Zomerjaponnen. B i HAWEKO Ontdekkingsreis naar Emmen |c. DE JAGER AMERSFOOKTSCH DAGBLAD Heerenmodeartikelen Maandag 23 Juni 1930 28e Jaargang No. 299 DE BEBOSSCHING VAN WOESTEN GROND Een stukje „oerbosch' N.V. COMPAGNIE LYONNAISE LANGESTRAATI9 ZOMERSPEELGOEDEREN Lijstenmakerij en Kunsthandel FABRIEKSBRAND TE ROTTERDAM Een dringend verzoek Wij maken Uw oude Kapok matrassen als nieuw op tegen billijk tarief. VRAAGÏ INLICHTINGEN DE FAAM, Langestraat 2en 5 FEUILLETON Niet door menschenhanden gebouwd Kinder Ledikantjes .DE EEMLANDEft- leis over oude en nieuwe toestanden in Zuid; Bar ge III IQ hot vorig artikel hrjj ik reeds verleid, boe in Era Dien de verschillende grondsoor ten, die Drenthe rijk is, als 't ware samen komen Emmen lelt esschen, veengrond, dalgronden, en heide. Maar Emmen heeft ook bosch. De beroema& Emmer Dennen zijn langen tijd een aanlrekkingspunt ge feest, en zij kunnen dat ongetwijfeld weer worden Ze hebben er aile recht op De heer Buiskool, schoolhoofd in Emmen. die do' heele streek kent en er ook bij jong en oud bekend is, die bovendien zijn gemeente eaarne bij anderen bekend maakt, schreef er indertijd van: „bekoorlijk bosch, vol in- timiteK, trots van den wonderen Oosthoek van de Ou ie Landschap. Zulke kostelijke v andelbosschen .'ichijnen er volgens des kundigen in Drenthe niet veel te zijn. Vroe ger toebehiorencje aan de markegenooten van Emmen en Westenesch, werd een groot deel van het bosch in de mobilisatiejaren gesloopt, msar eenige goedgesitueerde Em- rnenaren wisten door tijdjgen aankoop al- ceheelen ondergang te voorkomen. Hoezeer dat thens trevyaardeercl wordt, bewijst een gedenksteen, -rerledcn jaar ter hunner eere opgericht, Laier is het bosch verkocht aan den Staat, dia te Emmen een boschvvachterij en nadien eten houtvesterij vestigde. Door do goede zorgpn van het Staatsboschbedrijf biecf het nog resteerends oude geboomte on aangetast en werd met groote uitbreiding van het complex begonnen, welke arbeid onverpoosd wordt voortgezet. Aanvanke lijk alleen dennen, vertoont het bosch te genwoordig een rijk aspect van verschillen de loof- en naaldhnutsoorten. De oude deu nen worden onderplanl met loofhout, eik, berk, prrunus, etc., waarooor het bosch veel gevarieerder plekjes krijgt, en een beslote- ner kajakter, terwijl de bodem gezonder wordt Bij nieuwe aanplanten wordt direct al met loofhout begonnen. Na de lupine fstikstiof!) plant men eik, witte els (die de goede bestanddeelon vasthoudt), en er tus- schen door blijft de blauwe lupine groeien. Cok beeft men opgehouden met het mono polie van de grove den. Naast do den ko men ook sparreboomen aan de beurt, en ooral de tarix (Japansche!) is favoriet Zij groeit het snelst van alle, sneller dan de dan, is niet gemakkelijk vatbaar voor ziek ten en leent zich uitnemend voor de hout productie. Langs dezen naar ik meen: verstan- d:gen on beleidvollen weg weet Stuats- boschhehee.* den boschstand rondom Em men geleidelijk uit te breiden (nu al on geveer 1150 H.A.), waarmee de attracties van de streek belangrijk worden verhoogd. De houtvester, ir. F. W. Malsch, die hier de leiding heeft, vertelde dat twee terrei- t en beschikbaar zijn voor kampeerders, een voor langeien, en een --oor korteren duur. Men melde zich daartoe nan bij den bosch wachter, den heer R. Hemminga. Staalsboschbeheer gaat gelukkig vaa het standpunt uit, dat bepaalde bodemgesteld- lieden ook al zijn ze „woest" gespaard moeten worden om hun zelfstandige schoon heid. Vandaar hei voortbestaan van Haan- fjcba.k, een groep stuifbeuvels, die een duinlandschap scheppen midden in hel bosch. Ook neemt men* eonigo reserve In ocht t. o. v. de hunebedden. Vroeger werd hij de ontginning, waar men op een „hune bed"' stuitt^. een kleine nng van hei rond om den zandheuvel vrijgelaten; dat was aan voldoende om het hunebed te eerbie digen in zijn oude situatie. Tegenwoordig spaart men gelukkig een veel grooter ge bied uit, zoodat de bezoeker zich nog eenigs- zins kan voorstellen hoe het in de tijden dat de hunebedden werden aangelegd, ge weest moet zijn. Ook water is hier en daar, als men wil „uitgespaard.In het Weerdingerveld, te midden van veel boschaanplant, wees men ons een aardig vennetje, waarvan de bo dem nog prachistorisch exploratiegebied le vert, terwijl dl' van Giffen dicht in de buurt «•en kunstweg van granictgruis meent tc hebben weergevonden, waarover de Drent- scho vóóro iders de zwerfsteenen of rots blokken voor hun graven aanrolden (op ren overigens heel simpele maar practische manier mei houtleggers etc., die tegenwoor dig nog wel in zwang is). Ergens in de Emmer Dennen vindt go het Zandmeer, dicht met loof omgrocid. dat héél, héél even aan den „IJzeren Mandoet denken, met dit vorsch.l dat Staatsbosch- beheer er het baden verbiedt Er Is ook nog een stuk „oerbosch" in den omtrek: het Oeversche boschjc, dicht bij het gehucht Den Oever, en tegenover de boer derij van Ocvermans. Het „oevert" hier niet voor nicls. Waaraan dat te danken is zoo traks Berken cn eiken vormen van dat Oeversche boschje hel hoogste gewas. Maar wat 't ondoordringbaar ,oer" maakt zijn de honderden lage hulstboomen, on andere groeisels, waaronder op den vochtigcn grond weer lailooze planten opschieten (Sa- 'omo'szegen. Zevenblad, Orchideè), die el ders tamelijk zeldzaam zijn. Vanwaar die hulstboomen? Men weet er geen verklaring voor. Ze staan cr vei nioedelijk sinds reuwen Maar men moet niet denken, dat dit welige plekje onontdekt is gebleven. Zelfs de ,88-jarigo Oevermans weet er raad mee. Hij is eigenaar en verhandelt jaarlijks de Kerst-hulst per wagonlading. Het zou riiet ondienstig zijn als daartegen van hoo- trerhand kon worden ingegrepen. Do weinige boerderijen die hier staan, zijn nog ouder dan dc oudste bewoners, en schilderachtig doet de „vlaak" tegen dc schuren, een rand van e'.enaardig gevloch ten stroo, die de houten wanden vervangt. Geen wonder dat op deze afgelegen oude uithoeken nog curieuze folkloristische ge bruiken zijn blijven leven. En nu da naam „Oever". Die is afkom stig van den tijd, toen hier een groot meer lag. het Bargermeer, waarop de buurtbe woners visscherij bedreven, en waar de kooikers in do ccndenvangst een goed be slaan vonden, terwijl tijdens Napoleon de Oeverniansen er hun naam aan ontleenden. Aan de andere zijde grensden Emmen, UTRECHTSCHEWEG 10 - TEL. 179 - AMERSFOORT Utrechtschestraat 8 - Tel. G38 Harken- Schopjes- Emmertjes Arnh. weg 32 Tel. 1069 Kunstaardewerk, Tin - Platen HET adres voor cadeaux Steeds iets aparts tegen Billijke prijzen. Zuid- en N:ordbargc eraan. Maar het meer is tusscbcn 1850 en lSli'J verdwenen, toen het Orunjekanaal gegraven werd. De visch chijnt cr loen bij groote manden uitge haald te zijn. Er 13 met het meer veel na- natuurschoon verdwenen.„maar het diep- liggcnoe Oranjekanaal en zijn hooge, dicht begroeide oeverwallen heeft er ook wel weer schoonheid voor teruggebracht. Ook het jachtbedrijf beeft hier eertijds gebloeid. Vandaar nog het oude boeren- 1 ijmpje: Zuid-Banrgo leit in 'l ronde Da: tien hoezen, eerteen honde De honden zijn sederi in de minderheid geraakt- en de jacht is al lang geen „be drijf' meer, al zullen er nog wel stroopers voorkomen, denk ik. Maar juist in zulke afgelegon knusse plaatsjes als Noord Barge en Zutd-Barge b ert men i.en aard van de bevolking het best kennen Welnu men behoeft er niet lang te zijc, om te ervaren, dat de bewo ners van deze streken beminnelijk, vlot en t tegendeel van éénkenmg zijn. Zij vertel len graag en weten nog leis van oude toe standen. Zcifs hangt bun nog bij wat dc ,etten' waren, provinciale bestuurders, uit verschillende streken afgevaardigd, die de ude rechtspraak uitoefenden. De vrouwen kleeden zich over t algemeen wat somber, en de kap van wll-en-zwart, die door de week gedragen wordt, schijnt die stemmig heid nog te verhoogen. Vele vrouwen, die re kap niet dragen, hebben dc haren breed uit over dc schouders hangen, een oude mode, die na hel page-haar enkele jaren ge leden in de „beschaafd-: wereld" plotseling hoogst modem werd, zii 't met een zekere variatie. De oude D enlsche drachten, waarbij zwart, bru'.n en blauw de hoofdtin- tcn schijnen in dien zin rial ieder costuum één hoofdkleur had, worden tegenwoordig vrijwel niet meer gebruikt, evenmin als de gouden kap. Bij een der koffiemaaltijden j (echt Drentsch: stoet, schink cn koffie-met- klont), werden we bediend door „nuuvere wichtjes" van de Emmenschc huishoud school, die zich voor deze gelegenheid in zoo'n oud Drentsch cosluum gestoken had den. Ja het stond decoratief, cn ook, zeer zeker, elegant, maar... vraag niet wat dc meisjes in de hitte voor penitenties moes ten doorstaan! En dan r.og bij de warmte van de ouoorvvctsche hocge koffiekanncn- ^p-pootjes. Toch hadden ze zelf minstens evenveel schik :n 't geval a's hei gezelschap. In Noorrl-Barge stond de boerderij van wed. B Leggedoor voor ons open. Door de donkere bedompte deel kwamen we in de mime „keuken" m^t groote» schouw, kabi net en bedstee, allemaal zaken die er op wezen dat we hier mep; in het huisvertrek dan in de keuken in streoschen zin beland waren. Toen men ons de „kamer" wees, die veel had van een zoJdervcrtrek, werden we nog meer van de prioriteit van de Drent- ;che boerenken ken boven de kamer over tuigd. Op den steencn vloer lag een tapijt, niet van geweven stof, maar van... zand! Men heeft cr reeds een foto van in ons blad kunnen zien. Die tapijten worden iederen dag door de boerinnen zolf gestrooid; som mige zijn er ware kunstenaressen in en vinden telkens nieuwe „dessins" uit, zoo als mej. Huizing, die ons een demonstratie gaf, cn met groote virtuositeit twee banden tegelijk „teekende". Met pijnlijke, haast eer biedige zorg vermeed het gezelschap de ongereptheid van iiet zanden vloerkleed te krenken! In het naburige Zuid Barge maakten we nog konnis met een meer modern, groot- scheepsch bedrijf van don landbouwer R. Iladders, waar de cxcursisten in den tuin (en wat voor een tuin!) onthaald werden op thee (en wat voor thee!) Dit was een van de schoonste momenten van den dag, vrij van zon, van stof en benzinelucht. Helaas „des drijvers geweldige „roede" stond ook hier achter de deur. Ik heb al gezegd: de Drentenaren verstaan de kunst om sub- slantieele programma's te formeeren! In een ijzergieterij Zaterdagmiddag omstreeks twaalf uur werd brand ondekt in de modelmakerij van de ijzergieterij van de firma Rademaker te Kralingsche Veer te Rotterdam. Daar de brand zich aanvankelijk zeer ernstig liet aanzien, werd behalve eenige gewone spuiten, ook de motorspuit 7 van de Rotterdameche brandweer ontboden. Met twee stralen op de moterspuit werd het vuur, dat in het aparte gebouw woedde, bestreden. Er bestond aanvankelijk ook ge vaar voor de belendende fabrieksgebouwen, doch het is de brandweer gelukt het vuur tot dc modelmakerij te beperken. Dit ge bouw brandde geheel uit cn het dak werd vernield. De voorraad modellen cn machi nes ging geheel verloren. Omstreeks half twee had men het vuur onder de knie. De schade, die vrij aanzienlijk is, wordt door verzekering gedekt. Hot werk zal door den brand geen stagnatie ondervinden. Dc oorzaak moet vermoedelijk worden toegeschreven aan het overspringen van vonken vanuit de gieterij. Het verkeer van Rotterdam naar Kra- lingsche Veer ondervond gcruimen tijd be langrijke stagnatie. De autobusdiensten moesten over Kapelie aan den IJ6el worden geleid. Vierenzestig collectrices, Zwoegden voor het arme kind, Dat in duffe sladsomgeving Zelden maar genezing vindt. Vierenzestig wakk re dames Vochten hier in elke straat Voor gezondheid van die stumpers En wat was het resultaat Minder dan de voor ge jaren, Minder stakkers dus naar zee Kleuters die t hoog noodig hebben, Gaan .door onze schuld niet mee Stadgenooten, denk eens even Aan Uw eigen kleuters-klein Die, naar k harflljk hoop. welvarer* En gezond en monter zijn Stel eens dat ziilks niet'zoo zijn zou En ge voorts afhank'lijk was Van wat kindervrienden deden, Dan, ja dan begreep U pas. Wat de arme moeders voelen Nu 't „Genootschap" kort en goed Bij gebrek aan duiten, kind'ren Tot onz' schande weig'ren moet!!! Moeders, denk wat 'n and're moeder Bij zoo n boodschap ondervindt 'n Arme moeder mint precies zóó Als een rijke moeder mint Hebt "U dit gelezen, lezer: Grijn direct Uw port'monnaie 'n Groote gift. met spoed gegeven Brengt vaak dubb-le zegen mee! Stel 't niet uit Onmidd'lij-k Uwe gift verzonden! 'k Weet Dat men anderer ellende Vaak maar al te gauw vergeet! Van der KLEIN in d'Albert Cuypetraot Een en vijftig wacht met smart, Op betgeen dit liedje opbrengt. Op de daden van uw hart 1 l Moeder, vaders, driewerf 6chande Voor onz' anders gulle 6tad, Als men schaam'le zieke kleuters Nu maar doodgewoon vergat. Moeders kijk eens in Uw wiegje, Zie Uw groote jongen aan Kunt ge dan nóg d'zioka kleintjes Kortweg maar negecron gaan? Neen, dal lijkt me uitgesloten, Zóó kan er geen „moeder" zijn Oudei's, Op voor arme ouders' NU Uw gift naar Van der KLEIN GROEGROE. (Alle rechten voorbehouden) LIBERALE STAATSPARTIJ „DE VRIJHEIDSBOND". Hooidbcstunrsvorklezlng. Tot leden van het hoofdbestuur der Libe rale Staatspartij Do Vrijheidsbond in 8 te vervullen plaatsen werden gekozen: J. A. de Boer ta Ondcrdondam, mr M. H dc Boer tc Utrecht, mr. J. A. H. Coops tc Apeldoorn, mej. dr. K C. van Dorp fe Blocmendaal, mr. A. N. Molenaar te Wassenaar, C. G. Roos te Lckkcrkcrk. K. II. Scholte Ubing te Winterswijk, dr. I. H J. Vos te Amsterdam. Men moet in do ziel van hot kind weten te wekken den mcnsch die daar sluimert. MOXTESSORÏ. door DAVID LYALL. 68 „Maar ik ga met naar dc Anglikaanscho kerk, lieve, ik vind in den dienst geen ver troosting voor mijzelf. Ik ga alleen naar de kapel om dominee Ambrose to hooren." „Ambrose!"' herhaalde Celia verlegen. „O. die lange, magere, sombere man, die op radicale meetings spreekt. Ik zou graag meegaan, mag ik?" „Alison zei, dat zij zou wachten cn bin nen tien minuten gingen zij samen op weg. Zij zou dien morgen liever alleen zijn ge weest, maar zij had reeds lang ontdekt, dat de dingen, die men het meest wenscht, niet altijd die zijn, waarop wij het best doen sterk aan te dringen. Het zou Ceiia's vrien delijke genegenheid zeker hebben teleurge steld. indien haar stiefmoeder haar lippen had samengetrokken en gezegd nad, dat zij liever alleen wilde gaan. Een genegenheid te onderdrukken in een huis, dat al 7.00 weinig to missen had, was het laatste, wat Alison Crewe zou doen. Zij luisterde! dus en antwoordde zoo goed bet maar mogelijk was op het vroolijk meisjesachtig gebabbel van Celia. maar haar gedachten dwaalden dikwijls af naar do ijzergieterij, waar zij veronderstelde, dat haar man was heenge gaan. Het was een vreemdo Zondag, oen dag zonder plan of doel. Voor het eerst had zo beslist cn oprecht heimwee. De afgeschei den kerk stond midden in de Highstrcct, op een steenworp afstand6 van de Anglikaan- sche kerk, waarvoor ze een doorn in 'net oog was. Het was een stevig, vrij sierlijk gebouw, van rooden baksteen, van voren met witten steen versierd en nog zoo nieuw, dat. de dampkring nog geen tijd genoeg had gehad, om haar de donkere kleur to ver- lecnen, die alles in Birtley kenmerkte. Er was oen open grasveld omheen en de vier kante toren maakte een wel wat lompen in druk. De klok, die cr hing, liet zich duide lijk hooren boven liet vroolijker carillon van den klokketoren van do Angiikaansche kerk uit De wenschen stroomden naar bin nen, want dominee Ambrose was een popu lair prediker. Het was echter hoofdzakelijk oen gemeente van arbeiders, maar Alison herkende ook vele neringdoenden ln dc zij gangen en bij de deuren. Zij vroeg om een plaats en ofschoon zij persoonlijk voor de meesten een onbekende was, werd juffrouw Crevve dadelijk herkend. Een kleine sidde ring ging door de menschen. Het beloofde wat goeds, dat de vrouw van den directeur der ijzergieterij den eersten Zondag \on haar nieuwe leven daar verscheen. Ver scheiden stakers waren er dien morgen cn toen Ambrose in zijn openingsgebed bad, dat dc weg mocht worden vrijgemaakt, zoodat de strijd tot een spoedig einde kon worden gebracht, werden vele hoofden op geheven en veler oogen wendden zich in dc richting van mevrouw Crevve. Maar haar hoofd was eerbiedig gebogen en geheel haar hart hcrhaaldelc hartstochtelijk de woor den van den prediker en zij was er onbe wust van. dat zij zoo werd gadegeslagen. De eenvoudige dienst herinnerde haar aan huis. Drie Zondagen had zij doorgebracht in 6teden op het vasteland, zonder den dienst bij te wonen cn haar hart hongerde. Toen zij opstonden om het gezang te zin gen: „Nearer, my God, to Thee", verduister de een plotselinge tranenvloed het blad voor haar, en dit verbaasde haar zoo, dat zij niet wist, waarheen zij kijken moest. Celia zag deze tranen cn begreep ze gedeeltelijk Zij gaf Alison's vingors op den rand voor het boek een deelnemend drukje en het ont roerend oogenblik ging voorbij. Ambrose preekte over dc crisis in de stad. Hij was een onbevreesd man en hij was van meening, dat de kansel ds plaats was, waar alle vraagstukken van bet leven behan deld konden worden, cn dat zc op die wijze tot den Hoogste konden worden opgeheven. Zijn ideaal van den godsdienst was, dat deze een deel, zooal niet de kern, van het alledaagsche leven moest zijn. Celia verveelde zich oprecht en na de paar eerste zinnen luisterde zij niet meer. Wat heeft een jong, opgeruimd meisje, wie de liefde toewenkt, tc maken met de vraag stukken van het materiecle leven of den arbeid? Zij was nog een kind in levens ervaring en had geen besef van de belang rijkheid der onderwerpen, waarover de pre diker sprak Zij gebruikte het halfuur, dat de preek duurde, om in haar gedachten haar ontvangkamer in tc richten en na te gaan of green of rose het best zou zijn. Alison luisterde met geheel haar hart en haar oogen en wonschtc vurig, dat haar echtgenoot naast haar zat in plaats van Celia. Een boeiender logischer preek had zij zelden gehoord. Ambrose zag haar, toen hij ongeveer in hot midden van zijn preek as en even kleurde zich zijn gelaat en zijn ocgen glansden. Maar hij liet niets weg van helgecn hij wilde zeggen, en toon hij eindigde, kon Alison er zich een volkomen oorstelling van vormen, hoe een industri- alle eerlijkheid beproefd.' hij de mannen, so hield do balans eerlijk, zoodat zij noch naar rechts, noch naar links afweek; in olie heerlijkheid beproefde hij do mannen, die naar hem luister Jen, een gevoel van groote verantwoordelijkheid bij to bren gen en eindigde met een beroep op hen om redelijk cn matig te zijn in hun eischen, tèrwilld van hen. die van hen afhingen. Tegelijkertijd berispte hij het, wanneer on rechtvaardigheid en hardheid van den kant der werkgevers, betoond zou worden en be proefde hij aan to toonen, hoe een krachtig ontwikkeld plichtsgevoel vraagstukken zou weten op te lossen, die schijnbaar onoplos baar waren Alison keek naar Celia, toen hij eindigde, cn zij voelde zich wel fenigszins verlicht, uschoon ock verbaasd, toen zij zag, dat de uitdrukking op hei gelaat van het meisje van een volkomen kalmte getuigde. „Ik ga een oogenblik naar Tibbie", zei 7.ij fluisterend, toen zij opstonden om dc kapel te verlaten. „Ga je mee?" Celia bloosde, nu zij een kans had on verwacht haar verloofde tc ontmoeten cn slcmda me: vreugde toe HOOFDSTUK XIX. Het goede zaad. Zelfs een staking van vier cn twintig uur brengt reeds een heele verandering in een industrieels gemeente. Er lag op dien win- ter-Zondag een schaduw over Birtley en cc enkele personen, die de heer Crevve te gen kwam op zijn weg naar do gieterij, keken tersluiks met een kwaad gezicht naar hem, dien zij als de oorzaak van hun on geluk beschouwden. Velen ontmoette hij er echter niet, daar hij om de stad te vermij den het veldpad had genomen. Een bepaaldo reden om cr heen tc gaan, was er niet, want het gemis aan arbeider® had het grootste deel van het werk stil gelegd en verscheiden? van de ovens wa ren geloofd; dat was d? leden, waarom de schoorsteonen rook noch reuk uitstieten. Dientengovolgo was de lucht buitengewoon helder. Een giQote onrust bezielde den heer Crevve, en zijn wraakgierige toorn tegen zijn werklieden doorliep onder do wande ling van en naar de gietérij velo graden. Hij bleef daar niet lang dralen, want er was hoegenaamd mets voor hem te doen, en het zien van dc stille plaats Was evenmin npbeurend als bezielend. Zijn factotum Waghorne, een man, dien hij veel hooger gesteld bad, dan zijn werkelijke verdicn- icn rechtvaardigden, was niet te zien; hü zat rustig thuis na do laatste dagen van roote inspanning. (Wordt vervolgd). VROOM DREESMANN Langestraat. in wit, roomkleur en rose. Solide afwerking. Keurig uitgevoerd, f 10.90, 1 1JÏ.50, 1 18.50, f 26.50, 129.50

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 3