DE EEMLANDEU BOSTEN! LAIN! P Groote Winter-Oprui ming. BRIEVEN VAN EEN BRABANTSCHEN BOER Maandag 6 Januari 1930 28e Jaargang No. 159 BUITENLANDSCH OVERZICHT WEER STORM BOVEN ENGELAND Moeilijke positie voor vele schepen WILLEM GROENHUIZEN JUWELIER Modern handgedreven ZILVERENWERKEN BRAND IN 'T KAPIT00L ANTIFASCISTISCHE BEDRIJVIGHEID Ferme maatregelen bepleit Fa. L. Luycx en Zn. AMERSFOORTSÖi DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per i mauaiiett voor Amcrifoort f 2.10, maaad I 0.75, per week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden f J.-. Afzonderlijke onromera f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515 UITGAVE: VALKHOFF Cl PRIJS DER A0VEHTENT1EN «.i-»r«,d.f 1.05 j elke regel tnetx f 0.25. Llefdadlghelds-advcrtentien voor qc helft .u de» pril,. - Kleloe Advertentie» „KEITJES" b!) voorultbetallos 1-5 rejel. 50 cent. elke rejel meer 10 cent, driemaal plaatse» I I- Bevnltaummer ei», f 0.05 De tweede Haagsche conferen tie geopend. Enkele netelige aangelegenheden. Op de Haagsche slotconfeientie die Vrij dag is begonnen en welker taak het is de kwesties, die op de bijeenkomst in 1929 nog niet bevredigd wei den geregeld, op tc lossen al nog wel af en toe een moeilijkheid over wonnen moeten worden. De Oost-Europeer sche vraagstukken dragen een vrij netelig karakter. Wij hebben er gisteron al aan herinnerd, dat het uit den weg ruimen der op de eerste conferentie gerezen geschillen gedeeltelijk slechts kon worden bereikt door beslissingen te nemen, die voor de staten der kleine Entente en Polen nadoe lig waren. Evenwel werd dezen Oost-Euro peeschen landen toegezegd, dat men hunner naderhand gedachtig zou zijn. De verleden jaar gedupeerden, zijn naar deze conferen tie dan ook getrokken met bepaalde ver wachtingen. Zullen deze in vervulling gaan of zullen de belangen der Oost-Europeeschè Staten opnieuw genegeerd worden? Reeds vandaag zullen deze kwesties een punt van bespreking uitmaken en is het mogelijk, dat een zekere geprikkeldheid een uitweg zoekt. De regeeringen te Praag en Boekarest, schijoen haar gedelegeerden op het hart to hebben gedrukt Oostenrijk üiens schulden niet kwijt tc schelden; te Weenen schijnt echter de opvatting te be staan, dat beide genoemde landen niets meer hebben te eischcn. Bovendien vreezen de Oost-Europeeschc staten, dat hun bo langen door de groote piogcndhcden te on- beteekenend zullen worden geacht, zoodat deze het plan-Young misschien zelfs onder dak zullen trachten te brengen, zonder dat den kleinen staten voldoening is geschon ken. Ook ducht men, dat Hongarije in ver band met de bekende optantonkwestic blijk zal geven van een hardnekkigheid, die den conferentioduur aanmerkelijk kan veilen gen. Zooals men dus ziet, zijn er nog al en kele moeilijkheden tc verwachten. Eén der kwesties, die in hoofdzaak de groote staten aangaat, is het vraagstuk van de internationale bank; op de zetelkwestie zal men wellicht van zekere zijde opnieuw terug komen. Bekend is, dat België nog al tijd eenige hoop koestert, dat de bank voor Ue herstelbetalingen niet in Bazel, doch in Brussel zal worden gevestigd. De kans cch- tol-, dat de Belgen hun zin zullen krijgen, ls niet groot en evenmin neemt men aan. dat met de wenschcn van Genève, de Vol kenbondsstad, rekening zal worden gehou den. Tenslotte is er nog het sanctievraagètuk' de kwestie, welke strafmaatregelen tegen over Duitschland moeten worden genomen wanneer dat land op een kwaden dag op Ie onzalige gedachte mocht komen zijn be talingen stop te zetten. Fransch wantrou wen speelt hierbij een groote rol: de natio nalisten in Frankrijk, die de vervroegde ont uiming als iets ontzettends beschouwen, zouden nauwkeurig de sancties willen zien aangeduid, waarmee een onwillig Duitsch land getroffen zou kunnen worden. Met de zo wenschcn moet Tardieu, de minisler-prc sident en leider van de Fransche afvaardi ging, wel meer of minder rekening houden Er heeft verluid, dat leeds een Fransch Duitsche overeenstemming tc dezer zak» was bereikt, maar dat bericht was voorba rlg en onjuist Wèl schijnt vooraf diploma liek overleg tusschcn beide landen plaats tc hebben ge(jad en het contact tusschcn do Franschcn en Duitschers in Den Haag kan er nu misschien toe bijdragen een oplossing le vinden, die cencrzijds Frankrijk gerust stelt, aan den anderen kant van Duitsch land, dat obk met zijn nationalisten reke ning heeft te houden, geen ondragelijke ver nedcringen vergt. De Engclschen voelen blijkbaar niet veel voor de sancties, die b.v. zouden kunnen be staan in het opnieuw bezetten van West Duitsch gebied, omdat het Youngplan van zijn politieke karakter is beroofd cn een coinmercieele aangelegenheid is gewordea Maar wellicht vindt men een geschikte ar bitragc-procedurc; in Den Haag zijn ook veel juristen aanwezig cn hun spitsvondig beid is misschien in staat een gcschikten uitweg tc vinden. Er is reeds sprake van de instelling eener bepaalde instantie, die met goedvinden van Duitschland heeft uit te maken, wat er dient te gebeuren, wanneer laatstgenoemd land in financieel opzicht in verzuim mocht zijn. Voorloopig heeft men echter nog met geruchten le doen en alle beschouwingen dienaangaande dragen uil den aard der zaak een speculatief karakter. Beter is hgt dan ook maar rustig de daden der Haagsche conferentie af te wachten. Lo aden, 1 Jan. (V.D.) Een groot deel van Engeland werd Vrijdag opnieuw door den storm geteisterd. Vooral aan do Zuid kust cn in het Kanaal werd groote schade aangericht. De scheepvaart in het Kanaal ondervond ern6tigen hinder. Verscheidene schepen bevonden zich Vrijdagmiddag in moeilijkheden. Verlies van menschenlcvcns wordt niet gemeld. De vliegdienst moest grootendeel6 worden gestaakt. WERKLOOZENRELLETJES TE TEMES- VAR. Boekarest, 3 Jon. In Tcmesvar tracht ten wcrkloozcn voor het stadhuis to bctoo- gen, waarbij zij de politie aanvielen en tien manschappen verwondden. Na de op stootjes vluchtten de demonstranten in het volkshuis. De politie arresteerde 85 perso nen. Boekarest, 3 Jan. In Temesvar is spoedig na de botsing tusschcn politie en werkloozen, die het raadhuis trachtten te bezetten, dc rust hersteld. Politie en gen darmen hadden, daar ze van het plan der betoogers afwisten, alle toegangsstratcn lot het stadhuis afgesloten. De brandweer pro beerde de aanstormende werkloozen met waterstralen te verdrijven. Een botsing met de politic en gendarmen was echter niet te voorkomen. Van de tien gewonde agenten zijn er drie ernstig aan toe. Onder de 85 gearresteerden bevindt zich de com munistische leider Koloman Müller. TEL. 852. Gevestigd 1885. Belaogrijke schade aangericht W a s h i 11 g t o n, 3 Jan. In hei Kapitool tc Washington bj-ak brand uit in de ar- cbiefkamer van het Huis van Afgevaardig den. Om 19 uur werd de brandweer gealar meerd. Onmiddellijk begonnen de brand spuiten door de straten te schieten onder het gehuil der sirenes Washington, 4 Jan. (V. D.) Dc brand, die is uitgebroken in het archief van het kuis van afgevaardigden in den oudsten .'leugel van het Kapitool, Icon na anderhalf tur gcbluscht worden. Waardevolle docu menten, welke gedeeltelijk een eeuw oud zijn, zijn verbrand of ernstig beschadigd Een schilder, die in hot gebouw werkzaam was, werd gewond en werd bewusteloos ge vonden. Volgens andere berichten zijn belangrijks schilderijen verloren gegaan, doch konden alle documenten worden gered. Er moet voor 50.000 dollar schade zijn aangericht EEN JAZZ-PIANO. De uitvinder met een bom aanslag bedreigd.... Bocdapcsj, 3 Jan (V.D.) Franz Sze- kcres, een orgelfabrikant, heeft een instru ment samengesteld, dat er uitziet als een klavier cn dat door een enkelen pianist be speeld kan wordende gezamclijko jazz band-instrumenten worden dan weergege ven. Eenige dagen geleden gaf de uitvinder een demonstratie voor dc Muziekacademie. Kort daarna rapporlvkide hij de politie, dat hij eenige dreigbrieven ontvangen heeft, waarin bij gedreigd werd mot een bomaan slag, vöor het geval hij zijn instrument nog eens in het openbaar zou bespelen. Naar het schijnt zijn deze blieven afkomstig van jazz-bandspelers, die zich in hun broodwin ning bedreigd achten. TRAM TEGEN AUTOBUS. New-York, 1 Jan. In den staat Ohio heeft de Pennsylvania-expres bij een over weg een autobus overreden. Negen scliolie ren werden gedood; een groot aantal werd zwaar gewond. KIND MET TWEE HOOFDEN GEBOREN. Warschau. 3 Jan. (I-I.X) Tc Lodz is een levend kind met twee hoofden geboren. Aangezien zich in beide hoofden hersens bevinden, is een operatief ingrijpen onmo gelijk. De doctoren gelooven niet, dat men het kind in leven zal kunnen behouden. Rome, i JaD. (V.D) In verband niet de door de Parijsche politie ontdekte plannen tot aanslagen door anti-fascistische elemen ten, wier arbeidsveld zich ook tot Zwit serland uitstrekte, eischt de fascistische pers steeds dringender, dat krachtige maat regelen tegen de verstoorders van den vrede worden genomen. De bladen eischcn verantwoording door de betrokken landen. Zelfs wordt betoogd, dat het voorkomen van dergelijke elementen in Zwitserland onvereenigbaar is met het handhaven van den volkenbondszetel in Genève cn zij eischen, dat de Italiaansche gedelegeerden deze kwestie in den raad van den Volken bond ter sprake zullen brengen. DE EPIDEMIE IN HET VLUCHTELINGENKAMP. Thans 52 dooden; een stilstand ingetreden? Berlijn, 3 Jan. (H. N.) De epidemie ill het kamp van Hammerstein schijnt thans tot stilstand te zijn gekomen. Tot van avond zijn sedert het optreden van de ziekte in de Kerstdagen 52 kinderen over leden. Men hoopt van dQ nog zieke 40 kinderen het grootste gedeelte in het leven te kunnen behouden. Vanmorgen zijn de zieke kinderen ingeënt, waarop hij vele ceti verbetering in den toestand is opgetreden. Do ziektekiemen, waardoor de epidemie werd veroorzaakt, zijn ongetwijfeld uit Rusland meegebracht. Vandaag heeft de begrafenis der overleden kinderen op een bijzonder voor de vluchtelingen aangelegd kerkhof plaats gehad, waarbij zich aangrij pende tooneelen afspeelden. Dc toestand der kinderen, die in het kamp van Prcnzlau aan mazelen ziek zijn, is bevredi gend. VERDEELDHEID ONDER DE INDISCHE NATIONALISTEN. Lahore. 3 Jan. Onder de Indische na tionalisten is het tot nieuwe meeningsvei- schillen gekomen wegens de benoemingen voor het door het nationale congres inge stelde arbeidscommissie. Een deel der na tionalisten maakt er bezwaar tegen, dat Gandhi cn Xchru de leden van dc commis sie hébben aangewezen, zonder er de gede legeerden op het congres in le kennen. Zij eischen, dat ook de minderheden in de commissie vertegenwoordigd worden. Om dat men het niet eens kon worden, hebben 48 van de 200 bestuursleden de zitting ver laten. UITGEVERSFIRMA ONTVANGT DREIGBRIEVEN. Een fascistisch dreigement. Londen. 4 Jan. Dc uitgeversfirma Putnam Sons tc New-York en Londen hcefi blijkens dc bladen uit Parijsche fascisten kringen dreigbrioven ontvangen, waa in wordt aangekondigd, dat men cl.e kantoren der firma te New-York in dc lucht /.al laten springen, indien de firma het hock van Francesco Ni Ui uitgeeft. WEERBERICHT. Hoogste barometerstand: 7G3.3 te München. Laagste barometerstand: 737.6 te Kinn. Verwachting: Matige tot zwakke W. tot N.W. later weer krimpende wind, aanvankelijk licht tot half bewolkt, later wellicht weer toenemende bewolking, weinig of geen neerslag, iets kouder. -|Ai\JGESTRAAT 49-51. TEL. 190 DE AANSTAANDE VLOOT- CONFERENTIE. Amerikaansck-Italiaanscbe be sprekingen. Home; 3 Jan. Grandi, de minister van buitenlandsche zaken, heeft den Ameri- kaanscben gezant ontvangen, die hem een uitnoodiging van staatssecretaris Stimson overhandigde tot een voorafgaande bespre king in verband niet de Londenschn viool- conferentie. De bijeenkomst zal op 19 Ja nuari tc Londen plaats vinden. Japan tegen afschaffing der duikbootcn. Londen, 3 Jan. Het hoofd van de Ja- panschc afvaardiging ter vlootconforentie. Wakatsoeki, heeft in een interview gezegd, dat Japan voor vermindering van de ka pitale schepen is en toestemt in verlen ging van den levensduur. Hij herinnerde er aan. dat Japan niet voor afschaffing van onderzeebooten is, maar het zou goed zijn, als de afmetingen verminderd konden wor den. NIEUWE ONLUSTEN IN PALESTINA. Londen, I Jan. (H.N.) In Palestina dreigen in het Noorden des lands nieuwe onlusten tusschen Joden en Arabieren. Ara bische onruststokers hebben zich ver- eenigd met de aldaar wonende Arabieren, bij wie zich ook Arabieren uit het Fran sche mandaatgebied Syric hebben ge voegd. De Engels'che politie in het Noor den van het land is versterkt, terwijl ook vliegtuigen naar het bedreigde gebied zijn gezonden om bij den verkenningsdienst mede tc werken. DOOR A. A. L. GRAUMANS Ulvenhout, 2 Januari 1930. Memer, Me kunnen weer veuruit, .iraico; i kelen «lerke hangt er weer mee 'n dik bükskc. Driehonderd-vijf-en-zestig leege blaaikes hangen tc wachten om weer volgepotlooid te worren mee de gebeurtenissen die m-en- allemaal van 't jaar weer beleven zullen; zullen deurmaken. Driehonderd-v ijf-cn-zes- tig vraagteekenskes staan ons in d'oogcn te schijnen En is 't nouw maar gerajon, zeg ik op mijn beurt, ze zoo ferm meugelijk aan te kijken. Ze van dag tot dag vol te kalken mee 'nen vasten poot. Veral de zonnedagen, •Te schoone dagen van vvèrmte, groei cn veugeltjeszang; van fiest, van blijheid en 5 an „Gouwen-Köei"-plezierkes d'r mee fijne krul-letterkes op te schrijven. Dan hemme, op 't end van 't jaar, weer vanzelvers 'nen vollen boek van lach en leut die geveur oew lol nog 'sómblojert Want, niewaar, dikkels zijn de herinderin gen net zoo plezaant as de genieting? zel- v ers. Ze werken zooveul as 'nen n a smaak van iets lekkers! As mee 'n «appigzuute smolten is tot zuutemelkscliên pap mee suiker. En waarvan ge nog na-smult vers Ze werken zooveul as'ncn nasmaak as ge ze koud en zacht, al in oewen buik vuult stroomen lijk 'nen beker van d'n küstelijksten wijn! Kek, da's meestentijên nog 't aiderlekkerste. Da goed te weten, amico. 'i is van veul heel veul helaanlc. Jk hen maar 'nen boer. ollee da weet ik. Da weet ik sallemaan- dors goed! Zelfs perbeerde-n-er lest n vvef- ke mijn le „beleedigen mee me da te ver tellen. Die docht as da k da nog nic wist. Zo n stomnvenkske, ee'? Net of da k 'nen blomkool de juu in zouw jagen deur 'm te vertellen as dat ie ginncn piesang is! En of dus nen blomkool op z'ncn tijd nie zeker zoo lokker is as Hen piesang? Maar, ollee, bij zo n stom frummeske, da-d-ok nog m'n waar afkeurt, blijf ik nie laank stilstaan; waant dan geef k ze maar de kaans da ze d'r eigen gat 't haardste braanclt. Ge mot kinders nie mee lucifèèrs, laten speulen. waant dan zetten ze t licele huis in d'n lichtelaaie; vva gij? Maar vva 'k dan zeggen wouw, da's ditte; al bèri ik clan maar 'nen boer, dan is 't toch wel goc-d om ditte van me aan te ne men: as 't op is, dan pas witte dikkels hoe lekker 't is gewiest! Da's mee alles zoo; nie olleen mee de frèterij, neeë, mee alles cn nog 's alles. Geleuf me, 'n goeie segaar mot te 1 e e r e n rooken! Van d'eerste doe-d- oew broek staampvol en draaijt oew hart om. Ok 'nen pot schuimend pils ga-d-op 't lost pas smaken of 'r 'n engeltje 'n klein kemissieke op oew tong doet; om 't maar s heel netje*» te zeggen. En zoo is 't altij en mee alles. As 'i rcngelt, as 't hemel water moe volle bakken uit dc wolken komt gutsen, as 't licht nie deur d'n dik ken 6nioor (henen kan komen zooda-ge 1a- gen-laank in 'nen Iricstcn schemer leeft lijk visschcn in 't donkere, water; as 't er buiten allemaal uitziet of heel de natuur te janken staat; as tranen druppen van blad en tak, van daken en goten; as t ker- ketorentje tc glimmeren staat van 't nat teugen dc zware lochtcn waarvan clc wol ken as watten-dekens neerhangen vcur d'n hoi'izonj; ollee, dan is 't of 't zonncke nooit en nooit meer echUnen zal. Of 't nooit, nooit meer daar ginder aan d'n gezichtsender uit z'n beddeke van rose en pèèrsc dokentjes m gloeiende kleuren zal oprijzen om stuk veur stuk z'n stralen as gouwen pieken over clc vvèreld uit te steken en de blommekes en de graskes cn al 't gewas mee zo'n gouwen piekske aan tc raken en uit d'ren slaap te wekken. Of 't nie en nooit meer dc veugcls wenken zal die T dan zingende naar toe vliegen. Ja, zoo is 't dan, amico; zoo is 'L nou vvMaar óf 't zonncke as 'n kpnin- ginnekc van dc groote vvèreld weer hcer- schen zalEn óf 't z'n groote gouwen lichtkroon weer aan zal steken en 'l liebt teugen dc wereld aan laten klateren! En óf! En daarom nouw me-n-aau 't begin van 't jaar staan, mee al die leege kalcnder- blaaikos veur onzen kokkert, nouw de fiestdagen weer om zijn en me mee "n ka- terig gevuul in d'n nuchtere», leeglijken- den mergen van 't nuvve jaar kijken teu gen al die leege blaaikes aan, nouw motten me denken aan 't zonneke da komen gaat om ons levenspaaiko van 't jaar weer in t fiestelijk licht te zetten mee de zingende veugeltjes boven oewen kop. Veur mijn is da-d-almenakske as 'nen zak mee driehonderd-vijf-cn-zestig appelen, bellefleuren, die mee 'n klürke as van 'n gezonde boerenmeid teugen me leggen te lachen. En df ik er m'nen aanderhaalven taand in zal zetten, jonk Al moes ik 'ra d'raan verspeulen, maar 'k zal er inhappen, dad--et sap laanks m'nen kin druppelt, 'k Zal er in bijten, da-g-et klokhuis beurt knappen. En netuurlijk, 'k weet heel goed asda 'k nouw cn clan wel 's 'nen verdoken wurm d'n kop afbijten zal: dat er belleflurkes leggen te lachen mee 'nen vvürmsteek in d'r binnenste. Tuurelijk weet ik da! Maar denkte soms. amico, da 'k von plan ben om 'heel dieën zak appelen daar op aan tc kijken? Da k zoo mesjokke ben? Ollee. zelfs al zit er dan wel 's zo'nen sloeber van 'nen wurm in, die in da bcllcflurkc al frètende 'n doolhofke hee gegraven cn mijn in 'n smurrie lot happen, dan nóg za'k er de rotten stukken uitbijten, d'n kaant van d n mesthoop uitspouwen en 't gezonde ap- p.clonv lecsch da za k tot sap malen cn óp- schraansen of 'r gin vuiltje aan de locht is. Maar genogt: ge wit dus hoe 'k over 't nuuwe jaar denk! 'k Heb me veurgenomen 't van veur tot achter, mee kop-cn-kont. te verstouwen om nooit genogt te krijgen. En da's gin kwaad! Onzelicveneer zet zo n bennckc vruchten ok nic neer om ons tc vcrslagrijncn. Ollee, da kan 'k zoo wel aan d'n teut van m'nen klomp vuulen! Of zoude gij 'l sums zoo lollig vinden, amico, as g'oew eigen veur oew kinders uitsloofde cn ze zouwen al 't goeie da ge ze bereidde, nie aannemen ofop z'n hogst mee 'n uitgestreken, sja gerijnig smoelwerk'? Ik geleuf, ge zouw er veul meer plezier van beieven as ze 't alle maal aanpakten mee gulzige oogen cn la chende gezichten cn 't allemaal in cl'rei: kanus stopten dat d'r wangen er van bo' stonden dat d' neus er tusschen verdook' Da's ok de reden da'k zooveel plezier be leef aan m'nen kleinen Dró, m'n kleinzeun tje. Al vva ge'm gift, wa ge 'in zien lot. vva ge'm lot doen, daar beleefde plezier van En daarom alleen, daarom amico, da k zoo veul van dieen kleinen bolle houw! Ze zijn nouw weer vertrokken. t Huis is weer leeg. D'n hof uitgestorven. D'n echo van z'n gebrul en z n gedavci die klinkt nie meer teugen de bouwsels aan op d'n erft. 't Is of ie 'r heelcmaal leeg van is! Of de plaanken wanden van de schuren en de stallen, of d n achtergevel van ons huis, mee leege, vragende oogen, sjagrijnig le kijken staan ov er d'n verrcngelden erft die daar tnestigskes cn stillekcs te drijven leet in d'n modder. En as ge dan dn hui* binnengaat, dan is 't weer net zoo! En garle de stallen in, ok daar beurde dan niks aanders as 't gestaamp van do biestei» t gcklos tegen de slutsels aan; 't gercnkel van d'n bles z'nen ketting; 't geschuur vim». d'r snoeten teugen de hooikribbua. Maar 't zonneke van da lavvijd, 't lioose stemmeke van dieën kleinen Dró, t ge:ac'i as io weer 'n aandere schooicrsstreek hal uitgehaald mee de koeiensteertcn of 't g - klauter in dc banebalken, kek, da's weg! 't Geklinkcl van omvergeschupte emmerj; de uitvallen van Trui die nouw en dan d'r eigen 'n apenkeuleltje schrok cn dan d ii óp-klaterenden, zuiveren lacli die uit dieën brak z'n keeltje rollen komt of-t-er 'nen kanarievogel tegen de zon zingt, da's nouw allemaal weer weg. Keb mee 'm deur clc bosschen getrokken, wemmen over de slotjes gesprongen da ma mee 'nen doffen bonk leugen de éërde. aan botsten. Hij hee-t-cr geschaterd on geschetterd, dv- z'n stemmeke teugen de duuzenden boomet» aanketstc en ievcraans weer opdoken oi t diepe, geheimzinnige bosch vol mee kebn termannekes zat. Olloe, Iaat ik afscheien. Keb ze van den mergen naar dc Stasi o gebrocht mee de sjees en 'k zie nog da lol lige boske-n-uit 't spoorromke hangen te wuiven mee z'n vuile dweiltje van 'n zak* doekske, waar ie sjuust z'n-schoenen mee „gedaan' had. As Dró prooper wordt... Amico, ziezooo; m'nen eersten brief vi.ii t jaar dartig zit weer in mekarc. De zaak die lopt weer. jonk! Veul groeten van Trui en as altij c:n horke minder van oewen loet a voe Dié.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1