P. NIEROP,
DE EEMLANDEQ
Bad en Geyser
EEN KEITJES-HI5T0RIE
VAN PIETER VICTORIE
WILLEM GROENHUIZEN
Woensdag 1 Mei 1929
27e Jaargang No. 255
BUITENLANDSGH OVERZICHT
BUITENLAND
Gouden- en Zilverenwerken,
FRANKRIJK'S SCHULDEN
Compleet f 135.
Langestr. 90 Tel. 283
HERLEVENDE HOOP
Amerikaansche activiteit
MUSSOLINI'S POSITIE
DE REBELLIE IN MEXICO
RUSLANDS ERKENNING
GROOTE STAKINGSACTIE
IN BOMBAY
ABONNEMENTSPRIJS **r "aandea voor Amersfoort f 2.10, per maand i 0.75, pax
0=——weck (met gratia Verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-» Afzonderlijke nommera f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
DIRECTE.UR-UrTCE.VEQ.'J.VALKHOFf
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN v"1-4 «a*tM ^rip vu een bewijsauiniitf,
-elke regel meet f0.25. Llefdadlgheids*advertentilio voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertenties ^KEITJES" bij vooruitbetaling 1—3 ctgeU
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—. Bewijsnummer extra 0.05
Do crisis te Weonot».
Streeruwitz wordt waar
schijnlijk bondskanselier,
Wellicht herinnert men zich nog wel, dat
ongeveer drie weken geleden de toenmali
ge bondskanselier van Oostenrijk, dr. Sei-
pol, het bijltje er hij neerlegde. Verschil
lende redenen waren het, die hem nood
zaakten tot dezen stap, niet alleeD maak
ten de sociaal-democraten door hun her
haalde en zeer dikwijls persoonlijke aan
vallen hem het leven zeer zuur, maar ook
onder de coalitiegenooten in 't kabinet
wilde het niet al te best boteren. Dr. Sei-
pel huldigde toen de opvatting, dat zijn
verdwijnen van 't tooneel misschien zou
bijdragen tot een kalmeering der gemoe
deren.
Men kent de politieke toestanden in
Oostenrijk: in den Nationalen Raad, dien
wij het best kunnen vergelijken met onze
Tweede Kamer, hadden de Christeiijk-soci-
alen 72 zetels, terwijl onderscheidenlijk de
agrariërs (de Landbund) en de Groot-
Duitschers in 't parlement vertegenwoor
digd waren door 9 en 14 leden. Deze drie
genoemde partijen vormden samen do re-
geering, doch tegenover hen stond een zeer
krachtigo oppositie, daar do sociaal-de
mocraten over niet minder dan 70 zetels
beschikten en dus bijna even sterk waren
als de christelijk-socialen.
Toen dr. Seipel als leider der regeering
heenging, werd door de burgerlijke meer
derheidspartijen onmiddellijk getracht, een
persoonlijkheid te vinden, die zijn plaats
zou kunnen innemen, doch over de keuze
van den „premier" lukte het niet eens te
worden, doordat tusschen de coalitiege
nooten al te scherpe tegenstellingen aan
den dag traden. Verschillende candidate»,
die door de christelijk-socialen werden
voorgesteld, konden öf de goedkeuring der
Groot-Duitschers öf die der agrariërs niet
wegdragen. Kr lieerschte in de kringen der
partijen, waaruit de ministers waren gere-
cruteerd, een zeer geprikkelde stemming.
Vooral waren de christelijk-socialen ten
zeerste ontstemd, toen de plattelanders er
zich tegen \erzeiten, dat prof. Mitlelberger
dr. Seipcl's opvolger werd.
Thans zijn echter de christelijk-socialen
met een candidaat voor den dag gekomen,
die wanneer niet alle teekenen bedrie
gen en niet te elfder ure weer een kink in
den kabel komt zoo goed als zeker do
nieuwe bondskanselier zal worden. Bedoel
de candidaat is het lid van den Nationalen
Raad Streeruwitz, die, ofschoon hij Wee-
rier is en vooral beschouwd kan worden
als vertegenwoordiger van financiën en
nijverheid (hij is leider van een textielfa
briek en neemt een vooraanstaande functie
in bij een hypotheekbank) nochtans ook
zijn belangstelling laat uitgaan tot de
provincie en dus stellig tevens voor de
plattelanders nadrukkelijk zal opkomen.
Streeruwitz is dus een man, die midden in
't bedrijfsleven zit en doorgaat voor
iemand, die nog niet heelemaal verpoli
tiekt is. De politieke hartstochten, al komt
bij voor zijn staatkundige meeningen ferm
op, zijn liem vreemd, zoodat hij waar
schijnlijk ook zonder vooroordeelen zal
staan tegen de in de oppositie zijnde so
ciaal-democraten.
De laatste berichten behelzen nu, dat
Streeruwitz reeds onderhandelingen heeft
gevoerd met vertegenwoordigers van den
Landbund. De besprekingen werden door
weliwillendheid gekenmerkt en beloven
veel \oor de toekomst. Men neemt aan,
dat ook de Groot-Duitschers geen overwe
gende bezwaren tegen Streeruwitz zullen
hebben, zoodat zijn benoeming tot bonds
kanselier vermoedelijk binnen zeer onaf
zienbare» tijd kan worden verwacht.
POOLSCH DORP DOOR BRAND
VERNIELD.
W ar se h a u, 28 April. (V.D.) Zaterdag
werd bijna het geheele dorp Mansonka in
het wojwode-schap Byalistock door een ge
weldigen brand vernield. Zes-en-vijftig
hofsteden werden een prooi der vlammen.
MISSIONARISSEN VERMOORD.
Woensdag 1.1. zijn in het westen van Hoe-
nan drie Amerikaanschc katholieke pries
ters vermoord.
MAARSCHALK FENG CONTRA DE
NANKING-REGEERING.
P o k i 11 g, 27 April (V.D.) Maarschalk
Fehg heeft aan de Nanking-regeering me
degedeeld. dat hij het aanbod hem tot voor
zitter van uitvoerend comitö dor rëgoering
te benoemen, niet kaD aanvaarden. Boven
dien zeide hij niet te kunnen sympathisee-
ron met de buitenlandsche politiek der
Nanking-regeering en het aftreden van den
huidigen minister Dr. Wang te verlangen.
SOCIAAL-DEMOCRATISCHE PARTIJ IN
LITAUEN VERBODEN.
Ontbinding van de partij gelast.
Berlijn, 3 0 April. (V." D.) Naar de
Vos6ische Zeitung uit Kowno meldt, heeft
het ministerie van binnenlandscbe zaken
van Litauen heden de ontbinding va do so
ciaal-democratische partij gelast, liet be
sluit is genomen uit de overweging, dat de
partij door haar relaties in emigranten-
kringen te Wilna de veiligheid cn onafhan
kelijkheid van den Litauschen staat in ge
baar brengt.
r
Versjes van G. Groegroe
Plaatjes van Jan Lutz
1
En komt er eens een enk le maal voor Piet een tegenslag,
't Komt altijd goed. Nog kort gelcên verloor hij op een dag,
Zijn portefeuille, flink gevuld men zal het altijd zien
En veel papier van waarde was er bij nog bovendien.
Doch Piet riep vlug de hulp in van zijn ouden trouwen vriend,
Die altijd weer met zorg en vlijt hem keurig had bediend.
Het „Keitje" stelde Piet ook nu natuurlijk niet teleur,
En 's avonds was de vinder al bij Pietcr aan de dcurll
Weet U, wie steeds trouw
Eiken opdracht vervulden?
t} Waren „KEITJES" in 't „DAGBLAD"
Prij's: Driemaal 'voor dén Gulden.
A.sWoensdag voortzetting
Langestraat 43
Het juiste adres voor Uw
TEL. 852
GrooOBritannië en Amerika
geven een wenk
De besprekingen ie Parijs
duren voort
Parijs, 30 April. (V.D.) Door de afwe
zigheid van dr. Schacht is het werk der
commissies grootendeels stil gelegd daar
men, ondanks de ontkenningen uit Ber
lijn, toch nog hoopt, dat dr. Schacht met
nieuwe voorstellen zal terugkeeren. Mis
schien is het aan deze „vacantiestemming"
te danken, dat in kringen van deskundi
gen, althans als men de Chicago Tribune
raag geloovcn, gisteren een optimistische
stemming heerschte. In ieder geval staat
vast, dat ook weer gisteren vorscheidcne
besprekingen van particulieren aard tus
schen verschillende deskundigen hebben
plaats gevonden. Volgens de Chicago Tri
bune ontkent men niet, dat de pogingen,
om overeenstemming te bereiken tusschen
t standpunt der schuldeischers cn dat der
Duitschers, voornamelijk loopen over het
pincipe der eerste vijftien jaarbetalingcn.
Algemeen heerschte de meening, dat men
het over de daarop volgende jaren wel eens
zal kunnen worden. Volgens de New York
Herald zijn de onderhandelingen thans in
een beslissend stadium gekomen en zou
men onder do deskundigen van meening
zijn. dat thans binnen vier dagen overeen
stemming bereikt kan worden. Actief zijn
ooral de Amerikanen.' Bijna dag en nacht
voeren zij besprekingen zoowel met de
Duitsche als met de geallieerde delegaties,
in de hoop beide partijen tot overeenstem
ming te kunnen brengen.
Een regeling urgent
Parijs, 3D April. (V.D.) De gisteren in
het Engelsche Lagerhuis door den verte
genwoordiger van het departement van fi
nanciën gedane mededeeling, dat Engeland
do Fransche regeeriug op de hoogte heeft
gesteld van zijn wensch om de overeen
komst tusschen Caillaux en Churchill zoo
spoedig mogelijk te ratificeeren, heeft,
evenals de verklaring van senator Borah
in Fransche kringen wederom het bewust
zijn gewekt, dat de sedert jaren uitgestcl-
do regeling van het schuldcnvraagstuk toch
binnen korten of langen tijd opnieuw aan
de orde zal moeten komen. Dit maakt voor
Frankrijk een regeling van de schadever
goedingskwestie met, Duitschland nog meer
urgent. Het is de vraag, of Frankrijk zijn
tot nog toe gevolgde politiek van betaling
zijner schulden aan Engeland 011 Amerika
met de opbrengst dor Duitsche schadever
goedingsbetalingen op den duur zal kun
nen blijven volhouden. Zooals bekend is,
heeft Frankrijk in 1926 een vergeefschc
poging gedaan om een clausule van der
gelijke strekking in de schuldenovereen
komst met Engeland cnmetde Verecnigde
btaten opgenomen to krijgen.
In zekeren zin deed Churchill echter een
kleine concessie en wel in een brief aan
Caillaux. Pe beide schuldenovereenkom-
sten zijn echter tot nog toe noch door de
Kamer npch door den Senaat geratificeerd
De eerste Augustus, de datum waarop de
termijn vervalt, waarin Frankrijk 400 mil-
lioen dollar als schuld voor geleverd mate
riaal aan de Vereenigde Staten moet beta
len, nadert snel, zoodat de ratificatie een
brandende kwestie is geworden. In Fran
sche kringen erkent men, dat nieuwe on
derhandelingen met Engeland en roet de
Vereenigde Staten niet. bet minste vooruit
zicht op een voor Frankrijk gunstiger op
lossing bieden.
DC BELGISCHE SENAAT EN HET
VROUWENKIESRECHT.
Brussel. 30 April. (H. N.] De Belgi
sche senaat heeft met 69 tegen 54 stemmen
het voorstel van katholieken, om voor de
volgende provinciale verkiezingen aan de
-vrouwen het kiesrecht te verleenen, ver
worpen.
Weer een portefeuille erbij
Rome, 30 April (V.D.) De gisteren tot
president van de Kamer gekozen minister
van openbare werken, Ginziati, heeft zijn
ontslag als minister ingediend.
De koning heeft Mussolini tot minister
van arbeid benoemd. Mussolini is daardoor
niet alleen minister-president, doch be
kleedt bovendien nog acht ministerfunctios.
Naast hem zijn er nog vijf ministers. Deze
gang van zaken wijst erop. dat Mussolini
in de toekomst waarschijnlijk nog slechts
met onder-staatssecretarissen zal regeeren,
AUTORAMPEN IN
AMERIKA
Tientallen dooden
Te New Hampton in den staat New York
is Zondag een auto door een trein gegre
pen en geheel verbrijzeld. Hierbij verloren
negen personen, w.o. zeven kinderen, bet
leven
Bij een soortgelijk ongeluk in den staat
Indiana werden eveneens negen personen
edood.
In de stad New York verloren Zondag
bij auto-ongevallen elf personen het loven,
terwijl ongeveer twintig automobilisten
werden gewond. In de omgeving der stad
vielen negen personen aan do autosport
ten offer.
Laatste stuiptrekkingen
Uit Nogales (Arizona) wordt d.d. 29 April
gemeld, dat 500 Moxicaansche opstandelin
gen onder kolonel Guerro zich te Ortiz
(Sonora) aan de bondstroepen hebben over-
&egevga; 18 mitrailleurs eji verscheidene
rollen minutie werden uitgoleverd. De re
bellenaanvoerder, generaal Almada, hoeft
zich tot de Amerikaansche immigratie-
autoriteiten gewend en toelating in de Ver.
Staten verzocht. Dit wordt beschouwd als
een aanwijzing te meer van het ineenstor
ten van den opstand.
PARLEMENTSGEBOUW TE SOFIA
VERBRAND.
Sofia, 30 April. (V. D.) Hedenmorgen
te vijf uur brak in de groote vergaderzaal
van het Bulgaarsche parlement tengevolge
van kortsluiting brand uit. Het vuur breid
de zich in de geheel met hout betimmerde
zaal snel uit. De zaal is nagenoeg uitge
brand.
De brand werd ontdekt, doordat de bel
van den president, voortdurend klonk. De
parlementswacht werd gealarmeerd. Tegen
8 uur 's morgens was de brand gebluscht.
De zaal en de loges en tribunes zijn ver
woest. De schilderijen van tsaar Roris,vden
vroegeren vorst, en den tsaar van Rusland
cn de zich in de zaal bevindende tsaren-
kroon zijn door het vuur vernield. Het dak
is door vuur cn water geteisterd en dreigt
in te storten. Het geheele parlementsge
bouw is ontruimd. Het nieuwe gedeelte
van de Sobranje, dat in aanbouw is, kon
werden gered. Voorloopig kan het gebouw
niet meer gebruikt worden.
De voorgevel van het parlementsgebouw
is geheel gespaard. Er zijn geen slachtoffers
te betreuren. Ook de archieven en de oude
parlementaire bibliotheek zijn behouden.
EEN MEISJE VERMOORD.
Den dader ontbrak de moed
tot zelfmoord.
B 0 r 1 ij 11, 30 April. (II. N.) Gistermid
dag kwam de 26-jarige pianist en operazan
ger Schwirz bij kennissen op bezoek, waar
bij door zijn rustelooze houding de aan
dacht trok. Toen hij was weggegaan, be
merkte men dat hij een revolver had mede
genomen. I11 verband hiermede werd
Schwirz aangehouden, die toen verklaarde,
dat hij Zondagnacht een jong meisje, dat
hij geruimen tijd geleden had leeren ken
nen, op haar wcnsch in het Gruneland
doodgeschoten cn het lijk vervolgens in een
vijver geworpen had. Hem zelf had de
moed ontbroken, om ook zich zelf het leven
te benemen, doch ten slotte was hij tot het
vaste besluit gekomen, ook in den dood
te gaan en daarom had hij bij zijn kennis
sen den revolver meegenomen. In hoeverre
de verklaring van Schwirz op waarheid be
rust, wordt thans door de politie onder
zocht, liet meisje is werkelijk sedert Zon
dag verdwenen.
PETROLEUM ONTDEKT IN DEN OERAL,
Moskou, 30 A pril. CF. D.) In den Oeral
zijn. op 50 K.M. afstand vqd Perm. petro-
leurabronnen ontdekt. Het vormoeden, dat
reeds langen tijd bestond, dat zich in den
Oeral petroleum zou bevinden, ia hierdoor
dus bevestigd.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand: 703.S te
La Caruna.
Laagste barometerstand: 743.0 tc
Wisby.
Verwachting tot den avond van
2 Mei:
Zwakke tot matige W. tot Z.
wind, gedoeltelijk bewolkt, moge
lijk nog een enkel licht buitji.
kans op nachtvorst, later zachter
Stimson tegenstander
New-York, 30 April (V. D.). I11 offi-
cieele kringen acht men algemeen de po
gingen van senator Borah om sovjet-Rus
land door de Ver. Staten te doen erkennen,
tot mislukking gedoemd, aangezien staats
secretaris Stimson een schrijven heeft ge
richt tot Matthew Woll, den vice-president
der Amerikaansche arbeidersbeweging,
waarin hij schreef, dat de regeering niet
voornemens is haar tot nog toe gevolgde
politiek te wijzigen en niet het plan heeft
sovjet-Rusland te erkennen.
DE BACTERIOLOGISCHE EN CHE
MISCHE OORLOG.
Voorwaardelijke ratificatie door
Engeland.
G e n v e, 3 0 April. (V.D.) In de voor
bereidende ontwaponings-commissie heeft
lord Cushendun hedenmorgen medegedeeld
dat Groot-Britannié het protocol van 1925.
waarbij de oorlog met chemische en bac
teriologische middelen wordt verboden, ge
ratificeerd heeft onder voorwaarde, dat
zulks slechts geldt tegenover de staten, die
het protocol eveneenns geratificeerd heb
ben.
EEN DURE DIAMANT.
Volgens een bericht uit Kimberley is te
Barkley West een prachtige diamant ge
vonden, dio 33karaat weegt; hij heeti
2060 pond sterling opgebracht, hetgeen,
naar men meent, een recordprijs per ka
raat is.
DE ALCOHOLSMOKKEL.
Londen, 3O.April. (H.N.) Volgens een
bericht uit Havanna is de geheime politie
aldaar een internationaal complot op het
spoor gekomen, dat. alcohol naar de Ver
eenigde Staten wilde smokkelen. Het m<vl
daarbij gaan om een hoeveelheid ter wall'-
de van 1 millioen.
HET LOONCONFLICT IN DEN
ROERMIJNBOUW.
B e 1 ij n, 3 0 April (H. N.) Vandaag
hebben in het ministerie van arbeid nieuwe
onderhandelingen over het loonconflict in
den Roermijnbouw plaats gehad. Zij heb
ben echter tot geen overeenstemming tus
schen beide partij geleid. De minister moet
thans beslissen, of de scheidsrechterlijke
uitspraak in het algemeen belang bindend
zal worden verklaard.
Duizenden leggen het werk neer
Londen, 29 April (V.D.) Meer dan
van het aantal katoenspinnerijen te Bom
bay zijn thans geheel stil gelegd. Men ver
wacht dat in de komende dagen ook de ove-
rige bedrijven zullen worden stopgezet. In
totaal zijn 120.000 personen bij de staking
betrokken.
Londen, 29 April. (V.D.) Het aantal
stakers in de katoenspinnerijen to Bom
bay is gestegen tot 135.000. Zeven-en-dertig
ondernemingen liggen geheel stil. Het was
Zondag in de fabrickswijken van de stad
zeer onrustig.
Bombay, 20 April. (V.D.) De staking
in de weverijen is thans bijna algemeen
350.000 wevers staken thans. De toestand
is kalm. Men is evenwel bevreesd voor on
regelmatigheden tusschen Hindoes en
Moslim.