MOLENAAR
DË EEMLANDER
FIRMA DIUM BURGER
Groote
Winter-Oprui ming.
Toef JEN MAAKT l ETJElft
MM 5 EElf TOUT
3W f4ET DOE 14 UWER KPote
PRIJS DER ADVERTENTIEN ";05 !obTp Dew,.,s~:
Zaterdag 4 Januari 1930
28e Jaargang No 153
ARIMHEMSCHE WEG 26
DAMES MODEZAAK
MAKERS VAN HET
JAAR
VAN F FM /R/TOKlCvB I EL
Firma L. A. A. VAN HAMERSVELD
lUDTEWANO)
STRIJD TEGEN DE
DRANKSMOKKELAARS
Kustwachtofficier
mishandeld
LUCHTVAART
EEN ONTSTELLENDE
VLIEGRAMP
Fa. L. Luycx en Zn.
Tiental personen
omgekomen
DE RADICALE EISCHEN
DER INDIËRS
ANTIFASCISTISCH
COMPLOT
Ook België neemt
maatregelen
ONZE MERKEN
GARAGE
amersfoortsch dagblad
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75, per
- 1 week (met gratis verrekering tegen ongelukken) f 0.l7Vf
Binoenland franco per post per 3 maanden f S.-. Afzonderlijke nnenmerj f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
UITGAVE: VALKHOFF Cl
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheid, advertenties voor de
helft vin den pet|i - Kleine Advert entiet) „KEITJES" bil vooruitbetaling 1—5 tegel.
50 etst. elke tegel meer 10 cent, drtemanl plaauen I I.- Be»l|.nummer eitra I 005
door
II. G. CANNEGI ETER
Toen Friedrich Fröbel zijn groot opvoe
dingswerk zou beginnen en hij bij den
overgung \on het jaar de plannen overzag,
welke togen den nieuw aanvangenden tijd
kring voor uitwerking gei eed lagan, sprak
hij do hem kenmerkende woorden: „Wij
moeten niet afwachten, wat dit jaar zal
brengen, maar ij moeten het zelf maken,
het met vasten wil on helder inzicht zelf
maken".
Dii was geen uiting van jeugdigen over
moed. Fröbel was, toen lnj het uitsprak,
een man tusschcn de vijftig on zestig, en
het leven had hem een rijJcc ervaring ge
bracht. Naast vruchten van zijn arbeid bad
hij menigo teleurstelling geoogst 'en in ve
lerlei opzicht had hij de wisselvalligheid
van het menschenbestaan ondervonden.
Toch had de overmacht van'het lot hem
niet tot een eenzijdig gevoel van afhankc
lijkheid gedreven; toch bleef hij overtuigd,
dat do mensch tot op zekere hoogto de smid
is van zijn eigen fortuin en had hij geleerd,
dat God slechts hem helpt, die zichzelf
helpt.
Bij den overgang van het jaar zijn wij
van nature geneigd tot een lijdelijke hou
ding Wij staan voor een raadsel, wc weten
niet, "u at de toekomst ons brengen zal Af
wachten schijnt ons de boodschap.
Inderdaad zullen wij' in velo dingen ons
tot afwachten moeten bepalen, liet leven
vormt zich uit een reeks onberekenbare
factoren. Grootendeels machteloos staan wc
tegenover ziekte, dood, maatschappelijke
en natuurlijke katastrofen. Ook in het za
kenleven heerschen onzekerheden als dc
iuarkt en de beurs over het bestaan van
di a enkeling. Wij hebben onze gevoelens
nit> steeds in de macht; het toeval brengt
ons ,iieuwe connecties of ontrooft ons oude,
onverwachts biedt zich een kans, een posi
tie aan. Zullen we slagen voor ons examen,
geluk hebben bij onze sollicitatie?
Wat. kunnen wij uit eigen kracht tegen
dergelijke factoren uitrichten? Wij zijn aan
hen overgeleverd. Vaste wil noch helder in
zicht geven ons baat jegens de grillen van
het lot.
Dus tóch afwachten, wat dit jaar brengen
zal
Ja, afwachten, maar... afwachten èn
werken! Er bestaat tusschen deze twee
geen volstrekte tegenstelling. Het óén kan
samengaan met het andere. Een afwach
tende houding jegens dc onberekenbare
factoren, waartegenover wij machteloos
slaan. Maar met de factoren, welke wij in
onze macht hebben, het jaar zelf maken,
het met vasten wil en helder inzicht zelf
maken.
Moeilijk is het, twee op het eerste gezicht
onvereenigbaar schijnende gegevens met
elkaar in overeenstemming te brengen. Het
evenwicht tusschen lijdelijkheid en zelf
werkzaamheid is vaak lastig te vinden.
Waar is de grens tusschen hetgeen wij al
en hetgeen wij niet in onze macht hebben?
De slappeling kan zooveel meer dan hij
denkt. De overmoedige kan zooveel minder
dan hij denkt. Ziekte bijv. 16 in menig geval
te voorkomen door een verstandige leefwij
ze en tc bestrijden door een doeltreffend
geneesmiddel. Wie zich niet laat inenten
tegen de pokken, wie geen bliksemafleider
op zijn huis zet en wie zijn paraplu thuis
laat als het regent, kan zich voor de ge
volgen van zijn nalatigheid niet veront
schuldigen door te zeggen, dat men de ziek
te en het weder niet in zijn macht heeft.
Wie niet ter markt gaat, verkoopt geen
koe; wie bij den haard blijft schuilen, ver
werft geen bruid, wie niet solliciteert,
krijgt geen betrekking. Ontzettend groot is
het gebied, waarop wij door vasten wil en
helder inzicht ons leven zelf rnaken.
Het is een harde waarheid, dat wij ons
bestaan móeten verdienen. Het godsdienstig
clenkcn projecteert deze lovensorvaring
door te gewagen van goede werken, welke
voor dc zaligheid noodig zijn. En het is te
begrijpen, dal ziji die zich tot geen goede
werken in staat achten, tegen dezo leer in
verzet zijn gekomen cn er hun overtuiging
tegenover hebben gesteld, dat de mensch
zalig wordt door genade.
Ook hier wéér hebben beide partijen ge
lijk. Zij leggen ieder eenzijdig den nadruk
op één kant van de zaak. Wanneer wij in
maatschappelijk, verstandelijk of zedelijk
opzicht ons dc mindere gevoelen, is de ver
leiding groot om onze verantwoordelijkheid
voor het komende jaar van ons af te schui
ven cn ons tot een afwachtende houding
te bepalen. En omgekeerd, als wij al te zeer
overtuigd zijn van onzen wolstand, onze be
kwaamheid of onze deugd, komen wij er
licht toe het noodlot to tarten door een
toekomstplan, waarbij wij vergeten non de
onberekenbare factoren tc denken. Iloe
vaak stuurt een kleinigheid onze stelligste
berekening in de war!
Niet: goede werken alleen of genade al
leen. Goede werken en genade tezamen Af
wachten en arbeiden, of, zooals de oude le
venswijsheid dei vaderen het uitdrukte:
hidden cn werken Zoo maken wij het jaar,
cn'aan het einde zullen wij ervaren, dat op
zijn beurt ook wedér liet jaar oris hec-ft ge
maakt (Nadruk verboden;.
irf-V./
FORD-DEALEN VOOR AMERSFOORT OMSTREKEN
TEL. 42 - AvJERSFOORT
BRAND O.' EEN VLIEGTUIG-
MOEDERSCHIP.
Vermiste cn gewonde matrozen.
Londen. 3 Jan. (H. N.) Uit San Pedro
in Californic wordt gemeld, dat brand uit
gebroken is op het Amerikaanscbe moeder
schip voor vliegtuigen Saratoga. De vlam
men laaiden, naar men van land uit kon
zien, hoog op. Men vermoedt, dat aan boor-l
ren ontploffing heeft plaats gehad. Ten ge
volgc van de sterke rookontwikkeling was
net onmogelijk van land uit nadere waarne
mingen tc doen.
Later werd uit het marinehoofdkwartier
',e San Pedro officieel bekend gemaakt, dat
tengevolge van dc ontploffing van een tur
binetank twee matrozen vermist wórden,
terwijl er drie ernstig gewond zijn.
EEN POSTDIEFSTAL.
Bij Cardiff is gisteren weer een postdief-
stal ontdekt van een zak met aangetcekcnde
brievon ter waarde van ruim duizend pond.
Er was met het oog op de Kerst- en Nieuw-
jaarsdrukte een tijdelijk postkantoor inge
richt voor het sorteeren der brieven en hier
heeft de postzak een paar minuten onbe
heerd gelegen. Toen de sorteerder terug
kwam, was dc zak verdwenen.
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL.
Dresden, 2 Jan. (V. D.) Hedenmiddag
is in de Leipzigerstrasse een personenauto
van de rijksweer tengevolge van het wei
geren der lammen in botsing gekomen met
een tramwagen. De auto werd volkomen
vernield. De chauffeur en een andere in
zittende werden met ernstige schedelver
wondingen naar het ziekenhuis vervoerd.
Gok de tramwagen bekwam Örnstige schade.
Een vrouw, die op het voorbalcon had ge
staan, kreeg een zenuwcrisis, die overbren
ging naar het ziekenhuis noodzakelijk
maakte.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
7G7.9 to Weenen.
Laagste barometerstand;
?30.3 te Nórdöyan.
Verwachting tot den avond
van 5 Januari:
Krachtige, tijdelijk wellicht
stormachtige Z. tot W. wind,
betrokken tot zwaar bewolkt
met regenbuien, later moge
lijk tijdelijke opklaringen,
iets kouder.
Protest betoogingen tegen 't
optreden der autoriteiten
New York, 3 Jan (V.D.) In verband
met het schieten op de bemanning van een
alcoholsmokkclschip op Donderdag j.l. heb
ben te Bos'on groote protestdemonstraties
plaatsgehad. Verscheidene sprekers noem
den de drankwet een knechting van de
vrijheid en eischten een streng onderzoek
door de rcgcering. De opgehitste menigte
bestormde ten 6lotte het gebouw, waar de
kustwacht is ondergebracht. Een officier
van de kustwacht werd ernstig mishandold
cn verschillende opschriften werden afge
rukt. Bij het beschieten van het smokkcl-
schip werden, zooals men weet, drie per-
nonen gedood cn één gewond.
van deze arrestatie aldaar groote opwin
ding heeft teweeggebracht. Door dc Belgi
sche overheden zijn daarop alle deDkbarc
voorzorgsmaatregelen getroffen om den
specialen trein, waarmede prinses Maric
José morgen naar Rome vertrekt, tegen een
evcntueelen aanslag te beschermen. Over
het geheelc traject Brussel-Belgische grens
wordt dc spoorlijn door militairen be
waakt. Bij het binnenrijden van den spe-
cialen trein uit Rome was gisteren hot per
ron op het station Brussel afgezet. Ook he
den staat de trein onder zorgvuldige bewa
king.
In Californië botsen twee toe:
stellen tegen elkaar
LANGESTRAAT 49-51. TEL. 190
Een groote bomaanslag tvas
voorbereid
Parijs, 2 Jan. Omtrent dc reeds gemel
de aanhouding van drie anti fascisten kan
nader worden bcriclit, dat het de politie
hierdoor gelukt is ecu wijdvertakt complot
aan het licht tc brengen.
De personaliteit der gearresteerden en
hun betrekkingen o.a. met den in Brussel
wegens den aanslag op prins Umbcrto in
hechtenis genomen «Ie Rosa bewijzen dui
delijk, dut de tegenstanders van het fascis
tische systeem eon grootcn bomaanslag
voorbereid haddgn, die waarschijnlijk op de
Italiannsche vertegenwoordigers van den te
Genève bijeenkomenden Volkenbondsraad
zou worden gepleegd. Ook uit de briefwis
seling der drie verdachten blijkt, dat door
de in Frankrijk levende antifascisten een
aanslag beraamd was
Uit Brussel wordt gemeld, dat het bericht
De Daily Herald betreurt
hun hardnekkig:
heid
De scheuring io de gelederen
der nationalisten
Londen, 2 Jan. Volgens de conservatie
ve pers is het voornaamste feit van het All-
India congres het op den voorgrond treden
van een liberale oppositie; deze bladen zijn
van oordeel, dat de aan den dag gekomen
scheuring van grootcr gewicht is dan de bc
sluiten van het congres.
Het arbeidersblad Daily Herald betreurt
het, dat mannen aJs Gandhi cn Nehru zich
aan do zijde van de radicale nationalisten
geschaard hebben. Het blad kenschetst het
congres als een zuiver theoretische mani
festatie zonder practische gevolgen. Dc
voorgenomen weigering van naleving deï
st aalsburgerlijke plichten en de belasting
staking zullen niet zoo makkelijk uit te
voeren zijn. Verder betoogt het blad, dat
ook de onmiddellijke boycot van de wetge
vende lichamen en van de conferentie tus
schen Engelschen en Indiërs betreurens
waardig is cn de zaak der nationalisten en
kel schaden kan.
New-York, 3 Jan. (V. D.) Uit Santa
Monica in Californië wordt een vreeselijk
vliegongeluk gemeld, waarbij tien personen
het leven hebben verloren. Twee vlicgtui-
;en. die gebruikt werden bij het opnemen
.an een lilua voor de Fox Company, vlogen
op ongeveer 650 M. hoogte met-volle kracht
tegen elkaar en stortten in den Atlantischen
Oceaan. In de vliegtuigen bevonden zich
tien personen, die allen omkwamen.
Tot nu toe werden drie dooden geborgen
Meer dan twintig snelvarende motorboo-
tcn vertrokken onmiddellijk na het ongeval
om te trachten nog redding tc brengen, het
geen echter zeer moeilijk was, daar dc zee
hier bedekt is met slingerplanten cn de
overblijfselen der vliegtuigen dientengevol
ge daar geheel door waren omgeven.
De hoop op redding van dc overige zeven
peisonen werd spoedig opgegeven.
Onder de slachtoffei-s bevindt zich ook dc
productieleider Hawk, de echtgenoot van
de tooncelspeelster May Astor.
Hoe de noodlottige botsing zich
toedroeg.
N e w-Y o r k, 3 f a n. (V D.) Over Viet vree
selijk vliegongeval aan de kust van Califor
nië worden nog de volgende bizonderheden
gemeld:
De Fox Film Company had twee Stimson
Dctroit-vliegtuigen gehuurd om voor de
film „Zulke mannen zijn gevaarlijk" opne
mingen te maken. Op een hoogte van on
geveer 700 Meter botsten do vliegtuigen te
gen elkaar en stortten in zee. Een der beide
vliegtuigen viel als een brandende fakkel
neer. Voor het ongeluk manoeuvreerde bo
ven de beide vliegtuigen een derde toestel,
waaruit oen parachutesprong tou plaats
hebben. (Het scenario heeft betrekking op
het geheimzinnig verdwijnen van den Bel
gischen bankier Locwenstein). Deze sprong
zou uit de lager vliegende toestellen opge
nomen worden. Dc acteur, die den sprong
zou doen, stond reeds gereed, toen de be
stuurder van het bovenste \liegtuig plotse
ling bemerkte, dat één der beide andere
vliegtuigen, tegen de zon in vliegende, let
terlijk op het tweede toestel stortte Waar
schijnlijk is de bestuurder van het veron
gelukte vliegtuig door de zon verblind ge-
weest. Nadat verscheidene uren was ge
zocht. waren alle lijken geborgen.
HET ZESDE RETOUR VLIEGTUIG.
Te Akyab gearriveerd.
Bij de K.L.M. is bericht ontvangen, dat
hel zesde retourvliegtuig hedenmorgen om
5.4.5 uit Bangkok is vertrokken cn tc 12.05
uur te Akyab is gehrrheerd. Alles wel aan
boord. Morgen wordt de reis voortgezet.
GROOTE FABRIEKSBRAND BIJ BRUSSEL
De correspondent der N. R. C. te Brussel
meldt
In dc Brusselsche voorstad Molenbeek is
dc fabriek Manufacture beige de boites mé-
talliqucs, die zich over een groute opper
vlakte uitstrekte, geheel door brand ver
nield. Ook het belendende huis van den
directeur, een leerlooierij een een groot huis
zijn afgebrand. Er zijn geen persoonlijke
ongelukken te betreuren, maar de schade
bedraagt verscheiden millioenen franken
STATIONSPLEIN - TEL. 1£i0
