ZWIJGEND EERBETOON MAHLER'S ABSCHIED UIT DE STAATSCOURANT Mr. L. P. M. H. MICHIELS VAN VERDUYNEN t a UITVAART DR. ROYAARDS HEEL DE KUNSTENAARS; WERELD AANWEZIG Tallooze kransen en bloemsfukken. Grooie belangstelling op het Leidsche Plein (Van onzen bijzondoren verslaggever.) Is het niet teekenend voor dezen merk- waardigen mensch, geboren leider, dat hij tot zelfs in de ordening van zijn begrafenis de richtende hand heeft gehad Er mocht niet gesproken worden. Bij don Dood past Stilte. Geen lange rouwstoet. Bij den Dood geen uiterlijk vertoon. Is er rouw, dan blijve die in de binnenkamer en in het hart, en worde hij niet vertroebeld en be vlekt door de nieuwsgierigheid van hen, die louter op sensatie belust zijn. Eén enkel kunstennar mocht het woord voeren, in zijn eigen taal, die der muziek. Ook een strijder, een doorzetter, een fana- tisch idealistGustav Mahler. En de „Marche funóbre" aan deze lijkbaar zou zijn het ontroerendste klankpoëem, dat Mahler gedicht heeft, waarin hij zijn klage lijk romantisch hart heeft uitgezongen, en uitgeweend „Abschied" uit „Das Lied von der Erde". Zoo was het verlangd. Zoo is het gebeurd. En in de vrome stilte van deze plechtigheid heeft de gemeenschappelijke smart van Royaards' vrienden en vereerders misschien sterker, blijvender uitdrukking gevonden dan 'in een stroom van woorden Aan de gevels van den Stadsschouwburg op hot Leidsche Plein, het hart van ons ton- neelleven, was de rouw op eenvoudige wij ze zichtbaar door halfstok gehangen vlag gen en rouwfloers om brandende lampen. Pathetischer rouw scheen de natuur te dragen een witte mist hing zwaar over Amsterdam, verdoezelde eiken stelligon omtrek en onttrok alle verten aan 't ge zicht, terwijl hef vochtige asphalt een zwar ten vloer vormde. De Rotonde van den hoofdingang was door middel van zwart rouwfloers, afge zet met zilver, omgetooverd fot een plech tige „chapelle ardente". Op den vloer was een katafalk geplaatst met een afgehouwen zuil van bloemen, en het gebronsde mas ker van Royaards daarnaast En een bed van kransen en bloemen, aronskelken en seringen, breidde zich naar alle kanten uit. In.de zaal zelf heerschte op dit vreemde uur een ongewone stilte De bezoekers van den schouwburg, die anders een Ietwat feestelijke rnassa vormen, met geroes en gelach van stemmen, schoven nu zwijgend naar hun plaats en voelden geen lust tot luide gesprekken. Alle gerucht bleef gedempt en gesmoord. Mannen en vrouwen van het tooneel. van de tooneelkritiek. schrijvers, d'chters en schilders, zij allen vulden den stalles, het par ket en het hnlcon. Van Dalsum, Tourniaire. Saalborn Van dor Horst. Johsn de Meester. Frans Miinssen. Frits Lapidoth. prof R N. Roland Holst, prof Vogelsang. A Roland Holst. Catharina van Rennes. Rika Hopper, prof Scholte. Cor van der ï.ugt en Annie van Ees. hier was waarlijk Neerlnnds kunstenaarswereld voor een aanzienlijk deel bijeon, om één van de grooten. door den Dood geveld, de laatste eer to bewij zen. En allen met die groote vraag in het hart. die in Mahler's Abschied de eene vriend den ander stelt„Er fragte ihn. wohln er gehe. und auch warum, warum es muszte sein". In de verhoogde orkestruimte, geheel met zwart afgedekt, en overstrooid met bloe men. stond blank en onbekleed de kist. de hateliike enge ruimte, waarin bet lichaam van dezen schitterenden Avonturier rus ten moet. Langzaam en geruischloos schoof het too- neelgordiin vaneen, en op het tooneel. even eens in donkere gordijnen gehuld, zag men het orkest van het Concertgebouw onder de leiding van Cornelia Dopper. Ook deze schaar van mannen e*v vrouwen in 't zwart, evenals de zangeres Ilonn Durieo. Onwerkelijke ruischende gelu'den, klage lijke mineurtonen, klinken uit den Engel- schon hoorn, begeleid door contrabas en koper. Dan nemen de violen, hooger en smel tender von toon. de melodie over, en daar na begint Durigo te zingen, het schoone stille afscheidslied, waarin het heimwee naar een betere wereld dan deze aardsche onvergelijkelijk tot uiting komt. „Mir war ouf dieser Welt das Glück nicht hold" Deze onzegbare weemoed en droefgeestig held behoorden niet bij Royaards. en tóch als ieder werker en idealist zal ook hij zulke momenten van verslagenheid en neergang hebben gekend. Van stille fluistering en droeve elegie stijgt het orkest tot een smartelijke po the tick, om ten slotte uit te rulsclien in een diepe geresieneerdheid „ich wandre in die Berge'. Het klinkt haast hoopvol, maar de weemoed blijft overheerschend. En dan als een laatste langgerekte roep naar den hemel, klinkt het „evvig. ewig", opgevangen door de violen, en weer her haald door de zangeres. Als de tonen eindelijk verstorven zijn. rij zen of. een wenk van Dopper de orkest leden van hun zitplaatsen en ook het pu bliek staat op. In eenige minuten van groote stilte, enkel onderbroken door het snikken van hen wier aandoening hun te machtig werd, herdenken alle aanwezigen den Doode. In de voorste rij In den stalles ziet men de donkere gestalte van de we duwe zich oprichten tusschen haar zoons. Weer gaat men zitten, en de dragers be ginnen hun taak. Stuk voor stuk worden de kransen en bloemstukken weggedragen, totdat de kist vrijgekomen is. En als de dragers de kist opheffen, rijzen als uit één man weer alle bezoekers van hun plaats. Zoo wordt Royaards' stoffelijk overschot de schouwburgzaal uitgedragen, waar hij in Danton's Dood in zekeren zin zijn *wa- nenzang zong. Even kalm als men binnen is gekomen, verlaat net publiek den schouwburg. Op het Leidsche Plein, waar een prach tige ruimte afgezet is, en waar duizenden hun belangstelling toonen, heerscht even eens een haast pijnlijke stilte. Van onder den peristyle rijden de auto's met b oemen cn do volgauto's uit. De aanwezigen ontblooten het hoofd als de donkere stoet langzaam langs trekt z,ooals zijn leven is geweest, zoo was ook zijn uitvaartin Schoonheid. Hieronder volgt nog een overzicht der plechtigheid van onzen gewonen verslag ever. Op de baar liggen bloemen van vrouw en kinderen en daaromheen zijn weer vele kransen en bloemstukken, waaronder één met zwarte linten van Willem Mengelberg uitgespreid. Meer dan 100 kransen en bloemstukken zij:i door vereerders en vrienden gezonden. In de hal) is een afgebroken zuil in bloe men opgesteld, die de familie Boissevain er heeft laten plaatsen en daarnaast staat een bronzen beeld, door den beeldhouwer Andriessen vervaardigd. Van de bloemstukken noemen we die van den directeur van den Stadsschouwburg, de directie van het Vereenigd Tooneel, de ar- tisten van het Vereenigd Tooneel, de di rectie van het Concertgebouw, Arti et Ami- citiae, directeur cn leerlingen der Tooncel- school, de N.V. Het Nieuwe Nederl. Tooneel de schouw burgcommissie te Groningen en die te Arnhem. Voorts kransen van Jeanne en Willem Kloos, Jeanne Reyneke van Stuwe, de Amst. Kunstkring „Voor Allen", de Studenten Vereeniging U. S. A., prof. Vogelsang, prof. Slothouwer, Colnot en Poons, Louis de Vries, Magda Janssens. Sophie do Vries, Bart Kreeft, Louis Saalborn, Oscar Tour niaire, John Gobnu, Elias van Praag, de directie van het Schouwtooneel, Cor Ruys cn Tilly Lus, het Utrechtsch Studenten corps, Ver. van Letterkundigen, Architec ture et Amicitia, van de artisten van het Hofstad Tooneel. van de Commissie van Beheer van den Kon. Schouwburg en zeer veel particulieren. Voor den Stadsschouwburg vormden zich om negen uur al groepjes menschen om den uitvaart te zien. Deze groepjes groeiden meer en meer aan, hoe dichter men bij het oogenblik kwam dat de plechtigheid in den schouwburg ein digde. Tegen half elf begon de politie het Leidscheplein af te zetten. Even daarna ver lieten reeds twee auto's vol met kransen den Stadsschouwburg, om zich op te stellen bij de brug van de Stadhouderskade. In de Schouwburgzaal, die om tien uur geheel gevuld is, merken we verschillende autoriteiten op, o.m. den minister van Kun sten en Wetenschappen mr. Waszink en den chef van zijn afdeeling Kunst den heer Vis ser; verder de Amsterdamsche wethouders Ketelaar en Rutgers, den burgemeester van Utrecht mr. Fockema Andreae en nis ver tegenwoordiger van de Universiteit te Utrecht, die indertijd den heer Royaards het eere-doctoraat heeft verleend; prof. Vo gelsang, tegelijk als vriend cn promotor. Ook prof. De Josselin de Jong werd opge merkt, eri dr. Schuylenburg, directeur van het Utrechtsch Centr. Museum. Dan zijn aanwezig vrijwel alle kunstzus ters en -broeders van dr. Royaards, alsmede vele andere kunstenaars. De Amsterdamsche universiteit is verte genwoordigd door den rector-magnificus prof. De Meyere en den secretaris van den senaat prof. Scholte. Verder zijn ook ver schillende andere hoogleeraren aanwezig. Van de voornaamste actrices cn acteurs, die het plechtig afscheid bijwonen, zien we Annie van Ees en Cor v. d. Lugt Melsert, Louis Saalborn, Louis de Vries en W. v. d Horst. Prof. Van Vollenhove vertegenwoordigt de afdeeling letterkunde van de Kon. Aca demie voor Kunsten en Wetenschappen en jhr. C. G. S. Sandberg is er namens het hoofdbestuur van de Maatschappij ter ha- vordering van de woordkunst. Ook het eerste Kamerlid en oud-wethouder voor Kunstzaken te Amsterdam dr. F. M. Wibaut is aanwezig en heeft met zijn echtgenoote plaats genomen in de Koningsloge, waar ook de minister is gezeten. Precies om tien uur vangt het Concertge bouworkest onder leiding van Cornells Dopper het laatste deel van Mahler's Das Lied von der Erde: „Der Abschied" aan. En als Nona Durigo klagend het af scheidslied heeft ingezet, komt mevrouw Royaards en de zoons van den overledene gevolgd door de andere familieleden de zaal binnen, waar zij plaats nemen op de eerste rijen stalles. Plechtig klinkt het gezang en de muziek die onder ademlooze stilte door allen Wordt aangehoord. Nu cn dan wordt deze stilte onderbroken door gesnik, dat sommigen in aandoening niet kunnen onderdrukken Veertig minuten duurt de plechtige uit voering, die, men kan het den menschen aanzien, allen hevig ontroerd heeft. Als de muziek cn het ontroerend gezang verstomd zijn, geeft Cornelis Dopper het sein aan het orkest om zich te verheffen. DE GEWELD? BELANGSTELLING OP HET LEIDSCHEPLEIN. en dit sein wordt niet alleen door de orkest leden, maar door alle aanwezigen in de zaal begrepen cn opgevolgd. Twee minuten lang blijven allen, adem loos stil, staan. Ontroerend is de indruk, die deze stilte verwekt. Het is tien minuten voor elf als de bid ders in de zaal komen en na de bloemen buiten gebracht te hebben, de kist uitdra gen. Onmiddellijk verlaat hierop de familie van dr. Willem Royaards de zaal. Als de geheele plechtigheid is afgeloopen cn de rouwstoet zich buiten reeds in be weging heeft gezet, loopt de schouwburg leeg. Op het Leidscheplein. Ora kwart voor elf rijdt de lijkauto onder de peristyle van den Stadsschouwburg. Vele kransen worden neergelegd op de eikenhouten kist, die intusschen in den auto is geplaatst. De andere bloemen worden in eenige open auto's opgestapeld. Langzaam rijdt de lijkauto het Leidsche plein op. De groote menigte, die zich aan beide kanten van het plein heeft geschaard, ontbloot bij het passeeren van den nutcf met het stoffelijk overschot eerbiedig het hoofd. Een vijftal yplgauto's sluit zich ach ter de lijkkoets aan., Precies om elf uur zet rle stoet zich langzaam in beweging om langs de Nassnukadè, waar ook zeer velen langs de trottoirs zijn geschaard, de De Clercqstrant te bereiken. Van hier gaat het in snel tempo naar de begraafplaats Westerveld. Op Westerveld. Tusschen half een en een uur zijn vele vereerders en vrienden van wijlen Dr, Royaards op de begruafplaats Westerveld gekomen om den overleden meester van het Tooneel de laatste eer te bewijzen. Allen hebben zich in cirkelvorm geschaard om het graf dat onder een zxvanr bemoste ijk boven op een heuvel is gedolven. Als vertegenwoordiger van 11 M. de Ko ningin heeft Jhr. VV. G. A. van Riemsdijk, kamerheer in buitengewonen dienst zich ge voegd bij de vele belangstellenden waarvan de meesten ook het plechtig afscheidscon cert in de Stadsschouwburg hebben bijge vvoond cn waaronder bovendien nog opge merkt worden; Dr. I. H. J. Vos, lid van den tweeden kamer der Staten Generaal en oud-wethouder van Amsterdam, S Maris als vertegenwoordiger van 0e maatschappij Apollo, commissarissen van de Koninklijke vereeniging het Nederlandsch Tooneel, be stuursledcn van de Senaat van het Amster damsche Studenten Corps en vertegenwoor digers van het Utrechtsch Studenten Corps, verschillende leden van de vereeniging van letterkundigen bestuurderen van het ge bouw voor K. en VV te Den Haag. Als de vele bloemen rondom het graf zijn geschikt verschijnt de droeve stoet om ruim een uur. Langzaam heuvelopwaarts voort rijdende tot voor de geopende groeve. F.cni- de doodbidders zijn voorafgegaan, kransen voor zich uitdragende, anderen hebben de baar, bedekt met bloemen van de familie grafwaarts gebracht Daarachter ztjn ge volgd. Mevr. J. Royaards Sandberg en de vier zoons van den overledene, terwijl de lange stoet gesloten ls door kunstzusters on kunstbroeders. Onmiddellijk nadat de familie zich voor de groeve heeft geplaatst cn de kist is neer gelaten treedt Jhr. van Riemsdijk naar vo ren en legt namens IJ M. de Koningin op het graf een krans neer van witte seringen, aronskelken cn palmen, waaraan een wit lint is bevestigd in het goud bedrukt en met een kroon cn de letter W. In gedachten blijven dan alle omstanders enkele oogcnblikken rondom de groeve ver wijlen. Mevr. Royaards geeft de bouquet Roode rozen die zij in haar rechter arm heeft gedragen over aan Dr. Royaards oud sten zoon. die daarop de bloemen naast d krans van de koningin op het grof legt. Dan spreekt Mr. \V. Royaards. de oudste zoon van den ontslapene enkele woorden van dank. Ik dank, zoo zegt Mr Royaards. de ko ninging dal zij op deze wijze de nngednch tenls van mijn vader heeft willen huldigen en ik verzoek Jhr. van Riemsdijk dien dank aan II M te willen overbrengen Ik dank vervolgens alle autoriteiten di hier aanwezig zijn cn alle vrienden, ook dp genen die niet aanwezig zijn. voor de vriend schop cn den steun welke zij mijn vader in zijn leven hebban gegeven Hierna was de clroeve plechtigheid geëindigd. Tijdelijk benoemd tot leeraar aan de Rijks H.B.S. te Appingedam G. Nieuwhof te Groningen idem tot leerares aan de Rijks II.B.S. ts Winterswijk juffr. C. M. Meewis te Amsterdam. Op verzoek met ingang van 1 September 1929 eervol ontslagen met verzoek als leeraar aan de Rijks H.B.S. te Sneek M. Wierstra op verzoek eervol ontslagen met ngang van 1 Augustus 1929. met dank L. Vikkema, als coniroleerend geneesheer bij de Rijksverzekeringsbank bij beschikking van den minister van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen is dr. II. Groot te Bus- sum tot wëderopzeggens toegelaten als pri vaat docent in de faculteit der wis en na tuurkunde aan de Rijks Universiteit te Utrecht voor onderwijs in bizondere hoofd stukken uil de sterrekunde. Met ingang van 1 Maart eervol ontslagen ]p commies der Posterijen en Telegrafie J. Vrij ft. Met ingang van 1 Maart eervol ontsla* gen de reserve kapitein C. M. van Andel. van het 6e regiment Infanterie. Eervol ontslagen de reserve kapitein C. G Bremer van het 4e regiment Infanterie. Met ingang van 1 Februari op verzoek eervol ontslagen de reserve-eerste-luite nanls P. U. Rijpma en A M. I. Hoogendam onderscheidenlijk van het 9e regiment In fanterie en de Schoolcompagnie van den Motordienst en met ingang van 10 Februari de reserve-eerste-luitenants H. A. Sonnega. van het le regiment Infanterie. Op verzoek eervol ontslagen de reserve- officier van gezondheid 2e klasse O F. Sta lemnn, van het personeel van den Genees kundigen Dienst der landmacht. Secretarissgeneraa/ van het Permat nent Hof van Arbitrage Mr. J. KODEÏUTSCH. t De teraardebestelling Te Maastricht is Maandagmiddag het stof- iijk overschot van den substituut-officier van justitie aldaar mr. J. Koderitsch ter aarde besteld. De stoet die zich had opgesteld in het ziekenhuis Calvariënbcrg vvercl voorafge gaan door acht leden van het politiecorps. Dc lijkwagen was geëscorteerd door zestien marechaussees, terwijl zestien rijlcsveld wachters volgden. In het tiental rijtuigen en auto's die aansloten, merkten wij op, be halve de zusters van den overledene, ds Bax, de vertegenwoordigers van de rechter lijke macht, de balie, hoofdofficieren der marechaussee, den commissaris van politie cn verschillende autoriteiten. Er was veel belangstelling. (N.-R. Ct) BEGRAFENIS K. O. UHLENBECK Maandagmiddag is op Oud Eik en Duinen te 's-Gravenhage ter aarde besteld het stof felijk overschot van den heer K. O. Uhleri- beck, oud-assistent-hoofdadministrateur van de Billiton-Mlj. In den stoet bevonden zich o.a. de heeren E. A. Pan, oud-directeur van de Dillitori-Mij, de oud-resident K. Peereboom, on de heer J. M. van Gogh. administrateur dep. van koloniën. Aan de groeve heeft ir. D. A. Koster een laatsten groet gebracht aan de overledene, die als een man gestreden heeft en tot het laatst gewerkt voor zijn gezin. Onder de vele goede eigenschappen van den hee» Uhlenbeck behoordon rechtvaardigheid en vriendelijke tegemoetkoming. Nooit werd vergeefs op hom een beroep gedaan en per soonlijk was spreker hem dankbaar voor zijn hulpvaardigheid en vriendschap. Nadat namens de familie was dank ge zegd voor de belangstelling, werden vele bloemstukken op het graf neergelegd waaronder ook een krans van het perso- van de Bi 11 ton-Mii. STATZONSCHEF LEIDEN. Tot opvolger van den heer Van den Born die met ingang van 15 Mei naar Apeldoorn is overgeplaatst, is tot chef von het station H.S.M. teLeiden benoemd de heer J. van Gijn. thans onderstationschef aan het Cen traalstation te Amsterdam NOODLOTTIGE VAL. Zondagavond is te Helmond een zekere van B., die huiswaarts ging, uitgegleden, tengevolge waarvan hij een hersenschud ding bekwam. Hedenmiddag is de mau overleden. Tn den ouderdom van ruim 73 jaar is in het Zuiden van Frankrijk overleden mr. L. P .M. 11. baron Michiels van Verduynen. «ecretaris-gcneraal van het Permanent Ilof van Arbitraire. De overledene, die 23 Augustus 1855 to Roermond was geboren, studeerde te Lei den in de rechtswetenschappen cn vestigde zich na zijn promotie in 18S0 als advocaat te 's-Gravenhage. In 183-4 werd hij gekozen tot lid van den Gemeenteraad en in 1887 tot wethouder. Hij bekleedde dit ambt slechts kort, n.l tot 1888, toen het toenmalige kiesdistrict Bre da hem een plaats in de Tweede Kamer eraf. Zijn mandaat als. Kamerlid werd bij herha ling door genoemd district vernieuwd Ba ron Michiels van Verduynen werd ten slot te voorzitter van de Katholieke Tweede Ka merfractie Ook heeft baron Michiels van verduynen zitting eehad in de Provinciale Stalen van Zuid Holland. Baron Michiels van Verduy nen heeft deel uitgemaakt van de Tweede Kamer tot 1904. toen hii benoemd werd tot secretaris-generaal van het Permanent Hof van Arbitrage, als oovolger van jhr mr Ruyssenners. Hij heeft het hooge ambt tot zijn dood toe vervuld. Baron Michiels van Verduynen was Com- inandenr in de Orde van den Nederland- <chen Leeuw en voorts gerechtigd tot het dragen van verscheidene hooge buitenlaod- sche ridderorden. O a. was hij begiftigd met het Grootkruis in de Orde van den HeilU gen Gregorius den Groote. in de orde van de Kroon van Italië en in de Jezus Chris tus-orde van Portugal. Hij was voorzitter van de Vereeniging van Nederlandsche Ridderorden, president- commissaris von de Biilletin-Mnntsrhanpij en commissaris van de Nederlandsche Ko loniale Petroleum-MnntschappiJ. onder voorzitter van de vereeniging „Nationaal Fonds tot ondersteuning van de nagelaten betrekkingen in Nederlandsch Indië geval len militairen en bestuurslid van verschil lende andpre verecnigingen op maatschap pelijk gebied. EEN NIEUW GEBOUW VOOR HET DAG BLAD HET VOLK. Terrein aangekocht nabij het Hekelveld to Amster dam. Naar Met Volk verneemt, is de nieuwe n.v. De Arbeiderspers dezer dagen door aankoop in het bezit gekomen van het reeds eenige jaren braak liggende terrein, gele gen in het begin van de Spuistraat bij het Hekelveld te Amsterdam, benevens van een aantal aangrenzende panden aan de Kngelsche steeg en aan het Groot-Hemel rijk. Het voornemen bestaat, om na slooping dezer panden, op het terrein dat dan een totale oppervlakte zal hebben van ruim 2000 M5„ het nieuwe drukkerij- cn dagblad bedrijf te vestigen, dat de basis en het cen trum zal worden van de socialistische dag bladpers in ons land. Tn het te stichten ge bouw zullen, naast Het Volk,, de drukkerij Vooruitgang en de uitgeverij Ontwikkeling, die thans alle aan de Keizersgracht ge huisvest zijn, worden ondergebracht. Reeds is tot architect van den bouw aangewezen ir. J. W. Buys to 's-Graven hage. TERREINVERBETERING SCHIPÏlOLr Een crediet van 212.000. Door B. en W. van Amsterdam woFdt aan den Raad voorgesteld op het vliegveld Schiphol vóór het stationsgebouw langs de aangrenzende loods een verbindings weg aan te leggen. De kosten hiervan zul ten bedragen 212.000. STENHUIS VAN HET TOONEEL. De heer Stenhuis heeft in het Volk mede gedeeld, dat hij in elk geval de eerste jaren van publiek terrein verdwijnt.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 6