DE EEMLANDED
VI oensdag 6 Februari 1929
27e Jaargang Mo. 185
BUiTüKLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND.
VON HUHNEFELD
OVERLEDEN
Een moedi5 wegbereider
WILLEM GROENHUIZEN
TEL. 852.
ONRUST IN INDIE
Verscheidene slachtoffers
DE TOESTAND IN
AFGHANISTAN
Kandehar hoofdstad van
Aman Oellah?
DE ONRUST IN SPANJE
De gisting duurt voort
ËS
'S KONING S ZIEKTE
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 5 ma,ndt0 Amcrsloort (MO per maand 0.75. per
week (met giati» verzekering regeo ongelukken) O.'l 7 V*
Binnenland tranco otr post per 3 maandeD 3.-. Afzond.Hjke nummers t 0.05.
POSTRKKKtyING 47910 TELEFOON IN1ERC 515
DIRECTEUR UITGEVEC. J.VALKIiOFf
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao4~5r*gel«' <n«i inbegrip van eet» oewi|snummef.
elke regel meet 10 25 Liefdadigheid.vadvenentifct» voor de
helft van den prijs - Kleine Advertentifcn .KEITJES bir vooruitbetaling «-3 «egeia
50 cent elke regel meer 10 cent. driemaal plaBtseo I.— Bewijsnummer ratr» 005
Ket vraagstuk der mindorhe-
den. Zal de kwestie op de
agenda van den Volkenbond
worden gebracht Zenuw
achtigheid te Parijs.
Wij brachten, gelijk men zich herinnert,
dezer dagen het bericht uit Genève, dat
Stresemann, de Duitsche minister van hui-
tenlandsche zaken, den secretaris-generaal
van den Volkenbond verzocht heeft het
vraagstuk der minderheden op de agenda
te plaatsen der eerstvolgende zitting van
den Volkenbondsraad. Te Parijs juicht men
den stap van den Duitschcn minister,
wiens rijksdagrede o\er 't pact van Kellogg
anders zoo'n gunstigen indruk had ge
maakt, geenszins toe integendeel de des
betreffende beschouwingen luiden zoo on
gunstig mogelijk. Vooral de officieuss
Temps, die wel eens vaker de Kranst h-
DuitschP toenadering heeft tegengewerkt,
is nog al scherp in zijn commentaar het
Mad stelt het voor, alsof Duitschland. dal
in verband met zijn verleden het recht niet
heeft zich op te werpen als kampioen voor
het recht der minderheden, het vraagstuk
wil gebruiken voor louter politieke doel
einden cn de wonden van Europa voort
durend open wil houden, al hunkert dit
werelddeel nog zoozeer naar den vrede.
Duitschland, aldus wordt verder beweerd,
wil door een kunstmatige cn misdadige
agitatie de politieke atmosfeer vergiftigen,
terwijl het aan den anderen kant bij elke
gelegenheid verklaart slechts den vrede te
willen.
Van de Duitsche bladen is het o.a. de
Frankfurter Zeitung, die zich met het ge
val bezig houdt en opmerkt, dat deze stem
ming van hulpelooze geprikkeldheid in
Frankrijk, helaas, kenmerkend is en tel
kens aan den dag treedt, wanneer het
vraagstuk der nationale minderheden voor
het forum der wereld zal worden behan
deld De wcnsch van Frankrijk, om don
Poolschcn bondgenoot moeiijkheden fe hp
sparen, is niet voldoende Ier verklaring
van deze stemming. Ken belangrijke be
weegreden, zoo meent hel Duitsche blad.
is het 3lechte geweten, dat door *t vraag
stuk der minderheden, hetwelk de meest
éclatante uiting is van het gebrekkige der
vredesverdragen, wakker wordt. Bovendien
mag niel over *t hoofd worden gezien, dal
dit vraagstuk in Frankrijk heelemnal niet
begrepen wordt, omdat het. sinds er een
nationaal gevoel bestaat, nooit met minder
hericn te doen heeft gehad en omdat verde«*
het volmaakte centralisme van cultuur en
bestuur sinds de groote revolutie een de>*
\oornaamste factoren'is van het Fransche
6taatsge\oel. Met is kenmerkend, dat juist
de nationaliteits-idee. d:e Napoleon lil als
m:ddel van zijn machtspolitiek in omloop
bracht, thans door alle Fransehen strem?
wordt veroordeeld Geen Franschmnn denk!
eraan in te zien. dat Duitschland in 't ge
bpel niet door eerzucht wordt gedreven,
zich louter principieel op te werpen als
strijder van de rechten der minderheden,
maar dat het veel meer dan welk ande»"
land ook is omgeven door een gordel van
Duitsche minderheden, die het door het
vredesverdrag heeft verloren
Wanneer juist nu zoo'n onbeheersclite
nervositeit aan den dag treedt, dan is dit.
meent het Duitsche blad, het betreurens
waardig uitvloeisel van de groote re
de, die minister-president Poincaré over
den Elzas heeft gehouden. In geheel
het laatste deel van zijn uiteenzettin
gen ging de Fransche premier uit van
de veronderstelling, dat Duitschland de
bewoners der drie Fransche departe-
men. waar Duitsch wordt gesproken,
beschouwt als een nationale minderheid en
hen door allerlei propaganda aan zich pro
beert te verbinden l'oincaré zoo meent
de Fr. Zlg. heeft zoodoende een nood
lottige oncorrectheid begaan niets toch in
de politiek der verschillende Berlijnsche
kabinetten geeft hem het recht te danken,
zooals hij deed. Bij voorbaat heeft hij zoo
doende de actie van Stresemann, die een
nauwkeurig afgebakend doel voor oogen
heeft, verdacht gemaakt en zijn land, even
als het Duitsche rijk, schade berokkend.
Want die internationale kringen, welke
geloof hechten aan zijn veronderstellingen,
moe'en nu vermoeden, dat er in den F.lzas
werkelijk een Duitsche irredenta bestaat.
Wie hem echter niet gelooft, moet onwille
keurig twijfelen aan zijn gevoelens van op
rechtheid. die hij den lnatsten tiid zoo dik
wijls heeft betuigd. wanneer h'j den wensch
uitte vreedzame betrekkingen met Duitsch
land te onderhouden. Voor de Fr. Ztg. valt
het niet te bestrijden, dat de leider der
Fransche regeering de Duitsche betrokken
h°eft in 't conflict tusschen Parijs en den
F.lzas. dat door Duitschland wordt be
schouwd als een zuiver Fransche binncn-
lnndsche aangelegenheid. Poincaré, aldus
luidt het besluit der Duitsche beschouwing,
drvigt zelf de schuld eraan, wanneer men
in Frnnkriik hel voorstel, dat Stresemann
tp Genève hepft gedaan, als een antwoord
op zijn rede beschouwt, een verhand, dat
geenszins hestant en waaraan stellig te
Berlijn niemand heeft gedacht.
DE DUITSCHE POSTERIJEN.
i Een bevrodigond Jaar.
Berlijn. 5 Febr. (H. N» Rijkspostmi-
nister dr Schnetzl heeft vanmiddag in de
zitting van den raad van beheei der Duit
sche posterijen medegedeeld dat het jaar
3028 zeer bevredigend voor de rijkspost is
geweest. De ontvangsten zijn 20 millioen
Mk. hooger geweest dan in 1927. Metgeen
meer ontvangen is, zal gedeeltelijk worden
bestemd voor het aanschaffen van nieuw
telefonen, nieuwe postrijtuigen voor de
spoorwegen, verder voor uitbreiding van
het automatische telefoonverkeer en an
dere verbeteringen Aan het rijk kan een
bedrag van 10 millioen Mk. meer worden
afgedragen. Met vraagstuk der verlaging
van de tarieven kan nader onderzocht wor
den, indien de financieele toestond zich ook
verder zoo gunstig blijft ontwikkelen als in
1928 het geval was. Dan zal ook nagegaan
kunnen worden, of de looncn der werklie
den verhoogd kunnen worden Ook zal een
onderzdek naar de bedrijfsuitkoiristen van
den draadloozen omroep worden ingesteld,
waarbij in hef bijzonder hef vraagstuk
eener verlaging van het tarief overwogen
zal worden.
SPRINKHANEN IN ENGELSCH
OOST-AFRIKA
In Engelsch Oost-Afrika heeft een zwerm
sprinkhanen over een uitgestrekt gebied
de vruchtcnplantages vernietigd. Ook voor
de koffieaanplantingcn in Nairobi bestaat
gevaar.
De koene Brememvlieger zeer
onverwacht door den dood
weggenomen
Berlijn, 5 Febr. (H. N.) Geheel onver
wacht wordt het overlijden gemeld van
Freiherr Von Hühnefeld, den bekenden Bre-
men-vlieger. Hij was in 1892 te Konings
bergen in Pruisen geboren. Bij het begin
van den wereldoorlog deed hij als vrijwil-
Üger-motorwielrijder dienst bij de marine
in Vlaanderen. In September 1914 werd hij
door een granaatsplinter aan beide beénen
govvond. Daar dientengevolge zijn eene been
korter was geworden, kon hij verder als ml
litair geen dienst meer doen. In 1915 ver
trok hij in dienst van het ministerie van
huifenlandsche zaken met bizondere op
drachten naar Konstantinopel cn Sofia. Ein
de 1916 kwam hij als vice-consul naar Maas
tricht. Na de revolutie nam hij zijn ontslag
uit het ministerie van buitcnlandsche za
ken en bracht de volgende jaren tot 192f)
bij den Duitschen kroonprins op Wieringen
door. Spdert 1923 was hij in dienst bij de
Nord Deutsche Llovd te Bremen. Op 12
April 1928 ondernam hij met Kóhl en Fitz-
maurice met de „Bremen" de vlucht over
den Oceaan. Daarop volgde in den herfst
van 102$ zijn vlucht naar Oost-Aziè. dit
hem tot Tokio bracht.
Von Hühnefeld's naam is ook in ons land
op ieders lippen geweest. In de eerste plaats
door zijn Oceaanvlucht met de ..Bremen"
en ten tweede als gevolg van het feit, dat hij
met zijn mede-passagiers Kóhl en Fitz-
maurice op een zeer mistireri herfstmorgen
van Ierland naar ons land kwam vliegen,
teneinde ec-n bezoek te brengen aan den
ex-keizer te Doorn. Dit was wederom een
staaltje van zijn onverschrokkenheid. Wij
herinneren ons nog goed, dat de mililairi
vliegdeskundigen te Soestcrberg zoo goed
als zeker aannamen, dat de start in Ierlano
niet was doorgegaan vanwege het slechte
weer. Mist op zeer geringe hoogte, zoo dicht
LAXGESTRAAT 43.
Qsdip!. Horlogemaker Ie klasse.
Reparatie-Inrichting aan huis.
HÜHNEFELD.
zelfs dat geen 100 meter ver was te zien.
Eindelijk kwam het draadlooze bericht dal
zij waren opgestegen aan de overzijde van
de Noordzee. Zij hadden het gewaagd. En
kele uren later verscheen de ranke vogel
boven Soesterberg en de passagiers stegen
mei triumpheerenden glimlach uit het toe
stel, Von Iliihnefèld met zn onafscheide
lijke monocle en klappertandend van de
koude. Maar de voldoening was erde
tocht was volbracht, ondanks alle weers
omstandigheden 1
Een uitgebreide stakingsbeweging
Te Bombay staken twaalfduizend arbei
ders van de werkplaatsen van een der
spoorwegmaatschappijen. Gewapende poli
tie bewaakt de werkplaatsen en de lood
sen eener andere spoorwegmaatschappij.
Bovendien zijn zestig van de tachtig
spinnerijen te Bombay gesloten. Thans sla
ken, met inhegrip van de spoorwegarbei
ders, 1.50 000 werklieden. De leiders der ar
beiders doen hun best dezen er van te over
tuigen dat hun vrees, dat kinderen ont
voerd werden om te worden geofferd in
verband met den bouw van een nieuwe
brug in den staat Baroda, niet gemoti
veerd is. Totdusver werden dertig inlan
ders naar het ziekenhuis vervoerd, van wie
één bezweek.
In het ziekenhuis te Bombay zijn drie-en-
vijftig personen opgenomen, die gewond
werden bij de onlusten. Zes werden er ge
dood. Drie wakers in een warenhuis te
Dharavi werden door een woedende menig
te vermoord. Te Warli vielen tweeduizend
fabrieksarbeiders zes personen aan, van
wie twee direct den dood yonden en vier
zwaar gewond werden. De opwinding duurt
voort.
UITSTEL VAN DEN BOUW VAN
ENGELSCHE KRUISERS.
Londen, 5 Febr. (H.N.), Naar de Daily
Chronicle meldt, is gisteren op een confercn
tie tusschen Baldwin, Chamberlain en
Churchill aan de eene cn Bridgeman en
den eersten lord der admiraliteit Ran de an
dere zijde besloten den bouw der drie krul
sers. die in tut viootprogramma voor 1928
—1929 opgenomen zijn, voor onbepaalden
tijd uit te stellen. Dit besluit moet door hel
kabinet nog worden bevestigd.
HET SUIKEESCEANDAAL.
Een Grlok gearresteerd.
Onder verdenking betrokken te zijn ge
weest bij het bedrog, dat gepleegd werd bij
de levering van suiker op rekening van d*
schadevergoeding, werd gisteren de Griek
sche onderdaan Mavronatis gearresteerd
Mavronatis is directeur van de Cornptoir Na
tional de France. Dit had zich bezig pehou
den met den verkoop van 30 000 cn 9.000 ton
suiker als leveringen in nntura voor reke
ning der schadevergoedingen De cheques
voor dit bedrag waren voor een deel op
deze bank getrokken. Mavronatis had en
ke'.e dezer chèques gegireerd. Tegen hem is
een klacht ingediend wegens bedrog, mis
bruik van vertrouwen en heling.
Te Kaboel heerscht hongersnood
Londen, 4 Febr. MI. N.) Naar gemeld
wordt uit Pesjawar, is het tusschen Kanda
har en Ghazni tot botsingen tusschen de
troepen van Aman Oelah en de Ghilzai s
gekomen De troonpretendent Ali Achmed
schijnt te Jellalabnd een omsingelingsbewe
ging tegen Kaboel voor te bereiden. Hij
heeft den titel „dienaar der natie en van
het geloof" aangenomen
Cairo. 4 Febr. (V. D.) Naar uit Pesja
war gemeld wordt, zeggen degenen, die zoo
juist uit Kaboel per vliegtuig zijr» aangeko
men, dat er daar ter stede een groote chaos
en veel hongersnood heerscht. De konink
lijke gebouwen zouden verwoest zijn
Te Pesjawar loopt het gerucht, dat de
vroegere koning Aman Oellah van Kanda
har de hoofdstad van Afghanistan zal ma
ken, onverschillig of hij Kaboel herovert of
niet.
Habib Oellah voornemens
afstand te doen.
Koyno, 4 Febr. (V.D.) Naar uit Moskou
verluidt, beeft Habib Oellah besloten ten
gunste van Ali Achmed afstand van den
troon te doen. De vertegenwoordigers van
dezen laatste worden spoedig in Kaboel ver
wacht ten einde het heft in handen te kun
nen nemen. Daaientepen hebben de Noor-
delijkt provincies zich tegen Ali Achmed
uitgesproken.
BELEMMERING VAN HET TSJECHISCH
TREINVERKEER.
De vorst de oorzaak.
Praag. 5 Febr. (II.N.). Hoewel de vorst
begint af te nemen, ondervindt het spoor
wegverkeer nog groote bolemmeringen. De
wielen van de wagens zijn in vele gevallen
op de rails vastgevroren, zoodat zij met be
hulp van fakkels en stoom ontdooid moeten
worden, voordat zij in beweging kunnen
komen. Ook het water in de tenders be
vriest nog, zoodat de ketels dikwijls harsten.
Ook de olie is hard geworden zoodnt alles
stroef gaat. Bij het station Prerau zijn ver
schillende lijnen nog niet vrij, zoodnt de
treinen in de richting van Bremen nog niet
kunnen loopen.
LINDBERGH OPENT EEN NIEUWEN
LUCHTPOSTDIENST.
De populairste held van Amerika, Lind
bergh. heeft zijn 27sten geboortedag gevierd
door van Miami naar Havana te vertrek
ken met de eerste geregelde luchtmail van
de Vereenigde Staten naar Panama 2 uur
13 minuten later kwam Lindbergh te Ha
vana aan, de eerste étappe van zijn reis
van 2300 mijl Hij bereikte Belize om 15,55
uur. precies één uur te laat hij was opge
houden door gebrek aan benzine, dat hem
dwong te landen op 200 mijl van Havana.
HEVIGE BRAND IN EEN MEUBEL-
FABRIEK.
Holzminden, 4 Febr. (V.D.) Een
meubelfabriek in Lnuenförde is heden een
prooi der vlammen geworden. Daar de
brandweer wegens watergebrek geen hulp
kon bieden, brandde de fabriek geheel uit.
Groote houtvoorrnden, de talrijke machine
rieën, alsmede 00 ameublementen, werden
volkomen verwoest.
Verdere arrestaties
I' a r ij s, 5 Fe br. (H. N.) Naar de Echo
de Paris uit Ceret verneemt, is de zoon van
den overleden Spaanschen schrijver Blasco
Ibanez, toen hij uit Mantone naar Valencia
terugkeerde, in hechtenis genomen. Ook
een oud minister van oorlog en een oud
minister voor openbare werken zijn gear
resteerd.
Londen, 5 Febr. (V. D.) De correspon
dent van de „Exchange Telegraphbericht
van de Fransch-Spaansche grens, dat de
arbeidersorganisaties te Valencia besloten
hadden met ingang van heden de algemee,
ne werkstaking te proclameeren. De mili
taire dictator, generaal Sanjurjo, liet eeh
ter door de politie het aanslaan der procla
malies verhinderen.
De Daily Mail verneemt van de Spaan
sche grens, dat de gebeurtenissen in Span
je zich onbevredigend ontwikkelen. Alhoe
wel Primo de Rivera nog steeds de situatie
meester is, \erliest zijn partij aan invloed
In het leger worden de scherpe maatrege
len, die te Valencia en te Ciudad Real ge
nomen werden, niet goedgekeurd en het
moreel heeft bedenkelijk daaronder gele
den. De militaire attaché en de Spaansche
gezant te Lissabon hebben den Portugee
schen minister-president een bezoek ce
bracht en hem namens de Spaansche re
geering dank gezegd voor de wnarschu-
wing, dat een complot in voorbereiding
was De Portugeesche regeering was uit Pa
rijs van 't voornemen tot 't complot op de
hoogte gesteld.
DE AMERIKAANSCHE KRUISERBOUW.
De wet door den Amerikaanscho
Senaat aangenomen.
New-York, 5 Febr. (H. N.) De Ameri-
kaansche Senaat heeft de wet voor den
kruiserbouw hedenavond aangenomen,
waarbij de termijn binnen welke met den
bouw moet worden begonnen, gehandhaafd
is gebleven. Zooals bekend verzette presi
dent Coolidge zich tegen het vaststellen van
die termijn. Het voorstel van Senator Bora
om den internationale conferentie tot vast-
sfelling van het zeerecht bijeen te roepen, is
als een aanvullende bepaling in de wet op
genomen.
Bij het debat is uitvoerig gesproken over
de rechten van de neutrale staten in tijd
van oorlog.
DE VALERA GEARRESTEERD.
Naar Belfast overgebracht.
Londen, 3 Febr. (H. N.) De Valera, de
leider der ïersch republikeinsche oppositie
partij is vandaag gearresteerd toen hij hel
gebied van Ulster betrad Sedert geruimen
tijd bestond een verordening waarhij de Va
lera het betreden van dat gebied verboden
is. De Valera werd bij het overschreiden
van de grens in de spoorwegcoupé gearres
teerd en desavonds nog naar Belfast ge
bracht.
HET WEER VAN MORGEN.
Hoogste barometerstand: 774.G te
Danzig.
Laagste barometersi.md: 745.8 te
Jan Mayen.
Verwachting tot den a/ond van
7 Februari:
Zwakke tot matige N.O. tot O.
wind, half tot zwaar bewolkt, wei
nig of geen sneeuw; in het O. ma
tige, in het W. lichte vorst.
VERKEERSGEBOD
Drie, vier fietsers naast elkaar,
Geeft belemmering en gevaar.
Behandeling met lichtstralen
Een gisteren uitgegeven bulletin behelst:
De koning blijft langzaam aan kracht
winnen en kon Zaterdag cn Zondag een
korte poos opzitten De kwestie der stralen-
thernpie is verder overwogen. De periode
van de toediening van ultraviolette stralen
is geëindigd en thans zal het mogelijk zijn
deze behandeling aan te vullen met licht
stralen.
Het bulletin is geteekend door Stanley
Hewett, Wond, Frank Howitt, Hugh Rlgby
en lord Dawson of Penn. Howitt en Woods
zijn twee deskundigen op het gebied van
«Iralenthernpie. die 15 December in consult
veerden geroepen en sindsdien deze behan
deling hebben toegepast.
ONGELUK BIJ EEN PROCESSIE.
Zeven cn twintig paisonon
gewond,
Rome. 4 Febr. (V.D.) Tn Catania wor
den 27 personen door het ontploffen van
een doos vuurwerk min of meer ernstig
gewond. Het ongeluk geschieddo tijdens de,
zooals gewoonlijk door vuurwerk opge'uis-
terde, processie voor de Heilige Agathi.
KASTEEL DOOR BRAND VERWOEST.
T e t e i o w. 4 Febr. (V.D Het slot Grem-
melip in Mecklenburg is heden door een
brand bijna gpheel verwoest. Slechts de
muren en eenige torens bleven gespaard.
De schade bedraagt ongeveer 125.000 Mark.
De bewrners. die in den slaap verrast wer
den, geraakten in ernstig levensgevaar. De
oorzaak schijnt in een schoorsteenbrand ge
legen te zijn.
AANSLAG OP DEN NIEUWEN
PRESIDENT VAN HONDURAS.
Parijs, 4 Febr. (V.D.) Volgens berichten
uit Tegucigalpa in Honduras is bij de nul-
digingsplechtigheid ter eere van den nieu
wen president een incident voorgevallen.
Door een onbekende is op het rijtuig van
den president een schot gelost, zonder dat
de kogel echter eenige andere schade aan
richtte dan aan den muur van een huis.
DE RATIFICATIE VAN HET
KELLOGG-PACT.
Berlijn, 5 Febr. (V D.) Na een lang
durige discussie heeft de commissie van
builenlnudsche zaken van den rijksdag de
ratificatie van het Kellogg pact goedge
keurd Een resolutie \nn den afgevaardig
de von Rheinhahen (Duitsche Volkspartij)
werd aangenomen, «vnariii de rijksdag uit
spreekt, dat hij o|> grond van dit nieuwe
verdrag overeenkomstig de nota van 27
April 192S van den rijksminister van bui-
tcnlandsche zaken aan den Amerikaan-
schen gezant te Berlijn hoopt en verwacht,
dat de contracteerendp partijen hij de re*
geerngen en hij den Volkenbond zullen
aandringen op het nakomen van de ver
plichting van algemeene ontwapening.
EEN DIE HEEL WAT OP ZIJN
KERFSTOK HEEFT.
Berlijn, 5 Febr. (H N.) Naar uit Ko
ningsbergen wordt gemeld, heeft de mis
dadiger Otto K>ser, die sedert 17 Novem
ber 1928 in voorloopige hechtenis zit cn
die bij zijn verschillende verhooren niet
minder dan 130 misdaden, meest gevallen
van diefstal en roof heeft hekend, tijdens
de verhooren van de laatste dagen ook be
kend. dat hij zich aan den moord op den
gendarme Kusserow bij Gulenfeld heeft
schuldig gemaakt en voorts aan de roof
overvallen in de huurt van Crantz. Daar
Kyser zich echter over de bijzonderheden
niet wcnscht uit te laten, wordt aan deze
bekentenis nog geen onvoorwaardelijk ge
loof gehecht.
ALGEMEENE STAKING
TE COLOMBO.
Van korten duur.
Londen, 5 Febr. (H. N.) uit Colombo
wordt gemeld, dat daar Dinsdag de alge
meene staking is afgekondigd Ken paar uur
later gaven de leiders der arbeiders echter
den raad het werk te hervatten Intuascli-n
was het reeds tot botsingen met de politie
gekomen, waarbij verscheidene stakers en
agenten gewond zijn.