GARAGE MOLENAAR re.efoon 1212 DE EEMLANDEU Woensdïg 7 Augustus 1929 BUITEM.ANDSCH OVERZICHT 28e Jaargang No. 33 WILLEM GROENHUIZEN JUWELIER. De voorraad Tafelzilver is rijk, „INDIEN IK PREMIER WAS" ERNSTIGE STAKINGS ONLUSTEN JAPAN NIET BEREID TOT VL00TBEPERKING Zestien arbeiders gedood DE MIJNRAMP IN JAPAN GEHEIMRAAD Dn E, SIMON f Uit vertwijfeling zich gedood VLAAMSCHE VRIJHEID BINNEN BELGIE COLUMBIA IN ONRUST Van Cauwelaert tegen separatisme en federalisme 't KATOENGONFLICT Verscherping van toestand den AMERSF00M5CH DAGBLAD WEMENTSHIJS per 2 aaancrj; voor Aiucrsloort f 2.J0. per maand i 0.73, per 1 week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»- Binnenland ranco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513 UITGAVE: VALKHOFF A C5 PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels i 1.05 met inbegrip vau een bewijsnummer *a—-elke regel meer f0.25. Llcfdadighclds-advericnticn voorde helft van den prijs. Kleine Advertentiïn „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05 Hei vraagstuk van do outwa pening te land. Ook hiervoor zal Maedonald met kracht op komen. verelii volgt met belangstelling üVandelingen, die den laalsten de Do onderhandelingen, die den laatsten tijd worde» gevoerd tusschen Maedonald, den leider der Engelsclie arbeidersregeering, en Daw/s, den Amerikaanschen gezant le Lon den/Het onderwerp hunner besprekingen matfkl het vraagstuk van de ontwapening ter zee uit. De berichten luiden to dusver gu/istig en de wereld hoopt dan ook, dat de; Britsch-Amerikaansche actie, waarvan hit doel is aan den maritiemen bewape- Wngswedstrijd een einde te maken, succes inoge hebben. Maedonald acht echter niet alleen ont wapening ter zee van belang, docii even zeer die te land. Dit kan worden opgemaakt uit verklaringen, die hij dezer dagen heeft afgelegd tegenover een vertegenwoordiger .van een Amerikaansch tijdschrift. Bij deze gelegenheid kwam hij op voor het sluiten ecner internationale overeenkomst, waar van de strekikng moest zijn. dat de strijd krachten te water en te land zoomede al het oorlogsmateriaal in belangrijke mate worden beperkt, terwijl de uitgaven voor militaire doeleinden als het ware gerant soeneerd zouden moeten worden. De Engel sche premier brak een lans voor een inter nationaal toezicht op de tenuitvoerlegging yan dit verdrag en wenschte deze contróle opgedragen te zien, heizij aan den Volken bond, hetzij aan een nieuw le scheppen organisatie, waartoe ook de stalen, die niet tot den Volkenbond behooren, zouden kun nen toetreden. Tegelijkertijd dienden de landen uitbreiding te geven aan de over eenkomsten, waardoor internationale strijd vragen op vreedzame wijze kunnen worden [opgelost. \angezien Maedonald dit programma In Zijn hoedanigheid van leider der Engelsche regeering verkondigt, is het niet onredelijk aan te nemen, dat hij het voornemen koes tert eerlang de noodzakelijke onderhande lingen in te leiden ter verwerkelijking van genoemd program. Zijn uiteenzettingen toonen echter evenzeer aan, dat hij niet het standpunt tot het zijne heeft gemaakt, het- ,\velk president IToover onmiddellijk na zijn ambsaanvaarding heeft ingenomen, toen hij verklaarde, dat het den Vereenigden Staten in de eerste plaats was te doen om LUXE AUTOVER-HUURINRICHTING WIET BETROUWBARE CHAUFFEURS TEL. 852 LANGESTRAAT 43 Maxtoo critiseert de Labourregeeriog jeen VfirrninHoi-inrr Von *- zee. terwijl zij mimier belang hadden bij de ontwapening te land. De Engelsche pre mier wil uitgebreider terrein bestrijken. Van groot belang is de Kölnische Zei- Hing stelde dat dezer dagen met vreugde vast dat Maedonald ook met betrekking tot het vraagstuk der geoefende reserves een andere houding aanneemt dan Hoover, de president van Amerika. Deze had, naar men zich zal herinneren, teneinde de Franschen op de hand te krijgen, wat zijn maritieme ontwapcningsplannen betreft, de 'Amerikaansche bezwaren tegen het niet meetellen der reserves laten varen, het geen vooral Chamberlain, Henderson* voorganger als minister van buitenland sclie zaken, in "een dankbare stemming bracht. Thans echter geeft Maedonald woordelijk te kennen: „Zal een verdrag in zake de ontwapening effect hebben, dan moet het aantal manschappen van alle strijdkrachten worden beperkt, de geoe feilde reserves hierbij inbegrepen Het moet het aantal recrulcn, dat elk jaar op geroepen mag worden, vaststellen en even Zeer den duur van hun oefcningslijd." Men ziet dus: op dit stuk van zaken staar de Engelsche regeering weer naast de Puitsche. de Emsche en Scandinavische re geeringen, zooql* het geval was voor df beruchte Engelsch-Fransche geheime over eonkomsl. De Kölnische Zeitung acht zich gerechtigd de vraag te stellen, of ook de 'Amerikaansche regeering weer terug zal kc-ercn tot liaar vroegere standpunt, dat zij. naar algemeen wordt toegegeven, alleen beeft prijsgegeven uit tactische overwegin Het Lagerhuislid James Maxton, de extre mistische voorzitter van de Engelsche On afhankelijke Arbeiderspartij (de I. L. P.), heeft ter opening van een vacantiecursus te Welwyn, een uiterst-vinnige critiek ge leverd op de Arbeidersregeering. Hij stelde de vraag, of ook maar een mensch gepro fiteerd had van het feit, dat er sedert de laatste paar maanden een Arbeidersregee ring aan het bewind was. en beantwoord de deze vraag als volgt. Ik ken niemand, behalve dan twee moordenaars, die gratie hebben verkregen. Hij verklaarde, dat de L. P niet bereid was. eeuwenlang op het socialisme te wachten, niet door bloed te waden naar een betere maatschappelijke orde. Hij maakte er der regeering een cherp verwijt van. dat zij schier onmach- was, iets te doen in de crisis in de ka toen-industrie van Lancashire, en legde haar verder ten laste dat zij haar stem oegt bij de stem van degenen, die zeggen dat het niet mogelijk is reeds thans de dingen te doen, waarin zij beweert te ge- looven. Maxton zag er geen heil in. het tilzuijgen te bewaren en een niet-kritische houding aan te nemen, omdat een Arbei dersregeering aan het bewind is Mij en andere Lagerhuisleden die industrieele districten vertegenwoordigden, schaamdeu ^ciuunjHii aat ac Deioiten. ene zij namens de Arbeiderspartij hadden gege ven. werden ingelost. De l.L.P. moest de publieke opinie bewerken, die de regeering zou dwingen, de gegeven beloften na le komen, in het bijzonder wat betreft de vei- schaffing aan iedereen van een inkomen, dat verhongering verhindert en de vrees voor verhongering wegneemt. Op de vraag wat Maxton zelf zou heb ben gedaan indien hij in de afgeloopen twee maanden premier zou zijn geweest, antwoordde hij. dat hij ervoor zou hebben gezorgd, dat de werkeloozen een behoorlijke toelage zouden hebben gekregen, dat hij Trotzki tot Engeland zou hebben toegela ten. dat hij Rusland direct zou hebben er kend. de woningsubsidie op haar oorspron- keliiken grondslag zou hebben hersteld, en den schoolplichtigen leeftijd onmiddellijk zou hebben verhoogd. De „Dailv I-Ierald" dient Maxton \oor deze rede een scherpe berisping toe, zoo meldt het ITbld. tische verwezenlijking van dozen nieuw staatsvorm accoord zullen geraken. Daarom moet nu naar een andere afdoende oplossing van het Vlaam- sche vraagstuk worden gestreefd. Deze op lossing aanvaardt het bestaan van den ge- centraliseerden Belgischen Staat, maar be vestigt de ééntaligheid van Vlaanderen met al de consequenties die er aan verhonden zijn: Nederlandsrh onderwijs van laag tot hoog, geen subsidies en geen erkenning vau diploma's meer voor het onderwijs, dat, in Vlaanderen, niet geheel op Vlaamsche leest is geschoeid. Voor de bestaande vrije uni versiteiten te Leuven cn te Brussel, die voor het heele land gelden, zou evenwel een uit zondering worden gemaakt. Geen enkel or gaan van het openbaar bestuur zou, in het Vlaamsche land, een andere taal dan het Nederlandsch mogen gebruiken. Hetzelfde beginsel dient t*> gelden voor het gerecht en het leger (Vlaamsche en Waalsche leger divisies, een Vlaamsche en een Waalsche militaire academie). Over deze punten werd nog, in den loop der vergadering, ieder af zonderlijk en in bizonderkeden, verslag uit gebracht door de Kamerleden van Tsacker (gerecht), van Hoeck (leger! en De Schrijver (Gentsclie Universiteit). Belangrijk was de verklaring door mr. van Cauwelaert, bij de bespreking van het verslag en het opgaan van stemmen, in de vergadering, voor het federalistisch begin sel, afgelegd De leider der Kath. Vlaamsche Kamerfractie zeide o. m.: „Ons doel is de \ervlaamsching van Vlaanderen. Daarover zijn wij het allen eens- Separatisme is ge boren uit verbittering, uit wanhoop. Het is een weg Doch er is een andere weg, name lijk de weg naar een wettelijk taaistatuut voor Vlaanderen. Separatisme en federa lisme zijn voorloopig nog theorie. Bepaalde programma s bestaan ei noc niet; wij moe ten ze afwachten en met welwillendheid en objectiviteit overwegen. Wij weigeren niet bekeerd te worden en zullen, met het doel van Vlaanderen's redding voor oogen, even tueel gaarne onze voorstellen voor betere geven. Het is e^.iyl-,??1 tvv 1 >i.rAvVy?;.-. federalisme spreken, wanneei Vlaanderen in staat zal zijn zijn historische taalgrens op te dringen Maai op dien dag zal Vlaan deren aan geen scheiding meer denken cn zal het er met in toestemmen dat hem nog iets wordt afgenomen. Deze woorden werden op applaus ont haald. Bloedig gevecht tunieken stakende mijnarbeiders en gendarmerie Budapest, 6 Aug. Hedenmiddag heeft in het mijndistrict Lupeno, waar 3000 beiders staken, een bloedig gevecht plaats gehad tusschen de gendarmerie en de sta kers, die de electrische ovens van de mij nen bezet hadden. Toen de stakers aan het bevel om uiteen te gaan geen gevolg ga- en, openden de gendarmen het vuur op dc massa. Zestien arbeiders werden hierbij ge dood en 200 gewond. Eerst in den namiddag gelukte het de arbeiders uiteen to drijven. Omtrent de botsing in het mijngebied van Lupeno wordt nog gemeld, dat op verzoek van de mijndirectie twee compagnieën gen darmes en twee afdelingen soldaten naar Lupeno zijn gezonden. De vertegenwoordi gers van de overheid hadden de arbeiders gesommeerd om de electriciteitsfabriek da delijk te ontruimen en daartoe een termijn tot twaalf uur 's middags gesteld. Toen de ze termijn verliep, en de stakers niet af trokken, gaf de bevelhebber van de troepen last om op de menigte te schieten. Daarbij werden verscheidene stakérs, naar verluidt elf, gedood en een groot aantal gewond. De stakende arbeiders van Lupeno hebben ook getracht de arbeiders uit de naburige dis tricten te bewegen zich bij hen aan te slui ten, doch zonder resultaat. Men verwacht, dat de orde morgen hersteld zal zijn. SteuD van de regeering aan de nabestaanden WEERBERICHT Hoogste barometerstand: 763.7 te Danzig. Laagste barometerstand: 750.3 tc Thorshavn. Verwachting tot den avond 8 Augustus: Meest matige Z. tol N. W. wind, afwisselende be wolking weinig of geen neer slag, des nachts koeler. T o k i o, G A u g. (V. D.) Het oprutrnings- jy.ei k IU de Kashlnai-mnn tyao floor e/ve is aan de gevolgen inmiddels oveBTeaen. Benige der andere gewonden verklaren, dat de brand is ontstaan door een defect aan de lamp van een der arbeiders Vóór den ingang van de mijn staat een groote menig te arbeiders en verwanten van de slachtof fers. De mijndirectie en de regeering heb ben in een publicatie steun aan de nabe staanden toegezegd. Of heefl het groote sympathie voor dit streven Bloedige bolsingeu met de politie Vr landbouw eischt eentaligheid in een gecentraliseerd Bclgir Londen, 6 Aug. (II.N.) In Columbia moe ten ernstige communistische onlusten zijn uitgebroken. In vele steden moet het reeds Atol lievige botsingen met de politie zijn ge komen, waarbij 10 personen gedood en vele gewond werden; 130 communisten zijn in hechtenis genomen. In vele gevallen werden ook troepen gorequireerd. De toestand moet [ernstig zijn, omdat de troepen in vele ge tallen gehoorzaamheid weigerden en niet tegen dc communisten wil Ier, optreden. De Vacl. \an het MEISJE VERDRONKEN. Bij liet zwemmen in den Rijn. Maandagmiddag-gaven een paar kinderen aan de Arnhemsche politie kennis, dat een 9-jarig kameraadje bij het zwemmen in een kolk aan dc overzijde van den Rijn was verdronken. Na eenige uren dreggens werd het lijkje opgehaald. Brusselsche correspondent meldt: Zaterdag en Zondag hield de Katholieke Vlaamsche Landsbond die, naar de bedoe ling van zijn leiders, „de blazende gcesT' moet zijn van de Katholieke Vlaamsche actie, binnen en buiten het parlement, in het Lieve-Vrouw-college, te Dendermonde, zijn gewoon jaarlijkscli congres. Mr. F. van Cauwelaert, burgemeester van Antwerpen, zat een deel der eerste vergadering voor. Voor het algemeen secretariaat werd ver slag uitgebracht door mr. Valvckens, die vervolgens ook een schema van globale op lossing van het Vlaamsche vraagstuk uit- voerig toelichtte. Spreker acht deze oplos sing nog steeds mógelijk binnen het kader der huidige gecentraliseerde staatsinrich ting. Het streven der Vlaamsche nationalis ten naar een politiek zelfstandig Vlaande ren, als overgangsmiddel tot het vormen van een later op te richten groot-Nederland- schen Statenbond, behoort nog, zeide hij, tot het rijk der utopie. Veel ernstiger is evenwel de poging der Vlaamsche nationa listen om nu reeds tot de omvorming van den gecentraliseerde» Belgischen Staat tot een Statenbond Vlaonderen-Walenland te geraken. Theoretisch kan dit plan wel goed zijn, maar mr. Valvekens vreest dat er nog vele jaren zullen voorbijgaan alvorens de Vlamingen zelf over een program van prac- Londen, 6 Aug. (H. N.) De Japansche minister \an buitenlandsche zajten heeft Maandag een rede gehouden, waarin hij de buitenlandsche politiek van Japan ten op zichte van alle belangrijke hangende vraag- tukken behandelde. Uitvoerig stond hij stil hij de vlooton'derhandelingen die op het t^igenblik tusschen I ngeland on Amerika aan $en gang zijn on het standpunt \an Japan ten opziclite daarvan. Do Japansche regeering, aldus verklaarde hij, heeft de grootste sympathie voor deze pogingen cn zal zoodra het oogenblik daarvoor geko men is alles in het, werk stellen om de onderhandelingen over de beperking van de vlootbewapening tol een bevredigend einde te brengen. Daarentegen sloeg de mi nister van marine, admiraal Takarabe, een geheel anderen toon aan en verzekerde mot nadruk, dat Japan geen stap zal af wijken van hetgeen liet op de laatste, con forentie to Geneve als een noodzakelijk mi nimum \ooi hulpschepcn heeft gevorderd. Japan is niet bereid ook maar ccnigszins vorder te gaan met de vermindering van zijn vloot. STRIJD OM DEN „BLAUWEN WIMPEL"? Een nieuwe poging van de Manretania. Londen, 6 Aug. (V.D.) Uit een telegram van den Mauretania, den snelsten Oceaan- stoomer van de Cunard-lijn, blijkt, dat het schip op zijn reis naar New York in het et maal Zondagmiddag tot Zaterdagmiddag 690 zeemijlen heeft afgelegd. Gewoonlijk legt de Mauretania per etmaal 675 zeemijlen af, zoodat men gelooft, dat het Cunard-schip een record-poging aan het doen is, ten einde den blauwen wimpel terug te winnen, die thans aan den mast van het nieuwe stoom schip Bremen van den Nord-Deutschen Lloyd waait, welk schip den overtocht in den korsten tijd heeft volbracht. EEN FORDFABRIEK IN POLEN. Warschau, 6 Aug. (II.N.) Te Warschau is de directeur-generaal der Fordfabrie ken te Detroit aangekomen. Hij verklaar de tegenover een journalist, dat de kwestie van den bouw eener fabriek in Polen defi nitief is opgelost. Met de bouw dozer fabriek, die 6 ii 700 arbeiders werk zal verschaffen en voorloo pig 50 auto's per dag zal vervaardigen, wordt binnenkort begonnen. Het volgend jaar zal Ford persoonlijk naar Polen komen. Voorloopig is dit niet mogelijk, daar Jiij bezig is een nieuwen wa len te ontwerpen. DE STRIJD IN AFGHANISTAN. RUSSISCHE OORLOGSSCHEPEN NAAR DUITSCHLAND. Stettin, 5 Au g. (V. D.) Op 17 Aug. as. wordt te Swinemündo hel bezoek ver wacht van de sovjet-oorlogsschepen Prof intern en Awroral De Profinlern liep in 1915 van stapel en werd na den oorlog vol tooid, de Awrora dateert van 1900 cn is in ebruik als schoolschip. Dit is hot eerste bezoek van Russische oorlogsschepen aan Duitsche havens sedert het einde van den oorlog. ONTPLOFFING OP OLIE-RAFFINADERIJ IN ROEMENIE. In de petroleum raffinaderij van de Astra Rom ana te Ploesti heeft een gasontploffing plaats gehad, waardoor het pomphuis in brand is geraakt. Binnen een uur kon het vuur gebluscht worden. Door de ontplof fing is een arbeider gedood en werden twee zwaar en zeven licht gewond. Men meldt uit Berlijn aan de N.R.C.: Meel veel opschudding heeft te Berlijn de dood verwekt van geheimraad dr. E. Simon, die Zaterdag een einde aan zijn leven had gemaakt. Dr. Simon was de leider der firma Gebrüder Simon. Vereinigte Textilwerke A.G. en stond als één der bekwaamste per soonlijkheden van het Duitsche bedrijfs leven bekend. Twee jaar geleden kon zijn firma, die reeds voor den oorlog over dp heele wereld bekend was. haar 75sten ver jaardag vieren. Door de uitbreiding, die zij tijdens de inflatie nam en ook door onge lukkige speculaties had de firma in do laat ste jaren zware verliezen geleden, die Ge- hèhsi zou'cieze verzameling mj v.ossirer un der den hamer zijn gekomen. Dr. Simon be zat voornamelijk schilderijen en beeldhouw werken uit den tijd der Italiaansche renais sance. Hif had zijn verzameling in samen werking met Wilhelm von Bode aangelegd. Tot de meest beroemde werken, die zich in de verzameling bevonden, behoorden beel den van Delïarobhia en schilderijen van Botticelli Het is vermoedelijk de aanstaan de scheiding van zijn verzameling, die Gc- heimrat Simon er (oe heeft gedreven zelf moord te plegen Geheimrat. Simon Is 6» jaar oud geworden. Hij had zich ook op wetenschappelijk gebied zeer verdienstelijk gemaakt en belangrijke bedragen voor ge neeskundige studies geofferd. Tn 1910 had de universiteit van Brcslau hem daarom tot doctor honoris causa benoemd. Een voor sympathiebetuiging Hobib Oollah. Londen, 6 Augustus. (V.D.) Door de verwerping van liet voorstel, om voort te aan met de onderhandelingen met de werk gevers door de organisaties van textiel arbeiders in Lancashire, is de toestand in het gebied van de uitsluiting aanzienlijk verscherpt. Men hoopt thans, dal lord Derby, die in deze streek grooten invloed heeft, dezen invloed zal gebruiken voor het aanbieden van bemiddeling tusschen béide partijen. Gisteren zijn wederom 80 bedrijven gesloten, waarin in totaal werkzaam waren 1300 arbeiders. P a r ij s, 6 Aug. (H.N.) Volgens een bericht uit Angora heeft het personeel van het ge zantschap van Afghanistan aldaar zich tij dens afwezigheid van den gezant voor Ha bib Oellah verklaard en deze als koning erkend. De portretten van Aman Oellah en koningin Soeraya zijn verwijderd, terwijl ook de zoon van den gezant uit het gezant schap werd gezet. De gezant is daarop naa Angora teruggekeerd, teneinde te trachten j de leiding weer in handen te krijgen. Aman Oellah en Soeraya worden 15 Aug. te Con- stantinopel verwacht, waar zij den winter willen doorbrengen. ERNSTIG ONGELUK IN EEN FABRIEK. F r a n f o r t, 6 Aug. (H.N.) Door een ont ploffing van kolenstof in een fabriek der bruinkolen-industrie Wackersdorf in de ho ven-Palts zijn twee arbeiders door steek vlammen levensgevaarlijk gewond VERKEERSONGEVALLEN IN ENGELAND Vijf-en-twintig dooden cn 71 gewonden. Londen. 6 Aug. (V. DOok gisteren vonden in Engeland, mede in verband met dc drukte, veroorzaakt door de Bank Ho liday. weer vele verkeersongevallen plaats. In totaal werden gedurende den afgeloopen Zondag en Maandag 25 personen door ver keersongevallen gedood en 71 gewond. UITBREIDING DER FRANSCHE VLOOT. Parijs, 6 Aug (H.N.) Dc Fransche oor logsvloot is opnieuw uitgebreid. Nadat cis teren eon nieuwe torpedojager le water was gelaten, is vanmorgen een nieuwe duik boot van stapel geloopen. AUTO IN DE THEEMS GEREDEN. Londen, 5 Aug. (V. D.) Te Staines, een voorstad van Londen, is vandaag een aulo door het hekwerk langs de Theems gereden en langs de glooiing omlaagge- stort. Een persoon werd gedood, de vier andere inzittenden van den wagen liepen verwondingen op.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1