DE EEMLANDEU
Woensdag 9 Juli 1930
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 8
Buitenlandsch Overzicht
BU ITEM LAMP
Japans openbare meening tegen
het vlootverdrag
fortmann en
hehenkamp
MAC DONALD'S KABINET
IN GEVAAR?
Fransche pers over Italië's
antwoord
Botsingen in Egypte
6 dooden, 56 gewonden
Fa. L. J. Luycx en Zn.
DA VIES KOUSEN,
DE FRANSCHE EISCHEN
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pe» 3 maanden voor Amersfoort t 2.10. per maand 0.73, per
week (me» gratis verzekering tegen ongelokkenl f 0.17'/»
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-» Afzonderlijke nummer» f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 511
PRIJS OER ADVERTENTIEN van f 1.03 met tobegrtp m «ebewijsnummer
elke regel meer 10.25 Ue/dadlgheld. ndveraaMi vcor de
helft van Jen prijs. - Kleine Advertentiïn „KEITJES' bij vooruitbetaling 1 5 rebels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—Bewijsnummer extra I 0.05
De ontvangst van het plan
Briand.
Zelfs de kop-reclacieureii van de dagbla
den, die met de dagelijksche „upes cn
downs" van de politiek vertrouwd zijn, en
die weten hoe snel het aangezicht van de
wereld veranderen kan, zijn moedeloos ge
worden over den zwerm van beleefde afwij
zingen, die de Fransclio Minister van Bui-
tenlandsche Zaken heeft ontvangen, op zijn
voorstel om de Europeesche pan, die tot
zooveel bloed en tranen aanleiding heeft
gegeven, te veranderen in een pan-Europa.
Zij hebben moedeloos de koppen gësdhud,
die kop-redacteuren, en hun vulpen
schreef boven de ontmoedigende berichten:
Allemaal reserves, geen resultaat verwacht.
Is er werkelijk aanleiding voor zooveel
ontmoediging? Zal het plan van een ver-
eenigd Europa in het rijk der Utopieén blij
ven zweven, zelfs nu een zoo. beroemd di
plomaat en vredesvriend als de heer Bri
and gepoogd heeft het te brengen in de
sfeer der werkelijkheid Zal het plechtig
worden bijgezet in het praalgraf eener on
derscheidende waardeering, of zou het, on
danks de huidige desillusie, toch een stap
beduiden in de richting van een uiteinde
lijke vrede en verzoening, die ons wereld
deel zoo noodig heeft.
Overzien wij de bezwaren, die in de ant
woorden der verschillende mogendheden
zijn neergelegd, dan komen wij tot de vol
gende samenvatting van kerngrieven. Som
mige antwoorden, en het antwoord van onze
'eigen Regeering is daarvan een voorbeeld,
geven den Franschen Minister te kennen,
dat men geen half werk moet doen. Een
Pan-Europa is good, zegt Minister Beelaerts
van Blokland,, maar niet een Pan-Europa,
dat een belangengroepeering zou vormen, die
opnieuw een tegenstelling schept, tegenstel
ling tot andere continenten, diede mo
gelijkheid opent van nieuwe conflicten. En
ge moet niet vergeten, zoo voegt onze Re
geering aan haar opmerking toe, dat een
bizondere moeilijkheid voor de vastere sa
menwerking der Europeesche mogendheden
buiten contact met niet-Europeesche mach
ten, hierin gelogen is, dat verschillende dier
Europeesche mogendheden koloniale rijken
zijn en bet haar daarom reeds onmogelijk
is, de werking van een internationaal ver
bond tot Europa të beperken.
Merkwaardigerwijs is er in het Italiaan-
scbe antwoord, dat in de Fransdhe pers
©en ongekende kritiek ontmoet, veel dat
principieel met het Nederlandsche stand
punt overeenkomt. Statengemeenschappen,
aldus Mussolini, moeten gebaseerd zijn op
overeenstemming van belangen. Die over
eenstemming ris aanwezig in de Vereenigde
Staten van Amerika, zij is aanwezig in den
Duitsc-hen Statenbond, maar in de tegen
woordige Staten van Europa ligt te weinig
voldoende belangengemeenschap, om tot de
stichting van een Europeeschen Statenbond
over te gaan.
Nu mag de Fransdhe pers, terecht, opmer
ken, dat Mussolini door deze meening te
uiten de gebiedende cn diep liggende oor
zaken uit het oog verliest die dc verwerke
lijking van Briand's plan noodzakelijk ma
ken, namelijk de noodzaak voor de Euro-
peesdhe volken om te leven en welvarend
te zijn, maar dat neemt, niet weg, dat het
karakter der Europeesche verhoudingen
uitsluitend gedoogd, dat Europa den stoot
geeft tot eon algemeene wereldvredesbe-
weging, en dat een uitsluitend Europeescho
Continentale Federatie, bij al cle waar
deering, die men voor het plan Briand kan
koesteren voor dien algemecnen wereldvre
de een gevaar in zich bergt.
Een ander bezwaar, ook door onze Regee
ring-geopperd is dit: hoe verhoudt het plan-
Briand zich tot de ontwikkeling van den
Volkenbond? Is het niet gewcnschter dan
nieuwe ondernemingen op touw te zetten,
om de bestaande internationale organisatie
te ontwikkelen? Zal de verwezenlijking van
Briand's plan niet aan het Werk van den
Volkenbond, die, hoe men over hem moge
denken, zijn sporen verdiend heeft, in den
weg staan?
En naast die bezwaren rijzen de bezwa
ren van Duitschland, van Oostenrijk cn
Hongarije. Wie een Europeesch verbond
wil maken, aldus Duitschland cn Oostenrijk,
behoort zich eerst bezig te houden met de
oplossing van de economische toestanden cn
verhoudingen. Met andere woorden: dient
eerst de debiteurspositie, waarin dc over
wonnen landen nog altijd verkeeren, te
liquideeren. En dient: aldus Hongarije: eerst
tot internationale ontwapening over te gaan,
en zoo spoedig mogelijk een revisie te onder
nemen van de staatkundige grenzen van
het verdrag van Trianon. Een Europeesche
Slatcngemeenschap moet gebaseerd zijn op
recht, en niet handhaven de situatie van po
litieke willekeur, die is voortgevloeid uit de
militaire overwinning der Entente.
Het ziet er, wanneer wij al deze -grieven
en bezwaren, die terecht worden geopperd
overzien, voor de verwerkelijking van het
plan-Briand inderdaad niet zoo gunstig uit.
Maar zijn groote verdienste blijft, dat bet
fiet vredesprobleem actueel houdt. Ook in
dion de denkbeelden van Briand niet aan
stonds worden verwezenlijkt, zullen zij hun
beteekenis houden in het proces der .moei-
zaam-proeiende internationale verstand
houding.
De regeering vastbesloten het verdrag
goed te keuren
Waarborg voor den vrede
De opgewonden stemming, veroorzaakt
doordat Japan de vlootovereenkomst met
Engeland en Amerika teckende, is nog niet
bedaard. Den Japanschcn minister van
marine, admiraal Tarakabé, werd bij zijn
terugkeer van dc Londcnsehe conferentie te
Tokio een allesbehalve prettige ontvangst
bereid. Men beschuldigde hem, de belangen
der nationair verdediging verraden te heb
ben. Tegenstanders schroomden niet hem
o'cn dolk to doen toekomen, om naar
Japanschc traditie zich daarmee don
buik te openen. En een hunner oordeelde
zelfs, dat zijn land zulk een smaadbeid
was aangedaan, dnt hij harakiri pleegde.
Admiraal Tarakabé. die er niet bijster op
gesteld was het voorbeeld van dezen offi
cier te volgen, moest door een politicmacht
beschermd worderr.
Dc Japanschc regeering, waarvan lfamo-
goctsji prosident. is, houdt, zoo schrijft Met
Vaderland, natuurlijk Tarakabé do hand
boven het hoofd. Eén lid von hot kabinet
daarentegen,' generaal Oegaki, heeft zijn
ontslag genomen; hij moest onmiddellijk
vervangen worden. Op hun beurt hebben
ecnige hoogo marine-autoriteiten zich
teruggetrokken, omdat zij zich niet wilden
onderwerpen aan de voorwaarden van de
vlootovereenkomst. En de openbare inee-
ning is dezen officieren gunstig gezind.
Deze feiten zijn ernstig genoeg, maar
niettemin schijnt het kabinet vastbesloten
tc zijn liet verdrag goed te keuren, welks
bekrachtiging ten slotte door den keizer ge
schiedt. Het parlement kan te dezer zake
geen stem uitbrengen, al heeft het uitvoe
rige besprekingen aan de overeenkomst ge
wijd.
Dc regeering is om allerlei redenen op
het Verdrag ten zeerst© gesteld. Vooral ook
daarom, orodateheteveri>etcriijg kan brengen
in de betrokkingon met Amerika. Het is
nog niet zoo lang geleden, dat velen vrees
den, dat een conflict op handen was. Japan
protesteerde tegen het feit, dat liet door do
Vereenigde Staten als een mindere behan
deld werd. Amerika ging Japans gangen
zorgvuldig na, het cischte gelijke rechten
op als Japan in China, zoowel als in Mand-
sjoerijc.
In den loop der onderhandelingen in Lon
den en ongetwijfeld, om Japan do ondcr-
teokening van het verdrag te vergemakke
lijken. kwam er een verklaring af van den
Amerikaanschen staatssecretaris, waardoor
de situatie geheel anders werd. Daarin ver
klaarde deze, met toestemming van presi
dent Hoover, dat de Vereenigde Staten de
„predominance" van Japan cn de Japan
schc belangen in het Verre Oosten erkoln-
de. Deze verklaring had op Japan on spe
ciaal in regecringskringen een groote uit
werking. Dit was zeer begrijpelijk, want de
Amerikaansche verklaring kondigde een
volkomen verandering aan in de politiek
van dit land en als dezo verandering door
gaat, dan biedt zij een kostelijken waarborg
voor den vrede in het Verre Oosten een
vrede, waarbij de gcheele wereld geïnteres
seerd is.
Een kabinet, dat zich van zijn verant
woordelijkheid bewust is, kon deze nieuwe
houding van Amerika niet met een achte
loos gebaar voorbijgaan. Aan den anderen
kant wil de regeering met uiterste krachts
inspanning een groot economisch program
ma afwerken cn het laat haar niet. onver
schillig, dat het vlootverdrag een vermin
dering der bcgrooting tot 1936 toe met 120
millioen yen per jaar meebrengt.
HET VERBODEN RUSSISCHE HOUT.
Nieuwe beslissing te verwach
ten van het Amerikaansche mi
nisterie.
Washington, 8 Juli. (V.D.) In ver
band met de protesten van importeurs en
handelaren tegen de beslissing, dat Rus
sisch hout niet in dc Vereenigda Staten
mag worden ingevoerd, werden van de
zijde van het ministerie van financiën na
dere inlichtingen ingewonnen Belangheb
benden zijn van mecning, dat dit hout niet
verkregen is door gedwongen arbeid. Het
ministerie heft, medegedeeld, dat het bin
nenkort sen nieuwe beslissing za.l nemen.
Daar een groot aantal scheepsladingen
hout. onderweg is naar de Ver. St., wordt
dc definitieve beslissing met spanning te
gemoet gezien.
HET PROCES TEGEN OPPER
BURGEMEESTER BOESS.
Eind Augustus in tweede in
stantie.
Ilat proces tegen opperburgemeester
Boese zal eerst eind Augustus in tweede
instantie voorkomen, zoodat, naar de X.
R. Ct. bericht, vermoedelijk niet voor begin
September een beslissing in deze aangele
genheid te verwachten zal zijn.
langestraat 63 - - tel. 88
repareeren, bijvullen en verma
ken van uw matrassen in één dag.
vraagt prijsopgave.
Aam'al der tories verwacht
Op 30 September komt, zooals men weet,
tc Londen de groote Rijksconfercntic bij-
e?.n. Volgens den corr van het Volk te Lon
den vreezen de consorvatievjn, dat onder
leiding van minister Thomas do conferentie
den wind uit de zeilen zal nomen van allen,
die op Empire Free Trade (vrijhandel naar
binnen, protectie naar buiten) weri6chcn af
te 6turen. Bovendien wenschen zij de Ar-
beidersregeering uit den zadel te lichten,
om zelf d3 leiding dezer conferentie in han-
d?n te nemen. De conservatieven meenen
een goede kans te hebben, wanneer de ko
mende week miss Bondfield om een extra
crediet van 20 millioen pond sterling zal
vragen voor de bestrijding van de werkloos
heid. Hat is mogelijk, dat conservatievenen
liberalen op dit punt tégen de regesring zul
len stemmen, hetgeen in ieder geval het af
treden der regeering tot gevolg zou hebben.
KOFFIEHUIS IN TRIER BESTORMD.
Durende actie tegen dc separa
tisten.
Maandagavond zijn te Trier voor het kof
fiehuis Zepp ernstige relletjes ontstaan. Een
groote men6chenm3nigto verzamelde zich
voor het lokaal, waar vroeger separatisten
en leden van do bezetting plachten te ko
men. Men maakte aanstalten het koffiehuis
te bestórmen. Aanvankelijk slaagrle de poli
tie erin om dc menigte terug te dringen.
Toen cl2 politie zioh tegen de uitlevering
van het gezin Zepp verzette, kon zij de
menigte niet meer houden. In het huis
werdén alle deuren en vensters vernield;
terwijl do meubels in de Moezel werden ge
worpen.
Zepp had zioh mat zijn gezin zoo gebar
ricadeerd, dat men hem niet te pakken kon
krijgen.
De menigte was vooral woedend gewor
den, doordien voordat de politie was ver
schenen. verscheidene schoten uit het huis
op de menigte waren gelost. Niemand is
echter gekwetst.
EEN „KOMMERZIENRAT" ONTVOERD.
Zijn vrouw gewurgd.
Bay reu th, 8 Juli. (II.N.) Gisteren werd
de rechtzaak behandeld tegen de arbeiders
Schuberth en Popp uit Kulmbaoh, die be
schuldigd worden in den nacht van 4 No
vember '29 in Villa Mens6dórfer in Kulm-
bach te zijn binnengedrongen, met de bedoe
ling voorwerpen te stelen en Kommerzien-
rat Menssdörfer te ontvoeren. Bij deze in
braak werd mevrouw M. bij de pogingen
haar vo6t. te binden, gewurgd. In October
hadden do beide beklaagden kommerzienrat
M. opgewacht en hem ontvoerd, om zoo in
bezit van het losgeld te komen Schuberth
gaf bij het verhoor toe. det hij tezamen
met Popp in de villa was binnengedron
gen en zich had 6chuil gehouden tot alles
in huis rustig was. Zij hadden maskers
voor en touwen in bezit om mevrouw M.
vast te binden. Sch. gaf alles toe, ontkent
echter, dat zij de bedoeling gehad hadden,
mevrouw M. te wurgen.
Is hel antwoord boordevol
demagogie?
Fascisme en bolsjewisme
Parijs, S Juli (V D.) Naar aanleiding
an het antwoord van Italic op do nota van
briand schrijft de ..Petit Parisien", dat wan
neer de Italiaansche regeering dc veiligheid
afhankelijk maakt van do ontwapening, dit
niets anders betoeKent dan een verdraaien
van den grondregel, die de verschillende
mogendheden te G«.riève hebben erkend.
Do „Echo c?e Paris" waarschuwt, dat men
rich er voor hoeden moet, den Italiaanschon
lekst als onmog'elijk voor te stellen. Het
antwoord heeft tenminste het voordeel, oen
nauwkeurige polil'eka. rekening op te ma
ken. Men kan ervan overtuigd zijn, dat het
i'aliaansche standpunt ten aanzien van de
vloot-herziening in de gehcele wereld krach
tige instemming vindt. Borah heeft zich nog
korten tijd geleden in denzelfden geest ge
uit en Macdonald heeft in verscheidene re
devoeringen een zelfden gcdachtcngang ont
wikkeld.
Het „Petit Journal" is van meening, dat
Duitschland zeker biet zal nalaten zich bij
Rusland aan te sluiten om tegen Italië par
ten tc kiezen cn daardoor stelling te nejnen
'egen Europa.
Do ..Oeuvre'' schrijft, dat het Italiaansche
intwoord boordenvol is van demagogie. Het
bevat precies, «vat Mussolini in zijn jongste
artikelen heeft be'oofd. De critick in de Ita-
I:aan9che nota is minder opbouwend dan
vernietigend.
Ook het „Journal" noemt het antwoord
.dtra-demagogisch Het is er geheel op in
gesteld, om te bewijzen, dat Frankrijk hot
systeem van den Volkenbond eenvoudig
i\erhoop weipt en veiligheid eischt alvorens
ot ontwapening bereid te zijn.
Dc „Excelsior" noemt het 't toppunt, dat
.'e fascistische regeering, wier gehecle le
vensdoel do strijd tegen het bolsjewisme
•vas, thans ook de toetreding van sovjet-
flusland tot den Europeeschen Statenbond
bepleit.
De troepen vuren op betoogers
van de Wafd-Pariij
Londen, 8 Juli. (V. D.) Naar uit
Cairo gemeld wordt is het ter gelegen
heid van een door Nahas Pasja georgani
seerde massabetooging van de Wafd-partij
to Mansoera tot bloedige botsingen geko
men. Militairen cn bereden politie hielden
de stad bezet.
Nahas Pasja doorbrak bij zijn aankomst
per auto het politiecordon, doch werd door
militairen met gevelde bajonet in bedwang
gehouden. De menigte wierp met stccncn
naar do troepen, die daarop het vuur op de
betoogers openden. Twee Egyptcnaren en
twee politieagenten werden gedood. Een of
ficier en 26 politic-agcntcn en soldaten wor
den gewond.
Volgens cle laatste berichten werden
Nahas Pasja cn zijn gevolg tc Mansoera tot
het moment van aankomst van den trein
in dc gevangenis vastgehouden. Volgens
een officieel bericht bedroeg het aai\tal doo
den 6 en dat der gewonden 50.
LMNGEST AflT 48-51 Tel. 190
Zijde Flor Flor met Zijde.
Moderne Tinten.
Waarom de onderhandelingen over
het Saargebied zijn afgebroken
Aandeel in de kolenmijnen
Keulen, S Juli. (II. N.) De onderbre
king van do on lerhandelingcn over het
Sqargebiecl schijnt hoofdzakelijk te wij
len tc zijn aan do Duitscho weigering den
Franschen eisch met betrekking tot een aan-
•ïeel in de kolenmijnen van het Saargebiecl
:n tc willigen. De onderhandelingen waren
overigens nog niet gecindigcl cn men meen
de aan Duitsche zijde dat een overeenstem
ming op alle andere punten wel mogelijk
zou zijn. Op het punt van den Franschen
eisch in zake do kolenmijnen was echter
bij de Duits\he gedelegeerden van toegeven
geen sprake Zij hadden tegenover de Fran
schen er den nadruk op gelogd, dat zij hier
aan zouden blijven vasthouden. Het motief
"an de Franschen, dat Frankrijk deze ko-
'enlcveranties noodig had, wordt door
Duitschland niet erkend. Tc meer waar men
van Duitsche zijde gaarne bereid was kolen-
contracten <}p langen termijn met Frankrijk
te sluiten. Men is in Duitschland de mee
ting toegedaan, darde behoeften aan kolen
tn het geheel geeD deelname aan hec mijn
bedrijf, dio de ko.en heeft tc leveren, in
sluit. Dc Duitscho delegatie heeft hij het af
wijzen van dezen eisch het Saargebied zon
der onderscheid van partijen of standen
achter zich.
HET BEZOEK VAN DE MARGERIE
BIJ DR. CURTIUS.
De separatisten-incidenten.
Parijs. 8 Juli. (V.D.) Omtrent het. be
zoek van den Franschen ambassadeur te
Berlijn, de Margerie, bij dsn Duitschon
Rijksminister van buitenlandsche zaken
dr. Curtiu6. in verband met de relletjes ln
het ontruimde Rijnland tegen do voormali
ge separatisten, wijzen de Fransche blöac-
erop. dat er geen nota-wisseling heeft
plaats gehad, doch dat de Margerie slechts
mondeling het leedwezen der Fransche re
geering heeft medegedeeld.
De Écho do Paris constateert met verba
zing, dat met uitzondering van de Vor-
warts, alle Duitsche bladen op het stand
punt blijven staan, Jat de incidenten tegen
de separatisten e>n aangelegenheid van
zuiver binncnlandsche politiek zijn.
DE OVERWINNING VAN HET
MOTORSCHIP.
Nedorland maakt een goed
figuur.
Londen 8 Juli. (V. D.) Uit de
cijfers over dc eerste zes maanden
dit jaar blijkt weer een nieuwe toe
neming in den aanbouw van motorsche
pen. Van dc 103 motorschepen van bij
elkaar 666,000 ton bruto, die op de werven
in bestelling zijn, worden er 40, van bij
elkaar 258,000 ton in Engeland gebouwd,
dan komt Japan met 12 schepen en 109,000
ton bruto en dan Nederland, Denemarken
en Zweden met ieder ongeveer 60,000 ton
bruto, welke tonnenmaat echter bij Neder
land over slechts 5 schepen verdeeld is,
bij Denemarken over 13 cn bij Zweden
over 12.
SIR JOSEPH WARD, f
Londen, S Juli. (V.D.) Uit Wellington
wordt gemeld, dat de oud-premier van
Nieuw Zeeland, Sir Joseph Ward op 73-
jarigen leeftijd is overleden.
