DE ÉEMLANDÊÜ
Verhuring van Lips safe-loketten
Vrijdag 28 December 1928
27e Jaargang No. 152
BUITENLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND.
DE TROEBLLLEN IN
AFGHANISTAN
SLACHTOFFERS DER
KERSTMISVIERING
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Ifcasseeringen
Spas:-d josito's rente 4
DERTIG VISSCHERS
BEDOLVEN
AUTO DOOR HET
DS GEZAKT
Eleclrische Gas- en
Petroleumkachels.
Haarden, Kachels en
Fornuizen.
EKTETgUa
ONTRUIMING VAN
HET RIJNLAND
Duitschland kan rechten
laten geiden
Geen hunner kon gered
worden
FRANKRIJK'S VLOOT
IlililIiffllS
DUITSCHLAND'S
HERSTELSCHULD
De Amerikaansche
deskundigen
SPOORWEGONGEVAL
IN ROEMENIE
Groot aantal dooden
Groote uitbreiding van
slagschepen
t. i
ABONNEMENTSPRIJS per 3 aaandeo voor Amersfoort I 2.10. per maand f 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/^
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
DIRECTEUR- UITG EVER: J.VALKHOFT
PRIJS DER ADVERTENTIEH van regels f 1.05 mcr inbegrip van ccd bewijsnummer.
elke regel meer f0 25 Licfdadlghclds-advertcntlëD voor de
helft van den prijs. Kleine AdvcrtenticD „KEITJES bi) vooruitbetaling 5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— bewijsnummer extra 0 05
De wapens neer. Een vro
me Kcrstwensch.
De Fransche Senaat, die terwille van die
vervelende begrooting af moest zien van
allo feestvreugde, is Maandag zoo wordt
aan de Voss. Ztg. gemeld door een kleine
Kerstverrassing schadeloos gesteld. Vóór hem
verscheen in de persoon van De Jouvencl
een vredesengel, die te vuur en te zwaard
de verhoog'ing der Fransche bewapenings
uitgaven bestreed. De senator van 't departe
ment Corrèze was niet steeds een volkomen
pacifist, maar men verheugt zich niet alleen
in den hemel over een berouwvolle zon
daar.
De Jouvencl legde er allereerst den nadruk op,
d3t de buitensporige Fransche bewapenings-
uitgaven niet vereenigbaar waren met de of
ficieel geproclameerde vredesdoeleinden dot
Fransche buitenlandsche politiek. In elk geval
vond hij het een zeer merkwaardig toeval,
dat de internationale bewapeningswedslrijd
onmiddellijk na de onderteekenlng van Kel-
logg's vredespact is begonnen.
Al bestaat er ook voor andere landen geen
aanleiding op Frankrijk den eersten steen te
gooien, niettemin diende men tot den Fran
sche minister van oorlog de vraag te richten,
waar hij Frankrijk met zijn politiek naar toe
wil leiden. De vrees achtte do Jou venei maar
al te gewettigd, dat men weer vervalt tot de
fouten van voor den oorlog. Poinlevé heeft
zich in de Kamer gerechtvaardigd met te
Zeggen, dat de legeruritgaven die van 1913
fiiet te boven gaan. Dit argument kon hij niet
laten gelden.«Zeker, Frankrijk moet vooibereid
rijn op 't gevaar van nieuwe oorlogen, doch
het gaat niet aan, dat tachtig procent van
een budget ten bedrage van 45 milliard uit
sluitend voor onproductieve doeleinden wor
den gebruikt. De kosten voor leger en mari
ne alleen overtroffen in Frankrijk rn« 700
millioon de productieve uitgaven, terwijl En
geland en Duitschland meer dan tweemaal
zooveel vcor productieve doeleinden uitga
ven dan voor leger en marine.
Te Genève heeft Paul Boncour een stop
zetten der bewopeningen voorgesteld op het
zelfde oogenblik, dat de Fransche regeer.'ng
haar legerbcgrooting met één milliard ver
hoogde. Deze verklaring in den Senaat leidde
tot eon lever.d'ge gedochtenwisseling, dde op
de Fransche ontwapeningspolrtiek te Genève
e«n hoogst eigenaardig licht werpt en die vrij
daarom woordelijk weergeven.
Dn minister van oorlog Painlevé: .,Paul
Bcncour heeft te Genève niet uit naam der
Fransche regceering gesproken."
Dé Jouvencl: „Men moest in elk geval te
Genève geert verplichtingen aangaan, die men
te Parijs al bij voorbaat niet van plan was na
te kernen."
Painlevé: „Van Fransche zijde is geenerlei
verölichting aanvaard."
De Jou ven el: „De Fransche regeering
moest te Genève het afzien van het vlieg
tuigwapen en de iniernctionaliseering der ver-
keersluchtvaart voorstellen."
Senator Josse: „Welk een verrukkelijke re
de voor onze vijanden."
De Jouvenel: „Ik meen het land do volle
dige waarheid schuldig tc zijn."
Painlevé stelde daarna opnieuw vast, dat
Frankrijk te Genève geen verplichtingen had
aanvaard, maar slechts bepaalde wenken had
gegeven cn dat het niet Frankrijks schuld
was, wanneer deze wenken geen effect had
den gesorleerd. In een lang betoog probeer
de hij daarna De JouveneTs kritiek te weer
leggen. Zijn argumenten waren dezelfde, die
hij reeds in de Kamer voor de verhooging
der militaire uitgaven had aangevoerd: uit
breiding van 't Fransche koloniale bezit, die
een krachtiger bescherming noodig maakte,
invoering van den één-jarigen diensttijd, die
de kosten der landsverdediging verhoogde,
uitbreiding der versterkingen, enz.
Painlevé, die eens de leider was der paci
fistischs beweging in Frankrijk was, schrok
zelfs voor do casuïstische argumentatie niet
terug, dat de Fransche bewapening de
krachtigste aanvulling was van 't anti-oor
logspact, daar Frankrijk met zijn eigen veilig
heid het handhaven van den vrede diende.
Men kon van Painlevé in elk geval niet zeg
gen, aldus besluit de correspondent der Voss.
Ztg., dat hij niet met verrassend aannossings-
v er mogen zijn nieuwe rol van minister van
oorlog in 't kabinet van 't nationale blok
weet te spelen: Moginot, de minister van
oorlog in den tijd, dat de Franschen het
Roergebied binnen rukten, had in dit opzicht
geen waardiger opvolger kunnen vinden
ONLUSTEN OP DE DIAMANTVELDEN.
De Zuid-Afrikuansche regeering
zendt politie.
Londen, 27 Dec. (H.N). Volgens een
bericht uit Johannesburg zijn op de diamant
velden in Zuid-Aïiika onlusten uitgebroken.
Ruim 1000 bewapende mijnwerkers hebben
zich toegong verschaft tot de staatsterreinen,
die afgesloten zijn. Dc regccring heeft politie-
verstc-kingen met marhir.egewcren naar het
bedreigde gebied gezonden.
NOODLOTTIGE BOTSING.
Warschau, 27 Dec. (H.N.) Te Lodz
reed Woensdag een auto tegen een met twee
paarden besteven voertuig Dc beide paar
den werden g od. Dc dissel van den wagen
sloeg door de ruiten van de auto en scheidde
den chauffeur het hoofd van den romp.
De toestand voor Amanoellah
gunstiger.
Londen, 27 Dcc. (H.N.) Britsch-lndi-
sdre militaire vliegtuigen hebben opnieuw 22
vrouwen cn kinderen van Kaboel naar Pesja-
war overgebracht. Volgens de laotsle berich
ten heeft een groot deel der opstandelingen
zich wegens den buitengewoon strengen win
ter teruggetrokken. Hierdoor zal het den ko
ning misschien mogelijk worden, om met de
verschillende stammen, die aan den opstand
hebben deel genomen, één voor één af te re
kenen. Eén stain heeft zich reeds onderworpen.
Kowno, 2 4 Dcc. (V.D.) Volgens te Mos
kou van het Russische gezantschap in Afgha
nistan ontvangen berichten hoerscht in Ka
boel zelf rust. Een Russisch vliegtuig is Za
terdag in Kaboel geland en Zondag in Tnsjkent
teruggekeerd cn heeft de sovjet-regecring op
de hoogte van den buitervlandschc-n toestand
gc-bracht.
voor Amersfoort en Omstreken
Langegracht No. 4 - .Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. MARTENS.
Door een aardstorting op het
schiereiland A ja in dc
Krim
Alcoholvergiftiging en auto-
ongelukken.
New 7ork, 26 Dec. (H. N) Tijdens de
Kerstfeestviering zijn tal van personen te New
7ork door alcoholvergiftig;ng om het leven
gekomen Sedert Zondag- zijn reeds elf perso
nen overleden, terwijl ral var» personen ernstig
ziek zijn. Voorts hebben talrijke auto-origeluk-
ken in en om New York plants gehad, waar
bij vijftien personen het leven hebben verlo-
Vijf dooden.
Londen, 27 Dec. (V.D.) Op weg van
Little La mee naar Shippegan, dat op een
eilandje dicht bij de kust van Nieuw Bruns-
wijk ligt, is een auto door het ijs gezakt en
in zee gezonken. Alle vijf inzittenden kwa
men om.
lAKOBSTJf. OOJiU~26B
S/resemann polemiseert met
Engelsche staatslieden
K o w n o, 27 D c. (V DUit Moskou wordt
gemeld, dot tengevolge van een aardbeving
cp het schiereiland Aja in dc Krim een oard-
stoitirg plauts vond. Een gedeelte van dc
kustrotsen stortte in zee en'bedolf twee vis-
schcrsvnartuigen, waarop ongeveer dertig
koppen bemanning was. Geen hunner kon ge
red worden.
GEVECHT IN DE GEVANGENIS TE
STOCKHOLM.
Stockholm, 27 Dec (V.D.) Maandag
avond jl. overvielen eenige gevangenen in d<
centrale gevangenis te Stockholm, die zich
bedronk hadden met verdunde politoer-
spiritus, het bewakingspersoneel met stokken
en andere voorwerpen. Een cipier en de onder
directeur werden zwaar gewond, terwijl twee
andere beambten verwondingen opliepen.
Eerst na een hevig gevecht gelukte het de
bedronken gevangenen te overmeesteren.
SNEEUWSTORM IN 'T ERTSGEBERGTE.
Dresden, 27 Dec. (H.N.) In het Erts
gebergte heeft op den eersten Kerstdag een
hevige sneeuwstorm gewoed, zoodat talrijke
auto's, die zich naar dc wintersportplaatsen
begaven, ingesneeuwd geraakten. Des avonds
trad dooi weer in en ook den tweeden Kerst
dag regende het onafgebroken, zoodat er van
wintersport niet veel kwam.
DE MOCRD OP O'HIGGINS.
Ontdekking der daders.
Londen, 27 Dec. (H.N.) Volgens een
bericht uit New York zijn twee der moorde
naars van den lerschen minister von justitie
O'Higgins, die tien Juli T927 op de openbare
straat word doodgeschoten, door de politie van
New York ontdekt. Men verwacht, dat hun ar
restatie binnenkort zal plaats hebben.
DE DOOD IN DE BERGEN.
Een slachtoffer.
Salzburg, 27 Dec. (II.N.) O-p den eer
sten Kerstdag is op den Sonneblick een ski-
looper in een glotscherspleet terecht gekomen
Hij werd door andere touristen gered, doch
is spoedig dnnrop aan ziin b-komen verwon
dingen overleden.
MIST TE BERLIJN.
Verkeersongevallen.
Berlijn, 27 Dec. (H.N.) Tc Berlijn hsb-
be7^ 'steravond tal van botsingen plunts ge-
hao, daar bij het mistige weer het uitzicht
zeer belemmerd werd. Tel van personen heb
ben daarbij iletsel opgekoopen, terwijl ver
scheidene auto's en andere voertuigen ernstig
beschadigd werden.
FATALE BRAND.
Dooden en gewonden.
New York, 27 Dec. (H.N.) Bij Pitts
burgh is een wagen van de brondweer, die
uitgerukt was om een brand op het terrein
van de Carnegie Refining Cy. te Heidelbc-rg te
blusschen, van den berm van den weg geval
len, waarbij twee brandweerlieden gedood en
8 gewond werden. De door den brand aange
richte schade wordt op 500.000 geraamd.
STRESEMANN.
B e r 1 ij n, 27 Dec. (H. N.) Dr. Stresemann
heeft in een persgesprek met e?n Ameri-
katmsch journalist over de ontruiming van het
Rijnland gesproken.
Hij "richtte zich daar
bij vooral tegen de
uitlatingen van dc
Engcfsche staatslie
den, dot een bespoe
digde ontruiming
slechts dan plaats
behoeft te hébbén, in
dien Duitschland zijn
geheele schndever-
gocdirgsschuld heeft
vo'doan. Stresemann
verklaarde, dat deze
opvatting oók nut
den tekst van het
verdrag van Versail
les in strijd is In hot
vredesverdrag wordt niet van het geval ge
sproken, dat Dui'^chland aan al zijn verplich
tingen moet hebben voldaan, doch slechts
hiervan, dat Duitschland zijn verplichtingen
nakomt. Bij hoi opstellen der vredesvoorwaar
den van Versa iles heeft niemand er ernstig
ann gedacht, dat Duitschland oan ol zijn ver
plichtingen voor 1955 zou lubben voldaan,
wat nep duidelijker blijkt, daar het vredesver
drag zelf uitdnrkkelük van een termijn van 30
jaar voor de betalingen spreekt. Stresemann
verklaarde verder met nadruk, dut Duitsch
land aan de voorwaarden van het verdrag van
Versailles voor een bespoedigde ontruiming
heeft voldaan. He1 Dawcsplon >s meer dan c«n
b lofte alleen. Het Dewesplan kent den schuld-
eist Iwrs effectieve onderpanden toe, waartoe
Duitschland zich vrijwi lig, dus buiten het ver-
dreg om. heeft verbonden en de schwldeischers
hebben derhalve volle zekerheid. Ton slotte
merkte Stresemann op, dnt de Duitsclie om-fit
ting ook bevestigd wordt do<v de schrifte
lijke verklaring oral rent de b. ^et'i".y van h< t
Duirtc'-'e gebied, welke in Juri 1919 door Wil
son. Clemenceau cn Lloyd George is onder-
t eekend.
liet door de regeering ingediende
ontwerp binnenkort in
behandeling
EEN BUNKERKRAAN INGESTORT.
Brunsbuttclkoog, 27 Dcc (V. D.)
Hedenmorgen werd een bunkerkraan van dc
Bunker Depót G. m. b. H., dc grootste kraan
oan de Noordzijde van het Kuiser Wilhelm) fi
nal, von zijn verankering geslagen cn nadat hij
aan het einde van de roils weerstand had on
dervonden, ingestort. De zware ijzercostructie,
die diep in den grond drong, is geheel *rbo-
gen en vernield. Tal van telefoon- en andere
electrische leidingen werden door het vallende
ijzerwerk vernield. Eén arbeider werd bij het
ongeval licht gewond.
HET ZUID-SLAVISCHE KABINET.
Het aftreden uitgesteld tot einde
Januari
We en en, 27 Dec (H N) Volgens berichten
uit Belgrado zal het oft reden van het kabinet
van Zuid Sluv'ë tot einde Januari worden uit-
geste'd De konirg wcnscht dat het tegenwoor„
d'g kabinet nog de begroot,'ng voor 1929 zal
afdoen, wat in Jaruari kan geschieden. Het
c>ftreden Van het kobine*. meet echter als vast
worden aangenomen, daar er anders gceivkons
bestaat op onderhandelingen met dc Kroati
sche oppos'tie.
DE-AARTSBISSCHOP VAN
CANTERBURY.
Zijn toestand goeu'.
Londen. 27 Dec. (H NDe aartsbis
schop van Canterbury die tengevolge vnn zijn
ziekte niet Kerstmis zijn dienst riet kon-uit
oefenen, gaat goed vooruit. Bulletins omtrent
zijn toestand werden niet meer uitgegeven.
H BET WEER VAN MORGEN. 11
=h=I Hoogste barometerstand: 7G7.7 tc m
HH La Coruna. gj^
§§f§ Laagste barometerstand: 737.7 te
Iff Ilclsingfors in Finland.
Verwachting tot den avond van 20 §§:-
Hp December:
Meest matige wind uït Z. richtin-
gen, betrokken ol' zwaar bewolkt,
§flj waarschijnlijk nog ccnigé regen,
ip iets zachter.
Speciale terugkeer van Hoover
Ernstige botsing tusschen twee
personentreinen
P a r ij s, 2 7 Dec. (V. D.) Algemeen is men
van meening, dat de onverwachte terugkeer
van Hoover naar Washington, waarvoor hij zijn
oorspronkelijk plan. om naar Florida tc gaan,
heeft laten loopen, moet worden «octgeschrt-
ven aan zijn wensch, mede te werken ann cl*
benoeming van dc Amerikaansche deskundiger,
die in Europa nnn de komende conferentie zul
len deelnemen Alhoewel dc •dcsvcun-Fgi r, hun
arbeid waarschijnlijk nog tijdens de ambtspe
riode van president Coolidge 'ul'en beginnen,
zal deze wel bngcr 4un tot 4 Vbnit duren Mm
vestigt er in Washington dc aandacht op. dat
Hoover zich re< ds, toen hij in hrt departement
van handel tc Washington kwnm, sterk vóór
hel hcrslel-vraug interesseerde.
Londen, 2 7 Dcc. (V. D.) Volgens den
diplcmorieken medewerker, van de Daily Te'e-
giaph zijn de namen, die genocuvl v.ordon
van de personen, die voor de berceming u'.s
deskundige in aanmc.king zouchn komen, die
van Gwen Young, Charles, Hughes cn generaal
Dnwes. Den laatste acht men cc.hlcr jn zijn
kwaliteit van vice-president minder geschikt
om als Amerikaanse!» vertegenwoordiger op t
treden. Bovendien wordt ook dc naam van don
vroegeren Ameriknanschen waarnemer in do
commissie van herstel. Bowdcn, genoemd. E7
gnnn geruchten, dal president' CoöR'dge op h t
standpunt staat, dat de nieuwe commhrie
slechts een volledige cn definitieve oplossirg
vnn het sohadevèrgbéamgsvrcdgstuk zn! kunnen
vinder» door tenuitvoerlegging van het te G< -
nève genomen besluit. Voorts zou hij verklnuid
hebben, dat in de weigering vafc Amerika cm
officieele vertegenwoordigers in de commissi--
van deskundigen aan tc wijzen oen te eken moer
worden gezien, dat Amerika liet verbond tus
schen het hcrstelvraogstuk en het vraagstuk
der oorlogsschulden beslist afwijst
Parijs, 27 Dec. (H. N.) De Fran'sche
kamer zal nog voor het inde van dit jaar he.
nieuwe, voor een tijd van vijftien jaar bere
kende pregramma -.oor den vlootbouw be-hon»
delen. In het door de regeering' ingediende
ontwerp wordt in cvereenstemmirg met de
overeenkomst van Washington van 1922
bouw van groote slag«^« p?n met een geza
menlijke inhoud van 175.C00 ton voorgesteld
en de bouw van een ongeveer dubbele tonna
ge vnn kle'nere schepen. Hiervan zu'len on-
geeer de helft duikbooten zijn en ongeveer
60-000 ton moederschepen voor vTegtuigen.
Het programma zal uiterlijk in 1943 ten uit
voer zijn gebracht De helft der schepen zal
ten volle bemand en gevechtsklaer zijn.
Boekarest, 27 Dcc. (V. D.) Do D-trein,
die gisteravond vun Boekarest naar Temesvai
vertrok is bij Butocsci, in do nabijheid van
Vorciorova, op een trein, die uit do tegenover
gestelde lichting kwam, geloopcn De beide
locomotieven cn twee wagons zijn tctnnl ver
splinterd. Een wisselwachter, en een groot uon-
tol reizigers zouden volgens d_- tot nog toe
ontvangen berichten gedood zijn.
GEVECHT MET EEN KRANKZINNIGE.
Na hardnekkigen tegenstand toch
gevat.
Mexico, 2 7 Dec. (V, D.) Heden kwam
het alhier bij de arresMtie van een krankzin
nige tot een hevig gevecht, waarbij 2 politie
agenten gedood en 9 andere personen zwaar
gewond werden. De gezochte, de officiei Her
nandez, verschanste zich in het huis van een
vriend or. vuurde in de 4 uur, die het beleg'
duurde, 500 schoten met een machinegeweer
en 2 automatische pistolen af. Eerst uan de
brandweer, die door een venster binnendrong,
gelukte het den man van achteren tc over
vallen.
DE STAKING DER WERF ARBEIDERS.
Vernietiging vun de scheids
rechterlijke uitsprauk.
Kiel, 27 Dec. (II. N.) Dc leiders van de
staking der werfarbeiders maken bekend dat
bij de staking 90 procent der arbeiders zich
voor de verwerping hebben verkle.ard van de
scheidsrechterlijke ui'sptaak van dc weilccn 4e.
Kiel, Lübec, Bremershaven en Slenzburg.
DE GRIEP-EPIDEMIE IN DE
VER STATEN.
10.000 slachtoffers.
N e w o r k 2 7 D e c. (V. D.) Volgens sta
tistische gegevens zijn in do periode van 5
November tot 22 Dec. ongeveer 10.000 men-
schon in de Ver. Staten aai» dc heerschendc
giiep-ep'.dernie ten offer gevallen, terwijl sinds
medio December ruim 200.000 nieuwe ziekte
gevallen bekend g.ewcrden zijn. Ook in Cana
da breidt de epidemie zich uit. Het totaal be
draagt sinds het begin 3 millioen.
DE PAUS SPREEKT.
Zijn kersttoespraak
Rome, 27 Dec. (H. N.) In zijn kesttoc-
spraak tot de kardinalen heeft de Paus in het
bijzonder over d«'>' toestand der katholieken
in Mexico cn Ruslj>*fli g sproken, met wier lot
hij zijn diep medelijden betuigde Voorts be
tuigde de Paus zijn voldoening over het f it.
dat het gevaar voor ren oorlog tusschen Bo
livia cn Paraqua? afgewend is.
1 RANSCH VLIEGER NEERGESTORT.
Por ij s, 27 D c. (V. D.) De Fransche oor
logsvlieger kapitein Lemaitre, die leidei is voiv
de luchtvaarischool in Bolivia, is, volgens een
bericht uit Ascunsion boven Puerto Suarez
nuar beneden gestort. Het vliegtuig werd ver
nield, terwijl dc Frunschmun zware verwondin
gen opliep.
EEN NIEUW LUCHTSCHIP
Japan Iteaft de primeur.
Londen,. 27 Dec. (1*1. N.) Uit Tokio wordt
gemeld, dat de Jopansche regeering besloten
heeft tot den bouw van een luchtschip, dat
voldoende brandstof kan meenemen voo» een
tocht tot Australië of tot Midden-Rusland. Het
luchtschip zal voor bescherming van d - kust.
dienen en wordt zoo gebouwd dot het oen
groote hoeveelheid zware bommen kan mee-4
nemen, 1
