AMER3F00RTSCH DAGBLAD
Koopt in Amersfoort
DE EEMLANDEI2
KOOPT IN AMERSFOORT
f
Vossen en Hazen
Donderdag 27 Februari 1930
28e Jaargang Mo 204
OOK AMERSFOORT BIEDT,
WAT MEN ELDERS ZIET
Drukkerij B. Kramer
WAARMEE TREKT
MEN HET PUBLIEK?
Belang voor handelen
particulieren
Fa. L. Luycx en Zn.
Het groote artikel voor het
a.s. seizoen.
KOOPT IN AMERSFOORT
ABONNEMENTSPRIJS per 3 oaaodco voor Amersfoort I 2.10. per maand 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken! f 0.I71/»
Blnoeolood franco per post per 3 maande» 11.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
UITGAVE: VALKHOFF C?
PRIJS DER AOVERTENTIEN
vooruitbetaling 1—5 regel:
De wijsnummer extra f 0.05
helft van den prijs. Kleine Advertenrlia „KEITJES bi)
50 cent. elke regel meer 10 cent driemaal plnatseo f 1-
Plaatselijke Handel en Nijverheid
kunnen slechts floreeren dooi
den steun van alle
ingezetenen
Hel onderwerp „Koopt in uw woonplaats
moge niet nieuw meer zijn, toch is. zijn be
langrijkheid er niet door ingeboet of ge
schaad. Geen schakel zelfs is in den loop
dey lijden er van verloren gegaan, in tegen
deel, het belang moet geacht worden in
sterke mate te zijn toegenomen in verband
met de. steeds scherpere concurrentie, die
de plaatselijke handel en nijverheid \an
elders ondervinden.
Het lijkt ons daarom niet jngewene>cht
om op dit onderwerp, dat den grondslag
geformeerd heeft voor een spccinlo editie
\an het „Ameusfoorlsch Dagblad eens wat
dieper in te gaan. Wij zullen daarbij trach
ten de meestentijds aangevoerde argumen
talies voor het koopen buiten onze stad
ten duidelijkste te weerleggen.
De nog ten deolc bestaande publieke mee
ning, dat men elders heter en voordeeligor
zich de bonoodigdc artikelen zou kunnen
aanschaffen, kan niet meer als serieus wor
den gekenmerkt. Wij zeggen hier nadruk
kelijk ..niet mger wanl wij willen aanne
men, dat deze meening meerdere jaren ge
leden v.'M door enkele gezónde motieven
werd geschraagd. Toen toch hadden de
groote steden een zakclijken voorsprong,
dio uit hoofde van velerlei overwegingen
door onzen plaatselijken middenstand, in
zonderheid de neringdrijvenden, niet kon
worden ingelocpen, waardoor het voor het
kooplustige publiek financieel aantrekke
lijk werd een reisje io.maken naar nabu
lige hoofdsteden.
Dat voordeel heeft mogelijk vroeger ge
golden, maar heden ten dage bestaat het
niet meer. Niet altijd 'tocli lieèft het beleen
de gezegde: „C'est I'histoire 'qui se repète'
bestaansrecht en ook bij het onderhavige
vroagstuk bewijzen de feiten, waarvan .vij
er eenige zullen opsommen, het tegendeel
Gemeentelijke autoriteiten en Amersfoort-
sclxc middenstand hebben de zooeven ge
noemde achterstand gevoeld, begrepen en
groofondeéïs ingehaald: daartoe zijn hun
geen middelen te veel, geen moeite te
groot, gèen tijd te kostbaar geweest. Zij zijn
volledig geslaagd in hun pogingen om de
Amersföortschc clientèle datgene te kun
nen brengen en ook tegen gelijken, of vaak
zelfs lageren prijs, wat andere en grootore
steden vermogen te doen.
De leuze „Ook Amersfoort biedt, wat men
elders ziet" kan hier zonder restrictie gel
den.
De maatregelen, die tol ophol-
ling van den achterstand heb
ben geleid.
Onwillekeurig zal men zich thans afvra
gen, welke maatregelen er in het belang
van onze winkeliers genomen zijn om aan
de buitenstecdsche concurrentie met sue
ces het hoofd te kunnen bieden; welke mid
delen men heeft aangewend om het winke
lend publiek te kunnen bewijzen, dat het
slechts de traditie is, die de groote steden
voor inkoopen aantrekkelijk maakt en
daarbij dc zoo funeste gedachte in het leven
roept van den profeet, die in het eigen
land niet wordt geëerd.
- Allereerst vestigen wij dan de aandacht
op de
Overheidsmaatregelen,
die van grooten, heilzamen invloed zijn ge
weest. Wat is or al niet gedaan om onze
stad fraaier en meer bekoorlijk to maken
Wij brengen daarbij in herinnering de mo-
derniseering van de voornaamste winkel-
Wij zijn met ons drulcwerl;
niet het goedkoopst!
Maar...
wij maken drukwerk, dal
de aandacht trekt en daar
door gelezen wordt.
Beter iels meer betaald, dan
ongelezen in de prullemand
Langestraat 121, Amersfoort
stralen, hun verbreeding en hun asphal
teering. Deze autoritaire maatregelen mo
gen ten decle te beschouwen zijn als het
voldoen aan de eischcn, die door het 6tecds
toenemende stads en doorgaand verkeer
werden gesteld, toch kan het niet verheeld
worden, dat zij in niet mindere mate den
winkelstand in tweeërlei opzicht ten goede
kwamen: 'tpand trok meer de aandacht van
den voorbijganger en het publiek kou rusti
ger gaan winkelen, daar het zich door van
de b re ede tegeltrottoirs gebruik te maken
niet langer aan do gevaren van het ver
keer behoefde bloot la stellen.
De Overheid had misschien op oen enkel
punt wat groöter medewerking kunnen en
móggn vcrleencn. Wij bcoogen hier dc ver
lichting van dc winkelstraten, die nog te
wcnschen overlaat, ■ofschoon hij de af wc
ging met ccnigc jaren geleden dc balans
cenigszins naar „gunstig" doorslaat. Dc na
het invallen van dc duisternis verkregen
„dag-imitntie" is goeddeels verkregen door
de lichtbronnen der etalages. Hopelijk zal
de Overheid spoedig ingrijpen en wij zou
den ons al zeer moeten vergissen, indien
niet tegelijkertijd dc buitenwijken der stad
zich in dat waardevolle bezit verheugen
mochten Met trotsch zal men den vreem
deling dan kunnen zeggen: ..Als dc natuur
den nacht inluidt, heeft Amersfoort nog
volop dag.
Wat organisaties ea particu
lieren deden.
Het begrip „winkclbeurs" behoeft geen
uitleg voor oijzc stadgenooten. Zij kennen
en begrijpen het volkomen. Het zijn onze
wakkere Middenstands verenigingen, die
ons zonder groote tueschenpoozen wakker
schudden voor de bezichtiging var. een door
hen georganiseerde winkelbeurs. M er-sla)
beeft, dit ihans plaats in de Gemeentelijke
Markthal in dc IJreestraat, waar men. koop-
en kijklustig publiek dc waren van do
mcesi uito'enlóöpende branches onder oogen
brengt. Door gebrek aan ruimte kan zoo'n
tentoonstelling helaas nimmer volledig zijn,
maai toch bewijst zij on<. dat Amersfoort
niet achterstaat btj Utrecht, Amsterdam en
andere steden.
In dit verband willen wij nog even wijzen
op een middel van geheel anderen aard,
dut een paar weken geleden door een onzer
plaatselijke middenstandsorganisaties werd
aangegrepen. Een middel van paedagogi-
sche waarde voor onze leveranciers zelve in
den vorm van een lezing en demonstratie
der Pkilipsveriicliting voor winkels en eta
lages. die in Amicitia gehouden werd. Voor
zoover dat noodig was, heeft men toen de
bezoekeivs geleerd hoe men wel en hoe men
niet verlichten moest. M ij releveêren deze
bijeenkomst slechts als bewijsvoering voor
den voortvarenden geest, waarmee onze
middenstand bezield is. En nog zooveel an
dere, nuttige arbeid, welker beschijving
ons echter te ver voeren zou, wordt dooi
de middcnstandsvorcenigingcn verrichi
le het niet zeer verklaarbaar, dat de win
keliers particulier dc zoo gaarne aanvaar
de, gulden voetsporen volgen van hun ijve
rige organisaties.' De navolging kon na
uitblijven en hoeft dit ook niet gedaan. AVii
wijzen er slechts op hoe dc neringdoenden
hun etalages niet alleen maken tot een
voor het publiek aantrekkelijk „stukje
grond", maar zij gaan ook steeds over tot
moderniseering hunner panden. Wij vragen
ons in gemocde af: Zou er wel eens een
week voorbijgaan zonder dat do rubriek
„Onze Winkels" in liet „Amerafoortsch
Dagblad' is verschenen,? Het antwoord op
deze vraag dient ontkennend te luiden.
Steeds gaat men voort rnot bouw en ver
bouw; de vermeerdering van het aantal
w inkelpaleizen neemt even regelmatig toe
als het aantal schepen op de Ecm zal doen
na haar verbetering!
Stilgestaan dient nog te worden bij dc
stimulance, die onzen winkeliers gegeven
werd door de Prov. Ütrcchlsche Elecinci-
teiteinaatschappij, welke op de in Januari
j.l gehouden tentoonstelling, L. T. A. ge-
liecten, onzen middenstand weco op liet
goedkoope stroomverbruik voor winkels en
etalages. Een advies, dat v ia dezen midden
stand, het algemeen zakenbclang tón goede
kwam.
Algemeenc opmerkingon.
Tot slot dezer beschouwing geven wij
thans nog enkele algemeenc opmerkingen,
die het voordeel van het koopen in Ameis-
foort naar voren brengen.
Men kan, wat prijzen en kwaliteiten aan
gaat, de meening toegedaan zijn, dat hei
koopen in grootere steden toch nog wel
voordeden biedt uit hoofde van de om
standigheid. dat de winkeliers daar groo
tere orders geven kunnen aan grossiers of
fabrikanten en dientengevolge belangrijke
kortingen kunnen bedingen, hetgeen in den
verkoopsprijs tot uitdrukking zou komen,
toch moet ook dit bestreden en ontkend
worden. Ook onze winkeliers zijn tegen
woordig door inkoopcombinalies in staat
groote orders te geven en kortingen te ver
krijgen, die indirect ook door liet publick
genoten worden. En ol zou er ook een mi
niem verschil blijven bestaan, wat wij
vooralsnog niet aannemen, dan wordt di'«
gecompenseerd door dc reis- en verblijfkos
ten. Daarmede rekening houdende, zal het
koe-pen in onfcc 6tad zelfs belangrijk voor-
deeliger zijn, waarbij dc mindere of meer-,
derc mate van het voordeel natuurlijk af
hankelijk is van het bedrag van den uan-
konp.
Er is nog een andere factor, die belicht
dient te worden. Door beklanting van de
plaatselijke zaken bevordert men don bloei
van den plaatóelijken handel en nijverheid,
die slechts door den steun van alle ingeze
tenen floreeren kan. l-h-n uiterst belangrijke
factor, die in nog voel sterker mate over
wogen moet worden, wanneer men er zich
rekenschap van geeft, 'dat die bloei de ar-
bcidsverschaffing voor werknemers bctcc- j
kent. De werkloosheid zal er door geredu
cccrd worden.
De conclusie.
Ou ze conclusie laat zic.li gemakkelijk
radpn. Moet niet ieder burger medewerken
aan dc bevordering van de belangen zijner j
stad? I
Het- waóhtwoord van de Vcrceniging voor
Vreemdelingenverkeer is en blijve:
„Vestigt U te Amersfoort".
Deze uitspraak kan alleen dan in zijn
uiterste consequenties worden aanvaard,
w.qnneer het wachtwoord van iedoren
Amersfoorlschen burger luiden zal:
„Kocpt te Amersfoort".
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
771.3 te Memel.
Laagste barometerstand:
7i0.0 tc Jan Mayen.
Verwachting:
Zwakke tot matige Z. O. tot
O. wind, nevelig tot half be
wolkt, weinig of geen regen,
.weinig verandering in tempe
ratuur.
Voorkomendheid, sortecring en
prijsbepaling zijn zeer be
langrijke factoren
..Koopt in Amersfoort!' de lenze, waar
onder dit nummer van i Amersfoorisch
Dagblad verschijnt.
„Koopt in Amersfoort!" de roepstem, van
den Amersfoortschen winkelier.
„Koopt in Amersfoort' het ideaal, dat wel
alle Amersfoortcrs zouden willen bereiken.
Maar.... aan „een leuze" heeft men niet
veel, „dc roepstem' wordt misschiet! ïg&t
overal Verslaan en „liet ideaal" is nog lang
geen werkelijkheid.
Dc werkelijkheid is juist geheel anders.
Men koopt een groot percentage nog mtiién
Amersfoort etc het /oninteressant zijn de
weten, wdt hiervan de ra-iaak is.
Nu is <lit verschijnsel met specifiek
Amersfooi tsch, maai hef gsUU vrijwel voor
alle provincie- en zelfs voor hoofdplaatsen
van ens land.
De vele moderne verkeersmiddelen zijn
aan dit verschijnsel niet vreemd, steden en
dorpen zijn daardoor dichter hij elkander
gebracht en ook dc telefoon heeft er hel
hare toe bijgedragen dat men. veel meer
dan vroeger, koopt in andere plaatsen dan
voorheen.
Feitelijk hoeft men hier dus met een wis
selwerking te doen, waarbij het ergste de
kleinere plaaLson worden getroffen.
Hoeft Aniersfooit oen groot aantal inwo
ners dat zijn inkoopen builen Amersfoort
doet, daartegenover Maat. dat, meer dan
vroeger, de omliggende gemeenten, die door
trein, tram cn autobus met onze gemeente
zijn verbonden, hun inkoopen hier zullen
komen doen.
Reclame om in Amersfoort ie koopen, zal
dus gericht moeten zijn op twee punten.
1. op eigen inwoners: 2. op dc inwoners
van andere gemeenten.
N'u is mijn ondervinding altijd geweest,
dat men geen reclame moet maken vóór
dat het artikel dat men brengt (in dit go-
val dus Amersfoort) gehCi-1 gereed en goed
afgewerkt is.
Als vanzelf komt dan de vraag naai
voren of Aniersfooit „gercen i.>. rich als
koopstad ie doen gelden.
1-in dan hoor ik de Amcrsfooi t=chc winke
liers al zeggen dat ze gereed zijn.
En ik hoor ons stadsbestuur al de niee-
ning verkondigen clat onze binnenstad, met
z'n mooie nsphaltstrntcn, zeker niets te
wcnschen overlaat. Maar ik hoor óók fluis
teren dat Amersfoort niet aan alle eischcn
voldoet en ik hoor vergelijkingen maken
tuöschen Amersfoort cn andere plaatsen,
die voor onze stad niet vleiend zijn.
Amersfoort heeft, door z'n fabrieken en
door het. knooppunt van spoorwegen, een
wisselende cn een reizende bevolking. Dit
brengt mee dat dpzc bevolking vergelijkin
gen gaat maken lusschcn onze winkeliers
en die van andere plaatsen. Zijn onze win
keliers cn onze winkels dan niet zoo goed
als in andere plaatsen? Och. ik geloof, dat
dit nipt zooveel uiteen loopt, doch men stelt
aan den winkelier in eigen stad andere
eischen, dan aan buitensteedsche ::nkéii-
liedcn.
Men wil b.\. i:i eigen stad behandeld
worden als vaste klant, men wil zich
„thuis" voelen in een zaak. Deze eiscli stelt
men builen niet. Men wcnscht dat een
plaatselijk winkelier zich. ook voor de
kleinste kleinigheid, dc noodigc moeite
geeft. Voor deze „kleinigheden gaat men
niet naar huiten.
Maar deze „kleinigheden" binden een
klant ook aan de zaak, het „thuis" zijn in
een zaak, voorkomt dat men naar andere
plaatsen gaat om te koopen.
Nog twee zeer belangrijke factoren zijn;
„sortcering en prijs".
De sorteering in een kleine plaats kan
onmogelijk zoo groot zijn, als in een groote
stad cn vaak zal een klant onbevredigd
een zaak verlaten, omdat de verkoopkracht
van een winkelier of van zijn personeel
niet verder ging dan tot zijn voorraad.
IIoc* vaak komt het niet voor, dat men
een winkel verlaat, met de enkele opmer
king: r, t Spijt me, mijnheer, maar dat arti
kel hebben wc niet' zónder "t vervolg te
hooren: „Maar mag ik u niet iets anders
laten zien" of „zal ik t voor u bestellen?'
t Gevolg hiervan is een desillusie voor
den klant.
Als de winkelier wist, hoe vaak hij een
klant met het bestellen van een klein arti
kel een genoegen ken doen. hoe- hij zijn
klant aan de zaak bindt met voorkomend
heid, hij zou niet rusten voor hij zichzelf,
en zijn personeel deze voorkomendheid had1
geleerd.
Kn nu „dc prijs'. Amersfoort ligt voor
..den prijs" vrij- ongunstig: Ü.w.z. Amers
foort moet, wal prijzen betreft, mee doen
met Utrecht cn Amsterdam Dc omzet is in
vele gevallen kleiner dan in de laatstge
noemde plaatsen en dus in sommige geval
len de inkoop hooger.
Hiermede heeft de Amersfoortóóhe winke
lier rekening ie houden. Wil men Amers
foort lót koopstad maken, dan spiegele mén
zich, wat de prijzen betreft, aan Utrechten
Amsterdam of aan andere, belangrijke ste
den.
Nu leze men uit dit betoog niet, dal onze
winkeliers niet actief, niet voorkomend cn
to -duur zou don zij*'. Integendeel, ik hen
overtuigd dat Amersfoort wat dat betreü,
wel mee kan dingen, doch lüer'cn daar
komen de'boven aangehaalde punten tot
uiting, zeer ten nadeel e van dc bétere win
kelzaken. Immers, 't publiek generaliseert
zoo 'gaarne.
W ij hebben nu in t kon T gefluister"
behandeld cn ik zou nu' nog een oogenblik
„de roepstem' van den winkelier willen be
luisteren. t Is vanzelfsprekend, dat do
winkelier propageert „Koop; in Amersfoort
cn het lijkt mij een verdienstelijke daad
van ons Dagblad, zich, tot spreekbuis dei
winkeliers tc maken. Maar niet een adver
tentie alléén komt men er niet, men denko
slechts aan hetgeen ik hoven schreef.
Er moet naast plaatselijke advertentie,
naast bekwaamheid, naast voorkomendheid,
reclame gemaakt worden voor het „Koopt
:ti Amersfoort Ik herinnc-i mij in het
buitenland eens een reclame te hebben ge
zien voor een klein stadje, dat zuiver ge
richt was op het koopen aldaar. Zoo kreeg
ik aan 't station een keurig kaartje in han
den waarop stond:
„Wij hebben, tijd voor u. het is ons. een
eer en genoegen iedoren koopcr .te tooncn
wal X. als koopstad biedt.
Een ander kaartje vermeld'
„Wij kennen uw aard en uw smaak, onze
winkels bieden u een groote verscheiden
heid van artikelen, tegen billijke prijzen'.
Zoo ging liet door! Op T station, op de
leestafels in de hotels, in trams en andere
voertuigen: propaganda voor, hot .Hoopt
in X
Laat dit een voorbeeld zijn voort Amers
foort. Laten dc plaatselijke winkeliorsvcr-
eenigingen zich afvragen, wat zij hebben
te doen voor het „Koopt in Amersfoort
En nu. hoe staat ons stadsbestuur tegen
over het „Koopt in Amersfoort
Ik ben overtuigd, dat het alles wil doen
om het koopen in Amersfoort te bevorde
ren.' Onze winkelstraten zijn enorm verbe
terd, maar daarnaast ligt nog een groot
terrein braak.
Ik ken in Amersfoort, keurige zaken, waar
nog een „hekje" voor staat, waar nog
kleine ramen zijn. omdat.... er feitelijk
geen winkel mag zijn. Wanneer zullen we
kunnen zeggen, dat wijken, eertijds bestemd
voor villabouvv. „vrije" winkelstraten zijn
geworden.
Wanneer krijgen we behoorlijke verlich
ting in de straten en op de singels, waar
het winkelbedrijf zich gaat ontwikkelen. En
hoe vindt ons stadsbestuur het gebruiken
van onze hoofdstraten voor „prullemand",
waar ieder strooibiljet maar mag worden
neergegooid. Of is dit soms om onze actieve
Reinigingsdienst werk te bezorgen?
Laat bel gemeentebestuur bevorderen een
lichte, schoone winkelstad.
En ten slotte, inwoners van Amersfoort,
bevordert daadwerkelijk het „Koopt in
Amersfoort" Gij zult er zelf mede van profi
teered
Hoe meer in Amersfoort wordt gekocht,
hoe beter gesorteerd de voorraad der win
keliers zal worden.
Wij weten het wel, 't vreemde en het
nieuwe trekt, maar bedenk bij uw inkoo
pen in andere plaatsen, steeds, of U daar
LANGESTRAAT 49-S1. - TEL. 190
wel dezelfde voordeden worden geboden
als 111 eigen stad.
Kunt ge b.v. ruilen, kamt ge zichtzending
krijgen, kunt ge de kwaliteit beoordeeleu.
In r algemeen gesproken, hebt ge ver
haal als ge buiten Amersfoort koopt
Deze belangrijke voordeden biedt de
goede Amersfqorlsclio winkelier w el
Voorz. Afd. Kleinbedrijf
Kamer van Koophandel
cn Fabrieken.
Gaarne geef ik gevolg aan het verzoek,
om over bovengenoemd onderwerp iets te
schrijven. Wat zou ons sympathieker zijn
dan dat iedere inwoner ónzer stad al zljs*
benoodigdlieden m Amersfoort koclit.
Weinige plaatsen in ons vaderland bieden
zooveel mógelijkheden voor vooruitgang als
onze stad.
Die mogelijkheden zijn er door de gun
stige ligging ;n liet midden des lands, aan
spoorweg en water, al moeten we aan den
waterweg meerdere cn betere zorgen beste
den, door de schoone omgeving, waar men
genieten kan van bosch en heide en \<m
de vlakke weilanden.
Er zullen weinig stadgenooten zijn, die
niet aan dien bloei zullen willen medewer
ken. Elke inwoner geeft zijn sympathie
.toch aan de stad waar hij woont cn zijn
dagclijkschen arbeid verricht. Dc bioei
daarvan gaat hem ter harto en niets liever
ziet hij dan een toenemende welvaart,
waarvan hij de voi'dëelen op een of andere
wijze ondervindt-
Die toenemende welvaart kan ieder bui-
ger, al is liij geen handelsman, bevorde
ren, door zijn. inkoopen hier te doen. Do
rijd is voorhij dat men moet zeggen: „til
Amersfoort kan ik verschillende artikelen
niet bekomen, of dc prijzen zijn te hoog
Toen onze stad nog een stil provincie
plaatsje was, kon men hierin gelijk hebben,
maar na den bloeitijd van de laatste 25
jaar kan cn mag men daar niet meer zoo
over spieken. Vooroordeel en onkunde zij a
de oorzaken, als men die raeening Dog is
toegedaan.
Als men onbevooroordeeld rondziet, zal
men tot de conclusie moeten komen, dat
hier thans evengoed gekocht kan worden
als elders.
Dc tijd is voorbij, dat de zaken primitief
ingericht waren. Men wandelt slechts door
onze straten, zoowel in de oude stad als in
de nieuwere wijken, overal ziet men keu
rige cn net ingerichte winkelzaken. Soms
kan men al van winkelpaletzen spreken.
Dezer dagen sprak ik een oud-Amers-'
foorter, ook een zakenman, die, na velo
jaren buitenslands vertoefd te hebben, er
verwonderd over was hoe in dien tijd op
zakengebied alles hier veranderd is en do
goede en mooio zaken zich hier gevestigd
en ontwikkeld hebben.
De Amersfoortsche winkelier heeft niet
stil gezeten Zijn gedachte was, dat er vol
doende inwoners waren, zoodal, als hij zich
maar aan de tijdsomstandigheden aanpaste,
de clandisie niet kon uitblijven.
Allerwegen hebben zij dan ook hun zaken
uitgebreid. Uitwendig en inwendig zijn ver
beteringen aangebracht, zooveel mogelijk
aan de huidige behoefte aanpassend.
Doch nu moeten ook de inwoners hiermee
bekend gemaakt worden en het moet hun
bijgebracht worden: Koopt nu niet langer