EUSF^ÖRIBCH DAGBL4D
Gouden- en Zilveren VULPOTLOODEN.
Zaterdag 29 December 1928
Er MLANDER."
27e Jaargang No. 153
DERDE BLAD
BINNENLAND.
WILLEM GROENHUIZEN
AUTO TEGEN BOOM
GEBOTST
CHR. HISTORISCHE JONGEREN
KERS 1REUME OP
ERNST SILLEM-HOEVE
Christendom en Staatkun
de Historische politiek
VEREENIGING VOOR PAEDAGOGIEK
VIJFTIG JAAR
PAEDAGOGIEK
IN NEDERLAND
De gebrekkige jeugd
»Y*i» -x-1*
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij beschikking ven den minister van f inert-
eriën is do ontvanger der directe belastingen
F. J. Hainvc verplaatst van het negende kon
toor te Amsterdam naar het kantoor der direc
te belastingen te Utrecht.
Benoemd tot plaatsvervangend Voorzitter
van den Raad van Beroep (Ongevallenvorzc?
kering) te 's Gravcnhagc Mr. S. M. S. Furnee,
advocaat en procureur cn Mr. \V. A. P. van
Lier, advocaat beiden te Utrecht.
Benoemd tot Kantonrcchtcrsplaatsvcrvnngcr
in het kanton Zwolle Mr. P. Kaptcyn, advo.«
caat cn procureur te Zwolle;
idem te Hardcwijk, H. J. Ploos van Am»
stel. Inspecteur der Registratie cn Domeinen
tc Harderwijk.
Benoemd tot plaatsvervangend Griffier van
den Raad van Beroep (Ongc\ allenverzekcring)
te 's Gravenhagc, Mr. H. V. Wierda, advo*
caat cn procureur te Utrecht.
Benoemd tot Griffier bij het Kantongerecht
tc Zutphcn: Mr. NV. R. Rosingh, thans idem
te Meppcl:
te Meppel: Mr. F. A. Ebbirigë, thans ambte
naar van het openbaar ministerie bij de kanton
gerechten tc Arnhem, Wageningen, Nijmegen,
Doesburg en Terborg. ter standplaats Arnhem.
Op verzoek eervol ontslagen: Mr. B. H. Everts
en Mr. G. A. J. M. van Ditzhuyzen, als plaats
vervangend voorzitter van den Raad van Beroep
CO.) te Arnhem;
Mr. B. F. Everts cn Mr. J. W. Frowein
als plaatsvervangend griffier bij dien raad;
Benoemd bijgenielden raad van Beroep (O.):
tot plaatsvervangend voorzitter: Mr. P. H.
Smits, advocaat-procureur en rechter-plaatsver-
vanger in de rechtbank te Arnhem en Mr. M.
Ch. de Jong, advocaat-procureur te Arnhem;
tot plaatsvervangend griffier: Mr. E. de Vis
ser en Mr. Dr. J. C. Maris, beiden advocaat en
procureur te Arnhem.
I
TELEFOON 852
J J.VÏUER GEDIPL HORLOGEMAKER
GEVESTIGD 1885
Een doocle cn drie
gewonden
Mr. Dr. N. O. Veldhoen orer
lloedemaker als staat--
kundig denker
Een ernstig auto-ongeluk heelt in de nfge*
loopen nacht op den weg Oos'cboutRoams-
donksveer plaats gehad. Een tal bezoekers
van de voorstelling Me.tjncje G;.;/.ens Jeugd tc
Breda keerde per onto iiaar hun woning te
Raarmdonkvecr terug 2v'*n voorb:; Oostethout
botste de automobiel togen on ooom uw* het
treurig gevolg dat dn inzi"ei-den ei\nt ees'in-
gerd werden, vtaarbi; de 17 jarige P. v Dongen
opslag gedood we.d, D-. drie andere inzitten-
werden min o't meer ernstig gewond.
NOODLOTTIG AUTO-ONGEVAL.
Het slachtoffer nu maanden over
leden.
Op den Eersten Kerstdag is in het Zieken
huis aan den Zuidwal te D n Haag overleden
de heer C. R. uit Katwijk, die voor eenige
maanden op de Prinsegracht door een auto was
overreden.
De heer R. werd vrij ernstig gewond en is
thans aan zijn verwondingen bezweken.
SPECULATIE EN VERDUISTERING.
Her bestuur en de raad van toezicht vast
de Coöperatieve Stoomzuivelfobriek te Pelze
hebben aan den directeur van die fabriek, J.
de L., ongevraagd ontslag gegeven. De L.
wordt cr van verdacht, dat hij verduisteringen
heeft gepleegd cn op grove wijze speculaties
in grenen heeft gevoerd op naam en vooi
risico van de coöperatieve fabriek, buiten
medeweten cn tegen het uitdrukkelijk verbod
vöji het bestuur. Het tekort wordt op f 15.OCX)
berekend.
K. HEEFT THANS BEKEND-
De bcrooving op het Singel.
Zooals men wc-et, is de zaak tegen K. en
V., die vervolgd werden wegens de berooving
van een kaslooper der firma Matthës op hei
Singel te Amsterdam terug verwezen naar de
instructie. Beide verdachten hadden steeds
ontkend,vjets met het gebeurde te maken te
hebben gehad.
Donderdagmiddag, zoo verneemt de I el-
heeft de recht e r -com missa ris, mr. Ter Maten,
het tweetal een nieuw verhoor afgenomen. K.
heeft bij die gelegenheid een bekentenis af
gelegd.
ONTEIGENING VOOR DEN* WEG
D1EMERBRUG—HILVERSUM.
Bij het afdeelingsonderzoëk der Eerste Ka
mer meenden eenige leden, dat bij het ont
werpen van deze weg DieiperbrugWccsp-
rs Gravelend—Hilversum to veel rekening is ge
houden met het snelverkeer on te weinig is
gelet op het nadeel, hetwelk door de tot stand
tc brengen wegverbreeding zal worden toege
bracht aan het natuurschoon.
Dit nadeel zou volgens hen kunnen worden
voorkomen door den weg eenigszins om te
leggen. Weliswaar zou hij daardoor oen wei
nig langer worden maar voor het snelverkeer
behoeft niet olies te wijken.
Velschillende leden gingen nog verder
betwijfelden, of de aanleg van dezen weg wel
noodzakelijk is. Naar hun meening is dit open.
bare werk geheel of nagenoeg geheel overbo-
dig.
Deze leden waren van oordeel, dut. indi'
de mirister niet zeer duidelijk er. afdoende de
onmisbaarheid aantoont van do werken, -v oc
welker uitvoering d;t wetsontwerp moet di
nen, zij daaraan hun stem niet kunnen geven
De Federatie van Christeiijk-Historische
Jongeren-Groepen heeft ditmaal haar Kerst-
reunie op de Ernst-SHlcmhoeve gehouden. Uit
verschillende streken van het land waren een
goede vijftig deelnemers bijeengekomen om
zich het ohristclijk-historisch staatkundig be
sef te laten verlevendigen. Het eerste referaat
werd gehouden door
Mr. Dr. N. G. Veldhoen en
Hoedemaker als staatkundig
denker.
Spr. teckendc H. als een suggestieve geest,
staatkundig denker, geen staatsman. H. was
een idealist die steeds op de hoogen top van
den berg- vertoefde, levend bij het Woord van
zijn God en van duaruit het politieke strijd
gewoel in de vlakte gadesloeg en met het
zoeklicht van d<» eeuwige waarheid Gods be
lichtte. Van politieke pan ij wezen zelf gruwt
hij. ,Jk behoor en wcnsch te behooren tot
een Gereformeerde Kerk, tot oen Gerefor
meerde partij to: geer. prijs". Daarom toornt
hij tegen Dr. A. Kuypcr, die hij geregeld op
zijn weg vindt, mol diens scheidslijn langs
kerkc-lijk-godsdienslige lijn getrokken. Hoede,
maker wil daarentegen de eenheid van ons
volk hooghouden. Hij verwerpt den neu'.roien
staat„het beest door het godsdienstig be
lang bereden" en vraagt om horstel van den
Christelijken staat. 1 och als het er op aan
komt is hij liever liberaal dan antirevolutio
nair, geeft hij de voorkeur aan den neutralen
staat der eerstgenoemden, boven wat do laat-
sten, de opportuniteit tot loidsvrouwe kiezend,
nastreefden immers in wezen een anti-chris-
telijken staat, welks pseudo-christelijk karakter
slechts door een verpolitiekt Christendom,
waarnaar de wercid steeeds minder zal luiste
ren, wordt gehandhaafd.
Als een profeest voorziet Hoedemaker de
gevolgen van het doorwerken van de spliji-
zwem, voorspelt hij, dat de bijzondere sectc-
school nog eens he* looden gewicht zal worden,
irdoor de Ncderlandschc natie financieel
ten gronde zal gaan.
Spr. teekent don de invloed die het Chr.
H'st. program, meer in hel bijzo-nder in de
art. 1, 7 en 8 van de ideeeën van H. heeft
ondergaan. Hoedemaker heeft geen partij ge
vormd, wel een school, die onder ons volk
honderdtallen bewuste volgelingen telt en dui
zenden onbewuste Hij was een zaaier, en het
zaad zal vrucht voortbrengen.
Nadat des morgens Ds. C. J. va;, Puas-
s e n van Zutfen in de wijdingsdienst was voor
gegaan was het tweede referaat aan
Mr. Dr. A. A. van Rhijn over
Christendom en Staatkunde.
Spr. verdedigde hierbij de volgende stel
lingen
1. Er is voor ieder mensch een irvnig ver
band tusschcn politiek en levensbeschouwing,
zoodat zij, die het Christendom normatief ech
ten ook buiten het terrein ven het peisooniijk-
eligicuse leven, tëiccht een nauw verband leg
gen tusschen Christendom en Staatkunde.
2. Dit verband bedoelt niet den medemensch
to dwingen tot het aanvaarden van een be-
poalde godsdienstige houding, omdat men de
ze in zijn geweten moet erkennen, hier der
halve alleen met geestelijke wapenen mëg wor
den gestreden. Het verband loochent evenmin
het bestaan van een „neutrale zóne", welke
moet worden gehondh-fd, omdat men, door
bij een bepaald vraagstuk een oplossing uit
het Evangelie te willen farceeren, het Chris
tendom schaadt, en hc-t betrokken vraagstuk
op onjuisten grondslag en dus met onjuist re
sultaat op'ost.
3. De Christelijke partijvorming in ons land
is h'storisch te verklaren uit hot verzet, eencr-
zijds u-gen het rationalism^ der inieliectuaiis-
tische liberalen cn anderzijds tegen het natu
ralisme van de historisch-materi&tistischc so
ciaal-democraten, daar uit het Christendom
een op het geweten gofundcer de, normatieve
levensbeschouwing voortvlo. it
4. Al zijn deze rationalistische cn naturalis
tische tendenzen verzwakt, zoo heeft de partij
vorming naar christelijke levensbeschouwing
reden van bestaan ollerminst verloren
To. omdat bij dio partijvorming de scheids
lijn wordt getrokken naar een principieele- te
genstelling en niet naar een belangentegen
stelling, welke het egoïsme der verschillende
maatschappo'ijkv groepen prikkelt
2o. omdat bij die partijvorming een appel op
het Evangelie mogelijk is
3o. omdat het Envangelie bij tol van be
langrijke staatkundige vragen öf wel een di
rect antwoord geeit (b.v. ten aanzien van d<
grords'ag van het huwelijk, tvn aanzien van de
noodzakelijkheid von het gezag, öf wel een
aantel normen biedt aan d« hand waarvan
het juiste antwooid kan worden gevonden.
5. Tot die notfnen behoort o.u. het vast
houden aan de waordo van iedere mensche-
ijjke peisconliikheid cn hore vrijmaking, v/clk
beginsel niet allcon religieus, maar ook maat
schappelijk groot e beteckenis heeft. Zoo moet
dit beginsel s t a a tk u n d i e leiden o.a. tot
het afwijzen van elk stelsel, gelijk b.v. het
fascisme, dat niet de politieke opvoeding der
der burgers, maar htm on mond'ghe iel brengt,
en sociaal tot het bevorderen von zooda
nige productieverhoudingen, dat o.a. de ont-
plooing van den arbeidenden stond wordt be
vorderd.
In de ochtendvergadering van den derden
dag werd Dr. J. Th. de Visser, oud-minister
von Onderwijs en waarnemend voorzitter der
Tweede Kamer, die de Kerstreunie kwam be
zoeken, door den voorzitter welkom gehceten.
Dr. J. TIi. de Visser spreekt
in antwoord op deze begrooting eenigc be
moedigende woorden tor de jongeren om
trouw te blijven aan het beginsel, dat eeuwig
heidswaarde bezit cn niet zooals bijv. het li
beralisme in den tijd vergaat. Speciaal beziet
spr. de N C.S.V. Hol klinkt misschien eigen
aardig uit den mond van een ethisch predi
kant aldus Dr. de Visser doch bij de
N.C.S.V. wordt tc veel bijna uitsluitend acht
geslagen op het persoonlijk contact tusschen j
God en de ziel en wordt het belijnd, positief-j
christelijke, dat allo terreinen des levens als
een zuurdeesem wil doortrekken, gemist.
Vervolgens vroeg het derde rcferaot de
aandacht, dat van
Mr. Dr. H. H. A. tan Gy- j
hlaud Oost®rhoff over Histo-1
riscfie Politiek,
waarbij de volgende stellingen werden toege
licht:
Ie. Het onhistorische, abstract-doctrinaire
beginsel, dat het revolutionaire genoemd wordt
in tegenstelling o.a. tot het anti-revolutionaire
(christelijk-historische), is in zijn diepste we
zen gericht op de afbraak van de bestaande
maatschappij waarvan de fundamenten zijn:
Gezag, Familie en Vaderland.
2e. Door opvoeding door de geslachten
heen in godsdienst en burgerdeugden, was
en is in het algemeen nog bij het rechtsche
volksdeel dc waordecring van onder 1 bedoel
de timdamenten ingeboren en bij intuïtie le
vendig. Ook dé strijd om die goederen in het
leven van eiken dag doet dit volksdeel aan
den lijve gevoelen, wat de w c r kei ij k e
waarde daarvan is
3e. Anders daarentegen is het gesteld ten
opzichte van de opvatting inzake de buiten-
landschc en de koloniale politiek, waarheen
thans het zwaartepunt is verplaatst. Voor het
reweg dc meesten is het niet gegeven om de
toestanden in andere landen en koloniën bij
eigen aanschouwing waar 1e nemen en daar
door ontstaat cn bestaat reeds het gevaar,
dat deze betreffende vraagstukken, onder
grove miskenning der feiten, zullen worden
bezien onder het onwerkelijk licht der
revolutionaire gedachte.
•Ie. Immers deze stelt verlokkende utopis
tische leuzen, welke bij het groote publiek,
hetwelk de feiten niet kent, en ook bij onderen
zooveel gemakkelijker ingang vinden don de
I historische richting, die vaak harde werkelijk
heid moet doen zien en hooren. Zij spiegelt,
volgens haar eigen wezen een „nieuwe wereld
voor oogen, waarin de verschrikkingen der
oude zooveel mogelijk te niet zullen worden
gedaan en een volmaakte maatschappij bena
derd worden zal.
5e. Zij wordt daarbij dikwijls verdedigd
met op zichzelf Christelijk- begrippen; doch
het vraagstuk der landsverdediging wordt niet
met „weerloosheid'noch dat van de verhou
ding der staten door naastenliefde" uitge
maakt.
6e. Van welk fundamonteri belang een
juiste verhouding der rassen voorts ook zij,
het koloniale vraagstuk wordt evenmin, be
slist door de rassengcii ikheid of -gelijkwaar
digheid te proclamoeren; terwijl op meer
neutraal gebied ten aanzien van de toepassing
van vrijhandel of protektie de beslissing van
allerlei feitelijke omstandigheden afhangt v
niet met dc vrijhandel-leuze, bv. ten opzich
te van de nooden en behoeften van den land
bouw (zoowel in Nederland als in zijn over-
zeesche gewesten, gelijk in Suriname) kan
worden volstaan.
7e. „Er slaat geschreven: er is geschied."
Dit is ons in zijn tweeheid onafscheidelijk
verbonden grondbeginsel, waarvan het laat
ste gedeelte ook en thans wel in een eerste
plaats, op het terrein '.an buitenlandsche en
koloniale politiek niet kan worden verwaar
loosd zonder levensgevaar voor ons land in
het bijzonder en de wereld in het olgemecn.
3'\ Het spreekt wel vanzelf, dat de voor
stelling alsof van dit standpunt uit, de maat-
schappelijk', cn politieke ontwikkeling van de
volken in onze koloniën zou worden verstard,
ten «.-enenmale onjuist is. He' tegendeel is het
geval, doch dezo onttakeling moet niet wor
den bepaald en beïnvloed door utopistische
denkbeelden evenmin als door onjuiste of
voorbarige gegevens, maar van Nederiand's
hoogere roeping uit. christelijk-historisch
in de banen van dc bestaande toestanden wor
den geleid, waarbij dan in acht dient te woi»
den genomen, dot tusschen Westen cn Oosten
diepgaande verschillen bestaan.
Op dv verschillende referaten volgd»; eer
geanimeerde discussie. Eer. deel der confe
rentie werd nog bijgewoond door den hee
J. R. Snoeck Henkenvans, lid van de Tweed».
Kamer der 5'. Gen.
SCHULDMISDRIJVEN.
De i<ie kamer der Rechtbank tc Amster
dam heeft uitspraak gedaan in de zaak tegen
een 31-jarigen mon, die terecht hceit gestaan
tei rc: van het veroorzaken van dood en
Bchani njk letsel door schuld. In den avond
van 2? September was verd. op den Haarlem
merdijk niet een auto, welke hij, op de tree
plank staande, bcstmrrde. achteruit gereden. De
auto kwam in botsing met een taxi; verd. ver
loor zijn tegenwoordigheid van geest cn reed
hvee vrouwen aan. Het eene slachtoffer, dat
gehuwd was. had zoodanige kwetsuren opge-
'oopert, dat het spoedig bezweek. De andere
vrouw, die op den hoek van de Dommerstrnat
voor een winkel stond tc kijken, werd door dc
ruit in dc etalage gedrukt cn liep cfhslige ved-
wondingen op aan hals en beencn, waardoor
zij gedurende cenige weken naar beroep niet
kon uitoefenen.
De rechtbank achtte het ten loste gelegde
bewezen en legde verd. één maand hechtenis
op. Het O.M. had twee meenden gevangenis
straf gevorderd.
Door een haspel gedood.
In dc strafzaak tegen een 25-jarig chauffeur,
die heeft terechtgestaan ter zake van schuld-
misdrijt, heeft de buitengewone kamer der
Rechtbank te Amsterdam gistermiddag een
nader onderzoek gelast.
Het betreft hier het ernstige ongeval, dat op
8 Maart in dc Eerste Helmerstraa:. hoek Jan
Piccr Hcyestraat, is gebeurd. Bij het nemen van
do bocht met een door verd. bestuurden vracht
auto waren drie Icege haspels, elk met een
middellijn van 2'; a 3 meter, van deze auto
op straat gevallen. Een der haspels was terecht
gckcueri. op een wielrijder, die zoodanig ver
wond word, dot de dood spoedig intrad.
Volgons dc dagvaarding had verd. bij he1
opladen cn' vastzetten van de hespets hoogst
roekeloos, onvoorzichtig en onoordeelkundig
gehandeld.
De rechtbank gelastte dal de stukken in han
den von den rechtercommisaris zullen worden
gesteld, in verband waarmee dc verdei o be
handeling van do zaak voor onbepaalden tijd
werd geschorst.
ANTENNE VAN EEN VLIEGTUIG
GEVALLEN.
Op dc bovenleiding von do trom.
Donderdagmiddag heeft een vliegtuig een an
tenne verloren, welke bij de Kieviet juist op
de boyenleiding van de Hoagscho tram te
recht kwam, waardoor kortsluiting ontstond
en grooto vlammen uitsloegen. Nadat eenigc
gedeelten uitgeschakeld waren, kon do antenne
verwijderd worden. Het verkeer per tram over
don daarnaast gelegen weg heeft nogal cenige
vertraging gehad.
l)e beteekenis van Prof Heymans
-oor de opvoedkundephiloso
phic en psychologie
In de gehoorzaal van het Nederlondsch Ly
ceum aan de Willemstraat te Den Haag is
gisteren de 71ste olgemeene vergadering van
do Vereeniging voor Paedogogiek gehouden.
De voorzitter, prol R. C a s i m i r, heette in
het bijzonder welkom de heeren Rienks en
Pattist. resp. hoofdinspecteur en inspecteur
van het L. O., dr. van Voorthuijsen uit
Utrecht, inspecteur van het buitengewoon on
derwijs, cn Blokpoel en De Vries als vertegen
woordigers van dc Haagsche gemeentelijke on
derwijsinspectie.
Na medcdceling von eenigc ingekomen stuk
ken werd besloten de bepaling von tijd en
plaats der volgende vergadering aan het Be
stuur over te loten.
Li zijn openingsrede gaf prof. Casimir een
korten terugblik op 50 jaar paedagogiek in
Nederland en uitte spreker eénige paedago-
gisohe perspectieven.
Dc eerste periode van de afgeloopen 50 ja
ren was die der methodiek, een periode die
het openbaar ondciwijs geheel liet overheer-
schen; het bijzonder onderwijs toch genoot
geenerlei subsidie en de examens werden uit
sluitend door vertegenwoordigers van het
openbaar onderwijs afgenomen. Desniettemin
heeft zich het bijzonder onderwijs in die perio
de naar boven weten te werken.
Het tweede tijdperk was van socialen aard.
In die oera wist Troelstra de nooden dei volks
klasse op geniale wijze naar voren tc brengen
en in dien tijd stelde dr. Abr. Kuypcr de incen-
schakelingscommissic in en werd aan bijzon
dere onderwijsinstellingen een betere plaats
verschoft. Ook kwamen de kinderwetten e. d.
tot stand.
De derde periode zou spreker de psycholo
gische willen noemen. Vooral Jan Ligihart en
Gunning- hebben daarop hun stempel gedrukt.
In die periode werd gezocht wat het kind ver
langde en werd aan de uitingen van het kind
grootere waarde dan voorheen toegekend. Het
werk van mevr. Belinfonte, die de uitingen
door het kind op teekengebled verzamelde,
heeft ons een diepcren kijk op de kinder-
psychologie verschaft ?n spreker hoopt, dat
ook op het terrein der kindertaal zulk een werk
tot stand zal komen
In laatstgenoemd tijdvak is ook dc jeugdbe
weging ontstaan cn tot ontwikkeling gekomen
De leuze is niet meer in de eerste plaats aan
schouwen, niaar doen. Zoowel Montessori als
Fröbel kwamen tot betere erkenning.
Verschillende piofessoiaten en lectoraten
in de paedagogiek zijn in ons lonrl sedert 1918,
zoowel bij het Rijk als aan bijzondere instel
lingen, ontstaan en er is winst op velen e'
paedagogisch terrein.
Voldaan mag de vereeniging, die thans 70
jaren bestaot, echter niet zijn; er valt nog
heel wat te verrichten. Aan onderzoekingen op
paedagogisch gebied moet veel meer don tot
nu tce gedaan worden en het is noodig dot
van overheidswege daarvoor in ruimere mate
de middelen beschikbaar worden gesteld, naast
de toewijding, die de paedagogen en de Ver
eeniging voor Paedagogiek aan hun werk ge
ven. De opvoedkunde nioet op ruimere schaal
worden opgebouwd, de opvoedkunst zal cr
profijt van trekken. Geloof in eigen zaak zal
in dc toekomstige halve eeuw voor de Vereeni
ging voor Paedagogiek nieuwe winsten bren
gen, besloot spreker.
Diverse verslagen en de rekening van den
penningmeester werden goedgekeurd
De heer Brandts, hoofdinspecteur van het
L Oter vergadering komend, wordt- door
Jen voorzitter welkom geheetcn.
Prof. dr. H. J. F. V7. B r u g m a n s hield
daarop een voordracht over de beteekenis van
prof. Heijmans' philosophic er psychologie
oor dc paedagogiek. Spr. schetste den in-
•loc-d van prof. Heijmans als zeer belangrijk;
'et komt echter vooral aan op do uitwerking
en diens gedachten en beginselen in dc prac-
tijk.
Opvoeding beteekent verandering; de leer
der opvoeding moet dan ook daarop berusten^
Ook ontwikkeling is een vorm van verandering,
doch lang niet alle verandering beteekent ont
wikkeling; wonneer een kind veranderd tot
man, dan kunnen we zeggen, dot het zich daar
toe ontwikkelt, doch wanneer een man veran--
dert tol seniele grijsaard, dan valt bezwaarlijk
meer von ontwikkeling tc spreken.
De paedagogiek is zoowel technische als
normatieve wetenschap en deze is afhankelijk
van do metaphysica.
Heijmans geeft in zijn metaphysica antwoord
op tal van paedagogische vragen. Philosophic
vat hij op als wetenschap. De normatieve pae
dagogiek is toegepaste wetenschap, al zal zij
niet alle vragen op paedagogisch terrein kun
nen antwoorden.
Toen aan den Oosterschen dichter Tagore
tijdens diens bezoek aan ons land do vraag
Wérd gesteld of hij van nieening was, dat jon*
gens en meisjes afzonderlijk behoorden te
worden opgevoed, antwoordde hij bevestigend^
met een voorbeeld uit eigen leven. Het was
Togore nJ. uit ervaring in zijn familiekring be
kend, dat meisjes beter konden vertellen dar»
jongens. Daarom wilde hij voor dc meisjes een
opvoeding, die o m. daarop was ingericht.
Men zou evenwel, zeide spreker, met evenveel
recht kunnen zeggen: jongens zijn achterlijker
in het vertellen en hun opvoeding moet dus
vooral daarop worden ingesteld, teneinde den
achterstond in te halen.
Het bewustzijn is te beschouwen als eer*
product van dc hersenen en van hersenwerk
Het empirisch parallellisme stolt ons in dir
verband voor verschillende problemen Het be
wustzijnsproces kan echter niet op de horse
nen terugwerken, er is dus slechts causaal ver
band naar één zijde.
De metaphysica van Heijmans gaat ait van
het verband tusschcn hersenen en bewustzijns
leven; de vraag nenr den samenhang lusschon-
beide, die ons gegeven is als een parallellisme,
lost hij op door dc werkelijkheid als psychisch
te zien.
In het aldus gewonnen licht beziet spreker
de normatieve paedagogiek. De grootste vijand
van de paedagogiek is het naturalisme, dat
uel een zeker wetenschappelijk idealisme ir«
zich heeft, maar dnt geen plaats heeft voor
werkelijke idealen.
Heymans overwint dut naturalisme door een
immanente critiek.
Naar aanleiding von de voordracht werden
enkele vragen gesteld, welke door prof. Brug-
mans werden beunt woord.
In de pauze werd een kleine tentoonstelling
van nieuwere paedagogische werken en leer
middelen, benevens werk van lichamelijke ge-
brekkigen, leerlingen en oud-leerlingen der
Johanna-stichting te Arnhem, in een der zalen
van het Lyceum ingericht, in oogenschouw ge
nomen.
Na heropening van de vergadering werd me
degedeeld, dat blijkens gehouden stemming
tot bestuursleden ziin gekozen in de vacature-
prof. Casimir dr. H. G. Hamaker te Utrecht,
in de vacature-J. E. van Beynum de heer H. 7.
Groencwegen te Utrecht en in de vacature
ontstaan door het bedanken v&it den heer J
de Jager, dr. W. H. ten Seldom te Amsterdam
De voorzitter wijdt een woord van dank aan
*-n thans afgetreden •ecretaris, den heer van
Beynum.
De heer J. E. ven B e y n u m, hoofd der
school van de Johannastichting, Tehuis voor
Gebrekkige en mismaakte kinderen te Arnhem,
veeft vervolgens een voordracht gehouden over
Do zedelijke cn economische beteekenis van de
opvoeding der lichamelijk gebrekkige jeugd.
Bij de op de voordracht gevolgde gedachten-
wisseling werd van verschillende ziiden hulde
gebracht non het werk von de Johannastichting,
waarvan do heer Van Beynum de leider en de
ziel is. Dc heer Brandts vroeg nog. hoe de
maatschappij reageert op den arbeid dier stich
ting.
In zijn antwoord betoogde dc heer Van Bey.
nurn, dat dc inrichting steeds tracht, haar op
geleide leerlingen in de maatschappij geplaatst
•c krijgen; zij slaagt daarin bijna altijd weL
maar wanneer daarna weer werkloosheid in
treedt, beschikt de Johannastichting niet meei
over de middelen en het personeel oni her
plaatsing in eenig bedrijf te bewerkstelligen.
Aan de nazorg moet daarom een wettelijke
grondslag worden gegeven.
Met een woord van dank van den voorzitter
aan de sprekers en van den heer Stamt>crius
«an den voorzitter, die thans als zoodanig en
als bestuurslid aftreedt, werd te 3.45 d«? bii-
een'romst gesloten.
