P^rérig 2ö Juni 1930
AHEOSFOOBOTSCll DAGBLAD
..DE EEM LANDER'
28e Jaargang No 302
Na de landing
DIE OVER DEN GROOTEN PLAS VLOGEN
Een gemengde groep
De lichte marconist
Donderdag naar New-York
OOST-INDIE
AMOK IN DEN KAMPONG
KUNST
„Zonder radioinslallatie zouden wij
absoluut hulpeloos zijn
geweest"
Aankomst Lord Mayor van Liverpool te Amsterdam. Lawrence Duming Hooit,
burgemeester van Liverpool, met burgem eester De Vlagt,
doch 's morgens wisten zij veilig de kust te
bereiken.
Enkele maanden geleden kwam hij met
vacant ie naar Engeland om zijn ouders te
bezoeken, die te Sproxton bij Melton Mow
bray wonen. Hij vernam daar, dat Kings-
ford-Smith in Europa was en een beman
ning zocht, waarop hij zich in de Royal Air
Force Club te Londen nestelde in de over
tuiging, dat Kingsford-Smith daar zou ko
men. Zijn veronderstelling bleek juist te zijn
en Kingsford-Smith, dio de capaciteiten
van Stannage kende, was tc meer blij hem
te kunnen cngagecren, daar hij slechts een
klein licht kereltje is, hetgeen op een moei
lijke oceaan vlucht, waar elk kilo benzine
meetelt, van groot voordeel is.
DE KRANIGE BEMANNING VAN
1 Hen hadden reeds hun sporen
verdiend
Eerste inloot en eigenaar van het toestel
is de escadrillecommandant (majoor) Char
les Edward Kingsford-Smith die 9 Fcbr.
1897 to Brisbane is geboren. Hij studeerde
in de clectrotechniek, nam in 1915, op 18-
jarigen leeftijd, al§ vrijwilliger dienst bij
de Royal Engineers en vocht in Egypte, Gal-
lipoli en Frankrijk. In Frankrijk ging hij
naar het Royal Flying Corps over en haalde
iu Maart '1917 zijn brevet. Als vlieger dien
de liij bij het 23ste escadrille en onder
scheidde zich al spoedig als bekwaam
piloot. In een gevecht met von Richlliofcn
in Augustus 1917 werd hij zwaar gewond,
doch wist zijn machine nog achter de eigen
linies te brengen. Hij werd daarop naai- En
geland gezonden om tc genezen, waarmede
8 maanden gemoeid waren. Zijn dapperheid
werd beloond met het Militare Kruis. Na
zijn genezing werd hij instructeur bij het
Royal Flying Corps tot na het einde van
den oorlog. Hij was een der eerste vliegers
in dc liaridplsluchtvaart en vloog als zoo
danig nog 3 maanden in Engeland, waarop
hij naar Amerika ging cn in dc burger
luchtvaart werkzaam was.
Zijn naam maakte hij door de eerste
lucht over den Grootcn Oceaan en andere
beroemde vluchten. Samen met Ulm, zijn
tweeden piloot bij deze vluchten, richtte hij
do Australian National Airways op, een
maatschappij die uitsluitend driemotorigc
Pokkervlicgtuigcn gebruikt en daarmede
een dienst exploiteert tusschen Sydney en
Brisbane, een afstand van Sl)0 K.M. Tot
dusver waren de vliegtuigen dezer maat
schappij steeds volgeboekt cn niettegen
staande zc zonder regcoringssubsidies
werkt, wordt 'n behoorlijke winst gemaakt.
1 lm, die natuurlijk ook nu weer graag van
do partij zou geweest zijn, moest in Austra
lië achterblijven, om dc zaken, gedurende
de afwezigheid van Kingsford-Smith, tc
leiden.
Evert van Dijk.
De tweede piloot, Event van Dijk, 23
Mei 1S93 ic Deltt geboren, llij genoot tc
Dordrecht zijn schoolopleiding cn ging op
17-jarigen leeftijd naar Indië. waar hij in
de cultures ging en opklom tot leider van
een rubberonderneming op Borneo. In l'-EO
repatrieerde hij en kwam bij den Ned. Ma-
vinevlicgdicnst. Hij haalde zijn internatio
naal brevet 22 December 1921 en verliet dc
marine als officier-vlieger 2e UI. jn 19'-!.
11ij trad" daarop in dienst bij de.K. L. M.,
waar hij als een zeer kundig "heser be
kend slaat In to laai heeft hij nu ongeveer
3009 vlieguren. Van Dijk heeft een vrij
avontuurlijk leven achter den rug. Als er
iets moeilijks tc ondernemen wat. was hij
er steeds als dc kippen bij en dat hij niet
voor een klein geruchtje vervaard is. blijkt
uit zijn gedrag bij een schipbreuk. In De
cember 1916, op een verlofreis zijnde, werd
zijn schip de Magallan, in dc Middelland-
scljc Z:e in de buurt van Gibraltar gelorpe-
DE „SOUTHERN CROSS".
dccnl. Door zijn moedig optreden wist hij
met gevaar voor eigen leven verscheiden
mcdc-schipbreukelingen te redden, waar
voor de Fransche regcering hem de gouden
reddingsmedaille en de Nederlandsche re-
goecring de rcddingsmedaillo le kl. ver
leende.
Jonathan Patrick Saul.
Jonathan Patrick Saul, dc navigator, is
te Dublin geboren 15 Maart 1S95. Hij is het
type van een flegmatieken Ier. Reeds op
zijn lio jaar ging hij naar zee cn trad, toen
de oorlog uilbrak, als vrijwilliger in dienst
bij de Australische strijdkrachten. Evenals
Kingsford-Smith diende ook Saul bij de
Royal Engineers in Gallipoli en in Frank
rijk. Ze hebben elkaar in dien tijd echter
niet gekend. Nadat Saul tweemaal in één
week in dc Middellandsche Zee schipbreuk
had geleden, de eerste maal met de Camae-
ronia en de tweede maal met de Transyl
vania, die beide getorpedeerd werden,
werd hij in 1917 waarnemer bij het Royal
Flying Corps, welke functie hij zes maan
den bekleedde. Hij werd toen gewond en
ging na zijn herstel terug naar do Royal
Engineers. Na den oorlog ging hij weer naar
zee on voer als kapitein lot 1927. In 1922
leed liij schipbreuk in de Golf van Biscave,
met de „City of Frankfort." Toen zijn vader
in 1927 ziek word, ging hij aan den wal orn
de zaken van hern over te nemen. Hij is
thans makelaar in onroerende goederen en
in zijn vrijen tijd assistent-secretaris van
dc Irish Aero Club, waarvan hij tevens
actief lid is. Saul kwam met Kingsford-
Smith in kennis, toen laatstgenoemde te
Dublin vertoefde.
John Stanley Warburton
Stannage.
John Stanley. Warburton Stannage, de
marconist, is liet jongste lid van de beman
ning. Ilij is 5 Fcbr. 1905 in Zuid-Afrika ge
boren. Ilij ontving zijn opleiding voor het
grootste gedeelte in Engeland en ging daar
na met zijn ouders naar Nieuw-Zeeland.
üp 17-jarigen leeftijd begon zijn opleiding
tot marconist en een jaar later, in 1923,
trad hij als zoodanig in dienst van dc Union
Steamship Co. of New-Zeeland. Zijn hart
trok hem echter naar de vliegerij, doch
zijn ouders wilden hem geen toeslemming
geven om vlieger te worden. In San Fran
cisco, waar hij zijn luchtdoop kreeg, ont
moette hij Kingsford-Smith voor het eerst.
In Australia op het Mascottvliegveld vertoe
vende, vernam hij, dat Kingsford-Smith en
zijn makkers op liu.» vlucht naar Engeland
verdwenen waren cn zonder aarzelen bood
hij zich als vrijwilliger aan om te helpen
de vermisten op te sporen. Op de Canberra
ging liij als marconist mee. In vluchten
van telkens ongeveer 8 uur werd de wil
dernis systematisch afgezocht en eindelijk,
na ongeveer 100 vlieguren, slaagde men er
in de verlorenen te vindon. Op al die op-
sporlngsvluchten was Stannage geregeld
draadloos in verbinding met do bewoonde
wereld. Dat hij zich weet te behelpen blijkt
uit het feit, dat toen hij geen generator kon
vinden, die voldoende stroom voor de nor
male zendinstallatiè kon opwekken, hij een
kleine ontvanglamp van 5 watt voor uitzen
ding gebruikte, waardoor de generator
bruikbaar werd. Na dit avontuur ging hij
weer naar zee en was marconist op de Ma
nuka, welke 16 December 1929 met een la
ding schilderijen schipbreuk leed bij de
kust van Niouw-Zeeland. Den gcheelen
nacht was de bemanning in de booten,
New-York, 25 Juni. (V.D.) Kingsford
Smith heeft verklaard, dat hij bij zijn
vlucht over den Oceaan groots moeilijkhe
den heeft moeten overwinnen. Na Cape
Race had hij dermate met zwaren regen
te kampen, dat, toen ook het compas'wei
gerde, oriëntering in het geheel niet meer
mogelijk was. Bij het aanbreken van den
morgen werd wegens uitputting van clen
brandstof envoorraad tot. het doen van een
noodlanding besloten. Inzonderheid wees
hij erop, dat hij en zijn metgezellen, zon
der radio-installatie absoluut hulpeloos
zouden zijn geweost.
Een ander telegi'óm' meldt omtrent dc
landing nog, dat alvorens op het vliegter
rein van Harbour Grace to landen, Kings
ford had verzocht een vliegtuig tot boven
den mistbank te laten opstijgen, dat hem
in staat kon stellen zich te oriënteeren.
Voordat aan dit verzoek werd voldaan, ge
lukte het de Southern Cross echter om 5.53
plaatselijk*? tijd te landen. De belangstel
ling in de Verecnigde Stalen voor dc vlucht
was buitengewoon groot, wot ook hieruit
blijkt, dat de radio-telegrafisohe mededee-
lingen van het. vliegtuig door verscheidene
radioamateurs zijn opgevangen en het
vliegterrein van Harbour Grace uit ver
schillende dealen der Vereenigdo Staten ie
opgeheld, waarna don de boodschap van
Kingsford Smith werd. overgebracht.
New-York, 25 Juni." (V.D.) Naar gemeld
wordt heeft Kingsford Smith verklaard,
dat hij Donderdag v an Harbour Grace naar
New-York zal starten.
L o n d e n2 5 Juni. (V. D.) Lord Thomp
son, de Britsche minister van Luchtvaart,
heeft het volgendo telegram gezonden aan
Kingsford Smith: „Namens den Raad voor
de Luchtvaart zend ik U en Uw kameraden
van de Southern Cross mijn warme geluk-
wenschen met Uw prachtige trans-atlan-
tische vlucht".
ZITTING INTERNATIONALE LUCHT-
VAARTCOMMISSIE
Dc Nederlandsche gedelegeerden
Op 2i cn 25 Juni wopdl te Antwerpen de
18e zitting gchoudei} van de Internationale
Luchtvaartconlmissie (C.I.N.A.), ingesteld
fhgov'olge artikel 34 van het Luchtvaart-
verdras van Parijs van 13 October 1929.
Van Nederlandsche zijde zullen daaraan
deelnemen de directeur van den Lucht
vaartdienst, E. Th. deVeer, als gedele
geerde, en de administrateur bij het depar-
tenment van. Waterstaat, rar. J. F. Schön-
feld, als lid der juridische Subcommissie,
terwijl de directeur van den Rijksstudie
dienst voor de luchtvaart, dr. E B. Wolff,
lid van het Comité voor hot Materieel, al
thans een deel der Conferentie als expert
zal bijwonen.
OPLEVING IN HET LUCHTVERKEER.
Gedurende den eersten tijd van den zo
merdienst v an het luchtverkeer voldeed het
passagiersvervoer niet geheel aan de ge
stelde verwachtingen. Het bleef op sommige
lijnen van cn naar Nederland ten achter bij
verleden jaar. Sinds de laatste twee weken
vertoont zich echter op alle een steeds
groeiende locneming, waardoor de cijfers
belangrijk boven die van het vorige jaar
uitkomen. De transito-diensten zijn zeer
goed bezet en liet fraaie zomerweder be
gunstigt de boeking ten zeerste.
Drie personen gedood en vier
zwaar gewond
Onlangs waren de inwoner» van kampong
Abocng (Birajang) onderafdecling Berabai
(Borneo), getuigen van een afschuwelijke
menschcnslachting, gepleegd door c.-ii ze
keren 'Asnawi, in een aanval van waanzin,
meldt de Nwc. Soer. Crr. Genoemde Asnawi,
nog een jonge man, woonde met zijn moe
der samen, leed reeds 1L! maand aan he
vige koortsen en wilde de laatste tien da
gen niet meer eten, maar dronk slechts
grootc hoeveelheden water. Op bovenge-
noemden dag ging zijn moeder zich als ge
woonlijk bij den pul achter het huis baden
en Asnawi riep toen zijn grootmoeder, die-
naast het huis woonde," ten einde gemas
seerd te worden. Terwijl de oude vrouw
haar kleinzoon aan het masseeren was. zag
zij, dat hij van onder zijn kussen een kap
mes te voorschijn haalde.
Zij verbood den zieke dir. te doen. onder
bewering, dat zoo'n parang gevaarlijk was
in handen van een koortslijder Asnawi
stoorde zich niet aan die «vermaning en
kreeg blijkbaar een vlaag van waanzin; hij
stond plotseling rechtop met de vlijmscher
pe parang in zijn hand en gaf daarmede
snel zijn grootmoeder ecnigo flinke kap
pen. De ouclo vrouw zakte zwaar gewond
op den vloer. Daarop rende de waanzin
nige met zijn bloederige parang de straat
op en zag niet ver van zijn woning een
zekeren Djalis, die bezig was zijn voorerf
schoon te vegen. Hij rende naar den veger
toe cn gaf dezen, zonder een woord te spre
ken, met zijn kapmes enkele flinke hou
wen, zoodat ook Djalis zwaar gewond ter
aarde viel.
Een buurman van Djalis. genaamd Gocsli
Anang, die getuige was geweest van dit
tooneeltje. nam een groote laus uit zijn
huis en liep naar den amokmaker toe. dien
hij sommeerde zijn kapmes weg te gooien,
onder bedreiging hem lieer te zullen steken.
De waanzinnige stoorde zich daar niet aan,
sprong als een tijger zoo vlug naar Goesti
Anang toe cn gaf dezen, voordat hij zich
verweren kon, twee flinke kappen, zoodat
zijn linkerarm bijna doorgehakt werd cn
zijn rechterarm gewond werd. terwijl
Goesti Anang zijn lans losliet en de amok
maker hem daarmede nog een steek in zijn
zijde gaf. Vervolgens rende de bezetene
weer de straat op. zag een fietsrijder en
wilde dien inhalen, doch de fietser was
hem to vlug af en verdween.
Daarop hield Asnawi halt en ging een
buis binnen, nog steeds gewapend met
zijn moordende parang. Ia dat huis zag hij
een meisje van circa 9 jaren, dat kalm
neerzat cn voordat het kind iets kwaads
vermoedde, kreeg zij over rechterwang en
hals zoo'n geweldigen kap van den krank
zinnige, dat zij spoedig stierf. Verder ging
de moordlustige liet huis binnen, waar een
achtjarig ziek jongetje door een oude
vrouw werd gemasseerd. Ook deze beide
menschcn kregen de noodige parangkou-
wen, zoodat beiden zwaar gewond werden-
Het zwaar gewonde zieke kereltje werd
spoedig naar het hospitaal vervoerd, cloch
stierf reeds onderweg. Na weer uit het. huis
weggeloopen te zijn. ontmoette Asnawi op
straat een zekeren Djil, 'die een fiets voort
duwde. Ook deze kreeg ecu kap. welke zijn
linkerhand bijna doorhakte. Teder, dien hij
verder tegenkwam, wilde hij aanvallen,
doch omdat inmiddels het geschreeuw van
„amok" zich in den kampong had ver
spreid. waren de meeste menschen reeds op
hun hoede en ontweken den razende. Bij
den kampong Ambitoe gekomen verdween
de waanzinnige in het bosch.
Den volgenden dag kon hij zonder moei
lijkheden worden gearresteerd.
Schrijver van vele succesvolle
revues
In den -ouderdom van 67 jaar is^te Aal
ster dam overleden dc letterkundige en to<>-
neel60lirijver A. Reijding, wiens alrijke re
vues in de jaren van 1S90 tot 1910 veel suc
ces hebben geoogst.
Van 1886 tot 1893 was de heer Reijding
alö leeraar in de cosluumkunde aan de
Amsterdamsclie Tooncclschool verbonden.
Reeds uit de laatste jaren van dien lijd
dateert, de revue De Doofpot, waaraan cl*
herinnering nog hij velen voortleeft. lu
1895 weid zij gevolgd door de ravue Do
Maan daghouder, die eveneens groot succes
had. Later kwamen o.m, Luilekkerland, Do
dolle Boel, De Operettekoningin. Do nieu
we Prikkel. Prima-donna was in de meeste
gevallen mevrouw de la Mar—Kley, ter
wijl ook C. -Lagexnon daar zijn talent onl?
plooide. In 1906 werd de serie afgesloten
met de bekende Rembrandt-revue.
Gedurende 12.jaar vervaardigde de hear
Reijding eveneens don NieuwjaarswenscU
voor de Bruiloft van Kloris en Roosje, welk
ambt van poet. laureate later door Speen
hof! -an vervolgens door W. Ilunschc werd
overgenomen.
Van 1912 tot eenige jaren voor zijn Spert
was de heer Reijding directeur van het
bureau voor auteursrecht van dc Vereeni-
ging van Letterkundigen, welk bureau hij
met onvermoeibare werkkracht elangrijk
uitbreidde, tot bij in 1927 deleiding er van
overdroeg aan mr. II. W. J. M. Keuls. Te
vens was de heer Reijding in dien tijd di
recteur van het Int. Bureau voor op vee
rings- cn auteursrechten.
In het geheel verschenen van zijn hand
meer dan 80 vertalingen en bewerkingen,
waarvan vooral do zeer vrije en vlof.e be
werking van Pot®6ch en Perlemocr ver
maardheid verkreeg.
Dc begrafenis zal plaats hebben Vrijrt.-.g
27 Juni a.s. om 2 uur op de Oosterbegraaf
plaats.
Uit dit overzichtskaartje, waarop ook de groote transatlantische scheepvaartlijnen zijn aangegeven, krijgt men een Indruk van
den afstand, dien de „Southern Cross" se dert het vertrek uit Ierland heelt gevlogen. De plaats van landing op New Foundland
is met een kruisje aangegeven.
Wiihi/t$ton
AMERIKA
