Cognac Vieux x x%
per flesch f 3.75
Wijnhandel J. A. Schoterman Zn.
rat. EIGENMAN CONTRA Ir. ALBARDA
DEBATVERGADERING TE
AMSTERDAM
y Over liberale en socialist
tische beginselen
i'.
Ook .Trae'stra drager der
vlibtrale gedachte
Jf?* 'Amét«r4nm, 19 Fchr. Op uflnoodig
van de Club van Jonge Liberalen cn do
Sootaal-Dantooralieche Sludentenclub te
Ami(erdan) vond hedenavond In „Park-
xlcht" een drukbezochte debatvergsdcrlng
plaate tusschen prof. tnr J. Ëigenman en
lr. J. W. Albania over „Liberate en Socla-
lIMlacbe beginselen". Voorzitter was do
Kttlemana
.«■Trpf. Eigenman verklaarde liet een
'fecht ie achten hior de liberale beginaelen
te mogen verdedigen, apecln.il tegen Ir. Al
bania, die vorklnnrd heelt dat hel libera-
Heme dood ia Het liberalisme is de orken-
nlng van de onelndlgo mcnechalljko waarde
in de sfeer van ondogmatische Christelijke
vrijheid. Christendom en liberalisme gelden
ale twee tegenstellingen. Dit is in zooverre
luist, dat hel eerste een uiting is van gods
dienstig en geestelijk loven. lcrw(j| hot
laatste zich uit op bet gebied van don
Stasi. De worsteling om het liberalisme
noemde «pr. hot kenmerkende en
onze historie. BU den opstand tegen Spanje
brak het libereliBmo bunji. Indien spr.
beroep doet op Thorbacke, den laai
grooton liberalen stantsmnn, doet opr.
<lp Thorbecke als drager van het liberale
beginsel, zooals dat niet beter tot uiting kon
komen. Het woord liberaal Ie geen partij-
naam. Het geelt ook een karakloristiek van
•en richting in ons volk. van ons gehocle
volk, dst door deze gedachte wordt samen
gebonden. De geest en (lo wil van hot libe
ralisme Ie de geeBt en de wil van do Chris-
talUke gedachte, overgebracht naor het
openbare loven. Thorbecke bracht dit ka
rakter voortdurend en onvermoeid naor
voren. Het Christendom ts de grondslag
van onze maatschappij. Met Christendom
bedoelt epr. de beginselen van da ovange-
li»n. niet wal onder den naam Christelijk
wordt verricht. Omdat het liberalisme in
wezen Ie een Christelijke leer, staal het
tegenover hel socialisme en communisme,
toover dit Marxistisch het geestelijk loven
wegredeneert of terugbrengt tot een reflex
van het maatschappelijk leven. Liberalisme
op staalkundig gebied Is dus ook do prin
cipieels afstand van elke Inmenging, recht
streek» of zijdelings, door de overheid op
bet gebied van hel uinatachappolljk of gees
telijk leven. BIJ elke het goede willende
menscb ligt do tendenz op do loer. lo wil
len hervormen en liefst door middel van den
Staat. De liberale slaot at reeft niet, zooals
het «oclalisme, naar oen levensrichting,
meer waardeert do meest verschillende
levensrichtingen. Het liberalisme ts rich
tingloos. tilt is geen negatiel, maar een
alzijdig positief begrip, Do liberale staal
kent aan den godsdienst de hoogste waar
ds toe cn heofl daarom geen godsdienst-
loor. Na 1880 heofl hel liberalisme zich niet
raktertstiek voor hei liberalisme is. De
geen des tijde, die materialistisch wan,
heeft het mooie uit het liberalisme gelicht,
in dien lUd werd de groote liberale parill
de vertolker van den geest de« tljds en do
se geest was ongeestelijk. Toen kwam Kuy-
per en gat het alarmsein. De coalitie was
de gerechtvaardigde verdediging tegen een
liberaal nationalisme. Tot,kenend zijn Cop-
peyne'e woorden, dat de minderheden dan
maar onderdrukt moesten worden. Ken
mear liberale gedachte acht spr. ondenk
baar. Langzaam maar zeker bloeit da li
berale gedachte ln den laatsten tijd tvcer
op. Spr. ziet de toekomstige pnrlUgroepoe-
ringen gegroepeerd op do basta. hoe men
staat tegenover de persoonlijkheids- en de
vrljheidsgodachte. Aan den oenen kant ziet
kerkelijk of nJet-kerkciyk gegroepeerd, do
Calvinisten, do Vrljzlnnig-demorralen en
de revisionistische soclanl-democraten; nat»
dsn anderen kant de Roomsch-Katholieken.
de Ultromontancn, do Marxistische .Sociaal
democraten en de communisten en de her-
vormde clerlcalen. (applaus).
Reds Ir. Albirdo.
Ir. 'Albarda xnt het liberalisme mind,
tnoetsn schetsen sla een Ideologic dsn ale
een gedachte die verbonden is aan maat
schappelijke verhoudingen. -Spr. geeft toe.
derland deze ontwikkeling reeds veel eer
der plaate vond, doordal Nederland eerder
handelssteel wa» geworden. Spr. acht zleb
rekenschap verschuldigd, waarom bij san
het liberalisme levenskracht ontzegd. U«
staal en andere collectieve organen, diep-
den zich volgons het liberalisme van it>
menging In het economisch leven to on>
houden, In elk land wnnr het liberalism»
werd loegepssl, Is In de 10de eeuw gek»
men de schrilste tegenstelling tusschcn
arm en rijk, de diepste ellende en de ergst»
vertrapping van de hoogsle menaehelijk»
woorden. Dit wns niet de opzet, mear het
rnsultaat van hol liberalisme. Spr. cileerl
Thorbecke, waar deze reeds twijfelt of bel
liberalisme do tnaaiacliappelljko tcgonatcl
ling zou kunnen opheffon. Het waren niet
de liberalen die een omkeer brachten,
doch da arbeiders het was de Cbarllstcn-
beweging in Engeland, dit was dc nltnwe
economie. Het eerste kinderwetje in Neder
land kwam er pas na het zelfstandig op
treden der arbeiders, doch dit was '.-cn
overwinning op het liberale beginsel. Zou
men nu de hoop of de vrees mogen koeste
ren. dat het liberalisme een nieuwe toe-
komst tegemoet gast? Dit zou afstuiten op
verzet der georganiseerde arbeiders
klasse. Spr. wil niet ontkennen, dm hel
liboralisme groots verdlifnsten heeft geitud
voor hol induatrleele cn staalkundige la
ten. liet liberalisme heeft zijn laak ver
vuld en er Is geen nlauwe lank. Dc geeste
lijke vrijheid behoeft tegon ds sociaal-de
mocraten niet verdedigd Ie worden, wol
tegen hel bolsjewisme cn fascisme. Wat
llualnnd gebeurt op het gebied van
don Godsdienst Is, evenals alios wat er In
Rusland gebeurt verkrachting oti ontaar
ding van het Marxism». Het liberalisme zal
cellier hebben Ie verklaren hoo liet staat
legen de problemen van dezen tijd. Het
kenmerk van onzen lijd is het eolleelivis-
I arbeidsproces, maar ook In het
bezit. Tegenover do liberale gedadhle «laat
dlache gedachte, dat de zorg om
in moet zijn Remeenachapszorg.
De gemeetwehap moet In handen nemen dc
zorg voor de voorziening in de behoefte dor
menschhcid, mot de hulp der wetenschap,
"lit Is een achoone tank voor vigeren,
vant dit Is niet alleen de zorg voor liet da-
lelliksch brood, maar ook toot de eerste-
lljke vrijheid, als de mensch bevrijd Is
van do zorg voor hoi dngelijkseh brood.
(Applaus)
Replieken.
Na een korte pauze hadden bolde spre
kers ongeveer een kwartier voor repliek
Prof. Eigenman aoht zijn tank vrij ge
makkelijk gemankt, nu d» heer Albania
r do liberale beginselen had anngev.il-
dnn dc socialistische uileutigezet. De
ellende van 1SS0 ontstond luist door hut
liberalisme van do zich toenmaals llhe-
I noemende „uniepartij. Ook het optre-
van de coalitie is hel gevolg van oen
t van hut liberalisme In tegen»telling
Ir. Albarda acht spt. wal ei In Itu-'
gebeurt conaetiuent Marxistisch. Do l
dienst sterft een natuurlijken dood. zegt
Engels, de medewerker vut) Mar*. Dn staat
heelt zich niet te ntengen in do consciëntie
'nrilvldu. De opstand legen Spnn-
jo werd gedrnvon door den geest, niet rloor
den zucht naar hetero stoffelijke verhou
dingen. De liberale gedachte is non typisch
Nederlandsehe. lilt citaten van Schaper cn
Troelatra concludeerl spr. dal ook deze
tnnnnmi dragers waren van de liberale ge-
lr, Albarda hoeft tot zijn verbazing van
Prol, Kigenman gehoord, dm alle» wat spr.
nis dc gevolgen van bet liberalisme zng.
niet op rekening van liet liborullento ko
men. Prof. Klgenman gelooft (lus In een
Ideaal, dal nog nooit in vervulling ts ge
weest. Spr. bestrijdt de meening -lal .Ie
IneHtnnücn In llusland Marxistisch zeu len
zijn. Hot Marxisme steil de vestiging van
hot socialisme afhankelijk van toestanden,
die in Rusland nog niet bestonden. Hel so
cialisme in Rusland Ir een experiment, dal
mb-luki is. zoonis van to voi.-n vaststond
en zonale l.enlli bij de Invoering van de
X. K. 1'. ook later erkende. Spr. acht de
beschouwingen van Marx cn Engels over
den godsdienst onjuist. Spr. ontkent, dat
het Marxisme niets anders erkent dan ma-
dienst en geestelijk leven slechte reflexen
zijn. Slechts de verandering.-u ut het gees
telijk leven zijn afhankelijk van tnslerl-l
eele verhoudingen, wat iets anders Is. Het
socialisme heeft een geest van geluk
idealisme bi) een deel der menschhcid ge
wekt. door het woord van Marx. die de
geest zou hebben ontkend, (applaus).
N'n een woord van dank van den voorzit
ter werd do vergadering gesloten.
m de economische en
fc J. W. ALBARDA. staatkundige toe
standen op hel ein
de dor 18de en tn de 19de eeuw. Spr
•chelate de belemmerende bepalingen die
In deza periode de ontwikkeling van bet
economiae.be teven belemmerden. Daardoor
kwam In dien UJd als raactie de drnnv
naar vrijheid on de phyalocrstie, waaruit
xieh nlat minder den uit de Engelscbe
wtjobegeerte het liberalisme ontwikkeld*
De bourgeoisie was een groote eronomloeho
macht geworden, doch had ln den otaot.
waar het absolutisme heenschte. nlels t»
zeggen. Daardoor ontstond do drang naar
gelijkheid, naar een zeker soort demoern
tlo. Dit stemt In zooverre overeen met d»
gedachte yan prof. Eigenman, dat in Ns-
Dankbare prooi voor een gauwdief.
's G r a v c n h a g e. 20 Kcbr. Kén dezer da
gen kon men voor' het Alatageraam van
het slga-onmagnzyn „Klwnny" In de Java
straal c.-u bulletin.formulier zien hangen
met erop geprikt een ni-uvv bankbiljet van
èO gulden, dnt eerst onlange door de Neder-
landscho Bank Is uitgegeven. Degenen, dis
dit nog niet gezien bedden, bleven natuur
lijk voor de etalage «laan en de winkelt.t
maakte op deze wijze reclame.
Om half 9 savonds ging de winkelbel
en de winkelier ging naar den winkel om
te zien welke klant daar binnen stapte. F.r
was echter niemand, Bij het openen van de
winkeldeur om Ie zlsn of er kwajongens
In het spel waren, zag de winkelier een
politic-agent komen aanloopen. Deze zelde.
dat er in den winkel le<« gesloten moest
zijn. hetgezn hy gehoord had van een tram
bestuurder van HJn 7, die een persoon op
een verdachte manier den winkel had zion
verlaten. Denkende, dat een donele sigaret
ten gestolen was, vond hij hel niot do mosl-
te waard om daarvoor de tram stil te zet
ten. doch later waarschuwde hij een agent.
Het bleek, dal In de étalage verscheidene
kistjes algaren waren omgovallen en dat
Teven* werd «en bllkja
bak vermist. De dief'moei, dra bil het ba
biljet le zijn gckoMen. onder een zijraam
van de étalage doof zijn gedoken. Daarbij
heeft hU blijkbaar da kistjes sigaren om-
gjgoold. F.en en nitdér moet op ontstellend
vlugge wijze gebeuftl zUir. zegt de Haag-
sche Ct, want zoo gezegd, toen de win
kelier uit zijn kamer kwam. nadat de win
kelbel was overgegaan was er nirmand
moer to zien. Dat hij van liet omvallen
van de kistjes niets heelt gehoord, kan ver
klaard worden uil het feit, dat Juist een
tramwagon von lijn 7 voorbij ging. het
geen nogal gedreun"VrrodHn.ik'c. De tru-i
isatuurilar hoen den d
trant zien verdwijnen.
■Sb
WAAR LIEFDE AL NIET
TOE LEIDT
Een valsche over-
lijdens-akte
's-U r a v o n it u g e. 20 Kcbr. De liefde van
den meneclt wekt volstrekt niet alleen lol
verheven gedachten, dichterlijke alommln-
gen. romantische mijmeringen en wat die»
meer zij. 2e inspiroert ook lot minder mooie
dingen, lot onoirbare praktijken, hetgeen
ook weer Mljkt uit hel volgende, zoo
schrijft hel „Nieuwsblad gewijd aan dc be
ogen van De Hooksche Waard en Uscl-
„Dc heer L. van VI,. propagandist van
don Cbristelljkcn Lnndorbclder9bon<L »c-
'orle-pennlngtneester van de vcreenlgtng
larbelder» in do Hooksche Waard en lid
den gemeenteraad van Westmaas.
knoopte voor enkele maanden geleden rela-
nan met een Hnagsrhe dame, die hij
eheol onkundig van liet. dat titj gehuwd
ader van eenlge kinderen was. Ue dame
westlo vond den eilandbewoner wel een
puthiek ieinutid en omgekeerd mocht
laniate het llaagsche vrouwtje wel lij-
zoodat het nlat behoeft te verwonde-
dat de verstandhouding lusaehen hen
beiden er met den lijd niet slechter op word.
leel, de ivederxljdsche govoelens be
gonnen inniger en Inniger lo worden, liet
kwam ilatt ook lot oen verloving, doelt tot
de bekroning van een gelukkigen verln-
■(■•■IIIMaiiMaHBHU) aan huwelijk
moehi het niet komen, hoewel van VI, zijn
.geliefde'1 maermaten over trouwplannen
schijnt to hebben gesproken.
Kr deed zich tuOéChen belden leis voir,
vanrdoor de Huagsrhc argwaan begon Ie
naties omtrent hnur „verloofde" in ln win»
in. liet «Koet, dat bat rssultaat «ta Ml
.verzoek om inlichtingen" op het meisje
naakte, laat zich begrijpen. Van VI.. ter
.-erantwnording geroepen, vond bet blljk-
mar nog niet moot genoeg en trachtte zt|n
(polletje nog wat voort te zetten. HIJ ont-
Kende pertinent gehuwd to zijn; wol, zoo
zei hij, was ht) gehuwd geweeet. doch zijn
van hel laatste inoeet dienen een Inmiddels
loor hem zelf opgemaakte overlljdeneaete,
>p eau te Westmaas gebruikelijk formulier,
dut hij op de gomroiitracrretnrle, alwaar hij
Raadslid zich belrekkelllk vrij kon be
ten. i.nd weten te bemachtigen, gelijk de
dertcckeniiig van het „do
ver trouw
cumeilt" Mel I
overtuiging" wist van VI, h<
van zijn „verloofde" opttlcu'
echter niet meer voor langen tijd. Spoedig
werd haar wantrouwen andermaal gaande
gemaakt, mei hei gevolg, dal zij binnen
kele dagen afdoende bekend gerankte met
de practljken van v. VI.
Het slot was een huizenhoogs ai
van VI, hier ter slede, zoodot de politie er
zelfs nen te pas morst komen. Deze maakte
proces-verbaal van het geval op.
lende brieven, door van VI. anti h-t meisje
gericht, alsook de in hnnr bezit zijnde val-
srheliik opgemaakte overliidensncte werden
de politie ter hand gesteld.
HEERENVEEN IN EEN
GEMEENTE
Voorbereiding der vereeniging
van -4engtvirdcn en
Sehoterland
Op de vragen van iK-n heer Hiemetra be
treffende de beu
der gemeente Sehoterland lol lijdelijk
gemceatcr van Aongvvirden on botroffenJe
do samenvoeging van beide genoemde ge
meenten heeft minister Ruys de Boeren-
brouck geantwoord, dat Gedeputeerde Sta
in Friesland het vraagstuk
eeniging van dc gemrenten AcngwlrJen
Sehoterland in studie hebben genomen. Ue
voorbereiding von zoodanige ptsnnen kan.
zooals de ervaring leert, geruimen tijd vor
deren: met het oog daarop is het voor het
vlot verloopen der voorbereiding wenoche-
iijk dat nan liet hoofd van beide gemeen
tebesturen personen staan, die door hun
studie en praclljk de noodlge waarborgen
Meden Ie kunnen medewerken aan een op
lossing van de fslrijko moeilijke vragen
van adtninislratlefrcchtolijken aard. welke
zich bi) Iedere vereeniging van gemeenten
Gfn deze redenen kwant het den Com
missaris der Koningin In de provincie
Friesland voor, dat toepassing van artikel
77, lid 3, der Gemeentewei aanbeveling ver-
diende. Hoewel de minister uit den aard
der zaak ten aanzien van ds vereeniging
der gemeenten zijn standpunt nog niet
beeft kunnen bepalen, heeft hij gemeend,
zich met hel slsndpunt van den Commis
saris der Koningin le kunnen vereenigen.
Nadat de Commissaris zich hiervan had
-ergewist, is door hem de tijdelijke waar-
UTR.STRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
neming van het ambt van burgemeester
der gemeente Aengwirden opgedragen aan
den eecrelaris der gemeente Sehoterland,
'ie aan bovengenoemdo elsrben voldoet.
In bet plan van vereeniging, ontworpen
door het bedoelde comité wordt aanbevolen
do vereeniging der gemeenten Aengwl-den
en Sehoterland. gepaard met zoodanige toe
voeging tan grondgebied van de gemeente
Heskcrland, dst de plaats Hecrenveen ln
haar geheel In de combinatie Aengwlrden-
Srhoterland of, indien men w|), ln de com-
le, gevormd uil grondgebied van Aeng
wirden, Sehoterland en HaskcrUnd, komt
te llggea
NIEUW ELECTRISCH
MATERIAAL
Belangrijke orders der
Ned. Spoorwegen
it llbld.
m belangrijke
vering van til:
tsrlaal, dat bestemd Is c
,nleg zijnde baanvak Amsterdam- Alkmaar
t op de lijn Uitgeest—Velzen—Uinuiden
dienst
irs geplaatst
ilecirlsch ma-
dlging vnn lit materiaal, dal
gelijk type zal zijn als hetgeen nu tus-
n Amstordam en Rotterdam loopt, ts
uitsluitend aan de N.-derlandeche tndtistrio
gegund. Zoo werden bij Werkspoor Hon mo-
lorrUiulgeii derde klassu en negentien bij-
•ld-, bij lljyne» elf
motorrijtuigen tweede klasse met bagage
ruimte - n acht motorrijtuigen derde kln-*c.
Do lovrmig moet vóór Maan lii.il g>*chie-
den. daal men niet glectrlficatle in Mei van
het volgende Jaar gereed hoopt ta komen.
Het ligt ten minst* In de bedoeling. wan
neer geen groote tegenslagen dit werk be
lemmeren. niet Ingang van den mouwen
zomerdienst-11)31 op genoemde trajecten
in rijden. Tal van troole ge-
vóOr dien tijd n
even \.<orb|J de splitsing
Haarlem en Zaandam:
binnenkomende stroom
;e bij A
gezet t
volt. Vervolgen* z
wijk. Santpoort. K
i 10 000
Zaandam.
zal worden vervangen van 1300 volt.
Bovendien vragen nog tal van moeilijk
heden In tusschenllggende stations om op
lossing. In Alkmaar zal o.a. een tunnel wot-
g 'graven als verbinding tusschcn het eersto
en hel tweede perron. Zoo zijn er meer be
zigheden, dto grootoude»!* 's nachts moeien
worden uitgevoerd, daar overdag de treinen
loop het werken onmogzlljk maakt. Nog
werden l>u Heemaf besteld SS voortbewe
gingemotoren. 18 electriscbe uitrustingen
voor derde klasse motorrijtuigen. 32 uitrus
tingen voor uilhangrtjtuigcn cn Dl motor-
Aan Vfckers in Manchester werd opdracht
gegeven dertig voortbewegingen).«toren t*
veren evenals elf electriscbe uitrustingen
voor tweede klasse motorrijtuigen cn "5
strootn-nfnemers. Verder zijn nog twaalf
eersle en tweede klasse (lootvangsrijtuUon
voor D-treincn) bij de West-Deutsrhe Wi-
gonfahrlek besteld en twintig derde klasse
rottpé-rljlulgen bi) de Hannoventrhe Wagon-
fabrik.
Tenslotte vermelden wij de bestelling van
300 groenlcnwagens, waarvan or 700 aan
Werkspoor zijn gegund. 130 aan de West-
Deutsche Wagonfabrik en l-'O .tan de Ilan-
novcrsche Wagonfabrik, alle '410 te leveren
DE CULEMBORGSCHE
MOORDZAAK
Nieuwe aanklachten
Naai- Het Volk verneemt heelt tur. Bour-
licr, advocaat en procureur ts 's-Gravenha-
g». dezer dagen, m opdracht van de gebroe
ders Collo te Culetnborg bij den «I
o Tlcl
iend li
»n heer Class Sweerls te Tricht. t<
m lasterlijke anntijgingcii. welke door hem
NldtB zijn «vu.: m I, bcltOIldl rtqUMMB,
jor hetn gericht tot den president van bet
gerechtshof le Arnhem en tol den officier
van justitie te Tlcl. In deze rsyucéton dringt
'Ie heer Swe.-rie aan op vervolging van de
gebroeders Colie, ter zake van de Culetn-
borgache moord-athiire.
Voorts heeft mr llourlier. eveneens In op
dracht van zijn cliënten te Culemhorg. bij
den officier van justitie fe Amsterdam een
klach' ingediend tegen het dagblad „Het
Volk", -ulk- op grond van hrt feit. dat in
blad door zijn publicaties in zake dc Cu-
iche moordzaak, waarin de gebroe
ders
Ié z(|n g.
Tij. t
n op
zichte eveneens aan lasterlijke aantijgingen
zou hnbbcn schuldig gcmnokl.
Het schijnt nok in Ie bedoeling te hebben
gelegen by do justitie tz Arnhem ter zake
van dezelfde feiten oen strafrechterlijk» ver
volging te vragen van inr. Roobol. maar om
lormeele redenen kon deie klnclit niet meer
Na nt aanleiding van hel bericht, dot
Kam-'t. bereid zou zijn zich beschikbaar
te stellen voor het voorzitterschap van
het Waterschap Hunslngo. in verhand
waarmede het In zijn bedoeling zog' liggen
zich niet herkiesbaar le stellen als lid van
de Tweede Kamer, verneemt hei Vad. uit
de beste bron. dat dr, Rleromn hieromtrent
nog geen besluft heett genomen.
Wil hl) lot de overtuiging gekomen.
n 1933 v
Kamerlldmaatschap t.
(en. óf In Den Haag ts komen won
volk geval hy lid van dc Tweede I
al blijven. Doch. zooslf gezegd, een
ilng is nog niet genomen en beho.'fl
egen 1933 te worden genomen.
c r m O n (I. 20 F e b r. In dsn afgeloo-
pen nscht heelt in dc sigarenfabriek der
i Steun» aan de Kapellorlsan alhier een
te brand gewoed, voornajnelgk in de
droonkamvr Cu dc voorraadkamers, welke
Onpev
raak
80.000 sigaren gli
in den bran,
t de annztcniykc schade.
INBRAAK.
7(00 gesloten.
uud
20 Fcbr.
j lieer G
oud. De
G..h.
udyk. i
HUMORHOEKJE
ZUJ)int je o,-el «oor dl» mooie verjaardagstaart,
u s«i oeteeient ale electrucne tamp er op eigeniuz 7"
HU i aDit la een lamp van veertig uar» uetits"
- tPsssmg Bltp«l.