IS HET ITS REEDS GEBROKEN?
DE EEMLANDÊÜ
GARAGE MOLENAAR Telefoon 1212
WILLEM GROENHUIZEN
JUWELIER
Verirouwenshuïs
Woensdag 28 Augustus 1929
28e Jaargang No. 51
ORAKELTAAL VAN WIRTH
Overeenstemming bereikt?
'T NACHTELIJK ACCOORD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
ALS EEN DOKTER
HAAST HEEFT...
BUITENLAND
AMERSFÖOR
ABONNEMENTSPRIJS 3 «anoden voor Amersfoort 12.10. per maand i 0.75, per
week Cbmi gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nommera f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 515
UITGAVE: VALKHOFF C5
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIE f.'A T
elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelds-odverienlitn voorde
helft vao den prijs. Kleine Advertentlïn „KEITJES" bl) voorultbetnllng 1-5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemeal plaatsen f I.— Bewllsnummer extra 1 0 05
HAAGSCHE CONFERENTIE
Uc zes uitnoodigendc mogend
heden vergaderen lol
in den nacht
Gisterochtend vergaderde de i bij de be
zetting betrokken mogendheden Xa afloop
van deze bijeenkomst verklaarde minister
YVirth, dat de voor een laatste passen
klaar gelegde politieke klecdingstukkcn
met het oog op den nog onopgehelderdcn
financieelen toestand aan den kapstok wa
ren gehangen.
Op een vraag wat. hij met deze laatste
uitdrukking bedoelde, antwoordde hij dat
de klecren die men aan den kapstok hangt,
niet in dc kast gaan. maar dat men ze
ieder oogenblik van den kapstok kan ne
men om ze op reis mee tc nemen, of in
dien men ze niet betalen kan om er kin-
derkleertjes van tc maken.
Nog werd hem gevraagd of de wil tot
overeenstemming nog bestond, welke vraag
hij bevestigend beantwoordde.
Berlijn, 2 7 Aug. (V. D.) De tekst van
den brief van graaf Westarp nan dc Duit-
sche delegatie te Den Haag luidt als volgt:
„Namens do Duitsch nationale Rijksdag-
'fractie stel ik u \oor dc verklaring der
Duitschc deskundigen op dc Parijsche con
ferentie over Duitsciiliihus bctalingscapaci-
feit onverwijld te publiceei'cn, evenals de
gegevens, die de Duitschc regeering daar-
toe ter beschikking heelt gesteld.
Dc minister van buUcnlandsche zaken
heeft zich in de Hijksdagzitting van den
Olsten naar aanleiding van ons desbetref» i
fend voorstel dc beslissing over de publi
catie van deze gegevens voorbehouden. In-
tusschen heeft dc president der Rijksbank-
in zijn verklaring van 8 Juli meegedeeld,
dat de deskundigen dc voorstellen die bo
ven hun memorandum van 17 April uitgin
gen, jom economische redenen hadden ver
worpen. Zij achtten deze voorstellen n.l.
on vereen igbaar inct de Duitschc betalings
capaciteit en gevaarlijk voor den levens
standaard van hel Duitschc volk. De des
kundigen zouden zich slechts tot verdere
onderhandelingen en tenslotte tot aanne
ming van het ontworpen plan bereid heb
ben-verklaard, nadat ze van dc verplich
ting ontheven waren, met de economische
eischën rekening te houden
Door een groot aantal feiten is bevestigd,
dat. deze opvatting inderdaad door de des
kundigen in Parijs tot uitdrukking is ge
bracht en met de werkelijke verhoudingen
overeenstemt. Wij meencn dat het vanzelf
spreekt, dat dc regeering dc gronden, waar
op dc Duitsche delegatie haar instemming
met het ontworpen plan ter deskundigen-
conferentie betoogd heeft, aan den Rijks
dag zal mededeelen, wanneer deze zich
met het betreffende ontwerp zal bezighou
den. Het Duitsche volk en zijn vertegen
woordigers hebben recht erop den volle-
digen stand van zaken te kennen, alvorens
over het plan een beslissing wordt geno
men, die het lot der natie voor verschei
dene generaties bepalen zal. Het verloop
van de Ilaagsche conferentie heeft tot dus
ver evenwel aangetoond, dat deze publi
catie direct plaats moet vinden. De voor
Duitschland ongunstige stand der onder
handelingen is mede veroorzaakt door het
feit, dat de Duitsche delegatie te Den Haag
niet voldoende heeft laten uitkomen, dat
Duitschland onmogelijk in slaat is de ge
vraagde offers te brengen, daar zij niet te
vcreenigen zijn met Duitschlands binnen-
en buitenlandsche betalingscapaciteit.
Op het oogenblik dat er een beslissing
zal genomen worden die voor dc geheele
wereld van belang is over het Parijsche
herstelplan, dat het Duitsche volk bij alles
wat het tot dusver gepresteerd en geduld
heeft, nog 60 jaar zonder rechtsgrond een
schatting zal opleggen, welke zijn kracht
verre te boven gaat en die daarom op den
duur onmogelijk zal zijn, is volledige waar
heid, helderheid en openhartigheid eerste
vcrcischte, welke de plicht en verantwoor
delijkheid tegenover het eigen volk cn te
genover de geheele wereld met zich mee
brengt.
Briandis overtuigd dat een
mislukking slechts nitstel
veroorzaakt.
P a r ij s, 2 7 Aug. (V.D.) In de ..Matin"
geeft Jules Sauerwein bizonderheden over
de, zitting van de politieke commissie, die
Dinsdagmiddag om 12 uur op het Binnen
hof plaats vond.
Briand zou Stresemann, Henderson cn
Hij mans er opmerkzaam op hebben ge
maakt, dat het bij het dreigende misluk
ken van de conferentie nutteloos was ver
der te onderhandelen over de ontruiming
en andere vraagstukken Deze opmerking
moest men echter niet verkeerd uitleggen.
Frankrijk heeft het eerlijke voornemen dc
gevolgen van het van kracht worden van
het Young-plan op zich te nemen en den
goeden wil. de ontruiming in zoo kort mo-
gelijken lijd te doen geschieden.
Vervolgens besprak Briand het. lot van de
Haagsche conferentie en uitte hij zijn spijt
dat hij de werkzaamheden ter liquidatie van
den wereldoorlog reeds op de eerste etappe
zag mislukken. Hij was er echter van over
tuigd, dat het hier slechts uitstel betrof en
dat de verklaringen, die in alle opcnlijk-
heid voor het vertrek uit Den Haag zouden
worden gewisseld, voor Geneve een gun
stige atmosfeer zouden scheppen om dc
nieuwe besprekingen te beginnen. Dr. Stre
semann zou hierop met nadruk hebben
verklaard, dat voor hom de ontruiming van
het Rijnland van beslissend»3 betekenis
was en aai. hij. voor zoover het in zijn ver
mogen stond, zou pogen, een oplossing in
do hand te werken, teneinde een verder
vertragen van dc ontruiming van hel Rijn
land te vermijden.
Sauerwein beweert verder dat Duitsch
land bereid zou zijn een offer te brengen,
doch dat het daarbij voorwaarden stelt, o.a.:
do ontruimingstermijn, tevens dat. men het
eens wordt over dc bezetlingskostcn voor
den tijd vanaf 1 September -gedurende de
komende acht maanden cn tenslotte dat
men Duitschland doet weten dat op het
oogenblik een Duitsch initiatief geweiwht
zou zijn.
Naar dc ..Intransigeanl" nog meldt zal
Briand, in geval hij met Showden tot een
overeenkomst mocht komen, dc derde zóne
voor April 1930 doen ontruimen.
Het ijs gebroken?
De vergadering van dc zes uituoodigendu
mogendheden, die gistermiddag om 5 uur
begonnen is. duurde om half tien nog voort.
Op dat. oogenblik verlieten rlc Duilscho mi
nisters voor ecnigen tijd dc vergadering
Rij het verlaten van het gebouw gaf mi
nister Wirth tc kennen, dat z.i hef ijs ge
broken was.
4
Overeenstemming met En
geland? De vergadering
duurt tot middernacht.
Men seint ons uit Den Haag:
De besprekingen tusschcn do schuldei-
schersstaten schenen tegen twaalf uur hun
einde te nemen. Tusschen elf cn twaalf uur
trokken verschillende leden zich een oogen
blik terug cn bleef Jaspar alleen nog met
de E'ngclsehc gedelegeerden conferccren.
Later begaven de gedelegeerden der overige
mogendheden zich weer naar de zitting.
Kort daarop werden dc Duitsche gedele
geerden in het Oranjehotel telefonisch ver
zocht spoedig tc komen, om aan de onder
handelingen deel te nemen. Uit. een en an
der leidt men af, dat de onderhandelingen
hun einde naderen en in zekeren zin over
eenstemming tusschen Engeland cn de
overige mogendheden is bereikt.
De stand om kwart voor één.
Omstreeks kwart voor één in den afgeloo-
pen nacht vernamen wij dat de Duitschers
telephonisch weer ter vergadering geroepen
waren.
Men achtte het weliswaar niet noodig dat
zij nog bij de besprekingen tegenwoordig
waren, doch vond het tegenover hen fair,
dat men alvorens de* pers mededeeling te
doen van het accoord, waartoe men geko
men was, dit eerst aan hen mededeelde.
Zeventig procent van de En-
gelsche vordering.
Van Fransche zijde vernamen wij le één
uur vannacht, dat het accoord, hetwelk ten
slotte tot stand is gekomen en waarvan de
Duitschers thans in kennis werden gesteld,
zou neerkomen op meer dan zeventig pro
cent van'de oorspronkelijke Engelsche vor
dering en dat vooral Italië tot het tot stand
komen van dit accoord heeft bijgedragen.
Hun terugkomst nog wen»
schelijk
De Duitsche ministers, die in den loop
van de vergadering der zes uitnoodigende
mogendheden, het gebouw van de Eerste
Kamer hadden verlaten, zijn naar hun ho
tel gegaan, waar zij een telefonische bood
schap afwachtten, of hun terugkomst ter
vergadering nog wenschelijk was
De verzoeningscommissie voor
het Rijnland.
B e r 1 ij n, 27 A u g. (V. D.) Omtrent den
inhoud van het voorstel der juristen inza
ke de verzoeningscommissie voor het Rijn
land wordt van Fransche zijde uit Den
LUXE AUTOVER-HUURINRICHTING
(VIET BETROUWBARE CHAUFFEURS
TEL. 852. - GEVESTIGD 1885.
Ilaag medegedeeld, dat de werkelijke in
houd van het korte document, waarop de
betrokken mogendheden het tijdens de
particuliere besprekingen in principe zijn
eens geworden, daarin bestaat, dat do com
petentie van de in het Verdrag van Locurno
voorziene Duitsch-Franscho cn Duitsch-
Bclgische commissies van arbitrage wordt
uitgebrei»! lot de gevallen, voorzien in de
artikelen 12 cn 13 van het Verdrag van
Versailles ide de-militariseering van het
Rijnland). Overigens zouden geen nieuwe
regelingen getroffen zijn.
Telegram van Minister Hen
derson aan den Amerikaan-
sclien staatssecretaris. De
verjaardag van het Pact van
Parijs.
Den Haag, 27 Aug. Heden heeft
minister Henderson het volgende telegram
verzonden aan den Anierikaanschcn Staats
secretaris
Op den eersten verjaardag van de onder-
teekening van het jiuct van Parijs voor de
uitbanning van den oorlog zend ik U mijn
hartelijke groeten en gelukwcnschen. Ik
geloof dat deze «lag -dooi dc toekomstige
geslachten zal worden erkend nis het be
gin van ecu nieuw tijdperk in de geschie
denis van de mcnscbelijke beschaving, liet
pact van Parijs is een van do fundamenten
waarop wij nu liet gebouw van den vrede
moeten bouwen.'en ik meen dat het in de
komende jaren «Ie bron znl zijn van een
onsterfelijke eer voor de regeering en het
volk der Vereenigde Staten onder de vol
keren der mcnschhcid
Drie punten, waarover t.a.v.
Duitschland nog verschil bleef
Ruim 78 °|o der Engelsche
vordering
In de Duitsche persconferentie in den af-
geloopen nacht werd medegedeeld, dat de
vijf mogendheden het eens zijn geworden
over de punten, die hun verdeeld hielden,
doch nog niet over de punten, die Duitsch
land betreffen.
Dit zijn:
lo. de overschotten van het Dawes-plan;
2o. de verhouding tusschen voorwaarde
lijke en onvoorwaardelijke annuïteiten, cn
3o. de bezettingskosten.
Omtrent die drie punten zouden de Duit
schers hedennacht nog een schriftelijk
voorstel ontvangen, waarna om elf uur van
ochtend de zes mogendheden weder zullen
bijeenkomen om daarover te spreken.
Om vier uur vanmiddag zullen de bij de
bezetting betrokken mogendheden vergade
ren, waarna om vijf uur de politieke com
missie zal bijeenkomen ter bespreking van
de onruimingskwestie en de kwestie van de
commissie voor vaststelling en verzoening.
Kornt men vandaag met een en ander ge
reed, dan zal Donderdag de plenaire zit
ting van de conferentie worden gehouden.
Wat het accoord betreft, dat tusschen de
vijf mogendheden is tot stand gekomen, dit
zou neerkomen op 78 78\'i van dc oor
spronkelijke Engelsche vorderingen.
Ernstige onlusten in Palestina.
Engeland zendt troepen.
Amerika's houding.
In hét Heilige Land geschieden onheilige
dingen: er is een felle strijd ontbrand tus
schen de Joden en Arabieren, die vooral to
Jeruzalem aanleiding heeft gegeven tot
bloedige botsingen, waarbij vele tientallen
personen zijn gedood en gewond. Doch ook
in andere plaatsen van Palestina, dat een
Britscb mandaatsgebied vormt, heerschi
een bedenkelijke toestand, gelijk blijkt uit
een officieel overzicht, dat door het Engel
sche departement van koloniën is gegeven
Schietpartijen, brandstichtingen, plunde
ringen cn moordpartijen waren op tal van
plaatsen schering en inslag, waarbij over
het algemeen de Joden het roeest het kind
van de rekening werden. Dit behoeft niet
te verbazen, daar de Mohammedaansche
Arabieren de meerderheid van de bevolking
in Palestina uitmaken.
Engeland heeft, nu het in het Heilige
Land zoö spant, natuurlijk niet dadeloos
kunnen toezien cn heeft dan ook onver
wijld oorlogsschepen, vliegtuigen, troepen,
enz. gezonden, teneinde te trachten aan de
noodlottige onlusten ten spoedigste een eiu-
do tc maken cn de orde te doen terugkee-
ren. De troepen zullen met de meest moge
lijke tact worden gebruikt, maar, als hel
erop aankomt, zullen zij er niet voor terug
deinzen onrustverwekkers op ferme wijze
tot rede te brengen.
Macdonald's regeering ziet zich dus voor
een minder aangename taak geplaatst cn
zelfs wordt achteraf gezegd, dat zijn over
haast vertrek van Lossiemouth naar Lon
den verband hield met do ongeregeldheden
in h>et Heilige Land, waar natuurlijk do
staat van beleg is afgekondigd cn waar een
gebrek aan levensmiddelen den toestand
nog ingewikkelder schijnt to maken.
Ook Amerika volgt met groote aandacht
do troebelen in Palestina, waar volgens
sommige berichten honderden Joden zijn
gedood, volgens andere echter een veel ge
ringer aantal. Bevestigd is echter, dat tol
de slachtoffers der Arabieren ook een
twaalftal Joodsch-Amerikannsche studenten
bohooren. Van de geloofsgcnootcn der ge
dooden in de Vereenigde Staten heeft, zich
een begrijpelijke beroering meester ge
maakt cn er is bij de regeering to Was
hington dan ook al op aangedrongen maat
regelerk te nemen, opdnl lijf cn goed der
Amerikaansche burgers in Palestina be
hoorlijk worden beschermd. l)e regeering
van Hoover is er echter niet voor te vinden
zelf oorlogsschepen nuar Palestina te stu
ren, daar zij van gevoelen is, dat Engeland
niet alleen mans genoeg is, maar ook een
prijzenswaardigen ijver aan den dag legt
om in 't ITeiJige Land weer normale toe
standen in t leven te roepen.
Dc Amerikaansche Joden beweren, dat du
bloedige gebeurtenissen het rechtsti eeksche
uitvloeisel zijn eener averechtschc Britscho
politiek, docli deze opvatting wordt niet in
officieele Amerikaansche kringen gehul
digd. Men vindt daar niet alleen, dat door
dit beweren onbillijk een smet op Engeland
wordt gowoqnm, maar is tevens de mee
ning toegedaan, «lat door het voortdurend
sturen van Britscho versterkingen gunstige
voorwaarden worden geschapen voor het
dempen der onlusten. Vandaar dat Ameri
ka de bescherming zijner burgers' met een
gerust hart aan Engeland overlaat.
Zoo op een afstand is natuurlijk moeilijk
uil. tc maken wie van de beide geloofsge
meenschappen, die der Joden of die dor
Arabieren, \crantwoordelijk moet worden
gesteld voor de zeer ernstige botsingen
Vooral geeft de strijd om den Klaagmuur
voortdurend aanleiding tot betreurenswaar
dige incidenten. De Joden plegen daar sinds
eeuwen te bidden cn schijnen het recht .te
hebben deze handelingen daar te verrich
ten, al is juridisch de muur het bezit der
Mohammedaansche gemeenschap. De Ara
bieren schijnen echter van gevoelen te zijn,
dat de Joden bij den Klaagmuur rechten
opeischten, waarop zij geen aanspraak heb
ben en zich niet houden aan vastgesteld?
bepalingen, terwijl aan den anderen kanl
de Arabieren aan .vaststaande Joodsche
rechten tornen. Hoe dit ook zij: de Klaag
muur en omgeving is een terrein, waar de
stoffen voor een conflict permanent opge
stapeld liggen.
Voor Engeland is de toestand uiterst
moeilijk: Aan den eenen kant moet het re
kening houden met de Joodsche minder
heid in Palestina, aan wie het mandaats
gebied krachtens de declaratie van Balfour
is „toegekend" als Nationaal Tehuis, aan
den anderen kant kan de regeering te Lon
den zich niet de weelde veroorloven den
Arabieren in Palestina, die nu nog de
meerderheid vormen, dwars te zitten, daar
dit heftige reacties in 't leven zou kunnen
roepen bij de honderdduizenden Moham
medanen, die streken bewonen, waar Enge
land heer en meester is als koloniale of
mandaatsmogendheid. Reeds nu hoort men
protesten van Britsch-Indische Mohamme
danen, die als hun meening te kennen ge
ven, dat het niet te pas komt, dat de re
geering van Palestina de h. i. onrechtvaar
dige en onredelijke eischen der Joden met
betrekking tot den Klaagmuur steunt.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
7G5.3 te La Coruna.
Laagste barometerstand:
7i6.*2 te Vardö.
Verwachting tot den avond
van-29 Aug.:
Zwakke tot matige Z. of W.
wind, half tot zwaar bewolkt,
waarschijnlijk eenige regen
of onweer, iets koeler.
EEN ACTUEELE 1 ER-
KEERSPU'/.ZLE
il/gg hij dc veiligheid van het verkeer
in gevaar brengen
THOMAS IN CANADA.
Het doel van zijn bezoek.
Het woord voerend op de jaarlijksche
bijeenkomst van het Canadeesche congres
van vakverecnigingen, heeft J. II. Thomas,
de Britscho minister voor de werkverschaf
fing, verklaard, dat het doel van zijn be
zoek aan Canada niet was om het Britsche
werkloosheidsvraagstuk op te lossen door
Canada met handarbeiders t* overstroo-
men, doch meer om de wederkeerige han
delsbetrekkingen te begunstigen, teneinde
aldus voor Britsche emigranten de moge
lijkheid te scheppen iets nieuws te onder
nemen in een nieuw land met kans op suc
ces. Thomas voegde er aan toe, dat hij
geen enkele gunst vroeg, doch alleen ar-
beidsmogelijkheid voor .zijn landgenooten
op economischen grondslag.
Een dokter tc Chicago, op weg naar een
ernstigen zieke aldus bericht het Ned.
Tijdschrift v. Genoesk. werd door een
politieagent, aangehouden, omdat hij <e
hard reed, cn ongeveer 2f» minuten opge
houden De patiënt was inmiddels over
leden of kort daarop gestorven. De dokter
zond den politiedienaar een uitnoodiging
tot de begrafenis. Ondanks deze beleefd
beid word hij toch gedagvaard cn veroor
deeld tol 25 dollars boete. De rechter was
van oordeel, dat do politie geen uilzondr-
ring kon maken op "de veiligheidsvoor
schriften.
Misschien had deze rechter wel den in
druk gekregen, dut het niet zooveel tijd
uithaalt, op een rit tusschen twee visites
in, als men sneller rijdt dan een ander.
Stel, dat men 2 K.M moet afleggen, cn dal
men met. 30 K.M snelheid mag rijden
dan is men er in 4 minuten. Maar als men
nu 5 K.M. sneller rijdt, anderen voorbij en
zoodoende gevaar kan teweeg brengen, dan
is men er 34 seconden eerderl De rechter
zal hebben gemeend, dat. als het op 31
seconden aankomt, er toch niets aan te
doen is en dat een dokter ook tusschen en
bij zijn visites nog wel eens 34 seconden
„verdoet".
HET KELLOGG-TRACTAAT EEN
JAAR OUD.
Herdenking voor de radio in
Amerika.
N e w-Y or k, 2 7 A u g. (H.N.) Het radio
station van de stad Minneapolis, waar dc
vroegere staatssecretaris Kellogg thans
woont zendt vandaag op den verjaardag
van dc onderteekening van het Kelloggpact.
een bijzonder programma uit, dat over heel
Amerika wordt uitgezonden. O.a. worden de
volksliederen gezongen van de 15 staten die
het Kelloggpact het eerst onderteekend heb
ben. ^Voorts zal Kellogg zelf een toespraak
hou eren.
RUSSISCHE OFFICIEREN TERECHT-
GESTELD.
Wegens spior.nage.
Blijkens een Berlijnsch bericht zijn te
Moskou vier officieren van 't roode leger
terechtgesteld, omdat zij zich. naar beweerd
wordt, schuldig hadden gemaakt aan spion-
nage. De officieren waren van Finschen
oorsprong.
DRIE PERSONEN GEDOOD DOOR
GASVERGIFTIGING.
Rem scheid, 27 Aug. (V.D.) Hedenmor
gen werden in hun woniug in de Wilhem
strasse te Remschcid de weduwe Bruns met
haar 15- en 19-jarige dochter dood in hun
bed gevonden tengevolge van gasvergifti
ging. De derde dochter van de weduwe, gaf
nog teekenen van leven cn werd naar- het
ziekenhuis vervoérd. waar men gelooft,
haar in het leven te kunnen houden.
VOORTVLUCHTIGE DIRECTEUR.
Frankfort a/d. M„ 27 Aug. (H.N.) De
directeur Sauerbrey van de N. Frkf. Verze
keringsmaatschappij, wien de schuld voor
den toestand der maatschappij wor lt gewe
ten, heeft zich door de vlucht aan zijn ver
antwoordelijkheid onttrokken. Een advv
kaat uit Frankfort, die hem persoonlijk
kende en zijn vacahtie in Zwitserland heeft
doorgebracht, heeft bij de politio aangifte
gedaan, dat hij tijdens een autotocht doo"
Graubunderland Sauerbrey heeft ontmoet,
die zich eveneens in Ti auto bevonjd. Hij ont
moette hem op den weg ten Z. van (Hos
iers.