DE EEMLANDETi BRIEVEN VANEEN! BRABANTSCHEN BOER WILLEM GROENHUIZEN Gouden- en Zilverenwerken, MaaRdaq 9 September 1929 28e Jaargang No. 60 BUITENLANDSCH OVERZICHT BUITENLAND DE WOELINGEN IN PALESTIMA GROOTE SCHEEPSRAMP IN FINLAND DE TYFOON OP DE PHILIPIJNEN Een groot aaDtal slachtoffers mi Fa. L. J. Luijcx Zn. BONTAFDEELING Vossen - Bontmantels Vellen en Strooken. ZWARE TYPHOON BOVEN SACHALIN ABONNEMENTSPRIJS pe' 3 v°°' Amersfoort I 2.10. per maBnd I 0.75. per 1week (met gratis verzekering tegen ongelukkenl f 0.171/,. Binnenland franco per post per 3 maanden f J— Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 UITGAVE: VALKHOFF C° PRIJS DER ADVERTENTIE!! van l-4regels .105 «e. .nbegrip van eeo ^snummez e|k€ regel meer f0.25. Llefdadighelds advertentico voor ae helft van den prijs - Kleine AdvertentHn ,.KEIT|ES" bi) vooruitbetaling 1-5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— Bewijsnummer estra f 0.05 De Vcreenigdc Staten van Europa. Briand maakt propaganda vzot dit denk- beeld. Wij hebben reeds met enkele woorden {vermeld, dat Briand in zijn rede te Genève {Donderdag een pleidooi heeft gehouden voor «de Vereenigde Staten van Europa. Dit is geen nieuw denkbeeld, geen vondst van den {Fxanschen premier zelf. In zijn betoog heeft hij zelf toegegeven, dat deze idee Yeeds jaren geleden is opgedoken cn de 'fantasie van filosofen en dichters heeft bezig gehouden, hetgeen haar een zeker B u c c s d c s 11 m e heeft bezorgd. Onder tusschcn is de betcckenis van het denk beeld \oortdurend grootcr geworden door Zijn eigen u aarde. Thans, aldus Briand s Joordeel, is de idee gewoonweg een nood zaak geworden. Propagandisten hebben zich verecnigd om er voor op tc koinen cn den geest der volkeren er hoe langer hoe meer van ie doordringen. „Ik erken' aldus riep Briand uil, „dat ik cleel uitmaak van ide?e propagandisten". Briand kon niet loochenen, dat er moei lijkheden aan de verwerkelijking van t denkbeeld in den weg staan en dat men ertoe zou kunnen komen dengene, die voor 'dc Vcreenigdc Staten van Europa opkomt. ,van avontuurlijkheid te verdenken Maar z. i. school er in de belangrijkste handelin gen der menschcn steeds een kern van ver metelheid. Nochtans zou hij voorzichtig te jwerk gaan. Ilij zag, naar hij getuigde, heel goed in, dat een improvisatie van deze idee Zeer gevaarlijk zou zijn en dat het vraag stuk een beetje buiten het programma van iden Volkenbond ligt. Niettemin gaat de zaak ook den Volkenbond aan, omdat deze nooit heeft opgehouden de toenadering der volkeren in de hand tc werken en een pleidooi te houden voor regionale aaneen sluitingen, zelfs de grootste. Briand meende, dat onder de volkeren, 5dic geografisch zoo dicht bij elkaar gegroe peerd zijn als de volkeren van Europa, ccn 6oort gemeenschappelijke band (lien fédé- ralj moet bestaan. Deze volkeren moeten te allen tijde in staat zijn met elkaar in contact te treden om hun belangen te be spreken, dc noodzakelijke gemeenschappe lijke besluiten te nemen en onderling ban den van solidariteit aan te knoopen, waar door zij in staat zijn moeilijke situaties, "waarvoor zij zich geplaatst zouden kunnen zien, de baas te worden. Dezen band te scheppen, ziedaar iets, waartoe Briand wilde medewerken. Hij achtte het echter vanzelfsprekend, dat 'dit samengaan in de eerste plaats tot uiting moet komen op economisch gebied, omdat op dit terrein het samengaan het noodzakelijkst is. liet stond bij Briand ech ter niet alleen vast, dat te dezer zake \eel bereikt zou kunnen worden, maar evenzeer was hij overtuigd; dat ook op politiek cn sociaal gebied ccn dergelijke gemeenschap pelijke band, w aardoor dc soevereiniteit der afzonderlijke naties niet in 't gedrang zou behoeven te raken, zeer weldadig zou kun nen werken. Tenslotte stelde Briand aan zijn colle ga's, die te Genève aanwezig waren als {vertegenwoordigers van Europeesche sta len, voor tijdens den duur der Volken- bondsvergadering de zaak te onderzoeken, opdat naderhand de mogelijkheden, wat dc verwerkelijking der plannen betreft, zou den kunnen worden behandeld. Zelfs hebben wij reeds ccn bericht ge bracht, dat. de Fransche minister-president de leiders der Europeesche Volkenbonds delegaties heeft verzocht in 'l begin der komende week bijeen te komen, opdat de vorming van een Europecschcn Statenbond een punt van discussie uit kan maken. Natuurlijk zal vooreerst slechts voorberei dend werk kunnen worden verricht, maar wellicht kunnen reeds het volgende jaar te Genèvo praclischc voorstellen worden in gediend. Spottend is Briand reeds de Wan delende Jood. op zoek naar 't Pan-Europa, genoemd, maar deze kleineering van zijn streven zal hem er niet van weerhouden te pogen zijn practisch idealisme te verwezen lijken. De berichten luiden over 't algemeen gunstig Spannende dag te Jeruzalem Arabische wcnschcn. Een afvaardiging van Arabische cn ande re Mohammedaansche organisaties in de Ver. Staten beeft Stimson, den minister van buitenlandsche zaken, bezocht cn ge vraagd, of dc regeering der V. St. haar goe de diensten zou willen aanbieden, teneinde dc vervulling der Arabische verlangens in Palestina tc verzekeren. Stimson heeft ge weigerd een verklaring af tc leggen. De de putatie heeft later ook den Britschen gezant bezoch t» Terugkeer van de rust. Volgens ccn officicelc Britsehe mededee- ling van 7 Sept. is de toestand in Palestina in alle districten kalm. Het is mogelijk ge bleken enkele verafgelegen troepcndetaehc- tnentcn terug te trekken, maar er wordt in dc onrustige gebieden gepatrouilleerd. Het is de politie met hulp der troepen gelukt een zekere hoeveelheid geplunderde goede ren terug te halen. Het Britsclie departement van koloniën bericht, dat het in alle deelen van Palestina rustig is. De Engelsche troepen zijn druk in dc weer om naar verborgen wapens te zoeken en verdachte individuen op te spo ren. lil dc districten Safed en Haifa keeren de bewoners naar de Joodsche kolonies terug. Er is geen bevestiging binnengekomen van de geruchten, als zouden te Gaza bot singen zijn voorgekomen tusschcn Engel sche troepen en Sinai-Arabieren, waarbij aan Engelsche zijde verliezen zouden zijn geleden. Integendeel spreken latere berich ten van volkomen rust in deze streek. In Palestina komen nieuwe Britsehe troe pentransporten aan ter versterking van dc garnizoenen. Aan de kust zijn twee groote oorlogschepen waargenomen. Naar verder wordt gemeld, heerschle gis teren te Jeruzalem grooto spanning, toen bekend werd, dat de grootmoefti dc Moham medanen uit alle districten speciaal naar Jeruzalem had opgeroepen om tc komen bidden in de moskee van Oman. De meeste winkels en zaken werden op üit bericht gesloten. Er werden uitgebreide voorzorgmaatregelen genomen. Troepen met mitrailleurs hielden de strategische punten der stad bezet cn politie cn Engelsche vrij willigers patrouilleerden. De flag verliep evenwel zonder betreurenswaardige inciden ten. De Arabische dokters cn advocaten en het genootschap tot bescherming van dc heilige plaatsen hebben verzet aangctcckcnd tegen dc proclmatie van den hoogen commissaris op 1 September. Voor de oprichting van een Arabischen nationalen staat. N e vv-Y o r k, 7 Sept. (V. l).) Een dele gatie van in de Vereenigde Staten woon achtige Arabieren had gisteren oen onder houd met den Britschen ambassadeur te Washington Howard en met den Ameri- kaanschen staatssecretaris Stimson, vvien de eisch werd voorgelegd het plan tot stichting van een Joodsch Nationaal Te huis in Palestina op te geven, lervvijl voorts geëischt werd, dat Groot-Britannió zijn ver plichting tot het stichten van een Arabi schen nationalen staat, zal nakomen. Het wantrouwen blijft bestendigd. Van particuliere zijde wordt uit Jeruzalem gemeld, dat 25 personen hebben deelgeno men aan plunderingen; zij zijn gearres teerd. Het wantrouwen blijft aan beide zij den bestaan. De gewapende botsingen be ginnen langzamerhand plaats te maken voor een uitgebreide propaganda-actie. Lord Melchelt, dc voorzitter var de Zionislen-or- ganisatie van Groot-Bi nannië, is voorne mens, wanneer hij daartoe in de gelegen heid is zich naar Palestina te begeven, ten einde ter plaatse den toestand tc bestudec- rcn. LANGESTRAAT 43. Het juiste adres voor Uw TEL. 83 2. Een stoomboot zinkt binnen een minuut Tientallen doocfen Uit het merengebied van Tatnmerfors wordt melding gemaakt van een ernstige scheepsramp. Een stoomboot met vele pas sagiers aan boord is nabij deze plaats tij lens ccn storm omgeslagen en binnen een minuut gezonken. Volgens tc Stockholm ontvangen berich ten bevonden zich aan boord van de Fin- scho boot, die den naam Kuru droeg, 200 passagiers, van wie er 150 verdronken moe ten zijn. Volgens nadere berichten uit Helsingfors, omtrent de scheepsramp bij Tammerfors, zijn 80 van de 100 passagiers van het vergane stoomschip om het loven gekomen. De ramp is hierdoor veroorzaakt, dat alle passagiers tijdens een storm naar één zijdo van het schip drongen. Vandaag zijn in alle kerken van Finland rouwdiensten gehouden. De couranten kwamen met rouwrand uit. Dc storm duurde vandaag nog onverminderd voort, doch desondanks werd het reddings werk den gehecle» dag voortgezet Bij de haven verdringen zich talrijke ouders van kinderen, die zich aan boord van het schip hebben bevonden EEN STAD ONDER WATER. New Orleans bezocht. Uit New Orleans meldt men d.d. 7 Sept. Vrijwel de gehecle stad slaat onder water teneevolge van de geweldige stortregens, dio haar gedurende den nacht hebben ge teisterd. Hier en daar stond het twee meter hong. Er zijn geen mensehenlevcns to be treuren, maar wel is ernstige materiecle schade aangericht. Blijkens ccn bericht Van de Associated Press uit Manilla wordt het aantal doo- den tengevolge van den tyfoon op de Phi- lippijnen op I4G geraamd. Op de nederzet ting Inpanta in de provincie Tayabas (eiland Luzon) alleen werden 50 personen gedood hier zijn maar acht huizen onbe schadigd gebleven. Dc bevolking heeft ge brek aan voedsel en water. Drie vliegtui gen met geneeslieeren, verpleegsters cn levensmiddelen zijn onderweg. weerbericht. Hoogste burometerstand: 706.1 l'1 La Coruna. Laagste barometerstand: 717.3 tc Nordüyan. Verwachting tot den avond van l i September: Zwakke tot matige Z. W. tot N. W. wind, half tot zwaar bewolkt of tijdelijk betrokken, weinig of geen regen in hot in hot N. waarschijnlijk ccnige regen, iets koeler. LANGESTRAAT 49-51 TEL. 190 Wij hebben een aparte ingericht en toonen U daar vrijblijvend oen heerlijke collectie Oorlogsschepen ter redding uitgevaren Tokio, 8 Sept. (V. D.) Sedert 24 uur woedt boven het Zuidelijke Japansche deel van het eiland Sachalin een hevige typhoon. Het-radio-station tc Hakodate zendt voort durend S. O. S.-signalen uit. De Japans'.he oorlogsschepen in de haven van Hakodate hebben bevel gekregen uit te loopen en den in nood verkeerenden sche pen hulp tc verleencn. O.a. bestaat groot gevaar voor een schip rnet 600 Chineesche arbeiders aan boord, die zijn aangeworven voor do Japansche visscherij-concessies op Sacvhlin, welk schip onderweg is van Hako date naar Sachalin. EDISON GAAT VOORUIT. Volgens een bericht uit West Orange (New Jersey), heeft Edison Vrijdag voor den eersten keer sedert hij onlangs een longaandoening kreeg, het bed mogen ver laten. DOOR A. A. L. GRAUMANS Ulvcnhout, 2 September 1029 {Menier, Zoo tusschc pruimen en krenten in, zoo- as 't, sprikwoord da zeet, maar eigentlijk is 't ier tusschen 'I hooi en de piepers in, za 'k oew even m'n briefke schrijven. Maar 't zal 'n èremoeiig, 'n merakels kort briefke wonen, amico, want laat ik beginnen mee oew to vertellen, da-d-cl ier afgcsallemaan- ders druk is! Mc gaan zoo zuutjesaan de boel binnenrijcn en 't is schrikbarend zoo- vcul as 't er van dc meeste dingen is ge groeid. 't Is n wonder, in één woord, zoo zeld zaam schoon en zoo kollesaal alles nog te- rcclite-n-is gekomen, 't Zag er in 't veurjaar nie naar uit. eerlijk gezeed. cn da k dikkels in m'n haren heb gekrabd (om nauw maar 's op tc scheppen!) da magde grust weten. On bed nog, emmen rnenigen keer. Trui cn ik, d'r over leggen te zeeveren en zingen. [Vergelijkingen gemokt mee aandere jaren, uitgerekend wa-d-'t ons van 't jaar kosten zouw om dan eindelijk mee 'nen zucht, en n schietgebedje in slaap te allen. Ja, amico. ons \ak is n ziirgelijk \ak 'As er 'n jaar teugenvaalt bende ennigte ja ren tegelijk achterop en dn's vergimd. wil t op i laand nie. dan versoampen dc bics- ten t ok. Weinig en schraal gras. magere koeikes: magere koeikes. zwakke kalfskes. en zoo lopt dan alles Iegelijk in de soep. En dan, ollee, dan hcur-d-onzenlieven- eer oew wél s brommen. En Trui? Gin huis mee ie houwen in zukke dagen Da s dan .vervelendsten sjandoedel die er op de we reld rondlopt. Kepleet 'n waandalende zons verduistering! n Bakske koffie kan er dan amper af en nog zoo dun as t onderste uit de rengelton. Maar nouw! Ge kunt 'm snij en! Ze werkt cn ze ploetert dat dr naaien kraken, 't Zwee lopt onder d'r muts \andaan cn d'ren kop is net 'ncn vuurbal zoo is ie verbraand cn verballemond. Maar 'n bui, 'n bui, amico, 'n bui orn geld bij d'r te leenen: dan witte-'t wel! En zoo is Janus, onze veldwachter, dan ok z'n spullen kwijtgerokt. Da zit zoo in mekaar! Zooas ge wit verjaarde pns Koningin d n lesten Zaterdag, 'n Fiest, da wij ier in 't Zuicn de leste jaren meer en meer gaan vieren. Vruugcr dcejen me daar minder aan Dan slierdc-n-er ier en daar wel 'n vlag \an een of aanderen toren of offesjcel gebouw, of Lij d'n een of aanderen ginncraal uit z'n daki'ómke en dan was er 's mergens veur dc 'Chassé wél peraade, maar verder as de soldaten gong 't fiest tocli nie. Maar nouw, na d'n oorlog, doe me-d-'r allfm&al aan mee cn nie zoo zuiltjes. Ieder jaar wor 't fiestelijker en van 't jaar was ie wa mijn betreft al héél best veur mekaren. Kad afgespronken mee d'n Ticst, vlcejen week mee t boogschieten en amico, wem men de Koningin d'ren verjaardag gevierd, d n Blaauwe cn ikke, of mezelf iarig waren. k Zee: „Trui." zee ik, toen 'k Zaterdag middag mee d n gruuittenwagel thuis kwam k gaai vanavond 's in de stad kijken, ouwe ('k zee netuurlijk nie da'lc al mee d'n Blaauwe afgesproken was!) ,,'t is daar zoo gauerdikkopes leutig en plezaant cn zóó gezellig of ik nouw naar dc „Gouwen Km-i" gaai vanavond of naar de stad, da's veur jouw toch 't zclfste, niewaar!" Zoo hak ze meteen afgevuurd amico, want m'ncn Zaterdagavond is al zoolaank as me getrouwd bennen, d'n mijnen! En Trui, in d'r kollesale hui van d'n gocicn oogst, zee: „as ge 't dan maar nie als te laat mokt, piercwaaijer, aanders haalde mijn uit m'ncn nachtrust cn die kan ik deus dagen nie mis sen." „Neeö, tocteloeris", beloofde-n-ik „k koom op tijd en ordentelijk thuis, daar kunde van op aan, zoo zekers as ik Dré hiel." Nouw, amico, Dré hiet ik nog, maare da'c dan ok nèt alles. Laat ik oew da-d-op 'n briefke geven. Sjonge-jongcnogaantoe, wa zijn rne gezellig van do kiest gewist. D'n Blaauwe was kruisdol./Me gongen ier en daar 's kijken cn 'n pintje bier koopen en toen de taptoe rond gong trekken, toen kwammen me nog '11 paar Ulvenhouters i teugen en waren me mee 'n echt ploegske stfcuvige jongens die teugen 'n douwke kun nen. Waar ie 'm vandaan gegapt had mag Joost weten, maar op 'n mement, toen de muziek efkes ophield, waant die taptoe Iers bbiasden d'r longen uit de trompetters, toen \uldc dc Tiest de pauze aan op 'n Irekpiano Ge wit, lceb oew da-d-al 's meer gezeed, dat ie merakels op de monica kan spelen. En toen de muziek Luiten asem was geblazen, zette dn Blauwe in mee 'ncn uithaal die oew grif deur oew ziclemcnt snee. En valsch, valsch, ge wier d'r koud van. 't Leek wel 'nen Jesbaand. Maar meteen had ie 't gehoor en daar trok ie. 'r op los, amico! Z'n fiestmuts, 'n oranjepetje da prachtig bij z'n oranje-verkensharen kleurde (daarom hiet ic Blaauwe), hong op 't lest om z'nen nek, mee 't klepske op z'nen rug. Hij zwille pils en spuide meziek as 'nen nest jonge honden Wa-d-emmen gelachen om da Blaauw stuk frclen. Op t lest zat ie tusschen de mezie- kaanten en de muziek moes speulen zooas hij 't wouw, waant hij „jaste" deur. Nouw, ge begrept, da was koren op onze meulen, waant hij spuide de lolligste en de aantiekste rnopkes, die wij t beste kennen. Waant nimf Hitte van me-n-aan„ amico, na ons herrie-menie is d'n Blaauwe 't eigen lijke Ulvenhoutsche orkest. Gin gouwen of zuiveren bruiloft of hij is er bij mee z'n snotneus en z'nen trekiirgel. En as ie wil, dan mokt ie van 'n kerkliedcke nog 'nen marsch Maar om kort te gaan, teugen ecnen kwammen me op UI venhout cn d'n Blaau we beweerde bij mijn veur de deur, dat ie stikte van den dorst. Al twintig keer had ie mijn en de aandere kammeraads 'n haand gegeven en afscheid genomen zoo hartelijk of ie naar Amerika gong en tellekes zee- t-ie weer: „Dré, ge kun nie geleuven zo'nen dorst as ik heb." Toen zong ie: „Me gaan nog nie naar huis," en ik bleef steuvig mee m'nen rug veur de deur staan, „me gaan nóen de deur gong toen vanzelvers open! M'n Zons verduistering! In d'ren hansjop. „Kek me daar zo'nen vijftiende van bezopenboer 's aan," beweerde Trui, „zouwen juilie oew eigen de oogen nie uit oewen kop schamen, lilleke laanterfaanters, nachtpitten da ge daar staat. Schaam d oew eigen nie, Sjan- doedels!" „En of!" zee d'n blaauwe, „kek maar, m'n haren worr.cn er al rood van", en meteen douwde-n-ie z'nen verkenskop onder Trui dr neus. Maar Trui gaf 'm 'n lababber op z'n test, da-d-et allemaal kwatste. En op 't zelfde oogenblik amico, ja 't is gin mooi protje, maar op 't zelfde memènt liet d'n blaauwe er één vliegen, dat d'n echo te igen de „Gouwen Koei" sloeg. Trui schrok zóó, da ze naar binnen waan- kelde en d'n Blaauwe toen droog weg op merkte: ,,'t is goed raak ok!" Trui wis nie of ze 'm uitscheden moes, of lachen, maar ze moes lachen teugen wil cn dank cn toen is Trui 's gaan kijken wa me nog on der d'n stop hadden zitten. Achter op d'n erf emmen toen gezellig t was 'nen nacht zoo schoon as 't er van 't heele jaar maar ennigte zijn wa-d-afzakkerskes gaan drinken. Trui bleef er hij cn d'n Tiest zette nog 'n mopke-n- in, 'n seerjeus, en da klonk hierbuiten, onder dien schooncn. diepblaau- wen hemel, waar de sterrekes teugen aan- hongen, ns duzenden margrietjes in 'n gruu- ne wei. da klonk amico, zoo schoon, zoó slèpcml, as 'n stuk op onzen kerkürgel Ge vuulde de klaanken deur de locht zweven, de diep-donkere bosschèn tegemoet en toen viel er op da mement 'n sterreke mee 'nen groolcn boog teugen de wèreld aan, net of 't losgelaten wier om te gaan lüsteren Blommen zee d'n Blaauwe. die 't ok had gezien, zoo droogweg cn wég was de plech tigheid van 't oogenblikske. Toen kwam Janus den erft op; ge kent 'm wel, onze veldwachter, ons pliesiecorps. ,,'k Docht da k wa heurde bij oew, Dré," zee-ie mee 'n gewichtig gezicht, ,,'k gaai is efkens surreveljeercn, docht ik." „Leg nouw nie te kalegezichten," zee d'n Blaau we, „zeg nouw maar ineens da g'ok gère 'n borreltje wil-d-emmen, Janus!" En Trui schonk in. Arnico, wemmen nog zo'n lol g'ad, ee! De Koningin lag al uren op T lin keroor toen wij d'ren verjaardag nog vier den. Toen trok Trui op 'n oogenblik de stoelen onde ons uit en zee: „wel te rusten samen." Zondagmergen, toen 'k uit de kerk kwam, sting Janus in polliliek op me te wachten. „Dre," vroeg ie mee aangst, „witte gij me- schicnt ok waar m'n pet en m'nen sabd zijn gebleven? Keb me-n-al uren gek ge zocht: 'k weet gin raad, jong!" „Nouw Ja nus", zee ik, „bij mijn op d'n erft zijn oew spullen nie; daar lag van den mergens niks aanders as wa-d-afgeschrabde lucifers en eindjes segaar en 'n kepot borreltje, maar ik denk wel dak weet waar jouw waardig heden zijn; kom maar 'smee naar d'n Tiest z'n huis." Wa me daar aantroffen, amico, neeë, da'3 om oew eigen 'ncn aap te lachen. D'n Blaauwe lag nog in z'n nest, te snur ken da-d-et allemaal daverde mee z'n fiest muts nog om z'nen nek en Janus z'n uni formpet op z'n neus. „Nouw m'ncn degen nog," zee Janus, die wa-d-opknapte van z'nen aangst. Witte waar die sting? Nie verder over sauwelcn. amico; die sting in 't potje op de beddéplank. Jong, wa-d-'n magnifiek stilleven! „Da's verdwsterink," zee Janus, die weer allernans prots kreeg. „Persès maken." drukte-n-ik 'm op z'n hart.'Toen keek Janus mijn 's an en knip te 'n ogske. Maar vandaag was Janus nog even bij me op d'n akker, om z'nen nood te klagen. ,.I)ie« vrek te blaauwe", zee ie, „lot me gin rust; die wel mee alle geweld da'k persé* maak teugen 'm; protte gij da-d-'s uit z'nen verkenskop, Dré," vroeg ie' Amico, ik mot er afscheiën. 't Hooi mot veur d'n donkere nog binnen, dus veul groeten va nTrui en as altij ging hor- ke minder van oewen. toet a vo0 DR*.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1