DE EEMI ANDEU
A. H. VAN NIEUWKERK
^ontferdag 7 Februari 1929
27e Jaargang No. 186
BU1TENLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND
DE LICHTSTAD IN HET
DUISTER
Brand in een tunnel
DE ARRESTATIE VAN
DE VALERA
Complete Woninginrichting
Speciale aanbieding CLUBFAUTEUILS
VON GUERARD NEEMT
ONTSLAG
Het Rijkskabinet heden
bijeen
ONGEVAL MET EEN
BALLON
DE WOELINGEN TE
COLOMBO
Talrijke ernstige
buitensporigheden
MARIA-CHRISTINEt
DE ROMEINSCHE
KWESTIE
Zondag teekening van
't accoord
TROTZKI'S
VERWIJDERING
ABONNEMENTSPRIJS
pci 3 maandeo vooi Amersfoort f2.10 per maand 0.75 p-r
week (met gratia verzekering tegen ongelukken' I 0l7'/j.
Binnenland tranco oer post per 3 maanden f3.- Afzonde. Iljke nummers r 0.05.
POSTRKKHNING 47910 TEI.KFOON 1NTRRC 515
Dl DECT EUR UITG EVER. J.VALKHOïT
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f ID5 met inbegrip vat» een oewijsnumtnef,
elke regel mee» f0 25 Ltefdadigheids-advertentiën voor de
helft vao den priji - Kleine Advertentièo ..KE1TIES" bi» vooruitbetaling 4 regels
50 cent elke regel meet 10 cent, driemaal plaatsen I.— Be<vt|snummei eatr» *005
ü-* onderhandelingen over de
groote coalitie in Dnltschland.
Een minister van het cen
trum dreigt zich uit do regeo-
ring terug te trekken.
Aan de vele berichten, die den laatsten
tijd zich bezig hielden met de voorgeno
men vorming cJpr eroote coalitie in Dnitsch-
land, viel eigenlijk geen touw vast te knuo-
pen. Nu eens verluidde, dat alles naar
wensch ging en dat de door rijkskanselier
Hermant» Muller nagestreefde kabinetsher
vorming weldra haar beslag zou krijgen op
een wijze, die alle Dartiien bevredigde dan
weer w-»rd het publiek erover ingelicht, dat
de onderhandelingen zich niet ontwikkelden
op een manier, die de hoop op een regeling
der aangelegenheid rechtvaardigde. Hef
schijnt, dat deze pessimistische berichten de
waarheid nog het best benaderen
Vooral Dinsdag zag het er met de vor
ming der grooto coalitie buitengewoon on
gunstig uit. De eischen, die het centrum
heeft gesteld, blijken een ernstig belefsel
te zijn voor het tot stand komen van
vergelijk inzake de verbreeding van den
grondslag .der Duitsche regeering. Genoem
de partij heeft namelijk te kennen gegeven,
dat het twee zetels meer verlangt dan hef
aantal, waarover het thans beschikt. He
meeste partijen schijnen hiertegen geen
overwegende' bezwaren te hebben, doch de
Duitsche Volkspartij is ondertusschon nief
bereid aan deze verlangens van t centrum
tegemoet te komen. De Duitsche partiiei»
hebben Dinsdag nog breedvoerig onderhan
deld, maar het lukte niet de uileenloopendn
standpunten nader tot elkaar te brengen
Het verzet der Duifsche Volkspartij is zelf«
voor den minister van 't centrum Von Gut»
rard, nadat zijn groep een vergadering had
gehouden, aanleiding geweest een bezoek
te brengen aan den rijkskanselier om dezen
ervan te verwittigen, dat de houding der
Duitsche Volkspartij er hem toe noopte af
te treden als minister voor 't verkeerwezen
Hermann Muller, inziende, dat deze stap
noodlottige gevolgen kon hebben en een r"
geling naderhand ten zeerste zou bemoei
lijken, wist Von Guerard, nadat deze over
leg had gepleegd met zijn fractie, er noch
tans toe te bewegen zijn besluit nog een
korte wijle uit te stellen. Woensdagmiddag
te twaalf uur zou de beslissing vallen Deze
korte opschorting der ontslagaanbieding
brarl t voor Hermann Muller het voordeel
rnee. dat hjj in den tussehentijd ziin intpr-
venliepogingen kon voortzetten. Elke voor-'
spelling echter, of hij zal slagen, is op dit
ooge-nblik gewaagd de nuchtere feiten zul
len trouwens toch wel spoedig een duide
lijke taal spreken en tevens leeren. of het
dreigement van 't centrum het door deze
parlij gewenschte effeët zal sorteeren.
Niet alleen stuit de regeeringsvorming in
het rijk op moeilijkheden, doch ook. wat de
reconstructie van 't kabinet in Pruisen be
treft. waar men eveneens aan een regee
ring op de basis der groote coalitie het aan
zijn wil geven, heeft het heel wat voeten in
de aarde om tot overeenstemming te ko
men. Zoonls men weet. is de Duitsche Volks
partij niet in de Pruisische regeering er
tegen woorigd. Zij zal daarin echter thans
worden opgenomen, maar de moeilijkheid
schijnt nu o.a. hiprin te bestaan, dat hpt
centrum wenscht te behouden wat het bezit
en er niet voor te vinden is aan de Duitsche
Volkspartij ëón zijner zetels af te staan. Nu
behelzen de laatste berichten met betrek
king tot de crisis in Pruisen wel, dot de
kansen op een accoord zijn gestegen, maar
men doet goed af fe wachten hop de reali
teit der naaste toekomst eruit ziet.
In elk geval kan niet worden geloochend,
dat het politieke geschipper te Berlijn
Duitschlands prestige op het oogenblik nu
niet bepaald versterkt. En juist nu dient
haar gezag stevig en wel gefundeerd te zijn*
immers het zal niet lang meer duren, of
de deskundigen tijgen aan 't werk om t
vraagstuk d er Duitsche schadevergoeding
definitief te regelen. Daarbij staan voor
Duitschland ontzaglijke belangen op het
spel, waarvoor alleen dan nadrukkelijk kan
worden opgekomen, wanneer er in den
boezem er regeering een volstrekte eens
gezindheid bestaat.
Naschrift. Nadere berichten houden
in. dat het centrum aan zijn eischen heeft
vastgehouden en dat Von Guerard ontslag
heeft genomen. Deze vaststelling houdt in,
dat de bemiddelingspogingen tot geen re
sultaat hebben geleid.
DE TOESTAND VAN DEN KONING.
L O n d e n, 6 Febr. (V. D.) Volgens de laat
ete beri- 'lten van he' Buckingham Value» is
er geen verandering in den toestand van
den koning.
DE KOUDE GOLF BREIDT ZICH UIT.
Gisteravond 16 graden vorst
te Berlijn.
Berlijn, 6 Febr. (H NDe koude golf
breidt zich steeds meer uit De kern \an
het omvangrijke hoogdrukgehied ligt thans
boven de Oostzee l)e koude luchtstroomen
zijn reeds fot voorbij de Wezer donrgedron
ge.» Aangezien hel tevens helder weer is,
wordt verwacht, dat de koude nog zal toe
nemen Te Berlijn vroor het vanavond
reeds Ifi graden, zoodat de temperatuur in
den loop van den naclil wel tot 20 graden
onder nul zal dalen.
Een euveldaad van de
communisten
P a r ij s, 6 F e b r. (H. N.) Een groot deel
van Parijs is door een kortsluiting, die
Woensdagmorgen tegen half tien in de
electriciteilsfabriek van St. Ouen ontstond,
van elcctrischen stroom verstoken geweest,
wat des te onaangenamer was. omdat een
dikke mist boven de stad hing. In de fa
briek te St. Oucn is brand ontstaan in een
onderaardschen tunnel, waar hoogspan
ningskabels liggen. Door de brandlucht van
de smeulende caoutchouc werd de brand
spoedig bemerkt, doch dikke rookwolken,
die uit den tunnel opstegen, hinderde de
brandweer een tijdlang om in den tunnel
door te dringen Over den omvang van de
aangerichte schade is nog niets te zeggen,
evenmin omtrent den tijd, welke het her
stel in beslag zal nemen Vanavond bij het
vallen van de duisternis moet een groot
deel van de Parijsche warenhuizen, zaken
cn bureaux het zonder elèctrisch licht doen
Over de oorzaak van het ongeluk loopen
verschillende geruchten. O.a. wordt be
weerd dat de communisten hierbij d« hand
in het spel hebben gehad in verband met
de interpellatie over de vrijlating van der»
afgevaardigde Marty.
Nog altijd is hij „ongewenscht"
in Ulster
De Valera's arrestatie kwam niet onver
wacht. Mei de mogelijkheid ervan was
reeds rekening gehouden, zoodra de Valera
besloten had. een uilnoodiging aan te ne
men voor de opening van een bazar ten
bate van de Gaelic League te Belfast, aldus
wordt aan de Tel. bericht. Twee jaar gele
den vaardigde de regeering van Noord-
Ierland een decreet uit, waarbij de Valera
cn enkelen anderen den toegang tot Ulster
ontzegd werd llecds tweemaal is de Valera
op grond van dit decreet gearresteerd on
weer teruggezonden naar den Ierschen
Vrijstaat.
ALDEGONDESTHAAT 103-105-107
FEL 643
GROOTE SORTEERING
CLUBFAUTEUILS en
THEEiVIEUBELEIV
Het Centrum houdt aan
zijn eischen vast
B e rl ij n, 6 Febr. (II. N.) Vanmiddag heeft
het bestuur der Centrumsfractie over de
laatste bemiddelingsvoorstellen van den
rijkskanselier beraadslaagd, volgens welke
het Centrum in het rijkskabinet voorloopig
nog de portefeuille van justitie zou verkrij
gen en later, indien de kabinetswijziging in
Pruisen tot stand zou zijn gekomen, nog een
derde portefeuille. Het bestuur van de Cen
trumsfractie achtte dit voorstel onaanne
melijk, aangezien het tegenover de vroegere
voorstellen een achteruitgang beteekende
Naar uit parlementaire kringen verluidt,
heeft de Centrumsfractie de gelijktijdige re
organisatie van het kabinet in het rijk en in
Pruisen van de hand gewezen en terstond
de benoeming van nog Iwpa Centrumsminis
ters verlangd. Slechts onder deze voorwaar
den zou het partijbestuur van het Ccnlrum
bereid zijn de landdagfractie voor te stellen
aan de Duitsche Volkspartij 2 zetels in het
Pruisische kabinet af te staan.
De vertegenwooriger der Duitsche Volks
partij moet tegenover den rijkskanselier dit
voorstel van het Centrum vour de Duitsche
Volkspartij onaannemelijk hebben genoemd
Nadat de partijvoorzitter van het Centrum
en de fractievoorzitter nog een bezoek aan
den rijkskanselier hadder. gebracht, heeft
minister von Guerard var.avond zijn ver
zoek Lot ontslag ingediend Het rijkskabinet
zal morgenochtend vergatj 'en om over den
door dit ontslag ontstancn toestand te be
raadslagen.
De Sociaal Democratische rijksdagfractie
is na de rijksdagzitting bijeengekomen om
over den toestand te beraadslagen. Alge
meen was de opvatting van de fractie, dat
het ontslag van den minister van hel ver
keerswezen voor het kabinet tot geen ver
dere gevolgtrekkingen behoeft te leiden en
dat de rijkskanselier en de overige minis
ters kunnen aanblijven.
DE VALERA.
Toen de Valera dan ook van Dublin naaf
Belfast vertrok, in weerwil van een waar
schuwing van het ministerie van Binnen-
landsehe Zaken, dat het betreffende decreet
van de regeering van Ulster nog steeds van
kracht was en zou worden toegepast, werd
hij gearresteerd, zoodra de trein het eerste
grensstation had bereikt. De arrestatie had
plaats zonder eenige ordeverstoring cn de
Valera werd naar Belfast gebracht, waar
hij heden voor het gerechtshof zal verschij
nen, beschuldigd van overtreding der wet.
In de kringen von de Gaelic League Ie
Belfast had men gehoopt, dat de regeering
van Ulster de Valera zou toestaan, den
bazar te openen, in weerwil van dit uits
wijzingsbe\el. De toestand in Ierland, zoo
redeneert men hier, is de laatste twee jaar
geheel veranderd. De Valera heeft den eeo
afgelegd en is leider geworden van de op
positie in het parlement van Dublin cn
inderdaad is eenmaal aan de Valera ver
lof gegeven, het gebied van Ulster te be
treden, n l voor het bijwonen der begrafe
nis van kardinaal O Donnell.
In hongerstaking?
Londen, 0 Febr. (H N.) Naar verluid
zou de gister gearresteerde De Valera in
hongerstaking zijn gegaan.
TIEN ZIGEUNERS DOODGEVROREN.
Een gcheele familie uitge
storven.
Praag, 6 Febr. (H. N.) Naar de bladen
melden is bij Reigersdorp bij Moravisch
Schönberg een uit 10 personen bestaande
zigeunerfamilie gevonden die allen dood
gevroren waren De zigeuners hadden on
der den blootcn hemel hun tenten opgesla
gen en vóór de tenten vuren aangestoken
Waarschijnlijk zijn zij ingeslapen toen het
vuur nog brandde, cn later, toen dit ge
doofd was, doodgevroren.
Vier zwaar gewonde personen
en een vernielde ballon in
Sleeswijk Holstein
gevonden
B e r 1 ij n, 6 Febr. (H. N.) Naar de Vos
sische Zeitung \erneemt, is vanmiddag bij
het dorp Bennecke in Sleeswijk Holstein
een ballon met 4 inzittenden verongelukt
Volgens gevonden aanwijzingen moet de
ballon uit Berlijn afkomstig zijn. Boeren
vonden de vier passagiers met bloed over
stroomd en zwaar gewond liggen. De gon
del was geheel vernield en de ballon zelf
gescheurd. Ken ontboden geneesheer ver
leende de eerste hulp.
Naar het blad verneemt, is vanmorgen te
Berlijn de vrije ballon Graf Zeppelin van
de Duitsche vereeniging voor de luchtvaart
onder leiding van den politiecommissaris
Oxé opgestegen. Oxé zou op deze vlucht
examen als bestuurder afleggen. Aangezien
tot nu toe geen bericht van landing is ont
vangen vreest men temeer dat dit de bij
Benecke verongelukte ballon is.
AUTOBUS DOOR HET IJS GEZAKT.
Twaalf dooden.
Helsingfors, 6 Febr. (H. N.) In de Finsche
golf is een autobus, waarin zich 12 perso
nen bovonden, door het Ijs gezakt. Allen
zijn verdronken.
BRAND IN EEN WARENHUIS,
Twee arbeiders levensgevaar
lijk gewond.
Parijs, 6 Febr. (H. N.) In de voorstad
Aubervilliers is vanmiddag brand uitge
broken in een warenhuis, dat uit huut op,
getrokken was en een oppervlakte van 1200
M2. besloeg. Het gebouw is geheel uitge
brand. Het gelukte de brandweer de aan
grenzende gebouwen te beschermen. Twee
arbeiders zijn levensgevaarlijk gewond. De
oorzuak is vermoedelijk in kortsluiting te
zoeken.
DE VORST IN ITALIË.
Hoe kond het is in het Zuiden.
De hevige vorst heeft reeds een aantal
slachtoffers gemaakt. Op een in de golf van
Napels liggend schip werd een kok, die uit
de heete kombuis in de buitenlucht kwam,
zoodanig door de koude bevangen, dat hij
na overbrenging naar een ziekenhuis over
leed. Ook een oude vrouw te Napels is ten
gevolge van de koude overleden. Tarento
ligt geheel onder de sneeuw en ook het
eiland Sicilië en Messina zijn met zulk een
dikke sneeuwvacht bedekt, dat de telefoon
verbindingen bijna alle gestoord zijn. Het
verkeer te Venetië wordt door het vele
drijfijs op de lagunes ten zeerste bemoei
lijkt en de Po is op eenige plaatsen geheel
toegevroren. Te Parrna heeft men een tem
peratuur gemeten van 27 graden Fahren
heit.
De toestand verergerd
HET WEER VAN MORGEN.
Hoogste burometerstand: 779.2 te
Breslau.
Laagste barometerstand: 750.1 te
Isafjord.
Verwachting tot den avond van
8 Februari:
Meest matige O. tot Z. O. wind
half tot zwaar bewolkt, droog weer
strenge tot matige vorst in het N.
in het Z. matige tot lichte vorst.
BOTSING TUSSCHEN MIJNWERKERS
EN POLITIE.
Verscheidene personen gewond
Londen, 6 Febr. (H. N.) Tn graafschap
Monmouth namen vandaag 700 vverklnoze
mijnwerkers een dteigende houding aan
tegen niet-georganiseerdo mijnwerkers die
in de mijn Nine Mile Point werken D<-
polltie moest tweemaal een charge rnel
haar gummistokken uitvoeren alvorens het
haar gelukte de menigte uiteen te drijven
Verscheidene personen zijn licht gewond.
Uit Colombo wordt d.d. 5 Febr. aan de
Tel. bericht:
In het verdere verloop van den dag is de
toestand zoo ernstig geworden, dat wel
haast van een opstand kan worden gespro
ken.
Politie-agenten en brandweerlieden, die
de vele gestichte branden wilden blusschen,
werden met steencn bekogeld en talrijke
personen werden gewond. De politie van
het hoofdbureau slaagde er niet in de me
nigte uiteen te drijven en moest andere bu
reaux alnrmeeren. Bij de talrijke charges
zijn minstens vier personen gedood en
waarschijnlijk is een groot aantal personen
gewond.
Na afloop van de werkzaamheden in de
spoorwegwerkplaatsen, keerden de aldaar
gestationneerde agenten naar het politie
bureau terug, waar zij verlof kregen naar
huis te gaan. Onderweg werden zij echter
op bijna eiken hoek met een regen van
steenen begroet.
Ten slotte slaagde een detachement poli
tie erin een man te arresteeren. die twee
agenten had aangevallen. De menigte deed
hierop een nieuwe aanval op het politiebu
reau en eischte vrijlating. De politie weiger
de evenwel en de menigte stak vervolgens
door middel van brandende palmbladeren,
twee huizen, nabij het politiebureau, in
brand, evenals een kleinen winkel. De elec-
trische geleidingen naar het hoofdbureau
werden doorgesneden, waardoor het gehee-
le blok huizen in duisternis werd gehuld.
Door het afsnijden der telefoondraden werd
het bovendien onmogelijk telfonisch assis
tentie te requireeren.
De brandweer, die inmiddels was gearri
veerd. werd de doorgang versperd en drie
brandweerlieden werden ernstig gewond. De
andere spuitgasten zochten een toevlucht
in een nabijgelegen theater en de menigte
eischte van den directeur, dat hij de vluch
telingen zou uitleveren, hetgeen hij echter
weigerde. Een oogenblik scheen het, dat ook
het theater in brand zou worden gestoken,
doch het volk vergenoegde zich er ten slot
te mee den auto der brandweer in brand te
steken.
De Spaansche koningimmoeder
overleden
Kardinaal van Rossum tegenstander
De Romoinsche correspondent van de
Frankfurter Ztg rneldt aan zijn blad, dat
de paus tot dusver zijn standpunt met be
trekking tot de Romeinsche kwestie nog
niet heeft bepaald, maar den raad inwint
der kardinalen. Van dezen zouden zich nog
slechts enkelen tegen de voorgenomen re
geling verklaard hebben. Als leider van de
oppositie geldt kardinaal van Rossum. de
prefect van de propaganda Daar de onder
handelaars reeds tweemaal, op 6 Decem
ber on op 14 Januari, den stand der onder
handelingen in een geteekend protocol heb
ben vastgelegd, zullen deze, als er geen kink
meer In den kabel komt, wel spoedig in het
openbare stadium moeten overgaan.
Een telegram aan de Times uit de on
middellijke omgeving van kardinaal Gas-
parri meldt, dat de overeenkomst tuöschen
Italië cn het Vaticaan inzake het herstel
de facto van den kerkelijken stant Zondag
geteekend zal worden, waarna de paus op
12 Februari, den verjaardag van zijn troons
bestijging, een toespraak in den St. Pieter
zal houden over dit onderwerp.
DE BET VAN TUNIS ERN8TIG ZIEK.
De bey van Tunis is sinds enkele dagen
nog al ernstig ziek. In zijn omgeving maakt
men zich ongerust. I
COOLIDGE OVER HET HERSTEL»
VRAAGSTUK.
Washington. 5 Febr (V.D.) Het Wit
te Huis verklaarde heden, dat Coolidge
hoopt, dat niet een Amerikaan tot voorzit
ter van de deskundieeneonferentie zou
worden gekozen, daar Amerika daaraan
niet rechtstreeks deelneemt. De Amerikaan-
srhe regeering is nog steeds van meening,
dat er geen verhand mag worden gelegd
tusschen de schuldenkwestie en het her-
«telvraagstuk.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de konin
gin-moeder Maria Christine gistermiddag
te half vier is overleden. Zij was een
boren aartshertogin van Oostenrijk en
werd 71 jaar oud. Zij was de tweede gema3
lin van koning Alfonso XII Toen deze in
November 1885 overleed, werd zij regentes,
daar de tegenwoordige koning Alfonso pas
zes maanden later het levenslicht aan
schouwde. Tijdens diens minderjarigheid,
lot 17 Mei 1902, voerde zij het bewind.
Zal Duitschland hem opnemen
Berlijn, 5 Febr (V.D.) Naar de Vossl-
sche Zeitung schrijft, schijnt het dat in-
officieel in Duitschland navraag gedaan is,
hoe de Duitsche regeering reageeren zou,
wanneer Trotzki zijn domicilie in Duitsch
land zou kiezen In de zitting van het
rijkskabinet van Dinsdagmiddag zou deze
vraag zijn besproken. Acute beteekenis
krijgt het vraagstuk echter pas, wanneer
een bepaalde aanvrage of een voorstel tot
het uitreiken van een pasvisum ingediend
is. De Vossische Zeitung is van meening
dat er geen twijfel bestaat, of Trotzki zal
vergunning krijgen in Duitschland te ver
blijven.
DE GRIEP-EPIDEMIE IN BELGIE.
Scholen gesleten.
Naar de correspondent der N. R. C. te
Brussel meldt, is het aantal griepgevallen,
vaarvan sommigen met doodelijken afloop,
sedert een paar weken, het heele land door
weer aanzienlijk toegenomen. Te Brugge is
ongeveer een derde der bevolking bedlege
rig cn moesten twee katholieke middelbare
scholen worden gesloten. Ook het militaire
hospitaal ligt vol zieken.
In het Groot-hertogdom Luxemburg blijkt
de griep-epidemie eveneens reeds heel wat
slachtoffers te hebben gemaakt. Sommige
scholen, o.m. het collegium te Echternach,
moesten wegens ziekte van de helft der
leeraren en leerlingen, tijdelijk gesloten
worden.
Nader wordt gemeld
Ook de lessen aan de Nederland8che
school te Brussel zijn geschorst.
SLACHTOFFERS VAN GAS* 1
VERGIFTIGING.
Een gezin te Antwerpen, bestaande uit
een vrouw en vier kinderen, is door licht
gas vergiftigd De vier kinderen zijn om het
leven gekomen.
