PROF. DR. A. H. DE
HARTOG
De huldiging te Amsterdam
WETHOUDER VOS IN
DE TWEEDE KAMER
Enkele rechtzettingen
SJEF VAN DONGEN
Aanbieding van souvenirs
MEVROUW'DE BOER-
VAN RIJK
ONTGINNING IN
OVERIJSSEL
Plaatsing van
een gedenksteen
EEN NIEUWE PARTIJ
Idealistische voornemens
De huldiging te Amsterdam
t,Philosophic voert niet af van godsdienst
Pi van positie/ Christendom"
Men meldt ons uit Amsterdam
Het zilveren ambtsjubileum van prof. dr. A.
H. de Hartog, bizonder hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht en Nederlandsch
Hervormd predikant alhier, is gistermiddag in
het gebouw van de A. M. V. J. gevierd met
een Yeceptie. Dames en heeren uit alle kringen
der maatschappij vulden reeds tegen drie uur
de met bloemen en planten versierde groote
zaal.
Namens het uitvoerend comité voerde Z.Exc.
dr. J. Th. de Visser het woord. Allereerst 'her
innerde spreker eraan, dat het in do rede iog,
dat eerst de kerkelijke colleges ds. De Hartog
hebben gehuldigd. In de morgenuren is dat ge
schied. De spreker wees er voorts op, dat zich
als het ware een nationaal comité heeft ge
vormd voor dit jubileum. Daaruit, zeide spre
ker, blijkt reeds de beteekenis van dezen jubi
laris. Spreker schetste den jubilaris als wijs
geer. Al was er niet meer, dan dot hij tegen
de eenzijdig- spinozistische richting had stelling
genomen, dan had hij reeds een onschatbaren
dienst bewezen. Maar hij heeft meer gedaan.
Hij heeft aangetoond, dat de filosofie niet be
hoeft af te voeren van het positieve christen
dom. Doch zijn grootste verdienste op wijsgee-
rig gebied is dit, dat hij stond 'heeft gehouden
in de erkenning, dat godsdienst, geloof ook is
•wetenschap. Hij heeft cr toe bijgedragen, dat de
religie uit haarafzonderlijke hoekje werd ge
haald en geplaatst op het terrein der weten-
schop.
Dr. De Visser hoopte, dat dr. de Hartog nog
lang moge gespaard blijven voor zijn gemeen
te, voor de studeerendc jongelingschap en vele
andere kringen. Namens het huldigingscomité
bood spreker tenslotte ccn stoffelijk blijk van
belangstelling aan met een album, bevattende
de namen der schenkers.
Hierna volgde nog een aantal sprekers. Zoo
sprak ouderling De Wit namens Wijk 8, freule
Rethaan Macaré namens den Bond „De Mid
daghoogte", ds. Sparnaay namens dc afdecling
Amsterdam van dienzelfden Bond. Voorts -'oer-
de het woord de heer Da Costa namens „De
Toortsdrager" en ds. Poot uit Haarlem na
mens den kerkeraed, dc schilder De Boer na
mens de maatschappij „Rembrandt", de heer
Van Haren Noman namens de Do Hartog-
stichting, de heer Hugcnholtz namens de
Utrechtschc studenten en tenslotte dc heer
Rustige namens velen, die buiten de kerk staan
Door ds. De Hartog werd voor al deze hulde
uitvoerig dank gezegd.
Daarna bestond gelegenheid den jubilaris te
complimenteercn.
Het verzoek tot a/treden aan
den heer Wairave
Boisscvain
Men schrijft aan de N R.Ct.
Het bericht van het Alg. Handelsblad over
het aftreden van den heer Wairave Boissevain
is, in zooverre niet geheel juist nis in den
Partijraad van dc liberale staatspartij den Vrij
heidsbond, welke op 7 October in Utrecht ver
gaderde, geen woord over deze zaak is ge
zegd. Wel is den dag te voren in de hoofdbe
stuursvergadering besloten, den heer W. B. op
een desbetreffende vraag te antwoorden, dat
het inderdaad op prijs zou worden gesteld, als
hij voor zijn Kamerlidmaatschap bedankte.
Dc bedoeling was o.a. het absenteïsme der
Kamerfractie tot een minimum te beperken.
Ook vóór zijn wethouderschap zondigde de
heer Boissevoin in dit opzicht meer dop eanig
ander liberaal Kamerlid; sinds dien echter zag
men hem ngevcer nooit meer. Verwacht wordt,
dat dr. Vos in dit laatste jaar vóór de verkie
zingen wel degelijk geregeld zal komen ware
hij tot lid van Gedeputeerde Staten gekozen,
don zou hij het Kamerlidmaatschap daarm -do
dan ook niet hebben gecombineerd. Het zou
stellig een tegenvaller voor velen zijn als dt-
Vos na de begrootingsrompagne als wetnou-
dt r van Amsterdam aftrad, al zijn er natuurlijk
omstandigheden en factoren, welke alleen een
insider kan beoordeelen. De mcdcdeeling in het
Alg. Handelsblad, dat dr. Vos nog niet zeker
is van een veilige plaats op de candidaten'ijst
voor 1929 is in formeel opzicht natuurlijk juist
in dien zin zou er ook nog geen zekerheid zijn
na de Partijraads-vergaderng ven I December,
weorvan het blad gewag maakt, aangezien dan
wel opnieuw het samengaan van bepaulde kies
kringen ter sprake komt, maar daarentegen pas
in Januari een politiek advies zal worden uitge
bracht over de definitieve combinatie der can-
didatenlijsten mitsgaders dc samenstelling van
en de volgorde op de lijsten, terwijl eerst kon
vóór 1 April in een vergadering der samenwer
kende kieskringen (in casu vermoedclij Amster
dam en twee andere) de candidutenlijsten nact
volgorde van voorkeur worden vastgesteld en
pas in dc maand April ir. dc ulgemeene verga
dering het laatste woord zal worden gespro
ken. Zou dr. Vos daarop wachten, dan zou hij
dus na het aftreden van den heer Wairave»
Boissevf-'n dit hcclc zittingjaar Kamerlid c"
wethouder tegelijk moeten blijven, wat stc'Hg
ir. niemands bedoeling ligt en ook naar alle
waarschijnlijkheid niet zal geschieden. De kan
sen voor dr. Vos op een plaats op de candida-
tenlijst, die zoo goed als zeker een zetel in
de Tweede Kamer waarborgt, staan trouwens
zeer goed.
In liberalen kring blijft men dan ook hopen
en verwachten, dat de heer Wairave Boissc-
vain ten spoedigste aan zijn voornemen tot
heengaan uit de Tweede Kamer gevolg zal ge
ven om zich tot zijn nuttigen arbeid als wet
houder van Amsterdam te bepalen, en dat dr.
Vos zich binnenkort vrijwel geheel aan het
Kamerlidmaatschap zal kunnen wijden. Uitstel
van eenige maanden zou voor menigeen een
desjllus-tie. ja meer dan dnt zijn.
Een huldiging m den Iiika Hopper
Schouwburg te Amsterdam
De Huisvrouwen in de mijnstreek weten wat vuil goed is. De onder
vinding heeft hen gelukkig ook geleerd hoe zij vuil goed op de beste en
snelste wijze weer schoon krügen.
Sjef van Dongen heeft gisteren in stroomen
den regen zijn vootgenomen bezoek aan Am
sterdam gebracht, vergezeld door zijn vader en
moeder. Aan het Centraalstation wachtte hem
het v>oeger vermelde comité van ontvangst.
Mev.ouw Hopper bied hier aan mevrouw van
Dongen een ruiker aan. In een open rijtuig, zit
tend naast mevr. Hopper, is Van Dongen,
daarna naar het Rika Hopper Theater gereden,
u&ar hem in den foyer ccn ontvangst werd be
reid. Mevrouw Hopper sprak hem hier toe cn
noemde hem een oordigen, lieven, dapperen
jongen. Daarna voerde nog het woord jhr. van
Rensselaer Bowier, voorzitter van dc vereeni-
ging het Ecreteeken voor menschlievend hulp
betoon Prins Hendrik, hetzelfde ecreteeken, dat
Van Dongen op 51 Aug. gekregen heeft we
gens zijn moedig gedrag in het hooge Noor-»
den.
De heer Bowier verklaarde, dat de leden der
vereeniging er trotsch cp zijn dat thans van
Dongen een der hunnen is.
In den Rika Hopper Schouwburg heeft gister
avond Sjef van Dongen, verteld van zijn expe
ditie in het hooge Noorden om te trachten de
slachtoffers van het luchtschip „Itolia" tc red-
den.
Door den beer Jacques van Hoven word hij
voorgesteld en met applaus werd hij door het
publiek ontvangen. Daarna vertelde hij, zooals
elders, aan de hand van lichtbeelden over Spits
bergen cn het leven aldaar.
Na de pauze deed hij het verhaal van zijn
tocht met zijn honden dwars door de sneeuw
en het pakijs en hun redding door de Zweed-
schc vliegers. Aan het einde van zijn onopge
smukt verhaal, toen het applaus was wegge
storven, werd hem een mand met bloemen
vereerd en kwam de huldigingscommissie op
het tooncel. Jhr. M. M. Renselaer Bowier sprak
hem als voorzitter von de vereeniging „Het
eercteeken voor menschlievend hulpbetoon
Prins Hendrik" toe en bood hem een souvenir
aan als herinnering aan dezen avond. Vervol
gens voerde het woord mr. G. L. de Vries
Feyens namens de Noord- en Zuid-Holland-
sche Reddingmaatschappij. Deze bood hem
namens de Maatschappij een dasspeld aan, die
thans voor de tweede maal wordt uitgereixt,
voor een daad, die zonder aarzelen werd ge
daan om menschenlevens te redden.
De heer Levy Gruncwald, sprekende namens
het Doris Rijkerfonds, trok een vergelijking
tusschcn Sjef van Dongen en Dorus Rijkers.
Blijf eenvoudig als hij, zeide spreker, gij Ko
ning van de Witte Poolzee.
De heer Schiphorst, de laatste spreker, her
innerde er aan, dot hij de eerste Hollander
was, die hem had verwelkomd in Bergen.
Door Sjef van Dongen werd hun ten slotrc
dank gebracht voor dc hulde
75 jaar oud en 55 jaar op
het tooneel
Dc eerste boerderij in hel verkavelde
land in het Staphorstcrvcld
Dinsdagmorgen werd door den Commissa
ris der Koningin van Overijssel een gedenk
steen gemetseld in de eerste boerderij opge
richt op het door dc N.V. Ontginnmgsmaat-
seneppij „Overijssel" verkavelde land in het
Staphorsterveld.
Aanwezig waren o.a. de griffier der Staten,
elle leden van Gcd. Staten van Overijssel, de
heer Meyer de Vries als vertegenwoordigd
van den minister von Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, vertegenwoordigers Van verschil
lende omliggende gemeenten, het Dagelijksch
Bestuur van het Waterschap „Hasselt er.
Zwartsluis" dc aandeelhouders en het bestuur
der N.V. en het bestuur van de Overijss. Land-
bouwmaatschappij. Dc heer Baron de Vos van
Steenwijk voorzitter van den Raad van Com-
missarissne der N.V. heette allen welkom en
gaf een overzicht van het doel der N.V. en
het reeds bereikte resultaat Hierop werd in
den voorgevel van het gebouw een gedenk
steen gemetseld door dc heer mr Baron var.
Voorst tot Voorst Commissaris der Koningin.
Na woorden van dank en gelukwensch tot de
N.V. namens den min. van B. Z. en Land
bouw complimenteerde de heer Meyer de
Vries het Bestuur der N V. met de stichting
van dit eerste gebouw. Spr. hoopte, dot dc
burgers van Nederland allen een politiek zul
len gaan voeren, n.l. de welvaartspolitiek
Hierna sprak de heer Stroink, voofz. van de
Overijs. Landbouwmaatscheppij. Deze wees er
op een o,mkeering in de denkbeelden van den
Overijssels^.en landbou—er Als zeodanig is
deze gebeurtenis van groote beteekenis Hier
na werd koffie aangeboden. De nog niet ge
heel voltooide boerderij maakt een frisschen
vriendelijken indruk. De cultiveerir.g der na
genoeg waardeloozc gronden maakt een goe
den voortgang. Reeds met een 4-tal boerde
rijen is een aanvang gemaakt.
NIET TERUGKEERENDE KAMERLEDEN
Naar de Resb verneemt, heeft het R.K. Ka
merlid J. B. van Dijk kennis gegeven, dat hij
zijn candidatuur niet hernieuwd wenscht te
en
Ook de Katholieke Kamerleden J. van Rijze-
ijk en P. J. Rutten wenschen hun mandaat nie
te zien hernieuwd
MIJNRAMP TE' SAWAH-LOENTO.
Antwoord op de vragen van he»
Kamerlid, den heer De Visser.
De minister van Koloniën heeft uitvoerig- ge
antwoord op de vragen van den heer L. L. H.
de Visser in verban'd met de in Januari j.l.
plaats gehad hebbende mijnramp te Sawah-
Loento.
Het volgende wordt daaraan ontleend
Het is juist, dat een gedeelte der mijn op
last van den dienst van het gevangeniswezen
is ingericht als instituut tot het ondergaan van
straf door contract-koelies, doch aangezien de
ze z.g strafmijn in het geheel niet onder de
onderwerpclijke mijnramp geleden heeft, is het
duidelijk, dat de rcgcering wegens de inrich
ting van die strafmijn voor gestrafte contract
koelies niet voor de ramp kan verantwoorde
lijk worden gesteld.
Ook ter zake van de inrichting van de mijn-
afdeeling voor dwangarbeiders, waar de brand
ontstond, kan de regeerirg geen blaam tref
fen, wat de minister uitc-cn zet.
Dat de -onderwerpclijke mijnbrand, ondanks
het weinig talrijke personeel (125 man) een
betrekkelijk groot aantal slachtoffers heeft' ge
maakt, is tc wijten aon de volgende omstan
digheden zeer waarschijnlijk is de brand op
zettelijk gesticht, ten gevolge waarvan, in te
genstelling met een door broeiing ontstaan den
brand, in korten tijd zeer hoogere temperatu
ren zijn ontstaan, cic dc vorming van het zoo
uiterst giftige koolmonoxydc bevorderenop
het oogenblik, dat de brand uitbrak. Zondags
na afloop van de werkzaamheden der tweede
ploeg, werd in dit veld niet gewerkt, zoodot
het ge rui men tijd duurde vóór de brandhaard
was gelocaliseerd, hetgeen het zoo even ge
noemde gevaar natuurlijk in de hand 'heeft ge
werkt.
Uit het vorengaonde blijkt, dat het gebeurde
te Sawah-Loento geen aanklacht inhoudt tegen
de getroffen Regceringsmantrcgelen en geen
aanleiding geeft om die buiten werking to
stellen en dat daaruit moet worden geconclu
deerd.
Bij or.ge'-.-.ilen wordt door de rr-jndirectie
oen schadeloosstelling uitgekeerd aan de nage
laten betrekkingen.
Dc arbeidsinspectie heeft met het eigenlijke
mijnwerk geen bemoeienis, zoodat de plaats
gehad hebbende ramp geen aanleiding geeft
tot uitbreiding van den dienst. Op de maat
regelen in het belar.g van de veiligheid, zoonis
do Xde titel der Mijr.crdonr.ontie die voor
schrijft. wordt toezicht gehouden door de inijn-
inspectie. In verbind met de waarschijnlijke
oorzaak van dc ramp is daarin ook geen mo
tief te vinden voor uitbreiding van dezen
dienst.
Ncd. Volkspartij voor hoofd
en handarbeiders
Dc Nedcrlandsche Volkspartij van hoofd
en handarbciders(sters) heeft, zoo meldt men
aan de N. R. Cteen partijvergadering ge
houden, waarin besloten is tot uitgave van
ccn maandblad, waarvan dc titel zal zijn „De
Volkswil".
Als verantwoordelijk redacteur werd be
noemd de heer G. B. van der Werf.
Het eerste nummer zal o.a. nadere toelich
tingen betreffende de twaalf artikelen van het
a.s. verkiezingsprogram bevatten. Voorts de
statuten cn het huishoudelijk reglement der
partij
Van de partij, die naar men mededeelt reeds
52.0C0 leden zou tellen, wordt vermeld, dat
alle Nederlanasohc staatsburgers en burgeres
sen, ongeacht van wolke beginselen of poli
tieke kleur, cr lid van kunnen worden. De
leden bepalen door stemming, wie naar volg
orde op dc ccndidatonlijsten der partij ge
plaatst worden. Het is haar opvatting dat Ka
merleden niet meer dan f 3000 salaris mo
gen accepteeren de overige 2000 worden
in de partijkas gestort ten behoeve van arme
leden.
In vier wijken van Amsterdam zullen nacht'
verblijven en keukens worden ingericht vooi
een worm middagmaal a tien cent per per
soon. Voorts in alle parken van de groote
steden gezellige verblijfplaatsen, overdekt,
voorzien van kachels en lectuur en waar gra
tis een kop koffie of thee verstrekt wordt ten
behoeve der ouden van dagen.
De Kamerleden der Volkspartij mogen geen
nevenbetrekkingen waarnemen, moeten alle zit
tingen bijwonen, anders volgt ontslag, (sic).
Voorts is het hun verboden van de directie
der Ncd. Spoorwegen ccn gratis Tc klas abon
nement te aanvaarden. Alle gevallen van cor
ruptie zullen met entslag- gestraft worden, een
cn ander wettelijk te regelen.
Kamerleden der partij moeten 5e klasse
abonnement van den Staat ontvangen, even
eens de gemaakte onkosten voor verblijf in
andere plaatsen dan hun woonplaats zullen
door den Staat vergoed moeten worden.
In Amsterdam zullen vier openbare verga
deringen worden gehoudende eerste op
Maandag 15 October.
Mevr. De Boer—Van Rijk is gisteravond in
1 den Stadsschouwburg te Amsterdag ter ge-
i lcgenheid van hoor 55-jarig tooncelfeest en
hoor 75sten verjaardag op bijzonder hartelijke
wijze gehuldigd Toen na afloop van de voor
stelling vanEen Moeder van Cor Hermus
dooT het Schouwtooneel het scherm weder
opging, zag men de dubbele jubiloiesse op net
tooneel staan, omringd door vele bloemen en
vele comitéledcn De voorzitter van het com*-
té, de wethouder voor de kunstzaken, de heer
Th. M. Ketelaar, herinnerde er in een toe-
spraak aan, dat nu driekwart eeuw geleden
Ester van Rijk geboren werd als het veertiende
kind van haar ouders cn hoe zij nu 55 jaar
1 in allerlei rollen getoond heeft een tooncel-
speelster te zijn van buitengewone verdienste.
Spr. wenschte haar namens het gemeenteoe-
stuur en namens dc commissie van harte ge
luk met haar jubileum en bood haar een fraai
bloemstuk aon. (Applaus van de geheele zaal
en eenLang zul zij leven van het schel-
linkje).
I De heer Von Dellen, penningmeester van het
comité, voegde hieraan nog toe als tastbaar
bewijs van bewondering en genegenheid van
velen een enveloppe benevens een groote lau
werkrans met roode en zwarte linten, alsmede
j namens den schilder Van Meegeren een door
dezen vet vaardigt? groot en welgelijkend poT-
tret van mevr. De BoerVan Rijk. Hij bood
het namens het gemeentebestuur aan met de
bedoeling, dat het een waardige plaats zal
i krijgen in een der gemeentegebouwen.
1 Wethouder Ketelaar aanvaardde het gaarne
uit naam vnn het gemeentebestuur en zegtio
toe da» het zal worden opgehangen in den
j Stadsschouwburg t
I Daarr.a hebben neg het woord gevoerd ca
heer Van der Horst, directeur van het Schouw»
tooneel, de heer Ko van Dijk, namens de
collega's van dat tooneel de schrijver van
,.Een Moeder" de heer Cor Hermus en de
Noorzilter van het Amsterdamsch Studenten
corps. Ook werd de jubilnresse toegesproken
namens den Amsterdnmschen Kunstkring en
namens de Amsterdumsche tooneélkunste-
noars. Onder de bloemen waren cr voorts van
Verkade en Verbeek. Van de telegrammen
die waren binnengekomen mogen vermeld wor
den die van Alex Faassen Sr lheo Mane-
Bouwmeerter, Dirk Schaefer, dc kinderen van
Heijermans en Betty HoUropVan Gelder,
i Lion van Lier had zijn gebruikelijk gedicht ge-
zonden,
Mevr. de Boer dankte met een aardig
woord. Na afloop van de voorstelling was er
receptie in Amcricain
1 tijdens de receptie werd daar door Joseph
Gomperts, in opdracht vnn den kunstschilder
Maurits de Groot, verzocht voor dezen ie wil
len poseeren in d»3 rol van Lea in het bekende
Jocdsche tooneelstuk „De Familie^Lehmann
van Reichenbach Het Vgt in de bedoeling deze
schilderij oan te bieden aan het Joodsch Na-
tionaol Museum te Jerusalem. i
