WIJNHANDEL J. 1. SCHOTERMAN «Zn.
Gewas 1923 POWEAUX MOULIS ft- f 40.-
Gewas 1920 St. EMILIONf 1.40 f56,-
STADSNIEUWS.
Fa. R. VAN DEN BURG
wMÊËmm
UTR.STRAAT 17 - Gevestigd 1878 TELEFOON 145
DE ZEVENTIENJARIGE
REPUBLIEK
„Wij willen
het huis herbouwen"
GEMENGD NIEUWS
UIT DEN OMTREK.
L.J. LUYCX&ZOON
FLUWEÉLEN
Bechstein Piano's
Mannborg Orgels
His Masters Voice sramoptioons
Telefunken Radiotoestellen
BIJZONDER AANBEVOVEN Per flesch Per anker.
Boven Gibraltar gezien.
t)e Duitsche zendstations sloten om half-
twee met dc mededceling. dat er sinds de
Jaatsto berichten, waarin geseind werd. dot de
Zeppelin boven Barcelona gezien was, geen
nieuwe berichten van het luchtschip zijn bin
nengekomen. De meaning bestaat, dat dc Zep
pelin over de Zuid-Westkust van Spanje ge
vlogen is, welke meening bevestigd wordt
door een niet officieel bericht, dat het lucht
schip op zijn tocht nnor dc Azoren boven Gi
braltar gesignaleerd is.
Wat door den aether komt.
Ben radioluisteraar, die zich in verbinding
gesteld heeft met dc Amerikaansche stations,
meldt aan dc N. Crt.
Na een zeer uitvoerig beursoverzicht gaf de
omroeper van het Ultra Kortegolf Station der
General Electric Comp. 2 XAF te Schenecta<-
dy (Nieirw-York) om half twaalf (Amstcrd. tijd)
de eerst berichten over de Grof Zeppelin. Hij
nie!(Me aan zijn Amerikaansche luisteraars
dat het luchtschip om 1 uur 52 min. Eastern
Standard Time van Friediichshafen was ver
trokken. Daarna volgden bijzonderheden over
de uitrustig van het luchtschip cn over de
pasrogier, waarbij speciaal melding gemoaki
werd van het feit, dat cr onder de re'zigers
twee Amerikanen zijn, die ieder 3000 dollar
voor den tocht betaald hebben. Volgens de
leatsto ontvangen telegrammen had het lucht
schip tot nog toe een gunstige reis gehad bo
ven Duitschland, Frankrijk en Sponje Het hnd
Tia eerst Zuidelijk to zijn gevlogen ccn Weste
lijken koers aangenomen. De groote belang-
stelling welke te Nieuw-York voor do aan
komst van de Zeppelin bestaat (de vlucht is
de „topic of the day'' voor al wat Amerikaan
is, reide de omroeper) is oorzaak dat de Rn-
dio-progrnmma s van de Amerikaansche Broad
Casting Stations telkens on derbroken zullen
worden, wanneer er nieuwe berichten van do
Zeppelin zijn binnengekomen. Het station
Schenectady meldde nog, ^at dc Amerikaan
sche stations reeds verbinding met de Zeppe
lin hebben gekregen, Voor de redactiebu-
reaux der kiantcn staan duizenden menschon,
teiwijl de bladen met ex tra-Edities uitkomen.
Radioverbinding met ccn stoom
schip.
Friedrichshafen, 12 Oct. (V.D.). Se
dert Vrijdagochtend 7 uur heeft het station
van dc- Zeppelinwerf geen verbinding meer
met het luchtschip. Het laatst werd, overigens
zeer onduidelijk, gehoord, dat het luchtschip
seinen wisselde met oen Duitsch stoomschip.
Een positierappprt werd evenwel niet ontvan
gen.
Bijzondere viering van den Chineeschc»
nationalen feestdag in
Ven Haag
Woensdag, op den Chineeschen nationalen
feestdag, is op de Chineeschc legatie te 's-Gra-
venhagc de zeventiende verjaardag van dc re
publiek gevierd.
Dit feest droeg dit joar een zeer bijzonder
karakter in verband met het feit, dat nu tege
lijkertijd do unificatie van China en de instel
ling van een nieuwe nationale regeering her-
dècht.
Vele Chinecsche onderdanen kwamen tor-re
ceptie, die s morgens om II uur in het lcga-
ticgebouw gehouden werd, waar dc Chineeschc
zaakgelastigde, de heer T a i M i ng f o u een
rede heeft uitgesproken, waar can het volgende
js ontleend
Leot wij er nu op wijzen, dat dit nationale
feest heden niet moet worden beschouwd als
oc'n traditioneclc manifestatie, maar dot het
een zeer bijzonder karakter draagt. Gij zult u
herinneren, dut het ongeveer vier maanden ge
leden Is (24 Juni), dat gij tegenwoordig waart
bij de plechtige verklaring van het totstand
komen <fer eenheid van China, waardoor een
eind werd gemaakt aan een periode van 17
jaren, die gekenmerkt werd door de opeenvol
ging van conflicten tusschen de provincies,
voortgekomen uit naijver en egoïsme gedu
rende dc laatste 5 jaren steeds scherper wor
dend.
Nu China reeds is overgegaan van de actief
militaire phase tot die. der opvoeding, laat wij
thans, om u een beeld te geven van den te-
genwoordigen toestond van ons land, mijn toe
vlucht nemen tot een vergelijking
Daar het huis, dat wij bewoonden, niet rncei
hecht, noch praktisch was cn dreigde ineen te
storten met groot gevaar voor ons leven, heb
ben wij het afgebroken, d.w.z. wij hebben het
militairisme, dat gedurende de actief-militaire
phase zoo fnuikend was voor de natie, omver
geworpen. Maar nu willen wij het huis her
bouwen cn er alle moderne comfort nis gas,
clectriciteit, stroomend water, centrale verwar
ming, ventilatoren, een badkamer enz, enz. in
aanbrengen. Om dit werk van weder-opbouw,
van reconstructie van het gesloopte gebouw,
dat wil dus zeggen de reorganisatie van de
gouvernementeele en administratieve instellin
gen, den publieken dienst cn de vitale onder
nemingen van China, tot stand te brengen,
richten wij ons naar dc geniole lijnen, aange
geven door president Soen Ynt Sen in zijn
„Vijf machten der contitutic", in zijn program
ma voor de reorganisatie van China en in de
lessen over de beginselen van het leven des
volks. Zoo treden wij dus in dc phase der op
voeding.
Ik vat de vijf kernpunten van deze begin
selen samen als volgtde verbetering van voe
ding, klceding, huisvesting, verkeer en druk
pers.
Op al deze terreinen zijn bouwmaterialen
noodig. Welnee, China bezit deze in overvloed
op zijn onmetelijken en vruchtbaren bodem en
in zijn zoo rijken en tot heden bijna onont
gonnen ondergrond.
Naast dc elemontcn van mater i celen
aard, noodig voor de verwezenlijking van het
geen ik u heb uiteengezet, zijn elementen van
morcclcnè aard, die wij in ons zeiven
kunnen vinden, onmisbaar. Do wil, dc volhar
ding in het pogen en het vertrouwen in het
w el sla gen zullen ons het doel helpen bereiken.
Maar opdat wij onzo krachten ten volle kun
nen ontwikkelen moeten wij dit kunnen doen
in het bewustzijn van onze volkomen souve-
reiniteit tegenover binnen- en buitenland en
moeten wij niet in het buitenlond stooten tegen
hinderpalen, die reeds te lang do verwekelij
king onzer rechtmatige verlangens hehben be
let. Ik heb het oog op dc ongelijke verdragen,
waarvan China de herziening heeft gevraagd,
opdat onze betrekkingen met dc andere sta
ten eindelijk gegrondvest mogen zijn op een
stelsel van gelijkheid en wederkecrigheid.
De Vercenigde Staten van Amerika, hier
door willende toonen hoe rechtvaardig zij do
Chinecsche cischen achtten, hebben niet ge
aarzeld om met ons een verdrag te sluiten,
waarbij onmiddellijk onze autonomie op
douanegebied wordt erkend cn zij hebben toe
gestemd in de herziening der verdragen, even
als Engeland cn Frankrijk. Andere bevriende
Staten, met name België, Denemarken, Por
tugal enz., hebben reeds vertegenwoordigers
naar Nanking gezonden, om daar onderhande
lingen aan te knoopen over nieuwe verdra
gen. Het verheugt mij bijzonderlijk u te kun
nen mededeelt, dot ook de Nederland-
sche Regecring verlangde een nieuw be
wijs te geven van hare welwillende en sym
pathieke houding jegens het Chineesche volk,
onze Regeering haar medewerking heeft toe
gezegd tot de herziening der verdragen cn
over de regeling van de quaestie der erkenning
op een zoo nabij mogelijk tijdstip, van de auto
nomie op douanegebied van China.
Zoo zullen de oorzaken van wrijving tus
schen bevriende landen achtereenvolgens wor
den uitgeschakeld, tot groot voordeel van de
ontwikkeling der goede betrekkingen cn det
wederzijdsche welvaart. Ten slotte heb ik het
genoegen, mijn waarde landgenooïen, U mede
te deejen, dat dc Legatie zoo juist het be
richt heeft ontvangen van do officieclc afkon
diging op 4 October van de Grondwet der
Nationale Regeering, omvattende zeven hoofd
stukkon en 48 artikelen en vijf verschillende
machten instellende.
MAANDBLAD „ONS TOONEEL*
Prijsvraag voor Nederlandsche
tooneclwcrken.
De uitslag van de prijsvraag voor Nederland
sche tooneelwerken, uitgeschreven door het
maandblad „Ons Tooneel" (uitg. van dc firma
J. Heijnis Tsz. to Zaandijk) is heden bekend
geworden. De jury bestaande uit mevrouw
Betsy Ranucci-Bcckmann en de heeren J. B.
Schuil en A. J. Zoetmulder was van oordeel,
dat geen der 104 ingekomen manuscripten in
aanmerking kwam voor den eersten prijs. Zij
heeft daarom overeenkomstig een der bepalin
gen der voorwaarden de prijzen gesplitst en
deze als vclgt toegekend.
Twee tweede prijzen, ieder bestaande uit 250
gulden, aan „Dc Dóg", een onwaarschijnlijke
komedie in 3 bedrijven van Jos. Ponhuijscn Jr.
cn rrDc Brievenbus", blijspel in vier bedrijven
van A. don Hertog.
Twee derde prijzen, ieder bestaande uit I5Ö
gulden aan „Het Oosterschc gevaar" ccn spel
van rassenhaat in drie bedrijven van D. H.
Scheffcr
en „Dc Sneeuwkoningin", tooncelspel in vier
bedr. van Alfred Boodc.
Twee vierde prijzen, ieder bestaande uit 100
gulden, aan „Sanctn Lucia'komedie in vie»
bedrijven eveneens van A. den Hertog
cn „Zie, hior ben ik I", tooneelspel in vier
bedrijven vnn mbvrouw Anna van Gogh-Kaul-
bach.
Een staking voorkomen.
Onder leiding van den Rijksbcmlddeinar, acn
hcfci H. A. van IJssclstcyn, heeft in het Ge
meentehuis in Westmoes een bespreking ploats
gehad tusschen de werkgevers in het landbouw-
bedrijf cn dc organisatie van arbeiders in dot
bedrijf in verband met een dreigende stdking
ter pjfiütse.
Nndot portijen eerst ieder afzonderlijk haat
Var.dpunt hadden uiteengezet, heeft een geza
menlijke bespreking er toe geleid, dat den
Rijksbcmiddelnar is verzocht een voor portijen
bindende uitspruak terzake van het uurloon
voor het oardoppelenrooien gedurende do loo-
pendc campagne te willen doen. Dc Rijksbe-
middeiaar heeft toegezegd aan dit verzoek to
zullen voldoen, tengevolge waarvan de arbei
ders besloten de staking niet te loten doorgaan.
Dc tocht van de Pilgrim.
De Amerikaansche schipper Drake, die met
zijn schoenertje Pilgrim ruim een week in de
Amstcrdamsche haven heeft gelegen, is Wocns
dagmorgen naar Haarlem vertrokken, waar hij
cenigo dogen blijft vertoeven. Vandaar gaat hij
over Gouda naar Rotterdam.
Is een garnaal een visch
Voor het kantongerecht te Lemmer is be
handeld de quecstie of een garnaal een vrsch
is of niet Dit naar aanleiding van een proces
verbaal tegen vier visschers, die buiten den af
slag om garnalen hadden verkocht, terwijl de
verordening op den aanvoer van visch voor
schrijft, dat alle visch over den afslog ver
kocht moet worden. Naar aanleiding hiervan
werd de vraog of garnalen visschen zijn, aan
den kantonrechter voorgelegd.
Don kantonrechter was van oordeel, dot dit
niet het geval was. Een garnaal is een schaal
dier, de visch daarentegen een gewerveld dier
Verdachten werden ontslagen van rechtsver
volging.
Verkeersongevallen.
Nabij Gerkesklooster is de auto van den heer
van H. uit Leeuwarden in botsing gekomen met
een wagen van den veehouder F. VaatsLv», dl-
ernstige- hc-ofdwonden bekwam, terwijl ccn ar
beider, die nc'rite: op den wagen zat, niet ern
stig geblesseerd werd. Een zoontje van V. werd
door den schok in het konaal geslingerd, maor
werd gered.
Op den Rijksweg Findhovcn-Gcldrop werd de
24-jarige wielrijder W. S. door ccn luxe-auto
gegrepen cn in een sloot geslingerd. Hij be
kwam ccn gapende wonde onder bet linkeroog
cn brok het rechterbeen. Hij werd naai iiel
gasthuis te Eindhoven overgebracht. Het rij
wie» was geheel vernield. Van den auto werd
de voorruit versplinterd.
Te vroeg uit den tbein
gestopt.
Dc landbouwer R. J. te Ede stopte aan het
station aldoor te vroeg uit den trc-in waardoor
hij achterover sloeg. Hij bekwam een hersen
schudding.
RADIO-PROGRAMMA
Zoterdag 15 October.
Huizen, 340.9 M. (Na 6 uur 1870 M.).
12.30. Tijdsopgave.
12.30—1.50. Lunchmuzick door het K.R.O.-
Tiio. Piet Lustcnhouwer, piano (leider), Hein-
rich Schol!, viool, en Otto Hendriks, cello.
3.00—4.00. Kinderuurtje.
Correspondentic-adrcs: Mevr. Soph. Nuwcn-
huis v. d. Rijst, Jac. Marisstraat 23, Amster
dam.
530—7.00, Dinermuziek.
7.00—7.30. Instituut Schoevers, cursus En-
gelsch voor beginners door J. F. v. d. Sloot.
^.30—8.00. Knipcursus door mevr. Hen
diiks—Knopen.
800—8.20. Spreker: Mr. IT. von Honstert.
Onderwerp: „Emigratie".
8.20 Avondconcert met medewerking van
mevt. M- Sloking v. Reenen, sopraan, Amster
dam; mej. Christine Kerper, piano, Nijmegen;
Jac. Oberstein, cello, en Jacob v d. Woude,
viool, beiden uit Amsterdam; F. R. Boshnrt,
piano.
10 00. Nieuwsberichten van het Persbureau
Voz Dias.
Hilversum, T060 M.
A V. R. O.
12.00. Politieberichten.
12.30—2.00. Lunchmuziek door Trio.
2.00—3.30. Aansluiting van het Tuschinski'
theater te Amsterdam. Illustratieve filmmuziek
door het Theater-orkest o.l.v. Max Tak
Pierre Palla, orgel.
5.50—4.00. Een reeks wenken voor stokers
door G. de Clercq, stooktc-chnisch adviseur
b. Dc winning en zuivering 'der brandstoffen.
4 00—4.30. 1ste les Italiaansch voor begin
nelingen door Giovanni Rizzini.
4.50—5.00. 2de les Italiaansch voor gevor
derden door Giovanni Rizzini.
5.00—5.25. Fransche les voor beginners
door Roymond Lafont.
5.25—5.50. Fransche les voor gevorderden
on Fransche conversatieles.
6.00. Tijdsein van dc A.V.R.O.-klok.
5 50—6.50. Concert door het Omrocp-
oi kost o.l.v. Nico Trcep, m. m. v. John dc
Nocker, bariton.
6 50—7.15. Duitsche les voor beginners door
Eclgnrd Grun.
7.T5—7.40. Duitsche les voor gevorderden
en Duitsche conversatieles.
Dc Fransche en Duitsche 'essen worden '20
cn 27 October herhaald.
7.45. Politieberichten.
V. A. R. A.
8.CG Uitzending van den Feestavond van
den Almeloschen Bestuurders Bond, ter ge
legenheid van zijn vaandelonthulling.
Medewerkenden: Gemengde Zangvcreeniging
,,De Stem des Volks", dir. dc heer Zanen, Een
erkest bestaande uit: W. F. Nop, Tc viool;
mej. L. v. Loo, le viool; mej. T. v Loo, cello;
H v. d. Eist, piano; D. van Gelder, 2e viool;
G. Hammink, 2e viool; E. Renner, fluit; U E.
Luloi, clarinet; E. Schoenmaker, piston; E. U.
ter Biugge, contrabas; J. Budde, pauken, enz.
Het orkest is o.l.v. W. F. Nap. Een trio be
staande uit W. F. Nop, viool; mej. L. v. Loo,
piano; mej. F. van Loo, cello.
10.30. Aonsluiting van Cinema Royal te Am
sterdam. Uitzending von filmmuziek; orkest
o I.v Hugo dc Groot.
II.4 5 (ongeveer). Si uiting van het V.A.R.A.-
programma.
GEMEENTERAAD VAN UTRECHT
Ir» de gistermiddag gehouden gemeenteroads-
zitting is aan de orde gekomen het voorspel van
B. en W. tot wijziging van de gemccntcbegroo-
ting voor 1928.
De heer Lousbc-rg gaf in overweging in be
roep te gaan bij dc Kroon ten aanzien van den
post verbouwing school Timorkode. welke Ged
Staten willen bc-toald zien uit gewoon in plaats
van uit buitengewoon cn diende een desbetref
fend voorstel in. In verbond hiermede werd het
onderhavige punt van het n oorstel aangehou>
den. Het overige deel ven het voorstel werd
daarop z.h.s. goedgekeurd.
In behandeling kwam vervolgens het voorstel
van B. en W. om de exploitatie van het auto
parkeerterrein op het voorplein van de nieu
we veemarkt ondershands te gunnen aan de
N V. Nederlandsche maatschappij tot exploi
tatie van veestallen cn veetransporten. De ter
mijn van verpachting zal loo pen van I Octo
ber 1928 tot 30 September 1929 en de pacht
som zal bedragen 1500.
Het voorstel werd z.h.s. goedgekeurd.
Na eenige bespreking be3loot men, het voor
stel von B. cn W. inzake do intrekking van her
besluit betreffende stolling van vee in dc hal
op de veemarkt door Veestallen aan tc houden,
ten einde B. en W. in do gelegenheid te stel
len, nader met Veestallen to onderhandelen.
In stemming kwam daarna het voorstel van
mevrouw WolthersArnolb', luidende rrDe
raad spreekt zijn leedwezen uit over de wijze,
waarop de z.g. feestwcck zal worden gevierd,
waordoor deze bijna in niets verschilt van een
gewone kermis, en verwacht dat een volgenden
keer bij de samenstelling von het programma
van dergelijke feestelijkheden do lijn, aangege
ven in dc voordracht van 8 Juni 1928 zal
worden gevolgd" (in do vorige raadszitting
waren 16 stemmen vóór en 16 tegen uitge
bracht).
Thans werd het voorstel verworpen met 19
tegen 15 stemmen (vóór stemden 9 s.d., 1 v.d.,
2 n.r., en 1 c.h. en tegen 9 r.k., 4 lib., 2 v.d.,
1 c.h. en 1 r.k.v.)
Van stemming onthielden zid\ 2 s.d., 2 c.h
cp 1 üb-
De heer Frijda kreeg, na een korte gedach-
tenwisseling, gelegenheid dc volgende vragen
too tc lichten
Hebben B. en W. kennisgenomen van het be*
grijpelijkc verzet van talrijke weggebruikers te
genover de nog steeds bestaande tolheffingen
Hebben B. en W. ingevolge hun vroeger ge
dane toozeggingen pogingen in het werk ge
steld om bij de regeering aan te dringen op
afkoop van do om Utrecht gelegen tollen, op
dat deze verkecrsbelemmcringen zouden kun
nen verdwijnen cn aan een onredelijke heffing
boven de bestaande weggeldheffing een einde
komt. Zijn B. en \V alsnog bereid spoedige
verbetering van dezen, in bizondcr voor
Utrecht hoogst ongewenschtcn toestand te be
vorderen.
Spr. wees er o.n. op, dat Utrecht aan deze
tollen 33,000 verdient.
Wethouder Smulders herinnerde in zijn be
antwoording er aan, dot de gemeente steeds
ijvert voor opheffing van tollen. Successieve
lijk zijn de tollen in Utrecht dan ook verdwe
nen, de laatste in 1005. B. en W. hebben zich
voorts in 1924 ol tot het rijk en de provincie
gewend om de laatste tollen opgeheven te krij
gen. De provincie was daartoe wel bereid,
maar dan moest ook de sluis te Vreeswijk
worden overgedaan. En dat ocht spr. niet in
het belang von de waterverversching in de ge
meente.
Van 1877 tot 1923 zijn de uitgaven voor de
betreffende wegen altijd grooter geweest dan
do inkomsten der tollen. Alleen in de laatste
jaren is er eenige winst gemaakt. Maar over
het algemeen is er geld bijgelegd. In totaal
ruim 52,000. B. c-n W. zijn gaarno bereid
in onderhandeling te treden over do opheffing
der tollen, echter alleen als het onderhoud van
den weg niet langer komt ten loste der ge
meente en de gemeente vergoeding krijgt voor
het in den loop der jaren geleden verlies. Want
men houdo in het oog, dat de gemeente nog
meer onderhoudsplicht buiten de gemeente
'heeft. Bij de begrooting kon de zaak nog eens
aan de orde komen.
Met 20 van de 35 uitgebrachte geldige
stemmen werd tot tijdelijk bezuinigings-inspec-
teur benoemd do heer ir. H. Popping, oud
hoofdingenieur der Staatsspoorwegen in Ncd.-
Indië.
B a r n e v e 1 d. Dinsdag hod de londbouwe»
1. Vermeer, te Stroc, ccn vracht aardoppelei
gebiocht bij iemand te Kootwijkerbroek. Ter
wijl genoemde landbouwer echter druk bezig
wi.$ de lading in den kelder te brengen er»
bmintje dus een oogenblik onbeheerd stond,
slceg het beest op hol. Tijdens deze renportij
ontmoette het galoppeerende dier een met
twrc paarden bespannen meclwagen van den
meelhandelaar, den heer H, A. de Heus. al
hier, tegen welk voertuig het holiende paard
met zooveel kracht opbotste, dut het vie! cn
niet meer in staat was op te staan.
De dierenarts, de heer Hoogland, alhier,
wiens hulp was .ingeroepen, constateerde dat
lui beest de ruggegreat had gebroken cn dus
motst worden afgemaakt, waartoe 200 spoedig
mogelijk werd overgegaan. Verwonderlijk ge
noeg, had noch dc bestuurder van den mecl
wagen, noch dc daarvoor gespannen poarderi,
eonig letsel bekomen.
Barncvcld. Donderdagmiddag heeft
een ongeveer 15-jarige jongen zich, door een
reeds bestaande opening in den muur, toe
gang verschaft tot de met dc woning ver
bonden schuur van den steenkolenhimdelaor J-
Tolboom o'hier, waaruit hij zich, thans voor
zien van een rijwiel, zoo spoedig mogelijk
verwijderde. Toen even later een der zoona
von genoemden stecnkolenhanleloar zijn in de
schuur gcploatste fiets vermiste, begreep men
alras op welke wijze het karretje was ver
dwenen. Zooals voor dc hond lag, werd van
dezen cp klaarlichten dag gepleegden diefstal
aangifte aan de politie gedaan, die ook haai
collega's elders met het bovenomschreven feit
het signalement van den dief in kennis
stelde En hieraan was het tc danken, dnt de
doder, die een verpleegde von de Rudolph-
Stichling (de voormolige „Gk'ndhorst") bleek
te zijn, te Wogeningen kon worden aangehou
den, vanwaar hij Dinsdag, nog in het bezit
von het gertolcn rijwiel, naar hier is over
gebracht. om heden gevankelijk naar Utrecht
tc worden getransporteerd.
LANGESTRAAT 49 - TEL. 190
NIEUWE KLEUREN
70 cM. en SO cIV., breed.
Moderne palrrr.Te.r in Fantasi» -luweel
CPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK.
Overzicht September.
Aantal uitgeleende banden5103.
Aantal bezoekers: T274.
Enkele der nieuwe werken in September
W. J. van Balen. Van de Oostzee tot Stam
boel.
R. Fülöp Miller, Lenin en Gandhi.
J. Gratcma, e.o. Religie en bouwkunst.
W. Hutschenruyter. Richard Wagner.
E. Ludwig. Kunst cn levenslot.
E. Stanley Jones. Christus en de tafelronde.
J. Galsworthy. Swan Song.
Anna van Gogh Kaulbcch. De verborgen
krocht.
E. Gros. Smeulend vuur.
J. Koning. Het vorloren land.
Cnrla van Litfo de Jeude. Dochters.
Sigrid Undsc-t. Kristin Lavrans dochtej
(Vrovrw).
J. P. Zoomcrs Vermeer. Het boek von Flip
cn Jantje,
Gevestigd sedert 1S87
VRAAGT PRIJSCOURANTEN AAN
DE LUTHER-FILM.
Een film over dc kerkhervorming.
Voor een kleine kring von genoodigden en
pers-vertegenwoordigers is gisteravond in de
groote zaal van de Volk <}c reeds -aangekon
digde Luther-film vertoond.
Zooals do naam reeds doet vermoeden geeft
deze film weer het leven van Maarten Luther
eh behandelt daardoor tevens, een groot ge
deelte van de kerhervorming. In zeker opzicht
kan men dit film-werk dan ook beschouwen
nis een stuk kerk-historic. En als zoodanig be
zit deze film ongetwijfeJd een zeer grooto
wnardc.
In dc eerste acte ziet men Luther als jonge
man van de Universiteit te Erfurt naar zijn
woonplaats Mansfeld trekken, waar hij aan zijn
ouder?» het bericht brengt, dat hij don titel van
„Magister der vrije Kunsten" hééft verworven.
In die jaren reeds maakt Lirther kennis met
vele wantoestanden in dc samenleving, die die-
J>en indruk op hem maken. Hij ziet velerlei
visioenen, die hem tenslotte het besluit deen
nemen het wereldsche leven vaarwel tc zeggen
en monnik tc werden bij de orde van den H.
August irvus.
De tweede acte brengt dan Luthers leven in
het „Zwarte KloosterMet vasten en kastij
den martelt hij zijn lichaam Zijn vader heeft
met hem gebroken omdat hij Monnik is ge
worden en wil van geen verzoening weten. Op
bevel der Orde begeeft Luther zich met een
cuderen kloosterbroeder ter bedevaart naar
Rome. Op zijn tocht in de 3cie acte) ziet hij
vreesclijke dingen als het lijden van arme sla
ven, barbaorsche justitie, ziekte cn ellende.
Men ziet de prachtige stad Rome cn de on
telbare massa die de trappen ter bedevaart be
klimt. Doch ook hier vindt Luthcr geen be
vrediging. De vierde acte brengt ons naar Wit
tenberg, waar Luther beroepen is aan dc Uni
versiteit. Do ervaringen ter bedevaart en het
ve.-derf, dat hij dagelijks bemerkt onder het
volk en de geestelijkheid, die met hun aflaten
hot- volk uitzuigen cn afpersen, zijn de aan
leiding tot het schrijven van zijn beroemde
stellingen, die hij aan de poort van de Wit-
tenbergsche slotkapel aanslaat.
Het volk ziet in Luther den bevrijder van
den geest, terwijl de inquisitie hem als „ketter*
veroordeelt en dc paus de ban over hem uit
spreekt. In V en VI ziet men het gevolg van
de verspreiding der 95 stellingen in don lande,
waarna in de 7de acte de groote dag komt,
de Rijksdag van Worms. Luther heeft den bon-
bul openlijk verbrandt en moet zich voor een
vergadering van vooraanstaande geestelijke en
Wereldsche machten verantwoorden. Er wordt
verwacht, dat hij zijn geschriften zal herroepen,
doch het is hier dot Luther zijn bekende woor
den spreekt „Hier sta ik, ik kan niet anders
God helpc mij. Amen". Lulhor wordt vogelvrij
verklaard, doch vrienden vnn hem brengen
hem naai de Wartburg, waar Luther de bijbel
in het Duitsch vertaalt. Dan volgt de boeren
oorlog, kerken worden in brand gestoken, beel
den en altaren worden verwoest. Luther komt
echter in hun midden cn weet met dc bijbel
in de hand de verhitte gemoedc-ren to bedaren.
Zijn machtige woorden dwingen de menigte te
knielen cn dim klinkt het bekende Hervor
mingslied „Een vaste burcht is onze God".
Aldus in het kort den inhoud van dit werk
van Hans Kyser, die ongetwijfeld op knappe
wijze de regie heeft gevoerd. De uitbeelding
der verschillende personen is buitengewoon
goed weergegeven speciaal de massa-scene.s
zijn goed verzorgd. Hoewel door het werken
in een duistere omgeving enkele beelden ietwat
dof en onduidelijk waar te nemen zijn, is over
het algemeen de afwerking zeer goed en. zijn.
