BUITENLAND
DE EEMLANDER
Vrijdag 20 Juni 1930
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a I 28e Jaargaqa No. 297
Buitenlandse!: Overzicht
Onrust in den atmosfeer
De wedrennen van Ascot
onmogelijk
WILLEM GROENHUIZEN
JUWELIER
Gouden Trouw-' en Verlovingsringen
GASFORNUIZEN
PAieror
DE DEKK1NGS VOORSTELLEN
IN DUITSCHLAND
Richtlijnen gevraagd
Internationale Liga van
Vrümetselaren
Een 22 uurs-zitting in
het Lagerhuis
Snowden contra Churchill
9 uur 56 min
Fa. L. J. Luycx en Zn.
DE WERKTIJD
DE MIJNEN
IN
MIJNONGEVAL NABIJ
KAAPSTAD
CALVË-DELFT'S MAYONNAISE
ABONNEMENTSPRIJS pet 3 aatadeo voor Amersfoort f2.10. per raaand 10.75. per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/*
Binnenland franco per post per 3 maanden I Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
DAGBLAD
PBIJS DER AOVERTEHTIEN van 1—4 regels f 1.03 met inbegrtp van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25 Liefdadlghelds-advertentlCo voor da
helft van den prijs. Kleine Advertcntiën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
$0 cent, elka regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. fi&wiisnammer eits* t 0.05
AnU-commnnisme in Finland.
Finland, het schoono land in het Noor
den van Europa, beleeft cp 't oogenblik woe
lige tijdon. Men vreest er do laatste weken
dag aan dag, een staatsgreep, waarbij het
Parlement ontbonden en een soort fascis
tisch regime ingevoerd zou worden.
Regeering heeft zich reeds genoopt
gevoeld het parlement tot een bizondere
zetting bijeen te roepen en dc verschijning
\an de communistische bladen ie verbie
den, een maatregel, die met de grondwet,
welke onvoorwaardelijk ce vrije meenings-
uiting eischt, in flagranien strijd korau
De tegenrteliing tusschcn communisme
en burgerij schijnt in Finland verbitterder
to zijn dan in eenig ander land, uitgezon
derd wellicht Hongarije. Dc door de com
munisten met behulp van de Russische
bolsjewisten georganiseerde opstand, die
uitbrak toen Finland na de ineenstorting
van het Tsarisme op hot punt stond van
zijn herwonnen vrijheid te profiteeren, leid
de tot een ootzettonden burgeroorlog.
Toen de Regeering er in slaagde, stap
voor siap het land te heroveron, werden
de communiston aan een vervolging bloot
gesteld, die meermalen bet karakter van
con uilroeiïngsoorlog aannam. Men wilde
met alleen wraak nemer op de onmenscho-
lijke methoden van de communisten, maar
ook het gevaar afwenden van een filiaal
van den machtigen naburigen Sovjet, die
bereid staat bij het ger.ngsto blijk van
lurgelijko zwakte der Finsche communis
ten met gewapende hulp te steunen.
Do sociaal-democratei» braken volkomen
met het communisme, en plaatsten zich
welbewust op den bodem van de grondwet
Sinds een aantal jaren is de comraunisti
sche partij verboden. Haar invloed op de
vakbeweging vroeger vrij groot
sterk teruggeloopen Bewijs hiervoor lever
de de z.g. Roode Dag' het vorig jaar. De
poging om een alg©meenc staking uit te
roepen leidde tot een volledig fiasco. Des
ondanks brachten de communiston het bij
rie laatste verkiezingen nog tot een getal
van 120000 stemmen er 23 mandaten. In
eenige gemeenteraden behaalden ze de
meerderheid en stelden onderwijzers
ambtenaren aan.
De nicuwë anti-communistische' bewe
ging gaat van de stad Vasa uit, die in den
Ljd van den burgeroorlog de tijdelijke ze
tel was voor de regeering. en van Lappo,
waar de booren piêtisi'sch gezind zijn.
Waartoe zoo vragen deze menschen
Lebben wij ons leven ir den burgeroorlog
gewaagd, ais do rooden toch voortgaan dc
belangrijke zetels te bezetten cn zelfs uit
hun midden de onderwijzers rocruteeren,
die onze kinderen moeten opvoeden. Mas
sa-deputaties zijn naar den president van
de repubiiok geweest om te eischen dat hij
voorgoed een eind aan de communi9tenactie
zou maken. Talrijke huldigings-teleg:#nv-
inen aan den overwinnaar van den bur
geroorlog, eeneraal Mannerheim gericht,
bewijzen voldoende wie in Finland als de
„sterke man' wordt beschouwd. Het slaat
volgens de Vors. Zcitung, waaraan wij dc
gegevens voor dit artikel ontlecnen, abso
luut vast, dat de anti-communistische be
weging gebruikt zal worden voor fascisti
sche doeleinden en hier ligt juist de
kans op ernstige complicaties.
Indien tol dc nieuwe zitting van den
Rijksdag, die tegen 1 Juli bijeengeroepen
is, alles kalm veriooj t. komt vanzelf de
vraag op, wat er met de communistische
afgevaardigden gebeuren Hioet In verband
niet do volksgezindheid is het vrijwel uit
gesloten, dat zij hun zetpls weer zullen in
nemen. Men vermoed dal d< Rcgcering de
zen uitweg kiezen zal, dat zij alle commu
nistische afgevaardigden voor de parlc-
mentszitting arresteert onder verdenking
van hoogverraad, waardoor zij automatisch
hun mandaten verliezen Dan komt liet
belangrijke probleem aan de orde van de
uitzonderingswetten, waartegen bepaalde
burgerlijke groepen meer speciaal de
Zwcedsche volkspa-tij tegeij gekant (zijn,
vijl hierdoor dc communisten een marte
laarskroon op 't hoofd gezet zou worden,
terwijl de propaganda endergrondscli zou
voortgaan.
Besluit do Rijksdag echter niet tot de uit
zonderingswetten. dan konden lascistcn
wel oens do gelegenheid aangrijpen om hun
plannen tc volvoeren. Het leger is anti
communistisch gezind, en bovendien bc-
«taai er eon sterk fascistische voelend vrij
willigerscorps, dat zeer doet donken aan
dc beroemde fascistische militio in Italië.
Volgens de jongste belichten ontwikke
len ook de communisten een groot© bedrij
vigheid cloor hot formeeren van roode
garden en het verspreiden van vlugschrif
ten in groot en omvang
Deze schoone zomer kan voor Finland
een sombere betcckenis krijgen.
Omveer boven Frankrijk
Engeland en Italië
DE SPIONNAGE-ZAAK TE MINDEN
Nog meer arrestaties verwacht.
De militaire kapelmeester Adam en zfjn
vrouw, die wegens spionnagj te Minden in
hechtenis zijn genomen, zullen we!drav zoo
meldt de N.R.Ct.. naar Leipzig worden ge
bracht, om daar tor beschikking van het
rljksgerechtshof te worden gesteld. In ver
band met deze aangelegenheid worden nog
meer arrestaties verwacht.
Boven Frankrijk hebben, zooals reeds ge
meld, hevige onwedere gewoed ook elders ie
bet niat pluis geweest.
Zoo hoeft een ontzettend onweer boven
Aecot het houden van wedrennen naar de
Royal Hunt Cup onmogelijk gemaakt. Een
bookmaker werd door den bliksem gedood.
De baan geraakte gedeeltelijk onder water.
Er waren aldus de N.R.Ct. in hei pad-
dook meren van twee en drie voet diepte!
In den wedren om schuilplaatsen voor het
noodweer te krijgen, vielen verscheidene
dames in haar Ascot-japonnen in den mod
der; hoeden vielen af, parapluiïs gingen
vorloren cn verscheidene dames bereikten
de tribunes zonder schoenen. Mannen met
hooge hoeden drosgen dames op hun rug
naar het overdekte gedeelie
Het was noodweer, zooals bij menechen-
heugenis te Ascot niet was voorgekomen.
Ook boven Londen heeft het vreesclijk gï-
spektakeld, evenals boven andere deelcn
van het land De lage terreinen zijn over
stroomd, de 6traten warden in bergetroo-
men herschapen. Door do overstrooming
van een rivier bij Manchester zijn na het
onweer 3 mannen gedood.
Het spoorw eg tram- en autobusverkecr
te Londen is geheel ontredderd.
Te Rome heeft na jen onweer een hevige
slagregen Ln korten tijd de 6traten onder
water gezet. Ook uit Toscane worden regens
gemeld. Do omtrek van het Lago Maggiore
werd gisteravond door een wolkbreuk ge
teisterd.
Ten Oosten van het Corno-meor werden
door oen aardstorting op het traject Gio
vanna-Colica do landwegen en spoorlijnen
over oen afstand van 200 M. bedolven. Tele
foon-, telegraaf- on electrischc-gelcldingen
zijn onbruikbaar. Van eenige afkoeling na
het onweder is nog nieis te bespeuren.
TEL. 852. LANGESTRAAT 43.
Moderne modellen.
Z^A'Cfsxo. QOJÏU-JS8
Een verklaring van de S. D.:
Rijksfractie.
Het jaarlijksche congres te Genève
van 2124 Augs. 1930.
De medcdeeling, dat hot congres der liga
in Gonève zal plaats vinden, is, naar wij
vernemen, in de kringen der leden met veel
bijval begroet geworden cn naar wij ook
reeds uit verschillende Europeesche centra
vernemen, zal de deelname dit jaar die
van Amsterdam -nog overtreffen. De ar
beid, die 6inds het Amsterdnmsche congres
vlijtig is voortgezet, manifesteert zich
de groote uitbreiding van het ledental met
nieuwe ideeën en waardevolle uitingen.
Naar het voorbeeld van de te Praag op
gerichte Academia Maconnica is thans een
wetenschappelijke sectie in het leven ge
roepen. In de groep voor practieehen vre-
desarboid zal ditmaal ook bet probleem
Pan-Europa in studie genomen worden. De
in het begin van dit jaar opgerichte
.Ivünstler Kette" zal gedurende de congres
dagen oen tentoonstelling van mago'nniefcc
kunstwerken in Genève hoiiden.
Na de commissie en be6tuurszittingen op
1 Augustus vindt op 22 Augustus een
feestelijko opening plaats in dc Victoria
Hall.
Den volgenden dag worden de Zittingen
voortgezet en besloten met een verhande
ling over „Der Freiraaurerische Abwehr-
kampf" en vindt deê avonds een boottocht
plaats over het meer van Genève. Op Zon
dag 21 Augustus vindt een ritueel© feest-
loge plaats in den geest, zooals deze het
vorig jaar in het Concertgebouw te Am
sterdam werd gehouden, thans onder dc
auspiciën der loge „Union des Coeurs". op
gericht in 176?, waarna een slotbanket
plaats vindt.
Het thema Pan-Europa zal worden inge
leid door ds. Mclcher3 uit Warga, terwijl
dc jeugdproblemen behandeld zullen wor
den door mr. ds Boenders, lid van het
hoofdbestuur der orde in Nederland.
Berlijn, iv Juni 'FIN.) De sociaal-de
mocratische rijk&dagfrajUe heeft met be-
trekking to* liet tekort op do begrooting
de dekkingsvoorstellcn der regecring een
verklaring gepubliceerd, waarin gezegd
wordt, dat dc fractie zich in verscheidene
zittingen met het vraagstuk der dekking
heeft bezig gehouden, waarbij algemeen de
ntJTOzakeüjkheid is erkend, om he*, tekort
de begrooting spoedig te dekken cn zoo
doende ccn noodzakelijkheid is erkend, om
bet tekort op de begroot'.ng spoedig to dek
ken en zoodoende- een noodzakelijke voor-
aardo to vervullen om het economische
'even weer op gang te brengen cn do so
ciale politiek tc kunnen handhaven. Da;
entegen verzet dc fract:o zich krachtig te-
een het streven om var. do tegenwoordige
crisis gebruik te maken voor een algemco-
no vermindering van de looncn en van de
sociale diensten. Dit streven komt bizonder
tot uitdrukking in de voorstellen der regee
rt ng tot fmirimping t nn den dienst der
verzekering legen rie vJ. rkcloosheitj en cl*
verzekering tegen ziekte. In de fractio be
staat er volle overeenstemming over, dat
de be'angnjkste eisch van het oogenblik
verschaffing van arbeidsgelegenheid
Bij de openbare uitgaven zijn belangrijke
tczuinigingen noodig. Dit geldt in. dé c-
ste plaats van de militaire uitgaven, die m
overeenstemming moeten worden gebracht
met den tegenwoordigen noodtoestand van
et Duitsche rijk en van het Duitschc volk.
Ook kan op vele andeie uitgaven worden
bezuinigd, zoo bij het departement van bui-
tenlandsche zaken, bij do hooge pensioenen
enz. Voor zoover het tekort niet door be
zuinigingen kan worden gedekt, zullen
nieuwe inkomsten noodig zijn. Het dek
kingsprogramma van de regecring wordt
echter door de sociaal-dcmokratischo frac
tie zoowel in zijn grondgedachte als in vele
nnderdcclen verworpen. Aangezien aan de
fiactie vele positieve voorstellen tot over
winning van de crisis en reorganisatie van
do financiën zijn voorgelegd, is aan het be
stuur der fractie opdracht gegeven, in een
•olgende zitting richtlijnen aan dc fractie
\oor te leggen.
BTRD IN AANTOCHT.
Grootsche ontvosgst.
New Vork. 19 Juni (H.N.) Admiraal
Byrd en zijn roedewerkers worden vandaag
aan boord van hun oxpeditieschip in de
haven van New York verwacht en zulc;:
vanmiddag hun triomfale intocht in de 6tad
houden. De ontvangst zal zelfs dia van
Lindbergh nog overtreffen. Veertig 6chepen
zullen bij do aankomst van hot expeditie
schip saluutschoten afvuren. Er wordt een
groote parado van leger en vloot gehouden,
waaraan ook vliegtuigen deelnemen. De
stoet zal langs den gebruikelijke!) weg van
de batterij naar het stadhuis trekken, waar
de burgemeester Byrd cn zijn medewerkers
uit naam van de stad zal ontvangen.
DE CRISIS OP MALTA
In het Lagerhuis.
In het Lagerhuis is aan den premier dc
\iaag gesteld, of de regeering van plan was
stappen te doen om haar ontevredenheid
over de houding van het Vaticaan ten aan
zien van de Malthezerkweetic tot uiting te
brongen.
Macdonald antwoordde, aldus de N.R.Ct.,
dat do regecring er op voorbereid was. wat
baar betrekkingen met het Vaticaan betreft,
om de zaken te laten zooals ze waren. (Zoo
als men weet, heeft de Engelsohe regeering
reeds eenigen tijd de gizanlschapspost bij
het Vaticaan onbezet gelaten.)
ONTBERING IN CANADA.
Londen, 19 Juni (H.N.) In het gebied
van Peace River in Canada was een troep
van 120 personen, welke enkele weken ge
leden uit Edmonton vertrokken was, om
een woud kolonie te stichten, tengevolge
van een wolkbreuk Aan dc buitenwereld
afgesneden geraakt, zonder dat men hier
van elders kennis droeg De ongelukkigon
hebben grooto ontberingen moeten door
staan. zoodat verscheidene personen zelf6
den hongersdood gestorven zijn. Eindelijk
het enkele leden van de kolonie gelukt
een naburige gemeente te bereiken, waarop
vliegtuigen terstond hulp hebben gebracht-
Merkwaardige looneelen van
slaperigheid en een
stekelig debat.
Londen, 18 Juni. Het Lagerhuis is na
een zitting van een-en-twintig uur met de
behandeling begonnen van het derde arti
kel van het financieelc wetsontwerp, waar
bij de oppositie den
minister verzocht,
mede te deelen, tot
wanneer de regee
ring van plan was
door te gaan. Snow
den, die aanvanke
lijk geen aandacht
aan de vraag der
oppositie schonk,
ze-ide d3t het vol
strekt onmogelijk
was. aan het ver
zoek van Churchill
tot verdaging van
het Lagerhuis te
voldoen, daar de
SNOWDEN. concludeerendc op
merkingen van Churchill onbeschaamd en
beleedigend waren. Churchill was een on
overtroffen meester in deze kunst. Snow
den ontkende dat hij het Huis of de oppo
sitie geringschattend behandelde. zooal6
Churchill had beweerd. Integendeel deed
hij zijn best om dezen schijn te vermijden.
Austen Chamberlain, die Snowden leven
dig beantwoordde, verklaarde dat het Huis
thans niet in zitting bijeen zou zijn, indien
het niet Snowden in een slecht humeur
had gebracht. Snowden moest er zich re
kenschap van geven, dat hij het Huig mis
schien zou kunnen overreden, doch het
niet kon dwingen. Chamberlain eischtc dat
premier zou komen teneinde een einde
te maken aan dezen schandelijken toe
stand. Tenslotte aanvaardde Snowden een
motie fot verdaging van dc discussies.
Omtrent de nachtzitting bericht het
Handelsblad nog:
Toen 's middags het Lagerhuis bijeen
kwam, zagen de meeste leden na een hee-
len nacht door en alles tezamen bijna
22 uur achtereen te hebben vergaderd,
er vrij ölapcrig uit. Het is 'een merkwaar
dige nachr geweest met electriciteit in de
atmosfeer, die zich ook in de zaai deed ge
voelen. V'eischeidene redevoeringen wer
den door donderslagen van buiten onder
broken. De gemoederen werden overeen
komstig verhit.
Do toets\ved6tnjd tusschen Churchill en
Snowden werd gisteren hervat. Om half
een vroeg Churchill om verdaging der zit
ting. waarop Snowden op ijskouden toon
antwoordde: „Wij hebben thans negen uur
oor de artikelsgewijze behandeling ver-
aderd cn alleen tot artikel 17 afgedaan.
De zitting zul voortduren lot wij artikel 27
hebben bereikt
Verscheidene leden lagen tegen drie uur
annacht op de banken te slapen. Sommi
gen kwamen tegen acht uur in lichte zo-
merkleeding terug. Anderen bleven den go-
hcelen ochtend in avondkleeding.
Het was in de vergaderzaal 's nachts
zoo bedompt, dat een van de conservatieve
hips, Capt. Margeson, flauw viel. Een
on de Labour-whips, Ben Smith, ving
hem op cn behoedde hem voor een val. Een
Arbeiders-afgevaardigde, die om halfzeven
s morgens een koud stortbad nam, werd
door een sein aan zijn stemplicht herin
nerd. Hij trok een paar klecdingstukken
aan en ging barrevoets naar zijn plaats!
Telkens werd het debat door onaange
name opmerkingen onderbroken. Om .half-
negen zeide Churchill: „Wij worden hier
met kwaadwilligheid behandeld, de spre
kers van regeeringszijde zitten te grijnzen
of zij heer en meester zijn en niemand an
ders recht van spreken heef'. Snowden be
handelt de oppositie met buitengewone cn
zelfs onbeschaamdo onverschilligheid."
Dit werd door Snowden betwist, die zei,
dat hij zijn be6t deed om te verbergen wat
hij van do oppositie dacht.
Ten sloite werd artikel IS aangenomen.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
767.3 te La Coruna.
Laagste barometerstand:
745.3 tc Vestmanoer.
Verwachting:
Meest matige Z. tot Z. W.
wind, zwaar bewolkt tot be
trokken weinig of geen re
gen, weinig verandering in
temperatuur.
lANGE->TRAAT 49-51. - Tal. 190
KATOENEN EN
ZIJDEN VOILS
MOOIE D ESS INS
De onderhandelingen
mislukt
Genève, 19 Jum (V.D j De besprekingen
ui de Kolcncommissie van de Internationa
le Arbeidsconferentie bi-treffcndo een uni
forme overeenkomst inzake den werktijd
in do kolenmijnen, zijn mislukt. Dc Com
missie beeft alle voorstellen verworpen.
Terwijl de commissie heden do voorstel
len inzake een öjtf-urigen en een" 7-ui'igen
werkdag verwierp onderging het voorstel
der Duitsche regeering betreffende invoe
ring van den 7%-urigen werkdag hetzelfde
lot.
Men is tenslotte m de commissie niet lot
overeenstemming kunnen komen betreffen-
oe dc kwestio van den werktijd in de kolen
mijnen.
De voorzitter der commissie, de voorma
lige Duitsche rijksminister van Arbeid
Braun heeft hot voorstel gedaan om niet-
tegens'aando alles toch voort te gaan met
de aogingen om tot een overeenkomst tc ge
raken.
MIJNONTPLOFFING IN DE OEKRAÏNE.
Berlijn. 19 Juni 'H.N.) Volgens een be
richt uk Moskou heeft in een mijn bij
Arlemowsk in de Oekraïne, waar enkele
maanden geleden reeds verscheidene mijn
werkers -door een onploffing zijn omgeko
men, opnieuw een ontploffing plaatö ge
had, waarbij ditmaal 35 mijnwerkers het
leven hebben verloren, terwijl er ongeveer
30 gewond zijn.
Tien dooden
Londen. 19 Juni (VD). Naar uit Kaap
stad gemeli wordt werden in de Reef-mij-
ren zeven inlandscho mijnvv erkers door
vallend gesteente gedood, terwijl 10 ande
ren gewond werden. De mijnwerkers wer
den door de instorting geheel van dc bui
tenwereld afgesloten.
De opruimingswerkzaamheden gaan met
grooto moei'ijkheden gepaard.
PROF. EINSTEIN NIET NAAR OXFORD.
Borlijn, 19 Juni (H.N.) Prof Einstein
heeft tot de universiteit van Oxford een
schrijven gericht waarin hij mededeelt, dat
hij tot zijn leedwezen op udvied van zijn
dokter er van moet afzien naar Oxford te-
komen om persoonlijk de bul van zijn eerc-
doctoraat in ontvangst te nemen.
HET BEZETTE GEBIED.
Het Duitsche ministerie doarvoor
wordt 1 Oct. opgeheven.
Berlijn, 18 Juni. Vanmiddag vond in
den rijksdag een bespreking plaats van het
rijkskabinet met de leiders der regeerings-
partijen. waarin een besluit genomen werd
over het tijdstip van de opheffing van het
ministerie voor de bezette gebieden.
Het ministerie zelf zal 1 October a.s. op
geheven worden als zoodanig.
Tot 1 April 1931 zal dan nog een tijdelijk
bestuur van hot ministerie blijven bestaan.
Vro*g
THANS
Aid: Rcclamo
aan onze
NIEUW PRODUCT
OOK IN POTJES VERKRIJGBAAR
de nieuwe recepten voor Mayonnaise-schotds
Mal
