amersfoortsch dagblad
BALANS-OPRUIMING -m
1
MOLENAAR
Uv.
Koof*
FIRMA DIUM BURGER
DE EEMLANDEK
Groote
Winter-Oprui ming.
Tm
PRIJS DER ADVERTENTIEN ««ï-i^ui i os
Zaterdag 11 Januari 1930
28e Jaargang No. 164
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMES MODEZAAK
ANGST
BUITENLANDSCH OVERZICHT
ONZE MERKEN
GARAGE
HET SPOOK VAN DE
WERKLOOSHEID
Steunverleening door
de banken?
PAPEGAAIENZIEKTE
IN DUITSCHLAND
Afweermaatregelen
Fa. L. Luycx en Zn.
AMAN OELLAH MAG
NIET TERUGKEEREN
Algemeen bezwaar
der stammen
OU IE N MAA KT
MM K 5 EElf VouT
3^ Tf-ET UWFRKPüZe
VAli F FM /K/TO M o~B I E L
,1UP
Firma L. A. A. VAN HAMERSVELD
ADHUUrUCIJKPRI W P« 3 maanden voor Amerafoort £2.10, per maand f 0.75. per
ADUNNtMtNIormdo verzckeflng tegea OQgeIukkeo) f 0.i7Vr
Btooealaod franco per post per 3 maanden f $.-% Ahonderli)lte nommen f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
UITGAVE: VALKHOFF C°
elke regel meer f0.2i. Llefdadlgbelds-advertentlÉn voorde
helft v«b den prtjL Kleine Adverteotltn „KEITJES'' bij vooruitbetaling 1—5 regele
50 cent elke regel meer 10 cent, drieman] plaatsen I I.—Bewijsnummer erft» f 0,05
door
H. G. CANNEGIETER
Het is geen wonder, dat er in onzen tijd
zooveel «angstige menschen rondloope». Men
leest van de griezeligste dingen en men
leest cr over in een vorm, welke er na
drukkelijk aan herinnert, dat deze grieze
lige dingen werkelijkheid zijn. Het kranten
bericht heeft als sensatic-lectuur al wat er
aan volksfantasie in de sprookjes leefde in
de schaduw gesteld. De spookverhalen van
vroeger deden de haren der hoorders te
berge lijzen, maar dit huiveringwekkende
werd althans verzacht door dc gedachte.
dat cr geen .spoken bestaan. De booze feeen,
tooverkollen en gedrochtelijke dieren, waar
mee de ouderwetschc kindermeid de jeugd
slapelooze nachten bezorgde, waren het
voortbrengsel van verbeelding. Len In
dianenboek of een detective-roman schenkt
een pleizierige spanning, omdat (ic lezer
de genoeglijke werkelijkheid in zijn huis
kamer tc sterker beseft door dé tegen
stelling met hetgeen het vertelsel aan in
gebeelde verschrikkingen oplevert.
Maar het krantenbericht is dc weerslag
\an. dc werkelijkheid. Moord en doodslag,
diefstal en inbraak, brand en verkeerson
geval zijn verschrikkingen, die in onze on
middellijke omgeving dagelijks plaatsvin
den en die ons even goed als den eerste de
beste kunnen treffen. Stonden deze feiten
van den dag in een klein hoekje sober be
schreven, we zagen ze over hel hóófd, zoo-
nis we dc aanstootèlijkc dingen uit ut, huls
houding van gezin en gemeente over het
hoofd zien. Maar, terwijl de huisvrouw en
ile stadsreiniging dc wansmakelijke dingen
Kiesphhcidshalvc in verstolen hoekjes in
orde brengen, stalt de krant ze, om haar
publiek te behagen, zoo opvallend mogelijk
ten loon.
Want dit is het tegenstrijdige, dat het
publiek het angstwekkende begeert. Er is
en concurrentie Ontstaan In sensuUÖnecle
berichten. Men grijpt naar de krant, het
boek, de film, het tooneelstuk, die de af
schuwelijkste feiten het duidelijkst doen
spreken. Zooals men in den fruitwinkel
naar den gaafsten appel, bij den juvvcliei
naar de glanzendste parel, bij den kleerma
ker naar dc stevigste stof grijpt, grijpt men
bij zijn geestelijken inkoop naar liet vujJste,
gemeenste en weerzinwekkendste, waarmee
de mededingers op de markt des ge est es
elkaar overtroeven.
liet beangstigende moet düs vel een bi-
zondere bevrediging schenken, daar het den
natuurlijken afkeer tegen het leelijkc en
ongezonde tot zwijgen brengt. IIoc deze
voorkeur voor den angst to verklaren?
Waarom zoeken wij het lugubere, het mis
dadige, het ka'tastrofale? Waarom houdt
nnze verbeelding zich er het liefste mee
bezig?
Het leven van de moesten onzer is vlak,
kleurloos, eentonig. Suffende verrichten we
onzen gerogelden arbeid, dien we kunnen
droomen, dag-in dag-uil. Allengs siapen vvo
in en wc werken niet dat dé jaren vervlie
gen. Als wc een oogenblik ontwaken uit
ons gosoes, ontwaren wij met schrik, dat vvo
il oud zijn geworden. Straks zuilen vvo
«terven, zoo we innerlijk reeds niet allang
zijn gestorven.
Leven is bezig zijn, waakzaam zijn, ge
moedsbeweging gevoelen. Het leven is als
zoon stuk speelgoed, dat de kindereu vol
blazen met lucht. Is de lucht cr uit, dan
schrompelt dc pop of het beest tot een on
ooglijk vodje ineen. Zoo is het ook de vol
heid, de spanning, welke het kenmerk is
van het leven. En, wanneer gezonde lucht
ontbreekt, neemt men zijn toevlucht tot
Hechte lucht, om zijn popje tc vullen en do
spanning te brengen, welke het doet op
zwellen tot een prachtig stuk speelgoed.
Deze slechte lucht is: dc angst
Zoolang men' angst heeft, beleeft men
althans iels en voelt men. dat men leeft.
Maar bovendien maakt deze angst ons be
wust, dat ons gevaren dreigen, waartegen
tv ij op onze hoede hebben tc zijn. Een arge
loos kind .loopt met een verdorven individu
mee en wordt vermoord. Wij willen niet als
argeloozc kinderen het slachtoffer worden
van on« vertrouwen. Wij zullen oppassen.
De schichtigheid is het wapen van den
haas; de vrees doet d. -haren der kat tc
berge rijzen en blaast haar op tot een
monster, waarvoor de hond op de vlucht
sla.nl. Heel de natuur heeft de angst noo-
dig als voorbehoedmiddel tegen den vijand.
Inderdaad past ons behoedzaamheid en
liet is goed, dat de openbare organen ons
waarschuwen legen gevaar. Maar bij onze
voorzichtigheid mogen wij niet vergeten,
dat de angst als zoodanig ons geen af
doende bescherming verleent. Een angstig
mensch is niet gevrijwaard tegen gevaar;
zelfs kan zijn angst hem in bepaalde ge
tallen dupceren.
Tenslotte is de angst een denkbeeldig
wapen on zij, die hem onderhouden in de
verbeelding hierdoor veilig te zijn, bedrie
gen zich zelf. Wat de natuur als een mid
del bedoeld hooft, schrijven zij boven
natuurlijke tooverkracht toe. Zoo wordt de
A hg si hun lïöer.scher inplaats van hun
dienaar. Het wordt de afgod, waaraan zij
hun leven wijden. liet wordt de plaatsver
vanger van 't leven zelf.
En onze scnsatie-lectuur is de wierook,
welke een angstig menschengeslacht op
het onwelriekend altaar van haar afgod
ontsteekt.
(Nadruk verboden).
Het vraagstuk der sancties in
Den Haag. Macdonald's pas
sieve houding.
Dc positie der Duitsche afvaardiging op
de tweede Ilaagsche bijeenkomst is veel
moeilijker dan die op de Londensche con
ferentie, waar het plan-Dawes punt van
discussie vormde. Toentertijd werkten niet
alleen dc Amerikanen actief mee aan een
formulecring van het betalingsplan, die
voor Duitschland dragelijk was, maar wierp
ook de Engclsche premier Macdonald, die
de conferentie persoonlijk leidde, al zijn
invloed op de weegschaal om .den Fran-
schcn ministerpresident Herriot ertoe tc
brengen de sanctiefoimple tc laten varen
en het gchcelc vraagstuk der schadelooB-
stellmg haar politieke karakter te ontne
men.
Op het oogenblik heeft de Duitsche de
legatie echter voor de zelfde doeleinden
strijd te voeren met een Fransche minis-
terpi csidcnt, die zich nog niet heelemaal
heeft weten tc bevrijden van de mentali
teit, welke in het verdrag van Versailles
tot uiting komt. Dc Amerikanen, bij wie
op de Parijsche conferentie van deskundi
gen practisch dc leiding der onderhande
lingen berustte, hebben sindsdien geen kans
meer gehad in te grijpen, al kan niet ge
loochend worden, dat zij door de ondub
belzinnige terzijdestelling van het sanctie-
denkbeeld in dc afzonderlijke overeen
komst, die Washington en Berlijn hebben
gesloten, Duitschland moreelen steun heb
ben bezorgd.
Bovenal echter valt er, vergeleken bij den
tijd, toen de Davvesconferentic werd ge'1 i-
den, een aanmerkelijke wijziging vast te
stellen, wat het standpunt betreft, dat de
Engelschc nfvaai diging inneemt. Macdo
nald, indertijd de eigenlijke leidende geest
bij dc onderhandelingen, is noch op clc
eerste, noch op de tweede Ilaagsche confc-
rentio verschenen en de slotbijeenkomst in
onzo residentie wordt niet eens door don
Engelschen minister van buitenlandscho za
ken, Henderson, bezocht, die, wat dc be-
oordocling der Curopeesche vraagstukken
betreft, nog het meest dc denkbeelden van
Macdonald huldigt. Uit deze afzijdigheid
kan reeds worden afgeleid, dat dc Engcl
sche regeering in politiek opzicht op de
tegenwoordige conferentie niet wil ingrij
pen en dat zij den Franschen dc vrije
hand laat. Op dc eerste conferentie was
Snovvdcn veel actiever, maar hier kwam
het er voor Engeland ook op aan zien bij
dc te treffen regeling zoove°l mogelijk ba
ten te verzekeren. Zelfs werd, broederlijk
met Frankrijk, ernaar gestreefd de financi-
celc bepalingen van t plan Young zoo tc
wijzigen, dat Duitschland het kind van dc
rekening werd.
De toestand is dus nu zoo, dat de En
gelschen, die op de Daw Os-conferentie hun
best deden het Fransche nationalisme in
toom te houden, ditzelfde nationalisme in
politik opzicht middellijk en in financieel
opzicht rechtstreeks steunen. Hoe is deze
koersverandering in dc Engelschc politiek
tc verklaren?
Wij vonden deze vraag beantwoord in
een notitie van den Bcrlijnsche correspon
dent der Kölnische Zeitung, die erop wijst,
dat de ontwapeningsconferentie te LonGen,
die voor dc deur staat, dc vrijheid van be
weging der Engelsche regeering beperkt.
Op deze conferentie zal dc houding van
Frankrijk, zooals liet onlangs openbaar ge
maakte Parijsche memorandum bewijst,
ernstige moeilijkheden berokkenen en daar
om voelt men er te Londen niet in het
minst voor om deze moeilijkheden nog tc
vergroolen door een oplossing te bevorde
ren van 't vraagstuk der schadevergoeding,
die de Franschen niet aanstaat Macdonald
weet, dat voor den wereldvrede in het al
gemeen cn voor de positie der arbeidersre-
gecring in 't bizonder écn succes der a s.
Londensche conferentie van beslissende bc-
teekenis is Hij wil het succes niet in de
waagschaal stellen door de Franschen bij
hun duel met de Duitschers tegen te hou
den. Zoodoende vecht Duitschland op het
oogenblik, zooals dc correspondent het uit
drukt, werkelijk met den rug tegen den
muur.
DE MONT PELE WERKT WEER.
Parijs, 9 Jam Gemeld wordt, dat er
weer herhaaldelijk uitbarstingen plaats heb
ben van den Mont Pelé. den vulkaan op
het eiland Martinique.
STATIONSPLEIN - TEL. 1210
*1
Men verwacht opzienbarende
mededeelingen van mi
nister Thomas
Londen, 9 -Jan. J. H. Thomas,
minister van arbeid, zal morgen te Man
chester een redo houden, waarin, hij. naar
verwacht wordt, belangrijke verklaringen
zal afleggen tón aanzien van de vraag
stukken, die hij tracht op te Jossen. Eenigc
bladen voorspellen, dat enkele voorstellen,
waaromtrent in 6treng besloten kring is
beraadslaagd, door Thomas bekend zullen
worden gemaakt en dat de betreffende voor
stellen iets geheel nieuws voor Engeland
inhouden. In feite. zal. naar verluidt,
Thomas de mogelijkheid beoogen 6teun te
verkrijgen van bankiers voor het herstel
der noodlijdende industrieën, met name de
kolen-, staal- cn textielnijverheid.
De Daily News spreekt van de waar
schijnlijkheid van het vormen van een
industriecl-financieele organisatie, gesteund
door zoo krachtig mogelijke fondsen en
zegt, dat men gelooft, dat Thomas van plan
is een verklaring voor te lezen van Montagu
Norman, gouverneur van de Bank of
England.
Dc Daily Herald meldt nog, dat een
aantal groote banken zullen samenwerken
om credieten op groote schaal te ver
schaffen voor goedgekeurde ondernemin
gen, niet alleen om deze nieuw leven in tc
blazen, maar ook om de machines en dc
arbeidsmethoden te moderniseeren.
ZUIVERINGSACTIE BIJ DE
COMMUNISTEN.
Moskou, 10 Jan. (V.D.) Naar verluidt,
heeft het orgaan van de communistische In
ternationale bevolen do communistische
partij in Duitschland aan een zuivering te
onderwerpen. Op 10 Februari moeten alle
elementen uit de partij verwijderd zijn. die
Diet in overeenstemming zijn met de ideo
logie van de partij en die desondanks de
partij zijn binnengedrongen De bedoeling
der nieuwe zuivering is het verwijderen van
allen, dfe de rechtscbe of linksche opposi
tie aanhangen. De zuivering zal onder lei
ding staan van het lid der Duitsche actie
van de communistische internationale. De
uit de partij uitgesloten Karl Piadek is weer
in de partij opgenomen.
13 e r 1 ij n, 9 Jan. De rijksminister van
bhmenlandsche zaken heeft, gelijk wij reeds
berichtten, de regeeringen der landen aan
geraden lijdelijk den invoer van papegaaien
te verbieden.
Er is een officieele mededeeling versche
nen, waarin verklaard wordt, dat het aan
tal ziektegevallen niet groot is. Te Berlijn
zijn 20 gevallen vastgesteld, te Hamburg 13,
te Altona De besmetting ie veroorzaakt
door uit Zuid-Amcrika ingevoerde dieren.
In Augustus 1929 heeft in Argentinië een
hovigo epidemie va» papegaaienziekte ge-
heerscht. Het invoerverbod moet weer wor
den opgeheven, zoodra de papegaaienziekte
in Zuid-Amenka bedwongen is.
Aan handelaars cn bezitters van pape
gaaien wordt aangeraden goed op den ge
zondheidstoestand der dieren te letten en
wanneer men vermoedens heeft, dadelijk
een veearts tc roepen, of het dier te dooden.
De kenteekenen van de feiekto bij de pa
pegaaien zijn: verminderde eetlust, mat
heid, zucht om tc slapen en het opzetten
van de veeren.
Bij de aankomst van een stoomschip uit
Zuid-Amerika te Hamburg hebben volgens
het Acht Uhr Abendblatt verschillende
personen, voor wie reizigers en matrozen
een papegaai hadden' meegebracht, deze
dieren op staandpn voet den nek omge
draaid. Andere papegaaien werden naar de
diergaarde gebracht, weder andere werden
voor een appel en een ei aan straathande
laars verkocht Dit een en ander houdt
natuurlijk verband met de vrees voor de
pape'gaaienziekte. Het Acht Uhr Abend
blatt dringt aan op verplichte quarantaine
voor papegaaien.
Ook Zweden wil den invoer der
vogels verbieden.
Stockholm, 9 Jan. De Zvvcedschc re-
gecring overweegt een invoerverbod voor
papegaaien om tc voorkomen, dat do pape
gaaienziekte ook lot Zweden doordringt.
WEERBERICHT.
Hoogste baromclerstand:
Y61.G te Zürich.
Laagste barometerstand:
712.S tc Thorsliavn.
Verwachting:
Stormachtige tot krachtige
Z. tot Z. W. wind, betrokken
tot zwaar bewolkt, met tijde
lijke opklaring, regenbuien,
iets kouder.
LANGESTRAAT 49-51. TEL. 190
Pesjavvar, 9 Jan. Nadir Sjah, de li
ning van Afganistan, hield een durbar, die
werd bijgewoond door vertegenwoordigers
der verschillende stammen. De koning deel
de het gezelschap mede, dat vertegenvvoor-
dïgers van Duitschland, Rusland cn Fran
krijk reeds te Kaboel waren aangekomen
De koning verklaarde verder, dat stappen
waren gedaan om te verkrijgen, dat cx-ko-
liing Aman Oellnh naar Afganistan terug
keert, maar de sla m vertegenwoordigers
protesteerden onmiddellijk ten hevigste.
Ten slotte kwam de durbar met algemeen^
stommen overeen, dat onder geen omstan
digheden Aman Oellali zal worden toege
staan, naar Afganistan terug te keeren.
k
FORD-DEALER VOOR AMERSFOORT OMSTREKEN
TEL. 42 AMERSFOORT
