DÉ EEMLANDEU Woansdag 20 Februari 1923 BUJcNIANDSGH OVERZICHT WILLEM GROENHUIZEN Eleclrische Gas- en Petroleumkachels, i LL'i i d rrra ABONNEMENTSPRIJS 3 Amersfoort ff2.10. per maaad f 0.75. pe? PRIJS DER ADVERTENTIE^.1 «•-« ref«el# I I 05 ®et inbegrip vac een tservi|snororoef. 27e Jaargang Kg. 197 DE KOUDEGOLF JUWELIER. Haarden, Kachels en Fornuizen, v 90Jhu2Sd POINCARE BEHAALT DE OVERWINNING SPANJE EEN DAG ZONDER KABINET DOOR 'N ALGEMEENE AMNESTIE Maar de koning moet capituleeren 'J week (astï gratis verzekeriag ttgO ongelukken» I 0.171/*. Binnenland franco per pest per 3 taaaades t Afzondectykc nummer# f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 511 DIRECTEUR UITGEVER. J.VALKHOff elke regel mee» 10 25 Ltefdsdsgheida-advertentléo veo» de helft van den prijs. - Kleine Advertentife -KEITJES bi» vooruitbetaling t— 5 regelc 50 cent elk» vege! meer 10 cent. driemaal plaat*» I.— Beartjsnummei extra 0 05 Zre maritieme bewapening der mogendheden. Te Parijs koestert men vrees «oor Italië. Niet alleen trekt de laatste tijden de rivaliteit op vlootgebied tusschen Engeland en Amerika de aandacht, maar ook wordt, wanneer het vraagstuk van de ontwape ning ter zee aan de orde wordt gesteld, meermalen stil gestaan bij de verhouding tusschen F'rankrijk en Italic. Frankrijk ts bij t probleem der vlootbewapcning bui tengewoon geïntereseerd ten eerste, om dat er nauwe relaties tusschen Parijs en Londen bestaan in verband met het vloot- compromis, dat zooveel stof heeft doen opjagen, ten tweede omdat de rivaliteit tusschen Frankrijk en Italië, wat de bewa pening in de Middellandsche Zee betreft, een steeds scherper karakter gaai aan nemen. I De Èngelsch-Fransche vlootovereenkomst, waarvan het bestaan in den zomer van 1928 door een uitlating van Chamberlain in 't Lagerhuis werd onthuld en waarvan de inhoud nadi'hand door een aantal in discreties bekend werd, heeft wel is waar tot dusver nog geen practisch effect ge sorteerd tengevolge van het zeer krachtige protest der Amerikaansche regeering. doch het accoord blijft de jure gehandhaafd en verplicht Frankrijk op een nieuwe umwa- pe'ningsconferentie voor het standpunt der Engelsche admiraliteit op te komen. De Fransche rechtsche pers laat in elk geval geen enkele gelegenheid voorbijgaan om op de voordeelen van deze overeen komst den nadruk te leggen en erop te wijzen, dat men ondanks alle controver son geen nieuwe formules voor de inter nationale ontwapening ter zee heeft ge vonden, die beter dan de Fngelscb Fran sche overeenkomst rekening houden met de nationale gevoeligheden van alle be trokken mogendheden. Wat de openbare rneening op het oogen blik voornamelijk bezig houdt is, naar uit Parijs aan de Voss. Ztg. wordt geseind, Je vlugge groei der Italiaansche vloot, die de tegenwoordige verdeeling der krachten in de Middellandsche Zee ernstig gevaar dreigt te doen loopen. De Parijsche recht- gche pers spreekt openlijk van een Fransch- Italiaan3Chcrr wed kóp tér verkrijging van de hegemonie in de Middellandsche Zee: de schuld hiervan zou uitsluitend liggen ean de Italiaansche politiek. mU6SOlini, die de publicatie van het En gelsch-Fransche vlootvergelijk beantwoord heeft met de verklaring, dat Italië voor zich aanspraak maakt op de volledige ge UJkheid met 'de sterkste zeemogendheid van het vasteland, is ondertusschen be gonnen dit programma te verwerkelijken. Hij heeft het bouwprogram voor 1929 met twee nieuwe kruisers, elk van 10900 ton, twee kleine kruisers, elk van 5300 ton, vier torpedobooten en vijf duikbooten verhoogd. Voor 1933, in welk jaar zoowel het Ita liaansche als het Fransche bouwprogram ten uitvoer za! zijn gelegd, berekent de Temps de gezamenlijke sterkte der beide vloten aan moderne, na 1918 op stapel ge lette. eenheden als volgtgroote kruiser? van 10000 ton elk zes kleine kruisers Frankrijk drie. elk van 8000 ton, Italië zes, elk van 5300 ton torpedojagersFrank rijk 26, Italië 28duikbootenFrankrijk 43, Italië 30 De Italiaansche vloot staat wel-ls waar, wat aantal en tonnage betreft, bij de Fran sche ten achter, doch daar staat het groot© voordeel tegenover, dat zij alleen do Mid dellandsche Zee tot operatiebasis heeft, ter wijl Frankrijk gedwongen is zijn strijd krachten te verdeelen over den Atlanti schen Oceaan en de Middellandsche Zee. „Geen internationale overeenkomst", zoo wordt in de Temps gezegd, „kan Frankrijk den volstrekten waarborg bieden, dat in Jsspaalde gevallen zijn vloot niet tegeüjk^r- od twee plaatsen heeft te strijden. De heftigheid, waarmee een deel der Enge! sche pers het Èngelsch-Fransche vlootver gelijk heeft aangevallen, bewijst dat Franks rijk zich niet kan veroorloven zijn noorde lijke en westelijke havens zonder voldoen de bescherming te laten De Duitsche vloot, die reeds spoedig weer vier pantserkruisers van elk 10000 ton, zes moderne kruisers van 6000 ton en twaalf torpedojagers van het nieuwste model >al tellen, is in elk geval geen te onderschat ten tegenstander.-' De Vossische Zeitung teekent hierbij aan. dat het inderdaad verwonderlijk zou zijn geweest, wanneer de Temps ook niet bij deze gelegenheid Duitschland verantwoor 'delijk had gesteld voor Frankrijks zorgen Va» «moderne Duitsche pantserschepen. ,G!e de Temps mee laat tellen, is er juist één op stapel gezetniettemin is het de Duitsche lilliputtervloot, die het mo9t ont- gelden om voor Frankrijks overdreven be wapening, ook ter zee, als rechtvaardiging 4e dienen. SAMENZWERING IN PORTUGAL De politie té Lissabon schijnt een nieuwe samenzwering tegen de dictatuur te hebben ontdekt Zij heeft een klein arsenaal gevon den, waarin negon bijzonder sterke bom men. handgranaten vuurwapens werden bewaard. Vilf personen zijn in verband met desre ontdekking in hechtenis genomen. IJsbrekers in actie Kowno, 18 Febr. (V.D.) Naar uit Mos kou gemeld wordt, heeft de sovjet-regee ring beve! gegeven de IJsbrekers Truwor en Erfnak gereed te houden om onmiddel lijk uit te varen, wanneer Duitschland het Russisch aanbod aanneemt Het Russisch meteorologisch Instituut meldt, dat een nieuwe koudegolf Europa bedreigt. !n Zuid-Rusland is n.l. na de tera- peratuursstijging van de laatste dagen we derom de koude ingetreden. In Sebastopol aan de Zwarte Zee heerscht een sterke storm. Het Russische draadlooze station vangt voortdurend S.O.S.-seincn op van stoomschepen, die in nood zijn. Daling der temperatuur !n Frankrijk. Parijs, 18 Febr. (V.D.) In tegenstel ling met het centrum en het Oosten van het land daalt allerwegen de temperatuur met enkele graden. In de hoofdstad vroor het vandaag slechts drie graden. Op het lage waterniveau na, heeft de Seine haar gewone aanzien herkregen. Do Fransche meren. Ondanks den strengen winter- zijn de be kende Fransche meren in Savoje, waar de toeristen zich in den zomer vermeien, geen van alle bevroren. Alleen het meer van Gé- rardmer in de Vogezen ligt geheel dicht. Het meer van Dourget bij Aix-!es-Bains echter is nog nooit bevroren geweest zoo ver de geschiedenis verhaalt en het meer van Annécy was 't laatst in den strengen winter van 1890 bevroren De schaatsenrij ders konden bet toen gedurende zes volle weken in zijn geheel rond rijden, een tocht van 18 K.M. Koningsbergen. 19 Febr. (V. D.) De vorst is in Oost-Pruisen weer toegeno men. In Koningsbergen vroor het in den afgeloopen nacht 21,8 graden, terwijl de temperatuur hedenmorgen 20,1 graad onder het vriespunt was. !n de provincie is de temperatuur over het algemeen nog lager. Op de spoorwegen is de toestand eenigs- zins verbeterd. Wanneer geen nieuwe sneeuw valt, kan verwacht worden, dat de dienst op de spoorwegen in ongeveer drie dagen weer normaal fcal zijn. Een groot aantal arbeiders ls te werk gesteld om de sneeuw op te ruimen. B e r 1 IJ n, 19 Febr. (V. D.) Sedert Maan dag is in het Oostelijke gedeelte van Duitschland de vorst weer iets scherper ge worden. De laagste temperatuur van den afgeloopen nacht werd uit Oost-Pruisen ge meld. In West-Duitschland is de vorst on geveer gelijk gebleven, maar er is veel sneeuw gevallen. Ook ln Frankrijk en En geland vriest het nog. De gisteren ingetre den verhooging van temperatuur aan de Westkust van Ierland is weer geweken. Dit hangt samen met het optreden vao een groot minimum-gebied boven den Atlanti- schen Oèeaan, welke depressie zich gisteren naar het Oosten scheen uit te breiden, maar die zich naar het Noorden verplaatst heeft. Boven het vasteland ligt nog steeds het groote maximumgebied; sedert gisteren is de luchtdruk zelfs nog weer iets hooger geworden. De kern van dit gebied bevindt zich in het Noord Oosten, zoodat nog steed3 met Oostenwinden rekening gehouden moet worden. Blijkens dit overzicht zijn er dus nog geen ingrijpende veranderingen in de weersgesteldheid te wachten. C o b 1 e n z, 19 Febr. (V. D.) Volgens mededeeling van het meteorologisch insti tuut te Aken is nieuwe strenge vorst te ver wachten. Te Coblenz vroor het Maandagmiddag te vier uur elf graden. De Rijn is over een afstand van 227 K.M. van de Nederlandsche grens af stroomop waarts dicht gevroren. In verband met het gevaar var» het kruien van het ijs worden op verschillende plaatsen reeds maatregelen getroffen. IJs brekers worden gereed gehouden. Zoodra het ijs gaat werken, zal de bevolking door schoten, het luiden der klokken en hoorn signalen gewaarschuwd worden. In de haven van St. Goarshausen en Oberlahnstein zijn verscheidene schepen door den lagen waterstand aan den grond geraakt. Zij loopen gevaar te breken. Doodelijke ongevallen op hot ijs. Frankfort a.d. Main, 19 Febr. (V. D.). Te Miltenberg brak gisteren het ijs van de Main en zeven meisjes van tien (ot twaalf jaar zaken er doorheen. Het gelukte zes kinderen te redden, maar het zevende meisje werd voor de oogen van de moeder door den stroom onder het ijs getrokken en verdronk. Bij het oversteken van den dichtgevro ren Neckar zakten twee jongelui door "het ijs. De 2ó-jarige koopman uit Ludwigsha fen kon gered worden, maar een 19-jarig meisje uit Mannheim verdronk. Druk luchtverkeer naar Scandinavië, Hamburg, 19 Febr. (V. D.) Tusschen Hamburg en Scandinavië moest in de afge loopen dag6n een versterkte lucbtdienst on derhouden worden om te kunnen voldoen aan de vele aanvragen van passagiers en aan het vervoer van de post voor Scandi navië. Op het traject Hamburg—Kopenha gen—Malmoe en omgekeerd vlogen gisteren negen vliegtuigen. Gediplomeerd Horlogemaker. Tel. 852. Lancestraat 43. Opgericht 18£5. Minder koude in Frankrijk. P a r ij s, 19 Febr. (H. N.) De koude ln Frankrijk is sterk verminderd, zoodat voor de eerstvolgende dagen dooi -wordt ver wacht In het zuiden en westen van het land is de thermometer gisteravond reeds tót enkele graden boven nul gestegen, ter wijl hij vanmorgen te Parijs een graad bo ven nul stond. Mén vreest, dat een al te snelle dooi groote overstroomingen zal ver oorzaken. Stockholm, 18 Febr. (H N) Koning Borras, sooals do winter in Zweden dik wijts poëtisch wordt genoemd, houdt het geheele land in zijn IJzeren greep gevangen en heeft ontzaglijke moeilijkheden aan de scheepvaart, doch niet minder aat» de ge meentereinigingon veroorzaakt In de laat ste week is te Stockholm zooyeel sneeuw ge vallen, dat de stad ongeveer 500 000 kronen voor het opruimen van dé sneeuw heeft moeten uitgeven. In sommige deelen van het land, zooals b.v. in do stad Westervik aan de Oostkust van Zweden, ztjn de straten en wegen onbegaanbaar ge worden en geheele huizenblokken zijn van de buitenwereld afgesneden, zoodat scholen en fabrieken gefloten moesten worden en de aanvoer van melk en brandstoffen in de hoogste mate belemmerd werd Langs de geheele Zweedscbe kust is de zee toegevro ren en slechts met zeec groote moeite vJor den do vaargeulen naar de haens van Stockholm. Gothenburg en Malmö openge houden. In do öresund en tangs de kust van Skaane zijn een groot aantal schepen ingevroren, die om hulp seinen. De ijsbre kers van het geheele land zijn ijverig in de weer. Het departement van marine werkt plannen uit om de schepen hulp te bren gen, terwijl extra-luchtdiensten zijn inge eteld om de post over te brengen. Op de le vensmiddelenmarkt te Stockholm is de aan voer van visch geheel onvoldoende, wat een gevolg is van het zware ijs bij de kust. De kolenhandelaars vreezen, dat indien de vorst aanhoudt een ernstig tekort aan brandstoffen zal ontstaan. Hamburg, 19 Febr. (H N.) De twee Duit6che linieschepen zullen volgens een mededeeling van de marine-leiding voorloo pig niet meer uitvaren, tenzij er een omkeer in het weer intreedt. De schepen worden echter in gereedheid gehouden, zoodat zij niet op de werf zullen gaan om gerepareerd te worden. Hoewel de beschadiging der 6chepén niet zoo ernstig is, zou toch een ingrijpende reparatie geruimen tijd duren, zoodat de schepen dan niet terstond gereed zouden kunnen zijn om uit te varen. Sneeuwstormen in Zuld-Slavlê. Ween en, 19 Febr. (H. N.) Hevige sneeuwstormen hebben in Zuid-Slavië op nieuw een ontreddering in het spoorwegver keer teweeg gebracht. Nieuwe daling der temperatuur. BerJiJn, 19 Febr. (V. D.) Wees giste ren de thermometer in Berlijn slechts 4 gra den vorst aan. heden bleef hij ondanks de zonneschijn op S onder nul staan. In de avonduren trad echter weer een daling in. zoodat reeds 10 graden vorst geregistreerd werd. Trouwens in geheel Duitschland i» de vorst weergekeerd. Evenals in Rome viel ook hier een nevenzon waar te nemen, welk verschijnsel te verklaren is door de straal breking van het zonlicht in de fijne ijsdeel- tjes. die zich in nevelvorm tusschen de aar de en de zon bevinden. Hoewel de-vooruit zichten op een aanhouden van de koude wijzen, zal deze toch niet zoo streng zijn al? voor een week. In sterk contrast met dp vorst in midden-Europa staat het feit, dat aan den Noordkaap heden 1 graad boven nul geregistreerd werd: deze temperatuur heerschte hedenmiddag ook ln Londen. Luchtvaart. ZIJN VROUW EN ZIJN CHEF NEER GESCHOTEN. Parijs. 19 Febr. (V. D.) Te Mont de Mar tin bedreigde een agent van politie Maan dagavond zijn vrouw met een revolver, waarop de vrouw naar buiten snelde en de hulp inriep van den commissaris van poli tie. Toen deze de woning binnentrad, schooi de man zijn chef neer, schoot op zijn vrouw, en richtte toen het wapen tegen zichzelf. De commissaris van politie en de agent waren onmiddellijk dood. De vrouw werd zwaar gewond. HEVIGE GASONTPLOFFING TE SOLINGEN. Keulen, 19 Febr. (H. N.) Te SoHngen hebben vanmiddag kort na elkaar twee hevige ontploffingen op een hoofdgasbuis plaats gehad. De hoofdstraat In het een trvro van de stad werd over een lengte van verscheidene meters opengescheurd De rameD van de omliggende winkels wer den vernield. Verscheidene personen liepen letsel op. VERKEERSMOEILIJKHEDEN IN OOSTENRIJK. W e e n e n19 Febr. (H. N.) Te Weenen was het gisteren met een temperatuur van nul graad de warmste stad van Oostenrijk ln verband met de verkeersmoeilijkheden zullen van Woensdag af op de lijn Wee nen—Salzburg slechts twee treinen per dag verkeeren. SIR FRANCIS BRIDGEMAN t Uit Nassau, (Bahama-eilanden. wordt ge richt, dat de voormalige Brltsche eerste zeelord. Sir Francis Bridgeman, 80 jaar oud plotseling is overleden. Zij het dan ook met slechts zes stemmen Parijs, 19 Febr. (H. N.) Bij de stem ming over de hervormingen, die in 1926 \oor de justitie zijn ingevoerd, heett bei kabinet Poincaré vandaag in de Franscl»- kamer slechts een meerderheid van 6 stemmen verkregen. Voor de motie van vertrouwen stemden 291 afgevaardigden daar tegen 285. De zitting werd in parle nientaire kringen met groote spanning te g^moet gezien daar mon een nederlaag \nn de regeering niet onmogelijk achtte Zooals reeds gemeld, had de radicale par tij een motie ingediend om de rechtbanken die in 1926 om bezuinigingsoverwegingen opgeheven waren, weder in te «tellen Borthou, de minister van justitie, wilde dizo motie niet aanvaarden, en stelde uit naam van de regeering de kwestie van vertrouwen. HET WEER VAN MORGEN. Hoogste barometerstand: 7836 te KarlstadL Laagste barometerstand: 744.3 te Vestmanoer. Verwachting tot den avond van 21 Februari: Zwakke tot matige O. tot Z. O. wind, licht tot half bewolkt, waar schijnlijk geen sneeuw, des nacht? matige, overdag lichte vorst. DE REGELING VAN DE ROMEINSCHE KWESTIE. Rome, 19 Febr. (H. N.) Naar verluidt, zullen op grond van het concordaat alle catacomben, die tot nu toe ontdekt werdon, onder toezicht, wellicht in het bezit, van het Vaticann komen. Tot nu toe stond de leiding van het onderzoek en van de studie der catacomben r*»eds onder de pauselijke commissie voor christelijke archaeologie. DREIGENDE OVERSTROOMINGEN IN TAL1Ë. Rome, 19 Febr (H. N.) Het weer ln Italië is over het algemeen beter gewor den. Men is thans echter bevreesd voor overBtroomingen, die het onvermijdelijk ge volg van het dooien van de sneeuw zullen zijn. VLIEGEN BOVEN HET PANAMA KANAAL. Beperkende bepalingen. President Coolidge, heeft een besluit loon afkondigen inzake het vliegen boven de zone van het Panamakanaal door öuiten- landsche vliegtuigen. De gouverneur der Kanaalzone moet voorschriften maken in overeenstemming met de door don presi dent uiteengezette beginselen. Buitenland- sche vliegtuigen moeten lanes een bepaal de route de zone binnen komen en moeten voor het verlaten der zone in bepaalde vlieghavens landen Het vervoer van .wa pen*. munitie en ander oorlogsmateriaal is verboden evenals het fotografeeren. De Koningin-moeder had clementie gevraagd voor den leider van den militairen opstand „Ik ben van plan nog twee jaar aan de tegcering te blijven. En geen enkele vtr audering is te verwachten in de regeering van Spanjo.-' Aldus verklaarde de premier va*ï Spanje, Primo de Rivera, nog sDcbts weinige dagen geleden, toen hij geinter virwd werd in verband met de geruchten die er liepen over een kabinetscrisis ir> Spanje. De „Daily Express" heeft m weer wil van de strenge censuur die de ia^ute weken v.odt uitgeoefend, evenwel tij fin- gen uit b«*t land van Sinterklaas gekregen, die op htci andere dingen wijzen. Voordat de Koningin-Moeder van Sj.cnje <ii<f dezer oa^en is overleden, stierf, beeft zij haar z-on gevraagd te beloven alles te zullen doen «*at maar in zijn verm-gen was, om Sanchez du Guerra, de leider van den militairen opstand, die in de gavansre- nis zit na de mislukte poging tot omver werping van het bewind van Primo de RL vera, te redden. Zij moet als volgt tot hem hebben gesproken „Als de laatste wcnsch van iemand die niet lang meer te laven heeft, vraag ik je je uiterste best te doen. om Sanchez de Guerra te redden van ver dere bestraffing of degradatie. Hij is sinds vijftig jaar altijd een trouw en locaal vriend van onze familie geweest, en heeft ons diensten bewezen, waarvoor hij onze eeuwige dankbaarheid beeft verworven Welke fout hij ook begaan heeft, het i» on denkbaar dat een vroegere eerste minister, en man van zulk een vaderlandsliefde en een onderdanig dienaar van de monarchie, evenals gewone misdadigers tot gevange nis8traf zou worden veroordeeld. Een poging. Direct na de begrafenis van zijn moeder heeft de Spaansche koning overleg ge pleegd met den eersten minister Hij wildé een algemeene politieke amnestie afkondi- geb om de nagedachtenis van zijn moeder te eeren. De eerste die daardoor op vrije voeten zou komen, was ^anchez de Guerra. Daartegen Is, zooals te verwachten wae. verzet aangeteekend. Primo zelf moet heb ben verklaürd, dat een dergelijk he3'uit een 2wakken Indruk van de sterkte van de regeering zon geven. Toch scheen Primo na veel gepraat er wel voor te vinden te- zijn om aan den opstandelingenleider am KONING ALFONSO. nestie te verleenon, maar toen werd er nog veel grooter verzet ontmoet in don persoon van den minister Anido, een generaal. de figuur in het kabinet die wordt aangeduid als „the strong man", die pertinent wei gerde zijn goedkeuring te geven aan dit besluit. Hij verklaarde, dat wanneer men den generaal zou begenadigen, hetgeen 1an 't eindresultaat was van de besprekingen tua- schen den koning en Primo de Rivera. ook alle andere opstandelingen, die in de gevangenissen zaten, zou moeten .begena digen, hetgeen hij 'n dergelijk vertoon vejj zwakte zou vinden, dat hij zich niet in staat achtte dan langer de verantwoorde» lijkheid voor de regeering op zich te ne« men. Crisis* Daarna heeft Primo de Rivera het ont slag van het kabinet aan den koning aan geboden, en eigenlijk is Spanje den nei-'en Vrijdag zonder regeering geweest. Want eerst tegen den avond, loen er urau! inge conferenties waren gehouden, heeft ie kos ning den premier verzocht bij hem te bo men, en heeft hij hem meeegedeeld dat hij nan moest blijven, omdat Spanje op bet oogenblik. en daarbij doelde hij vooral op de twee tentoonstellingen, dit» in het v or. laar zullen moeten worden gehouden, geen kabinetscrisis zcu kunnen verdragen, met het oog op het prestige in het buitenland. Daarop ishet bevel tot begenadiging ^an Sanches de Guerra ingetrokken en »ijo hem slechts enkele kleine concessies ge daan Een bericht van de grens deelt mee dat er oogenschljnlljk volkomen rust heerscht in het land. maar dat in werke lijkheid de toestand ernstig is.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1