DÉ ÉEMLANDEU
EEN „KEITJESr'HISTORIE
VAN PIETER VICTORIE
IPRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regel# f 1-05 «oei inbegrip v>»n t*«Q«Aumicer,
Woensdag 17 April 1929
27e Jaargang No. 243
BUITENIANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND
NIEUW BEWIND TE
WARSCHAU
DE VOLKENBOND EN
DE ONTWAPENING
Een incident met
Cushendun
DE REBELLIE IN MEXICO
PRINCESS ROOM
Hors d'Oeuvre
T usschengerechten
WILLEM GROENHUIZEN
Langestraat 43. Tel. 852
Juwelier.
De voorraad Tafelzilver is rijk.
HET VRAAGSTUK VAN DE
SCHADEVERGOEDING
RUSLAND BESCHERMER
VAN AFGHANISTAN?
BLOEDIG DRAMA
roomSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pcr 3 »a*0«ieo voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75. pe?
1 we»* funi gratie verzekering tegen ongelukken) f 0.I71/#»
Biooeaiaai 'rnnco p«r peut per J maanden f3.-. Afzonderlijke nummer» f 0.05.
POSTREKENING ert>IO TELEFOON INTERC 515
DIDECTEUQ - UITGEVER.' J.VALKHOfT
regel mee» f0.25- Liefdadigheid# advexteatito vco» da
belft vao den prijs. Kleine Ad verten t!ët> .KEITJES' bij vooruitbetaling 5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen I.— 6«»lj«t>smmer e±tri» 0.03
De werkzaamheden van de des*
kondigen. De geallieerde
schuldeischers dienen een me*
morandom in. Duitschland
kan zich met de cijfers niet ver
aenigen. Wat zal Amerika
doen
Te Parijs vergaderen de financieele des
kundigen van de landen, die belang hebben
bij de definitieve regeling van het vraag
stuk der Duitsche schadevergoeding, al een
week of tien. De besprekingen waren Za
terdag j.l. zoover gevorderd, dat de geal
lieerde schuldeischers Duitschland een m*
morandum konden overhandigen, waarin
hun eischen zijn vervat. Wat dit documeni
bevat, weet de buitenstaander niet nauw
keurig, daar de betrokken staten overeen
gekomen zijn den inhoud ervan niet open
baar te maken In verschillende bladen,
vooral Fransche. zijn wel is waar allerlei
cijfers genoemd, maar het is de vraag, of
deze juist zijn Nochtans schijnt wel hel
een cn ander uitgelekt te zijn omtrent de
bedragen, die van Duitschland verlangd
zullen worden cn reeds nu staat de Duit
sche pers op haar achterste beenen. daar
men meent, dat van Duitschland het on
mogelijke wordt gevraagd, zoowel wat de
totale som betreft, die het moet betalen, als
den tijdsduur, waarover zich deze betalin
gen uitstrekken. Duitschland had er n.l op
gerekend, dat, nu de financieele experts
bijeen waren gekomen om het probleem
der Duitsche schadeloosstelling voorgoed
to regelen, de eischen der geallieerden een
gematigd karakter zouden dragen.
Overigens dient erop gewezen te worden,
dat het memorandum van België, Frank
rijk, Engeland en Italië niet het laatste
woord der geallieerden beteekent cn ook
geenszins een ultimatief karakter draagt
Élk dreigement heeft men eveneens achter
wege gelaten, zoodat een eventueel afwij
zend antwoord van Duitschalnd heelemanl
nog geen mislukking der conferentie betee
kent. De geallieerden willen het memoran
dum slechts beschouwd zien als een voor
stel, dat het zijne kan bijdragen tot de oplos
sing van het netelige probleem. Gisteren
is in een plenaire bijeenkomst der experts
het memorandum opnieuw ter sprake ge
bracht en aan dr. Schacht, den Duitschen ge
delegeerde, is bij deze gelegenheid meege
deeld, dat hij kon rekenen op de door hem
gevraagde aanvullende mededeelingen.
Onvermeld mag niet blijven, dat de Ame
rikaansche deskundigen, van wie één.
Owen Young, het voorzitterschap der con
ferentie bekleedt, een strikte onzijdigheid
in acht hebben genomen, zoodat zij dan ook
niet hebben meecewerkt aan 't samenstel
len van 't memorandum niettemin vormt
de mogelijkheid eener Amerikaansche in
terventie, vooral op dit tijdstip, nu de be
sprekingen een beetje vast schijnen te zijn
geloopen, in de pers een punt van voortdu
rende en levendige discussie.. Owen Young
schijnt werkelijk zich met de regeering
van Hoover in verbinding te hebben ge
steld en op het Witte Huis moet ook inder
daad een belangrijke conferentie hebben
plaats gehad. Wat het resultaat, daarvan is,
is niet heelemaal duidelijk. Sommige be
richten stellen het voor, dat Amerika niet
voornemens i3 zijn politiek te wijzigen en
*vast wil houden nan zijn standpunt, dat het
vraagstuk der Duitsche schadevergoeding
en dat der oorlogsschulden, die de geal
lieerden aan Amerika hebben te betalen,
ee op zich zelf staande problemen zijn.
Andere berichten reppen daarentegen
xan de mogelijkheid, dat Amerika zoodani
ge concessies doet, dat het den geallieerden
makkelijker zou vallen ook tegenover
Duitschland van hun kant toegeeflijker te
zijn. Welke opvatting de juiste is, kan
moeilijk worden uitgemaakt, zoodat men
beter doet de nuchtere feiten, zooals die
eerlang wel aan den dag zullen treden, te
laten spreken dan geloof te hechten aan
allerlei fantastische combinaties, waarbij
de wensch dikwijls de vader der gedachte is.
Een socialistisch oordeel
Warschau, 16 April. (V.D.) Het socia
listische partij-orgaan Robotnik schrijft pas
Dinsdag in een uitvoerig artikel over de
nieuwe Poolsche regeering. De geheime
macht, zegt het blad, die tot nu toe achter
de coulissen heeft geheerscht, heeft thans
het roer van den staat in handen genomen
en daarmee de officieele verantwoordelijk
heid aanvaard. Het kabinet van oversten is
een feit geworden. Switalski, Matuszewski
en Prystor vormen een groep menschen, die
in naam van maarschalk Pilsoedski de
staatszaken behandelen Matuszewski is
volgens zijn eigen, aan duidelijkheid niets
fe wenschen overlatende, uitlatingen een
overtuigd fascist De democraten in Polen
met de socialistische partij aan het hoofd
zien echter met vertrouwen de toekoms
tegemoet. Het antwoord der democratie zal
een nauwere aaneensluiting van alle de
mocratische krachten in he* land zijn. De
eerste editie van de Robotnik is wegens het
publiceeren van een resolutie van het cen
traal bestuur der socialistische jeugd-orga-
nlsatie in beslag genomen.
Aan het slot van zijn rede heeft jhr.
Loudon gisteren nog een uitvoerige uit
eenzetting gegeven van zijn arbeidspro-
gram. Hij stelde, volgens het Vad, voor
heden te beginnen met een principieele be
spreking van het voorstel Litwinof,, waar
bij men zal hebben ie onderzoeken In hoever
re het Russische voorstel past in het kader
van de conventie van -27. Daarna zouden
achtereenvolgens kunnen behandeld wor
den het Duitsche voorstel omtrent de vvo-
derkeerigo verstrekking van inlichtingen
inzake de bestaande bewapening en ver
schillende artikelen van de ontwerp con
ventie van 27 omtrent den chemischen oor
log, omtrent het materieel van de lucht
vloten, het personeel van de landmacht cn
vloot cn luchtvloot, omtrent het toezicht op
de naleving van de conventie, eventueel op
liet materieel van de vloot, landmacht cn
luchtvloot.
Dit is een zeer groot arbeidsprogram.
Men gelooft niet, dat in den tijd van drie
of ten hoogste vier weken, die deze com
missie ditmaal tol haar beschikking heeft,
het geheele werkprogram zal kunnen wor
den (en einde gebracht, doch men hoopt
althans enkele punlen van dit grooie pro
gram te bespreken cn op te lossen.
Aan het einde deed zich een klein in
cident voor, doordal de heer Loudon voor
lezing deed van een brief van den voorzit
ter van de Internationale Luchtvaartver-
eeniging, den heer Clifford Hammond, die
de ontwapeningscommissie gewezen heeft
op de groote gevaren van een oorlog in de
lucht cn zijn overtuiging had uitgesproken,
dat de vliegers van alle landen der wereld
zich gaarne ter beschikking van den Vol
kenbond zouden stellen voor handhaving
van den wereldvrede Lord Cushendun pro
testeerde in scherpe bewoordingen tegen
de voorlezing van dezen brief, omdol hjj
meende, dat deze allerminst deze eer en
onderscheiding verdiende. Hij vond hel
denkbeeld van den heer Clifford Hammond
hoegenaamd niet belangrjjk, waarop de
heer Loudon mededeelde, dat men hierom
trent van meening verschillen kan en dat
hij als voorzitter het denkbeeld wel dege
lijk interessant vond en hij zich daarom
meende te mogen veroorfooven voorlezing
te doen, zoo long niet de commissie in den
zin van lord Cushendun uitdrukkelijk in
structie zou geven geen mededeelingen van
particuliere brieven te doen. De commissie
trad echter hierin niet cn heeft een derge
lijke instructie niet aan haar voorzitter ge
geven.
De door jhr. Loudon voorgestelde agenda
omvat, behalve de speciale Russische en
Duitsche voorstellen, veertien punten, waar
onder het rapport van het werk der vei
ligheidscommissie cn verder allle voor
stellen die bij de eerste lezing nog een on
derwerp van geschil hebben uitgemaakt
Onder deze geschilpunten is het voornaam
ste de vraag naar den effectieven stand der
bewapening Ie land en ter zee. Bernstorff
deelde mee, dat hij bij bespreking dezer H
agendapunten, op menig punt, voorbehoud
zou moeten maken.
Onderdrukking van den opstand
Londen. 16 April. (H.N.) Uit Mexico
wordt gemeld, dat de opstandelingen giste
ren de stad San Bias in den staat Sinaloa
hebben ontruimd, zoodat zich in dezen
staat thans geen opstandelingen meer be
vinden.
Calles heeft daarom zijn onderbevelheb
ber generaal Almazan bevel gegeven te
gen den staat Sonora op te rukken. Ver
wacht wordt, dat generaal Cardenas van
daag San Bias zal bezetten.
Londen, 16 April. (H.N.) Uit Mexico
wordt gemeld, dat de regeering voorberei
dende maatregelen treft, om den opstand
in het noorden definitief te onderdrukken.
Reeds zijn 10000 man met 27 treinen naar
het noorden gezonden, die bestemd zijn
voor den beslissenden slag tegen de op
standelingen. De treinen werden voorafge
gaan door een trein met 500 arbeiders, die,
waar het noodig was, den spoorweg herstel
den.
POLEMIEK OVER EEN VERVALSCHT
DOCUMENT.
Znid-Slavische kritiek.
Belgrado, 16 April. (H. N.) In ver
band met de publicatie van een vervalscht
document over oorlogstoerustingen van
Zuid-Slavie door de Giornale d'Italia ver
klaart de Politika, dat dit document er in
'eder geval toe moest dienen om de coalitie
van de staten tegen Zuid-Slavië steviger te
nnken en- dat deze publicatie ongetwijfeld
in verband slaat met de reis van den Ita-
liaanschen onderstaatssecretaris Grandi
naar Albanië en het bezoek van de Bul-
yanrsche delegatie onder leiding van gene
raai Woykof aan Rome. Het blad verklaart,
dat generaal Woykof wel niet vreemd aan
dit document zal zijn.
Versjes van G. Groegroe
Plaatjes van Jan Luts
6
De ooievaar werd goed onthaald, dus is dat goede beest,
Na de eerste maal er nog een paar keer weer geweest,
't Gevolg van dat herhaald bezoek, was zuinigheid en vlijt.
Want Piet z'n beurs leed helaas niet aan onuilputt'lijkhoid.
Toch wist hij telkens weer een weg, het „Keitje"
bleef hem trouw.
En waar soms alles faalde, slaagde 't „Keitje" extra gauw!
Het zocht een fiets, een autoped voor d' oudste van z'n kroost,
Zoo was het „Keitje" in Piet's zorg eea "»rmancnte troost.
Bij bieden,
Bij vragen,
Een „KEITJE"
Zal slagen.
DRIEMAAL PLAATSEN VOOR EEN GULDEN
A s Woensdag voortzetting
TEL. 310
LEVERING AAN KUIS VAN
cn
Amerika motiveert zijn
afwijzend antwoord
op Owen Young's
voorstellen
Tegenvoorstellen van
Duitsche zijde
Par ij s, 16 April. (V.D.) Volgens be
richten uit Washington heeft de conferen
tie tusschen Hoover, Kellon, Stimson en
Mills inzake de voorstellen vaty Owen
Young, betreffende een vermindering der
Amerikaansche eischen tot schadevergoe
ding een negatief resultaat opgeleverd. Na
afloop verklaarde Stimson, dat Amerika de
genoemde voorstellen déérom niet gunstig
gezind kan zijn. omdat de Ver. Staten niet
dezelfde positie innemen als de geallieer
den vanwege het plan-Dawes. Bovendien,
wanneer de geallieerden met de Ver. Staten
tot overeenstemming geraken met betrek
king tot een afstand doen van de onkosten
der bezetting, Amerika daarbij meer te ver
liezen heeft dan de geallieerden, daar de
Ver. Staten in dat geval 217 millioen dol
lar prijsgeven tegen Engeland en Frankrijk
samen slechts ongeveer 68 millioen dollar
Tegenvoorstellen der Dnitsche
deskundigen.
P a r ij s, 16 April. (V.D.) In de zitting
van hedenmiddag heeft Dr. Schacht de aan
dacht gevestigd op de groote bezwaren, die
het voor Duitschland onmogelijk maken de
voorstellen der geallieerden te accepteeren.
Op uitnoodiging van de crediteurstaten ver
klaarde hij zich bereid de Duitsche dele
gatie binnen 24 uur een van cijfers voor
zien memorandum te doen indienen. De
door de Duitschers to noemen bedragen
zullen geheel afgescheiden van de gealli
eerde eischen worden opgesteld en zullen
slechts weinig van het oorspronkelijk aan
bod verschillen.
Het gedoogt niet, dat Perzië zich
stukken van Afghanistan
toeeigent
Berlijn, 16 April. (H. N.) Volgens
een bericht uit Moskou heeft Karachan, de
waarnemend volkscommissaris van buiten-
landsche zaken, den Perzischen gezant ont
vangen cn hem meegedeeld, dat de sovjet-
regeering er kennis van draagt, dat som
mige Perzische kringen zekere deelen van
Afghanistan willen afscheiden en tot Per
zisch gebied verklaren. De sovjet-regeering
stelt echter vast, dat de Perzische regeering,
indien zij aan de voorstellen van die krin
gen gevolg zal willen geven, de vriend
schap van andere volken in het nabije Oos
ten volkomen zal verliezen. De sovjel-regee-
ring kan niet dulden, dat een andere mo
gendheid de grenzen van Afghanistan
schendt, ook niet onder het voorwendsel,
dat dit geschiedt om het bandietenwezen
tp bestrijden. De sovjet-regeering hoopt, dat
Perzië niets tegen Afghanistan zal onder
nemen en zich volkomen neutraal zal hou
den. De sovjet-regeering heeft de noodige
maatregelen getroffen aan den sovjetge
zant te Teheran dezelfde verklaring gelijk
tijdig bij de Perzische regeering to laten
afleggen.
OPSTANDIGE BEWEGING
IN LISSABON.
Parijs, 16 April. (H. N.) Berichten
uit Lissabon maken melding van een nieu
we monarchistische beweging, welke ech
ter door de politie verijdeld is. De officieele
berichten uit Lissabon ontkennen dat een
revolutionaire beweging is uitgebroken,
doch aan den anderen kant wordt verkon
digd, dat men gedwongen is geweest tot
arrestaties van enkele politieke personen
over te gaan, o. a. van den vroegeren minis
ter-president A. M. da Silva, Domingo, Pe-
reira en Rodriguez.
DAWES GEZANT TE LONDEN.
New-York, 16 April. (V. D) De Se
naat heeft de benoeming van generaal
Dawes tot gezant van Amerika te Londen
goedgekeurd.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand 775.0 te
Stettin.
Laagste barometerstand 752.3 te
Vestmanoer.
Verwachting tot den avond van
18 April:
Zwakke tot matige Z. O. tot Z.
wind, meest licht bewolkt tot
kan9 op ochtendnevel, droog, iets
/.achter overdag.
Verscheidene slachtoffers
Zondagavond kwam de korporaal Söbö
in de woning zijner schoonouders de Boe
dapest, waar zijn gescheiden vrouw zich
bevond. Sebö wilde haar en haar vader
spreken, maar werd niet toegelaten^ Hij
wist zich echter in het huis verborgen te
houden cn toen de schoonvader gisteroch
tend de woning verliet, schoot Sebö op
hem en wondde hem levensgevaarlijk.
Daarop drong Sebö de woning binnen,
waar hij zijn gewezen vrouw en haar moe
der doodschoot. Ten slotte richtte hij het
wapen tegen zichzelf en kwetste zichzelf
liclit.
DE POKKEN-EPIDEMIE IN ENGELAND,
Maatregelen der Fransche regee
ring ten aanzien van binnenva
rende schepen.
Londen, 16 April. (H. N.) De Fran
sche regeering heeft in verband met het
voorkomen van pokkengevallen in Enge
land besloten de overeenkomst van 1026
voor den gezondheidsdienst in werking to
laten treden. Daarbij wordt bepaald, dn! in
geval van een epidemie reizigers uit En
geland in het bezit moeten zijn van ren
bewijs, dat zij ingeënt zijn, welk bewijs
niet ouder dan 2 maanden mag zijn Dit
besluit der Fransche regecring h$eft jn En
geland veel opzien gewekt cn er zijn ter
stond onderhandelingen begonnen, met het
resultaat, dat de bepaling niet van toe
passing zal zijn voor één bepaalde haven,
welke door de Knnaalschepen wordt aan
gedaan. Wat het voorkomen der pokken in
Engeland betreft, is de ziekte vermoedelijk
overgebracht door besmette reizigers van
het s.s. Ttiscania. Tot nu toe zijn 7 perso
nen overleden. Te Londen zijn 175 patiën
ten in behandeling. Van de talrijke nieuwe
gevallen is niet vast te stellen, of zij van
de Tuscania stammen Macdonakl zal
Woensdag in verband met deze aangele
genheid een vraag tot Chamberlain rich
ten.
DE JAARBEURS TE MILAAN.
Koning Emannel in 't Nfl-
derlandsch paviljoen.
Milaan, 16 April. (V. D.) De koning
van Italië bezocht hedenmiddag het Neder-
landsche paviljoen op de Jaarbeurs te Mi
laan. Z. M. werd rondgeleid door den con-
generaal De Visser en door den vertegen
woordiger van het Koloniaal Instituut, den
heer Utermark. De koning betoonde bizon*
dere belangstelling voor de afdeeling kolo-
BRUTALE ROOFOVERVAL.
De dader voortvluchtig.
B e r 1 ij n, 16 April. (H. N.) Een brutale
roofoverval heeft te Friedenshuette plaats
gehad. Toen in het bureau van de firma
Sroehlich en KJuepfel de loonen aan de
mijnwerkers van de Friedensgrube zouden
worden uitbetaald, verscheen plotseling een
vroegere 23-jarige bediende, Nielzwice ge
naamd, die onlangs ontslagen was. Onder
bedreiging met een revolver elschre nij dat
hem al het geld zou worden ter hand ge
steld. De met de uitbetaling belaste bedien
den werden door het zien van de revolver
zoo verschrikt, dat zij hem het geld ten
bedrage van 600.000 zloty overhandigden,
waarna Nietzwice allen in het bureau op
sloot en zich uit de voeten maakte. Het ia
niet gelukt hem te achterhalen.
LOONGESCHIL IN HAMBURGS HAVEN.
Hamburg, 16 April. (H. N.) Vanmor
gen hebben de arbeiders van alle firma's
en ondernemingen in de petroleumhaven
wegens een loongeschil den arbeid neerge
legd. Het geldende loontarief was gisteren
afgeloopen en het resultaat der onderhan
delingen over een nieuw tarief is door de
arbeiders als onvoldoende verworpen.
VEILIGHEID TER ZEE.
17 zeemogendheden bijeen.
Londen, 16 April. (H. N.) Vandaag is
in het ministerie van buitenlandsche zaken
de internationale conferentie vqgr de vei
ligheid ter zee begonnen, waaraan 150 ge
delegeerden, vertegenwoordigers van 17
zeemogendheden, deelnemen. Het doel der
conferentie is te beraadslagen over een wij»
ziging van de bestaande internationale con
ventie voor do veiligheid ter zee, welke 22
jaar geleden gesloten werd. j
