AH EPSFQORTS CH DAGBLAD
Een wetenschappelijk bewijs
I 1,
ORANJEBITTER
NIEUW PARIJS
HET VERHOOR VAN DE KROON'S
CINEMA ROYAL
TE KOOP
AMICITIA
Fa. B. KRAAL
Zaterdag 14 September 1929
..DE EEMLATSDER'
28e Jaargang No. 65
SCHAKELS DIE
ONTBREKEN
DE RAMP OP DE
VIMEIRA
Begrafenis van een der
slachtoffers
PROVINCIAAL
ASSURANTIE-KANTOOR
Gelden beschikbaar tegen 5'|8Ü|
Fa. L. HOUBAER
HEEREN- EN JONGENS-
KLEEDING
VRAAGT AMERSFORTIA'S 8
GORTEPAP en YOGHURT I
Bedieningen.40 wagens 9
I
door de geheeiestad
HEINEKEN'S SAR
MOOIE COLLECTIE
KRISTAL
U koopt GOED
en GOEDKOOP
B. RUITENBERG Hzn
DEMISAISONS
NAJAARCOSTUMES
N. HEILIGERS
DE PRESSIE VAN DE JONG
Sensatie in de rechtzaal
j der in liet ziekenhuis opgenomen huis
houdster hel tegendeel komen vast te staan.
Stukje huid gevonden
op 't scheermes - Over
dreven verklaringen
Zooals wij reeds gemeld hebben, heeft
het scheermes, waarmede mevrouw Odom
vermoord en de huishoudster aangerand
moet zijn, belangrijke nieuwe aanwijzingen
gegeven. Wij deelden toen mede, dat er
een stukje huid op het lemmer van het
mes gevonden was.
Wij wisten reeds, zoo meldt de Haagsclie
Ct., dat er een wetenschappelijk bewijs
was, dat de schuld van den verdachte Kr.
v. d. M. vaststelde. Geheel gereconstrueerd
was dit bewijs nog niet.
Behalve door de verklaring van den be
diende, die Kromhout van der Meer het
scheermes heeft verkocht, is thans op we
tenschappelijke wijze vast komen te staan,
dat de verdachte in het bezit van het
scheermes is geweest. Dit blijft hij even
wel sterk ontkennen.
Het wetenschappelijk bewijs.
Door deskundigen is onmiddellijk het be-
bloedde mes. waarmede de daad gepleegd
zou zijn, aan een nauwkeurig onderzoek
onderworpen. Men heeft toen op het lem
mer een stukje opperhuid ter grootte van
een halve vierkante centimeter gevonden.
Dit stukje opperhuid bleek noch van me,
vrouw Oden], noch van de huishoudster
Fientje Holstein afkomstig te zijn
Dc verdachte werd aan een minutieuse
observatie onderworpen, en men ontdekte,
dat hij een stukje opperhuid van de linker
hand miste.
Het stukje opperhuid, dat op het mes
gevonden is, past precies in het wondje,
in de opperhuid van de hand van den ver
dachte. Voorts is wetenschappelijk vastge
steld. dat de huid van dezelfde samenstel
ling is.
Hiermede is onornstoolelijk vast komen
te staan, dat verdachte het scheermes kort
tevoren moet gebruikt hebben.
Dat hij echter ook de moord op mevrouw
Odcm gepleegd zou hebben, is nog niet be
wezen. Bij het bedrijven van deze daad is
niemand bij geweest. Wij vernemen nog.
dat in de voor den moord vereischte be-
vvijsconstructie nog eenige schakels ontbre
ken. De aanwijzingen laten evenwel geen
twijfel mogelijk. De overtuiging is er!
Hoewel K. v. d. M. ontkent omstreeks
kwart voor vijf in het perceel Bezuidenhouf
395 geweest te zijn, is door verklaringen
Voor den rechter van
instructie.
Donderdag zijn tal van personen, getui
gen, in deze geruchtmakende moordzaak
door den rechter van instructie gehoord
Het onderzoek evenwel wordt zeer bemoei
lijkt door tegenstrijdigheid van verschil
lende getuigenverklaringen. Er zijn o.m
verschillende getuigen, die blijkbaar met
het oogmerk zich interessant te maken,, do
zaak zeer opschroeven.
Zoo is b.v. gebleken, dat het relaas, dat
de tramconducteur Meyer van het gebeur
de heeft gegeven, sterk overdreven i-s.
Deze tramconducteur is bij een hem
Donderdag door den recliter-commissans
afgenomen verhoor genoodzaakt geweest
zijn voor de politie afgelegde verklaringen
vrijwel geheel in te trekken.
In de kamer zijn behalve de bloedplas,
waarin mevr. Odem lag, geen bloedsporen
gevonden. Dc lijkschouwing moet trouwens
hebben uitgemaakt, dat ook bij mevr. Odem
de slagaderen niet zijn doorgesneden, zoo
dat deze langzaam door verbloeding om
het leven is gekomen
Het blijft echter een raadsel, hoe het
mogelijk is, dat niettegenstaande de zware
verwondingen aan mevr. O. en haar huis
houdster toegebracht, do kleercn van den
vermoedelijken moordenaar geen enkel
bloedspatje vertoonen.
Behalve de tramconducteur Mcyer zijn er
nog eenige andere getuigen, wier verkla
ringen niet juist kunnen zijn.
Was mevrouw Odem inderdaad
welgesteld?
De vraag is geiczcn of een erfeniskwestie
her, motief van den moord geweest zou
zijn. Enkele bladen hebben in verband
hiermede de neef BI als belanghebbende
genoemd.
Van mot mevr. O. bevriende zijde wordt
aan de II. Ct medegedeeld, dat liet wel
mogelijk is dat BI. in de meening ver
keerde dat z'n oud-tante mevr. Odcm rijk.
was en dal hij bij haar sterven inede-ge-
rechtigd in de erfenis zou zijn.
Deze meening was echter absoluut on
juist. Mevrouw Odem was niet rijk, doch
had slechts het vruchtgebruik van het ver
mogen van wijlen haar echtgenoot. Bij
haar dóód verviel dit vermogen volgens
testamentaire beschikking van wijlen den
heer O. aan oen stichting.
De familie had dan ook niets te verwach
ten. doch dat was niet aan alle familie
leden bekend. Zoodoende is het mogelijk,
dat BI. zich wel eens heeft uitgelaten, dat
hij van zijn tante nog wel wat te wachten
had.
Er wordt nog steeds gedregd
Nog steeds wordt gedregd naar de lijken
van de Vimeiva-ramp. Woensdag heeft men
daarbij geen ander resultaat gehad, dan
dat men tal van dreggen verspeelde dooi
de vele rommel, die op den bodem der ri
vier ligt. Gisteren heeft men weer drie lij
ken gevonden, liet waren die van den 28-
jarigon .Jan Vuyk uit Overschie, den 31-
jarigen Jan Ilardenbol uit de Clcment-
straat te Rotterdam, en van den 4-Harigen
Jan van der Stoep uit de Mijdrechtstraat
aldaar. Alle lijken zijn door dc rivierpo
litie naar het bureau aan de Parkhaven
.vervoerd, vanwaar zij naar Crooswijk zijn
gebracht.
Op de algemeene begraafplaats Crooswijk
heeft gisteren dc begrafenis plaats ge
had van Pieter de Haan, een van de slacht
offers, die men verbrand op het dok van
de Vimeira heeft teruggevonden. Om 1 uur
des middags is in de woning van het slacht
offer aan den Wilgenwecrd door ds. Dek
ker, Hervormd predikant een rouwdienst
gehouden. De baar werd daarbij gedekt
door kransen van buurtbewoners en van
de Droogdok-Mij. Onder enorme belangstel
ling is de stoel tenslotte naar de veraf ge
legen begraafplaats gereden In één van de
vele volgrij tui gen reed dc heer Enders, di
recteur der R.D.M. mee. Om drie jur kwam
de stoet op de begraafplaats aan, waar o.m.
burgemeester Droogleever Fortuyn den
stoel opwachtte.
Aan de groeve heeft de heer D. C.
Endert Jr., directeur van de Rotterdamsche
Droogdokmaatschappij, namens deze maat
schappij gezegd, dat liet hem nog nooit
zoo zwaar gevallen was om tc spreken als
nu, nu hij woorden van troost moest zeg
gen lot de familie van dezen jongen en ook
tot de achtergebleven betrekkingen van de
andere slachtoffers. Het leven in dc haven
is niet gemakkelijk en tegenover rampen
als deze staat men machteloos, al wordt
ook door ieder zijn uiterste best gedaan
om ze zooveel mogelijk te voorkomen.
Wanneer het de familie tot troost kan
strekken wil spr. gaarne verklaren, dat na
ernstig onderzoek is gebleken, dat hier van
plichtsverzaking, nalatigheid of roekeloos
heid geen sprake is. Integendeel, hij zelf
kan getuigen, dat vele mannen hun
uiterste best hebben gedaan om tc redden
wat er te redden viel. Tenslotte huldigde
de heer Endert de nagedachtenis van het
slachtoffer, die hij schetste als een ijveri-
gen en beminden jongen man.
De heer C. v. d. Weyden, baas bij de
R. D. M.. heeft aan de groeve eenige woor
den van troost gesproken.
De heer A. Verhagen heeft namens de
Wcrkliedenverccniging een laatstcn groet,
gebracht,* terwijl de heer Dorenbos als
buurman cn vriend aan de groeve het
woord voerde.
Een oom hoeft voor de belangstelling be
dankt en heeft zich daarbij bizonder ge
richt tot de directie der Droogdokmaat
schappij.
Aan het graf zijn eenige psalmen gezon
gen.
Tallooze omstanders warén diep onder
clen indruk. Een broer is zelfs in zwijm ge
vallen.
REIZEN NAAR ZUID-AMERIKA
Waarschuwing aan Nederlanders
Het ministerie van buierilandsehe zaken
vestigt er de aandacht op, dat Nederlanders
die zich naar verschillende landen in Zuid-
Amerika wenschen te begeven, er goed aan
doen zich voor hun vertrek naai Zuid-
Amerika te voorzien van alle vereischte
visa en eventueel verder benoodigde docu
menten. aangezien de ondervinding geleerd
heeft, dat de verkrijging dezer visa cn do
cumenten in Zuid-Amerika met groote
moeite cn kosten gepaard gaat.
TWEEDE KAMER.
17 September bijeengeroepen.
Dc leden der Tweede Kamer zijn in ver
gadering bijeengeroepen op Dinsdag 17 Sep
tember a.s. des middags te 3 uur.
Aan de orde is dan de benoeming der
commissie voor het onderzoek der geloofs
brieven en de aanbieding der Rijksbcgroo-
ting voor 1930.
EERSTE KAMER.
Do eerste zitting.
De leden van de Eerste Kamer der Sta-
tcn-Generaal zijn in openbare vergadering
bijeengeroepen tegen Dinsdag, 17 Septcni
ber a.s. des namiddags te half vier ure.
De benoeming van twee commissies tot
onderzoek der geloofsbrieven.
De Eerste Kamer vergadert voorts Woens
dag 18 September des voormiddags te elf
ure.
Alsdan is aan de orde:
Uitbrengen van verslag door de Commis
sies tot onderzoek der geloofsbrieven;
Becediging door den Voorzitter;
Voorstel om de Troonrede met een adres
te beantwoorden;
Trekking der afdeelingen cn bijeenkomst
der afdeelingen tot bet kiezen van voorzit
ters en ondervoorzitters der afdeelingen en
van vijf leden der Commissie van redactie
van het Adres yan Antwoord.
KAPELWEG 77
AMERSFOORT
Zolen voor vergaderingen,
nee r ten, toon eel' en
'ets tuit voer inj en enz.
Sterk verlaagde prijzen
DE !V1 B-S A ISO NS
Ook tevens Regenjas
ONDOORDRINGBAAR
IVTTttVVTTTVTTVVTtTVVTVfVVWT
Utrechtscheslraat 29 - Tel 37
Probeert U eens onze prima
f 3.- per liter
Zakflacons 60 cent
DIV. SLIJPSELS
LAN3ESTR. 35 TEL. 308
I
BBasBSBESSEESsssssEEESSBESBESs
Koopt bij de
19
a HEERENMODE-ARTIKELEN §j
0 B
ElSSBEfflSBBBHaBSBSSBBBESEEBBESBS
LANGESTRAAT 129
STEEDS GOEDE EIM ACTU-
EELE PROGRAMMA'S
GEZELLIG ZITJE
GOEDE MUZIEK
Utr. straat 2o - Tel. 243
prachtig gelegen land
huizen m. grooten tuin
Centrale verwarming a.d. B. WUIJ-
TIERSLAAIM direct bij het station.
Kapelweg 42 - Tel. 1053
Mr. Roobol vraagt een instructie
tegen de Jong wegens
meineed
Tweede dag.
Men meldt ons uit Amsterdam:
De tweede dag van de revisie-behandeling
der moordzaak Gicssen-Nieuwkerk door liet
Amsterdamsche Gerechtshof vangt, onder
liet gespannen gehoor van een met advo
catcn en andere belangstellenden geheel ge
vulde zaal cn van een stampvolle publieke
trubune aan met hel stellen van enkele vra
gen door den advocaat-generaal aan den
Rijksrechercheur de Jong.
De advocaat-generaal U hebt gisteren
een verklaring gegeven van het ontstaan
van het briefje dat op verzoek van do
Kroous zou hebben geschreven.
De Joijg mompelt iets onverstaanbaars.
Pres: Volgens Uw verklaring hebt U dat
briefje eenige dagen voor de terechtzitting
te Dordrecht gegeven. Maar hoe kunt U
dan schrijven, „in de kranten staat". Wat
in de instructie gebeurt, komt toch niet in
de kranten.
Get.: kan zich dit niet meer herinneren.
Pres.: Dat moet. U toch zeker weten.
Get.: Het is vier jaar geleden.
Mr. Bauduin: U ontkent te weten, hoe
het briefje tot stand is gekomen. U begrijpt
toch dat liet in de handen der verdediging
een belangrijk wapen is.
Nadat dc president vervolgens weer de
wijze besproken heeft, waarop de hamer
vervaardigd /.ou zijn. komt het tweede, door
de Jong geschreven briefje ter sprake, waar
in laatstgenoemde liet laat voorkomen dat
vrouw Kroon haar man verzocht om yan
den hamer tc zeggen dat deze van hem was.
„Lieve man luidt het in dat briefje zeg
liet maar, meneer tde rechercheur) zal het
goed met ons maken!"
Pres.: Dat noem ik trucs!
Gel.: Ik ben het niet met U eens!
Pres.: Noemt U het een methode, dat de
verdachten gehoord worden door een recher
cheur inplaats van door den rechter-com-
missaris. Daar heb ik nog nooit van ge
hoord! En dat woord truc blijf ik handha
ven!
Get.: Tegenover slechte menschen moet
men wel eens een zekere handigheid aan
den dag leggen! (beweging in de zaal).
Als dan de president vraagt waaron
Kroon, twee dagen voor dc zitting van de
rechtbank te Dordrecht, 2.50 van get. heeft
ontvangen, antwoordt de Jong: „Waarom
mag men niet liefdadig' zijn?"
De advocaat-géneraal: Dat heefL met lief
dadigheid niets te maken.
Pres.: Ik geloof niet meneer de Jong, dat
U reden hebt om U te beklagen over het
geen gisteren op de zitting is gezegd.
Mr. Hoobol: President, als straks vrouw
Kroon gehoord wordt mag deze getuige
dan de zaal verlaten, want liet plan der ver
dediging is om na haar verklaringen, ver
volging wegens meineed van dezen de Jong
tc vragen.
Na Raadkamer wijst het Hof dit verzoek
af.
Dan treedt de 37-jarigo Maarlje Koppe
laar, alias vrouw Kroon, voor het hekje.
Na door den president op liet hart ge
drukt tc zijn, thans niets dan de waarheid
te spreken, doet deze getuige mededeelin
gen over het avondje te haren huize van
:j Augustus. Klunder en Teunissen zijn bin
nengekomen en hebben echter in de kamer
een biertje gedronken. Er werd wat muziek
gemaakt cn te ongeveer elf uur ze waren
er toen een uurtje verwijderden te elf
uur Klunder cn Teunissen zich, gevolgd
door Vermeer, die echter dadelijk terug
kwam.
Hoogstens tien minuten later lcwamen
ook Klunder en Teunissen weer in de ka
mer, waar T gezelschap tot één uur bleef.
Klunder en Teunissen gingen toen samen
weg. get. volgde hen ên zag ze eenige hui
zen verder naar liet kosthuis van Klunder,
bij Bouwmeester. Daar Teunissen bij get.
zou blijven slapen, vroeg get. aan Vermeer
of hij Teunissen wilde terughalen. Vermeer
deed zulks waarna Teunissen onmiddellijk
terugkeerde cn den verderen nacht bij dc
Kroons doorbracht. Get. wist niet dat Teu
nissen veel geld bij zich had, ook heeft hij
zich nergens over uitgelaten.
Prest: „Ilceft Teunissen niet over den
moord Yan Giessen-Nieuvvkerk gesproken en
over den hamer?"
Get.: „Wel neen. meneer, hoe komt U er
bij! Iloe zou zoo iets in Godsnaam mogelijk
zijn! (gelach).
Pres.: „Hier juffrouw Koppelaar, pak dien
hamer eons vast, is die van U?"
Get.: „Die hamer is niet van mij!"
Pres.: „U houdt dat onder cede vol?"
Get.: „Dat doe ik".
Pres.: „En hoe komt Mijnster er bij om tc
zeggen, dat die hamer van U en Uw man
is geweest?"
Get.: „Mijnster heeft altijd een wrok tegen
ons gehad".
Pres.: „Toen U aanvankelijk gearresteerd
is, hebt U hetzelfde gezegd, niet?"
Get.: „Jawel."
Pres.: „Was er een sfeer van verdenking
om U allen?"
Get.: ,,'t Was of het heelo menschdom te
gen ons was. De armoe en ellende, die ik
toen geleden heb, heb ik gevoeld! (get. be
gint te huilen).
:*n
Op 26 Februari 1925 kwam er een bevel
lot gevangenneming.
Den volgenden dag is get gehoord door
Mr. Bentford van Valkenburg, waarbij zij
dc onschuld van Klunder en Teunissen bleef
volhouden. Maandag 2 Maart moest get. in
do advocatcnkamer komen. Daar zat de
Jong en de directeur der gevangenis.
Dc Jong zei: „En nou ben je weer hier,
zorg dat je do waarheid nou zegt". „Ik heb
do waarheid gezegd," antwoordde getuige.
„Dat lieg je", antwoordde de Jong. „Jo
hebt maar tc kiezen of jo getuige of mede
plichtige wilt zijn." Na een verhoor van
uur door dien kwelduivel schreeuwt ge
tuige uit heb ik geroepen: Nou goed, dan
is die hamer van mij, als het. niet anders
kan! (beweging in de zaal) „Zoo, zei do
Jong toen, nou kunnen we beter praten. Ga
nou maar rustig slapen!"
Dan volgenden dag werd het verhoor door
don rechercheur voortgezet.
„Klunder en Teunissen zijn oen kwartier
weggeweest", zei get.
Neen, schreeuwde dc Jong, zij zijn ander
half uur weggeweest. Jc kan je eigen nog
redden, anders ga jc dc gevangenis in. Do
Jong heeft toen een briefje geschreven, van
vrouw Kroon aan haar man, waarin de re-»
chorcheur het liet voorkomen, of het van
deze vrouw afkomstig was. Later heoft do
Jong tot get. gezegd: „Klunder cn Teunis
sen hebben gezegd, dat je man en Bouw
meester den moord hebben gepleegd! O,
roept get. ik dank God dat eindelijk do
dag is gekomen, dat, ik mo uiten kan!
Getuige Kroon heeft toen onder pressie
van dc Jong steeds bezwarende? verklaring
gen afgelegd. Dc Jong heeft, haar een vooi'
Klunder en Teunissen bezwarende verkla
ring uit liet. hoofd laten lecrcn, -welke zij
voor den rcchter-commissaris moest voN
houden.
„Als jc t zoo maar precies vertelt, gaan
Klunder cn Teunissen levenslang in dc gc*
vangenis!" (beweging cn protesten in de
zaal).
Voor den officier heeft get. haar bezwa
rende verklaring toen herroepen, er werd
toen gezegd: jc bent nou zenuwachtig, ga.
cc-rst maar eens slapen! En den volgenden
morgen roept get. huilend uit moest ik!
eerst weer naar mijn kwelduivel, naar Do
Jong! Ik ben toen radeloos naar huis ge
gaan, niemand hielp mij; drie, vier dagen
liep ik rond. In liet gesprek na mijn her*
roeping met de Jong heeft deze mij weel*,
bewerkt oiri toch mijn bezwarende verkla
ringen weer vol tc houden. Den dag voor de
terechtzitting te Dordrecht, zei Dc Jong}
„Ben je zenuwachtig, neem dan wat Hof*
mann (gelach).
Gel. (snikkend): „Menschen, lach niet, t Ï3
te vreeselijk!"
Voor de rechtbank heeft get. haar bezwa*
lende verklaringen toen volgehouden en on«4
der eedc een valsche verklaring afgelegd^
„Ik kon er niet meer uit, roept get. uit, ité
was te erg bewerkt, ik had geen eigen wil'
meer, alles wat ik gezegd heb was mij voor*
gekauwd!" (protesten in do zaal, gesis opj
de tribune).
Pres.: „En wat is gebeurd lusschcn Dor-*
drccht cn Den Haag?"
Get.: „Ik had een eed afgelegd, niemand
zou een herroeping toen meer geloofd heb
ben cn bovendien kwam De Jong weer bi]
me en hij mijn man. „Zeg vooral weer het*
zelfde als 111 Dordt, zei de Jong! Denk er
goed aan, dat je zegt dat de steel van den'
hamer van ..De Klop" afkomstig is! En
zoo ging hij maar voort. Alles, wat ik en
mijn man hebben verklaard, is ons onder
bedreiging voorgezegd door Dc Jong.
Na de zitting van het Hof zei ik buiten
tegen dc Jong: Een van die rechters scheen'
liet toch niet goed te vertrouwen! Toen ant*
woorddo de Jong: Dat is allemaal maar po*
iitiek, dat is voor dc advocaten!
Pres.: „Kom eens naar voren De 'Jong, wat
zeg jc van al die verklaringen!"
Dc Jong* „Allemaal comcdic!"
Gét. Kroon: „Wat, durf je dat volhou*
den?" j
De Jong: „Ik wist niet dat jullie zooj
slecht waren (luide protesten in de zaal).
Pres.: „En U hebt geen pressie uitge*
oefend?"
De Jong: „Neen, alles klopt in de stuk*
ken".
Pres.: „En die twee briefjes dan?"- 7 T|
De Jong: „Welke briefjes?" 'r I
Pres. (kwaad): „Dat weet U best, daar
hebben we liet gisteren een paar uur over
gehad!
Vrouw Kroo.n vertelt dan hoe er na do'
vci'öordccling van Klunder en Teunissen
twee jaar later verschillende menschen
bij haar geweest zijn pin haar op haar ver
klaringen te doen terugkomen.
Gel. geloofde echter niet dat een her
roeping nog iets zou uitwerken.
Pres.: En als u dan pariculiere recher*
chcurs op Uw dak kreeg, of weer bezoek
van advocaten, dan vertelde U dat aan do
Jong?
Get.: Meestal wel, maar die zei dan: dat
doen ze alleen maar om mijnheer Stuy uit
tc kleedcn, zoo zijn tie advocaten!
Pres.: En toen hebt U dat schrift, dat
U drie jaren geleden geschreven had, aan
mijnheer Geudekcr van „Het Volk" ge-
ge\en.
Get. vertelt dan hoe zij met den heer
Geudeker en met mr. Roobol in kennis is
gekomen cn deze heeren vertrouwd heeft.
Pres.: Maar U voelt toch, dat U toen zelf
gevaar liep om vervolgd te worden?
Ge.: Ja, maar toen kon ik het niet meer
onder mij houden.
Pres.: Dus U blijft er bij dat U nu ond«*
