselijke
regenbuien. Hot meteorologisch instituut te
Washington meldt, dat het in de omgeving van
Horta rustig, windstil weer is, hetgeen in het
gebied van de Azoren een zeldzaamheid is.
Op het hoofdbureau van politie te New-
York is te 7 uur 25 Amerikaansche tijd het
eerste radio-bericht, door de „Graf Zeppe'in"
verzonden, opgevangen. Het meldde dot het
luchtschip boven Lyon was en koers zette naar
de Azoren.
Madrid,'II Oct. (V. D.) (V. D.) Te 8 uu;
20 Hollandsche tijd is de „Graf Zeppelin"
boven Barcelona waargenomen.
Uit berichten, binnengekomen bij de directie
van de luchtvaart, blijkt dat de „Grof Zeppe
lin" niet met normale snelheid vliegt, omdat hij
sterke tegenwinden ontmoet. De snelheid is op
het oogenblik slechts 80 K.M. per uur.
New Tork, 11 Oct. (V. D.) De publieke
meening in de Verecnigde Staten houdt zich
vrijwel uitsluitend bezig met de vlucht van de
„Graf Zeppelin". Alle andere gebeurtenissen
zijn op den achtergrond gedrongen. De bladen
komen met extra-edities uit, waarin het ver
loop van de vlucht uitvoerig wordt weergege
ven.
Bijzonder groot is uit den aard der zaak de
belangstelling te Lakchurst, waar in de hotel»
nagenoeg geen plaats meer te krijgen is. In de
luchtschiphal wordt koortsachtig gewerkt voor
de ontvangst van het luchtschip. Het terrein,
waar de „Graf Zeppelin" landen zal, is over
een omtrek van 10 mijlen afgezet. Men rekent
op de komst van 200.0C0 auto's. Talrijke film
operateurs zijn reeds met oigen vliegtuigen te
Lokehurst gearriveerd. Op het vliegterrein
staan vele vliegtuigen gereed, die den Zeppe
lin tegemoet zullen vliegen. .Voor plaatsen in
deze machines worden fabelachtige sommen
geboden. Morgen zjjllcn te Lakchurst 130 mnn
mnrinetroepen uit New-York en Philadelphia
arriveeren. Ook is reeds de staatssecretaris
van marine, Wilbur, te Lakchurst gearriveerd,
evenals de admiralen Moffctt cn Latimer, als
mede andere hooggeplaatste officieren. Ook
bevindt zich hier de sinds kort te New-York
verblijf houdende Engelsche idmiraal Pollack.
De weerberichten voor Lakchurst en omge
ving zijn voor Vrijdag, Zaterdag en Zondag
uiterst gunstig. Zij spreken van „ideaal Zcppe-
linweer".
Boven Barcelona.
Madrid, II Oct. (V D.) Te 8 uur 20
Hollandsche tijd is de Grof Zeppelin boven
Barcelona waargenomen.
Uit Barcelona wordt het volgende gemeld
De Graf Zeppelin vloog tegen 8 uur Duit-
sche tijd boven de stad en koerste daarna langs
de Oostkust van Spanje Het luchtschip, waar
van dc omtrekken te Barcelona duidelijk waar
neembaar waren vloog op ongeveer 800 M.
en beschreef een groote bocht boven de stad.
Het werd door de bevolking levendig toege
juicht. Men neemt aan dat het niet boven Span
je oversteken zal, doch vermoedelijk tot Gibral
tar de kust zal volger».
Nader bericht men
Van Barcelonc vloog de Zeppelin verder iri
de richting van Valencia, stelde zich in ver
binding met verschillende radiostations, o.a.
met dat van Casablanca en tegen 9 uur met een
Fransch stoomschip. Men neemt nog steeds
aan dat de koers gaat over Gibraltar en Ma
deira.
Om 10.30 's avonds was geen Spaansch ra
diostation er in geslaagd, ondanks voortduren
de inspanning, om verbinding te krijgen met
de Grof Zeppelin, die het roepteeken van haar
station niet vooral mededeelde. Hot sterkste
station van Spanje, te La Coruna, werkt druk
om een verbinding tot stand te brengen Alle
militaire radiostations hadden maatregelen ge
troffen voor het geval dat zij in verbinding
met het luchtschiü konden komen.
Van het Ra^io-station LeipzigDresden
ontving de N. Crt. om halfeen het volgende
bericht:
De laatste telegrammen van do Zeppelin
meidon. dat het luchtschip boven den Oceaan
met sterken tegenwind te kampen heeft. De
overtocht znl, naar men vermoedde, dan ook
langer duren dan den geschat ten tiid Dc groo
te Spa.nnsche Radio-stations, welke opdracht
gekregen hadden met het luchtschip in ver
binding te treden, ten r:nde h^t van de laatste
weerberichten te voo'zion, ziin hierin, nadnt
zij ecnlge uren verpanding hadden gehad, niet
meer geslaagd.
