TOMPOUCES
WIJNHANDEL J.A.SGHOTERMAN&Zn.
Gewas 1924 St. Emilion f 1.40 f 56-
^MORGEN
SPECIALE VERKOOP
<4.SO 4-.90 - 5.90 6.90
D5V. KLEUREN MET RAND
NA HET DRAMA TE
GROOTEGAST
VERLAGING VAN
TOLMUREN
Het Nederlandsche
comité
EEN ZONDERLINGE
STAATSBEMOEIING
Wonderlijke nota van
wijziging
UTR.STRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
EEN DRAMA IN HET
GROEN
LUCHTVAART
DE TOCHTEN VAN DE
GRAF ZEPPELIN
Gemiddeld 2340 KJVL
per reis
DE POSTVLUCHTEN
HUMORHOEKJE
RAMSELAAR
Onthulling van een monument
voor de vier slachtoffers
Groningen, 27 Nov. Zooals men weet
heeft de Ned. Bond van rijks- en gemeente
politie, marechaussee, enz. indertijd beslo
ten op elk der graven van de in Jan. 1929
te Grootegast vermoorde veldwachters een
gedenkteeken te plaatsen.
Deze gedenkteekens zijn heden met eeni-
ge plechtigheid onthuld: te Groningen op
de begraafplaats Esservcld voor de veld
wachters Hoving en Werkman, op het kerk
hof te Grootegast voor den veldwachter v.
d Molen, op dat te Opende voor den veld
wachter Meyer.
Bij de onthulling te Groningen sprak de
brigadier-commandant der rijksveldwacht
te Zuidhorn, de heer A. Kolle. Hij herinner
de aan het verschrikkelijk gebeuren in den
morgen van den 18 Januari te Grootegast
dat in het geheele land en daarbuiten groote
ontsteltenis hooft teweeg gebracht. Vier bra
vo mannen trouwe huisvaders, flinke poli
tiemannen werden kort na elkaar van het
leven beroofd.
Voorts herinnerde hij aan de indrukwek
kende begrafenis der vier slachtoffers op
22 Januari, waarbij bleek dat schier heel
Nederland meeleefde met de politie.
Uit alle oorden van ons land zün toen de
politiemannen in grooten getale naar de
drie begrafenissen gegaan om van hun deel
neming te getuigen.
De Nederlandsche politie meende evenwel
dat het haar plicht was iets meer te doen
dan eerbiedige hulde te brengen aan de
gevallen kameraden. Van alle zijden werd
aangedrongen op het vormen van een co
mité. bestaande alleen uit politiemannen
met het doel bij de geheele Nederlandsche
politie gelden ie verzamelen met het doel
een monument op te richten voor de ge
vallen kameraden.
Het comité heeft van alle kanten mede
werking ondervonden. Alvorens nu tot de
onthulling over te gaan, verzoekt spr. de
aanwezigen de overledenen in stille, te her
denken.
Vervolgens verzocht hij de collega's F. v.
d. Veen en J. Bosman als leden uit de bri
gade Zuidhorn die met Hoving cn Werk
man in nauw verband hebben samenge
werkt het kleed, dat het gedenkteeken nog
bedekte, te verwijderen.
De familieleden van wijlen Hoving en
Werkman toesprekend, zeide spr. dat het
monument met zijn stevige zuilen, rustend
op een afzonderlijk voetstuk door zijn groo
ten eenvoud treft.
liet geeft te zien het rijkswapen door
Hoving en Werkman met cere gedragen,
als symbool van de taak door deze man
nen bij hun leven trouw vervuld, waarbij
do woorden „Je Maintiendrai", het geheel
omstrengeld door de Ned. vlag in rouw
floers gehuld.
Spr. verzocht de familie het gedenktee
ken te aanvaarden, als een bewijs van
hoogachting en eerbiedige hulde van de
Ned. politie.
Te Grootegast werd de herdenkingsrede
uitgesproken door den heer Verkaik, com
missaris van politie te Winschoten.
GELUIDSVERSTERKERS IN DE
TWEEDE KAMER.
Uitstekend geslaagde proe
ven.
's-G r a v 0 n h a g e. 27 Nov. Heden wer
den in de vergadering der Tweede Kamer
proeven genomen met geluidsversterkers,
die op de tribune opgesteld waren.
Een microfoon was voor het spreekge
stoelte geplaatst.
De in6tMjatie voldeed heden uitstekend.
Maandag j.L waren reads voorlcnpige
proeven genomen in kleine kringen.
TOEPASSING BEZOLDIGINGSBESLUIT.
Een proces tegen den Staat.
'e Graven ha ge, 27 Nov. Vrijdag 22
November hebben voor de Haagsche recht
bank de pleidooien plaats gehad in een
salai isproces van eenige belastingkommie-
zen tegen den Staat.
Dit proces loopt over een gestelde niet-
juiste toepassing van het Bezoldigingsbe
sluit 1920 ten aanzien van een aantal be
lastingambtenaren. als gevolg waarvan
over de jaren 1922—1925 betaling wordt ge
vraagd van ten onrechte niet. uitbetaalde
salarisverhooging.
Mr. Veegens trad daarbij op voor den
Staat, mr. Duys namens den C N. A. B
voor de ambtenaren.
De officier van justitip zal op 29 Xo\ em
ber conclusie nemen
EEN GESTUITE COLLECTE.
Te hooge inningskosten.
's-Gravonhage, 27 Nov. In de lieden
gehouden vergadering van den Raad van
State, afdeeling voor de Geschillen van Be
stuur, is o.m. voorlezing gedaan van de
volgende Kon. besluiten:
Ongegrond zijn verklaard de beroepen
van dc Stichting Tehuis voor alleenstaan
de blinden te Wolfhezen tegen de stuitin
gen door B. en W. reap, van Den Haag,
Dordrecht, Rotterdam. Gorinchem, Haar
lem, Bussum, Hoorn, Utrecht, Goes, Nij
megen, 's-Hertogenbosch, Eindhoven, Ven-
lo, Westdongeradeel, Oostdongeradeel en
Groningen, van in die gemeenten te hou
den openbare inzamelingen.
De Kroon overwoog hierbij, dat als stui-
tingsgrond moet worden aanvaard, dat 20
25 der ingezamelde gelden als colpor-
tageloon wordt uitbetaald, welk percentage
toch, ook al moet de agent der stichting
daaruit zijn onkosten bestrijden, veel te
hoog moet worden geacht. Voorts wordt
overwogen, dat weliswaar de inningskosten
bestreden kunnen worden uit de opgehaal
de gelden, maar dat het publiek besdhermd
dient te worden tegen een al te hoog op
voeren van die kosten.
De Europeesche douane
entente
Sedert eenige jaren werken in het bui
tenland. onder den naam van Union doua-
nière européenne (Europeesche Douane
unie) comité's, die propaganda maken voor
plannen om het onderlinge handelsverkeer
in de landen van Europa, door verlaging
van de tolmuren, gemakkelijker te maken.
Deze Unie 6teunt het denkbeeld om de
regeeringen in Europa door het aangaan
van een collectief verdrag, tot onderlinge
verlaging van de douane tarieven te doen
besluiten. Deze actie krijgt bijzondere bc-
teekenis door de conferentie, welke in het
begin tan 1930 te Genève zal worden ge
houden, en waarbij het voorstel tot een wa
penstilstand in den tarievenstrijd aan
hangig wordt gemaakt. Naar men hoopt
zal daarop een beraadslaging volgen over
een collectief contract tusschen de staten
om de tariefmuron te verlagen.
Sedert korten tijd heeft zich ook hier te
lande een comité gevormd om van adhaesie-
betuigingen blijk te geven. Om beter te doen
uitkomen, dat men denkt aan een gezamen
lijke afspraak tot tariefsverlaging en niet
aan de stichting van een tolverbond, waar
uit zoo licht gevaarlijke politieke tegenstel
lingen met buitenstaanders kunnen ont
staan. heeft men aan het Nederlandsche
comité den naam gegeven van Entante
douaniöre européenne (Europeesche douane-
entente).
Tot dit. comité zijn de volgende heeren
toegetreden- mr. P. J. Aalberse. D. G. van
Beuningen. S. v. d. Bergh jr., H. Colijn, E
Heldring, E. H. Krelage, mr. W. M. van Lijn
schot, ir. A. Plate, mr. dr. L. F. H. Regoul
prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, dr. M.
P. L. Steenbergen, dr. ir. Chr. F. Stork, prof.
mr. F. de Vries, d:\ ir. Th. v. d. WaerJen
en J. B. West er dijk.
VERSPREIDING VAN SMAADSCHRIFTEN
Actie van een oud-rijksontvanger.
De oud-Rijksontvanger G. A. Meijer uit
Emmeii verspreidde Dinsdag te Roermond
zijn geschriften: ..De belastinginspecteur J.
Reijntjes gesmaad in openbare rechtszaal"
en „Smaadschrift contra meerdere hoogge
plaatste officieele personen".
In den namiddag werd hij aangehouden
door een agent van politie, die hem ver
zocht mede te gaan naar den Officier van
Justitie, waaraan werd voldaan. Op een
daartoe strekkende vraag verklaarde de
heer Meijer op 18 November j.l. dezelfde
pamfletten te hebben verspreid in Helmond
en dat de feiten in een daarvan opgemiakt
proces-verbaal juist waren vermeld. Hoe
wel de oud-Rijksontvanger uitdrukkelijk
verklaarde de uitreiking in andere steden
van ons land te zullen voortzetten, werd
deze daarna op vrije voeten gesteld.
Op 23 November j.l. was de oud-Rijksont
vanger voor eenzelfde feit aangehouden
door de politie te Heerlen, doch weder vrij
gelaten op last van den Officier van Justi
tie te Maastricht.
KIND OVERREDEN
Noodicttige val.
Amster d a ra, 2 7 No v. In de Warmoes
straat gleed heden een 12-jarig meisje, dat
een 2-jarig jongetje aan de hand had, uit en
viel. waardoor het kleine kind op den rij
weg terecht kwam en gegrepen werd dooi
een auto. Het kind kwarn onder de wielen
terecht cn wérd dood opgenomen.
Principieels en practische
bezwaren
Elders in dit blad citeeren wij een artikel
uit het Handelsblad over een zonderlinge
wijze van Staatsbemoeiing, n.l. het voorstel
van de regeoring om het mijnbedrijf in de
gelegenheid te stellen deel te nemen in het
kapitaal van eene op te richten tricotage-
fabriek: n.l. ven. Tricotageateliers „Tree
beek'. Hieronder laten wij volgen wat de
N. R. CL erover zegt.
Ter motiveering van deze wonderlijke
uitbreiding van staatsbemoeiing wordt ge
zegd, dat in de fabriek, welke in de onmid
dellijke nabijheid van de woninggroepen
der staatsmijnen zal worden gevestigd, 150
k 200 vrouwelijke arbeidskrachten plaats
zullen kunnen vinden. In de mijnstreek be
staat gebrek aan werkgelegenheid voor
vrouwelijke arbeidskrachten, en het gemis
aan zulke werkgelegenheid voor huisge-
nooten bemoeilijkt het verkrijgen van ar
beiders voor het mijnbedrijf. Het is naar
het oordeel des ministers daarom in het
belang van het staatsmijnbedrijf, mede te
werken, om dezo werkgelegenheid te schep
pen.
Zoo eenvoudig als dc zaak hier voorge
steld wordt, lijkt zij ons echter niet. Werk
gelegenheid scheppen kan niet slechts ge
schieden door oprichting van tricotagefa-
brieken. Werkgelegenheid voor vrouwen
gesteld, dat het staatsroeping is geworden,
daarin te voorzien kan ook worden ver
kregen door allerhand ander bedrijf; men
denke slechts aan de kunstzijde-industrie
en de gloeilampenindustrie. Ook op andere
wijs, dan door werkgelegenheid voor vrou
wen en meisjes in het leven te roepen, kan
de trek van mannelijke arbeiders naar ccne
industriestreek worden bevorderd. Een
goede bioscoop b.v. zou misschien wonderen
kunnen doen. Zal de staat of het staatsbe
drijf dan in het kapitaal van eene bioscoop
onderneming gaan deelnemen?
Principieel beschouwd, lijkt ons dc aan
vrage tot deelneming in het kapitaal der
tricotngefabi ick, te moeten leiden, tot de
conclusie, dat, zoodra er maar één staats
bedrijf ergens aanwezig is, de staatsdeelne
ming in elke andera onderneming kan wor
den goedgepraat, on de staat op elk gebied
gis concurrent vaiutie particuliere nijver
heid zal kunnen,- OOIVedch.
Ten aanzien vah deze aanvraag geldt
daarom het „principiis obsta'. En het lijkt
ons ongepast wij wetep geen zachter
woord dat eene aanvraag van zoo uit
nemend principieel gewicht bij nota van
wijziging wordt aanhangig gemaakt, en on
voorbereid, zonder afdeelingsonderzock der
Kamer, zou worden beslist. Wij verwachten,
dat dc Kamer harerzijds het initiatief ne
men zal, 0111 deze aanvraag alsnog in de
afdeelingen te bespreken.
Ook practlsch is er tegen het voorstel,
zoo wij wel ingelicht zijn, heel wat te zeg
gen. De bestaande tricotagefabrieken maken
een moeilijken tijd door. Zij kunnen voor
zien in de behoeften van het Nederlandsche
publiek, zoodat dus vermeerdering van
werkgelegenheid voor vrouwen in dit op
zicht geenszins noodig kan worden geacht
Komen de tricotageateliers Trecbeek tot
stand, dan zal er elders onvermijdelijk
werkgelegenheid voor vrouwen komen te
ontbreken. Volgens de redeneering van den
minister, die erop uit is, het verkrijgen van
arbeiders voor het staatsmijnbedrijf te be
vorderen, zal dus dc verkrijging van arbei
ders in de streken, waar reeds tricotagefa
brieken gevestigd zijn, worden bemoeilijkt
Het ligt, dunkt ons, niet op den weg van
den staat, dit uit te lokken.
Te minder, omdat onze nijverheid in alle
lakken, de tricotagefabrieken niet uitgezon
derd. in haar afzet naar het buitenland
steeds meer bemoeilijkt wordt door hooge
buitenlandschc tarieven. Met staatsgeld zal
nu dc strijd voor onze tricotagenijverheid
nog verder worden verzwaard.
Voor staatsbedrijven, deelneming aan den
staat in particuliere bedrijven, voelen wij
over het algemeen niet. Zoodra men daar
mee geraakt buiten het gebied der mono
polistische erkcersbedrijven, als posterijen,
telegrafie cn telefoon, en tot op zekere
hoogte de spoorwegen al hebben wij ook
hier de staatsdeelneming in het kapitaal
geenszins kunnen bewonderen is het
zaak op zijn hoede te zijn. Er kunnen in
uitzonderingsgevallen, met name op het ge
bied van het mijnwezen, redenen zijn, om
don staat hetgeen hem redelijkerwijze toe
komt door middel van eene deelneming in
het kapitaal te doen toevallen men denke
b.v. aan de Kon. zoutindustrie het blijft
gewenscht, de grenzen zoo eng mogelijk te
trekken.
In het risico van den ondernemer behoort
de staat in den regel geen deel te nemen
Daartoe dienen de belastingpenningen der
burgerij niet, om het even of de staat deze
gelden direct beschikbaar stelt, of het in
termediair van een bestaand staatsbedrijf
zoekt. In het besproken geval allerminst,
omdat het risico, dat het staatsmijnbedrijf
thans mee wil gaan dragen, wel eens veel
grooter kon blijken, dan de indirecte voor
deelen, die het staatsmijnbedrijf erdoor
denkt te verkrijgen.
Ten slotte nog eene vraag: Is de stand
van de steenkolcnmarkt tegenwoordig van
dien aard, dat er kunstmiddeltjes, als het
onderhavige, moeten worden in toepassing
gebracht, om den trek van arbeiders naai
de mijnen te vergröotèn en de productie te
vermeerderen?
BIJZONDER AANBEVOLEN per flesch per anker
Wij laten het hier voorloopig bij, en spre
ken de verwachting uit, dat dc wonderlijke
nota van wijziging op de begrooting van
het staatsmijnbedrijf niet zonder degelijk
voorafgaand onderzoek in bespreking zal
worden gebracht.
De juffrouw, de paarden,
de nette meneer, de
slagersjongen en
de glibber-
straat
Fluitend en met zijn rinkelbel beukend
op de stuurstang van zijn fiets peddelde de
onbekend gebleven fietsjongen over het
asphalt van de Kruiskade te Rotterdam,
met op het bagagerek, dat als een presen
teerblad prijkte boven, het ras wentelende
voorwiel, een bus. De jongen floot en belde
en fietste; de bus bibberde boven op het
rekje en toen geschiedde het drama. Zonder
verder naspeurlijke neöen plofte de bus
van de fiets, rolde een paar slagen om en
bleef liggen. De jongen merkte niets en
floot en belde en fietste. Tijdens den val
was de deksel van de bus gegaan en uit de
opening stroomde een breiïge, groene sub
stantie naar buiten; zij bemorste het gladde
wegdek, overdekte het met strooperigheid,
die zich spoedig in een klef laagje glibberig
groen over oen oppervlakte van tien, twaalf
vierkante meter had verspreid.
Een kittig kantoormeisje kwam kwiek
aangefietst; zij zag de groene massa te laat.
glipte onderuit en lag spartelend in de pap.
Achter haar reed een wagen, bespannen
met twee muildieren. Het wegdek was vocfr
de hoeven te glad, de dieren gleden onder
uit cn zetten zich bevallig neer op de fiets
van het meisje.
Achter den wagen reed een bette meneer.
Hij kon niet meer wijken, hij kon niet meer
stoppen en voor hij het wist zat,hij tusschen
de muildieren en de juffrouw in de groene
verf..
Toen naderde een slagersjongen, een H.
B. S.'er, een juffrouw en nog een meneer,
en zij allen kwamen ton val. Dit alles was
zoo filmisch snel geschied, dat de verkeers
agent, die den onbekenden Huilenden fietser
een teeken had gegeven en daarna zijn blik
ken een anderen kant had doen uitgaan,
toen hij wederom zich wendde, een wrie
melende hoop armen, bcenen en muildier**
pooten ontwaarddc. En nog groeide de
hoop zienderoogen. Fietsers naderden in
drommen; zij deden wanhopige pogingen om
het bedreigde wankele evenwicht te bewa
ren, maar de een na den ander, en soms
twee, drie tegelijk slipte en kwam ten val.
Toen greep hij in. Hij alarmeerde den
reinigingsdienst cn requireerde alle katten
bakken uit de buurt, om zond te strooien
over de gladde pap. Dc reinigingsdienst
stuurde snel een auto met zand en met
bussen benzine werden de gevallenen ge
reinigd. Ook de muildieren zijn met ben
zine opgepoetst. De eerste damesfiets hoeft
bij het drama het leven gelaten.
(N. R. Ct.)
In vijftig reizen is een
afstand afgelegd van
116.985 KM.
DE MOORD AAN HET BEZUIDENHOUT.
Naar verluidt is IC. v. d. M., verdacht van
moord op mevr. Odem aan den Bezuidcn-
houtscheweg te den Haag, door de psychia
ters \olkomen toerekenbaar verklaard.
De instructie in deze zaak is thans zoo
ver gevorderd, dat eerstdaags de dagvaar
ding zal kunnen worden uitgebracht. De
behandeling voor de rechtbank kan nog dit
jaar en wel eind December verwacht wor
den.
Friedrichshafen, 26 Nov. (H. NJ
Blijkens een overzicht van de reizen van
de Graf Zeppelin, die, zooals bekend, na
afloop van de 50ste reis ter inspectie en tot
het aanbrengen van enkele veranderingen,
vooral met het oog op de voorgenomen
vlucht naar de Noordpool, op de werf is
gehaald, zijn in totaal volgens de journalen
116.985 K.M. afgelegd of gemiddeld 2340
per reis. Grootcre reizen zonder tusschen-
landing werden ondernomen van 11 tot
15 October 1928 naar Lakehurst, 9.926 K.M.,
van 29 October tot 1 November 1928 van
Lakehurst naar Friedrichshafen, 7300 K.M.
van 25 tot 28 Maart 1929 naar Palestina en
terug, 8000 K.M., van 23 tot 25 April naar
Spanje. 5400 K.M., van 1 tot 5 Augustus
naar Lakehurst. 8350 IC.M. van 7 tot 10
Augustus van Lakehurst naar Friedrichs
hafen 7068 IC.M., van 15 tot 19 Augustus
van Friedrichshafen naar Tokio, 11.247 K*
M„ van 23 tot 26 Augustus van Tokio naar
Los Angeles, 6.053 K.M., van 27 tot 29 Augus
tus van Los Angeles naar Lakehurst, 4822
IC.M., van 1 tot 4 September van Lakehurst
naar Friedrichshafen, 8478 IC.M. en van
15 tot 17 October naar den Balkan en Sile-
zie, ,4756 IC.M. In totaal zijn voor de 50
reizen verbruikt 235.065 kubieke meter of
319.688 K.G. stookgas, 76.187 IC.G. benzine,
11.132 IC.G. olie. Het verbruik per 100 K.M.
bedraagt derhalve slechts 340 IC.G. Afgezien
van de bemanning werden 1574 passagiers
vervoerd, ,dus gemiddeld 31 passagiers per
reis. Op 42 reizen werd post meegenomen
cn wel in totaal 820.000 stuks briefkaarten
cn brieven. Aan proviand werd meegeno
men 15.573 K.G. vaste levensmiddelen en
16M00 IC.G. aan dranken en water. Gemid
deld wérd dus 639 IC.G. aan levensmiddelen
per reis meegenomen. De nuttige belasting
bedroeg in totaal 397.656 IC.G., dus ge
middeld per reis 7.953 IC.G. Bij de langere
reizen werd in het belang van de groooter*
veiligheid een betrekkelijk groote reserve
aan brandstoffen meegenomen, zoodat bij
latere reizen de nuttige belasting nog ver
hoogd zal kunnen worden. Op kortere tra
jecten werd natuurlijk geen vracht mee
genomen.
Het zesde vliegtuig te Bandoeng;
het retourvliegtuig te
Bagdad
Dc K. L. M. meldt:
Het zesde postvliegtuig vertrok gïst'ér-i
ochtend om 5 u. 35 (pl. tijd) uit Modan cn
kwam om 11 u. 35 te Palembang aan. Het
startte te 12 u. 40 tc Palembang en arri
veerde 15 u. 50 te Batavia; steeg daqr om
16 u. 10 op cn landde om 16 u. 50 te Ban
doeng.
Het 3de relourvlicgtuig is gistermorgen
ora 6.15 uur uit Bushir vertrokken en om
9.51 te Bagdad gearriveerd
Vandaag wordt niet verder gevlogen :rï
verband met het slechte weer
Op bet gecosturaeerde baL
Dienster„Iets goeds om te drtniccn meneer 7 Jawel meneer,
wat mag net zyn, een schoteltje melk F tLondOD Opinion)
