BRIEVEN VAN EEN
BRABANTSCHEN BOER
DE EEMLANDEB
Vertrouwenshuis
BETALING VAN
ABONNEMENTS
GELDEN PER GIRO
Maandag 2 Juni 1930
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
28e Jaargang No. 282
Buitenlandsch Overzicht
Spoorwegongeluk
Frankrijk
in
WILLEM GROENHUIZEN
JUWELIER,
GASFORNUIZEN
ADM. AMERSFOORTSCH DAGBLAD
OPGETOGENHEID IN
LAKEHURST
De Zeppelin goed en wel
geland
Fa. L. J. Luycx en Zn.
LUYCX,
SCHEEPSRAMP AAN DE
KUST VAN CALIF0RNIE
Bijna dertig personen
omgekomen
ADmiJJCMCMKPRI K maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand 10.75. per
ADlHnClYltfiiormuo vcr2€kerlng tegeo onflcIukkcn) 0.17V^
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer.
elke regel meer f0.25. Llcfdadlgheids-advertentlén voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentièn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—, Bewijsnummer extra f 0.05
De rcgeering-Mocdonnld en de
vskvcreeniglngcn. Zal de
vakvereenigingswet worden op-
geheven?
Het niet onmogelijk, dat sommige le
zeis zich nog herinneren, dat m 1927, toen
de conservatieve regeering onder Baldwin
nog aan het bewind was, een zoogenaamde
vakvereenigingswet werd afgekondigd,
waarover de arbeiders ten hevigste veront
waardigd waren. De bewuste wet toch ver
anderde de rechtspositie dei- vakverecni
gingen in gevallen van staking volkomen
In tic cersto plaats werden de vakverecni
gingen verantwoordelijk gesteld voor de
schade, die het uitvloeisel zou kunnen zijn
van door haar in het leven geroepen stakin
gen. Het is duidelijk, dat een dergelijke be
paling practisch neerkwam op een ernstige
besnoeiing van het recht tot staken.
Bovendien had de van do conservatieven
uitgaande wet het verband tusschcn vak-
vcreeniging cn de organisatie der Labour
partij in zooverre losser gemaakt, dat het
lidmaatschap der trade union niet meer
practisch et lidmaatschap der genoemde
partij meebracht.
Toen de regeering-Baldwin werd wegge
vaagd cn door een kabinet onder leiding
van Macdonahl werd vervangen, werd de
lioop onder de Engelsche arbeiders leven
dig, dat de door hen gehate vakverecni
gingsvyèt weer spoedig tot het verleden zou
behooren. Vrijdag nu heeft de algemccne
raad van 't vakverepnigingscongres ecD
gemeenschappelijke zitting gehouden niet
het partijbestuur der Labour Party, die ook
werd bijgewoond door den eersten minister
Macdonald. Het doel, dat bij de vakverecni
gingen voorzat, was den premier eraan te
herinneren, dat zij meenden tc mogen re
kenen op de verwerkelijking van verwach
tingen, die gewekt werden, toen bij den
jongstcn stembusstrijd de arbeiderspartij de
overwinning behaalde. Zelfs schijnen ver
schillende Labourlciders beloften te hebben
afgelegd, hierop neerkomende, dat de maat
regelen, die de conservatieve regeering had
genomen en waardoor de vakverecnigingcn
waren beroofd van haar vrijheid van han
delen, |ongedaan zouden worden gemaakt.
Volgens sommige berichten schijnt op vo
rengenoemde vergadering de regeering-
MacdonalcL in uitzicht te hebben gesteld
dat in den a.s. herfst een wetsontwerp door
het parlement zal worden behandeld, waar
van de strekking is de vakverecnigingcn
weer in het genot te stellen van de, vechten,
die hun door Baldwin's kabinet zijn ont
nomen. De vakverecnigingen hebben er
vooral den nadruk op gelegd, dat er haar
veel aan gelegen is dat in den vevvolge de
algemeene staking niet langer een onwet
tig strijdmidel wordt geacht.
Uit weer andere LonÜcrische bericlen
zou zijn af te leiden, dat dc vertegenwoor
digers der vekvereenigingen reden hebben
aan te nemen, dat de regcering geen bui
tengewoncn ijver toont om haar beloften
te houden, zoodat er tenslotte misschien
gedurende de tegenwoordige zitting heele
maal geen lijd meer over blijft voor de par
lemcntaire behandeling van "t gewenschte
wetsontwerp. Deze indruk schijnt, naar uit
Londen aan de Frankfurter Zeitung wordt
geseind, door de bespreking van Vrijdag be
vestigd te zijn. De ministerpresident moet
(inderdaad op het buitengewoon vele wérk.
waarvoor het Lageruis zich ziet geplaatst,
hebben gewezen cn heeft, wat belangrijker
is, gesproken van de krachtige oppositie en
de onaangename herinneringen aan de
groote kolcnstaking, die het verlangen dei
vak verecnigingen inzake uitbreiding der
stakingsvrijheid in het parlement zou wek
ken. Ja: Macdonald moet zelfs zoover zijn
gegaan, dat hij als voorwaarde voor een
i egeeringsinitiutief tc dezer zake heeft ge
steld, dat de vakverecnigingcn zullen af
zien van ..politieke cn revolutionaire sta
kingen'. Macdonald heeft daarmee te ken
nen gegeven, dat hij een vergemakkelijking
van stakingen nog minder kan gebruiken
dan een burgerlijke regeering, Onder deze
omstandigheden heeft de Vrijdag gehouden
bespreking niet tot oen definitieve uitkomst
geleid. Wat de lalrijkc vakvereenigingsle-
den, die als Labournfgevaardigde tot de
regeeringsmeerderheid beooren, zullen zeg
gen, dient te worden afgewacht.
Zeven dooden en dertig
gewonden
Tel. 852. Gevestigd 1885
P.NlEROP
CAMCESTH. OOJfeL.283
Communistische aanslag?
Parijs, 1 Juni. (V.DGisteravond tegen
11 uur is de nachtsneltrcin Parijs—Nice
ongeveer 100 meter voor het slation Monte-
rcau, ongeveer 90 K.M. van Parijs gelegen,
ontspoord. Het ongeluk is waarschijnlijk te
wijten aan het feit, dat een lecge wagen is
blijven staan op het spoor, waarlangs de
sneltrein moest pnsseeren. Door de botsing
werden drie wagens en de goederenwagen
van den spoordijk goslingcrd en geheel
vernield. Zeven personen werden gedood
en dertig gewond, waarvan acht ernstig.
Het II. N. meldt nader
Onder de dooden bevindt zich een geheel
gezin, beslaande uit de ouders en twee
zoons.
De minister van Openbare Werken leidde
het opruimingswerk.
De Echo de Paris vestigt er de aandacht
op, dat Tardieu Zaterdag dezelfde lijn ge-
I nomen heeft om naar Dijon te gaan.
Aan een communistische aanslag wordt
gedacht.
In strijd met dé voorschriften, bevond een
kleine materiaal.wagen zich op de rails, ter
wijl er geen werkzaamheden werden uit
gevoerd.
BLOEDIGE BOTSING BIJ EEN POLITIEKE
BETOOGING.
New York, 30 Mei (V.D) Uit lUo de Ja
neiro wordt gemeld, dat het le Andradas tij
dens een politieke aemonstratio tot bloedige
botsingen kwam tusschcn domonstrantcn
politie. In totaal werden achttien perso
nen gedoo i cn dertig gewoed
Onzen bij den GIRO-DIENST aangesloten abonne's
wijzen wij op de bestaande gelegenheid om de abonne
mentsgelden voor het Amersfoortsch Dagblad ieder
kwartaal AUTOÏV1ATISCH van hun giro-rekening
te doen afsohrijven. Deze automatische afschrijving
brengt met zich een besparing van incasso-kosten,
geen geloop met de kwitantie aan de deur en voor
ons een vereenvoudiging van de administratie.
Abonne's, die ons ingaande 1 Juli a.s. willen machtigen
abonnementsgelden automatisch van hun postrekening
te doen afschrijven, verzoeken wij opgave van hun
naam en adres, opdat wij een machtigings-formulier
ter invulling kunnen toezenden.
SCHEEPSRAMP IN HET
KANAAL
Een Zweedsch stoomschip
gezonken
Veertien opvarenden
verdronken?
Vlissingen, 1 Juni. Zondagmorgen
is in het Engelsche Kanaal bJj Beachyhead
het Italiaanschc stoomschip „Literno" .in
aanvaring geweest met het Zweedsche
stoomschip „Inger", thuisbehoorende te
Ilclsingborg. liet s.s. „Inger" is gezonken.
Twee man der equipage van de „Inger" zijn
door de „Literno" overgenomen.
Omtrent het lot van de overige opvaren
den van de „Inger zijn nog geen bijzonder
heden bekend. De „Literno" liep geringe
schade op en kon de reis \oortzctten.
Londen, 1 Juni. (V.D.) Omtrent de bot
sing tusschcn het ItaliaansThe tankschip
„Literno" en het Zweedsche stoomschip
„Inger" uit Helsingborg wordt nader ge
meld, dat het Zweedsche stoomschip bin
nen anderhalve minuut zonk. De ramp
vond plaats dicht bij Eastbourne Behalve
de twee man van de Inger", die, zooals
reeds gemeld werd, ongedeerd aan boord
van de „Literno" konden worden overgeno
men. konden de Italianen' even later nog
een gewonde van de „Inger cn even later
het lijk van een lid der Zweedsche beman
ning aan boord nemen. Omtrent het lot
van de overige veertien opvarenden is ech
ter niets hekend. Men vreest, dat zij ver
drenken zijn. Met reddingbooten wordt het
Kanaal in de omgeving van Beachyhead
afgezocht.
Lakehurst. 31 Mei. (V.D) De Graf
Zeppelin is om 12 uur M ET. tefL'nkehurst
geland. Een groote menigte slo?g onder
groot enthousiasme deze lauding gade.
DE ZUIGELINGENSTERFTE TE LUBECK.
L üb c c k, 30 Mei (v.D.i Gisteren is in het
kinderziekenhuis te Lübeck het 22ste kind
r«an de gevolgen van voeding met het Cal-
meltepraeparaat overleden.
ERNSTIGE ONTPLOFFING
Boekarest, 2$ Mei (V.D.) Te Moroni
heeft een hevige gasontploffing plaats ge
had, toen een 50-tal arbeiders in een tunnel
aan hel werk waren. Drie ingenieurs cn 20
werklieden werden gewond, terwijl één ar
beider gedood werd. De overigen konden
zich m veiligheid stsilcri
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
700.1 tc Ingü.
Laagste ha rome terstand:
73600 te Toulouse.
Verwachting:
Zwakke eranderlijke
wind betrokken tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk nog
regen- of onweersbuien,
weinig verandering in tern-
peratuur.
LANGESTRAAT 49-51. - Tel. 109
Moeder, als je me Kousen
koopt, koop ze dan bij
wat die heeft is MOOI, STERK
en niet duur en... prachtsorteering
DE BURGEROORLOG IN CHINA.
Dc Noordelijke legers bedreigen
Tsinanfoe.
Parijs, 31 Mei Het agentschap In-do-
Pacifiquc verneemt uit Peking: De slag in
de provincie Sj.mtoeng ontwikkelt zich ten
gunste van de Noordelijke troepen, die de-
Gele Ri\ier overschreden hebben 011 de 6tad
Tsinanfoe bedreigen. In het hoofdkwartier
der Noordelijken werd bevestigd, dat Tsjang
Kaï Tsjek' in den slag bij Tsjanglsjuu aan
de schouder licht gsvvond is.
New-York, 31 Mei. (V.D) In de nabij
heid van Santa Monica in California is
het pleziervaartuig Ameco door tot nog toe
onbekende oorzaak gezonken. Negen en
twintig passagiers zijn om het leven geko
men, terwijl dertig passagiers gered koft-
den worden.
DOOR A. A. L. GRAUMANS
Mciuor. UI venhout, 26 Mei 1930-
Nic dak on. 'n smoesje verlegen hen, --
daar hie van, maar as g op d n oogenblik
alles zoo0 nagaat uit wat er in dc kraan-
en gepotlooid wordt, oliee, amico, dan is
t in de wèrcld op den oogenblik zoo maar
uen aarigon hrippot!
^3 ge ievcraans loost wat dc Moes weer
aan t klaarstovcn is. dan zou-dc 'in da gek
ke niutske van 'rn (Trui vcrassercert as da-
d-et n doodgewone thecmuts is, zc"*~s zc
»n dc stad gebruiken), maar don zou.jo "m
die theemuts over zijn oogen trekken. Waant
wat dioen ruziestokcr bezielt .la mag d'n
u\e weten. Hij Kan z'nen kwèèk nic open
doen (en die ga-d-cvon gemakkelijk open
a* n dicc-n van Trui!) of 't is om keet tc
zoeken!
Neet*, amico, zc kunnen daar in Italic*
tee eig in d r nopkes zijn mee il'rc-n does,
was mijn betreft kunnen ze 'ni kcdoou krij
gen, met of zonder thecmutske.
lij is op reis geniest. Gelijk heet ic. 't
OO'C weer kom nouw aau. Maar da doet
ie ok al op zon vrimdc manier. Hij is dan
m Milaan gcwicst maar vcur ic daar aan
kwam liet ie coixt de Milancczcn die gin
assist waren m dn bak douwen. En toen
n b-Mkonnckc gaan slaan en daar
nacldc t lieve leven weer aan dn gang.
- og gin vijf menuutjes stong ic daar tc
kaateren of do Milancezen, die nog nic in
ide bajes zattcn, riepen: „Weg mee Frank-
lijk!" En toen zee de theemuis. „Wij mol
(en mergon op alle vcrrasSÏngs vcurbereid
zijn! Nouw gij! ..Ik hen," zee d'n Moes, ,,'t
hoofd en d'n maker van "t fassismc(hij
schijnt er nog groot op tc gaan ok!) „en ik
zal 't verdedigen." Maar dan toch zekers
moe dc Italjcaiidcrs die nog mij' rondloo-
pen? Daar koom'f al: „blijven guillic alle
maal staandvastig," zee 't ie. houdt de ge
weren in de hogte!" As zc da lesle nouw
maar n 1 tij doen, dan vallen er ten minste
gin dooien! Dan schieten zc hogstens zoo
\va gotjes in dc locht, net as d'rcn „schcp-
p< r" allij doet.
Ln in Florence, waar ie ok al gcwicst is
hij schijnt op vakaansic tc zijn, daar
riep ic vanaf 'I halkonnekc (as ic n balkon-
nekc ziet, krüpt ic er boven op en begint te
spietsen), „da-d-et lootbouwprogram ton
veur ton zal worren uitgevoerd. Negenen
twintig nuuwc oorlogsschepen zal ie op sta
pel laten zetten!"
„Woorden," ging ic deur, „zijn heel schoo-
ne dingen, maar geweren, mieterejeurs. ke-
nonnen, oorlogsschepen en vliegtuigen zijn
nog voul scliondere dingskes!"
'k Zou 'm da nog wel 's willen lieurcn
zeggen, amico, os ic uit zon schoon vlieg
tuig 'n bonimeke bovm op z'n theemuis
kreeg! Ollce, dan zouw-'t-ie wel aanders
piepen.
En as ge nouw vragen zouw, hoe 't komt
as dat dc Moes oji d'n oogenblik zoo heet
gebakerd is, dan denk ik zoo, omdat die
vredcs-konferèènsie, lest in Londen, zoo op
z'n neus gedropen is Daar kos z'nen menis-
ter, Graandi witte wel, d'n dieen mee da
nijdige sikske, z'n verhaal nic halen. Die
kon 't op die rcdeskonferèènsic nic vcur
mekaar gebokst krijgen om, mee toestem-
mink van die aandcre gaslcn, in naam van
d'n vrede 'nen kwak oorlogsschepen le mcu-
gen bouwen.
Daar is zo n konfercènsie toch maar goed
vcur, wa gij? Nouw doen zc t daar zonder
die toestemming!
Ennouw is er meteen de mot ok in!!
Waant dc Moes gift vcurnamelijk dc schuld
aan d'itvFraanschman Briejaand en veur-
loopig is al z'n getier teugen Fraankrijk bc
doeld. Da s zoowa-d-1 vcurnomstc gevolg
van de leste redes konfercènsie: mol tus-
schen Ila'ié en Fraankrijk.
Nouw zou da-(l-allemaal nog me zoo héél
stark zijn, was 't nic da Fraankrijk zelf vre
de zouw willen houwen zonder oorlogs-
vlootuitbreiding. Maar daar wrong nouw
sjuust d'n schoen'
D'n cenc wouw daar voul meer „scliondc-
rc-clingskes-dan-woordenommen (kenon-
nckes cn bommekesgooien en zoo) om d'n
vrede le bewaren as d'n aandere en da zet
te bij d'n Moes nauw kwaai bloed.
Da's van ééncn kant te begrijpen As oc-
wen nosten buur mee alle geweld in vrind
schap mee oew leven wil cn dus 'nen gc-
lajen revolver in z'nen zak stikt, dan wilde
veur die \rindsehap ne onder doen cn gc
zet 'n kenon op oewen erft, d'n kaant van
oewen vrindclijken buur uit!
In d'n Bels is 't al evenmin kousjer. Keb
•gelezen, in 'n Belsc kraant, as cla zuilic pér-
sies twee keer zooveul soldaten ommen as
wij, terwijl me allebei 'n zelfstc laandje
zijn van 'n zeuven muljoen zielen.
Ge mot nie vragen wa da" kost! Waant
gc wit zekers ok wel, da wij elk jaar nog
'n dikke honderd muljoen op motte brengen 1
veur ons leger cn vloot, bestemd om neu
traal tc blijven, tusschcn al da vredeswerk!
Belgie beschouw z'n eigen na d'n oorlog
as 'n groote mogendheid. Maar alles bij
mekare kan ik er nikske aanders in zien
as n klein manneke mee 'n veuls tc groot
saldatenpak aan. da z'n beentjes nog s
blikt over z'nen veul te grooten sabel
In Duitschlaancl is 't al nic veul heter
Daar willeii dc menisters ok meer solda
terij, „waant," zee menister Greuner,
„Fraakrijk, Engclaand en Polen ómmen
veul en veul meer gereedschap oni te schie
ten en vredeswerk te doen, as wij!" Dus
de rest die snapte!
In Oostenrijk emmen dc regeerders d'r
haandjes vol an d'r eigen soldalen:: dc
Spaansche arming zit op 'nen ti-oon die ie
wiemeien Siaat om kruisdol te wor. n;
Lngelamd wit gin -aad mee al z'n werkc-
loozen en zoo geleuf ik nie dat 'k tcveul
gezced em hierboven aan m n briefke, da-d-
et in Europa 'nen heel aarigon krippot is.
En Fraankrijk, da mee z'n noste buren
openlijk overhoop lect -en mee z'n oorlogs
vrinden bedektelijk; da-d-aan 't uitstarven
is omdat er gin kinderkes genogt geboren
worren; da van alle kaanton dus in z nen
piepzak zit, Fraankrijk kom nouw weer
overnuuw aandragen mee z'n idee om 'nen
Europeescben Statenbond op te richten.
Briejaand wil 'n eigen Volkcnbondszaak
openen! Hij zee netuurlijk wel van nie,
maar de diepclmaten, die nouw al veftion
jaren laank ruzie zitten tc maken om d'n
vrede, die weten op 't lest zeivers nie meer
wanneer ze liegen.
Toch is t nen grappenmaker, da Brie-
janneke. Keb 'm in d'n Haag toen mecge-
mokt op de konferèènsie ge wit da 'k
daar indertijd gewiest heb cn as ge 'm
zoo ziet staan i iddeneeren, amico, mee z'n
hoog ruggeske en mee z'n haanden vcur
uit die even druk mee „pratendan
doet ie mijn denken aan 'n kopmanke op
de mart da poeiers verkopt die goed zijn
veur: koorts, hoofdpijn, hekstroogen. n
„zeer" hoofd cn rimmcltiek, zooas 't er lnj
ons in dc stad Dinsdag cn Vrijdags gere
geld zonen wonderdokter an t woord is.
«Olleen, die gebrukt er nog 'nen valschen
trumpetter bij. 't Is nic Icwaad bekeken van
Bncjïnneke om 'n kompanjonschap aan te
gaan nouw z'n eigen zaak nie meer d a 11 c
is! Van dicc-n kaant hcet-ie grif gelijk.
En meschienl zouvv't 'n middeltje zijn om
nog meer vrede te genieten, waant in do
kleinste affaire kun-d-'t al geregeld mee
maken: as-ter twee kompanjon-; zijn is t
er geregeld keet in dc kiepenkooi. Kek
maar dc veréeniging van d'n Echt, waar
twee veurziiters zijn
N'eee, amico, keh in die nuuwc affaire
van Briejaand gin ficduusie!
Mee d'n Engebchman die ok gère baas
is cn d n Duts, die 'nen Fraanschman
lust mee huid en haren, zouw er meschient
wel n tweede China van groeien cn dan
zeg ik nog maar niks van de BaiK.meezcii
cn de Bolsjevviêkérts.
Sodemaerel, wa zou da 'en aarigen
staamppot worren bij mekare.
In ieder geval, amico, as er nog 's 'nen
dag komt da ze aan ons vragen of wij mee
doen aan dc oplichting van da tweede
China, dan is 't het beste maar da wij wéér
neutraal blijven! En aanders. dempen mc
de Noordzee maar 'n stukske verder af cn
kruipen daar op mee ons zou ven-mul joe-
nen.
Waant ik weet nog nic wa-d-erger is:
weer oorlog of zo nen Fraanschen vrede van
Briejaand. En lid zijn van de een cn zelfste
vereeriiging as d'n Moes
Dan gaai ik nog liever Turk worren.
Zo n rooi petje-zonder-klep sta me net zoo
goed as hum z'n theernuts: wa gij
Amico, ik gaai d'r afscheiön. k Zit zóó
diep in dc pollitiek dn'k al ruzie gaai krij
gen veur m'ncn brief klaar is.... Leve d'n
vrede: Trui gif m'ncn dubbelloops s aan!
Amico. tot de noste week.
cul groeten van Trui cn as altij gin
horkc minder van oewen
toet a voe
DRc.
