DE EEMLANDEü
Groote
Winter-Oprui ming.
MUNNc lorniJo wrck Coe( graUt verzekerlng tegeB ongciuWkco, f o.i7>/»
Donoerdag 23 Januari 1930
28e Jaargang No. 174
BUITENLANDSCH OVERZICHT
ONTMOETING DER
DELEGATIES
WIL BOLIVIA DEN
OORLOG?
De mobilisatie
geloochend
CANEA GETEISTERD
Door brand voor een
deel verwoest
EEN
VOORTREFFELIJKE
ORGANISATIE
FRANKRIJKS WENSCHEN
Fa. L. Luycx en Zn.
DE ACTIE VAN DE
GEORG1ERS
Maandag zal hij
nader getuigen
amersfoortsch dagblad
IDnUUCMU'MT^PQI I? per 3 maandeo voor Amerifoort f 2.10, per maud f 0.75, per
Biooealeod franco per post per 3 maande» f S.-% Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING *7910
TELEFOON INTERC 515
UITGAVE: VALKHOFF C?
PRIJS DER ADVERTEwTIEN l~* re9dl f 1,05 ,Dt*9rtP vao eeo bewijsnummc®
1 elke regel meer f 0.25. Liefdadlgheids-advertentlën voor de
helft vu den prt}i Kleine Adverteotlto „KEITJES" bij vooruitbetaling 1-5 regel»
50 ceat, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1'.Bewijsnummer extra f 0.05
De opening der Londensche
vlootconlerentie. Opti
misme en pessimisme.
Omtrent de Londscue conferentie, die gis
teren geopend is, kan nog niet veel bizon-
ders worden gemeld. Dc gedelegtrerden heb
ben wel schoone woorden gesproken en
den nadruk gelegd op den goeden wil, die
hen allen beheerachte, maar hun redevoe
ringen bevatten over liet algemeen weinig
substantieels: zij hielden, af en toe, een
zinspeling of een aanduiding in, maar con
crete voorstellen en toezeggingen werden
niet gedaan. Wij moeten dan ook wachten
tot Donderdag, omdat feitelijk pas van de
zen dag af bepaalde vraagstukken nader
zullen worden bekeken, gewikt en gewogen.
Hoe onzeker de kansen der conferentie
zijn, kan blijken uit hot feit, dat in som
mige kringen de mislukking reeds bij voor
baat vast staat, omdat men daar de op
vatting huldigt, dat de verschillende sta
ten met hun zeer uitccnloopende belan
gen, niet bereid zijn stuk voor stuk zich
voldoende opofferingen te getroosten, dïo
alleen een vergelijk naderbij kunnen
brengen.
De gematigden zijn van gevoelen, hopen
tenminste, dat ccnige successen zullen wor
den bereikt en wel van dezen omvang, dat
althans voor eenigen tijd de bewapenings
wedloop zal worden stopgezet. Zij beschou
wen de tegenwoordige conferentie dan ook
niet als oen einde, maar het begin van een
reeks bijeenkomsten, waarop geleidelijk
de maritieme bewapening tot zoodanige
verhoudingen zal worden terug gebracht,
dat zij noch langer ernstige oorlogsbedrei
ging in zich sluit, noch langer als een eco
nomische last op de volkeren weegt.
Fn tenslotte zijn er een handjevol opti
misten, die rneenen, dat van Tonden de
victorie begint en van nu af dc voortdu
rende vrede een voldongen feit zal zijn.
Of cr voor dezen blijmoedigen kijk op de
zaken aanleiding is. is minstens twijfel
achtig, maar veel zal reeds gewonnen zijn.'
wanneer de mislukking, waarop de Ge-
neefsche conferentie van 1927 uitliep, te
niet kan worden gedaan door vorderingen
op ontvvapeningsgebied, die althans niet
al te onbeteekenend zijn.
Misschien herinnert men zich. dat de
kwestie der kleine kruisers in 1927 de klip
vormde, waarop de conferentie strandde.
Ditmaal zal men dit vraagstuk niet uit
den 'weg mogen gaan en eveneens de be
perking der slagschepen, die der duikboo-
tcn, die van dc pariteit der vloten, enz.
aan de orde moeten 6tellen. Er zijn vijf
partijen, er zijn veel netelige onderwerpen:
dit verklaart de grootc conflictenkans Bo
vendien hangt de vlootontw opening, die
men thans ter hand wil nemen, nauw sa
men met het algemeene vraagstuk van vei
ligheid en vrede, welke laatste op hun
beurt weer afhangen van de sterkte der
bewapening to land en ter lucht
Men moet zich dan ook op een tragen
gang van zaken voorbereiden en op het
lang uitblijven eener fundamenteele een
heid van standpunt.
Evenmin als men \an den Volkenbond
mag verwachten, dat hij terstond orde en
vrede in de wereld op sublieme en onwrik
bare wijze bevestigt, mag men van dc
vlootconferentie vergen, dat zij alle vraag
stukken op een onberispelijke wijze oplost.
Veel gewonnen zou er reeds zijn, wanneer
zoodanige sue vscn werden behaald, dat
het ontwapeningswerk. dat van den Vol
kenbond uitgaat, er door wordt aange
moedigd. Door het pact \an Kellogg en
door tal van andere internationale schik
kingen is de vrcdesmentaliteit wel krach
tiger geworden en zijn de vre deskan sen
inderdaad grootcr geworden, maar alge-
heele ontwapening zal men nog niet aan
durven. omdat, ondanks het toenemend
toenaderingsstrevcn der volkeren, het wan
trouwen niettemin nog veel krachtige** is
Laat ons daarom hopen, dat dc mogendhe
den, die |p Londen thans mee over het. we'
en wee der wereld beschikken, de vo ke
ren niet steenen voor brood zullen geven,
doch minstens een accoord zullen treffen
met betrekking tot den feilelijken mini
mum-aanbouw. Reeds dan wordt het ge
voel van veiligheid versterkt en in dien
De meeningsverschillen tusschen
.Frankrijk en Italië getracht
te verminderen
De particuliere besprekingen
duren voort
I. o n d e n, 2 2 J a n. (II. N.) De particuliere
besprekingen tusschen de vertegenwoordi
gers der verschillende delegaties zijn van-
Jaag voortgezet. Volgens een communiqué
van het departement van buitenlandsche za
ken vond vanmorgen een bespreking plaats
tusschen de Fransche en dc Cngelsche ge
delegeerden, waaraan ook de vertegenwoor
diger van Canada deelnum. Bij dit onder-
boud werd vastgesteld, dat sommige punten
in het Fransche memorandum nog een na
dere toelichting behoeven. Deze punten zul
len bij de volgende bespreking op Vrijdag
nader behandeld worden. Terstond daarop
had Macdonald een bespreking met Stim
son, terwijl in den namiddag een onderhoud
lussth'en Macdonald cn Grandi plaats vond
Vanavond zal Macdonald nog oen onder
houd met Wakatsoeki, den leider der Jo-
I.nnsche delegatie hebben. De deskundigen
hielden vanmiddag in het St. Jamespaleis
een zitting met gesloten deuren. Volgens de
fficieele mcdcdeeling waren ook deze be
sprekingen slechts alleen een algemeene
v isseling van gedachten Donderdag vindt
up plenaire vergadering plaats, zoodat de
particuliere besprekingen Vrijdag zullen
worden hervat, opdat iedere delegatie gele
genheid zal hebben zich nauwkeurig op de
hoogte te stellen van liet standpunt der an-
Jere delegaties. Tardieu verklaarde in do
aerscon'erentie ann dc Fransche journalis
ten, dat vanmorgen het Fransche memo
randum van 20 December en het Engelsche
antwoord daarop u'esip roken zijn. Omtrent
de plenaire verga tering van Donderdag
wordt gemeicï, dat iedere delegatie daarin
haar standpunt in a'lgemcenen vorm tot
vitdrukking zal brengen, zonder ccnige cij
fers te noemen of meer nauwkeurig om-
schre\en voorstellen te doen.
De besprekingen van de hoofdgedelegeer-
dtn ter voorbereiding van de plenaire ver
gadering van Donderdag duurden den gc-
heelen dag voort. De Fransche delegatie had
vanmiddag nog ien onderhoud met de Ju-
pansche delegatie- Stimson begaf zich na
zijn onderhoud met Macdonald terstond
naar dc Japansche delegatie. Vanavond be
zocht Stimson ook den Italiaanschen gede
legeerde Grandi. De Amerikaansche delega
tie verklaarde zich voldaan over de bereikte
vorderingen. Volgens de Evening Standard
brachten zoowel Grandi als Tardieu een be
zoek aan Macdonald, wat klaarblijkelijk in
verband staat met do vvenschen van Macdo
nald en zijn collega's, om de meeningsver
schillen tusschen Italië en Frankrijk nog
vóór de plenaire vergadering zooveel moge
lijk te doen verminderen. Tardieu vertrekt
Zaterdag naar Parijs, doch keert Maandag
naar Londen terug. De City geeft Donder
dag in Guild Hall een banket ter eere van
de gedelegeerden, waartoe 750 gasten uitge-
noodigd zijn. Naar verluidt zullon Macdo
nald en Tardieu daarbij redevoeringen hou
den.
Sovjet-kruisers ter sprake.
Gemeld wordt, dat bij de ondcrhandclin
gen tijdens do komende dagen ook nog de
beide sovjet-pantserkruisers „Profintern" en
„Pariskaja Kommuna" ter sprake zullen ko
men, aangezien, zooals bekend is, de sovjet-
regeering het gedeelte van het Verdrag van
Lausanne, betrekking hebbend op de slui
ting der Dardanellén, niet erkent en zonder
tc vragen deze beide schepen, oud doch niet
temin nog sterk, naar believen door ge
noemde zeeëngto van de Zwarte- naar de
Middcllandsche Zee zendt.
tusschentijd kan met errnst en voortva
rendheid de verdere afbraak van het nood
lottige bewapeningssysteem ter hand wor
den genomen.
BERGAMO IN DE MIST.
De menschon in de slad ver
dwaald.
tj o m e2 2 Jan. (V. D.) Sedert twee
dagen is de Lonibardijsche stad Bergamo in
een buitengewoon dichte mist gehuld, waar
door het verkeer ten zeerste wordt belem
merd Trams en auto's rijden den gehcelen,
dag, voor zoover, het rijden nog mogelijk
is, rnet onfsfoker lichten en schijnwerpers.
In de voorsteden zouden verschillende per
sonen zoodanig ziin verdwaald, dat zij hun
eigen woningen niet meer terug konden vin
den. Van de hoog-gelegen bovenstad uit krijgt
men den indruk, dat de beneden-stad in een
zee is veranderd. Slechts een paar torens en
ccnige zeer hooge boomgroepen steken bo
ven den nevel uit.
ROEMEENSC3-BULGAARSCH
GRENSINCIDENT.
Twee soldalen het slachtoffer.
Weèncn, 22 Jan. (II. N\) Volgens een
bericht uit Boekarest hebben in den afgeloo-
pen nacht Bulgaarsche komitadji s aan de
Roemeensch-Bulgaarsche grens te Pelica
een wachthuis aangevallen, waarin zich drie
soldaten met het gevolg, dat éón soldaat
gedood en twee andere ernstig gewond wer
den, \an wie er één tijdens het vervoer naar
het ziekenhuis is gestorven. De daders zijn
ontkomen.
VLIEGTUIG DOOR DE MIST VER
ONGELUKT.
Twee slachtoffers.
In Suffolk is een Engelsch legervliegtuig
gistermorgen bij dichten mist in de toppen
der hoornen op den heuvel gevlogen en
brandend naar beneden gestort. De twee
inzittenden, een luitenant-bestuurder en
een korporaal-mecanicien, zijn gedood.
DE SPAANSCHE WISSELKOERS.
Maatregelen ter saneoring.
P a r ij s2 2 Jan. (H. N.) De Spaansche
regeering heeft een verordening uitgevaar
digd, volgens welke alle Spaansche expor
teurs van de betalingen, welke zij in buiten
landsche geldswaarden ontvangen, binnen
8 dagen ten minste 80 pet. in Spaansche va
luta moeten omwisselen. Op deze wijze
hoopt men een verdere daling van den
Spaanschen wisselkoers te kunnen verhin
deren. Met betrekking tot het aftreden van
den minister van financiën verklaarde Pri
mo de Rivera, dat de minister reeds een
maand geleden het daartoe strekkende ver
zoek had ingediend. Wegens het verzet, dat
hij bij zijn verschillende maatregelen lot
handhaving van den wisselkoers ontmoette,
had hij gemeend zijn taak niet langer tc
kunnen vervullen. Primo de Rivera ver
klaarde, dat hij geen nieuw lid in de regee
ring had willen opnemen, aangezien dc dic
tatuur nog slechts enkele maanden van
kracht zal blijven.
Londen, 22 Jan. (H.N.) Volgens een be
richt uit Washington heeft de zaakgelastig
de van Paraguay aan het departement van
buitenlandsche zaken medegedeeld, dat hij
voor een onmiddellijk uitbreken van een
conflict tusschen Bolivia cn Paraguay
vreest, omdat de opperbevelhebber van Bo
livia een algcmccnen aanval op de grens
van Paraguay heeft bevolen. Zooals bekend,
had reeds dezer dagen een botsing tusschen
strijdkrachten van beide landen plaats.
N' e w-V o i k, 22 Jan. (V.D.) Uit La Paz
wordt gemeld, dat dc president van de re
publiek Bolivia aan de buitenlandsche pers
officieel heeft medegedeeld, dat do geruch
ten omtrent een algemeene mobilisatie der
Boliviaanscho troepen in het Zuidelijk Gvin
Chaco-gebied beslist onjuist zijn.
C a n e a, 21 Jftn. Ke^Arand heeft een ge
deelte der stad Canea verwoest. De schade
wordt op verscheidene tientallen millioencn
geschat.
De vervalschers der bankbiljetten
moeten zeker van het slagen
zijn gezceest
De uitgifte in 1928 reeds
bekend
B c r 1 ij n, 2 2 Jan. (II. N.) Met betrekking
tot de vervalschte Amerikaansche bankbil
jetten wordt medegedeeld, dat het de be
trokken afdceling van de recherche nog
niet is gelukt nadere bijzonderheden vast te
stellen over do vervalschers en hun werk
plaats. Uit hetgeen op het oogenblik bekend
is, kan inen afleiden, dat men met een
voortreffelijk uitgeruste organisatie heeft te
doen. De vervalschers zelf moeten van het
slagen van hun werk ten volle overtuigd
zijn geweest, daar zij in tegenstelling met
hetgeen anders altijd geschiedt, het waag
den de biljetten hij banken in te leveren.
Het Amerikaansche departement van de
schatkist heeft medegedeeld, dat reeds in
1928 bekend was dat bankbiljetten van 100
dollar vervalscht waren, doch eerst na het
opduiken van de valsche biljetten van 50
kon men aannemen, dat de vervalschers en
zij, die de valsche biljetten in omloop brach
ten, hun voornaamste afzetgebied in
Duitschland zochten. Blijkbaar is eerst ver
leden jaar October met het in omloop bren
gen der vervalschte biljetten in Duitschland
begonnen. De vervalschers zullen thans in
zooverre in hun optreden worden belem
merd. daar intusschen bij do wet nfeuwe
typen van bankbiljetten zijn vastgesteld. De
34-jarige koopman Franz Fischer, die ge
zocht wordt wegens het in omloop brengen
van dc vervalschte biljetten, heoft zich in
October verdacht gemaakt door dc groote
uitgaven, die hij deed. Of de vervalschers
ook Amerikaansche bankbiljetten van hoo-
gere of lagere bedragen hebben vervaardigd,
is op het oogenblik nog niet vastgesteld.
Het houdt vast aan een pact voor
de Middellandsche zee
De pets V3D de conferentie
geweerd?
Londen, 22 Jan. (H.N.). Terstond na de
plechtige opening van de vlootconferentie
zijn de particuliere besprekingen tusschen
de hoofdgedelegeerden begonnen.Naar de bla
den melden, wenscht Frankrijk, dat het
Kclloggpact aangevuld zal worden met een
bepaling, waarbij de onderteekenaars van
het pact met inbegrip van de Voreenigde
Staten zich plechtig verbinden om, indien
een staat het pact mocht overtreden, niet
alleen met elkaar overleg te plegen, doch
ook den overtreder allen steun te weigeren.
Verder heeft Frankrijk de gedachte aan een
pact voor do Middellandsche Zee cn voor
het Kanaal lot verhooging van Frankrijks
veiligheid nog niet los' gelaten. Volgens de
Daily Express is besloten de pers niet toe
te laten tot dc zittingen van de conferentie,
wat vooral onder de Amerikaansche jour
nalisten veel verbazing heeft gewekt. Ove
rigens wordt de opening van de conferentie
door alle bladen, onverschillig van welke
richting, met de grootste sympathie bespro
ken.
Fransche opvattingen.
Parij'S, 22 Jan. (V.D.) De Fransche och
tendbladen geven kolommenlange verslagen
van de openingszitting der vlootconferentie,
doch de officieele openingsredevoeringen
worden verschillend beoordeeld Het Jour
nal meent, dat men verrast is door de vele
reserves en door de niet uitgesproken mee
ningsverschillen. De Petit Parisien is van
mecning, dat het jammer is, dat de rede
voeringen niet op een ander tijdstip zijn uit
gesproken, aangezien de draagwijdte van
hetgeen vooral door Macdonald cn door
Stimson gezegd is, los van dc hinderlijke
omgeving van gisteren, beter tot haar recht
zou zijn gekomen. In de Echo de Paris
schrijft Pertinax, dat de opcningspléchlig-
heid vooral van beteckenis was om dc ge
houden redevoeringen.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
771.7 te Memel.
Laagste barometerstand:
738.9 te Vestmanoer.
Verwachting:
Zwakke tot matige later
wellicht toenemende Z. tot Z.
O. wind, nevelig tot zwaar
bewolkt, weinig of geen re
gen, weinig verandering in
temperatuur.
VERVOLGING VAN FRANSCHE
INDUSTRIEELEN WEGENS BEDROG.
Parijs, 2 2 .Tan. (V. D.) De justitie te
Marseille heeft een vervolging ingesteld te
gen drie Fransche industricelen uit Ni mes,
wegens bedrog bij het uitvoeren van mili
taire leveranties. De betrokken drie fabri
kanten moesten 30.000 paar militaire schoe
nen leveren, doch de kwaliteit van deze
schoenon was zoodanig, dat de leverantie
werd geweigerd. Met behulp van valsche
handteekeningen wisten de beschuldigden
toen zelf de leveringsbriefjes in orde te ma
ken, welk bedrog echter ontdekt werd.
HEVIGE BRAND TE BORDEAUX.
Bordeaux, 21 Jan. Door een brand is
een schoenfabriek alhier in ee:i half uur
volkomen verwoest. De schade bedraagt een
rnillioen. Twee brandweerlieden zijn door
het instorten van een muur. gedood.
NOODLOTTIGE ONTPLOFFING TE
LYON.
Parijs, 21 Januari. Hedenmiddag heeft
te Lyon in een chemische fabriek een ont
ploffing plaats gehad, waarbij drie arbei
ders zijn omgekomen.
LABOUR-NEDERLAAG IN HET HOOGER-
HUIS.
In verband met de wet op de
werkloosheidsverzekering.
Bij de behandeling in het Hoogerhuis
van dc wet op de werkloosheidsverzekering
is een conservatief amendement, om den
duur van de wet voorloopig op niet langer
dan één jaar na haar invoering te bepalen,
met 107 tegen 18 stemmen aangenomen, on
danks de bestrijding van lord Parmoor. De
liberale lords stemden, voor zoover aanwe-
met de conservatieven mee. Aangemoe
digd door hun succes dienden dc conserva
tieven daarna nog een amendement in om
het artikel, dat betrekking heeft op „hen
die niet op eerlijke cn ernstige wijze werk.
zoeken", uit de wet te lichten. Ook dit
amendement werd met bijna dezelfde stem
verhoudingen aangenomen. Slechts twee li
berale pairs waren hier tegen.
EEN FRANSCH VERKEERSVLIEGTUIG
VERDWENEN.
Vier personen omgekomen?
P a r ij s, 2 1 Jan. (V. D Te Havre maakt
men zich ongerust over het lot van een
verkeersvliegtuig, dat met vier passagiers
aan boord Zondagmorgen van hel vliegveld
Bléyille bij Havre opsteeg voor Amiens. Het
liegtuig vertrok denzelfden middag weer
van Amiens, doch is niet te Havre aangeko
men. Van het vliegtuig ontbreekt tot nu toe
elk spoor.
SNEEUWSTORMEN IN AMERIKA.
Londen. 22 Jan. (H.N.) Volgens een be
richt uit New-York is het centrale Westen
der Ver. St. opnieuw door hevige sneeuw
stormen bezocht. De thermometer is belang
rijk gedaald. Het meteorologische bureau
kondigt voor Ncvv-York een hevigen sneeuw
val binnen 24 uur aan. Dinsdagavond heb
ben djevige sneeuwstormen, van het Rots
gebergte komende, gewoed in Oklahoma cn
Texas.
LAIMGESTRAAT 49-51. TEL. 190
Kapitein Ehrhardl licht in over
zijn betrekkingen met
Karoemidze
SPOORWEGONGELUK IN OLDENBURG.
Oldenburg, 21 Jan. (V.D.) Op het
spoorwegtrajetc Varel—Bodenkirchen is een
personentrein tengevolge van een dichten
nay el door een onveilig signaal gereden en
op een goederentrein gebotst. Er werden
13 personen gewond, o.w. twee ernstig. Het
opruimingswerk heeft eenige uren in be
slag genomen.
Men bericht d.d. 21 Jan. uit Berlijn aan
te N.R.C.:
Kapitein Ehrhardt heeft tot den voor
zitter van de rechtbank, waarvoor het tsjer-
wonetsproces dient, het schriftelijk verzoek
gericht hem niet als getuige te dagvaar
den, daar hij een dringende reis moet on
dernemen. Hij verklaart in zijn schrijven
nimmer met Karoemidze te hebben onder
handeld. Hij heeft zich alleen door Karoe
midze laten inlichten over diens politieke
plannen. Hij stelde daar belang in, daar
Karoemidze hem zelf had verteld, dat En
gelsche politici achter deze plannen zaten.
Deze plannen beoogdan de vernietiging van
Rusland cn druischtcn geheel tegen zijn
eigen opvattingen in. Karoemidze heeft
hem niet ingelicht over zijn plan tot het
vervaardigen van valsche tsjerwonetsen
Hij kan dus ook niet zijn sympathie met
deze plannen hebben betuigd. Waar is, dat
Karoemidze hem om 10.000 mark heeft ver
zocht; hij heeft den Georgiër zijn hulp niet
geweigerd uit gebrek aan geld, maar al
leen, omdat hij zich met diens politieke
plannen niet kon vercenigcn.
Karoemidze heeft overigens heden in dc
zitting van het proces nog verklaard, dat
zeer ernstigo politieke en economische
vraagstukken den grondslag van zijn op-<
treden hadden gevormd. Zijn geestverwan
ten cn hij zien in het bolsjewisme een
zeer groot gevaar voor de menschheid. Hij
wilde in de eerste plaats geestverwanten
om zich scharen, om daarna den strijd
tegen het bolsjewisme en het Russische
sovjet-stelsel te voeren.
Ais getuige werd heden nog een zekere
Schneider, drukker te München, gedag
vaard. Hij heeft de eerste valsche tsjer
wonetsen gedrukt. Schneider weigert op
alle hem gestelde vragen te antwoorden.
Na dit verhoor, dat natuurlijk niet op
leverde, besloot de rechtbank kapitein
Ehrhardt tegen Maandag a s. als getuige
Ie dagvaarden. Met het schrijven van
Ehrhardt wordt dus door de rechtbank
geen rekening gehouden.
TYPHUS-GERUCHTEN TE BERLIJN.
Het cijfer niet boven bet
gemiddelde.
Berlijn, 22 Jan. (H.N.) Naar aanle!
ding van verontrustende geruchten over
de mogelijkheid van een typhus-epidemTe
te Berlijn, deelt de geneeskundige dienst
van de stad mede, dat in het geheel 19
gevallen van typhus in Berlijn zijn
voorgekomen. De patiënten worden in de
ziekenhuizen verpleegd. Het cijfer is dus
in het geheel niet boven het gemiddelde,
daax jaarlijks ongeveer drie a vierhonderd
gevallen in Berlijn voorkomen. De geruch
ten, volgens welke er reeds ongeveer 100
patiënten zouden zijn, zijn dus 6terk over
dreven.
