DE EEMLANDEli
WILLEM GROENHUIZEN
Vrijdag 20 December 1929
28e Jaargang No 143
EUITENLANDSOH OVERZICHT BENESJ ERNSTIG BESCHULDIGD
SCHOON1 SCHIP BIJ DE
FASCISTEN
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incassseringen
Spaar-deposito's rente 4
Juwelier.
Modern handgedreven ZilveienwerKen
TWEEDE HAAGSCHE
CONFERENTIE
Zes Januari de
opening
De Groote Raad begint
een zuiveringsactie
ISUIIT1INIILANP
FELLE GARAGEBRAND
TE LYO.n
Talrijke auto's
verloren gegaan
DE STRIJD OM HET
VOLKSBEGEHREN
De uitspraak van 't
hof te Leipzig
Fa. L. J. Luycx en Zn.
Voor Dames en Kinderen
ONRUST IN NIGERIA
De toestand nog
onrustig
NIEUWE ONLUSTEN IN
PALEST INA?
De Joden vreezen
het ergste
DE REBELLIE IN CHINA
ONDERDRUKT
Omkoopiné van de
opstandelingen
EEN WOESTELING
Hij doodt drri
mannen
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pet 3 Bjaaniea voor Amersfoon (2.10 per maand 0.7 per
mte); (met gr«tl» verzekering tegen ongelukken) I 0.I71/»
Biooeaiand franco per post per maanden f S.- Afzonderll|ke nurnmers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTEPC JIJ
UITGAVE: VALKHOFF C?
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao 1—4 regels 1.05 mei inbegrip van een DCWijsnumme»
-■mmmw. elke regel mter (0.25 Liefdadigheids advertcntUEo voorde
helft van den prtys - Kleine AdvertcnriCo „KEITJES bl) vooruiibeiallng 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— Bewijsnummer eitra 1 0.05
De Poolsche ministercrlsis. -
Op wog naar een vergelijk?
In de ministercrisis te Warschau, die ai
bijna veertien dagen duurt, schijnt Dinsdag
een beslisfecnd"e keer, te zijn gekomen. Men
herinnert zich, dat cr een uiterst gevaar
lijke spanning was ontstaan tusschen den
landdag (.-ójm) cn de regeering, toen Pd
soedski op 31 October een honderdtal oHi
tieren in 't gebouw van den landdag liet
kómen cn .de sejm-maarschalk de zitting
daarop niet- opende. Men verwachtte, dat
Pilsoedski hierop zoo fel mogelijk zou rea
geeren, doch -de vastberaden en moedige
houding van den sejm-maarschalk, Das
zynski, de eerste man, die zich niet liet
intimideeren door Pilsoedski s dictatoriale
gebaren, weerhield dezen er blijkbaar van.
De opening van den landdag wérd daarna
voor een maand uitgesteld
In dien tusschcntijd heeft minister-presi-
den Switalski do door ons vermelde opwin
dendo réde in de concertzaal van de Phil
harmonic gehouden, waarin hij aankondig
de', dat de grondwetsherziening eventueel
met geweld zou worden afgedwongen, het
deed er niet toe welke beroering dit in bin
hen- cn buitenland zou wekken. De span
ning nam door deze rede toe, daar zij den
staatsgreep leek aan te kondigen. De rede
was heelemaal in de lijn van de zg. partij
der kolonels, die om Pilsoedski heen zwer
men; die er maar het liefst op losslaan en
die de meerderheid vormden in het kabi
net Switalski.
Toen de landdag werd heropend, heelt
Daszynski door een weloverwogen en ver
zoenende rede een ontspanning in 't leven
weten te roepon, hetgeen niet, belette, da»
de regeering- Switalski inet o.cn geweldige
meerderheid ton val werd gebracht. De par
tij van de kolonels stuurde het er toen op
aan, dat Switalski opnieuw belast zou wor
den met de vorming der regeering, hetgeen
een gevaarlijke uitdaging zou hebbon be-
teekend.
Toen de toestand zoo gespannen was
heeft staatspresident Moscicki alle partij
leiders afzonderlijk bij zich geroepen en
hun gevraagd, wat zij van de situatie dach
ten. Wat de minderheden betreft, heeft, hij
noch de vertegenwoordigers der Duitschers,
noch' die der Wit-Russon en die van de
sterke partij der Oekrainiers voor ecu. on
derhoud nitcenoodigd; alleen liet hij den
vertegenwoordiger van de kleine groep der
Oalicische Joden, die uit vier afgevaardig
den bestaat en 'rnet de regeering sympa
thiseert, bij zich komen. Van de oppositio-
neele meerderheidsgroep der Joden werd
zelfs niét eens notitie 'genomen.
Dinsdag ontving de president in tegen
woordigheid van Car, den minister van
justitie en Switalski, den minister-presi
dent, opnieuw dezelfde partijleiders ge
meenschappelijk en zette hun" do noodzake
lijkheid uiteen van een grondwetsherzie
ning, waarhij hij, naar wij in de Fr. Ztg. le
zen, dadelijk bij 't begin met een onafhan
kelijkheid, die men niet van hem verwachte,
verklaarde, dat aan een kabinet-Switaiski
niet viel te denken. Alle partijvertegen
woordigers gaven daarop hun bereidheid te
kennen, langs parlementairen weg mede U
werken aan een verandering der consti
tutie. Maarschalk Pilsoedski was bij dit
onderhoud niet tegenwoordig.
Het resultaat van do Dinsdag gehouden
beraadslagingen met den staatspresident
wordt beschouwd als een geweldige neder
laag van de partij der kolonels, die alles
tot het uiterste wilden drijven. De president
witte den wcnsch, dat de vrede wordt her
steld en dat in verband met den werkelijk
zeer ernstigen economischen toestand een
ongestoorde wetgevende arbeid plaats
vindt Men hoopt nu, dat in de eerst\ol-
gende dagen de regeering zal worden ge
vormd en men neemt aan, dat deze een
gematigd karakter zal dragen.
Onroogplijk is het geenszins, dat den vroe-
geren minister-president Bartel de regeering
vorming wordt opgedragen. Tusschen Bar
tel en Pilsoedski bestond een gespannen
toestand als gevolg van de onduldbare in
menging der kolonels, doch dezer dagen is
tuschen beide mannen na een lang ge
sprek de vrede hersteld. Van andere zijde
wordt echter verklaard, dat het evenmin
uitgesloten is, dat Car, dit tot dusver mi
nister van justitie was, Switalski als pre
mier zal volgen.
Verweer tegen de
aantijgingen
Pra.ag, 19 Dec. (V. D.) In de zitting
v^n Woensdag van het Huis van Afgevaar
digden kwam het tot heftige incidenten
tusschen den minister van buitenlandsche
zaken dr. Benesj cn zijn oude vijanden. De
vroegere minister voor de spoorwegen
Stribrny, een vroegere modewerker van dr.
Benesj, doch thans zijn grootste tegenstan
der, beschuldigde den minister van buiten
landsche zaken van persoonlijk verraad aan
den zieken minjster president Svehla, ter
wijl hij hem verder er van beschuldigde de
vervolging van kolonel Hurwann wegens
het niet verrekenen van een bedrag van
een milliocn kronen onmogelijk gemaakt te
hebben door hem te benoemen tot gezant
te Cairo
Dr. Benesj noemde deze beschuldigingen
grove leugens, waarop de aanhangers van
Stribrny, de gedegradeerde ambassadeur
Gajda en de vroegere gezant te Washing
ton Pcrgler antwoordden voor deze bewe
ringen de officieele stukken te bezitten.
Benesj verdedigde zich met de verklaring,
dat Hurwann als militair attaché to
Washington in het geheel geen salaris heeft
genoten.
j Pergler verklaarde daarop, dat hij zelf
Hurwann maandelijks vierhonderd dollar
heeft betaald.
Dr. Benesj vorklaardc verder, dat hij zich
legen deze aanvallen zal verdedigen cn
noemde de beschuldigingen van Stribrny
inzake het verraad aan Svehla een onge
hoorde grofheid en een leugen van a tot z.
voor Amersloorr co ''instreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. PAARTiMS.
TEL. 852 GEVESTIGD 1883
DB AANSTAANDE VLOOT-
CONFERENTIE.
De besprekingen te Washington.
N c w-Y o r k, 19 Dec. (V. D.) Heden heb
ben nieuwe besprekingen plaats tusschen de
leden der Japansche delegatie cn vertegen
woordigers der Amerikaansche regeering.
Dit versterkte den indruk, dat Japan met
het oog op Engeland geneigd is in de plaats
van de tot nu toe geëischte 70 of vyftien
nieuwe kruiser^ van tienduizend ton ge
noegen te nemen met tien of twaalf nieuwe
kruisers of 60
Hét is niét uitgesloten, dat ook de wen-
schen van Japan inzake de schepen van de
grootste klasse in overeenstemming met de
wenschen van Engeland zullen worden ge
bracht.
Rom c, 19 D e o. (V. D.) In den grooten
laad van de fascistische partij, die giatcr.-
avond vergaderde, werd de wcnsóhelijk-
heid besproken alle leden in binnen- en
buitenland, die zich ongunstig uitlaten over
do organisatie van de fascistische partij,
uit dc partij te verwijderen.
In een na de vergadering gepubliceerd
communiqué wordt gezegd, dat de groote
raad „allen, die zich niet in staat gevoelen
ten volle en zonder eenigo beperking de
strenge discipline te aanvaarden van de
fascistische partij, uitnoodigt binnen een
week hun lidmaatschap op to zeggen. Zij,
die bedanken om ph.vsieke of moreelc rede
nen of om bijzondere persoonlijke omstan
digheden, zullen in staat worden gesteld
deel te nemen aan het leven van subsi
diaire organisaties. Doch in de partij zoo
wel als in de militia moet iedereen van
den duce tot de particulieren die daar
in wordt opgenomen, den geest hebben van
aanvalstroepen, in staat vooral in moei
lijke tijden tot elke opoffering, welke
ook".
Deze verklaring wordt aldus opgevat, dal
de groote raad schoon schip wil maken in
de fascistische parlij op dezelfde wijze als
korten tijd geleden is geschied in den
grooten raad zelf.
Hoewel Mussolini tot nu toe nog niet de
namen heeft gepubliceerd van dc door hem
te benoemen leden in den gereorganiseer-
den grooten raad, schijnt het waarschijn
lijk, dat Roberto Farniacci, de vroegere
secretaris van de partij, die aanvankelijk
lid zou blijven, thans buiten den raad zal
worden gehouden. Dit staat in verband met
zijn houding tegenover Belloni, den vroege-
ren prefect van Milaan
NIEUWE TERECHTSTELLINGEN.
In Sovjet-Rnsland.
K o w n o, 19 De c. (V. D.) Volgens een
officieel bericht uit Moskou heeft de Gpoe
te Rostock aan de Don een anti-Sovjet-or-
ganisatie ontdekt, bestaande uit officieren
cn soldaten van het vroegere keizerlijke
Russische leger. De leider was de luitenant
generaal Nikolski. die in 1919 in hot Wran-
gellcger tegen Sovjet-Rusland gestreden
heeft. Zestien personen, onder wie Nikols
ki, zijn terechtgesteld.
OOK PINANCIEELE SCHANDALEN
IN «rAPAN.
Vooraanstando personen ge
arresteerd.
Londen, 19 Dec. (V. D.) De autoriteiten
hebben nieuwe stappen gedaan in dc zaak
der financieele schandalen en volgens be
richten uit Tokio ie de gouverneur-generaal
van Korea in verband hiermede in arrest
gesteld. De gearresteerde was lid van de
vroegere regeering-Tanaka.
Een ander lid van dezelfde regeering be
vindt zich ook wegens het aannemen van
steekpenningen in de gevangenis.
Woensdag werd verder een vroegere mi
nister van onderwijs gearresteerd, beschul
digd betrokken te zijn bij een korten tijd
geleden ontdekt spoorwegschandaal. Het
verluidt, dat de keizer zijn toestemming
heeft gegeven voor het ophelderen van den
toestand.
DE „COAL BILL" AANGENOMEN.
Geen nederlaag voor de regeering.
Londen, 19 Dec. (H.X.) Het Lagerhuis
heeft vanavond de mijnwet in tweede le
zing met een meerderheid van slechte 8
stemmen aangenomen. Dc liberalen onder-
leiding van Lloyd George stemden tegen de
wet met uilzondering van enkele liberalen,
dio zich van stemming onthielden. Indien
dc opkomst der conservatieve leden beter
was geweest zou de regeering waarschijn
lijk een nedorlaag hebben geleden.
WEER ONLUSTEN IN MEXICO.
Een zeer optimistisch „generaal''
New York, 19 Dec (V. D.) Vasconze
los, die bij de presidcntsNcrkiezingcn ïti
Mexico verslagon werd en naar dc Ver-
eenigdc Staten is gevlucht, deell mede, dat
zijn aanhangers in Mexico weer in opstand
zijn gekomen Zelf zal hij met Kerstmis
naar Mexico terugkeren om den ops'and
persoonlijk te ieiden Vnsconzelos heWt
veel vertrouwen en rekent op het overloo-
pen van het grootste deel der regeenngs-
t roepen.
Parijs, 18 Dec. (V. D.) In een groote ga
rage te Lyon is, naar gemeld wordt, heden
avond laat brand uitgebroken. Een ben
zinetank, dio ongeveer .20.000 liter be\alte,
ontplofte door tot dusver onbekende oor
zaak. Het vuur vond gretig voedsel in de
talrijke aanwezige automobielen, waardoor
niet minder dan 60 vrachtwagens en een
aantal motorrijwielen on fietsen in vlammen
ongingen. Hoewel dc brandweer onmiddellijk
krachtig ingreep, gelukte het niet het vuur
meester te worden, daar de felle wind de
vlammen gedurig aanwakkerde. Het vuur
deelde zich mede aan een naburige hout
zagerij, die evenals een ander belendend ge
bouw een prooi der vlammen werd. De
brandweer tracht den brand thans te (oca
liseeren.
Een schade van millioencn.
P a r ij s, 19 Dcc. (V. D.) De geweldige
brand, die Woensdag in een autogarage te
Lyon na een ontploffing in een onder
grondsch benzinc-reservoir is uitgebroken,
kon in den namiddag rnet veel moeite be
perkt worden tot de haard. Dc schade zal,
hoewel zij nog niet mol zekerheid geraamd
kan worden, waarschijnlijk eenigc milli
oencn francs bedragen.
Parijs. 19 Dec. (V. D.) In verband met
het officieele bericht uit Londen, dat dc
tweede Haagsche conferentie eerst op 6 Ja
nuari zal aanvangen, schrijft het Journal,
(lat hét een weinig voorbarig is dit uitstel
der opening van dc Haagsche conferentie
reeds als een voldongen feit te beschouwen
Een dergelijk voorstel is wel door dc Bel
gische regeering gedaan, doch tot nu tot
niet door alle mogendheden aanvaard
Waarschijnlijk zullen de mogendheden hel
voorstel aannemen, daar de derde Januari
een Vrijdag is cn men met het beginnen dei
werkzaamheden eerst op den volgendeö
Maandag niet veel tijd zal verliezen, te
meer, wanneer dc deskundigen reeds ter
voorbereiding van de werkzaamheden dei-
tweede Haagsche conferentie op 3 Januar:
bijeenkomen.
Dc Excelsior weet nog te melden, dat ml
nisler-president Jaspar na overleg met de
belanghebbende regeeringen dezen heeft
medegedeeld, dat de opening van de tweede
Haagsche conferentie van 3 tot 6 Januari
is uitgesteld.
Leipzig, 19 Dec. In den strijd om het
recht van dc beambten om doel te nemen
aan een Volksbogehren cn een volksstem
ming heeft het rijksgerechtshof naar aan
leiding van de klacht der Duitech-nationale
landdngfrnctie tegen den staat Pruisen de
volgende uitspraak gedaan:
De in art. 130 par. II van de rijksgrond
wet aan beambten gewaarborgde vrijheid
van j'ulitieke gezindheid sUlit in zich het
recht aan een megf1aton"VÓlksbegehren
onverschillig van Welken inhoud, deel te
nemen en bij een volksstemming hun stem
uit te brengen. De verderstrekkende aan
vragen van de fractie worden afgewezen.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
771.7 te Stettin.
Laagste barometerstand:
731.9 te Jan May en.
Verwachting:
Matige tot zwakke O. tot Z.
wind, aanvankelijk nog hel
der tot licht bewolkt, later
wellicht nog toenemende be
wolking droog weer, liohte
tot matige vorst des nachts,
o veredag om het vriespunt
LANGESTRAAT 49-51. TEL. 190
Geweldige voorraad
Jeruzalem, 18 Dcc. De Joodsche ge
meente ducht weer nieuwe onlusten in ver
hand met het Arabische voorstel om een
rouwdienst te houden in de moskee ter eere
van den overleden premier van Irak, die op
13 Nov. zelfmoord heeft gepleegd. Men ver
wacht, dat groote aantallen Arabieren bij
die gelegenheid in de moskee zullen samen
komen. Op den noodlottigcn 23 Aug., toen de
rolletjes begonnen, werd er een dergelijke
rouwdienst gehouden voor den overleden
Egyptischcn nationalistischcn leider Zag
loei.
Do Arabische executieve heeft verklaard,
dat cr nog geen speciale datum of pla-its
bepaald is, maar dat de definitieve beslis
sing vanavond wordt verwacht.
MOET HILFLRuING
AFTREDEN?
Leeningspolitiek de
oorzaak
Berlijn, 19 Dec. (V. D.) Naar uit par
lementaire kringen verluidt, is de positie
van den Rijksminister van financiën, dr.
Hilferding, opnieuw in gevaar gekomen
in verband met de binnen- en buitenland
sche leeningspolitiek. Het wordt waarschijn
lijk geacht, dat hij zal moeten aftreden cn
in sommige kringen venvacht men, dat het
niet uitgesloten is, dat Hilferding nog he
den zijn ontslag zal indienen.
HENDERSON NAAR GENèVE.
Londen, 18 Dec. (V. D.) Heden zeide
Henderson in het Lagerhuis, dat hij zich
voorstelt dc a.s. vergadering van don raad
van den Volkenbond te Genève bij te wonen,
hoewel hij in verband met de maritieme
conferentie niet tot het einde der zitting
tc Genève zal kunnen blijven. Gedurende
de rest van de zitting zal de Engelsciie
regeering vertegenwoordigd worden door
dr. Dalton, onderstaatssecretaris van bui-
tenlandsche zaken.
AUTO TE WATER.
Vijl dooden.
New-York, 19 Dec. (H. N.) Van een
tusschen Jersey Island en het continent
varende veerboot is een auto in het «ater
gevallen. De vijf inzittenden zijn verdron
ken.
WEER EEN KRUITMAGAZIJN
TE TOULON ONTPLOFT.
P a r ij s1 9 D c c. (H. N.) Te Toulon heeft
gisteren weer een ontploffing in een kruit
magazijn plaats gehad, waarbij 20 000 K.G.
kruit in de lucht zijn gevlogen Aangezien
enkele maanden geledén ook reeds eën
kruitmagazijn in de lucht was gevlogen, Je
onder de bevolking groote opwinding ont
staan.
HET HUWELIJK VAN ITALIë'S
KROONPRINS.
Rome, 19 Dec. (V. D.) Uit Rome wordt
gemeld, dat de aartsbisschop van Pisa het
huwelijk van kroonprins Umberto met prin
ses Marie José zal inzegenen.
Op een vraag in 't Britsche lagerhuis over
•Je onrust onder de inboorlingen in Z.-O. Ni
geria antwoordde dr. Shicls, onderstaats
secretaris, voor Indié, dat volgens de schaar-
sche berichten de oorzaak gezocht moet
worden in een belastingkwestie en verder
in het feit, dat de kooplieden tegenwoordig
minder betalen voor de producten der in
boorlingen. Op 11 December kwamen groo
te groepen inboorlingen bijeen cn begonnen
in verschillende plaatsen in do buurt van
Aba en Opobo te rooven cn te plunderen.
De politiemacht werd verstrekt cn aange
vuld door detachementen van de kon. W.-
Afrikaansche grenstroepen.
Op 15 December rapporteerde de gouver
neur, dat er voldoende troepen aanwezig
waren. Den 16dcn deelde hij mede, dat hij
nieuwe versterkingen had moeten laten
aanrukken en dot de inboorlingen de auto
riteiten te Opodo hadden aangevallen, waar
bij de politie genoodzaakt was geweest te
schieten. F.r vielen 18 slachtoffers, onge
lukkigerwijs alle vrouwen.
Dc betrokken districten lagen ver van de
hoofdplaats cn de bevolking was er nog zeer
primitief. Het zou waarschijnlijk nog wel
eenigen tijd duren, voor de toestand weer
rustig was.
Londen, 19 Dec. (V. D.) Volgens be
richten uit Nanking heeft Tsjang Kai Tsjek
officieel verklaard, dat dc opstandelingen
verslagen zijn Het verluidt, dat Tsjang Kai
Tsjek de onderbevelhebbers van generaal
Tang Sen Sji, die den opstand in de provin
cie Honan leidde, met veertig milliocn pond
sterling heeft omgekocht.
Volgens mededeelingen van Chineesche
bankiers heeft Tsjang Kai Tsjek nog zeven
tig milli'ipn pond bij buitcnlandsche zaken
liggen De geldbronnen van Tsjang Kai
Tsjek zijn een groot geheim.
N e w-Y o r k, 19 Dec. (H. N.) Uit Romney
m West Virginió wordt gemeld, dat daar
een drievoudige moord is gepleegd. Een on
langs uit do gevangenis ontslagen persoon,
die zijn straf van zes maanden had uitge
zeten, waartoe hij wegens het in voorraad
hebben van alcohol veroordeeld was, begaf
zich, met een jachtgeweer gewapend, naar
het huis van don vrederechter en schOQt de
zen, toen hij aan de deur kwam, dood Ver
volgens begat hij zich naar het huis van
*en anderen inwoner van de stad, dien -h{j
door een schot door het raam doodde, ter
wijl de man aan het ziekbed van zijn vader
zat. Daarop begaf hij zich naar de gevange
nis, waar hij een oppasser, die naar buiten
kwam, neerschoot.
Volgens nadere berichten verwondde de
woesteling bovendien drie vrouwen.
