Electrisclie Gas- en
Petroleumkachels.
WILLEM^ GROENHUIZEN
DE EEMLANDER1
Dinsdag 19 Februari 1929
BUITENLANDSCH OVERZICHT
''HÏin'trttffiS TTRA\/OL
A. v. d. WEG.
LAMGESTRAAT 2S
Haarden, Kachels en
Fornuizen.
Modern gedieven Zilvsrsnwerken
WEST-EUROPA IN DE
KOUDE
Schepen in het ijs
27e Jaargang No. 196
DE REGELING VAN DE
ROMEINSCHEKWESTIE
Geen toetreding tot den
Volkenbond
DE VERWARRING IN
AFGHANISTAN
Hij verleent subsidies
BRUTALE OVERVAL
ZEPPELIN-TOCHT
NAAR EGYPTE
Dr. Eckener optimistisch
BARAKKEN
INGESTORT
GASKRAAN GEOPEND
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 12.10. per maand f 0.75. per
wcck (met gratt# verzekering tegen ongelukken) f 0.17'Zg,
Binneniaod tranco per post per 3 maandco f3.-. Afzondcilijke nummers i 0.05.
POSrREKKNING 47910 TELEFOON INI ERG 515
DIRECTEUR - UITG EVER: J.VALKHOFF
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN 1301-4 reoels105 m(M inbt9"ip v00 een bewijsnummer.
elke regel meer f0.25. Llefdadigheids-z.dvertentl6o voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentlën ..KEITJES" bi) vooruitbetaling —5 'egels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I.Bewijsnummer extra 0 05
Frankrijks kerkelijke politiek.
Een guerilla-oorlog tegen
den Franschen premier. De
positie van het kabinet ernstig
bedreigd
Te Parijs vergaderen op het oogenblik de
deskundigen, die met vereende krachten er
naar streven een definitieve oplossing te
zoeken met betrekking lot het vraagstuk
der Duitsche schadevergoeding. Niet alleen
Duitschland. maar ook Frankrijk heeft het
grootste belang bij de regeling, die te.°cni
ger tijd tot stand zal komen. De politieke
partijen in Fr.mkri.iK hadden dan ook een
soort godsvrede gesloten, waarvan de strek
king was, dat zij niets zouden doen gedu
rende den tijd, dat de experts vergaderen,
waardoor de regeering onnoodige moeilijk
heden zouden kunnen worden bereid. Men
krijgt evenwel niet den indruk, dat aan
deze afspraak al te zeer de hand wordt ge
houden Integendeel- tusschen "t ministerie,
aan welks hoofd Poincüré staat, en de link
sche partijen wordt een afmattende gue
rilla oorlog gevoerd, die door hardnekkig
heid wordt gekenmerkt.
Wellicht herinnert men zich. dat er Vrij
i1ög reeds schermutselingen hebben plaats
gehad ten aanzien van het vraagstuk dei
amnestie Dit was echter nog niet het erg
ste. Fr dreigen namelijk veel ernstiger
botsingen, die verband houden met de af
zonderlijke bepalingen ten gunste van de
missies en kerkelijke vereenigingen, welke
in de aanvullende begrooting zijn opgeno
men en waaromtrent reeds maanden lang
een felle strijd is gevoerd.
Donderdag hebben de. linksche partijen
een niet onaanzienlijk succes kunnen «boe
ken Door een m tactisch opzicht buiten
gewoon handig offensief zijn zij er in de fi
nancieele commissie in geslaagd om met
twintig tegen zeventien stemmen pen be
sluit aangenomen te krijgen, volgens het
weik de desbetreffende artikelen uit het
aanvullend crediet dienen te worden ge
licht. De regrering verkeert dus in een
weinig begeerènswaardige positie, daar er
\oor haar nu niets anders op zit dan een
beroep te doen op de Kamer in haar ge
heel. Zij zal hierbij haar toevlucht nemen
tot een intimidatiemiddel, dat zij de laatste
tijden bij voortduring gebruikt: zij zal na
mel'ik de kwestie van vertrouwen stellen
Volgens de schikkingen, die tot dusver
zijn getroffen, zal de'aanvullende he.groo
ting reeds in de eerste dagen van de vol
gende maand in behandeling worden gp
romen De correspondent der Vossischc Zei
fung te Parijs Is van ge\oelcn. daf de po
sitie van *t kabinet op dit oogenblik veel
gevaarlijker is dan bij vorige gele"enh°den
toen het ook spande, daar. wat de ïntegri
teit betreft van de wetgeving inzake do
scheiding van kerk en staat, ook de radicale
linksche partijen zich kanten tegcr het mi
njsterie. hetwelk zij drie jaren lang ge
trouwelijk hebben gesteund. Dit kan op
een ondubbelzinnige wijze afgeleid worden
uit de houding, die de vertegenwoordiger?
der radicalen in de financieels commissie
hebben aangenomen.
Dat de tactiek van links tot nog toe niet
zonder sin ces is gebleven, kan opgemaakt
worden uit de omstandigheid, dat de meer
derheid. waarop het ministerie-Poincaré nog
in staat is te steunen, bij elke stemming
hoe lor.trer hoe kleiner* wordt. Zoo heeft
het Vrij lag bij de discussies over de am
necjp niet. zmals door den president in d»
z't ing van de Kamer werd verkondigd.
320 stemmen verkregen. maar. geluk -lil
het Journal Officiel blijkt, slechts 290. Hier
uit volgt, dai het kabinet derhalve van de
00g ofgevaardigden, waaruit op het oogen
blik de Frnnsche Kamer bestaat, niet eens
de. helft thans meer achter zich heeft
Wel mag het niet waarschijnlijk worden
geacht, dat men het tot een regeering?
crisis zal later, komen, voordat het werk
van de deskundigen te Pariis zijn besl'10
heeft gekreecn. maar uit het vorenstaande
vloeit onvermijdelijk voort, dat de toesta"''
voor het ministerie stellig zeer hacheliik
zal worden, wanneer de redenen van uit
sluitend hUitenlandsch-noRticken aard, d;o
de onnositie tot dusver dwongen een vrij
gematigde houding aan te nemen, niet lan
ger bestaan.
W interliandenzalf
per cfoos 25 cent
DS TOESTAND VAN DEN KONING.
Londen, 18 Febr. (V. D) Hedenmorgen
werd een communique verstrekt, waaruit
blijkt dat de koning weer een goeden nacht
heeft doorgebracht.
Londen. IS Febr. (V. D.) Koningin
Mary verklaarde, dot de koning „aardig
vooruitgaat", in antwoord op een desbetref
fende vraacr. haar ter gelegenheid van haar
bezo k aan een kunsttentoonstelling in
Londen. Dit was haar eerste overkomst
naar de hoofdstad sinds de koning in Bog-
nog is opgenomen en een warme ontvangst
viel b«ar ten deel. Koning George heeft van
daag in weerwil van den scherpen Oosten
wind eenjgen tijd voor zijn open raam aan
de zonzijde doorgebracht.
KASTEEL VERBRAND.
Pa rijs, 18 Febr. (H N.) Uit Rijssel wordt
gemeld dat het uit de 16de eeuw dateeren
de kaslpel Du Moisnil bii Wattignies giste
ren door een brand vernield is Door gebrek
aan water was het onmogelijk het kastepl
dat vele kunstwerken, o a. beroe.mdp gnbe
llns en oude meubelen, hezat en ondpr be
heer van nm slaat stond, te redden De
schade wordt op 4 èt 5 millioen franc ge
raamd.
P.IMierop
Zamcestj?. 90J1SL.28B
LAIXGESTRAAT 43.
JUWELIER.
Tel. S52. Gevestigd 1SS5.
De kolenschaarschte in Duitschland
uitsluitend het gevolg van
het ontwrichte verkeer
B e r 1 ij n. 18 Febr. (II. N.) Met betrek
king tot de plannen om in de kolenmijnen
overwerk te luten verrichten, wordt uit Es
sen gemeld, dat er. wat de kolenproductie
betreft, geen noodtoestand bestaat, doch dat
do moeilijkheden in hoofdzaak te zoeken
zijn bij de storingen in het verkeer, als ge
volg van de vorst. Om deze storingen te
verhelpen, zullen aan de belangrijke kruis
punten der spoorwegen extra arbeidersploe-
gen aan het werk worden gesteld, om de
kolen en cokes te verladen.
De Bothnisiche Golf geheel toe-
gevroren. - Schepen in het ij3.
IJsbrekers en vliegtuigen in ac
tie.
Stockholm, 18 Febr. (TL N.) De ge-
hecle Botanische Golf is toegevroren, wat
sedert 1809 niet het geval is geweest, liet
verkeer met Finland is zeer moeilijk ge
worden. Twee stoomschepen, die tot de laat
ste plaats toe, met reizigers bezet waren."
zijn met behulp van ijsbrekers van Abo
naar Stockholm gebracht. Vier kolensche
pen, die van Danzig naar Stockholm onder
weg ingevroren waren, zijn door den Fin-
schcn iisbreker Sampo bevrijd, liet spoor
wegverkeer is hervat, doch nog nipt in vol
len omvang. In 't Kattegat zijn vele schenen
ingevroren, aan welke door Zweerisehe le
gervliegtuigen proviand wordt gebracht.
Veerdiensten hervat.
Berlijn, 18 Febr. TT. N.) Do veerdien
sten tusschen Duitschland cn Zweden en
Duitschland-Denemarken zijn thans weer
hervat.
Siberische temperatuur.
K o f n o, 18 F e b r (V. N.) Naar uit Mts
kou gemeld wordt, is «Je thermometer U
Jakoetsk tot 70 graden onder nul ge
daald. Volgens officieele berichten zijn' 25
personen doodgevroren
Tien dooden in Engeland.
Londen, IS Febr. (II N.) In Engeland
tijn Zaterdag en Zondag ten gevolge van
de koude of door daardoor ontstane onge
vallen tien menschcn om het leven geko
men.
Berlijn, 18 Febr. (II.N.) Uit verschil
lende deelen van het Duitsche rijk wordt
vanmorgen een vermindering van de kou
de gemeld. In Beieren is het echter nog
zeer koud. München meldde vanmorgen
nog 22 graden vorst. Ook van don Rijn
worden nog temperaturen van tot 1G gra
den onder nul gemeld. De sneeuwval heeft
over het a leemteen opgehouden. Te Berlijn
vroor het vanmorgen vier graden. Aange
zien voor de volgende dagen helder weer
wordt verwacht, zal de temperatuur waar
schijnlijk nog dalen, voorni des nachts
In het overige buitenland is nog geen be
langrijke verandering in de weersgesteld
heid bemerkbaar. In Zuid-SIavic. waar het
Zaterdag dooide, is de thermometer op
nieuw gedaald, zoodat het vanmorgen te
Belgrado f» graden vroor. Van de Westkust
van Terland wordt gemeld, dat warmer
luchtstroomon doorkomen, tengevolge waar
van de temperatuur lot 5 graden boven nul
is gestegen.
Berlijn, 18 Febr (H.N) Het sooor-
wegverkeer tusschen Duitschland en Scan
dinavië wordt nog steeds cloor sneeuw en
iis belemmerd In Denemarken zelf kunnen
de veerbooten in het binn^landsehe ver
keer niet meer varen, terwijl do spoortrei
nen in de sneeuw blijven stek'cn. "In de
Groote Belt is het scheepvaartverkeer ge
heel onmogelijk. Uit Kiel wordt gemeld,
dat zich voor de sluizen te Wilhelmshafcn
een ongeveer 3 meter dikken ijsdam heeft
gevormd, zoodat de drie ingangen voor de
scheepvaart geheel gesloten zijn. Volgens
een berichr van de Duitsche Seewoche te
Hamburg is een lichte toeneming van de
vorst te wachten.
Parijs, 18 Febr. (H.N.) Terwijl het
gisteren te Parijs nog 11 graden vroor, is
de temperatuur vannacht bijna tot het
nulpunt gestegen. In het oosten van Frank
rijk en in den Elzas duurt de koude voort.
Gisteren zijn vijf personen, onder wie vier
tp Parijs, tengevolge van de koude om het
'even gekomen.
Een wandeling over den Rijn.
C 1 e e f, 13 Febr (H.N.) De buitengewo
ne mogelijkheid, om don Rijn op zijn breed-
ste punt op Duitsch gebied tusschen Cleef
en Emmerik te voet te kunnen passeeren.
heeft gisteren een groote menigte naar don
Rijn gelokt. De tram had een extradienst
tot nan den Rijnoever ingericht, doch de
aandrang van het publiek was zoo groot,
dat deze dienst niet voldoende bleek en
honderden den terugweg te voet moesten
afleggen. Daar men voor ongelukken be-
"rpp.sd was. waren buitengewone maatre
gelen getroffen. Zoo werd men niet op het
Hs zonder biljet toegelaten. Op deze wijze
heeft men kunnen vaststellen, dat ruim
t'OflO personen deze buitengewone wande
ling hebben gemaakt,
Ernstige toestand in Dene
marken.
Kopenhagen, 18 Febr. (V.D.) De
ijsring om Denemarken sluit zich steeds
vaster. Zondag heeft de groote ijsbreker
rijn schroef verloren en is zelf in het ijs
vastgeraakt. De opvarenden moesten den
geheelcn nacht in de Groote Be'.t doorbren
gen. Gemeld wordt, dat onder de beman
ning influenza is uitgebi <"k,-n, terwijl er
veen arts aan boord is en ook geen genees
middelen aanwezig zijn.
Het verkeer over de Groote Belt is ge
heel gestaakt.
Ook in de Oostzee is de toestand slech
ter geworden. De veerboot, d'e anders twee
uur voor den overtocht noodig heeft, kon
Zondag eerst na twaalf uur don overkant
hereiken. De verbinding van Denemarken
over zee naar Duitschland moest Zondag
worden gestaakt.
Ook op het land doen zich tengevolge
van de sneeuw ernstige verkeersstoringen
voor. Bijzonder ernstig is de toestand in
Jutland en Falster. waar de storm Zondag
elk verkeer onmogelijk maakte
Ds vorst en de spoorwegen.
Koningsbergen, 18 Febr. (V. D.)
De verkéerstoringen op de Oost-Pruisische
spoorwegen duurden ook heden voort. Tus
schen Braunsberg en Mehlsnck staat sinds
Zondagavond een trein, die tengevolge \an
de sneeuw niet verder kan. Tusschen Ras
tenburg en Angerburg heeft van Zaterdag
tot hedenmorgen negen uur een trein in
de sneeuw gezeten. Op acht zijlijnen is
het spoorwegverkeer geheel gestaakt. Op
sommige plaatsen ligt de sneeuw over een
kilometer afstand van vier tot vijf meter
hoog.
De temperatuur te Koningsbergen be
droeg hedennacht 18.7 graden onder nul en
hedenmorgen 17.8 graden onder nul.
Da loodsdienst op do
Schelde.
De scheepvaart op de Schelde is gedeel
telijk hervat als uitvloeisel van een beslis
sing van de directie van het loodswezen,
die de loodsen machtigt de rivier bij hel
der weer bij eb of vloed op en af te varen
Drie schepen zijn to Antwerpen aangeko
men.
Naar aanleiding van bovenvermelde be
slissing hebben de loodsen een vergadering
belegd, waarop zij besloten wegens dc ge
varen voor de scheepvaart geen diensten
te verrichten, oordat de toestand is ver
beterd.
Talrijke fabrieken gesloten.
Te Lodz hebben reeds een en vijftig fa
brieken moeten sluiten wegen kolengebrek.
De wolven worden brutaal.
Rome, 17 Febr. (V.D.) De aanhoudende
koude maakt de wolven steeds brutaler. In
de Campagna zijn zij reeds in de buurt
van dorpen gezien en hebben zij huisdieren
verscheurd. In de nabijheid van Anconn.
waar de sneeuw buitengewoon hoog ligt.
hebben lawines groote schade aangericht
Zondag vroor het in Odena 19 graden
Bij St. Cremona is een gedeelte van de
Po bevroren. Voor de winkels staan files
van vrouwen om levensmiddelen machtig
te worden.
De pauselijke trein
Zaterdagochtend is men begonnen met
de werkzaamheden ter voorbereiding van
een spoorwegaansluiting en een spoorweg
station in de Citta Vaticana.
Volgens de bladen neemt de directie voor
het spoorwegmaterieel de noodige maatre
gelen voor het onmiddellijk bouwen van
een pauselijkcn trein die gelijk zal zijn aan
den koninklijken trein en ook een artistieke
kapel zal bevatten. De wagons zullen rnet
kostbare stoffen worden bekleed, terwijl zij
buitcnop het pauselijk wapen zullen ver-
toonen in metaal Vele automobiel- cn vlieg
tuigfabrikanten deden reeds aanbiedingen
aan het Vaticaan.
Over het algemeen is de Italiaansche pers
van oordeel, dat het uilgesloten is, dat de
H. Stoel zal toetreden tot den Volkenbond
P a r ij s, IS Febr. (V.D.) In een onderhoud
dat een vertegenwoordiger van Excelsior
met pater Yves la Brière heeft gehad over
hel Vaticaan en den Volkenbond, verklaar
de de katholieke geleerde dat de paus
geenszins vvenschte plaats te nemen in den
Volkenbond De stelling, die de paus in den
Volkenbond zou innemen, is niet in over
eenstemming met de hoogste waardigheid
van den apostolischcn stoel cn zijn wereld
beteekenis. Do paus weigert echter niet
voeling te houden met den Volkenbond in
zaken, die zoowel den Volkenbond als den
Heiligen Stoel betreffen. In dit geval zou
de pauselijke nuntius of ieder andere pau
selijke diplomaat de aangewezen onderhan
delaar zijn bij den Volkenbond voor het
Vaticaan.
Habib Oellsh's invloed
neemt toe
Londen, 18 Febr. (H. N.) Te Peshawar
zijn berichten ontvangen, volgens welke de
invloed van Habiboellah bij verschillende
stammen toeneemt Dit zou hieraan te dan
ken zijn, dat hij aan de stammen de subsi
dies, welke Amanoellah ingetrokken had,
weer heeft laten toekomen. Ook de stam
men, die Ali Achmed tot zijn laatste neder
laag hebben gesteund, moeten Habiboellah
aangeboden hebben zich hij hum aan te slui
ten. Habiboellah doet alle pogingen om den
steun der Shinvvari's, die zich tot nu toe,
hoewel zij tamelijk vijandig tegenover Ama
noellah staan, neutraal hebben gehouden, te
winnen. Engel sche vliegtuigen hebben gis
teren weer 7 kinderen. 5 Italianen, 4 Duit-
sehers en 1 Franschman uit Kaboel naar
Britsch Incliö gebracht. Er zijn thans nog
slechts weinige personen te Kaboel, die
overgebracht wenschen te worden en dit
zal de eerstvolgende dagen reeds geschie
den, tenzij de leiding der Europeesche kolo
nie er de voorkeur aan geeft Kaboel te ver
laten. De tweede Engelschfi vliee^rofficier.
die op 29 Januari op weg naar Kaboel een
noodlanding maakte en sedert gevangen
werd gehouden, is thans n^ar Britseh-Tndië
teruggekeerd De vrees, dat de stammen
den officier slechts tegen een losgeld zou
den vrijlaten, is ongegrond gebleken.
Gemaskerde roovers
in aciie
Zondagnacht om half vier zijn drie ge
maskerde roovers een garage te Berlijn,
waar zich voortdurend chauffeurs bevin
den, binnengedrongen. Onder bedreiging
met revolvers dwongen zij de drie aanwe
zigen met het gelaat tegen den muur te
gaan staan, waarop zij het kantoor binnen
drongen. zich van één- tot tweeduizend
mark meester maakten, om daarna te ver
dwijnen De politie heeft hun spoor tot op
eenigen afstand kunnen volgen; daarna
schijnen zij per auto verder zich uit de
voeten te hebben gemaakt
DROEVIG BRUILOFTSMAAL.
Dc bruid doodelijk gewond.
Parijs, 17 Februari (N. N.) Uit Ajaccio
wordt gemeld, dat tijdens een bruiloftsmaal
twist tusschen het bruidspaar is ontstaan.
De bruid stond van tafel op en wilde niet
meer gaan zitten. Toon zij voor alle dreige
menten doof bleef, trok haar vader een re
volver om haar schrik aan te jagen. Het
schot ging echter terstond af en de bruid
viel doodelijk gewond neer. De vader, die
diep onder den indruk van het gebeurde
was, heeft zich zelf bij dc politie aangemeld.
HET WEER VAN MORGEN.
Hoogste barometerstand: 782.4 te
Stensele.
Laagste barometerstand: 719.1 tc
Vestmanoer.
Verwachting tot den avond van
20 Februari:
Zwakke tot matige O. wind, be
trokken tot half bewolkt, weinig of
geen sneeuw, lichte tot matige
vorst, des nachts in het O. strenge
vorst.
Dit bezoek aan de Engeischc
regeering niet aangenaam?
Friedrichshafen, 1S Febr. (II. N.)
In verband met de geruchten, dat de tocht
van de Graf Zeppelin naar Egypte opge
geven zou moeten worden, oipdat dit be
zoek aan de Engelsche regeering niet aan
genaam zou zijn, verklaart Dr, Eckener in
de Amerikaanscke bladen, dat heru om
trent deze zaak slechts datgene bekend is
wat de couranten daarover schrijven. Hij
meent zonder meer te kunnen aannemen,
dat de desbetreffende berichten, niet in
overeenstemming zijn met de feiten. Hij ge
looft niet, dat de Engelsche of de Egypti
sche regeering eenige moeilijkheden in den
weg zullen leggen cn dat zij integendeel de
sportive en de culturecle belangen van een
dergelijke vlucht hartelijk zullen begroeten
cn bevorderen, zooals indertijd de Vereen,
Staten hebben gedaan.
Een proefvlucht
Friedrichshafen, 18 Febr. (II. N.)
De Graf Zeppelin is vanmorgen onder lei
ding van kapitein Lehmann opgestegen om
een proefvlucht tc maken. Het luchtschip
steeg om 20 minuten voor elf bij eenigszins
•bewolkten hemel op en zal in de omgeving
van- Friedrichshafen blijven kruisen.
Na 5 nar in dc lucht weer geland.
F r i e d r i c h s h a v e n, 18 Febr. (H N.)
De tocht van de Zeppelin is vandaag goed
verloopen. Het luchtschip is tegen f uur, na
ruim 5 uur in de lucht te zijn geweest, voor
spoedig te Friedrichshafen geland. Het is op
een hoogte van 1000 meter boven het Meer
van Constanz en over dc steden Lindnu,
Bregenz en St. Gallen gevlogen. Het pro
gramma, dat het Duitsche proefstation voor
de luchtvaart in overleg met de directie der
Zeppelin werf had opgemaakt, is in de
hoofdlijnon ten uitvoer gebracht. Verschil
lende meetingen zijn verricht.
Vele dooden en gewonden
Zaterdag zijn door het instorten van ha-
rakken te Monterey (Mexico) zeven solda
len gedood en twintig ernstig gewond
DE NOBELFRIJS VOOR DEN
VREDE.
Aartsbisschop SÖderblom
voorgesteld.
Stockholm, 18 Febr. (II.N.) Naar dc
bladen melden, is Nathan Söderblom. de
aartsbisschop van Zweden, die dikwijls de
protestantsche paus of de Luther van het
Noorden wordt genoemd, voorgesteld als
candidaat voor den volgenden vredes-No-
belprijs in verband met zijn onvermoeide
pogingen om den algemecncn vrede door
bemiddeling van de kerk'en tot stand te
brengen.
DE VERJAARDAG VAN »S PAUSEN
KRONING.
De Italiaansche koninklijke
familie tegenwoordig.
Ter gelegenheid van den zevenden ver
jaardag der kroning cn het gouden pries
terfeest van den paus werd gisterochtend
een plechtige mis opgegdragon in tegen
woordigheid der koninklijke familie, den
apostolischen nuntius, het geheele diplo
matieke corps, de ministers en zeer veel
andere vooraanstaande persoonlijkheden.
Vier slschtofférs
Toen Zondagnacht een huisvader thuis
kwam, vond hij zijn 2G-jarige vrouw en zijn
drie kinderen, jongens van 2 tot 6 jaar,
door gas verstikt.
De vrouw schijnt de daad opzettelijk te
hebben gepleegd
