buitenland DE EEMLANDED Vrijdag 9 Mei 1930 Uitgave: VALKHOfF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 28e Jaargang No. 263 Bu denlandsch Overzicht WILLEM GROENHUIZEN JUJVELIIR. De voorraad Tafe'z ve^ is rijk, DE WERVELSTORM BOVEN TEXAS Mislukte staatsgreep in Spanje De beide officieren gearresteerd Ontwapeningsarbeid van den Volkenbond GROOTE BRAND TE NEW-YERSEY NA DE ARRZSTATIE VAN GANDHI Verscherping van den boycot Fa. L. J. Luycx en Zn. ZIJD N STOFFEN Jen Sji Sjan heeft geld noodig AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABOHMEMEKTSPRUS pei 3 maanden voo» Amersfoort f 2.10. po «naana 0.75, per week (met gratis verzekering 'egen ongelukken1 0.17V-» Binnenland franco per pos* per 3 maanden f 3--. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 51J PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0 25 Llefdadighelds-advertentlên voorde helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen t 1.—. Bewijsnummer extr.m I 0.05 Bet bevolkingsvraagstuk baart velen Franschen zorg. Het aantal goboarten neomt op be denkelijke wijze af. Hot is hier niet de plaats, daar de aange legenheid een tc dclicaut karakter draagt, na te gaan wat precies de oorzaken zijn, dat in Frankrijk niet alleen geen bevolkings aanwas plaats vindt, maar het" zielental zelfs in voortdurehde mate achteruitgaat. Laton wij ons er toe bepalen hot feit vast te stellen, dat verschillende Franschen, die het wel meenert niet hun vaderland, het verschijnsel mot groote zorg vervult S.atistioken zijn dikwijls vervelende din gen, maar aon den - anderen kant zijn zij ook dikwijls buitengewoon leerzaam. Dit geldt ook voor de statistieken, welke zich bezig houden met den loop der Fransche bevolking over het jaar 1929. De cijfers, die daarin voorkomen, spreken een duidelijke, 'nfcfar geenszins bemoedigende taal.'In élk geval zijn zij voor de „alliance na ionale jiour l accrolssemcnt de Ja population fran taiso' aanleiding geweest de openbare mej- nlng wakker tc schudden In verband niet den „beangstigenden toestand die uit de officleele cijfers kan worden afgeleid. Het aantal sterfgevallen in Frankrijk heeft in 1929 dat der geboorten met 123<5i over troffen. In het waarschuwend woord, dat vorengenoemde .alliance'' heeft .laten .hoo ren, wordt aezo uitkomst echter niet toege schreven aan de vermeerdering der sterfte ofschoon het aantal sturfg«*vallen, verg»' leken bij .1928, van (>73000 Int 7-41003 is go stegen maar wordt de vermindering der bevolking veeleer geweten aan het geringer aantal geboorten. De cijfers bevestigen dit" in 1928 vonden 741000 geboorten plaats, ter wijl he*, aantal ui 1929 nog maat- 72S090 be droeg. Reeds decennia lang doet zich in Frank lijk het verschijnsel voor van de geboorte^ vermindering. Dok hier kunnen cijfers een en ander op do juiste wijze toelichten: in 1963 had Frankrijk F.lzns Lo haringen hier Wj inbegrepen 1,012.000 goboorten. terwijl de bevolking toon kleiner was; in 1SS1 was het cijfer gedaald tot 997000, ln 1900 bedroeg hét nog maar 879000, terwijl het ln 1913 reeds was teruggegaan tot 79000D cn in 1929 het cijfer tot 723000 wns gedaald. Met betrek king tot -dit laatste cijfer dient bovendien nog te worden aangeteokend, dat volgens dc statistieken een tiende van laatstge noemde-geboorten kinderen van vreemde lingen betroffen. Ook trekt het dc aandacht, dat het aan tal huwelijken al eedêrt jaren achteruit gaat en van 1935 af moe» men rekenen op en nog duidelijker aan cjcn dag tredenden achteruitgang nis gevolg van h-t zeer lage geboortecijfers in dpn oorlogstijd De toestand is dus nu zoo, dat Frankrijk aan het gevaar is blootgesteld enkele ja ren lang niet minder dan 200.0*0 inwoners per jaar te verliezen. Voor Frankrijk is het niet prettig, dat de toestand in de buurstaten Juist tegenover gesteld Is: daar vindt een jaar'.ijkscho toe neming der bevolking plaats. Deze bedraagt voor Ita'.'ó over 1929— voor italic, waarmee Frankrijk feitelijk voortdurend in onmin leeft 375000 inwoners, terwijl het Jjfer voor Duitschland 3"0000 bedraagt, al moet worden vastgesteld, dat in la i'stgenoemd land zich verschijnselen voordoen die even eens wijzen op achteruitgang da- geboorten. Do aanwas der bevolking in Spanje ten Hotte bedraagt jaarlijks 200000 inwoners. Hot behoeft dan ook niet uiteengezet worden, dat Frankrijk, wat het zielenaan tal betreft, overvleugeld dreigt te worden öoor de numeriek steeds sterker wordende buurstaten. Verklaarbaar is het dan ook. dat'de oproep van den nationalen bond voor de toeneming van Frankrijks bevol king eindigt met een aansporing, tot den •-iaat eindelijk eens een effectieve geboorte politiek te voeren door aan bepaalde gezin nen Jinancieele verlichtingen too te staan Dat aan het vraagstuk van nri geboorte cijfer een 'politieken kant zit. is overbodig vast te stellen. Do cijfers, die wij boven vermeldden, zijn voor de beoordeeling van den staatkundigen toestand van F.uropn, zoowel wat den tegenwoordigen tijd als de toekomst betreft, van het uiterste gewicht. DE POOLSCHE OPPOSITIE ROERT ZICH. Bljccmoeping van den landdag verzocht. Warschau, 7 Me: Het verzoek van de oppositiepartijen tot bljeertroep'ng van den landdag voor een buitengewone zit ting zal Vrijdag aan den staatspresident worlen overhandigd. De nationaal democraten heb bpn thans besloten zich aan te sluiten bij deze actie, zoodat het aantal oodertceke flar.rs van hel aan den staats president te 'icMcn verzoek de '200 zal overschrijden GEVAARLIJK SPEELGOED. Sorau (Lausilz), 7 blei. Gis.trren von- fan kinderen. cie in oón ti :n a-in het spe '?n waren, op ec-n diepje van 20 c.M. negen handgranaten, allen voorzien van slag hoedjes. Met twee van de gevaarlijke Un pen bogavon ze zich naar de politie, die er dadelijk voor zorgde, dat do vondst on •chadelijk gemaakt werd. Tel. 852. Langestraat 43. Tientallen dooden en een geweldige schade New York. 7 Me i. V D) Luor den wer velstorm» lie Texas geteisterd heeft, zijn naar nader gemeld woidl, lal »an gebieden geheel verwoest, wunrrij ineer dan 90 per -onen om het eve zij»! gekomen Hel aan tal gewon Ien bed-aag» minstens 100 De autoriteiten h. bben op groot» schaal hulp maatregelen g» nomen De schade bedraagt voor zoover thans .bekend is, verscheiden»- 'nillioennn lo ars New York, 8 Mei (V.D) In het door de tornado geleleterde gebied in den «taat Texas wirdt loor de nati male garde en loor alle beschikbare politietmepcn tii' l gewerkt, lenende d- getroffen bevolking van voe Nel In. voorzien Ml* verbindingen zijn verbroken, zoöda' le levensmiddelen voorziening op groote m >eilijkheden sluit. Gisteren hperachte n aomnnge streken van Texas vv°derom hev'gc stormen. Twee generaals wilden dc regeering ten val brengen Madrid, 8 Mei. (V.DIn de vroege cchtondurcn werd heden bekend, dat de generaals Martinez Anido te Madrid cn Uarrera to Barcelona in den loop van de zen nacht voornemens waren geweest de regeering Berenguer met behulp van de militairen in belde genoemde steden, voor namelijk de huzaren regimenten, ten val te brengen. Zij konden hun plannen echer niet ten uitvoer brengen, aangezien het giootste doel van beide garnizoenen weiger de er aan mee te doen. Toen de regoenng van h»;t gevaar, waarin zij zich bevond, op de hoogte werd gesteld, liet zij onmidde! lijk de beide generaals in hun woningen arresteeren, waar zij voorloopig onder be waking blijven. Bijzonderheden over de voorberehling van dezen nieuwen staatsgreep zijn nog niet bekend, doch het staat vrijwel vast, dat de studentononlusten van de laatste dagen, waarbij ook een officier der huzaren le vensgevaarlijk werd gewond, dc onmiddel lijko aanleiding er toe zijn geweest. Zoodra de republikeinon het geval ver namen, kwamen in do woning van den voormaligcn minister VHIanuevc de profes soren Maranon cn Sanchez Homon, de voormalige ministers Sanchez Guerra en Malquiades Alvarez, de generaals Riquel- mo en Aguilera en de leiders d.r republi keinen Lerroux en Domingo bijeen, om de situatie tc bespreken. Zij besloten, ln ge val de staatsgreep zou gelukken, tot het uiterste tegenstand te bieden, wat verbit terde straatgevechten zou hebbeu bétee- kend. In verband hiermede wordt van wclinge lichte zljdo vernomen, dat de ktuing voor nemens zou zijn zoo spoedig mogelijk een liberale regeering tc vormen met als minis ter president den voormaligcn minister Santiago Alba, die tijdens de dictatuur tn \erbanning was te Parijs,'en met graaf Rnmanonex nis parlementsvoorzitter. Te Madrid heerscht op het r.ogenbïik vól komen rust. Uit Salamanca wordt gemeld, dat de stu dentcn aan de universiteit aldaar den te ruggekeerden professor Unninuno op on thnusiastc wijze hebben ontvangen, waar bij een gedenksteen voor Primo de Rivera on voor den minister van onderwijs, onder Primos bewind opgericht, wérden vernield DE STAATSGREEP IN SPANJE. Do beide gearres(«ord9 gene raals vrijgelaten. Madrid, 8 Mei (V.O.) Aan de in den af •.eloopen nacht vrij crltieke situatie in Span io is door het optreden der regeering een einde gemaakt Dr beide gearresteerde ge neraals vve-den h°den op verzoek van dc Kroon in vrijheid gesteld. Dc voorbereidende commissie op drie Nov. bijeen G e n V e. 8 Mei (V. D.). De voorzitter van de ontwapeningscommissie van den Vol kenbond, dc Nederlandsche gezant te Pa rijs, jhr. Loudon, heeft thans officieel de ontwapeningscommissie te Gcnévo bijeen geroepen op 3 November o s. Het secretariaat van den Volkenbond pu bliceert den brief van jhr. Loudon nan dc in de ontwapeningscommissie vertegen woordigde regeeringen. Daarin verklaart Loudon, dat hij de mededeelinycn van den Britschcn .«ersteYi minister Macdonald d.d 21 April over. do Londenscbe vi .-tcoof-'ren- tie heeft ondei<zöcht en kennis hoeft geno men van de meeningon der In b ontwape ningscommissie vertegenwoordigde regee ringen omtrent het «ijdsllp voor het hervat ton van de werkzaamheden der commissie. Daardoor was hij t"t de raeeni ig gekomen, dat een bijeenkomst der ontwaï cningst om miss ja nog In den loop van Jen zomer oj» groote moeilijkheden zou stuiten waar loor 'iet werk- der commissie gesqha;-" zou kun ncn worden. Uit deze nverwegirw achtte hij het hpt bést, rekening houden 1 met de meening van de meerderheid der cqmmis ontwapeningscommissie fe bepalen op 3 November o.s. Vier petroleumschepen in vlammen New Jersey, v Me» (V.D) In de haven New Jersey is een groote brand uitgebroken die nog niet bedwngei» is Vier petroleum schepen ge aagten doo tot dusver onbekend gebleven oorzaak 'n brand. De vlammen cn rookwolken zijn tol vci^tn dén omtrek"zicht baar. Tijdens den brand vloog een der sche pon ln de 'ucht. Het vuur sloeg ovor op de Pier en op een tankinstallatie aan den wal Tot dusverre zijn or 33 gewonden. Het blus schingswerk "wordt doc: do zware rook zeer bemoeilijkt WISSELRUITERIJ ONTDEKT. B c r l ij n. 7 M e I (V.D.) Terzake van wis selvervilsching Is gear esteerd de koopman Hermann Bruhn, die zich te f. (ibeck onder ••en valschen naam gevestigd h.id. Om uller ;ei transoct.es te kunnen uitvoeren, waar voor hij niet de middeien bezat trachtte hij >nder val.'cho firmanamen bij \erschillende banken crcdict tc krijgen. Hij had reeds voor •en bedtag van 200:000 Mark aan wissels in omloop gebracht, welke to Lübeck en Ham burg in bes.ag zijn'genomen. Do gearresteer de, dio op dezp wijze vooral veel graanfir ma's ernstig heeft benadeeld,-had reeds een zevental jaren gcvongnissiraf .achtr den rug HITTEGOLF IN AMERIKA. Reeds enkclo doodon te be treuren. New York, 6 Mei (V.D.) De "hitte, die de laatste dagen zich-in het Oosten der Ver eenigde Staten doet gevoelen, heeft reeds eenige slachtoffers gemaakt. Te New York cn in de omgeving zijn tot nu tie drie per sonen tengevolge van do hitte bezweken Do thermometer steeg gisteren lo New York tot 32 graad Gelei us. WEDEROM OOODELIJKE ONGEVALLEN IN DE GEVANGENIS TE COLUMBUS. Doox de onachtzaamheid van ccn bewaker. Now York, 8 Mei .(V.D.) Door het on achtzaam optreden van oen gevangenbe waarder vond in de gevangenis tc Colum bus, waar onlangs do grooto noodlottige tratid woedde, wederom een ernstig ongeluk plaats. Ken go\angenbtwaarder speelde on achtzaam met een machinegeweer, loon deze plotseling begon te vuren Een aantal ko gels sloeg in een groep slapende gevangenen Twee hunner werden op slag gedood, terwijl een aantal anderen gewond werd. RASLOOPER BEROOFD. D u s s e 1 d o r f, 8 Mei. (V. D.) Donder dagochtend werd de kaslooper van do re- gceringshoofdkas aan den Hofgartenwog door een onbekende niet een hard voor werp neergeslagen en berooid Van den dader, die 8000 Mark in handen krees, ont breekt elk spoor, daar hij onmiddellijk na den overval in oen auto, waarin nog twep andere personen eaion. js weggereden. DE ZAAK-^E LEEUW- OpnieavV pedachtenwisseling in de Belgische Kamer. Gisteren i6 de middagvergadering van de Bolgiecho Kamer ophieuw aan de zaak-De Leeuw gewijd. Een nieuw debat werd uit gelokt door een tweade verzoek om Inter pellatie. ditmaal ingediend door de socia listische Kamerleden, Matbleu er Baltha zar, over de toepassing van de wee van 10 Nov- 1928 betreffende hét gebruik der ta len bij het leger en de gevolgen van het von nis, gaveld op 6 Mei 1930 Na een rumoerig debat, waarin ook de heer Van Cauwelaert aan het woord kwam besloot de Kamer Donderdagmiddag, wan neer de heer Jaepar aanwezig zal zijn, over de verschillende moties te stemmen. De al- gemeene indruk aan het sinde dor vergade ring was, dat de politie der regeering, wel ke. Dinsdag vrij onzeker bleek, weer iets ver sterkt morht hecton, zoodat men verwacht, dat de motie van vertrouwen in de regee ring toch een meerderheid zal vinden. Wedgwood Benn brengt een vrij optimistisch verslag uit Londen, 7 Mei (V. D.) In antwoord op vragen betreffende den toestand in Britsch- Indié zqide de minister voor Indië, Wedg wood Benn, dat hij zeer vele telegrammen had ontvangen, welke hij voorins. De laat ste berichten van de l'undsjaab hebben be trekking op den toestand van Zondag en Maandag, toen alles rustig was Te Lahore werden een Europeesch sergeant met niket door een talrijke menigte omsingeld, maar zij wisten zich tenslotte door de menigte heen te slaan Ongevallen kwamen niet voor. Men is thans den toestand volkomen meester. Ken ander telegram maakt mei ding van de noodzakelijkheid, waarin de superintendant van politie zich zag ge plaatst om zeven malen op de menigte te vuren. Ook waren er berichten h nnengeko- men, dat 500 vrij villiger* binnengedrongen waren in het spoorwegpolitiestation. Ken telegram uit Bengalen, dat hedenmorgen ontvangon is, maakt melding van het feit. dat de toestand te Hoog!» en Howrah rustig is. To Chittagong -werden vier 'ebellcn ge dood. Berichten, doorgezonden door den chef-commissaris, vermelden, da», gisteren te Dehli ongeregeldheden waren voorgeko men, waarbij een demonstrant non wagen waarin de commissaris en de oudste super intendant van politie gezeten waren, zwaar beschadigde. Het is nog niet bekend, of hier dooden gevallen zijn, jfschoon men weet, dat dertig of veertig personen -zich thans op do politiepost of in het hospitaal bevinden. Het laatst uit Bombay ontvangen rapport, gedateerd Dinsdag j.l meldt, dat over het algemeen de toestand, volgende op de arrestatie van Gandhi, nog rustig was To Bombay was eon groote vergadering ge houden, die kalm was verloopen. De har tal was Maandag begonnen en Dinsdag voortgezet. In het katoendistrict waren 45 katoenfabrieken ol meer dan 50 van het totale aantal aan het werk. De troepen blijven In gereedheid Te Soer.it is de toe stand kalm. ook daar zijn eenige winkels open. Ken bericht \an hedenmorgen uit Burma deelt mede. dat volgens daar ont vangen rapporten op Maandag en Dinsd.ae in Burma ongeregeldheden haduen plaats gevonden. Calcutta, 7 Mei (V. D.). De menigte heeft een poging gedaan twee gearresteerde vrijwilligers, die in het politieposthuis te Ranéghat waren opgesloten, bevrijden De ijzeren deuren werden vernield, ver schillende agenten en douanebeambten werden gewond. Er zijn 25 personen ge arresteerd. Patel strijdvaardig. l'atel, do afgetreden voorzitter van de Wetgevende Vergadering, is Woensdnv te Bombay aangekomen om er den boycot van buitenlandsche goederen beter to helpoti organiseeren In eon persgespreh zeide hij dat de boycot het belangrijkste punt was op het program van verzet der congrespnr tij, omdat I j nog beter resultaten beloofde dan de camoagne van burgerlijk" omrehoor zaamheid cn voorts omdat een boycot ge I heel kan uitgevoerd worden volgens de be ginselen van Gandhis leuze van geen ge-1 weid. Patel gaet einde dezer week naar Alla habnd. waar hot bestuur van ar- congres nartO bijeen zal zijn om er de nadere rege 'int: van don boycot uit te werken. Patel heeft nok verklaard, da' dp sociale boycot van ambtenaren één van do beste wapenen is evenals het niet betalen van grondbelasting. Hij voegde er aan toe: „Ik wil Je rogeering op alle fronten bestrijden, ik wil geen vrede; noch voor mijzelf, noch voor de regeering De Indischo boycot ca de En- gcische katoen industrie. London. 8 Mei. (VD) De verscherping \an don economischon boycot in Ttidiè ho^l gr»»ote onrust gewekt In dp kringen van katoonihdustripolon te" Lancashire Tn de nfgeloopen weken is Tipt Tndische zakon leven reeds sterk achteruitgegaan D«ze achteruitgang is in de laatste dagen,-zoo sterk toeenomen, dat o.cn groot aantal spin- nerijen voor onbcpaaldcn tijd gesloten moest worden Duizenden arbeiders zijn reeds ontslagen of het ontslag is hun aan- WEERBERICHT. Hoogste barometerstand: 76S.S te La Conina. Laagste barometerstand: 719.8 te Kinn. Verwachting: Verwachting: Matige tot krachtige in het noorden meest krachtige Z. tot W. wind. betrokken of zwaar bewolkt met regen buien en tijdelijke opklarin gen. iets 'zachter, vooral des nachts. LAN ESTRAA7 49-51 TEL 109 Veel kleuren en kwaliteiten. Pracht sorteering wollen f.lousse- lines en Fantasie Stofjes. gezegd Aan de beurs te Manchester gaan stemmen op, die van do regeering een scherper optreden verlangen tegen dc per sonen die in Indib de boycot beweging lei den. .Gok de Japaiische textielindustrie schijnt, volgens berichten uit Osaka, on- geiust te zijn. Bij groote zijde firma's te Yokohama zijn belangrijke orders, die reeds vergeven waren, geschrapt. Een aanval op een zoutmaga- zijn voorbereid. Londen, 8 Mei. (H.N.) Volgens een be richt uit Bombay zijn de Indische nationa listen voornemens binnenkort eun aanval te doen op een zouirnagnzij» der regeering. Dit voornemen is reeds door Gandhi aan gekondigd en zijn opvolger wil het thans ten uitvoer brengen. Ook een zoon van Gandhi neemt aan do voorbereidingen deel. Men neemt aan, dat een groot aantal vrij willigers zich hiervoor beschikbaar zal stcllon. De toestand is overigens weinig viranderd. In sommige streken h« eft du alge mee nc staking zich uitgebreid, terwijl zij in andere en ook tc Bombay in om vang is verminderd. Hij vischte echter leelijk achter het net Generaal Jeu Sji Sjan, do model-gouvet- neur van Sjansi, heeft te Tientsin een po ging gedaan om uit naam der „Noordelijke regeering' beslag te leggen op het zéér groote bedrag, dat aan invoerrechten op de Chineesche bank aanwezig had moeten zijn. Dc directeur der invoerrechten cn accijn zen, de Kngclschman Bell. die door de'ré- geering te Nanking in zijn positie gehand haafd was. bleek het geld echter tc hebben overgemaakt aan do in do Engelsche con cessie staande Hongkong en Sjnnghai-bnnli Jen cischte daarop do afzetting van dezen ambtenaar cn de uitlevering van het gela aan hem. maar de Chineesche overheid wei gerde het ontslag te geven en daar het kan toor der invoerrechten binnen de Franscho concessie ligt, moest Jen voorloopig- zonder geld naar zijn paleis terugkeeren. HET PROCES TEGEN MATSJEK C. S. Alle beklaagden reppen van mishandeling, Belgrado, 7 Mei (V. D.) Het hoogver raad proces tegen MaUjek c.s werd heden voortgezet De verdachte Popitsj, een stu dent is door d«- instructie zoo van streek ge raakt, dat hij 7,ijn yedachter ternauwer ood onder woorden kan brengen. Ook hij "her riep do voor de po'itio afgelegdo verklarin gen, die hem 'alle afgedwongen zouden z»jn. Do volgende verdachte, do handelsemploye Gaspcrifsj, herriep eveneens zijn voor de politic afgelegdo verklaringen. Hij zeide door de politie mishandeld te zijn. Men had hem eerst opgehangen en vervolgens op er gerlijke wijze mishandeld. Nog thans heeft hij van de gevolge*» te lijden DE ARBEIDERSRELLETJES IN NOORWEGEN. Oslo, 7 Met riT.D.) Met betrekking tot de-arbeidersrot'etjes wordt nog nader ver nomen. dat meer dan 100 politiebeambten uit Oslo naar de betreffende streek zijn uit gezonden. Er zijn verscheidene arbeidéro- leiders gearresteerd De politie heeft het gebied van do onlusten geïsoleerd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1