nrTC ll/r Tl# Speciale aanbieding FIRMA DUIM BURGER ULt L L LIV Fantasie Mantels la DE EEMLANDEIi BRIEVEN VAN EEN BRABANTSCHEN BOER WILLEM GROENHUIZEN Uni en Fantasie Jumper Wol. Maandag 11 November 1929 28e Jaargang No. 114 ARNHEMSCHE WEG 26 DAMES MODEZAAK BUITENLANDSCH 0I/ERZICH1 Juwelier. Gedipl. Horlogemaker. GEVESTIGD 1885. LONDEN'S RELATIES MET MOSKOU :h Fa. L. J. Luycx en Zn. D00.1 A. A. L. GRAUMANS AMERSF0ORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS P*r voor Amersfoort 1 2.10 per maand 0.75, per week (mer gratis verzekering tegeo ongelukken) I 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden I S.-, Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 UITGAVE: VALKHOFF C2 PRIJS DER ADVERTENT1EN T elke regel rarer f 0.25 Llefdadlghelds-ndvcrtentlen voor ac helft van den prijs - Kleine Advertenrien ..KEITJES' bij vooruitbreng 1—5 50 cent. elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f 1.- Bewijsnummer «tra I 0.05 Streeft Pilsoedski naar een nog krasser dictatuur? Te War schau verwacht men het ingrij pen van den maarschalk op 13 November. De verdaging zoowel van den Poolscher» landdag als den senaat tot 5 December is aanleiding geweest, dat bijna alle staatkun dige partijen positie hebben gekozen met betrekking tot den binncnlandsch-politi^- ken toestand van Polen, die door de jongste gebeurtenissen, zooals vanzelf spreekt, aan merkelijk zijn verscherpt. Terwijl de oppo sitiepartijen zonder uitzondering van ge voelen zijn, dal do verdaging louter en al leen een bangelijk ontwijken door de regce- ring van de openlijke kritiek en vrees voor de gevolgen beteekent, probeert het regee* ringsblok den stap van maarschalk Pil soedski met een aantal argumenten te rechtvaardigen. Reeds na de indiening van 't ontwerp tot grondwetsherziening, aldus wordt beweerd, heeft de oppositie zich voor den aanval gewapend en zich zelf wijs ge maakt de regeering ten val te kunnen bren gen en een einde te kunnen maken aan het regeeringsstclsel van Pillsoedski. In dit verband dient er de aandacht op tfc worden gevestigd, dat ten huize van prins Radziwill een vergadering heeft plaats gehad van de conservatieven, waar levendig van gedachten werd gewisseld en tenslotte werd besloten te streven naar ont binding van het parlement, zonder het uil- schrijven van verkiezingen, en de „octroyee- ring" van de grondwet. Daar Radziwill tot het regeeringsblok behoort, mag men niet nalaten met den crich der kringen, die nauwe voeling met hem houden, rekening te houden. De Deutsche Allgemeine Zeitung maakt verder melding van het gerucht, dat maar schalk Pilsoedski van zins is op een beslis send o wijze in te grijpen. Het schijnt, dat hij op 13 November de dictatuur openlijk zal proclameeren. Aan den anderen kant wordt telkens weer de mogelijkheid overwogen eener hervor ming van 't kabinet, aan welks hoofd dan kolonel Prystor, op 't oogenblik minister van welvaart-, zou komen te staan. Prystor is een vertrouwde van maarschalk Pil soedski. Ook spreekt rnen vooral in han dels- en financieele kringen van een regcc- ring onder leiding van Kwiatkowski, die minister van handel is. Of Pilsoedski zich hiermee kan en zal vereenigen? In elk ge val wordt Kwiatkowski ten zeerste gewaar deerd door den staatspresident en op het gebied van 't bedrijfsleven beeft hij meer malen een opmerkelijk initiatief ontplooid. In den Sejm. den landdag, heerscht in middels een stilte als in een graf. De meeste afgevaardigden hebben Warschau al verla ten. In de kringen van het centrum en van links schijnt men zich klaar te maken voor den strijd. Naar verluidt, hebben de afgevaardigden instructies gekregen om, ter vernietiging van Pilsoedski's régime, vooral op het platteland den bodem daar toe voor te bereiden, want terecht twijfelt men aan de mogelijkheid eener samenwer king tusschen parlement en regeering. Inmiddels blijft, ondanks de verscherping der censuur en dc inbeslagneming van vele oppositiebladen, niet verborgen, dat de mijn werkersstaking, die Woensdagochtend voor een etmaal is begonnen, een veel geweldi ger omvang heeft aangenomen dan de re- geeringsbladen toegeven. De staking beu perkt zich, wanneer men op het geciteerde blad raag afgaan, niet alleen tot tiendui zenden mijnwerkers van alle drie bekkens, maar ook hebben de metaalbewerkers zich bij de beweging aangesloten, die meer het stempel droeg van een protest tegen de anti-parlementaire maatregelen der regee- ring. Van communistische zijde wordt ijve rig propaganda gemaakt voor een alge- meene staking, die echter weinig kans van slagen heeft, wanneer het lukt de loon- kwestie te regelen. De socialisten bereiden tegen 11 November, aan den vooravond van de onafhankelijkhcidsvioring, grootscheep- sche betoogingen voor. AMERIKAAN IN CHINEESCHE HANDEN. Hooge losprijs gevraagd. Londen, 9 Nove. (V.D.) Volgens een be richt uit Tientsin eischen de bandieten, die don Amerikaan Aaron Brenner gevangen namen, een losprijs van 50.000 dollar. Tel. 852. Langestraat 43. GRIEZELIGE VONDST. Een koffer met beenderen van een vrouw. Zaterdag op de imperiale van 'n Lon- densche omnibus een koffer achtergelaten, die, na in het bureau van gevonden voor werpen te zijn gedeponeerd, mcnschcnbeen- deren bleek tc bevatten. Scotland Yard is er thans van overtuigd, dat de beenderen van een misdrijf afkomstig zijn. De beenderen zijn afkomstig van een vrouw, die naar den staat van de beenderen te oordeelen, zes we ken geleden nog in leven geweest moet zijn. Er wordt thans gezocht naar een man en twee vrouwen, die in het Caterham-dal op den bus zijn geklommen en dien tusschen Kensington en Westminster hebben verla ten. Er zijn op den koffer vingerafdrukken gevonden. Het'zoeken wie het slachtoffer is, wordt ten zeerste bemoeilijkt door het feit, dat er *lk jaar aangifte wordt gedaan van vermis sing van 10,000 ii 11,000 vrouwen. Dc meeste van deze vrouwen worden na zeer korten tijd teruggevonden. Anderen blijven zeer lang op de lijst staan, terwijl 200 300 vrou wen zoek blijven. Rusland van hel herstel der diplomatieke betrekkingen MacdoDald liebt deo stap toe Moskou, 9 Nov. De Noorsche gezant te Moskou heeft aan den plaatsvervangenden volkscommissaris van buitenlandsche zaken Litwinof, het besluit van het Engelsche la gerhuis, inzake het herstel van de diplo matieke betrekkingen tusschen Engeland en de sovjet unie meegedeeld en hieraan toe gevoegd, dat de Engelsche regeering zich onmiddellijk tol de sovjet-regeering*zal wen den, teneinde haar goedkeuring to verkrij gen voor den persoon van den tc benoemen Engelschcn gezant. Met betrekking tot Rusland heeft Mac- donald in zijn Guildhall-redo gezegd het nutteloos te achten, dat men poogt te doen, alsof Rusland niet bestaat. Engelands po- litek aangaande de erkenning van Rusland heeft ten doel de sovjets te helpen, maar, afgezien van de voorwaarden betreffende de propaganda, staat dc regeering op de erkenning van alle verplichtingen, die de kern vormen van de betrekkingen tusschen beschaafde landen met inbegrip van een overeenkomst nopens de betaling der schul den. SPOORWEGONGELUK BIJ DORTMUND. Dortmund, 10 Nov. (H. N.) Bij het hoofdstation le Dortmund, heeft doordat een wagon van een leego reizigerstrein ontspoorde een spoorwegongeluk plaats gehad. WEERBERICHT Hoogste barometerstand: 773.7 te Toulouse. Laagste barometerstand: 735.7 te Thorshavn. Verwachting tot den avond van 12 November: Aanvankelijk stormachtige tot krachtige, later afnemen de Z. tot Z. W. wind, zwaar wolkt tot betrokken met re genbuien, tijdelijke opkla ringen, zachter des nachts, zelfdo temperatuur overdag. LAaGSSTRAAT 49-61 TEL 190 Wij ontvingen nieuwe tinten Niemand heeft echter letsel bekomen. Dc lijn Hamm—Berlijn werd echter enkele uren versperd, zoodat het treinenverkeer naty West Duilschland groote vertraging onder vond. UI venhout, 3 November 1929. Menier, Slachtmaand I 't Is haast nie te geleuven. Me vliegen weer naar 't end van 't jaar. Me stoomen naar 't fiest van d'n worstenbrood. En me zitten al gèèf in de donkere dagen veur Kerssemus. Araicó, wa vliegt d'n tijd totih snel over onzen kop. Nou en dan, as ik zoo bij 'tvuur m'n pepke zit te smoren en nikske te den ken hoef en m'n gedachten dus alle kaan- ten uitvliegen as rustelooze veugels die niks aanders van doen emmen as zoo wa te fladderen in-en-uit d'n nest, dan trappeer ik m'n eigen dikkels op 'nen avcrechtschcn toestaand in m'n eigen. As ik dan zoo wel 's denk aan de leut die 'k mee m'n kammeraden g'ad eb, zooas nouw na 'nen kermiszooas na 'n goeie mart, of 'n lollig avondje in „de Gouwe" en 'k zit dan zoo stillekes in m'n eigen te lachen as k in 'n wolkske pijpenrook d'n Blaauwe op z'n haanden over de buljèrt zie loopen of zoo iets, en m'n oog valt dan op Trui, Qie mee d'r ermen over mekare zit te snurken bij de plattebuis, danhoe zal 'k da nouw zeggen, maar dan, dan vuul ik, aa'k tóch grotvader ben. Ok, al begrijp ik daar dan gin sallemaander van. Waant laat ik 't oew nouw maar eerlijk bekennen; as ik zoo om de leut denk, dan vuul 'k m'n eiges ginnen dag ouwer as vijf en twintig! En as m'n Amelia, daar aan d'n overkaant van de kachel, dan m'n blik ken naar heur toe 6nurkt en ze zouw er dan uit zien as op 'r vijfentwintigste, verduld, aimco, da 'k da dan veul gewoon- der vond, as da 'k nouw ineens mot zien da m'n aangebeden Julia 'n ouw wefke is geworren mee grijze stekels onder d'r kaan- ten pet uit. En dan, go mot 't Qieur nooit laten merken as ge ze nog 's sprikt dan vergeet ik aan m'n pepke te lurken zooas ik ze dan stiekum bekijk en perbeer om uit da-d-ouwe rolpenske mee al die groef- kes en stripkes, mee da bobbeltje op d'r kin waar drie lange haren uitsprietcn. mee al die kinnebakken die daar hangen te drillen, d'r neus, die op 'nen eigenheimer is gaan lijken, kèk, dan perbeer ik om uit dieén aangekleede rolmops m'n Truike van veur 'n dnrtig jaren gelejen te halen. Dan zit ik er da Trui-ke mee m'n toesreknepen oogon as 't ware uit te pulken. Dan draai ili m'nen kop naar links, naar rechts, dan doei 'k m'n oogen bekaanst heelcrnaal dicht en weer open; dan gaai ik achteruit en op zij, mee m'n oogen en ja, as ik dan meer a6 de helft weg perbeer te denken, dan zie ik er veur effekes m'n Truike weer uit da-d-indertijd m'n bloed aan 't. schuimen brocht. Dan denk ik aan oogenblikskee trug„ waar 'k nooit meer aan gedocht had. Zie ik ons weer zitten a-an 'n tafeltje in 'n huilenkroegske zoo na den middag op Zon dag, as 'r één bronolielaamp in die gelag kamer braandde en me-n-ons eigen trak teerden op 'n tas sjoklade en onder de ta fel mee ons voeten zalten te vrijen en zoo gelukkig waren as koningskinders. Dan r u u k ik weer d'n walm van die stoomende laamp die teugen 't houten ple- fon aankringelde. Dan heur ik weer 't klepperen van da plaanken durke van 't gemakshüske achter d'n erft, van da kroe- geske. En dan zie ik weer die twee groote, schalksche oogen van Trui boven d'n raand van d'r kommeke uitkijken, die in d'n koperen schijn van de lampc-Bclge glommen as stukken steenkool. Dan ainico, clan ruuk ik weer d'n frisschen dennengeur die er steeg uit Trui d'rcn asirekannen maantel. Ollee, dan geraak ik in de wèèr, as ik naar Trui zie, die daar, afgetobd en oud nouw, bij de kachel as 'nen zak meel over d'ren stoel haangt cn dan, ja dan mot 'k m'n eigen 'n bietje geweld aandoen om d'r weer in te komen. Om d'n toestaand te snappen, waant dan is 't leven afgerold as 'n klos-garen waar de kat mee gespuid heet! Dan vuulde zoo cfkens heel diep, dn-d-et leven niks aanders is as één gedu rig doodgaan; mee stukskes en mee broks- kes. Net zoolaank tot alles naar de pinne- kes is! Dan stikt-oew pepke weer maar aan, dan mokte wa geraas om Trui wakker te houwen, waant dan verlangde naar 'n bietje aanspraak. En als ze dan sapperajabel maar wakker wordt en opstaat uit d'ren stoel cn wa drukte mokt, kek, dan ben-d-cr! Maar r.s zc dan d'r oogen as 'n slapend lui vér ken zon bictje-n-opcn lot gaan en d'ren mond lot afzakken of ie te zwaar is en dan haalf slapende, haaif w» kende 't een of aander bromt waar ge gin touwkc aan vast kunt maken. kek. dan pak ik m'n pet van d'n keurknop en gaai de frissche locht in. Dan wip ik effekes binnen in „de Gou we" en as daar de kammeraden zijn, dan vliegen die muizennesten as d'n wieder- weergaai uit oewen kop en vuulde weer vas ten grond onder oew voelen. Dan smaak 't bier en 't pepke weer „nuuw" en dan kunde lachen da-g-er de steken van deur oewen buik vuult pieken. Ge zult meschient denken: d'n Dré is vandaag wa zwaar op d'haand, maar das d'n tijd van 't jaar zo'n bietje-n-ee Deus gepasseerde week mee dieën Zondag van Allerheiligen en d'n Allerzielen die er op volgde, die mokt oew zo'u bietje triest. Gc prakkizeert, dan weer 's 'n bretje verder as oew neus laank is; ge scharelt dan ok d'n kaant van 't kerkhof 's uit en onwillekeu rig mokt oew da wa seerjeuzer. Ge komt daar dan in 'n aandere wèrcld. Ge ziet op de steenen kruizen en zerken de pottegra- fieën van de mcnschen waar ge vruuger mee op-cn-neer gong, al van school af dik kels, terwijl ge ze nouw vergeten was. Ge zie-g-et portretje van Jan, Picternella cn Kiaas, verweerd soms al, mee 'n roestvleks- ke d'rop van de schroeven en doe-g-et oew goed as er 'n versch blornmeke of blompotje op z'n graf is gezet, waar ge uit zien kunt da zc'm nog nie vergeten hadden, zooas gij zelvcrs. Maar evengoed schrijn 't oew as go zoo- icts mist bij 'nen aandere, die daar dan as in nuchtere, harde eenzaamheid op dieén akker vergeten leet onder 'n verwaarloosd graf. Daar leefde dan vveer's trug in 'nen tijd van veul jaren hér, waarin al deus menschen nog vleesch en bloed waren en wa betcekenden in oew leven... Dan stade daar te suffen as 'n kat. in 'n vrirad pakhuis. Dan stade tc draaien as iemand die eigenlijk te veul beveurdeeld en ■laar verlegen mee is. Dan lopte deur de paaikes, zoo zachtjes meugelijk, om gin la- wijd to maken en dan stapte naar d'n op zichter om hier en daar 'n bloempotje neer te laten zetten op oew kosten En as ge dan 't hek weer achter oewen rug het amico, dan stapte naar oew Trui, op 't lest hoe langer hoe vlugger, en dan kekt-oevv huis 's goed aan, stokte de kachel 'n bietje-n-op en kunde 'n bietje meer van d'r uitstaan as aanders! Ja jonk, hoe ouwer da ge wordt, hoe meer de herinderingen 'nen rol in oew leven gaan speulen. Ge ziet 'r geregeld maar teveul om oew henen weggaan; ge ziet de blaaikes te talrijk van d'n afslieren. Slachtmaand is 't weer en ge wit nie waar d'n tijd blijft. 't Jaar lopt op z'n endje en beduusd vraag-d-öow eiges af waar 't alweer geble ven is. Ge krabt 's op oewen kop cn lot dc leste blaaikes van d'n scheurklender langs oewen duim grissen en witte nie beters te doen as zoo's mee oewen kop tc schudden 'nen klap op 't dunne blokske te geven dat de opgekrulde blaaikes weer recht hangen en 'nen kuitenflikker tc slaan over de plc- vuizen om te merken asda-d-et nog bést mee oew gaat, ok al hedde dan al 'n kleine zestig van die jaarblokskes kaal-geplukt! Maar ollee, of ik 'r nouw kort of laank over leg te zeeveren, mee gin geweld dan 'k d'n tijd teugenouwen, die in regelmatige tikskes op m'n groote staande klok deur dieën groote slinger naar links en rechts wor weggesmeten. Maar 'k zal 'r nie langer over leggen te sauwelen. Tuurlijk is 't. heel goed om zoo nouw en dan 's efkes stil te staan om „tijd-op-te-ne- men". Om 's persies te zien, „waar" ge zijt en hoe ge'r mee staat. Waant 'nen mensch is ginnen voetbal die alle kaanten opgeschupt wordt zoolaank tot ie aan flarrekes in d'n vuilnisbak wor gestopt. Hij mot zoo nouw cn dan z'n eigen 's stopzetten om te kij ken waar-ic-is! Wa'k dan zeggen wouw, is ditto: nie oewen tijd versuffen; maar op d'hogte blij ven hoe alles reilt en zeilt. Me motten al lemaal deur de wèreld en ieder ee veur z'n eigen maar te zürgen dat 'm da zoo goed meugelijk gelukt. Da's tenminste mijn opi nie. Keb er 'n aander nie veur noodig, zoo laank as 'k 'n paar harde klevieren eb clio nie te lui zijn. 't Sprikwoord: „helpt oew eigen, dan helpt oew God" ee mijn nog nooit bedrogen. Wel hè'k 't aandersom gezien. Lui die op onzen lieveneer gingen zitten wachten mee d'r ermen over mekaar die kwampen altijd bekaaid weg. En of dieën lieveneer dan veur Piet 'n verceniging was, of veur Jan 'nen „kruiwagel", of veur Klaas 'n erfeniske, da was allemaal 't zelfste. Zei vers oew pooten uit de mouwen; da's 't re- sept! 't Geluk is gin scboon wefke da psst roept en naar oew toekomt heelegaar nie 't Geluk motto zeivers bij d'n slip van z'n cmrneke naar oew toetrekken en góeg vasthouwen (>p dezelfstc manier emrnen wij boeren en tuinders deuzen keer d'n menister van Deefensic aan z'nen slip getrokken. Wem men 'm 'n adreske gestuurd. Messchient bedde 'r wel van in dc kraant gelezen. En is 't dan gin ongepermentcerd schandaal, amico, da me nog van zukkc adreskes mótten sturen Waant wemmen 't nie bij 'n adreske gelaten D'r zat nen brief ok in en nen géve I Wij hadden 't in do kieren gekregen, motte wgten, asda-d-onze soldaten gevoe iërd worren mee 't vleesch van Buiten- laandscho koeien en vèrkens. En da zou nóg zoo erg nie zijn, as tenminste de Buitcn- iaanders ok onze kooien en verkens maar apfratten. Maar hou-raaarOns beesten houwen ze d'r uit, de smakkers. D'n En- golschman zee ijskoud, mee 'n stalen bak kes, da-d-onze vèrkens nie gezond zijn. Nouw gij De kif. amico, niks anders as de kif Ons krulstertjes zijn zoo gezond als er maar eénen Engelschman gezond is, wa-d-ik oew smoes. Die beesten (de krulstèrtjes, horre!) mekeeren niks aanders as da ze te vet en te goed zijn. Tc gezond 't Zijn te zware (zwaar in de dubbele beteekenis te zware konkerentcn veur de Engelsche krulstèr tjes en da mot d'n Engelschman nie em rnen, amico Wa lappen ze'ra nouw Ze verklaren ons beesten veur ongezond en verbiejen ons om ze over te sturen. Maar vvèj sturen ze d'r eigen vee over de ze* naar ons toe ora er onze soldaten mee vol te stoppen as Engelsche worsten. Da's 'n schandaal En wa dóet de rest Da's een bewijs veur wa'k ierboven van do konkerenzie gezeed eb die heffen zukke hooge invoer rechten op ons beesten, da ze daar altij te duur zijn Daar zouwen de menschen veur d'r goeie geld meer bepasting-pampier eten van 'n Ncerlaandsch verken dan spek. Maar.... ovengoed sturen zullie daar d'r veo naar ons toe en onzo Regeering lot da vee teugen ons konkercercn Is da nauw gin schandaal, amico I Dan vruuger As ze me tenminste vruuger op school nie emmen belaaitafeld, waant daar zoude op d'n langen duur aan gaan twijfelen. Vruuger, dan bonden me 'nen grooten ouwen bessem in den mast van 't schip cn dan waren ze gcwaarschouwd veur d'r luizenstreken. Dan sloegen me dr op da-ri et allemaal krokte en de spaanders om d'r ooren vlogen. Toen spulden ze nie mee ons. staat cr in m'n geschiedenis-boekske. Maar nouw Teugeswoordig zijn ze in den Haag banger veur 'n pampieren briefke van Jan d'n Engelschman, dan vruuger veur al z'n kenonnen. En wa schieten me d'r mee op Da-me-n-op alle manieren „genomen en geflescht worren. Of ik weer zou willen gaan vechten, zul- de vragen Weer 'nen ouwen stalbessem mee koeienmest in d'n mast zouw willen binden en de Teems opvaren Dat nou nie. Maar wel zou 'k willen emmen da ze daar in d'n Haag beter van d'r afbeten. Nie zoo gaauw in d'ren schulp kropen en ons mee de stukken ende Innaamdor Koninginne- kes lieten zitten. Maar olleeWemmen nouw 'n nuuw stel menisters. Meo 'n heel pertijke Zuiér- lingen, die as 't ware tusschen de verkens cn de runderen zijn geboren. Ik veur mijn, ik eb goeien rnoed. Onzen menister van Deefensic, is 'nen rasechten Brabaander die zal d'n kèès nie van ons brood laten halen. Aanders zou 'k me-n-al lillek vergis sen in d'n dieè Dus daar zijn wij boeren nouw nogal gerust op. En wachten me 's kalmkes af. As ons adreske nouw maar nie kwijtrokt, zooas da-d-op „Waterstaat" geregeld ge beurt, maar ik denk wel da Dokter Deckers die briefke-n-ok zal lezen en dan wit ie al vast da-d-ons adreske onderwege is naar hum toe. Zal ic er wel naar vragen veur de werk vrouw t wegdweilt, zullen me hopen. Waant hij is nog al kwiek, ee Kom, amico, m'n vel is barstens-vol en tic dagen zijn kort.me motten d'r mee woekeren. Ik schei er dus af. Vent groeten van 't Rolpenske en, as altij, gin horke minder van oewen toet a voe DRé.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1