DE EEMLANDED
Sjaals met franje
B. NIEWEG
BUITENLAND.
Voor Haarden
„De Porceleyne Fles",
ABONNEMENTSPRIJS p€r ma3iade* voor Amersfoort f 2.10, per maand f 0.75, per
PRIJS OER ADVERTENTIEN VM1—1 "o®1',,()5 |nbc8"p va° m
Maandag 29 October 1S28
BUITENLANDSCH OVERZICHT
27e Jaargang No. 102
MUSSOLINI ZES JAAR
AAN 'T BEWIND
BRUTALE BANKROOF
IN CHICAGO
De bandieten ontkomen
AUTO-BANDIETEN IN
MONTEVIDEO
TWEE VLIEGTUIGEN
VERONGELUKT
Luchtmanoeuvres
in Tsjecho Slowakije
NAAR DE HEIMAT
TERUG
Zondagavond vertrek?
6 JAAR FASCISME
Proclamatie van
Mussolini
SCHERPE CRITIEK
VAN ITALIË
Italiaansch groenboek
Vervroegde
Rijnlandontruiming
De Rijnland-commissie
naar Wiesbaden
L. J. LUYCX &ZOON
CAMELOTS IN ACTIE
30 personen gearresteerd
Vertegenwoordiger van de
Delftsche Aardewerkfabriek
DOODELIJK
AUTO-ONGELUK
Het ongeval
geschiedde bij Parijs
week (me» gretl* verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/t*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3*-« Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG J13
DIRECTEUR-UITGEVER: J.VALKHOfT
DAGBLAD
elke regel meer 10.25. Llefdadlghelds-advertentlfin voor d«
helft v*n deD prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2*
De wedloop om het presidentschap.
Wanneer de persoonlijkheid van een candi-
daat in Amerika van evenveel belung was als
in Europa gewoonlijk het geval is, zou het
zeer waarschijnlijk zijn, dat Smith de meeste
kansen maakte om in het Witte Huis zijn intre
de te doen. Aldus constateert Le Temps in
een hoofdartikel, gewijd aan de verkiezingen
in de Vereenigde Stoten.
Iedereen weet echter, dot men in Amerika
niet zoozeer op de candidaten dan wel op de
partijen stemt. Trouwens de Evenredige Ver
tegenwoordiging heeft ook in verschillende
Europeesche landen een tendenz in die rich
ting gebracht. De persoonlijkheid minder,* de
partij meer.
Smith bc/.it polilieken durf, welsprekendheid
en persoonlijk élan. Hij heeft een manier van
vechten, die tegelijk energiek en hoffelijk is,
wat op de menigte inwerkt, terwijl Hoover, type
van den integralen Amerikaan, tegelijk idealist
en realist, weinig heeft dot dc publieke gunst
direct voor zich inneemt.
Maar men stemt in Amerika op de partij, die
bepaalde belangen dient of zekere hervormin
gen in haar vaandel heeft geschreven. Wie het
boek van Huizinga „Mcnsch cn menigte in
Amerikakent, weet dat het in de Amerikonn»
sche partijen niet in dc eerste plaats om poli
tieke of r< ügieuzc beginselen gaat, hoogstens
om economische opvattingen.
En ook hier kan men tusschcn de Republi
keinen en de Democrat-n nauwelijks meer een
essentieel verschil onderscheiden Natuurlijk-
hebben beide partijen door haar historischcn
groei een verschillend cachet, maar in den loop
der jaren is het principieel© onderscheid hoe
langer hoe geringer geworden. Vandaar dat
zich zulke plotselinge bckeerïngen kunnci.
voordoen, zooals ook in de laatste verkiezings
dagen is gebleken bekende republikeinen
proclamccrcn eensklaps, dat zij de dcmocioti-
schc* condidatuur steunen Ten onzent zijn der
gelijke bckeeringen vrijwel ondenkbaar. Men
moet daarom niet denken, dat dc verkiezings
strijd minder heftig is dan bij ons. Trouwens
de mededcclingen van dc laatste maanden heb
ben wel het tegendeel aangetoond.
Het is zaak, dat beide partijen een of andere
pakkende actueele leuze vinden. Op die leuze
gaat dan de electorale strijd in, en wie de
beste campagne opzet, het meeste geld durft
ttit te geven, op dc beste organisatie bogen
kan, wint den strijd met het gevolg dat de
aanhungers allerlei voordeden plukken als
staatsbon ritjes etc.
Het is opmerkelijk dat dc wijze waarop Smith
en Hoover beide hun condidatuur verdedigen,
zoozeer uiteenloopt. Terwijl de Democraat lan
ge reizen maakt, cn in emotioneelc meetings
spreekt, stelt Hoover zich cr mee tevreden ir.
een of twee groote centra le verschijnen, waar
hij op de voordeden wijst, die het land genoten
heeft van het republikeinsche bestuur. Hij doet
alsof zijn tegenstander niet bestaat, en hij al
leen op het tooneel is.
Voor de eerste maal wellicht leggen bij dezt-
verkiezingen ook godsdienstige tegenstellingen
gewicht in de schaal, evenals de vraag vair dc
afstamming. Smith wordt verweten, dat hij
Roomsch-Katholiek en niet van volbloed Ame
rikaansche afkomst is. Het gevolg van deze
verwijten is, dat iedereen, die zich in Amerika
niet voor „vol" voelt versleten, sympathie heefi
voor den democrntischen candidant. Men denkt
behalve aan de Katholieken, ook aan de Joden,
de negers, de mohammedanen.
Zooals gezegd het is moeilijk in de pro
gramma's van beide partijen sterk divageeren-
de beginselen te onderkennen. Hoover beroep;
zich op zijn liberaliteit, Smith niet minder.
De leuze van Hoover is, dat het republikein
sche regime aan het land een welvaart zondci
weerga heeft bezorgd, en dat men dus goed
zal doen met hetzelfde regime voort te gaan
De stelling van Smith evenwel is dat deze
welvaart meer schijnbaar is dan reëel. Hij wijs»
er op, dat ondanks die hooggeroemde welvaar,
dc pachters een angstige crisis doormaken, ter
wijl n'cn dépjnise de énorme ontwikkeling xo:.
dc- industrie honderdduizenden arbeiders tot
werkloosheid gedoemd zijn.
Over de drooglegging is geenszins de felle
strijd ontbrand, dien velen hebben verwacht.
Hoover is voorstonder van de droogte, naar
men weet, en in den aanvang leek het dat Smith
een flesch in zijn vaandel voeren ging. Maar
zijn stellingneming is tenslotte niet zoo positief
geworden. Hij oropageert alleen een amendee-
ring- van de wet, die niet gebracht heeft wat
men veronderstelde.
Wat het meest verbaast is dat de groote in
ternationale vraagstukken de Amerikannsche
menigte vrijwel koud laten. De Republikeinen
stoffen op hetgeen zij in het belang van de
vredesgedachte hebben verricht, maar op het
gebied van de schadevergoedingen gaan beide
candidaten vrijwel nccoord met het stelsel-Coo-
lidge, daar geen enkele candidoat voor het pre
sidentschap het zou durven wagen te zinspe-en
op toekomstige belaslingverhooging.
Men behoeft in de buitenlandsche politiek
van Amerika niet veel verandering te ver
wachten, hetzij den Oden November Hoover
het Witte Huis verovert, dan wel Al Smith. Al
leen de nood der omstandigheden zal wijziging
kunnen brengen in de houding van Amerika
t. o. v. de schuldcniegeling of de bcwapeniigs-
kwestic.
Geen redevoeringen alleen een
boodschap van den dictator
PRINS OLAV VAN NOORWEGEN.
Een verloving
Brussel, 28 Oct. (H. N.) Volgens de Soir
gelooft men in goed ingelichte kringen tc Brus
sel, dat binnenkort do verloving van kroon
prins Olaf a n Noorwegen mei prinses
Martha van Zweden, een zuster van prinses
Astrid aangekondigd zal worden Dc kroon
prins moet sedert cenige dagen incognito als
gast van prins Leopold t© Ostendc vertoeven.
Rome, 27 Oct. (V. D.) Morgen wordt
de zesde verjaardag gevierd van het fascis
tisch regiem. Op last van de fascistische par
tij zullen geen redevoeringen worden gehou
den. Zondag wordt tc Rome een parade ge
houden, terwijl Turati een boodschap van
Mussolini zal afkondigen, welke tegelijkertijd
door alle Italiaanschc radio-stations zal wor
den gebroadcast.
110.000 dollar geroofd
New y or k27 Oct. (V. D.) Volgens een
bericht uit Chicago zijn daar bandieten in een
bonkgebouw binnengedrongen Het gelukte
hen zich meester te maken van 80.000 dollar
in baar cn dertig duizend dollar aan waarde
papieren. De bandieten konden ontkomen.
Een wissclmakereen ch au fleur cn
eenige voorbijgangers neer
geschoten
Londen, 27 Oct. (V. D.) Te Montevi
deo drongen vier gewapende bandieten in het
kantoor van een wisselmakelaar in het cen
trum van de stad. Zij schoten den eigenaar
neer. Nadat zij alle aanwezige geld hadden
medegenomen, namen zij een auto, welks
chauffeur zij eveneens neerschoten. Een der
vier mannen bestuurde de&^eagen, terwijl d<?
drie anderen wild om zich Keen schoten. Twee
personen werden door kogels gedood en vijf
gewond. De achtervolging van dc bandieten
was vergeefsch
17an een eskader van vijf vliegtuigen
is er maar één aangekomen
Praag, 27 Oct. (V.D.) Uit Karlsbad wordt
gemeld, dat van een van het militair vliegveld
te Eger Vrijdag vertrokken uit vijf vliegtuigen
bestaand escadrille, die naar Praag wilden
vliegen cm deel tc nemen aan de luchtmanoeu
vres ter gelegenheid van het rienjarig bestaan
van dc republiek, slechts één het doel bereikte.
Bij Tosswitz stortte een der vliegtuigen neet
cn word vernield De bestuurder bleef nage
noeg ongedeerd. Een tweede vliegtuig
viel bij Buchou naar beneden en verbrand
de. De piloot kreeg ernstig? brandwonden en
werd in het ziekenhuis te Korlsbad opgeno
men.
Twee andere vliegtuigen hebben waarschijn
lijk Cen noodlanding moeten maken, want zij
zijn niet te Praag aangekomen. Geruchten, dot
zij zijn verongelukt, zijn niet bevestigd.
DE ZW1TSERSCHE VERKIEZINGEN.
Dc socialisten krijgen in den Stan
denraad waarschijnlijk minder ze
tels dan tevoren.
Bern. 28 Oct. (H. N.) De verkiezingen
voor den Notionolen Raad en don Standenraad
zijn in Zwitserland overal kalm verloopen
Naar schatting hc-bben 77 van de kiezers
hun stem uitgebracht. Volgens de voorloopige
uitslagen is geen belangrijke wijziging in de
verhouding der partijen te verwachten. Slechts
dc socialisten zullen waarschijnlijk in den Stan
denraad minder zetels verkrijgen dan tevoren
DE GROOTSTE DAM TER WERELD
Zaterdag te Rhathga officieel ge
opend no 15 jaren arbeid.
Londen, 28 Oct. (H. N.) Zaterdag werd
de grootste dam ter wereld te Rhathga in de
nabijheid van Poona geopend door Sir Leslie
Wilson, gouverneur van Ceylon. Door het aan
leggen van dezen dam zyn de bevloeiings
werken in Nira van een voortdurende water
voorziening verzekerd. Do werkzaamheden heb
ben 15 jaar geduurd. Hiermee is het reusach
tige irrigatieplan van Doecan, dat was aenbe-
volcn door een commissie, die door wijlen
lord Curzon was ingesteld, voltooid.
5000 brieven cn kaarten vormen
de Zcppelinpost
Berlijn, 28 Oct (H.N.) Het tijdstip voor
het vertrek van den Zeppelin naar Duitsch-
land is klaarblijkelijk nog niet definitief vast
gesteld Echter hebben de passagiers aanzeg-
ging gekregen om vanavond om 8 uur
(Amerik tijd) te Lakehurst aanwezig te zijn,
aangezien Dr Eckencr het vettrek niet langei
don hoogst noodzakelijk is, wil uitstellen. De
post voor de Zeppelin is gisteren reeds naar
Lakehurst gebracht. In het geheel bestaat deze
uit ongeveer 5000 brieven en kaarten. Dr.
Eckener moet voornemens zijn om voor het
verlaten der Vereenigde Stoten nog eens bo
ven New 7ork te kruisen. Volgens een onder
bericht heeft kapitein Lehman verkleard dat
het vertrek vermoedelijk niet voor Dinsdag
kan plaats hebben daor de voorbereidingen
nog zoolang zullen duren
Berlijn, 28 Oct. (VJD.) Volgens de laatste
berichten uit Lakehurst moeten nog ongeveer
140 duizend kubieke voet blnuwgas en even
veel waterstofgas bijgevuld worden. Ook de
radiotoestellen moeten nog nagezien worden.
Met de vulling zullen ongeveer 13 uur ge
moeid zijn. Zoodra dit werk gereed is, wordt
de Zeppelin uit de hall gehaald en dan aan
de ankermast vastgemaakt. Het vertrek is
voorloopig op Dinsdagochtend vastgesteld,
doch het is mogelijk, dat reeds Maandag ge
start wordt.
De Zeppelin neemt ook eenige flcsschen
met bacillen mee, die aan verschillende Duit-
sche universiteiten afgeleverd zullen worden.
Vanmiddag kwamen ettelijke duizenden perso
nen naar het vliegveld om de voorbereidende
werkzaamheden gade te slaan,
New-York, 28 Oct. (V. D.) Volgens dc
laatste berichten uit Lakehurst zal de Grof
Zeppelin, wanneer het weer niet verandert,
Zondagavond naar buiten gebracht worde-» en
Maandagmorgen vroeg starten, (pl.m. 12 uur
M. E tijd).
1\'., millioen ingeschreven leden
Rome (2S October II. N.) De zesde verjaar
dag van de fascistische opinarsch tegen Rome
is Zondag met een groote parade gevierd waar
bij een proclamatie van Mussolini werd voor
gelezen. die in het bijzonder op dc drie voor
naamste gebeurtenissen van het afgeloopen
jaar, de stabilisatie van dc Lire, de wet betref-
Gebrek aan oprechtheid van de
Fransche diplomatie
Het Italioansche departement van buitenland
sche zaken heeft, naar de diplomatieke mede
werker van de „Daily Telegraph" meldt, een
Groenboek gepubliceerd inzake de diplomatie
ke briefwisseling tusschcn Italië en dc andere
mogendheden over de Engelsch-Fransche vloot
overeenkomst. De medewerker van de „D T.'
verneemt dat de Italiaanschc regeering de
toezending van dit Groenboek aan haar am
bassades cn gezantschappen heeft vergezeld
doen gaan van een nota, waarin zij haar stand
punt uiteen zet Er komt in die nota ongezou
ten critiek voor op het gebrek aan oprecht
heid,aan den dag gelegd floor dc diplomatieke
vertegenwoordigers van Frankrijk. Aan dezen
wordt, ten aanzien van hun ontkennend ant
woord op een vraag van het Italiaansch depar
tement van buitenlandsche zaken of de En
gelsch-Fransche vlootovereenkomst zich ook
uitstrekte tot het militaire gebied, verweten
dat zij mededcclingen hebben gedaan die for
meel correct maar in wezen onjuist waren.
In de nota wordt gezegd, dot dit gebrek
aan oprechtheid het vertrouwen van Italië in
het onschuldige karakter van het compromis
wel moet schokken
Zal de tweede zone op 10 Januari 1020
•ontruimd zijn
HET WEER VAN MftRCEN
Hoogste barometerstand: 766.4
te La Coruna.
Laagste barometerstand: 741.3
tc Sarna.
Verwachting tot den avond van
30 October:
Matige, tijdelijk toenemende Zuid-
Westelijko wind, zwaar bewolkt of
betrokken met tijdelijke opklaring,
aanvankelijk regen of iets zachter.
BECHT DYSERINCK
FRISIA
E M. JAARSMA
JAN JAARSMA
BECKERS
ZfJutioBSTJB. 90J1U.288
PLAATSENINRUILEN
LANGESTRAAT 49 - TEL. 190
MOOIE COLLECTIE
voor avondgelegenhoden.
B e r 1 ij n, 27 Oct. De Rijnland-commissie
heeft haar huurcontracten en andere overeen
komsten te Koblenz opgezegd. Zij treft toe
bereidselen voor do verhuizing naar Wiesba'
den
Er zijn ook reeds aanwijzingen omtrent de
wijze van ontruiming der tweede zone. Een
overbrenging der troepen ven de tweede naai
de derde zen» jchljnt nog niet in het voorne
men te liggen. Men voorziet een militaire ont
ruiming bij etappen. Dc nieuwe orders aan de
officieren betreffen don dienst in het vader-
lard of in de koloniën.
In welingelichte geallieerde kringen spreekt
men er over, dot de tweed© zone op 10 Ja
nuari 1920, dot zou dus zijn een jaar vóór het
verstrijken van den termijn van vijf jaar, ont
ruimd zou zijn.
Tegenspraak.
Naar uit Parijs wordt gemeld, worden doar
in officiecle kringen de berichten uit Duitsche
bron tegengesproken, asl zouden de bezettings-
autoriteiten maat regelen nemen om een begin
tc maken met de vervroegde ontruiming van
het Rijnland.
MUSSOLINI.
fende, de fascistische Grooten Raad en de ont
ginning van de moerassen, wees. Voorts werden
in de proclamatie eenige cijfers omtrent de
sterkte van het fascisme medegedeeld.
De fascistische partij telt thans 11 '/z millioen
ingeschreven leden, de fascistische jeugd orga
nisatie 1.100.000 leden, de fascistische vakver-
eeniging 3!A millioen leden terwijl er bovendien
nog 500.000 georganiseerde staatsambtenaren
zijn.
SPIONNAGE
Italiaan in Frankrijk gearresteerd.
P a r ij s, 28 October (H. N.). De Fransche
politie heeft dezer dagen een bode van het
Italioansche Consulaat te Lyon, een Italiaan,
gearresteerd, die verdacht wordt militaire be
richten aan het buitenland te hebben geleverd.
De man werd reeds sedert gentimen tijd door den
Frar.schen tegenspionoge-dienst gadegeslag^
Ook zijn zwager, een te Toulon wor.enden
Fronschman, is gearresteerd.
Incident bij de onthulling van
een gedenkt eek en
Parijs 28 Oct. (H. N.) Bij de onthulling
van een gedenkteeken van Emile Combes
te Pons door minister Her riot heeft zich
een incident voorgedaan. Reeds voor den aan
vang van de plcchtigneid had de politie plak
katen moeten verwijderen waarin met een be
roep op den bisschop van La Roebelle tegen
de onthulling van het gedenkteeken werd ge
protesteerd.
Toen na de onthulling de menigte langs het
gedenkteeken defileerde dat door twee repu
blikeinsche garden en 6 gendarmes werd be
waakt, naderden een troep jongelui, vermoede
lijk Camelots du Roi, wier woordvoerder ver
zocht een krans aan den voet van het gedenk
teeken te mogen nederleggen. Toen zij daarop
nader mochten komen, haalde een hunner
eensklaps een hamer te voorschijn, waarmee hij
op het gezicht van Combes insloeg, en de neus
en een oor afsloeg. Een der republikensche
garde, die door de aanvallers tegen het ge
denkteeken werd gedrukt, trok zijn revolver en
loste eenige schoten, eerst in de lucht en toen
op de betoogers, met het gevolg dat twee hun
ner getroffen werden.
Beiden werden naar de naastbijzijnde apo
theek gedragen waar een hunner spoedig over
leed. De andere werd slechts licht gewond. On
geveer 30 personen zijn gearresteerd.
voorheen LangestraaL
L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462.
Dc echtgenoote van een Ulrechtsch
ingezetene omgekomen
Bij een autotocht, welke in Frankrijk ge
maakt werd door den heer Rouhard uit Scheve-
ningen m gezelschap van Utrechtsche fomilie-
leden, is de wogen tegen een boom gebotst.
Tot de slachtofiers behoort mevrouw Rouhard,
geboren van der Eist, echtgenoote van den
heer Rouhard, die een melksalon op het Vree
burg exploiteert en woont aan de Oostbroek-
sche laan. Mevrouw Rouhard stierf na ecnigo
oogenblikken. De heer Rouhard kreeg verwon
dingen.
50 MAN INGEVROREN.
Berlijn (28 October H. N.) Volgens een
bericht uit Moskou is uit Nome (Alaska) een
medcdeeling ontvangen volgens welke 5 Rus
sen en 50 Eskimo's sedert 2 jaar op het Wran-
gel-eiland ingevroren zitten. Er worden thans
pogingen in het werk gesteld om hen te be
reiken of ten minste per vliegtuig van levens
middelen te voorzien doch wegens dc ongun
stige weersomstandigheden heeft men de des
betreffende plannen nog niet ten uitvoer kun
nen brengen. Men vreest dat verscheidene per
sonen reeds om het leven zijn gekomen.
OVERSTROOMINGEN
Do St. Gothard spoorweg onder
water.
Bazel, 28 October (H. N.) Tengevolge van
de hevige regens der laatste dagen is een ge
deelte van den St. Gothard spoorweg in het
canton Tcsiino tusschcn Bcljinzona en Castione
over een lengte van 150 M. overstroomd, ter
wijl een spoorwegbrug door het stijgende water
is vernield.
De nachttrein van Milaan naar Bazel kon
Zaterdagnacht nog passeeren, doch de trein in
omgekeerde richting moest bij Castione op
gehouden en teruggezonden worden. Vanmor
gen zijn 500 man troepen gerequireerd om de
huizen in het gebied der overstrooming die ge
vaar loopen, te ontruimen. Het verkeer wordt
door overstappen gehandhaafd, terwijl ook een
bijzondere autobusdienst post en bagage tus
schcn Bellinzona en Castione is ingesteld. De
spoorlijn van Magadino was Zondagmorgen
eveneens onbruikbaar daar een aardverschui
ving had plaats gehad, doch na enkele uren
kon de lijn weer vrij gemankt worden.
De toestand op de overstroomde spoorweg-
lijn van de St. Gothardbaon tusschen Bellin
zona en Castione is in den loop van Zondag
ten zeerste verbeterd daar de regen opgehou
den heeft. In den benedenloop van de beek Ca-
lanchind, welke de overstroomingen veroor
zaakt heeft, is de brandweer op het oogenblik
bezig de groote knstanjeboomen, die door den
vloed omver geworpen zijn, uit het water te
verwijderen.
De militairen werken koortsachtig aan het
versterken van den linkerdam om verdere ge
varen voor de bedreigde plaats Molinozzo af
te wenden. Het spoorwegpersoneel begon reeds
de linkerzijde van de overstroomde brug vrij
te maken. Men hoopt, dat, wanneer zich geen
nieuwe verrassingen voordoen, in den nacht
van Maandag op Dinsdag het verkeer op de
gestoorde baan tenminste gedeeltelijk weer te
kunnen openen.
