BUITENLAND.
mm
DE EEHLANDEU
DIDE.CTE.UQ ÜITG E.VEC J.VALKHOff
Vrijdag 4 Januari 1929
27e Jaargang No. 157
BUITENIANDSCH OVERZICHT
'S KON 1 AGS ZIEKTE
Langzame vooruitgang
Samengaan van Nanking
en Moekden
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incasseeringen
fp aar-deposito's rente 4
DE NOOD DER BRIT-
SCHE MIJNWERKERS
Een prachtige gift uit
Amerika
STORMVLOED
IN JAPAN
Tientallen dooden
WINTER IN EUROPA
Felle kou in het Noorden
EX-KEIZER WILHELM
AMERIKA'S
V LOOTPROGRAM
Bouw van 15 kruisers?
Een nieuwe lezing van
het geval
ABONNEMENTSPRIJS pc/ 3 nsaandco vooï Amersfoort f2.10. per maand 0.75. per
- week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/*
Binnenlaod tranco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nommera 1 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON IN1F.RC 513
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f I 05 met inbegrip van een bewiiinonimero
elke regel meer f0 25 Liefdadlgheida-adverteotiën voot de
helft ven den prijs. - Kleine Advertentlün ..KEITIES' bi) vooruitbetaling 1—3 regel»
50 cent elke regel meer 10 cent. driemaal plnatseD I.— Bewijsnummer extra 005
China een en ondeelbaar.
Mandsjoerije schikt zlcb
naar Nanking. De hou
ding van Japan.
Een belangrijke stap is -gedaan op den
weg naar China's eenheid." De' nationalis
tisch'e Chineesche regeering te Nanking
■heeft kennis genomen van de méded.eeling
der Mandsjoerijsehe leiders, dat zij de drie
grondbeginselen van Soen Vat Sen erken
nen. Hierop is Tsjang Hsu Liang, de zoon
'van tien bij een bomaanslag omgekomen
dictator van Mandsjoerije Tsjang Tso Lin,
die momenteel aan het hoofd der Mand
sjoerijsehe troepen staat, benoemdtot z.g
•^oord-Oostelijk verdedigingscommissaris
Met de door hem voor de gewichtigste re-
'geëripgsposten in Mandsjoerije voorgestel
de persoonlijkheden heeft ook Nanking
zich kunnen vereenigen. In een interview
met een correspondent van Reuters's Bu
reau verklaarde, de Chineesche minister
van buitenlandsche zaken. Wang, dat het
hijschen der'nationalistische vlag in Mand
sjoerije voor het Verre Oosten do belang
rijkste gebeurtenis van den laats ten tijd
beteekehde Het besluit der Mandsjoerij
sehe leiders, aldus- voegde Wang hier nog
aan toe, beantwoordde aanv de wenschen
van de geheele natie "en zou zonder de on-
gewcnschte inmenging van buiten af reeds
lang een feit zijn geworden.
Hiermee bedoelde Wang natuurlijk de
Jnteryentie van Japan, dat zich langen tijd
ertegen heeft verzet, dat ook over Mand
.sjoerije zich het gezag der Chineesche na
tionalisten zou uitstrekken. Tegen een sa
Biengaan \an het'Noorden met het Zuiden
heeft Japan steeds bedenkingen gehad, om
dat het vreesde, dat daardoor een einde zou
komen aan zijn invloed niet alleen in de
hoofdstad Moekden, maar in.geheel Mand
sjoerije. Het schijnt thans, dat Tokio van zins
js zich b\j de nieuwe feiten neer te leggen.
Wellicht gaat Japan van koers veranderen,
omdat zijn geïsoleerde positie het daartoe
noopt. Gedurende den jongslen burgeroor
log zijn alle groote mogendheden op hun
qui vive geweest, hetgeen on.--bleek uit de
talrijke tröeponzcndingen. (Maar, toen het
boe langer bne duidelijker werd, dat. de
nationalisten de zege zouden bevechten cn
hun macht zouden weten te-bevestigen,
verzetyen de meeste staten Amerika in
do éérste ..plaats tijdig de 'bakens. Zij
namen tegenover het nieuwe China een
houding - vair welwillendheid aan, trokken
zooveel mogelijk hun militairen uit Chi-
neesch gebied terug en sloten met Nanking
verdragen, die feitelijk neerkwamen op een
officieels erkenning der nationalistische
regeering. Voor China brachten de verdra
gen tevens het voordeel mee, dat het dou-
ane-autonomie wist te verkrijgen; m.a.w.
China's soevereiniteit werd hersteld.
Een uitzondering maakte Japan. I-Iet
•zond veel meer soldaten dan de andere
staten en bovendien namen deze troepen
dikwijls een agressieve houding aan. Voor
al in Mands oerije wilde het heerschzuch
rige en baatzuchtige Japan eeri.belangrijke
rol spelen. Zoolang de andere mogendheden
een afwachtende houding aannamen, was
Japans positie in China vrij 'sterk, maar
van 'i oogenblik af, dat zij gezamenlijk toe
nadering tot China zochten, bleef Japan al
leen in 'de kou staan en zag het verschei
dene voordeelen zijn neus voorbij gaan.
De houding van Mandsj'oerijo beteekent bo
vendièn, dat dit uitgestrekte gebied niet
langer wil luisteren naar Japans bevelen,
raaar met Nankings wenschen rekening zal
houden' De Japansche oppositiepers is zeer
ontstemd ènde regeering-Tanaka wordt
dan ook vo'or de de voeten geworpen, dat
zij een aAereclitsche politiek heeft gevoerd;
noch is zij zóó krachtig opgetreden? dat zij
hierdoor' zich groote voordeelen verwierf,
noch is haar houding tegenover China zoo
welwillend geweest, dat de uitvloeiselen
hiervhiv profijtelijke' comraeVcieele relaties
waren.
Misschien dat Japan nu tenslotte eieren
voor zijn geld kiester is reeds sprake van
nieuwe onderhandelingen tusschcn Toltlo
en Nanking, doch men kan er van op aan,
dat deze alleen resultaten zullen opleveren,
wanneer Japan een meer bescheiden hou
ding aanneemt en aïziet van 't ophouden
van uitdagend macHts'gezag in Chineesche
gebiedsdeelen. Stellig zal Nanking eischcn,
dot Jaoan zijn troepen uit de provincie
Siantóénq terugtrekt en ook in ander oi-
zicht China's soevereiniteit eerbiedigt.
Wanneer" China dit'weet te bereiken, zal
het groote vorderingen' hebben gemankt on
den weg naar de onafhankelijkheid, die
wellicht eerlang zoo volledig' zei worden,
dat de mogendheden ook nog afzien van
de overige inzonde,re_ rechten.
GRISP IN DUITSCHLAND.
B er lij n, 3 Jan. (H.N.) In het district
Locdau is de griep opgetreden. Vooral in de
gemeenten Cunewhlde en TaubeTiheim n'd.
Spree heerscht do zlékte erg In-vele gezin
nen zijn drie k vier leden ziek. Te Cune-
walde -heeft de ziekte meestal een vrij ern
stig karakter, zoodat .daar ook enkele geval
len mpt doodelijken afloop zich hebben
voorgedaan.
Joynson Hicks optimistisch
Londen, 2 Ja n. {V. D.) üe minister van
binnenlandsche zaken, Joynson Ilicks, ver
klaarde bij zijn vertrek naar de Riviera, dat
hij overtuigd was van de gunstige wending,
welke de toestand van den Engelschen ko
ning heeft genomen. Deze overtuiging had
hij gekregen tijdens een gesprek met eenige
der 'doctoren-
Londen, 3 Jan. (V.D.) Hot heden
avond uitgegeven bulletin meldt, dat de
Koniug een goeden dag heeft doorgebracht
en er geen verandering in zijn toestand
valt te vermelden.
Door Japan erkend
Peking, 3 Jan. (V. D.) De Japansche
consul-generaal te Moekden heeft maar
schalk Tsjang Hsu Liang officieel medege
deeld, dat Japan de overeenkomst lusschen
Nanking en Moekden erkent.
In deze Japansche inededeeling wordt te
vens vastgesteld, dat Nanking en Moekden
de Japansche voorrechten in Noord-Mand-
sjoerije erkennen en dat de Japansche re
geering bereid is met de Chineesche regee
ring een nieuw handelsverdrag te sluiten.
HOOVER TOT PRESIDENT
GEKOZEN.
Washington, 3 Jan. (V. D.) Herbert
Hoovér werd heden officieel tot president
van de Vereenigde Staten gekozen.
(Bij de vroegere verkiezing warden de
kiesmannen gekozen, die thans officieel
den president hebben aangewezen).
GRIF.P-LPIDEMIE TE LODZ.
Vierhonderd gevallen per dag.
Warschau, 3 Jan. (V. D-) Te Lodz
heerscht op Uót oogenblik een ernstige
griep-epidemie. Dagelijks worden gemid
deld vierhonderd nieuwe gevallen van griep
geconstateerd. In de apotheken zou reeds
gebrek aan de noodige geneesmiddelen zijn.
SIR CHARLES MACARA. t
De Engelsche katoenmagnaat Sir Charles
Macara is overleden.
Ilij heeft een belangtijke rol gespeeld op
het gebied van de Engelsche katoennijver
heid. Als voorzitter van het. bestuur der
International Federation of master cotton
spinners and inanutactures' associations,
welk ambt hij \an 1901 tot 1915 bekleedde,
heeft Macara, ook in het buitenland groote
bekendheid verworven als specialiteit in
erschillende vraagsiuken, die zicli zoowel
in cis katoencultuur als op het gebied van
de katoennijverheid in den loop der jaren,
voordeden. De overledene was voorzitter
en medebeheerder van de firma's Henry
Bannerman en Sons Ltd. te Manchester en
van Dukinfield and Hale 'Cheshire).
voor Amersfoort en Omstreken
Langegracht No. 4 Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. MARTcNS.
MIJNWERKERSSTAKING IN FRANKRIJK.
De mijnwerkesstaktng in bet Gard-bek
ken heeft zich uitgebreid. De rnetaalarbei
ders hebben zich bij de staking aangeslo
ten.
Staat van beleg afgekondigd.
P a r ij s3 J a n. (H.N.) In verband met de
staking der mijnwerkers in het bekken van
de Loire is over het betrokken gebied de
staat van beleg afgekondigd De staking is
oorzaak geweest, dat een sedert eenigen tijd
in moeilijkheden verkeerende mijnbouw-
maatschappij te SL Etienne gedwongen was
te liquideeren. Ongeveer 4000 mijnwerkers
zijn daardoor broodloos geworden.
STAKING VAN IJSLANDSCHE
VISSCHERS.
Esn loonkwestie-
Kopenhagen, 3 Jan. (V. D.) In de
IJslaodsche trawlorvisscherij is een con
flict uitgobroken. Dé trawlervisschers had
den een loonsverhooging geëischt van 50
percent. Het voorstel van den bemiddelaar,
dat een loonsverhooging van li percent in
hield, werd door de werkgevers met 27
togen 2 stemmen aanvaard, maar door de
visschers afgewezen. De zeelieden-organi
satie te Reykjavik, heei. nü de staking af
gekondigd tegen den tijd, dat de trawler
visschers. die zich thans op zee bevinden,
teruggekeerd zullen zijn, zoodat dé staking
waarschijnlijk half Januari ingaat.
De prins van Wales cleea geen
^•ergeefschen oproep.
Het fonds van den Loridenschen lord-
mayor tot leniging van don nood in de
mijnstreken is verrijkt nut de gi.'t van e-n
anonymus van 20.000 pd. st. uit de Ver
Staten. Een vriend van d?n prins van
Wales hoeft 's prinsen secretariaat van
Amerika opgebeld óm ie vertellen dat hij
en eonige zijner vrienden ten zeerste ge-
troffen waren door den draadloos versprei
den oproep van den prins op Kerstdag. Hij
vroeg of .een Amc-rikaansche bijdrage als
een misplaatste inmenging zou worden be
schouwd. Toen hem integendeel was ver
zekerd, dat hulp uit elke bron welkom zou
zijn en dat de prins de vriendelijke ge
dachte zijner -Amerikaansche vrienden zeer
waardeerde, werd binnen enkele uren een
wissel van 20.000 pd. st. door het Londftn-
sche filiaal eener Amerikaansche bank uit
betaald.
COCAINE-SLUÏXEANDEL.
Acht Rrro^tatlcG.
De Petit Paxisien meldt uit Mulhouse,
dat de recherche er na nasporingen van
verscheidene maanden in geslaagd is een
bende handelaars in cocaïne aan te hou
den. Er werden acht personen gearres
teerd, meerendeels buitenlanders. De co
caine werd uit Duitschland ingevoerd en
in aanzienlijke hoeveelheden in dansge
legenheden der stad verkocht.
Honderden huizen vernield
Een koudegolf dringt door
tot Noorddialië.
Londen, 3 Jan. (H. N.) Volgens een
bericht uit Tokio is gisteren de noodweste-
lijke kust van Japan door een orkaan en
een daarop volgenden stormvloed geteis
terd. In verschillende steden aan de kust
van het district Niigata zijn honderden hui
zen vernield en weggeslagen. Voor zoover
tot nu toe hekend, zijn 50 personen om het
leven gekomen, terwijl er tal van gewonden
zijn. Het telefonische en telegrafische ver
keer is gestoord. Het stoomsch'p Toyotomi
Maroe is vergaan. Van de bemanning zijn
31 leden verdronken of bevroren uil zee op-
gevisclit. Slechts vier man zijn levend ge
red.
B e r 1 ij n, 3 Jan. (V.D.) De avondbladen
melden uit Japan, dat door den orkaan, die
Woensdag de Noordwest-kust van Japan
teisterde, 87 meiischcn gedood werden.
Nader wordt uit Tokio gemeld, dat het
aantal personen, die bij den jongsten or
kaan om het leven zijn gekomen, geste
gen tot 02. In het bijzonder hebben Füsjiki
en Tsuruga onder den storm geleden een
schip met scholieren aan boord, die een
uitstapje maakten, wordt vermist. De
storm heeft jniusschen de Chineesche kust
bereikt, alwaar 2 Chineesche jonken met
CO koelies vergaan zijn.
HEVIGE SNEEUWVAL IN ITALIË.
Be wegen In de Alpen
onbegaanbaar.
R o m e, .3- J a n. (H.' N.j Door den he\ igen
sneeuwval, in Noordelijk Italic zijn Lal van
wegcn. izi.de Alpen bedekt on onbegaanbaar
geworden. Ook in de provincies Florence,
Modena, Parma en Urline is veel sneeuw
gevallen. In Pavma on op de Apenynen
I ligt de sneeuw op sommige plaatseu een
halven meter hoog. De waterstand van de
.rivieren-en. beeken in Toscane is zeer ge-
[stegen, waardoor overstroomingen veroor-
'zeekt worden.
Een breede koudegolf strijkt over West-
Europa. Engeland meldde met Nieuwjaar
al ijs en sneeuw. Vanmorgen vernamen we
van hevige koude in Frankrijk. Wij zijn
blijkbaar nog onder den invloed van de
zee, al laat de winter zich ook hier reeds
gevoelen. Uit den hoek. waar de wind van
daan komt, bereiken ons echter berichten
over felle kou. Te Saerne in Midden-
Zweden bedroeg do temperatuur gister
avond 21 graden onder het vriespunt. Vol
gens uit Oslo ontvangen berichten is ook
in Noorwegen een hevige koude ingetre
den. Op don bergspoorweg zijn de rails op
drie plaatsen tengevolge van do hevige
koude gebroken, o.a. bij Goylo, waar de
temperatuur tot 23 graden onder het vries
punt daalde.
Uit Denemarken wordt ook felle vorst
gemeld.
Tot diep In Zuid-Europa is de koude
golf doorgedrongen. Milaan meldt: „De
hevige koude in Noord- en Midden-Italië
duurt voort. In Lombnrdije cn in Venetië
is veel sneeuw gevallen, waardoor het ver
keer belemmerd wordt Op den spoorweg
Triest Adelberg zijn- de treinen in de
sneeuw blijven steken. Een groot aantal
arbeiders is bezig de treinen uit de sneeuw
te werken. Op de Karst ligt do sneeuw drie
meter hoog. Fiumo is doori den hevigen
sneeuwval van de buitenwereld afgesloten.
Het spoorwegverkeer is gestremd en de
telefoon- en telegraafverbindingen zijn ge
stoord. Men kan zich niet herinneren, dat
er gedurende de laatste dertig jaren zoo
veel sneeuw in den winter is gevallen. De
Monte Maggiore is tot aan het moer niet
sneeuw bedekt. Uit Grado worden hevige
sneeuw: en regenbuien gemeld. Het
scheepvaartverkeer langs de kust van
Trient moest wegens den hevigen zeegang
gestaakt werden."
Naar Wolff meldt, sneeuwt het in heel
Oostenrijk sinds eergisteren bijna onafge
broken. Het treinverkeer ondervond ver
traging.
Uit België wordt regen en sneeuw ge
meld. In de Ardénnen sneeuwt het met tus-
schenpoozen sedert Zondag. Te Aarlen ligt
30 centimeter sneeuw, in net hoogste ge
deelte 50 cn meer. Het verkeer per as is
vrij lastig op sommige plaatsen; de treinen
ondervinden echter niet vee! vertraging.
Uit tal van streken van Frankrijk komen
nadere berichten binnen over swaren
sneeuwval. In de Pyrenèeën ligt een
sneeuwlaag van 50 c.M. Het verkeer op de
groote wegen wordt ten zeerste belemmerd.
Tevens wordt uit tal van plaatsen schade
gemeld aan electrische cn telegrafische
verbindingen. Terwijl te Parijs helder
vriesweer heerscht wordt de kust sedert
drie dagen door zwaar weer geteisterd, dat
reeds tal van schipbreuken heeft veroor
zaakt.
HET WEER VAN MORGEN.
Hoogste barometerstand; 777.6 te
Karl stad L
H! Laagste barometerstand: 741.8 te
HH Isafjord.
Verwachting tot den avond van
5 Januari:
Meest matige, meest N. O. wind,
Uj licht tot zwaar bewolkt, weinig of
geen neerslag, lichte tot matige
j= vorst des nachts, cverdag tempera
ls tuur' 'om hbt vriespunt tot lichte
=i vorst.
VERKEERSGEBOD:
Maak van de openbare straat
Toch nimmer „Sociëteit"
Die koffiepraatjes hinderen
Verkeer en veiligheid
GROEGROE
INTERNATIONALE
RADIO-OVEREENKOMS1
Door negen staten bekrachtigd.
Londen, 3 Jan. (II N). De internatio
nale overeenkomst voor het radioverkeer is
thans door negen staten definitief goedge
keurd. De desbetreffende oorkonden zijn
bij het departement van buitenlandsche
zaken te Washington gedeponeerd. Het zijn
de Vereenigde Staten. Canada. Engeland,
Rritsch-Indië, Nederland, België, Oosten
rijk, Noorwegen en Denemarken.
Behandeling na het Kelloggpcct
in de winterzitting van
senaat der V. S.
Washington, 3 Jan. (H.N.j De Se
naat der Ver. Staten is vandaag voor de
winterzitting bijeen gekomen. Senator Bo*
rah, de vooizitter der commissie van bui-
tenlandsctn zaken, deelde mede, dat hij met
senator Hale, den voorzitter der marine
commissie. overeengekomen is, óm het
Kellogpact voor r het wetsontwerp betref-
11 'ie heeft hem destijds geraden
naar Xcderland ie gaan?
In tal van gedenkschriften, c.a. van den
gewezen kroonprins, is te kennen gege
ven, dat Wilhelm 11 tien jaren geleden niet
uit eigen beweging, maar op aandrang van
vele zijner legeraanvoerders, met name van
maarschalk Hindenburg, besloten heeft
naar Nederland de wijk te nomen.
Mag men den gepensioneerden maj. Kurt
Anker gelooven, dan was de toedracht dei
zaak anders, zoo meldt het Vad. Volgens
hem verzocht Hindenburg, kort na de ver
schijning van de mémoires van oen kroon
prins aan majoor Anker, die meermalen
den kroonprins op Wieringen heeft be
zocht, dezen eens bij hem aan te komen.
Deze gaf aan dat verzoek gevolg toen hij
een lezing te Hannover hield en Hinden
burg vertelde hem dat in den krijgsraad
van 9 Nov. 1918 wel is waar ook do vraag
was gerezen, of het 't best was dat de
keizer naar het neutraio buitenland zou
gaan, doch dat er van een beslu t in dien
zin geen sprake was geweest. Hindenburg
zelf had om 5 uur 's middags den keizer
verlaten in de veronderstelling dat men
den volgenden dag verder over dit punt
van gedachten zou wissèlen. Nadien heeft
hij noch persoonlijk noch telefonisch den-
keizer of iemand uit diens gevolg gespro
ken. Hij was den volgenden morgen dan
ook eonigermate verrast, toen hem om 8
uur v.ard meegedeeld, dai de keizer al om
5 ir:.- v.r.ri:- Nederland was vertrokken.
HET CONFLICT IN DEN DUITSCHEN
SCHEEPSBOUW.
B er 1 ij n, 3 Jan. (V. De rijks-u*beids-
tninisLer heeft heden de arbitrale uitspraak
van 21 December voor den scheepsbouw
bindend verklaard.
BORAH.
feilde den bouw der kruisers te laten be
handelen en ratificeeren. De voorstanders
van de vloot hebben toegezegd, dat zij aan
de beraadslagingen geen moeilijkheden in
den weg zullen leggen, hoewel zij zicb hun
vrijheid ten opzichte van den eiscb tot
vermindering van het aantal te bouwen
kruisers van 15 tot 10 of zelfs tot ,5 voor
behouden. Volgens een bericht van de As
sociated Press heeft senator Hale zijn
overtuiging te kennen gegeven, dat bij de
wet betïeffende den aanbouw van de.krui
sers zal kunnen doorzetten en wel voor
het geheele aantal Van 15 kruisers me,t
handhaving van de bepaling, dat de bouw
binnen 3 jaar gereed zal zijn, hoewel pre
sident Coolidge in zijn boodschap aan hét
congres aanbevolen heeft deze bepaling U
schrappen.
DE KLOPPARTIJ TE BERLIJN.
De arrestaties duren voort
B e r 1 ij n, 3 I a n. (V.D.) Nadat reeds
Woensdag twintig personen, betrokken bij
de botsing bij den Schlesischen öahnbof,
waren gearresteerd, zullen nog zes perso
nen in arrest gesteld worden. De namep en
verblijfplaatsen van deze personen zijn de
politie bekend,, zoodat hun arrestatie nog
heden te verwachten is.
