DE EEMLAWDEU
GARAGE MOLENAAR Telefoon 1212
Dinsdag 25 Juni 1929
27e Jaargang No. 300
BUITENLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND
Magazijn ",EDUSO"
AUTO VERBRIJZELD
Vele bruiloftsgangers
gedood
NIET LANGER BEROEPS
POLITICI
VERWERPING ARBITRALE
UITSPRAAK
WEGGESLINGERD DOOR
EEN TREIN
roomSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 mlu"liea vo°' Ameriloor! 12.10. pousd f 0.75, pet
wecfc (met gratis verzekering t«g« ongelukken) i 0.171/*
Binnenland franco per post per S maand» f 3L-. Afzonderlijke numnjers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DIDECJEUR UITO E.VED.' J.VALI\HOff
PRIJS DER ADVERTENTIEN ntl"»«g«U '-05 «i labtgrlp vee to txwQuunuMr,
elke regel tneef f 0.25. Llefdadlgbelds-edverteDtlCs eooj 4»
helft veo deo prlji. Kleine Advertenties „KEIT1ES" bfl voorultbetnllng 1—5 regelt
50 cent. elke regel meer 10 eest, driemaal plaatxn f I.—. Bcvtlsnommer utr* OJbi
In Mexico godsdienstvrede.
De laatste dagen hebben wij-eenige be
richten gepubliceerd over onderhandelin-
in Mexico, die een verzoening in uitzicht
stelden tusschen kerk en staat. Die verzoe
ning is thans bereikt. Men zal nauwelijks
vermoed hebben, dat zij zóó snel haar be
slag zou krijgen. Immers den 12en Juni
werden de officieele besprekingen tusschen
president Portes Gil en de twee kerkelijke
vertegenwoordigers, mgr. Ruig y Flores en
mgr. Diaz, bisschop van Tabasco geopend.
Vijf dagen later kon al een goede uitslag
worden gemeld, en thans is reeds het re
sultaat door Rome geratificeerd. De volle
dige tekst van het bereikte accoord is nog
niet bekend, maar enkele van de voor
naamste bepalingen zijn toch al wel gepu
bliceerd.
De godsdienstoorlog vond zijn ontstaan
in de nieuwe grondwet van 1917, die de
scheiding bracht tusschen kerk en staat,
alle andere codsdiensten gedoogde, terwijl
geen kerkelijk lichaam meer grondeige
naar kon zijn. Bovendien moeten alle
dienst doende geestelijken geboren Mexica
nen wezen.
De grondwet richtte zich weliswaar niet
tegen den katholieken godsdienst als zoo
danig, maar maakte toch op de katholie
ken in Mexico en op velen daarbuiten dat
effect. President Galles was er vooral op
uit den grooten invloed van de kerk als
staatkundige factor te breken, waar deze
in nauw verband stond met conservatieve
machten die hef nieuwe regime in Mexico
a jjandig gezind waren.
Mon weet hoe verwoed cn hoe bloedig
vaak de strijd is geweest, die hieruit is
ontstaan. Er ontstond een beweging om
zich van Rome af te scheiden en een zelf
standige „Mexicaansch. Apostolische Kerk"
te stichten. Vier jaar geleden kwamen se
paratisten en katholieken in felle botsing.
Zelfs werd in de stad Mexico een kerk bezet
en een priester verdreven, waarop presi
dent Calles de kerk voor den eeredienst
sloot, en de katholieke geloovigen kwalifi
ceerde als opstandelingen. Hij kwam tot
strenge doorvoering van de grondwettelij
ke bepalingen en verbood aan alle buiten-
lafidsche priesters het prediken in Mexi-
caansche kerken. Het volgend jaar werd de
pauselijke legaat het. land uitgezet, terwijl
allekerkelijke bezittingen tot staatseigen
dommen werrlen verklaard. De strijd kreeg
een steeds scherper aanzien, en men her
innert zich dat de Katholieken over de ge
heele wereld vrijwel eensgezind waren ln
hun protest tegen het schrikbewind van
Ca Hes.
Deze terreur zou al veel spoediger ver
zacht. zijn. ware niet de moord op Obregon
gevolgd, waarbij de leiders der clericalen
\an medeplichtigheid Averden beticht.
Onder den nieuwen president Portes Giï
is aan den verwoestenden kamp. die
Mexico voortdurend in onrust hield, geluk
kig een einde gekomen. Men weet, dat de
gezant van de Vereenigde Staten, die be
lang hebben bij een rustig zich ontwikke
lend Mexico, een belangrijk aandeel heeft
gehad in het samenbrengen van de partijen
en de voorbereiding der onderhandelingen.
Het nieuwe accoord sluit in. dat de kerk
de grondwet van 1917 aanvaardt, waarte
genover de regeering zich verbonden heeft
de millioenen Mexicaanschc katholieken
vrij te laten in de rustige uitoefening van
hun godsdienstplichten.
De katholieke kerk heeft het recht tot
het benoemen van geestelijken, die in over
eenstemming met de bepalingen der Mexi-
caansche grondwet hun namen moeten
doen registreeren. Het geven van gods
dienstonderwijs in scholen is krachtens de
grondwet niet toegelaten, doch voortaan
mag zulk onderwijs in de kerken worden
verstrekt.
De kerken zijn weer ter beschikking van
de geestelijkheid gesteld en het episcopaat
heeft de 4000 priesters, die uit protest tegen
rle godsdienstwetten in ballingschap «zijn
•gegaan, opgeroepen weer hun ambt te her
vatten. Voor het einde A'an de maand zul
len de diensten echter niet alle hervat kun
nen Avorden. Dat de bevolking deze gods
dienstvrede met vreugde heeft begroet, is
to begrijpen. Gisteren zijn allerwege kerke
lijke dankdiensten gehouden.
Misschien is het niet voorbarig van dit
accoord te zeggen dat bet een nieuwe aëre
van het door tweedracht fel verscheurde
Mexico inluidt. De laatste presidenten heb
ben getoond naast al hun fouten en al te
digoureuze karaktereigenschappen, vele
kwaliteiten te bezitten, die aan het nieuwe
regime rust vermogen te geven de eenigc
mogelijkheid lot een grondige verandering
van de Mexicaansche koers.
Nu de kerkelijke vrede eindelijk is her
steld zal de Regeering haar aandacht ook
aan andere factoren kunnen schenken, die
betere sociale en cultureele verschieten
voor Mexico zullen openen.
De paus heeft bisschop Diaz uit dank
voor het welslagen der hesprek'ngen tot
aartsbisschop van de stad Mexico verheven,
als opvolger van den overleden aartsbis
schop Del Rio.
•S PAUSEN GEZONDHEID.
Naar aanleiding van een verzoek om in
lichtingen, dat de Msb. naar Rome zond in
verband met een V. D. bericht als zou de
Paus lijdende zijn aan diabetes seint men
aan genoemd blad uit Rome, dat van ziek
te van den Paus niets bekend U.
LUXE AUTO-VERHUURINRICrtTING
MET BETROUWBARE CHAUFFEURS
DOET UW INKOOPEN VAN
Radio - Electra
Rij wie londe r d ee len
en Gereedschappen
Langestraat 11 Telafoon 214
Het huis met de Luifel.
Op de spoorwegbrug over het Trouska-
naal tusschen Fohal cn Sjoriwal, in de na
bijheid van Lahore is een verschrikkelijk
ongeluk voorgevallen, waarbij vijf perso
nen werden gedood, en negen gewond
Ken vrachtauto, waarin zich 21 perso
nen bevonden, die van een bruiloftsfeest
kwamen, werd op de brug door een trein
achterhaald en tegen den wand van tl
brug geheel verbrijzeld. De dooden zijn af
schuwelijk verminkt en van de gewonden
bevinden zich drie in een hopeloozen toe
stand. Andere inzittenden van den auto
kwamen in het kanaal terecht -en konden
op een na worden gered.
De arbeidersbeweging in Zuid
Afrika moet gezuiverd
worden
ONMENSCHELIJK AUTOMOBILIST
Twee persooen gedood en....
doorgereden
Op de Ga tower CHaussee bij Berlijn heeft
in den nacht een autobestuurder twee per
sonen, een courantenverkooper cn diens
vrouw overreden en is vervolgens, zonder
zich om zijn slachtoffers te bekommeren, in
volle vaart doorgereden. Later vond een
politiebeambte do ontzettend verminkte
lichamen der beide ongelukkigen. De vrouw
was reeds dood; daarentegen gaf haar man
nog zwakke teekenen van leven. Kort na
de aankomst van een geneesheer ter plaat
se bezweek hij echter.
Later stelde de bestuurder, een 38-jarig
zakenman, zich uit eigen beweging tor be
schikking der politie. Hij verklaarde niet
geweton te hebben dat hij twee menschen
had overreden. Wèl had hij een schok ge
voeld, doch gemeend dat men een aanslag
op hem Avilde plegen. De politie acht deze
verklaring echter onaannemelijk, daar van
den wagen door den schok de kruk van
een der portieren is afgerukt, terwijl twee
ruiten verbrijzeld cn het bloed der aange
reden a rouw tot in den wagen is gespat,
zoodat, naar de politie meent, de bestuur
der gemerkt moet hebben, wat was gebeurd
Tevens zijn aanduidingen gevonden, die er
op wijzen, dat getracht is, de blocdspattcn
af te wisschen.
HABIB OELLAH'S NEDERLAAG.
De onbaatzuchtige Nadir Khan.
Londe n, 24 J u n i. (H.N.) Volgens een
bericht uit Lahora aan de Daily Mail heeft
generaal Nadir Khan aan de troepen van
Habib Oellah een ernstige nederlaag toe
gebracht. Van de troepen van Habib Oel
lah zijn 1300 man gedood en 500 ge\rangen
genomen. Habib Oellah heeft daarop een
stamhoofd der Shinwari's gezonden om
vredesonderhandelingen met Nadir Khan
te beginnen. Sedert Woensdag bestaat geen
draadlooze A'erbinding meer met. Kaboel.
Nadere berichten melden nog dat Nadir
Khan 3000 gevangenen zou hebben ge
maakt, terwijl 5000 geweren en 12 machi
negeweren in zijn handen zijn gevallen. De
belegering van Kaboel zou reeds begonnen
zijn. Nadir Khan moet opnieuAv hebben
verklaard, dat noch hij, noch een zijner
broeders den troon van Afghanistan wil
bestijgen, zelfs indien het heele land dit
zou aanbieden.
DE PARIJSCHE GRONDWERKERS IN
STAKING.
Botsingen met de politie.
P '.rijs, 24 Juni. (TI. N.) De grondwer
kers Vij de Metro hebben het werk gestaakt,
omdat twee leiders der vakvereeniging in
hechtenis waren genomen. Zij wilden rooi
de gevangenis een betooging voor de vrij
lating houden, doch de politie versperde
hun den weg, waarna het tot een botsing
kwam, waarbij 24 agenten gewond werden
4 arbeiders zijn gearresteerd. Een andere
botsing had plaats met arbeiders, die uit
Ivry naar Parijs wilden trekken en gesom
meerd werden uiteen te gaan. Zij wierpen
steencn naar de politie, waarbij veertien
agenten gewond werden. Er hadden ver
scheidene arrestaties plaat«
Smuts oog niet pessimist
De afdeeling Benoni van de Zuid-Afri-
kaansche Arbeiderspartij heeft het initia
tief genomen tot het reörganiseeren der par
tij. Zij hoopt dat de andere afdeelingen
zullen volgen cn dat er een Labourcampag-
ne over het geheele land zal worden ingezet
om te bewerkstelligen dat de Arbeidersbe
weging in de toekomst niet langer door be
roepspolitici en zelfzuchtigen zal worden
beheerscht en dat er in geen geval eenig
pact met een andere partij zal worden ge
sloten.
Generaal Smuts, die op het terrein zijner
woning een groote menigte heeft toegespro
ken, verklaarde in verhand met den uitstag
der jongste verkiezingen, dat deze tot een
groote nederlaag der Z.-Afrikaansche Partij
hebben geleid en dat het uiet helpt de feiten
te verbloemen. Doch hij zou het voor zich
zelf niet dulden om verslagen te blijven.
„Dit is niet de eerste maal, dat ik een
nederlaag leed," zeide hij. „Ik zal mijn ar
beid voortzetten en zoo zeker als de zon
's ochtends opgaat, zoo zeker zal de over
winning komen. Nationalisme is een poli
tieke ziekte, waaraan het lantl tijdt. Ik ben
vol hoop voor de toekomst, doch het kan
niet worden ontkend, dat de Zuid-Afrikaan-
sclie Partij zich in een moeilijke positie be
vindt."
EEN UITNOODIGING AAN DEN PAUS
UIT HET BUITENLAND.
Inwijding van het Missie
paleis te Barcelona.
De Romeinsche bladen melden, dat dé
Paus de eerste uitnoodiging heeft ontvan
gen om een bezoek te brengen aan het bui
tenland en Avel van Markies de Ponronda,
koninklijk commissaris der tentoonstelling
te Barcelona, die den Paus'heeft verzocht
tegenwoordig te willen zijn bij de inwij
ding van het paleis der Missies, wat zal
geschieden in de maand September op de
tentoonstelling zelf.
DE KOERS VAN DE PESO.
Goud naar de Vereenigde Staten.
De Argentijnsche Nationale Bank meldt
besloten te hebben behalve de tien millioen
dollar goud welke reeds zijn verscheept,
nog veertig millioen dollar goud te be
stemmen voor overmaking naar <^e Ver
eenigde Staten in verband met deii Hau
wen koers van de Peso.
MONUMENT VOOR KARDINAAL
RAMPOLLA.
Te Rome onthuld.
Het monument opgericht ter gedachtenis
aan Kardinaal Rampolla, staatssecretaris
van Paus Leo XIII, en wiens stoffelijk
overschot dezer dagen werd overgebracht
naar de Basiliek van St. Cecilia, is Zondag
onthuld
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
7G9.0 te Isafjord.
Laagste barometerstand:
747.4 te Kopenhagen.
Verwachting tot den avond
van 26 Juni:
Matige W. tot N. wind, ge
deeltelijk bewolkt, aanvan
kelijk nog kans op elke re
genbuien, weinig verande
ring in temperatuur.
Gelijkluidende resoluties van de
mijnwerkersbonden in het
Roergebied
SPOORWEGONGELUK IN NATAL.
Vier Europeanen gedood.
Uit Pieter Marisburg (Natal) meldt men.
dat te Klaavwater op 15 mijl afstand van
Durban de mailtrein uit Kaapstad en een
trein uit Johannesburg in botsing zijn ge
komen.
Vier Europeanen werden gedood.
AUTOBUS MET KINDEREN DOOR
SNELTREIN GEGREPEN.
Vijf hunner en de chauffeur
gedood.
N e w-Y o r k, 2 4 I u n i. (TL N.) Uit Chef-
field in den staat Massachusetts wordt, ge
meld. dat oen autobus, die kinderen naar
een vacantiekolonie bracht, op den spoor
wegovergang met een sneltrein in botsing
is gekomen. De chauffeur en vijf kinderen
werden op slag gedood, terwijl er Aerschei-
denen zuaar gewond werden.
VECHTPARTIJEN ONDER VOET
BALSUPPORTERS.
Het publiek belegert een
buis, waarin een agent
gevlucht was.
Warschau, 24 Juni. (V. D.) Uit Lodz
wordt gemeld, dat het daar Zaterdag op
het sportterrein tijdens een voet
balwedstrijd tusschen de voetbalvereni
ging „Hakoah" en „Toeristenclub" lot ern
stige onlusten is g6komen. Drie leden der
Toeristenclub maakten op de tribune aan
merkingen op Jiet spel der Hakoah-spelers,
waardoor een heftige vechtpartij ontstond.
Zeer veel politie-agenten trachten het op
gewonden publiek buiten het terrein te zet
ten en de orde te herstellen. Toen een der
agenten een geAvond lid der Toeristenclub
wilde beschermen viel de menigte op den
agent nan die zijn revolver trok en na
eunige schoten in de lucht te hebben ge
lost op zijn aanvallers schoot, waarbij bij
een hunner aan de hand verwondde. De
menigte liet zich niet afschrikken en bq-
gon een jacht op den vluchtenden agent.
Deze kon zich slechts met moeite in hét
buis van een terrein-opzichter redden, wejk
huis daarop door het publiek belegerd
werd. Na een uur slaagde de inmiddels
aangerukte politieversterking erin, de rfce-
nigte te verspreiden. Ongeveer 20 persoden
waren zoodanig gewond, dat zij zich onder
geneeskundige behandeling moesten stellen.
TURKSCH-FRANSCHE ACCOORDEN.
Onderhandelingen over een
vriendschapsverdrag.
De Fransch-Turksche accoorden zij
teekend. Deze houden onder meer in,
uave aan Turkije van den spoorweg
na Adana, welke sedert den oorlog gese-
auestreerd was. een protocol inzake de
grensafbreking tot aan de Tigrus. een ge
meenschappelijke verklaring betreffende
de veiligheid in het grensgebied, alsmede
een overeenkomst om binnenkort onder
handelingen te beginnen tot regeling der
kwestie van de goederen der optanten in
Svrië <*n Turkije. Aan den Turkschen ge
zant te Parijs is opgedragen te onderhan
delen over een vriendschapsverdrag tus
schen beide landen.
De werkgevers aanvaarden baar
Essen, 23 Juni (V. D). De mijnwer
kersbonden hebben in een heden gehouden
districtsconferentie over de Donderdag ge
velde uitspraak Üizake de maniéltarieven
en den arbeidstijd in den mijnbouw in het
Roergebied eenstemmig besloten tot ver
werping dezer uitspraak. In een resolutie,
aangenomen in een hedenmorgen te Essen
gehouden buitengewone algemeene verga
dering van den Christelijkon Mijnwerkers-
bond, wordt deze verwerping aldus gemoti
veerd, dat door arbitrale uitspraak geen
werkelijke verkorting van den arbeidstijd
wordt verkregen, dat voor het uur over
werk geen toeslag wordt uitbetaald, dat in
de tariefbepaling voor de rainimumloonei»
geen verbeteringen zijn gekomen cn dal ook
de arbeidstijd voor de boverigrondsche ar
beiders niet verkort is.
ln de resolutie wordt tevens de wcnsch
uitgesproken, dat de Rijksminister van Ar
beid bij het mislukken van de nadere onder
handelingen te Berlijn de uitspraak niet
bindend zal verklaren. Ook een district-
conferentie van den modernen mijnwerkers-
bond, die te Bochum bijeenkwam, en een
vergadering van den neutralen Hirsch-
Dunker'schcn bond hebben de verwerping
van de arbritale uitspraak in denzelfden
geest gemotiveerd.
Het Zechenverband, de werkgeversorga
nisatie, zal eerst morgen een beslissing ne
men en zal zeer waarschijnlijk de uitspraak
aanvaarden en haar bindend verklaring
a'oorstellen.
zij li ge-
n, tjbrug-
!g Mersi-
ROOFMOORD IN EEN TREIN.
B e r 1 ij n. 2 4 Juni. (V. D.) Op de spoor
wegen BerlijnBreslau tusschen de stati
ons Amtitz en Guben. is hedenmorgen het
lijk gevonden van den Poolschen ingenieur
dr. S. N Pinkus, die in Berlijn woonde. Op
het luk werden steekwonden aangetroffen,
terwijl de schedel verbrijzeld was. Het ver-
moedon bestaat, dat de ingenieur in den
trein beroofd en vermoord is, waarna het
slachtoffer uit den trein gevallen of gewor-
pen is
BEGRAFENIS VAN GENERAAL BOOTH.
Enorme belangstelling.
Londen, 24 Juni. (H.N.) De begrafe
nis van generaal Booth, welke vandaag te
Londen plaats had, is een der indrukwek
kendste geweest, die Londen sedert langen
tijd heeft gezien. Voor de doodkist uit werd
de vlag van het Heilsleger gedragen. Ter
stond achter de kist volgden de naaste fa
milieleden en afvaardigingen van het Heils
leger uit de geheele wereld. De straten,
waardoor de stoet trok, waren door een
dichte menigte bezet.
MOEDIG MATROOS.
Twee passagiers gered nit een
zinkenden auto.
K o p e n b ag en, 2 4 Juni. (V. D.) In de
haven van Stubbekoebing reed een auto met
drie inzittenden, die aan boord van een
schip werd uitgeladen, te water. Een ma
troos sprong resoluut den auto na en slaag
de door het inslaan van een ruit erin twee
der inzittenden te redden. De derde inzit
tende verdronk.
PROTEST VAN GRIEKENLAND TEGiiN
HET PLAN-YOUNG.
Pa i ij s. 2 4 I ii ti i. (V. D Nuar uit Athe
ne gemeld wordt, zal Griekenland protes-
teeren tegen zijn behandeling in hel plim-
Youne aangezien het volgens dit plan een
geringer bedrag zal ontvangen dgri het zelf
aan Frankrijk, Groot-Britannië cn Amerika
moet betalen. Volgens het plan-Young ont
vangt Grieken la njJ in 59 jaar lijds 489 mil
lioen tegen 508 millioen volgens het plan-
Da wes.
DE EERSTE VAART VAN DE BREMEN.
Groote belangstelling.
Bremen, 24 Ju n i. (II. N.) Het stoom
schip Bremen is in den afgelbopen nacht
van de werf naar de haven gesleept en van
daar te Bremershaven aangekomen, liet
schip zou reeds Zondagmorgen worden ver
sleep'. doch dit is uitgesteld wegens de on
gunstige weersomstandigheden. Duizenden
belangstellenden hadden zióh* langs dé
oevers opgesteld om het nieuw.e stoom
schip het. grootste dat tot heden tt Brc-
meivd.afen is gebouwd, op zijn eerste vaart
te bewonderen.
NOODLOTTIG AUTO-ONGEVAL.
Twee dooden.
Brussel, 2 4 Jun i. (V. D.) In de provin
cie Luxemburg is gisteravond in het plaats
je Lióramont een ernstig auto-ongeval ge
beurd, doordat een vrachtauto, welke een
troep voetbalspelers naar Libramont terug
bracht tegen een boom botste. Twee inzit
tenden. waaronder de dochter van don
chauffeur, kwamen hierbij om het leven,
terwijl 15 anderen verwondingen opliepen,
waai onder drie personen aan wier behoud
men twijfelt.
Ernstig ongeluk bij schoolreisje
Warschau, 24 Juni (V. D.). Op een
onbewaakten overweg in de nabijheid van
Gnesen heeft een autobusongeluk plaats ge
had. De meisjes-leerlingen van een semina
rium in Wolkowyak bij Grondo hadden in
2 groote autobussen een tochtje naar Gne
sen gemaakt om daar een tentoonstelling
te bezoeken. Op een afstand van ongeveer
25 K.M. van Gnesen werd de tweede autobus
bij het oversteken van een onbewaakten
overweg door een in volle vaart naderen
den personentrein gegrepen en door den
schok ongeveer 20 M. weggeslingerd. 1G jon
ge meisjes moesten zwaar gewond en voor
een deel bewusteloos onder de overblijfselen
vandaan gehaald worden, terwijl 14 meisjes
lichte verwondingen bekwamen. Na onge
veer een half uur kwam hulp uit Gnesen,
die de gewonden naar het ziekenhuis aldaar
vervoerde. De toestand van 2 meisjes is
hopeloos, terwijl nog 2 andere in levensge
vaar verkeeren. De chauffeur van den au
tobus heeft een schedelbreuk bekomen.
GROOTE BRAND IN EEN POOLSCH DORP.
W a r s c h a u, 2 4 Juni. (V. D.) Gisteren
zijn in het plaatsje Kunow nabij Bielcze 40
woonhuizen en 130 zakenperceelen aan een
enormen brand ten prooi gevallen. De scha
de bedraagt 11 millioen Zloty, terwijl 400
personen dakloos zijn geAvorden.
ERNSTIGE STORMSCHADE BIJ LARISSA.
Athene, 24 Juni. (V. D.) Een hevige
storm, heeft gewoed boven Larissa, waar
door alle telefoonleidingen werden vernield
en zeer veel schade werd aangericht. Bizon-
derheden ontbreken nog, doch de schade
wordt geraamd op vele millioenen drach
men.
