F\ DUIM BURGER DE EEMLANDED REUZE KOOPJES DAMES MODEZAAK GARAGE MOLENAAR Telefoon nos. 1210 - S21I -1212 FIAT CITRÜëN BUICK LA SALLE EN CADILLAC. F* LAAwHATIERSVELQ iWV w% ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10 per maand 1 0.75. per week (met gtatl» verzekering tegen ongelukken» f 0.17'/* Zaterdag 19 Januari 1929 27e Jaargang No. 170 Onze groote Balansopruiming ARNHEMSCHEWËG 26 DE CONSEQUENTIE'S STATIONSPLEIN WIJ VERTEGENWOORDIGEN DE SUITENLANDSCH OVERZICHT DE ONDERGANG VAN DE HSUINWAH DALENDE GEBOORTE- CIJFERS Steun aan kinderrijke gezinnen Aardbevings-ellende in Sjansi AMICIJ IA LUXE AUTO VERHUUR opt Binnenland franco per post per 3 maanden f3. Afzondeilijke nummers I 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INIERC 515 DIRECTEUR UITG EVER; J.VALKHOFf DAGBLAD PRIJS OER ADVERTEHTIEN vaD ,~*^rca<ls uier inbegrip vod een bewijsnummer. elke regel meer f0 25 Liefdadtghclds-. dvertentlëo voor de helft van den prijs. Kleine AdvertentiCn ..KE1TIES' bi) vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— Bewijsnummer extra *005 door H. G. CANNEGIETER. „De rnenschen hebben een hekel aan mij, maar ik maak het er ook naar", moet Tijl Uilenspiegel hebben gezegd. Hiermee toonde hij zich een verstandig rnan. Misschien zou het verstandiger van hem zijn geweest, zoo hij zijn guitenstreken had nagelaten. Maar hij was nu eenmaal een guit en hij kon zijn natuur niet verlooche nen. Had hij zich ingetogen gedragen, dan zouden wij een populaire figuur uit de volksverbeelding hebben gemist. En guiten streken zijn in het groote verband der din gen allicht even noodzakelijk als de deug- zame daden van den braven Hendrik. Wij nemen Tijl Uilenspiegel zijn streken niet kwalijk. Wat we hem kwalijk kunnen nemen, was, dat hij voor zijn guitenstreken de dankbaarheid van zijn slachtoffers had geëischt. Want met dit te doen had hij zich als een onmaatschappelijk en onmensch- kundig man aan de kaak gesteld. Tijl Uilenspiegel bezat den moed en den waarheidszin om de consequenties van zijn gedrag op zich te nemen. Hij vergde niet van de rnenschen, die hij in 't ootje geno men had, dat ze hem hiervoor genegenheid zouden toedragen. Hij beschouwde het als een vanzelfsprekendheid, dat ze een hekel aan hem hadden en legde zich daar rustig bij neer. Geen licht of het werpt schaduw af, en wie de lichtzijde aanvaardt, moet de schaduwzij rneo op den koop toenemen. Men krijgt in de wereld immers niets zonder er voor te betalen. De vreugde, welke zijn guitenstreken hem verschaften, was het loon voor Tijl Uilen spiegels slagvaardigheid. Maar tegenover dit loon stond noodwendigerwijs ook het of fer. De onwelgezindheid van zijn omgeving was de prijs, waarmee hij het gelag van zijn leedvermaak betaalde. Er zijn weinig rnenschen, die dezen Tijl Uilenspiegel in verstandigheid evenaren. De meestcn 'onzer geven toe aan hun neigingen en nemen het hun omstanders kwalijk, zoo deze daar niet met instemming op reagee- ron. O zeker, deze neigingen zijn niet alle van zoo ondeugenden aard als die van Tijl Uilenspiegel. Ze zijn bijna zonder uitzonde ring eerbiedwaardig. Wij handelen uit naas tenliefde, uit trouw aan onze innerlijke overtuiging, uit idealisme. En wij staan ver baasd, dat onze heele omgeving ons niet om onze edele opwellingen omhelst. Wij nemen het haar kwalijk, wij haten haar om haar onontvankelijkheid, wij minachten haar om haar lauwheid. En wij voelen ons door haar miskend. Laten wij ons troosten: het is 's werelds wet. Een van de verhevenste boeken der monscheid begint met de mededeeling: Het licht scheen in de duisternis en de duister nis nam het niet in zich op. Mogen wij dit der duisternis euvel dui den? Evenmin als wij het licht mogen euvel duiden, dat dit den rug toekeert aan da duisternis. Het zijn dingen, die niet bij el kaar passen, die eikaars tegengestelde zijn. Maai' ze kunen niet buiten elkander en wan neer één van beiden ontbrak, zou het heelal onvolledig wezen. Juist in hun onderlinge tegenstelling en wederzijdsche bestrijding openbaren ze ieder hun noodzakelijke func tie. Wie zal uitmaken, in hoever wij duister nis zijn en in hoeverre licht? Wie matigt zich een oordeel aan omtrent het gehalte zijner omgeving? Maar wij weten, dat als wij bepaalde dingen zeggen of doen naar onzen innigsten aard en onze oprechte over tuiging, de consequentie niet steeds de lof en de welgezindheid der omstanders zal zijn. Wie afkeuring of tegenwerking niet kan verdragen, onthoude zich van elke persoon lijke levensuiting. Een strijder voor eigen meening worde niet boos, zoo de maatschappij hem het martelaarschap oplegt. Het is in de taak, welke hij zich uit vrije verkiezing heeft ge steld, inbegrepen. Het verwijt, dat hij tegen de maatschappij richt, treft hemzelf, omdat hij de consequentie niet aandurft. Er leven vooral in onzen praatzieken tijd velen, die met bravour in het water sprin gen, maar dan ontstemd zijn, omdat ze nat worden. Er spelen velen met vuur, en ze voelen zich gekrenkt als het brandt. Wie kent ze niet, de op kunst of idealisme verliefden, die een loopbaan in het gareel Ier banale wereld prijs geven, omdat hun nmaatschappelijke neiging hen lokt naar het avontuur. Maar zij missen den helden moed' der ontzegging en der volharding en morren in gemelijk zelfbeklag tegen het lot, dat hen niet onmiddellijk op hun wenken tot roem en welslagen brengt. De kunstenaar, die in armoede sterft; de martelaar aan het kruis; het miskende ge nie: maar ook de gestrafte wetsovertreder; de spotter, die spottersloon krijgt; de ver overaar die valt door de hand van een sluipmoordenaar; de krekel die honger lijdt als de mier zijn wintervoorraad verteert, zij leveren liet voorbeeld voor allen, die wel de voordellen maar niet de nadeelen van hun neigingen willen aanvaarden. Men leve gelijk men wil, maar \oele zich niet gegriefd door de onvermijdelijke con sequenties van zijne leefwijze. l (Nadruk verboden). Bewogen dagen in Afghanistan. Ook Inayat Oellah reeds ten val gebracht Belangrijke successen der opstandelingen. De ecne verrassing in Afghanistan volgt op de andere nauwelijks drie dagen had Inayat Oellah, nadat deze zijn broeder Aman Oellah verving, de luister van 't koningschap omgeven, of ook hij moest het veld weer ruimen. De persoonswisse ling in Afghanistan weerhield de opstan delingen er niet van den strijd met alle felheid voort te zetten en zoo talrijk cn in krijgskundig opzicht zoo kranig waren de rebpllen, dat zij onder leiding van den waterdragerszoon Bats ja Saquao zelfs tot de hoofdstad van Afghanistan, Kaboel doordrongen on zich volkomen meester maakten van do stad, waartoe overigens niet weinig bijdroeg de omstandigheid, dat de koninklijke troepen voor het meeren- deel overliepen naar de opstandelingen De omsingeling van 't vorstelijk paleis noopte Inayat Oellah ertoe afstand te doen van den troon, woaj'bij hij overigens de voorwaarde stelde, dat hem en zijn hof houding geen haar zou worden gekrenkt Vermoedelijk zal rekening gehouden wor den met dit verlangen van gewicht is in elk geval, dat Batsja Saquao de tucht onder zijn mannen op strenge wijze hand haaft, elke plundering verbiedt en ook overigens alles doet om te voorkomen, dal zijn soldaten zich vergrijpen aan lijf en goed der vreemdelingen. Duidelijk is het ondertusschcn nog niet, of de leider der opstandelingen voorne mens is zich tot koning te laten uitroepen dan wel genoegen neemt, mei een positie, zooals Moestafa Kemal Pasja in Turkije bezit Maar hij moge vorst worden dan wel president cener republiek, een feit is echter, dat hij voor zich de opperste macht in Afghanistan opeischt. Een vraag, die onmiddellijk rijst, is wat zal, nu de omstandigheden zoo radi- eo.il gewijzigd zijn. Aman Oellah doen Er hebben al geruchten de ronde gedaan, dat deze om hals was gebracht, maar na dere telegrammen lichten er ons over in, dat hij, waarschijnlijk per auto, er in wist te slagen te ontsnappen uit de Afghaan sthe hoofdstad en zich driehonderd mijl Zuidelijker, in Kandahar, heeft gevestigd, alwaar hij den koninklijken standaard moet hebben geheschen. I)it gebaar schijnt er op te wijzen, dat, Aman Oellah van zins is nog een kansje te wagen, teneinde de te loor gegane macht terug te winnen. Volgens sommige berichten doet hij een beroep op de stammen, welke op zijn hand zijn. om, zoodra de weersgesteldheid zulks toelaat momenteel wintert het har in Afghanistan door nieuwe krijgsverrich tingen af te rekenen met Batsja Saquao Maar dit kan pas in de lente met succes gesclv'eden en het is de vraag, of in dien tusschenlijd do rebellen hun macht niet volkomen weten te bevestigen. Fr schijnen bovendien inderdaad stam men te bestaan, die de voorkeur geven aan een terugkeer van Aman Oellah. doch het is nog niet zeker of op zijn beurt Inayat Oellah zijn broeder do macht, niet zal betwisten. Onder dezq verwarrende omstandigheden kan Afghanistan zeer wel een periode tegemoet gaan van bloedige burgeroorlogen. Bovendien is er nog een andere mogelijkheid de beide broeders ook Inayat Oellah moet volgens sommige berichten naar het niet ver van de Britsch- Indische grens gelegen Kandahar zijn ge vlucht vereenigen zich wellicht en ruk ken. wanneer zij over een voldoende macht beschikken, gezamenlijk op tegen den nieu wen leider, dien de volksgunst on de troon heeft genlaatst Doch dit zijn alle slecht» combinaties, die door de nuchtere feiten wel spoedig zullen worden bevestigd dan wel ondersteboven gegooid. 403 slachtoffers Londen, 18 Jan. (V.D.). Volgens de laatste berichten bedraagt het aantal slachtoffers van de ramp van de „Hsin- wai het stoomschip, dat nabij de haven van Hongkong is vergaan, 103. waaronder 30 vrouwen en een aantal kinderen. SPOORWEGONGELUK. Vier dooden. N e w Y o r k, 18 Ja n.'I. N.) j?!j Short Lane in den staat Maryland zijn gister avond tengevolge van den dikken mist twee naar het noorden gaande goederen treinen op elkaar geloopen Vervolgens had nog een botsing plaats, daar een voor bet zuiden bestemde trein op.de wrakstukken van de beide treinen inreed. Van bet spooi vvègpel'sonecl zijn vier man gedood. MOTORBOOT GEZONKEN. Vijf dooden. Kopenhagen. 17 Jan. V. D. Uit Hangö in Finland wordt gemeld, dat een motorboot, die in den sneeuwstorm was geraakt, gezonken is alle 5 opvarenden, waaronder 13 verloofde paren, zouden ver dronken zijn FOCHS TOESTAND. Een lichte verbetering. Parijs, IS Jan. (ILN.) Volgens het bul letin van gisteren omtrent den toestand van maarschalk Focli is een lichte verbe tering in dc werking van het hort en de nieren te constateeren. DE MOORD TE KREFELD. De typiste door haar 19-ia- rige nicht vermoord. K r e f c 1 d, 13 Ja n. (H.N.) De Zondag gepleegde moord op de typiste Wilhelmina' Leppers is thans opgehelderd. Ilaar negen tienjarige nicht Else Leppers, die ondi verdenking van een moord in hechtenis was genomen, heeft bij een tweede bezoek van den katholieken geestelijke van de ge vangenis bekend, dat zij baar tante lïeeft vermoord. Maatregelen ter bestrijding in Pruisen. B e r 1 ij n, 17 Jan. (II.N.) De Pruisische minister van volkswelvaart heeft vandaag bij de beraadslaging over zijn begrooting ln de hoofdcommissie van den rijksdag gespro ken over de maatregelen tot bestrijding der daling van het geboortecijfer in Pruisen. Het doel van alle maatregelen moet zijn. dat aan kinderrijke huisgezinnen het groot brengen van de nakomenschap door het verleenen van economischcn steun gemak kelijker wordt gemaakt, wat door gunstige belastingbepalingen en andere maatregelen kan geschieden. In verband hiermede bc sprak de minister ook het denkbeeld van een ouderdómsverzekering, welke verzeke ring zich bij het stelsel der sociale verze keringen zou kunnen aansluiten. Verder is het noodig, dat de wonings- en vestigings politiek krachtig wordt bevorderd. Het stichten van arbeiderskolonies aan den rand van de steden is reeds een werkzaam middel tot bestrijding van het euvel geble ken. Voorts is ook ontwikkeling noodig van de zorg voor zuigelingen, moeders cn aan staande moeders. Belangrijk in dit opzicht is ook de medewerking van de kerken, om het gezinsleven tot hoogere ontwikkeling te brengen. Hongersnood uitgebroken. De Tel. bevat hot volgende United Press- tejogram: Amerikaansche missionarissen, di«* in liet Noordwestelijk deel der Chineesche. pro vincie Sjanci gevestigd zijn, b.eyostigen, dat in het op 13 dezer door een hevigo aard beving getroffen district Soeijoenn groote verwoestingen zijn aangericht, terwijl hon gersnood is uitgebroken, als gevolg waar van talrijke personen bezweken zijn. Er werd slechts één schok gevoeld, doch deze bezat zulk een geweldige kracht, dat in ver scheidene steden huizen instorten en in brand logen, waarbij de ongelukkige bewo ners in de vlammen omkwamen. Een groot deel der bevolking heeft hot geteisterde ge bied inmiddels verlaten. Groote schade in hot gebied van Cumala. Voigen» dc laatste berichten uit Caracas zijn ij ij de aardbeving in het gebied van Cumala reeds 200 lijken onder de puinhoo- pen vandaan gehaald. Het aantal gewon den moot reeds tot over de 1000 zijn geste gen. De schade wordt op S 10 millioen ge raamd. Genei aal Jose Garbi bevestigt dat het aantal dooden en gewonden in bet ge bied van Cumala zeer hoog is Gomez, de president van Vennzuela. beeft gelast dat schepen- met doctoren en levens- en genees middelen naar het geteisterde gebied ge zonden zullen worden. ZILVERVOSSEN GESTOLEN. Berlijn, 18 Jan. H. X. Uit Goldberg in Mecklenburg wordt gemeld, dat ingebro ken is op de zilvervosfavm Dinnicr, waar zilvervossen tei waarde van 7000 Mk. zijn gestolen. Van de inbrekers heeft men nog geen spoor kunnen ontdekken j§ RET WEER VAN MORGEN. 15 Hoogste barometerstand: 775.5 te Dy on. Ill Laagste barometerstand: 750.1 1§e te Memel. |i Verwachting tot den avond van 20 Januari. III Matige tot zwakke Z. W. tot N. W. sgjj wind, nevelig of lialf tot zwaar be- H! wol kt, weinig of geen neerslag, HH lichte tot matige dooi. VERKEERSGEBOD Een beschaafd mensch kent de regels van den weg en volgt ze op! Voetgangers! Leest de regels van den weg on der stadsnieuws in dit nummer. Zalen voor vergaderingen concerten, tooneeU en feest uitvoeringen enz Sterk verlaagde tarieven [TEL DE ITALIAANSCHE LEGER-UITGAVEN. Borne, 18 Jan. (H. N.) De ItaJiaansphe marine-begrooting sluit met een bedrag, dat 48J4 millioen lire hooger is dan verleden jaar. De nieuwe luchtvaart-begrooting sluit met een bedrag van 700 millioen lire. NOODLOTTIGE WOORDENWISSELING. Een opzionbarondo zelfmoord. W a r s c h a u, 1,8 Ja (II N.) Woensdag nacht lieeft voor het restaurant Iloyal een opzienbarende zelfmoord plaats gehad. Een majoor van een te Grauclenz liggend regi ment, die in gezelschap van een kameraad cn een dame dit restaurant was binnen gé gaan. geraakte in een woordenwisseling mét enkele hoeren aan een naburig tafellfe, c«ic aangeschoten waren, daar één hunner, een ambtenaar van het ministerie van oor log. de dame in het gezelschap beloedigde De ambtenaar werd eerst op zijn plaats iczèt en verwijderde zich uit het lokaal, doch keerde later met een 'ritmeester te rug, .waarna een nieuwe woordenwisseling ontstond, waarin zich ook de dame meng de. De ritmeester verlangde, dat het ge ilede gezelschap zich naar dn commanda- luur zou begeven, om het voorval op te helderen. Do majoor weigerde dit. waarop de dame, die zeer opgewonden was, hem twee klappen in het gezicht gaf. Deze liet. dit zwijgend toe, doch ging naar buiten, irpfc zijn revolver en joeg zich een kogel door het hoofd. GENERAAL BOOTH GAAT PROCEDEEREN. Londen. 18 Jan. (H.N.) Generaal Booth heeft thans bij de Rechtbank een eisch ingesteld tot nietig verklaring van de beslissing van den Iioogen Raad van bet Heilsleger, waarbij hij als leider is afgezet. Hij beschouwt deze beslissing onvereenig- baar me! Ie statuten van het Heilsleger. De Hooge Raad zal Dinsdag den nieuwen leider kiezen. Londen, 1S Jan. (V.D.) De ontzetting uit het leiderschap van generaal Bramvvoll Booth, door den Hoogen Rand van het Leger des Ileils, werd heden ton behoeve van den généraal, behandeld voor de afdeeling voor civiele zaken van het Hooggerechtshof. De advocaat van den generaal verzocht een uitdrukkelijk bevel uit te vaardigen aan den Hoogen R \nd van het Leger des Heils, om geen gevolg te geven aan ho besluit den generaal af te zetten. Hij zeide. dat de urgentie van oen dergelijk bevel zeer groot was, aangezien de Hooge Raad in zitting bij een was en tot afzetting zou overgaan, «en- zij hij belet werd een opvolger te benoemen. Vervolgens bestreed de verdediging de gel digheid van' de afzetting. Rechter Eve stond toe, dat er een interim bevel uitgevaardigd. ;ou w rden, «ten Hoogen Raad bevelende, hét b vl iit, tijdens het week-end, niet uit te voeren. U Hooge Rtiad, die reeds bij een was om - n opvolger tc kiezen, ver daagde de v -;.ii nng, toen hem dit be sluit ter oore kwam. Londen, 18 Jan. (H.N.) De Hooge Raad van het Heilsleger heeft bekend ge maakt. dat de verkiezing van een opvolger van generaal Booth, welke gisteren zou plaats hebben, tot Dinsdag a.s. is uitgesteld. Kort voordat tot dit uitstel besloten werd. is de vice-president van den Raad. Haynez door een beroerte getroffen en kort daarop overleden

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1