„AMICITIA" Maandag Lieder-avond Berthe Seroen
DE EEMLANDED
WAT HET MEMORANDUM INHOUDT
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 na,nda> Amersfoort f 2.10. per meent) f 0.75. per
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regel» 1X15 met inbegrip van een bewijtnamner,
Vrijdag 19 Apr! 1929
27e Jaargang No. 245
8UITENLANDSCH OVERZICHT
DE TROEBELEN IN
AFGHANISTAN
DE TREINBOTSING BIJ
BRUSSEL
Geen Nederlanders gedeerd
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van L jps safe-loketten
Verzilveren van coupons
HandeiScrediefen
Incnsseeringen
Spaar-deposito's rente 4
WILLEM GROENHUIZEN
Langestraat 43. Tel. 852
Juwelier.
Gouden Trouw en Verlovingsringen.
PRINCESS ROOM
Hors d'Oeuvre
T usschengerechten
DORP UITGEBRAND
CRISIS TE WEENEN
we€fc (mei gratl» verzekerteg teges ongelokken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 oaeeden f 3,-. Afzonderlijke aoomera t 0.05*
POSTREKENING 47910 TELEF.OON INTERG 513
DIRECTEUR-UITGEVER; J.VALKHOff
DAGBLAD
elke regel meer f0.25 Ltefdadlghelds-advtrtenti&n voo» do
helft van den prijs. Kleine Advertentiën ..KEIT|ES" bij vooruitbetaling 9 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— Bewijsnummer extr» 0.05
Niet-lcden Kunstkring
f 1.25, Leden Kunst
kring één kaart f 0.00
(alle rechten en ves
tiaire inbegrepen.)
Kaartverkoop in Pia-
nohandel R. VAN DEN
BURG, Utr.straat.
SNOWDEN.
De schuldregelingen van
Engeland mot buitenland-
sche regeeringen Een re
de van Soowden, die beroe
ring heeft gewekt.
Toen Churchill, de kanselier van de
Britsche schatkist, zijn begrooting in
diende, hèeft hij stellig niet gedroomd,
dat één zijner politieke tegenstanders,
de arbeidersleider Snowden, een rede
zou houden, die in Engeland en ver
buiten de Britsche grenzen groote sen
satie heeft gewekt. Eergisteren viel laatst
genoemde m.l. fel de schuldoverecnkomst
aan, die Engeland
met buitcnlandsche
regeeringen heeft
gesloten. Vooral de
nota van Balfour,
waaraan het begin
sel ten grondslag
ligt, dat Engeland
van zijn vroegere
geallieerden en van
Duitschland geen
grooter bedragen
eischt dan het noo-
dig heeft ter dek
king van zijn schul
den aan Amerika,
moest het ontgel
den.
Snowden was de meening toegedaan, dat
een Britsche minister nimmer een schan
delijker regeling had getroffen dan Chur
chill op 't gebied der schulden met Frank
rijk en Italië. Rusland handelde niet erger
met betrekking tot de inbeslagneming van
het eigendom dan Frankrijk. De men-
schen, die uit vaderlandsliefde Frankrijk
tijdens den oorlog geld geleend hadden,
waren door Frankrijks afzetterij aldus
Snowden practisch geruïneerd. Het was
volgens hem niet waar, wanneer men be
weerde. dat Churchill er niet meer uit had
kunnen slaan. De Vereenigde Staten had
den van Frankrijk cn Italic beter voor
waarden dan Engeland verkregen. Wan
neer deze landen Amerika betalen konden,
dan konden zij ook Engeland betalen. Bo
vendien had Engeland Frankrijks onafhan
kelijkheid gewaarborgd Vooral was echter
van belang de uitspraak van Snowden, dat
hij de arbeiiiprspArtij geenszins beschouwde
als te zijn gebonden door de nota van
Balfour.
Churchill heeft dadelijk van repliek ge
diend en betoogd, dat Snowden's standpunt
uiterst gevaarlijk was. De priricipes der
nota van Balfour waren belichaamd in de
overeenkomsten van Engeland met Frank
rijk en Italië en de uitlating van iemand
als Snowden, die hoopte in de toekomst
minister te worden, zou de betalingen vol
gens de thans bestaande overeenkomsten in
gevaar kunnen brengen. Snowden ontkende
echter nogmaals, dat de Labour Party ge
bonden was door deze overeenkomst, te
meer daar Frankrijk het verdrag nog niet
heeft geratificeerd. Wanneer Engeland de
zelfde overeenkomsten met zijn buitenland-
sche schuldenaars had getroffen als Ame
rika met Engeland, dan zou het in plaats
van jaarlijks 20 millioen pond 50 millioen
pond ontvangen.
De Londensche correspondent van de
Koln. Ztg. noemt deze verklaringen van
Snowden des te merkwaardiger, omdat hij
bij een verkiezingsoverwinning der Arbei
derspartij opnieuw kanselier der schatkist
zal worden. De motieven van zijn aanval
zijn wellicht in de eerste plaats gelegen ln
de al te nadrukkelijke pro-Fransche ge
zindheid, die in de Engelsche buitenland-
sche politiek tot uiting komt en in de
sympathie van Churchill voor het fascisti
sche Italië. Snowden heeft deze politiek van
den Britschen minister willen treffen, om
dat Frankrijk en Italië door deze staatkun
de middellijk de mogelijkheid wordt gebo
den op 't gebied der bewapening tot groote
uitgaven over te gaan Hei is te begtijpe»,
dat Snowden's rede ook in Parijs ter con
ferentie van de financieele deskundigen ten
zeerste de aandacht heeft getrokken; wan
neer toch de Engelsche Arbeiderspartij bij
de verkiezingen de overwinning mocht be
halen, is het niet uitgesloten, dat de basif.
rvoarop Engeland momenteel te Parijs over
de definitieve regeling der schadevergoe
ding onderhandelt, geheel onderstehoven
wordt gegooid. Aan den anderen kant her
inneren wij eraan, dat Macdonald het
standpunt van zijn partijgenoot blijkbaar
niet volkomen deelt.
POOLSCH-AMERIKAANSCH SCHEEP
VAARTVERKEER
Warschau. 17 April. (H.N.) Met de
scheepvaart autoriteiten te Washington is
een overeenkomst getroffen voor de instel
ling van een wekelijkschen scheepvaart
dienst tusschen de Poolsche haven Gdin-
gen en een nog nader te bepalen Ameri-
kaansche haven. De nieuwe lijn zal 11 Juni
worden gpopend en door het Amerikaan
sche regeeringsbureau voor de scheepvaart
worden geëxploiteerd. Ook de Poolsche
staatsspoorwegen zijn bij de overeenkomst
betrokken, zoodat doorgaande vrachtbrie
ven voor alle plaatsen in Polen kunnen
worden afgegeven.
Londen, 17 April. (H.N.) Naar de
Daily Tel. meldt, bevindt de zoon van
Aman Oellah zich op het oogenblik in bij
zondere opdracht van zijn vader te Moskou.
De diplomatieke medewerker van dit blad
brengt dit bezoek in verband met de on
dersteuning van Aman Oellah door de sov
jet-regeering cn beweert, dat ook het Turk-
sche gezantschap de zaak van Aman Oellah
steunt, hoewel het den schijn tracht te be
waren, dat het een neutrale houding aan
neemt Het optreden der sovjet-regeering
tegen Perzie moet te Teheran veel opwin
ding hebben gewekt. De Perzische regee
ring vreest, dat de sovjet-regeering van het
voorwendsel, dat Perzië slechts op een gun
stige gelegenheid wacht om Afghaansch
gebied te bezetten, zal gebruik maken, om
van haar kant. zoodra de gelegenheid daar
voor gunstig is, militair in te grijpen in
Afghanistan.
Op het tooneel van de ramp
De correspondent der N. R. C. te Brus
sel meldde gisteravond
Het aantal dooden bij de spoorwegramp
te Halle bedraagt thans 11, terwijl dat der
gewonden tot 49 gestegen. Van 17 hun
ner blijken de verwondingen van ernstigen
aard te zijn. Toen wij enkele uren na de
ramp te Halle arriveerden, was men nog
bezig de laatste slachtoffers onder het puin
weg te halen. De duoden zijn 8 Belgische
postbeambten, de hoofdconducteur van
den sneltrein, een bijna geheel verkoolde
Waalsche dame, en een persoon, wiens gru
welijk verminkt lijk nog altijd niet kon
worden geïdentificeerd. De zwaar gewon
den zijn allen Belgen of Franschen geen
enkele Nederlander blijkt bij deze ramp
eenig letsel te hebben bekomen. De machi
nist van den Parijschen sneltrein is zwaar
gewond, doch zijn helper kwam met eenige
schrammen vrij.
Als altijd bij soortgelijke rampen speel
den zich hartverscheurende tooneelen af,
zoowel onmiddellijk na de botsing als later
bij de herkenning der lijken door de nabe
staanden der slachtoffers. Sommige reizi
gers, die aan den dood ontsnapten .bleken
waanzinnig van schrik to zijn geworden
Eén hunner klom op de uit het spoor ge
sprongen en gekantelde locomotief van den
sneltrein en bleef daar luidkeels zitten
lachen.
Onder de gewonden is ook een bekend
Belgisch geestelijke, Pater de Vrooye, rector
van een katholiek college te Bergen, wiens
beide beenen vermorzeld werden. Toen men
hem te hulp snelde, zeide hij tot de redders
..Zorg eerst voor de anderen, ik kan wel
wat wachten".
Een persoon, die met de grootste moeite
van onder een hoop rookend puin werd ge
haald, bleek geheel ongedeerd te zijn ge
bleven. Een ander, die in den laatsten wa
gen te slapen lag, was zelfs niet eens ge
wekt geworden door den geweldigen schok
en kon, toen hij werd gewekt en hij hel
vreeselijke schouwspel zag, zijn oogen niet
gelooven.
Van de beide postwagens, den conduc
teurswagen cn een derde klasse-wagen
bleef niets over dan een onontwarbare mas
sa versplinterde planken cn krom gebogen
ijzeren staven. Ook een eerste en tweede
klasse wagen werd zwaar gehavend
Van de Fransche postbeambten werd als
door een wonder slechts een enkele ge
wond, hoewel ook hun wagon geheel ver
splinterd werd. Bij het vertrek te Parijs
bevonden zich 15 postbeambten in denzelf
den postwagen 5 hunner stapten uit aan
de Fransch-Belgische grens, en één te Ber
gen, aldus ontsnappend aan den dood, die
de 8 overblijvenden korten tijd daarna zou
treffen.
Het parket uit Brussel begaf zich in den
loop van den dag naar de plaats van de
ramp. Het blijkt wel degelijk vast to staan,
dat door den mist, die Woensdagmorgen al
daar hing, de machinist van den sneltrein
het signaal niet heeft gezien, cn het ge
vaar eerst heeft bemerkt toen het te laat
was. De sneltrein, rijdend met een snel
beid van 80 K.M. per uur, was niet meer
tot stilstand te brengen, hoe de machinist
zich ook zou hebben ingespannen om een
ramp nog te voorkomen.
Heel den dag door is onafgebroken met
twee groote kranen aan de opruiming van
de verbrijzelde wagons gewerkt. De waar
den, die zich in den postwagen bevonden,
werden alle teruggevonden deze bedroe
gen ruim 1 millioen francs.
Tegen den avond was het opruimings-
werk reeds zoover gevorderd, dat het her
stel van de directe lijn Brussel—Parijs te
gen Donderdag in uitzicht kon worden ge
steld. In afwachting worden de internatio-
voor Amcrstoort cn Omstreken
Langegracht Mo. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. MARTENS.
MODERNE MODELLEN.
TEL. 310
LEVERING AAN KUIS VAN
6D
nalo treinen- van en naar het Zuiden om
geleid langs Charleroi.
De koningin van België is naar Ilalle ge
reisd om de gewonden van het spoorweg
ongeluk te bezoeken.
Verklaring van minister
Lippens.
Brussel, 17 April. (V. D.) In de Ka
merzitting van heden heeft de minister der
spoorwegen Lippens mededeeling gedaan
van het spoorwegongeluk nabij Halle, waar
bij hij uiting gaf aan zijn medegevoel met
het lijden der slachtoffers. Verder verkla&t*
de hij, dat er een commissie van onderzoek
zal worden ingesteld.
Naar nader bekend wordt, had de Parij
sche trein ten tijde van de ramp een snel
heid van 80 K.M per uur.
Vier dooden
Een dorp in do buurt van Wilna, dat 60
boerderijen telt, is geheel door brand ver
woest. De ramp heeft zich in slechts vier
uur tijds voltrokken. Bij het blusschings-
werk werden vier personen doodelijk ge
wond. Het vee is voor het overgroote- ge
deelte in de vlammen omgekomen.
ENGELANDS VLIEGENDE MINISTER.
De Britsche minister van luchtvaart, sir
Samuel Hoare, heeft sinds zijn benoeming
vrijwel steeds de parlementaire recessen
besteed aan vliegtochten. In de tegenwoor
dige parlementaire periode heeft hij onge
veer 50.000 mijl zonder ongelukken gevlo
gen.
PER FIETS OVER HET KANAAL.
Londen. 18 April (V.D.). Roger Vincent
is in 5 uur en 35 minuten van Calais naar
Dover per waterfiets over het Kanaal ge
gaan. Deze tijd is op dit gebied een nieuw
record.
KONING BORIS VAN BULGARIJE
TE BRUSSEL.
Koning Bons van Bulgarije is gisteroch
tend te Brussel aangekomen, waar hij door
koning Albert van den trein werd gehaald.
Met dezen is hij naar het kasteel te Laoken
gegaan, waar hij twee dagen zal vertoeven.
CHURCHILL NAAR AMERIKA.
New York, 18 April. (V.D.). De bladen
te New-York melden, dat de Engelsche kan
selier van de schatkist, Winston Churchill,
voornemens is in den herfst een bezoek te
brengen a au de Vereenigde Staten, waar hij
in een aantal steden voordrachten zal hou
den over de Engelsch-Amerikaansche be
trekkingen.
EEN MASSA-PROCES.
Itzehoe, 17 April. (V.D.) Gedurende
de laatste dagen hebben voor de rechtbank
de verhooren plaats gehad in de zaak te
gen een groot aantal boeren uit Beiden-
flether. Hedenmiddag is in deze zaak von
nis gewezen. Dertig beklaagden werden
vrijgesproken, één der beklaagden werd ver
oordeeld tot 150 mark boeta-of tien dagen
gevangenisstraf. Twee bekWigden kregen
acht maanden gevangenisstraf. Ongeveer
15 personen werden tot zes maanden gevan
genisstraf veroordeeld.
TWEE PLANNEN VOORGESTELD
Het belang der geheele materie
eischt dat onderhandeling
zcordt doorgevoerd
Bijzondere voorwaarden voor
iedere uitvoering
B e r 1 ij n, 17 April. (H.N.) De hoofdza
ken van het Duitsche memorandum zijn
vanavond bekend gemaakt. Het Duiische
memorandum stelt twee plannen voor. wel
ker uitvoering telkens van bijzondere voor
waarden afhankelijk, is. Beide plannen ko
men neer op de betaling van 37 annuïtei
ten, elk van 1650 millioen mark. Volgens
het eerste plan worden de betalingen ver
deeld in een gedeelte van 450 millioen
mark, waarvan de betaling geen bescher
ming zal genieten, een gedeelte van 225
millioen mark, dat transferbescherming zni
genieten, een gedeelte van 225 millioen
mark, dat zoowel ten opzichte van het over
maken naar het buitenland als het opbren
gen in het binnenland bescherming -zal ge
nieten en een gedeelte van- 750 millioen,
dat in leveringen in natura zal worden
opgebracht. Deze bepalingen zullen telkens
in de eerste helft van het jaar kunnen wor
den verricht, met uitzondering van het niet
beschermde gedeelte van 450 millioen. De
betalingen, welke transferbescherming ge
nieten, zullen in den loop van 10 jaar van
225 tot 600 millioen stijgen, de betalingen
voor het tweede beschermd gedeelte even
eens van 225 tot 600 millioen, terwijl de
leveringen in natura in den loop der tien
jaren van 750 tot 200 millioen zullen ver
minderen. om het elfde jaar geheel op te
houden. Een voorwaarde voor dit plan is,
dat het betalingsvermogen van Duitschland
zal toenemen.
Verder is een voorwaarde voor het Duit
sche betalingsvermogen, dat Duitschland's
wereldhandel toeneemt en buitenlandsche
mark tea voor afzet van Duitsche goederen
worden geopend. Voor het geval de schuld-
eischersstaten niet bereid zijn, om aan de
Duitsche wenschen en verlangens op de
zooeven genoemde gebieden tegemoet te ko
men, waardoor het Duitschland mogelijk
gemaakt zal worden, om zonder buiten
landsche renten en uit eigen middelen de
betalingen ie doen, zal het tweede plan
toegepast moeten worden, volgons hetwelk
dezelfde bedragen zullen worden betaald,
waarbij echter de helft transferbescherming
zal genieten, terwijl de andere helft be
scherming zal genieten, wat het opbrengen
van het bedrag van Duitschland zelf be
treft. Volgens dit plan zal het bedrag, dat
transferbescherming geniet, gedurende de
eerste tien jaar van 450 tot 825 millioen
mark stijgen, het bedrag, dat in het bin
nenland zal worden opgebracht en even-
.eens beschermd zal zijn, eveneens van 450
tot 825 millioen, terwijl de leveranties in
natura in netzelfde fijuVnk van 750 tot 200
millioen verminderd zullen worden, om in
het elfde jaar geheel op te houden.
Verder ontwikkelt het memorandum de
grondbeginselen voor iedere regeling der
schadevergoeding, terwijl voorts een over
zicht wordt gegeven van de werking van
het Dawes-plan en de voorwaarden worden
uiteengezet, welke voor het doen der beta
lingen noodig zijn Deze voorwaarden ko
men in hoofdzaak neer op een toeneming
van den Duitschen afzet in het buitenland.
Verder verklaart het memorandum, dat een
nieuwe regeling naltiurlijk gepaard zou
moeten gaan met de opheffing van het te
genwoordige stelsel van contróle.
De Amerikaansche nota in
het bezit van Owen Young.
P a r ij s, 18 April (V.D.) De Chicago Tri
bune en de New York Herald declen in
overeenstemming met elkaar mede. dat de
nota der .Amerikaansche regeering inzake
de vergoeding der bezettingskosten reeds
door Owen Young is ontvangen. Uit de be
richten uit Washington valt af te leiden,
dat Amerika niet bereid is zijn aanspraken
te laten beperken. De thans te Parijs aan
gekomen nota zou den nadruk leggen op
het recht van de Vereenigde Staten op Z'A
percent van alle Duitsche betalingen.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand: 775.0
te Isafjord.
Laagste Barometerstand 744.5
te Sarna.
Verwachting tot den avond van
20 April:
Meest zwakke tot matige wind
uit Zuid. of West. richtingen, licht
tot half bewolkt, aanvankelijk nog
droog weer en zelfde temperatuur
vdor het Zuiden, voor het Noorden
t' gelijk wellicht toenemende West.
wind cn kans op eenigen regen.
Strijdkabinet in Oostenrijk
We en en, 17 April. (V. D.) In den
boezem der Chr.-sociale partij zijn heden
morgen gedurende den ganschen ochtend
besprekingen gevoerd. Men kwam tot de
conclusie, dat na de ervaringen van giste
ren van nieuwe onderhandelingen met de
oppositie nauwelijks nog verwachtingen
kunnen worden gekoesterd. Algemeen is
men thans van meening, dat men erop moet
rekenen, dat een strijdkabinet tot stand zal
komen. Ongetwijfeld zal dan een van de
nauwst-verwante vertrouwensmannen van
den afgetreden bondskanselier dr. Seipel do
leiding van de nieuwe regeering nemen.
Volgens de geruchten, die reeds in de eerste
dagen van de crisis de ronde deden, zou
daarvoor in de eerste plaats de thans afge
treden minister van onderwijs, dr. Schmitz,
of de thans afgetreden minister van finan
ciën, dr. Kienböck, in aanmerking komen.
AMERIKA EN HET HAAGSCHE HOF
Een verklaring van Elihu
Root.
New Y o r k,18 April (V.D.). De vroegere
staatssecretaris Elihu Root is uit Europa
naar Amerika teruggekeerd. Hij heeft als
zijn meening te kennen gegeven, dat. de
Vvereenigde Si aten aan het internationale
gerechtshof zullen deelnemen.
OVERSTROOMINGEN IN CHARKOF.
Moskou, 18 April. (V.D.). In Charkof
hebben ernstige overstroomingen plaats.
Twintig straten staan onder water.
KRUITMAGAZIJN IN DE LUCHT
GEVLOGEN.
Kowno, 17 April. (V. D.) Volgens be
richten uit Moskou is te Tiflis een kruit
magazijn in de lucht gevlogen, tengevolge
waarvan een soldaat en vier arbeiders wer
den gedood en een persoon zwaar gewond
werd. Tot ver in den omtrek sprongen do
vensterruiten.
FRANSCHE KANONNEERBOOT IN
CHINA BESCHOTEN.
Uit Sjanghai wordt bericht, dat een
Fransche kanonneerboot, die de Jangtse op-
stoomde, 150 K.M. voor Ilsjang door troe
pen op den linkeroever der rivier bescho
ten is met mitrailleurs. Een vaandrig cn
twee matrozen werden licht gewond. De
kanonneerboot, die het vuur beantwoordde,
heeft haar reis onbeschadigd kunnen
voortzetten.
INDRUKWEKKENDE BETOOGINO
VOOR PRIMO DE RIVERA.
Madrid, 17 April. (V.D.) Aan do in
drukwekkende betooging voor het ministe
rie van oorlog, het paleis van Primo de
Rivera, namen duizenden personen deel.
fn den stoet bevonden zich meer clan drie
duizend automobielen. De koning en Primo
de Rivera werden met ongekende geestdrift
toegejuicht.
Generaal Primo de Rivera was verplicht
viermalen achte-een de menigte toe te
spreken. De koning woonde, vergezeld van
de koningin, de betooging bij.
Het défilé duurde vijf uur. Na afloop
werd Primo de Rivera door het koninklijk
echtpaar geluk gewenscht.
DE OPENING VAN HET ITALIAANSCHE
PARLEMEP^T.
Rome, 18 Aprjl. (V.D.). Koning Victor
Emanuel zal Zaterdag met een troonrede
de nieuwe Italiaansche coöperatieve Kamer
openen. In deze rede zal hij, naar gemeld
wordt, de fascistische politiek bevestigen
en zal hij de beginselen uiteenzetten,
die in de toekomstige politiek zullen wor
den gevolgd De koning zal er in het bijzon
der op wijzen, dat er geen verandering zal
komen in den stabilisatie-koers van de lire,
waaromtrent gedurende de laatste dagen ge
ruchten de ronde deden. De regeering zal
clen koers van de lire handhaven op het
punt, waarop deze thans staat.
