AMERSFOORTSCH DAGBLAD
PRIJSVERMINDERING
FIRMA DUIM BURGER
Zomer-Opruiming
GROOTE
ABOWWEMEHTSPRUS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10, per maand 0.75. per
- week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/#.
DE EEMLANDED
PRIJS DER ADVERTENTIEN «■!-«.** f 1.03 met van /en bewi;iaumm*r
Zaterdag 28 Juni 1930
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
28e Jaargang No. 304
DAMES MODEZAAK
NIMMER EENZAAM
Buitenlandsch Overzich
Restaurant
De Southern Cross te
New-York
Menu
BUITENLAND
DE ONRUST IN BRITSCH-
INDIE
Boycot der Engelsche
banken
OOK IN MALAGA
STAKING
Ministierieele telegrammen
Fa. L. J. Luycx en Zn.
DE GROOTE
Dynamietontploffing
op een schip
31 dooden
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nnmmers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 5»
elke'regel meer f 0.25Llefi* f y—nrt. word*
helft van den prijs. Kleine Advertenties KEITJES" b4 vo»r^Th*Uft»- i5- regels
50 cent, elk* regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—Bcwfl«nam»er tn» f 0.04
door
H. G. CANNEGICTER.
„Wat doet het er toe, waar ik ben?
Overal waar menschen zijn, ben ik bij mijn
broeders: overal waar er geen zijn, ben ik
bij mezelf.'' De man, die deze woorden neer
schreef, was een zwerver, een veclgeplaag
do, voortdurend gejaagde, door vervolging
en strijd verontruste mensch. Hij is niet de
ecnige geweest, die tenslotte in een derge
lijke gedachte den troost voor zijn moeilijk
bestaan heeft gevonden.
„Wat doet het er toe waar ik ben?" Be
nijdenswaardig, wie deze vrijheid bereikt
heeft. Maar al te zeer zijn wij allen nog
slaaf van onze omgeving, gebonden aan
den bodem, waarop wij toevalligerwijze ge
boren zijn, gehecht aan mensehen. die on
bevooroordeeld beschouwd, niet beter en
niet slechter zijn dan alle overige men
schen ter wereld.
Merkwaardig, dat over 't algemeen juist
diegenen onzer, die een hard lol in de we
reld hebben gehad en in voortdurenden
strijd met hun genootcn hebben geleefd, tot
een dergelijke bevrijding komen. De hok
vaste, wereldschuwe, onmaatschappelijke
menschen zijn gewoonlijk de weigestèïden,
die voor elke ramp cn tegenslag zijn be
waard gebleven, vvien geen schepsclter we
reld ooit een slroobreed in don weg heeft
gelegd cn wier leven vredig verloopt als
het bestaan van dien gcrusten landman,
wiens geluk Poot heeft bezongen.
„Wat doet het cr toe waar ik ben?' Zij
verbazen zich over zoo'n uitspraak. Doet
hot er niet toe, of men veilig thuis zit in
den schoot van zijn gezin, dan Wel zwerft
tusschcn onbekenden, wier taal men niet
verslaat en met wier gewoonten men niet
op de hoogte is? Doet het er niet toe. of
men zichx omgeven voelt door verwanten,
dio eiken vvensch voorkomen en iedere be
hoefte afleZcn uit hét gciant, dan wel' een
nummer iaTiissCheh de duizenden, die on
verschillig heen krioelen om don vreemde
ling. met vvien zij niet hebben te maken?
Voor de meesien onzer is de wereld ont
zettend klein; gewoonlijk is zij niet groote
dan het dorp of de provincie. Wat daar
buiten ligt, is vijandig, gebied.
Zoonis de oude volken hetzelfde woord
bezigden voor vreemdeling en vijand, zoo
ah' voor hen het uitheemschc het heiden-
sche en het barbaarsche was, wekt voor
menigeen onzer nog alles wat huiten de
dagelijksche sfeer ligt wantrouwen en
angst. Welk een verruiming zou ons be
staan ondergaan, zoo ook wij tot de slot
som kwamen, dat, overal waar menschen
zijn, wij onder broeders verkeeren!
Het is het vertrouwen in medemenschen
dat ons het gevoel van vrijheid cn veilig
heid doet genieten. Dit vertrouwen geeft
ons zekerheid te midden van de wereld
rondom ons. Het heft de beangstigende
eenzaamheid op. welke ons toch zelfs in
het behaaglijk nest?' van gezin en woon
plaats beklemt. Want daar voelen wij ons
vaak als op een wel gerieflijk, maar toch
bedenkelijk klein eilandje in een verrader
lijken, steeds met bedreiging ons omspoe-
lcnden oceaan. Hoe knusser ons honk. te
schrijnender in de diepte van ons hart onze
eenzaamheid.
Eerst het contact met de grootc wereld
van vreemden en onbekenden heft onze
eenzaamheid op Maar dit contact is nood-
wendigerwijs dikwijls pijnlijk. Iloc kan
men, onder strijd en botsing in kennis
met de menschheid geraakt, in de mensch-
heid zijn broeders vinden'?
Botsing on strijd onthullen het innerlijk.
Zij doen de elementaire gevoelens door het
conventioneele pantser heenbreken. Zij loe
ren ons den medcmensch in zijn ware ge
stalte kennen. Zij doen ons begrijpen, wat
er in hem leeft aan tegenstrijdige harts
tochten, aan liefde cn haat Botsing en
strijd maken ons ontvankelijk voor de tra
giek van het menschenlevcn, welke zich in
ieder individu als een wet van het noodlot
voltrekt Botsing cn strijd loeren ons mede
leven cn medeleven is medelijden.
Wat is het, dat ons den mensch als broe
der doet zien? De verwantschap, die wij m
hem ontdekken. Het vreemde blijkt niet
hot andere; het vreemde blijkt het eigene te
zijn. Wat den vreemdeling beweegt be
weegt ons; wat ons beweegt, beweegt hem!>
Wij kunnen ons in den ander verplaatsen,
wij vereenzelvigen ons met hem. Wij zien
uit zijn oogen, wij hooren met zijn ooren,
wij lijden cn juichen met den klop van zijn
hart.
Dit is de groote bevrijding des levens:
to ervaren, dat allen één zijn, schepselen
van het eendere maaksel. Deze ervaring
stelt on6 op ons gemak met een iegelijk,
wie hij ook zij.
Maar deze vereenzelviging tusschcn
mensch en zijn broeder berooft ons ook van
den steun, wolken het opzien tegen ande
ren ons schenkt. Zij zijn niet slechter,
dit is een troost, maar ook niet beter dan
wij. Niet lager, maar evenmin hooger. Wat
wij niet vermogen, kunnen ook zij niet.
Wij kunnen hen derhalve eerst vertrou
wen, nadat wij geleerd hebben, onszelf te
vertrouwen. Ook die vertrouwen wordt ge
boren uit botsing en strijd. Wie tot de ge
ruststelling is gekomen, dat, waar menschen
zijn, hij onder broeders verkeert, heeft te
vens'geloerd, het gezelschap dier broeders
te ontberen. Hij is zelf immers hetgeen ook
zij zijn? Ontbreekt dit gezelschap dus, dan
is hij toch nimmer eenzaam: hij heeft zich
zelf. Wat. doet het cr dus toe, waar hij is?
(Nadruk verboden).
De conventie inzake den ge
dwongen arbeid ln do koloniale
gebieden.
Dezer dagen heeft de Internationale Ar
heidsconferentie te Gënöve in eerste lezing
aangenomen de ontwerp-conYcntie betref
fende den gedwongen arbeid van inboor
lingen in dè koloniale gebieden. Het ver
dient wellicht aanbeveling, orii eens nader
uiteen to zetten, waarom het hier eigenlijk
gaat. De debatten hebben hoofdzakelijk ge-
loopen over artikel 1 der conventie.
Dit artikel houdt eigenlijk enkel een
considerans in voor al de volgende artike
len, immers het houdt in, dat de mogend
heden, die tot dc conventie toetreden, ge
dwongen arbeid in de koloniën onge-
wcnscht achten eh tien plicht op zich ne
men, divif af te" schaffen.
Verscheidene koloniale mogendheden
kunnen onmogelijk terstond tot de afschaf
fing van verplichten arbeid in de koloniën
overgaan, want er zijn in Je koloniën af-
geiegen streken rriet hoogst primitieve be
volking^ die geen geldhuishouding kennen
cn wier eenige mogelijkheid, om iets bij te
dragen tot vergrooting van de algemeene
welvaart, arbeid is. Door te arbeiden kun
ncn ze iets nuttigs tot stand helpen bren
gen, waarop ze zelf latei' gaarne met vol
doening wijzen. En deze arbeid is de een
voudigsje manier, .waarop hun .geleerd kan
worden, dat samenwerking npUig.is, dat
eéïïcfiacht macht jnaakt en dat nijjn voor
het algemeen welzijn iets kan bijdragen.
In ons In dié bestaat verplichte arbeid
nog. slechts in enkele verwijderde .doelen
der buitengewesten. Reeds lang js men be
zig geweest "er dien arbeid af te schaffen en
te Vervangen door belasting. De héercri
diensten, die nog bestaan, bedragen 17 da
gen per man per jaar en worden enkel be-
«leed aan aanleg en onderhoud van hoofd
wegen. Meestal gaat het hij die heeren
diensten gemoedelijk toe.
liet afschaffen van heérendiensten zal
niet anders ten gevolge hebben, dan «lat
dergelijke afgelegen streken minder snol
in beschaving cn welvaart vooruit gaan
doordat er minder wegen aangelegd wor
den en er minder gearbeid wordt. Want er
zijn nog streken, waar voor loon geen ar
beid wordt verricht en het zou veel en
veel te kostbaar zijn, van elders arbeiders
naar die streken te laten komen.
Intusschen is dat artikel 1 met eenige
wijzigingen aangenomen en onze Indische
regeering maakt er nu reeds ernst van, de
verplichting, die Nederland misschien op
zich zal nemen, wanneer het tot de conven
tie toetreedt, nu reeds na te komen. Den
Volksraad is reeds voorgesteld, op de eerst
volgende begrooting een som van 500.000
gulden te brengen voor de geleidelijke af
schaffing der heerendiensten, en dat ter
wijl groote zuinigheid geboden is.
Het zijn bijna alleen de arbeidersafge
vaardigden, die zoo ijveren voor de af
schaffing van verplichten arbeid in de ko
loniën. De meeste van hen maken den in
druk, dat ze werkelijk ervan overtuigd zijn.
dat aan de koloniale bevolkingen door die
afschaffing een weldaad bewezen zal wor
den; zij pleiten met vuur voor afschaffing
van wat'zij een öoort slavernij vinden.
Maar nog veel sterker is de indruk, dat
deze enthousiasten al zeer weinig begrip
hebben van wat die verplichte arbeid te
beteekencn heeft en hoe de inlanders zelf
over dien arbeid denken. Merkwaardig, dat
ze den militairen dienstplicht in Europa
veel minder fel bestrijden, dan den ver
plichten arbeid in de koloniën, niettegen
staande in Nederland de dienstplicht onze
jongelieden uit hun werk roept gedurende
een veel Inngeren tijd en hen ontzaglijk
veel strenger bindt. Zouden de arbeiders in
Nederland voelen, dat er voor hun zonen
opvoedende kracht zit in den plicht om in
grooten getale gezamenlijk lichamelijk cn
geestelijk geoefend te worden? Wat voor
bezwaar kunnen ze er toch tegen hebben,
dat in verwijderde «treken de bewoners 17
dogen per jaar leerciv hun steentje (in let
terlijken zin) bij te dragen tot het algemeen
belang!
Zooals gemeld, is de conventie te Genève
aangenomen met 78 tegen 12 stemmen.
Maar reeds thans schijnt er eenige opposi
tie tegen de zaak te komen. Zoo schijnen
de mogendheden, die belangen in Midden
Afrika hebben (Frankrijk, België en Portu
gal hebben ook tegen gestemd) aan te stu
ren op ietwat soepeler bepalingen. Het staat
echter te bezien, of dc arbeidersgroep, die
met het besluit een belangrijke overwin
ning heeft behaald, daartoe haar medewer
king zal verleencn.
Huize .dc Slichlsche Heuvel''
AmersfoorLtclie Berg
Tel. 1290 Tel. 12 M
DIMANCHE 29 JVIN 1930
Lunch A 11. 2.50
Tienduizend personen op
het Rooseveltvtiégveld
Ilors dy Oeuvre var ié
d la Royale
Consommé iró.is
filets
en tasse
La Pet i ie Mar mile des Poules
d' Ar genteuij
Langue de boeuf
sauce madcre
Haricots verts
Mousse Douch esse
Les Fr om ages de France
Envoi de not re Pays
Lunch-Thé-Diner Concert.
Soiree dansante
Tn E MOUNT MINST RELLS
Grands et Petits Salons pour Diners, fetes,
Noces et receptions
aet)GGGG
Botsingen te Madras
Londen, 27 J u 11 i. (V. D Ti' Madras
hebben Donderdag botsingen plaats gehad
tusschcn de politie cn ongeveer 3Ó0'0 Indi
sche vrijwilligers. Dc politie joeg de viij-
wil ligers eerst met gummistokk«n uitren
doch moest later van de vuurwaDèncn ge
bruik maken. Veertien personen worden ge
wond van wie een aantal ernstig. De politie
heeft intusschen de orde in «le stad hei<=teld
Do vereeniging van katoenhandelaren te
Bombay lieeft een resolutie angenomen
waarin van de fabrikanten geéisch- wordt,
dat zij tegen 1 Juli de deposito's van de En
gelsche banken intrekken. De regeering te
Bombay verkeert in ernstigo moeilijkheden
daar alle gevangenissen van haar district
vol zijn. Zij moet in verband hiermee de
verouderde gevangenis Visapur in de na
bijheid van Ahmednagar weer in gebruik
nemen. In den loop van Donderdag zijn
weer ongeveer 20 personen wegens het pos
ten van werkwilligen gearresteerd.
Opwinding onder de
bevolking
New York, 27 Juni. (V.D.) Bij de aan
komst van «Je ..Southern Cross'" op het Roo
sevelt-vlieg veld waren minstens tiendui
zend personen aanwezig. De politie had het
vliegveld afgezet, doch toen het vliegtuig
was geland, kon zij de menigte niet tegen
houden en de duizenden stroomden over het
v eld.
Het duurde eenigen tijd voordat er voor
Je vliegers voldoende ruimte was gemaakt
De Nederlandsche vlieger van Dijk was
"le eerste, die uit het toestel stapte, direct
gevolgd door Kingsford Smith.
Na de begroeting door den Britschen am
bassadeur volgde die door den burgemees
ter. van New York en de andere autoritei
ten.
Dc.vliegers zagen er vermoeid uit en za
ten onder het stof. ünrnjdellijk na de be
groeting begaven zij zich naar het,hotel op
het vliegveld om zich op te frieschen en op
hun verhaal te komen
Dc vlucht van Harbour Grace naar New-
York is vlot verloopen al heeft zij tenge
volge van den mist langer geduurd, dan
verwacht was. Kingsford'Smith deelde bij
aankomst te New York mede, dat hij ge
durende het gcheele traject in voortduren
de radioverbinding was geweest met de
landstations. Bijna voortdurend was op
'2000 M. hoogte gevlogen. De marconist Stan
huge is zoowel gedurende de vlucht over
fleii Oceaan als op tie laatste etappe voort
durend in act ié geween. Boven de grootr
steden werd lagei gevlogen cn voordat op
het DoosèveU-vliegvelci werd geland, vloot;
de „Southern Cross'' over de stad. Te zéven
uur werd Fiet vliegtuig boven New York
g«.signaleen!. Daarna zette het koers naar
het vliegvelden na eenige malen om het
vliegveld gevlogen të hebben, landde het
vlot.
Gemeld wordt, dat na de officieele ont
vangst in New York cn nadat de voorgeno
men huldëbótóbgingen hebben plaats ge
had, de „Southern Cross" naar Californië
zal vliegen, waarmede Kingsford Smith de
vlucht om de wereld zal hebben volbracht
De vlieger Van Dijk heeft medegedeehl,
dot hij met Kingsford Smith naar Califor
nië zal vliegen. Het staat nog niet vast wan
neer hij naar Nederland zal terugkeeren.
Telegram van den minister
van defensie.
De minister van defensie heeft aan piloot
van Dijk via den Ncderlandschen consul-
conernal te New York het volgend telegram
1 ezonaen: wensch u namens Koninklijke
Marine hartelijk geluk met geslaagden tocht
over Oceaan dien Gij als eerste Nederlan
der en oud-officier van Marinev liegdienst
volbracht.
Telegram van minister Reymer.
Bij het Departement van Waterstaat is
een telegram ingekomen van Van Dijk
waarin hij mcdedeeling deed van zijn be
houden aankomst in Harbour Grace en
meldde, dat hij den volgenden dag zou ver
trekken naar New*York.
De minister van Waterstaat heeft daarop
hem het volgende telegram gezonden:
,Van Dijk, Southern Cross, New York, U
Uw metgezellen hartelijk gelukge
wcnscht met welslagen.
LANGESTRAAT 49-51. Tel. 190
IS BEZONNEN.
Versohenen
Cissy van Marsveldt
Emmy Belinfanle-Bolin/antel
Vaartuig op de St. Laurens
rivier in de lucht
gevlogen
Minister van Waterstaat.*
Madrid, 20 Juni. (V. D.) De transport
arbeiders, werkzaam in de haven van Mala
ga, hebben zich solidair verklaard met de
stakende havenarbeiders van Sevilla en
hebben eveneens het werk neergelegd. Ten
gevolge van de staking is do toestand in
Malaga verscherpt. Het verkeer staat ge
heel stil. Alle zaken zijn gesloten. Door de
arbeiders worden demonstraties gehouden..
Bij een dezer demonstraties werd gescho
ten. Onder de bevolking heerscht groote
opwinding. Dc buitenlanders zijn aan boord
der schepen gebleven. De politie heeft 3 be
kende syndicalisten gearresteerd.
DE ONTRUIMING VAN HET RIJNLAND.
Trier goheel ontruimd.
Trier, 27 Juni. (V. D.). De laatste te
Saarburg liggende Fransche troepen zijn
Donderdag naar Frankrijk vertrokken.
Hiermede ls het geheel district Trier ont
ruimd.
SPRINKHANENPLAAG IN OOSTENRIJK.
Veroorzaakt verkeersstoringen,
W e e n e n, 26 J un i. (V. D.) De bladen
melden, dat op den spoorweg Wiener Neu-
stadl-—Eggcndorf, de lijn naar Hongarije
van den Zuidelijken spoorweg, Woensdag
avond een zwerm sprinkhanen is neerge
streken, die verkeersstoringen heeft ver
oorzaakt. Steeds nieuwe zwermen lieten
zich op de lijn neer cn werden door de
treinen verpletterd totdat een trein bleef
steken. Dc vrijwillige brandweer van Nie-
ncr Neustadt is te middernacht uitgerukt
om den weg vrij te maken. De opruiming
der sprinkhanen had plaats door de rails
New-York, 27 Juni. (V. DIn de na
bijheid van Brockville in de provincie On
tario in Banada werd Donderdag een met
twintig ton dynamiet beladen vaartuig op
de SL» Laurens rivier door den bliksem
getroffen. Het dynamiet vloog in de lucht,
waarbij het vaartuig totaal verwoest werd.
Voor zoover tot nu toe kon worden vast
gesteld zijn van de 42 opvarenden van het
vaartuig 31 gedood. De elf andere opvaren
den werden ernstig gewond teruggevonden.
DE NATIONALISTEN IN EGYPTE.
Cairo, 26 Juni. In een rede op een ver
gadering van 700 vertegenwoordigers der
Wafdpartij heeft Nabas pasja medegedeeld,
dat er écn speciale commissie gevormd zal
worden, bestaande uit 2 vertegenwoordi
gers van elke provincie om samen te wer
ken met het bestuur van de nationalisti
sche partij.
In geval het tegenwoordige kabinet maat
regelen zou nemen, die in strijd met de
grondwet zijn, moet men onmiddellijk daar
op reageeren. De wijze waarop, zal door
den voorzitter worden vastgesteld. Dit voor
stel werd met algemeene stemmen goed
gekeurd.
HOE DE ROOFMOORDENAAR AXELSEN
ONTVLUCHTTE.
Alles was zeer zorgvuldig
voorbereid.
Lüneburg. 27 Juni. (V. D.) Een oog
getuige heeft aan de politie medegedeelJ,
met benzine te begieten en in brand to ^jj den uitgebroken roofmoordenaar
steken. Hedenmorgen werd geconstateerd, Axelsen en zijn medeplichtige Rast eenige
dat de sprinkhanen de langs den spoorweg Uren na hun vlucht bij Buchen gezien heef.',
liggende velden hadden kaalgevreten. Men neemt aan, dat de uitbrekers aan .Ja
kust van de Oostzee zullen trachten aun
fccord van een schip te komen. Naar men
verder vernomen heeft, hebben de uitbre
kers hun vlucht zeer zorgvuldig voorberei«L
Zij hadden tegen hun veroordceling appó'
aangeteekend en waren nog niet in het
tuchthuis opgesloten.
45 SLACHTOFFERS TE LUEBECK.
Luebeck, 27 Juni. (V. DVan de met
het Calmctte-praeparaat behandelde zuige
lingen is in den afgeloopen nacht weer een
overleden, zoodat het aantal dooden thans
45 bedraagt.