AMERSFOORTSCH DAGBLAD
de eemlander
buitenland
Donderdag 20 Maart 1930
26e Jaargang No 222
Buitenlandse?? Overzicht
BLOEDBAD IN CHINA
Een paar duizend mensdien
vermoord
BALFOUR OVERLEDEN
Vermaard conservatief
staatsman
GROOTE BRAND IN CHILI
Een sl"d bijna geheel
in asch gelegd
DRIEVOUDIGE MOORD
VERGEEFSGHE JACHT
Talrijke schepen
aangehouden
Fa. L. Luycx en Zn.
Dagelijks ontvangen wli de
nieuwste snufjes in Gar
neering, Kragen, Corsages,
Ceintuurs, enz.
OPNIEUW BEROERING
IN CHINA
Nieuwe regeering van
Jen Sji Sjan?
ABOflNcMcN TSPhIJS
Bioocoi3od franco p" pos» per maand» I 3.-
POSTRKKMNING 47910
p«r J tnaandco voor Amcrstoort I 2.10 per maand 0.75. per
week (rate grans verzekering regen ongelukken) f 0.171/*
Afzonderlijke nummer» f 0.05.
TELEFOON INTERC 515
UITGAVE: VALKHOFF C?
PRIJS OER ADVERTENTIES 1 'j0.5. :nTp ocm.,snuffT.
elke reyel atea (0 25 Llefdadlqhelda-adverteotléo voor d«
helft vnn dec prtj, - Kleine Advertentie» „KEITIES bl| vooruitbetaling 1-5 legelt
50 CCSL elke tegel tneet 10 cent drtetn.nl pl.auen I I.- Benn|snutnmet eitt» I 0.05
Wanneer Hindenburg niet bad
onder iezkend. Graal Westarp
verdedigt den rijksprcsiidcnt.
In de Kreuz Zcitung verdedigt de Duitsch
nationale rijksdagafgevaardigde graaf West-
nip rijkspivsidont Von Hindenburg tegen
de uanvallen, die in \erband met diens on
dertekening v.m 'ie Haagsche wetten van
de zijde der nationalisten op -hern zijn
gericht Westarp legt er den nadruk op, dat
hij zijn zakelijke bezwaren legen de motie
ven, welke de rijaspresioehl ln zijn mani
fost ten gunste van de aanvaarding van t
Nieuwe Plan aanvoert, in vollen omvang
handhaaft, maar met klem teekent hij ver
zet aan tegen de opmerking, dat Hinden
burg's verdiensten als militair door zijn
onderteekening te niet zijn gedaan.
Volgens graaf Westarp is het eon dwa
ling aan to nemen, dat de rijkspresident dc
aanvaarding van het plan-Young practisch
had kunnen voorkomen, wanneer hij had
geweigerd de wet
ten le ondcrtceke-
nen, die door den
rijksdag zijn aange
nomen. Hij .kon af
treden. De diepe
smart, als uitvloei
sel van het feit, dnt
Hindenburg s naam
onder het Nieuwe
Plan staat, mag, zoo
me.cnt,. graaf West
arp, ;er ondertus-
schon niet toe leiden
over hot hoofd te
zien, dat hot aftre-
WESTABP den de aanvaar
ding van het plan door Duitschland niet
zou hebben belet Do tegenwoordige rijks-
dagmeorderheid had niet eens de verkie
zing van een nieuwen president behocvon
af te wachten, maar volgens artikel 51 der
grondwet door een wet met eenvoudige
meerderheid van stemmen tot den dag dei
verkiezingen een plaatsvervanger kunnen
aanstellen, die formeel bevoegd zou zijn ge
weest hel pjan mei bindende kracht te on
dertekenen.
Graaf Westarp worpt,verder dc vraag op.
wat er gebeuld zou zijn, wanneer de rijks
president zou hebben geweigerd zijn hand
tcokening te plaatsen cn over,.hot Niou*vo
Plan opnieuw zou zijn beslist door een re
ferendum De regerring van Hermann Mül-
zou dan zijn afgetreden. de rijkspresi
dent zou voor bet orgnniseeron van het re
ferendum de medeonderteekening hebben
bondig gehad van den rijkskanselier, wien
de hcerschcnde meerderheid het vertrou
wen kon ontzeggen. Ontbinding van 't par
lement en nieuwe verkiezingen zouden het
verdere gevolg zijn geweest.
Onder leiding van Hindenburg cn een
door hem ingestelde regeering van t natio
nale verzet zouden aan den eonen kant de
kansen op succes voor de nationalisten
grooter zijn geweest dan het vorige jaar,
moor daar zou ook tegenover hebben ge
staan, dat zij tevens zouden zijn gestuit op
een hefligen tegenstand der partijen, die
voor de aanvaarding van het plan zijn op
gekomen, hun heerschappij bedreigd zou
den achten cn dio het sociaal democratische
bestuursapparaat van Pruisen, alsmede van
talrijke bondsstaten en gemeenten, in han
den hebben. De buitenlandsche knpitnal
machten zouden op den referendum- en ver
kiezingsstrijd, die zich tegen het plan-
loting richtte, een einstigen druk hebben
uitgeoefend een crediet- en valutacrisis,
met al de economische en financieele ge
volgen daarvan, zou wellicht niet uit zijn
gcblepa
Westarp verklaart verder volkomen den
wensch ta begrijpen om den strijd tegen het
plan-Young tot het uiterste voort te zetten:
deze wensch mag
echter den helderen
ca nuchtcren blik
**•1- de feiten niet
vertroebelen en juist
dez-> feiten loonden
aan, dat het resul
taat van den refe
rendum- en verkie
zingsstrijd, dien (ie
fijksprcsidenl zou
hebben ingeleid,
wanneer hij wei
gerde te onder
teekenen. minstens
onzeker zou zijn ge-
wocst HINDENBURG
De Duitsch-nationale graaf komt dan
ook tot de gevolgtrekking, dat de bewering,
als zou Hindonbuig de schuld dragen van
het tot stancl komen van het „Trihulplan",
onrechtvaardig is Verantwoordelijk daar
voor zijn z.i.. omdat zij veel vrijer in hun
beslissing waren dan de rijkspresidenl, in
de eerste plaats de regceiïng en de deskun
digen. die het plan hebben helpen opstel
Ion. rle afgevaardigden en partijen, die er
hun goedkeuring aan hechtten en in laat
ste instantie de Duilsche kiezers, niet in het
minst degenen, die in Mei 1928, door zich te
onthouden of op kleine partijtjes te stem
men. pr toe hebben bijgedragen, dat de so
ciaal democratic het heft in handen kreeg.
Het artikel van graaf Westarp is. zoo
al? men ziet. een scherpe aanvnl, dien voor
al de Duitsch nationale partijleider Hugen
berg zich kan Rantrekken, omdat deze het
is geweest, die door zijn artikel in de Ber
liner Lokalanzeiger het sein tot cle aanval
len op Hindenburg gaf. Af te wachten is
nu, of Hugenberg zijn actie tegen den rijks
president zal voortzetten. Mocht dit ge
schieden, dan zal hij in conservatieve krin
gen op vei-zet stuiten, daar niet weinigen
onder de Duitsch-nalionalen zich op het be
zadigde standpunt van graaf Westarp stel
len.
New-York. 18 Maart Een bericht, uit
Sjanghai afkomstig, houdt in, dat in het be
gin van Maart de communisten Fooan in
do provincie Foekien hebben aangevallen
mi ingenomen en alle ambtenaren almede
2000,mannen, vrouwen on kinderen ver
moord hebben.
Now-York, 10 Maart. (V. D.) In de
hoofdstad van de provincie Llanquihue,
Puerto Montt, heeft gedurende meer dan
24 uren een brand gewoed, waardoor bijna
lo geheele stad in dc asch is gelegd. Onge
veer 12,000 personen zijn dakloos geworden.
Drie personen zijn in de vlammen omge
komen. Het is nog niet bekend hoeveel per
sonén gewond zijn. Do materieele schade
wordt op meer dan een raillioen dollar ge
schat.
EEN POLITIEKE WRAAKNEMING?
II an au, 18 Maart (V. D.) De voormalige
communistische en thans scociaal-democra-
tische landdagafgevaardigde Karl Rehbein
werd op het kerkhof door een arbeider be-
leedigd. Bij den twist, die ontstond, sloeg
de man hem met een schop op het hoofd.
Relibein werd met een bloedende hoofd
wonde naar het ziekenhuis vervoerd. Waar
schijnlijk betreft het hier een politieke
wraakneming. Rehbein was vroeger uit dc
communistische partij gezet en had, een
maal sociaaldemocraat geworden, gewei
gerd zijn oorspronkelijk Lauclclagmandaat
op te geven.
LLOYD GEORGE TEGEN EEN POLITIEKE
CRISIS.
De liberalen tegen 't mijn-
welainendeinent der conser
vatieven.
Dinsdagmiddag is onder voorzitterschap
van Lloyd George een bijeenkomst der 'i-
berale Lagerhuiggroep gehouden, waarin
an gedachten gewisseld is over het dour
twee conservatieven en twee liberalen m-
godioncle amendement op de mijnwet, dat
Donderdag in behandeling komt. I.ioyd
George zcide, dat het in verband mot het
stadium, waarin do vloptconferentie ver
keert, niet in het belang van het land was
om een mogelijke poiitieke crisis uit te
lokken. Daarom moeten do liberalen geen
enkel amendement indienen of steunen,
da', hoe wenschelijk misschien ook op
:;ichzclf, de regeering in moeilijkheden kan
brengen. De partijgenooten bleken het
iet deze zienswijze eens en na eenig m er-
leg besloten de beide liberale voorste'.lërs
hun hahdleekening terug te nemen. De ge
heele liberale partij zal dus Donderdag
blanco stemmen, waardoor het amende
ment dus zeker verworpen zal worden.
CE ENGELSCHE LUCHTVAART-
BEGF.OGTING,
Londen, IS Maart,. Bij de indiening van
do luchtvaarlbegrootiug legde Montague,
dc onderstaatssecretaris voor de luchtvaart,
den nadruk op het niet uitdagende karak
ter van cle Engclsche luchtvaartpolitiek.
Wanneer men de luchtvaartkranten en
uitgaven van Engeland met die van
Frankrijk, Italië en de Ver.- Staten verge
lijkt, verklaarde hij, zal men zien, dat zij
dc onze in eersterangs strijdkrachten aan
merkelijk overtreffen. Bovendien wijzen, de
Britsche begrootingsramingon een vermin
dering aan, die duidelijk afsteekt bij de
aanzienlijke vermeerderingen der andere
mogendheden in eenzelfde periode. Noch
tans is Engeland niet van plan af te wijken
an zijn politiek cn zich niet te laten mee
slepen in den wedstrijd om de hichtbe-
wapening. De ramingen bedragen in het
geheel 17.850,000.
Montague verklaarde verder, dat Enge
land den vierden rang bekleedt onder de
mogendheden ten aanzien van zijn militaire
luchtvaart. Frankrijk heeft 1300 toestellen,
Italië 1100, Amerika 900, Engeland 707,
Japan 500.
Londen. 19 Maart Dc Enge'.sche
staatsman Balfour, de voormalige Britsche
eerste minister en leider der conservatieve
partij, is hedenmorgen op 82-jarigcn leef
tijd overleden.
Arthur James Bal-
'our werd op 25 Juli
184S geboren. Hij be-
iocfat Eton en vol-
opide zijn opleiding
ian de' universiteit
ran Cambridge. In
de conservatieve
partij nam hij spoe
dig een vooraan
staande plaats in en
reeds in 1S74 werd
hl; lid van het La-
LORD BALFOUR. -huis. Dc markies
van Salisbury, do 13r Ischö eerste mi
uister, was een oom vc-i. hem en van
1874 tot 1SSÖ werkte hij onder diens leiding
in de functie van particulier secretaris.
O.a. vergezelde hij hem naar het congres
van Berlijn. Gedurende het eerste minis-
terie-Salisbury, van 188; 1886, werkte bij
in een hoogé functie op een regeeringsbu-
reau en tijdens het tweede niinisteric-Sa-
lisbury was hij eerst secretaris voor Schot
land en werd in 1887 secretaris voor Ier
land, in welke functie hij de destijds lang
niet zachte maatregelen der Engelsche re-
gecring gestreng deed uitvoeren. In J891
werd hij zelf in het kabinet opgenomen als
minister van financiën. Ook in liet derde
kabinet-Salisbury vervulde hij deze funetie
cn na het aftreden van dit kabinet, in 1902,
vormde hij een nieuw kabinet, waarin hij
zelf eerste minister werd. terwijl bij tevens
lord privy seal werd.
Tegenover'de huii. i.d f iitick van Cham
berlain nam hij een eenlgszins weifelende
houding aan, waardoor noch de liberalen,
noch de conservatieven bevredigd werden,
wat een geheele wijziging in het kabinet in
1903 ten gevolge had.
Op 2 November 1917 richtte lord Balfour,
destijds minister van buitemandsche zaken,
zijn bekende verklaring tot L W. Roth
schild inzake de vestiging van een Joodech
Nationaal Tehuis in Palestina.
Deze verklaring, thans bekend onder den
naam van „Balfour Declaration", is van
grooten invloed geweest op de ontwikkeling
van de Zionistische beweging.
Een sensationeel proces in-
li e ncderi Oostenrijk
Door 20.000 volt
geuood
In Ivornouburg in Benedeu Oostenrijk
wordt clezcr dagen een sensationeel proces
gevoerd.
Jn het dorpje RücKersdorf woonde oen
oude landbouwer, Nèumayer, met zijn beide
zoons Matthias en Franz. Tusschen beide
broers bestond ijanJschap. Franz, geboren
uit een tweede huwelijk van den ouden
Nèumayer, was verloofd. Daar liet in deze
streek onder do boeren evenwel gewoonte
is, dat de jongere zoon niet trouwt, voordat
de oudere broers in het huwelijksbootje
lappen, kon hij geen gevolg geven aan zijn
hartewensch een eigen huis tc stichten Mat
thias, hoewel deze een liefdesbetrekking
nderhield, dacht voorloopig niet aan trou
wen. Franz begreep, dat zijn oudere broer
ton slotte toch zou huwen en dan het groot-
Ie deel van de erfenis zou krijgen.
Toon besloot Franz zijn broer uit den weg
ie ruimen. Eiken Zondag ging Matthias
aar Rütz, waar zijn geliefde woonde en
geregeld tegen tien uur 's avonds keerde
hij over den weg van Rotz naar Ruckers
iorf terug. Op 4 Augustus van het vorige
jaar ging Franz tegen tien uur naar dezen
weg. Tusschen twee palen, die daar de
böomen beschermen, spande hij op mans
hoogte, een koperdraad. Verzwaard met een
geïsoleerd voorwerp, wierp hij een verbin-
iingsdraad over een draad van het hoog
spanningsnet. Hij wachtte In de plaats
an zijn broer kwam eerst een wogen. Vlug
verwijderde hij de gevaarlijke barrière.
Toen do wagen gepasseerd was, stelde hij
ion val weer op.
Even later hoorde hij Matthias fluitende
aankomen. Franz vluchtte, ijlde naar een
herberg om zich een alibi te verschaffen
Eenigen tijd later vond de gendarmerie
Ier plaatse drie lijken: Matthias en twee an
dere boerenzoons, die den weg hadden wil
len passeeren. Een stroom van 20,000 volt
had de lijken verkoold.
Nadat eerst een viertal andere personen
was aangehouden, doch spoedig weer moest
worden vrijgelaten, werd Franz gearres
teerd. Den tweeden .dag na .zijn arrestatie
legde hij een volledige bekentenis af, die hij
den dag daarop weer herriep. HIJ is daar
na hardnekkig blijven ontkennen en thans
zal de justitie door niet minder dan ruim
honderd getuigen zijn schuld moeten aan-
toonen.
GEHEIMZINNIGE VERDWIJNING VAN
EEN ADVOCAAT.
Berlijn, 18 Maart. De Berlijïische politie
6telt op het oogenblik een onderzoek in
naar dc verdwijning van den Frankforter
advocaat Jacob Lindheimer, die sinds 1-7
Januari 1929 wordt vermist. Op dion dag
is Lindheimor, met 10.000 Mark op zak,
naar Berlijn vertrokken, teneinde zich in
pen financieele zaak te Inleressceren. Van
Berlijn uit telegrafeerde hij, dat men hem
19 Januari te Frankfort kon terug ver
wachten en sindsdien heeft hij niets meer
van zich laten hooren, terwijl alle onder
zoekingen vruchteloos zijn gebleven.
Thans is een vriend van den verdwencnc
van een reis teruggekeerd en heeft de ver
rassende mededeeling gedaan, dat hij Lind-
heimer zou gezien hebben als portier in een
der hotels aan de Riviera.
Op zoek nam gesmok
kelde narcotica
Parijs, 19 Maart. (V. D.) Uit Ncw-
York wordt gemeld, dat het Fransche
stoomschip Franco, voordat het dc haven
van Now-York zou invaren, rerd gepraaid
door twee Amerikaansche politicbooten. De
ambtenaren onderwierpen het geheele
schip aan een onderzoek. De Amerikaan
sche autoriteiten hadden namelijk de
mcdedocling gekregen, dat zich aan boord
van dc Franco 20G0 pond narcotische stof
fen moesten bevinden, van Duitschen oog
sprong en vertegenwoordigende een waar
de van 3 millioen dollar. Het onderzoek
had echter geen resultaat liet schip heeft
voor zijn vertrek naar New-York een lange
Middellandsche Zee-tocht gemaakt en heeft
toen o. a. eenigen tijd te Marseille voor
anker gelegen. Eerst na het vertrek naar
Amerika had dc Fransche politie het be
richt gekregen, dat zich een groote hoeveel
heid narcotische stoffen aan boord zou be
vinden. De kapitein had toen onmiddellijk
draadloos de opdracht gekregen het schip
te doorzoeken, doch ook dit onderzoek had
geen resultaat opgeleverd.
De Amerikaansche autoriteiten hebben
bovendien 21 andere schepen, die uit Euro
pa de havens van New-York, Boston en
Philadelphia binnenliepen, aangehouden en
uiterst nauwkeurig doorzocht. Ook hier
mee had men echter geen resultaat. De
mogelijkheid bestaat nu, dat de mededee
ling geheel onjuist is, of dnt de narcotische
sloffen ter waarde van 3 millioen dollar
reeds in de Vereenigdc Staten waren bin
nengesmokkeld, voordat de. Amerikaansche
autoriteiten hun maatregelen hadden ge
troffen
HELDS BEWEERDE KRITIEK
Do Belersche ra'.nister-presi-
dent verweert zich.
Berlijn, 18 Maart, (V. B.' Naar aanlei
ding van het verslag in een Berlijnsch blad
van dc rede van den Bcierschon minister
president Held, in verband waarmede de
rijksregeering stappen te München heeft
gedaan, heeft dr. Held thans medegedeeld,
dat zij rode in bedoeld blad geheel ver
keerd was weergegeven en dat hij met ver
ontwaardiging dc bewering afwees, dat hij
zulke woorden zou hebben gebruikt. De ge
ïncrimineerde passage in het blad luidde:
„Held was ervan overtuigd, dat ook in de
toekomst het financieele geknoei in de
rijksregeering niet zal ophouden. Privaat
rechtelijk beschouwd, kan een handeling,
als thans de rijksregeering gedaan beeft
door op zoo lichtvaardige wijze een schul-
denoveroenkomst als het plan-Young te on
derteekenen, met gevangenisstraf gestraft
worden als poging tot bodrog, want het is
uitgesloten, en dnt moot ook do Rijksregee
ring weten, dat het botalingsplan ooit uit
gevoerd zal kunnen worden."
DE TOESTAND VAN MEVROUW
HANAU.
Thans ernstig gowordon.
Parijs, 18 Maart, Mevrouw Hanau, die
haar hongerstaking nog steeds volhoudt,
heeft zulk een slechten nacht gehad, dat
men haar kamferinspuitingen heeft moeten
geven. Het verzoek van haar advocaat, om
haar voorloopig in vrijheid te stellen, is
door den procureur-generaal aan de kla
gers ter hand gesteld, die binnen 24 uur
kunnen protesteeren. De beslissing zal pas
Donderdag of Vrijdag vallen.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
766.4 te Esafjord.
Laagste barometerstand:
740.8 te Aberdeen.
Verwachting:
Matige tot krachtige Z. W.
tot W. wind, zwaar bewolkt
of betrokken met. tijdelijke
opklaringen, waarschijnlijk
regenbuien met kans op
natte sneeuw, weinig veran
dering in temperatuur.
LANGESTHAA7 49-51 - TEL 193
Er dreig/ u-eer een oorlog
uit te breken
Londen. 19 Maart. Do correspondent
van de Times te Sjanghai meldt, dat troe
penbewegingen wijzen op de waarschijn
lijkheid van vijandelijkheden in 't Noorden
van China. Ook hecht men beteekenis aan
het fait, dat Feng Yoo Hsiang, die langen
lijil in Sjansi heeft overwinterd, thans te
Tocngkwan verblijft, waar het z.g. volks
leger van Feng gekampeerd ligt. De regee-
ringstroepen tellen in totaal 31 divisies te
gen 24 van de tegenpartij; hun gezamen
lijke sterkto gaat waarschijnlijk het half
millioen man te boven. Indien het tot een
treffen komt. zullen de regeeringstroapen
het voordeel hebben van hun numerieke
meerderheid, een hetere bevoorrading en
'een moderner uitrusting.
De correspondent van de Petit Pansien
te Shanghai meldt, dat generaal Jen Sji
Sjan de bureaux der centrale regeering te
Peking en dio der Koeomintang door zijn
officieren heeft laten bezetten. In Chinee-
schc kringen wordt deze maatregel als de
inleiding voor de vestiging van een nieuwe
regeenng te Peking beschouwd. Volgens
oen bericht van een Japansch telegrnaf-
agcntschap zou generaal Jen zelfs reeds bij
den gezant van Engeland en den Jopon-
6cl)en zaakgelastigde hebben aangevraagd,
welke houding zij legen de rege-ring, welke
hij denkt te vormen, zullen aannemen.
Mochten deze plannen verwezenlijkt
den. dan zullen ln China* dezelfde toestau-
den ontstaan als tan tijde van T6jang Tso
Lin.
DE EERSTE REIS VAN DE „EUROPA".
Bremen, 19 Maart (V. D.) Onder het
gejuich van een duizendkoppige menigte
vertrok hedenmiddag te 1 uur de „Europa"
van de landingssteigers van -Je Norddeut-
sche Lloyd te Bremen, terwijl de kapel het
gebruikelijke „Muss i denn zum Staedtle
hinaus" speelde. Na ongeveer een kwartier
was het zeekasteel uit het gezicht verdwe
nen en keerden de sleepbooien terug
TERAARDEBESTELLING VAN
PRIMO DE RIVERA.
Madrid, 19 Maart. (V. D.) De plech
tige teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van Primo de Rivera, kenmerk
te zich door een grootsche manifestatie van
alle lagen der bevolking, die in onafzien
bare scharen den overleden dictator de laat-
-fte eer bewezen. Aan een treurparade nam
bet geheele garnizoen van Madrid deel. In
!en lijkstoet werd de infante Don Fernando
ils vertegenwoordiger van koning Alfonso
opgemerkt Verder namen aan deze plech-
Gghcid deel het geheele thans zittende ka
binet, de ministers tijdens de dictatuur en
tipt corps diplomatique.
Een vliegeskader kruiste boven den stoet.
Toen de kist in de groeve was neergelaten,
laf de artillerio een salvo. Het. is niet tot
incidenten gekomen.
