dé eemlandeb
SINT NICOLAAS
als volgt gewijzigd
bTnïëwëg
RADIO
m
KROMMESTRAAT 4 6 8
TELEFOON 341
BUITENLAND.
A. H. VAN NIEUWKERK
Lampekappen
S. DUIJKER
DIRECTE.UR-UITGEVEQ:j.VALKhOFT
Oinsdag 20 November 1928
27e Jaargang No. 121
BUITENLANOSCH OVERZICHT
In verband met de werkzaamheden brug Utrechtsche
straat is de bekend gemaakte route van
Groote Koppel Schimmelp. straat Hooglandsche weg
Kruiskamp Schel tusstraat Coninckstraat Kamp
straat Kamperbinnenpoort Langestraat Varkens-
markt Arnhemschestraat Arnhemsche weg Juliana-
plsin Aldegondestraat Beekensteinschelaan Arn
hemsche weg Arnhemsche straat Varkensmsrkt
Langestraat Krommestraat
B®* Men lette dus op dat SINT NICOLAAS niet de
Utrechtsche straat, Utrechtsche weg en Lange Berg
straat zal door komen.
ONTROUWE
POLITIK-AGENTEN
WANHOOPSDAAD
VAN EEN VADER
DE RAMP VAN RYE
DUITSCHLANDS
HERSTELSCHULD
Verschil van meening met
Parker Gilbert?
HET NOODWEER IN
EUROPA
Hoe Engeland
werd bezocht
lil
Complete Woninginrichting
Speciale aanbieding CLUBFAUTEUILS
Salon- en Schemerlampen
GEEN ACCU
GEEN ANNODEBATTERIJ
EDISON
amersfoortsch dagblad
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 ®aaDd€B voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummer# f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van I—4 regel# f 1.05 met tnbcgtlp van een Dewljinumroer#
elke regel mee» f0.25. Liefdadlghelda-adverteotlë» voo» da
helft ni deo pn]J. Kleine AdvertertlCn .KEITIES" bl) «oomllbetilln, 1—5 regcll
J0 cent. elke regel meer 10 cent, érlemal plannen I.— BeMlannmmet «ttr» 0-05
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2»
Dc nieuwe Venizelos. Een wen-
i ding in GriekenJonds buitenlond-
sche politiek.
In het Zondagsnirmmer der Vossische Zei-
tung komt een Atheenscne correspondentie
voor van George Lambridis, die belangrijke
inededeelingen bevat omtrent Griekenlands
buitenlandsche politiek, welke, naar de schrij-
veer opmerkt, sinds 1922 heel wot schomme
lingen heeft doorgemaakt en thans een be
langrijke, essenticele wijziging ondergaat.
Heel de wereld kent dc rol, die Griekenland
tijdens den grooten wereldoorlog heeft ge
speeld. Terwijl koning Constantijn een poli
tiek van onzijdigheid tegenover de oorlogs
voerende mogendheden had aangekondigd, ge
lukte het Venizelos, die bij 't begin van den
oorlog evenals thans ministerpresident
was, door een revolutie, die den koning van
den troon deed tuimelen en hem zelf dc
macht bezorgde, Griekenland ann ide zijde
der Entente te brengen. Toen de groote oor-
Irg in den herfst von 1918 eindigde, kon
Griekenland niet ellecn niet demobiliseeren,
maar het moest zelfs overgaan tot nog twee
aanvullende mobilisaties om voor Engeland
en Frankrijk Smyrna en 't achterland dezer
stad militair te bezetten en door verscheidene
divisies het Fronsche corps te versterken, dat
de Russische, tegen de sovjets gerichte, legers
moest steunen bij hun pogingen om van
Odessa uit sovjet-Rusland te veroveren.
Men weet, welken dank Griekenland ervoor
heeft geoogst, dat het zijn best deed om de
twee groote mogendheden Frankrijk en Enge
land van dienst te zijn. Met een beroep op
het feit dat koning Constantijn ma de ver
kiezingen van 192Ö, waardoor Venizelos ten
val werd gebracht, op zijn troon terug ge
keerd was, verbond Frankrijk zich met Kcmal
pasja en op grond van het door Franklin-
Bouillon gesloten verdrag werd in samenwer
king met Rome het leger van Angoia bewn-
pc: d, dot binnen korten tijd het Grieksche lé
ger versloeg. Londen van zijn kant liet Grie
kenland in Klein-Azië in den steek en zond
liet van November 1920 tot September 1922
geen enkel kanon, geen enkelen sou. Het
einde was dc volledige ineenstorting van 't
Grieksche leger
Hoe treurig dit alles voor Griekenland ook
was, de herinnering aan 't verraad van En
geland en Frankrijk en aan het volkomen ge
brek aan sympathie der wereld, die in beslag
werd genomen door andere voor haar ge
wichtige aangelegenheden, de herinnering aan
deze gToote romp, die anderhalf millioen Grie
kenland wegrukte uit him oude woonsteden
in Klein-Azië en Thracië en hej) noopte, van
alles ontbloot, naar Griekenland te vluchten
met achterlating van hun vermogen, dat zij
na harden, moeilijken arbeid hadden verwor
ven, deze groote Grieksche nationale ramp
had tcch één goeden kant. Griekenland heeft
zijn houding in den oorlog zeer duur moeten
betalen. Het heeft echter geleerd, wat het be-
teekent in een. oorlog de bondgenoot van
groote mogendheden te zijn.
Momenteel komt Venizelos zelf, de man, die
niet voor een revolutie terugdeinsde om zijn
intorventiepolitiek door te zetten, volkomen
eerlijk op voor een politiek van neutraliteit
tegenover heel de wereld. Hij is het, die thans
duidelijk en zonder omwegen zijn voornemen
kenbaar maakt om met al zijn buren vredes-
pacten te sluiten met Italië, met Zuid-Slavië,
met Bulgarije en zelfs met den Turkschen
aartsvijand.
Wanneer Venizelos zich vroeger haastte met
de Entente een bondgenootschap te sluiten,
don geschiedde dit alleen na de formcc-le toe
zegging, die lord Grey hem in Februari 1915
deed inzake „zeer uitgebreide concessies in
Klein-Azië", als vergoeding voor de deelneming
van 't Grieksche leger aan den oorlog, indien
de geallieerden de overwinning behaalden. Bij-
ra twee millioen Grieken, die onder het juk
der Turken leefden, zouden hun vrijheid her
krijgen dat was dc leuze, die in de toenma
lige buitenlandsche politiek van het land op
geld deed. Van deze twee millioen leven ech
ter nu ongeveer 1.7 millioen als gevolg van de
bcvolkingsuitwisseling, vastgesteld in het sup
plement op het redesverdrag van Lausanne,
in Griekenland. De overige 500.000 wonen in
Cons tan tin op cl.
Zoodoende is elk mogelijk metief voor een
nieuwen Gricksch-Turkschen oonog definitief
uit den weg geruimd. Zelfs in het onwaar
schijnlijke geval van een nieuwen wereldoor
log zou bet volkomen verkeerd zijn te den
ken, dat Griekenland op een zekeren dag in
Klein-Azië troepen zou kunnen landen om
daar, waar tegenwoordig nauwelijks honderd
Grieken wonen, te paradeeren.
Maar er zijn nog concieter feiten, waaruit
deze nieuwe houding duidelijk blijkt. Venizelos
zelf, die in 1915 een revoiutic ontketende om
overeenkomstig het Grieksch-Scrvischc allian
tie-verdrag Servië mot 150.000 soldat- tc
steunen en via Suloniki zooveel mogelijk ka
nonnen, geweren en munitie n.aar Servië te
sturen, weigert thans ook maar één enkel vooi
ZuiSlavië bestemd geweer de haven van Sa-
Ioniki te laten passecren, indien Zuid-Slavië
zich met oen zijner buren in oorlog bcvinct
Op dit punt geeft hij in 't minst niet toe. Hij
*dl ei niet eens over hcoren Pr^n*
Konderd jaren lang hing Griekenland af
van de welwillendheid vén Londen, Parijs en
St. Petersburg. Italië kwam nimmer in aan
merking Thans echter ziet Venizelos door
den invloed van den nieuwen toestand
zooals hij trouwens openlijk te Londen en Pa
rijs heeft verklaard - zich genoodzaakt docr
een diplomatieken stap zich ook de v"01^
schap van Rome tc verzekeren. Een kleine
staat als de Grieksche moet er op bedacht
rijn met al zijn buren in dc meeste pretUge
verhoudingen te leven, dus ook met taie en
dit te meer, daar Italië thans werke ij ?en
froote mogendheid is en Griekenland voor
firma m. a. 8amselaai
de toekomst eiken schijn wil vermijden, waar
door het zich het antagonisme van dc groote
mogendheden op den hals zou kunnen halen.
Veroordeeling wegens diefstal
Voor dc rechtbank te Frankfort stonden
Donderdag vier en dertig Schupo-beambten
wegens diesftal terecht. Een Berlijnsche firma
was eigenares geworden van een groote hoe
veelheid militaire schoenen en andere militai
re zaken, die in de gevangenis van Sonnenbürg
waren opgeslagen. Deze voorraad verminder
de dagelijks. Toen Max Hölz, die in deze ge
vangenis opgesloten was, een hongerstaking
was begonnen en men bang was voor onlusten
in de gevangenis, werden Schupo-beambtcn
daarheen gezonden om bewakingsdiensten te
doen. Deze beambten blijken zich nu aan dief
stal schuldig te hebben gemaakt. Dit kwam
eerst aan het licht door de bekentenis van een
tot levenslange gevangenisstraf veroordeelde,
die vier en dertig politiebeambten beschuldig
de.
Tijdens het proces werd in hoofdzaak deze
levenslang veroordeelde als getuige gehoord,
die zichzelf meermalen tegensprak. Hoewel
het O.M. vrij hooge straffen tegen beklaagden
eischte, veroordeelde de rechter hen tot ge
vangenisstraffen van 6 tot 24 weken.
Uit bezorgdheid over
zijn kinderen
Uit Berlijn wordt d.d. 18 Nov. aan de Cour.
bericht
Te Hermsdorf nabij Berlijn heeft zich een
ontzettend familiedrama afgespeeld. De 46-
jarige timmerman Hortmann wilde zichzelf en
zijn zeven kinderen om het leven brengen.
Door oen toeval werden de kinderen echter
gered Hartmaan zelf werd dood aangetroffen
De man, die bekend stond als een vlijtigwerk-
man, was voor de tweede maal getrouwd. Ziin
eerrte vrouw, die hem tien kinderen schonk,
stierf bij de geboorte van het laatste. Hart-
monn's tweede vrouw liet hem reeds kort na
het huwelijk in den steek. Hij was toen ge
dwongen do drie jongste kinderen uit te be
steden. Van de 7 kinderen, die bij Hortmann
bleven, was de oudste 16, de jongste zes jaar
Drukkende geldzorgen waren er niet. doch
Hortmann schijnt zich het feit, dat hij niet
voldoende zorg aan zijn kinderen kon beste
den, zeer te hebben aangetrokken.
Zondagmorgen werd de oudste dochter wak
ker zij constateerde een hevige gaslucht. On
middellijk wekte zij hoor oudsten broer en
beiden openden de vensters. In de keuken von
den zij het lijk van hun vader op een ligstoel.
Hij had alle gaskranen opengezet en een gas
slang in den mond genomen. Bij het door dc
politie ingestelde onderzoek bleek, dat een de:
gaskronen vers I opt was. Aan deze omstandig
heid danken de kinderen hun leven. Zij zijn
thans voorloopig door buren in huis genomen.
Door hun reddingsgordels
verdronken
Uit Londen wordt d.d. IB Nov. aan de Coin*.
gemeld
Bij de gerechtelijke lijkschouwing van de 17
slachtoffers, die bij het omslaan van de red
dingboot van Rye zijn omgekomen, wees ma
joor Hacking, die plaatsvervangend lid der be
manning is, crop, dat do reddingsgordels der
mannen geheel doordrenkt van het water wa
ren. Hij sprak het vermoeden uit, dat de man
nen als het ware door huri rcd'Jingsgordels naar
beneden zijn getrokken en zich dus onmogelijk
zwemmende hebben kunnen redden. Dc lijk
schouwer heeft een nauwkeurig onderzoek toe
gezegd
POOLSCH-ROEMEENSCHE MILITAIRE
SAMENWERKING.
Een Russische bewering.
Volgens een bericht uit Moskou publiceert
het militaire blad de Roode Ster uit niet ge
noemde bron een plan voor uitbreiding van het
Poolsch-Roemeensch verbond. Het blad beweert,
dat het onder leiding van Frankrijk tot stand
gekomen verbond nog aanmerkelijk uitgebreid
is. De jongste reis van maarschalk Pilsoedski
naar Roemenië en die ven den Fronschen gene
raal Le Rond naar Polen zijn hier nauw bij be
trokken. Het verbond heeft ten doel om in geval
van een oorlog met Rusland een gemeenschap
pelijk operarieplan voor het Poolsche en Roe-
meensche leger vast te stellen. De laatste be
sprekingen moeten over de levering van oor
logsmateriaal hebben geloopen. Ook het zenden
van Fransche hulptroepen zou geregeld zijn.
EEN SCHOUWBURG AFGEBRAND.
Parijs, 18 Nov. (V. D.) In den stads
schouwburg van het Noord-Fransche stadje
Fourmies brak in den nacht van Zaterdag op
Zondag brand uit, waardoor het geheele ge
bouw in den asch werd gelegd.
De houding van België
Par ij s, I 8 N o v. (V. D.) De Brusselsche
correspondent van de Temps deelt mede, dat
Uisschen de belanghebbende regeeringen over
eenstemming zou zijn bereikt omtrent de be
noeming van onafhankelijke deskundigen voor
de commissie voor de herstel-betalingen. Thuns
moet nog slechts overeenstemming worden
verkregen over het werkprogram der commis
sie. Ten aanzien van dit program zou men te
Brussel van meening zijn, dat besprekingen
moeten blijven binnen het raam der bestaande
bepalingen en verdragen en speciaal binnen de
grenzen van het Dawes-plan. Men heeft de be
ta lingscapaciteit van het Duitsche rijk zeer ma
tig geschat en de betalingen van de laatste 5
jaren hebben aangetoond, dat de Duitsche be-
talingscapacitcit geenszins overschat is. Dc
meening van Parker Gilbert, die door een aan
tal vooraanstaande personen gedeeld wordt,
dat men het Duitsche rijk zijn volle souverei-
niteit moet hergeven, dat de overgangsbepa
lingen behooren te worden opgeheven en de
inarlijksche aflossing verminderd dient te wor
den tot 2 rru'iliard, zou in Brussel heftig bestre
den worden. Men zou van meening zijn, dot de
overgangsbepalingen niet die beteekenis heb
ben, welke men haar in theorie toeschrijft. Wat
de 6 milliard mark betreft, zou België de hoop
koesteren daaromtrent wel tot overeenstem
ming te kunnen geraken.
Ook Denemarken
geteisterd
Vrijdagavond stak in Denemarken een orkaan
op. De veerboot Schwerin kon Gjedser niet ver
laten terwijl de veerboot Prinzessin Alexandrine
niet uit Warnemünde in zee kon gaan, zoolang
de Schwerin de haven niet verliet, doar aan de
tweede haven werkzaamheden plaats hebben
De veerboot Denmark is losgeraakt en aan den
grond geloopen. Verder zijn een groot aantal
kleine schepen gestrand, terwijl bij Omösund
een motorvaartuig is gezonken.
Tengevolge van den storm zijn in Engeland,
voor zoover tot dusver bekend is, in totaal om
streeks twintig personen omgekomen.
M HET WEER VAN MORGEN.
Hl Hoogste barometerstand: 771.2
H§ te Clermont.
==i Laagste barometerstand: 726.6
|g tc Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van
21 November.
Matige, Zuid-Westelijke tot Zui-
dclijke wind, licht tot half bewolkt,
1=1 weinig of goen regen, aanvanko-
lijk kouder.
ALDEGONDESTRAAT. 103-105-107.
TEL. 543.
GROOTE SORTEERING
CLUBFAUTEUILS en
THEEMEUBELEN
voorheen Langestraat
L. BERGSTRAAT 13. TEL. 162,
Bijzondere sorteering
Ook voor
is Uw adres
Pianohandel
Algeheele wisselstroomtoestellen
Vert. Crystalphone
Havik 29 Tel. 773
Londen, 18 Nov. (V. D.) Niet-officieole
berichten vermelden, dat op sommige plaaten
van het Kanoal windvlagen zijn waargeomen
met een snelheid van meer dan 100 mijl per
uur.
De boot van Folkestone naar Boulogne had
flf uur noodig voor den overtocht en bereikt©
de haven eerst gistermorgen vroeg na zeven
vergcefsche pogingen.
De passagiers op de boot Ostende—'Dover
moesten den nacht op zee doorbrengen, waar
buiten Duinkerken geankerdwerd tot gistermor
gen, toen de kracht van den storm was ofge-
loopen.
Er zijn veel scheepvaart-ongelukken gemeld.
Zoo werd o.a. de Eltham nabij Redruth in
tweeën gebroken gevonden. Tot nog toe is de
bemanning nog niet ontdekt.
Vier reddingsbooten van de oostkust waren
gisteren bijna den geheelen dag buiten, doch
vonden niets don wrakhout.
Nadere bizonderheden over den
storm boven Denemorken.
Kopenhagen, 18 Nov. (V. D.) Ook bo
ven Denemarken heeft Zaterdag een hevige
storm gewoed. Eerst tegen den avond begon
de storm te liggen. Het meteorologisch insti
tuut deelde echter mede, dat van boven de
Atlantischen Oceaan een nieuw depressiege-
bied nadert, zoodat men nog meer storm kon
verwachten. Boven Bornholm bleef de storm
echter met onverminderde kracht voortwoed
den. Funen werd door den storm zwaar geteis
terd. Telefoonverkeer en electrische stroom
voorziening werden op vele plaatsen gestoord.
Een pas voltooide dam van 50 meter lengte
werd door de golven geheel vernield. Uit Foi
st er wordt eveneens veel stormschade gemeld.
Van een pas voltooid gesticht voor geestes-
kranken te Rödby werden meer dan 1000 dak
pannen afgerukt. Bij Holsebro in West-Jutiond
stortte een nieuw gebouw in; drie personen
werden onder de puinhoopen begraven. Zij
konden allen bevrijd worden, maar twee hun
ner waren zwaar gewond.
CHINEESCHE SAMENZWEERDERS
GESTRAFT.
Eesr* cn twintig terechtstellingen,
Uit Hankau wordt gemeld dat Vrijdagavond
een en twintig terechtstellingen plaats gehad
hebben in verschillende Chineesche hoofdkwar
tieren. Zestien der terechtgestelden waren
wegens samenzwering aan boord van het Srit-
sche s.s, Sjasi voor Hankau gearresteerd.
De Chineesche autoriteiten zetten hun po
gingen om de rest der bende te vlnden4 voort.