REEDS 92 DOODEN GEBORGEN DE EEMLANDEG Vrijdag 11 Juli 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 10 Buifenlandsch Overzicht LABOUR WINT IN NORFOLK Cholera op de Philippijnen fortmann en hehenkamp zware kampeerdekens, zomerdekens, De relletjes in het Rijnland Tegen de separatisten Fa. L. J. Luycx en Zn. DA YES KOUSEN, icfUer NOC EEN VLEUGJE HOOP BUITE^Ai» AMERSFÖGRTSCH dagblad ABONNEMENTSPRIJS per 3 maaudcD voor Amersfoort f2.i0. per maand '0.75. per weck (mei gratia verzekering tegeo ongelukken) f 0.171/*» Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 511 PRIJS OER ADVERTENTIEN vin ,~5re^15 '*03 met inbegrip veo lsh be willammer elke regel meer J 0 25 Llefdadigheids-advêTten»* voc» dt helft den prija - Kleine Advertentlfcn „KEITJES bij vooruitbetaling - regtU 50 cent, elk» meer 10 cent, drieenel plaatsen i IBewijsnummer txW f 0.05 Do toestand in Finland. Het karakter der Lappo-bewe- ging. )_)c binnenlöStelsche toaetand in Finland •vraagt nog steeds de aandacht, om de zeer merkwaardige volksbeweging der Lappo- manncn, die daar ie ontketend, en gericht is tegen het communisme. Als eenige doolsteJling heeft deze beweging, die met den dag meer groeit, de leuze, Finland t3 bevrijden van het communisme, dat zij als een gevaar voor het land beschouwt. Daarbij doen zich voor den buitenstaan der velschillende vragen voor, en wal in de allereerste plaats deze, of wij hier' to doen hebben met een navolging van het ltaliaansche fascisme. De Lappo-leider© self zeggen van niet Zij 'ontkennen, dat hun streven eenig anti-democratisch ka rakter draagt, en ontkennen evenzeer, dat hun doel zou zijn het vestigen van een dictatuur in Finland. Hun eenig doel is, de communisten uit te bannen, en het zijn verschillende oorzaken, die deze be weging zulk een grooten aanhang habbcn gegeven. In de eerste plaats is tiaar het feit., dat het communisme een product van Russische h bodem is, en Finland heeft lang "genoeg ondsr 'Russische overheer- eching gezucht, om allo import uit Rus land met oen zeker wantrouwen te bekij ken, en te beschouwen als gevaarlijk voor het zelfstandig bestaan van de Fiii6che republiek. Daarbij komt, - dat do Lnppo- heweging- ook aen zekeren religieuzen in slag heeft, de proles tan tsch3 geestelijken laten namelijk niet na, om by elke ge legenheid te wijzen op het anti-religieus Laraktai xan het communisme, waarbij het woord MAnti-Christ" een belangrijke rol speelt. Men beschouwt dus de communisten als landverraders, die uit het land venvijderd moofcen worden. Doch dc methoden, die jricn daarbij toepast, gaan toch - on danks alle ontkenningen aardig den fascistisch en kant uit. De I.appo-boeren hebben een intocht in iïelsingfors gehou den, rnin of meer in den stijl van den op- ïnarsch naar RomeWeli s waar waren di demonstranten ongewapend, doch de dui zenden waren keurig op militaire wijze jngedceld in regimenten en bataïllons. en zij werd oir., met den fase i s t e n g ro 3t verwel komd. De Lap po-lcr der Kozola hield een ..donderrede" naar hekend recept, waarin hij een woord van hulde bracht aan Mus solini, en d3 methoden van de La.ppo- nrcnschen velschillen weinig van die der Kwarthemden: ontvoeringen, gewelddaden tegen journalisten, die niet al te vriende lijk over Lappo hebben geschreven, scher pe critiek op den partijgeest in het parle ment, v aan dringen op een „sterke regee ring", een eigen militaire organisatie, enz. Interessant is de houding van de regee ring tegenover de Lappo-beweging, zoo er tenminste nog van eenige houding sprake Ss. Zij ziet niet aïlscn de Lapi>o-actie, en ile uitvloeiselen daarvan, min of meer lij- dolijk aan, maar zij neemt zelfs actief deel aan haar demonstraties. Het lijkt er zelfs heM veel op. of de nieuwe regeerin; een soort verlengstuk \an Lappo is. want zij doet togen de excessen niets. Maar n.l wilde zij iets doen, zou zij toch weini; kunnen uitrichten vermoedelijk, omdat een der boerenleiders, die geen blad voor zijn mond nam, het rondweg uitsprak, dat de t eg earing alleen deugt, zoolang zij de Lappo-Jbeweging met rust laat. Men mag zich in dit verband ook afvra gen, of de Lappo-baweging niet een gevaar beteokent voor den intcrnalionaJen vrede, liet zal toch het Russische Sovjet-rijk niet onverschillig zijn, dat er zich vlak aan zijn grens een fascistische b?weging aan liet ontwikkelen is, die zich aan allerlei gewelddaden t egenover communisten schul dig maakt, en deze heeren eenvoudig over da grens expedieert. Vroeg of laat moet dat spaak lóopen, en komen in Oost-Europa de poppen aan het dansen! 1 Ken kleine meerderheid Londen. 10 Juli. (V. D.) Bij de giste- cn gehouden Ir.sschontjjdscho verkiezing n het district Norfolk, noodig geworden ooor de benoeming van den Labourafgo- aardigde Noel Buxton tot lid van het Hoo- .'erhuis, hoeft Labour zich met een geringe neerdei beid k innen handhaven. Men zag r.aar deze verkiezing gespannen uit in ver band met do volksgezindheid tegenover La- our. De uitslag lu'dt: Laclv Noel Buxton (Labour) li,821 stem- nen; Cook (cmsorvalief), l»,G42 stemmen. De nipuwe afgevaardigde is de ochtgcnoo van den uit het Lagerhuis getreden af gevaardigde van dit district De liberalen .adden ditmaal g.cn candidaat gesteld Dc itslag van do verge verkiezingen in dit uslrict luidde: Labour 14,541 stemmen, liberalen 3404. ■onservatieven 12,061. Reeds 500 dooden langestraat 63 - - tel. S3 groote maat f 4.50. f 3.90, f 5.40, f 6.50, f 8.-. Trier lijkt in slaat van beleg New-York. 10 Juli. (V.D.) Op de Phi- lippijncn-eilandcn Cebu cn Bantayen is een hevige chobra-epidemie uitgebroken. Tot dusverre zijn er reeds 500 gevallen met doo- delijken afloop bekend geworden. Dc auto riteiten hebben omvangrijketegenmaatre gelen getroffen, teneinde verdere uitbrei ding tegen to gaan. COMMUNISTENHAARD IN STOCKHOLM. Wil men wapenen naar Fin land smokkelen? Riga, 10 Juli. (II.N.) Aan het gerucht, dat in Stockholm besprekingen tusschen Zweedsclie en naar Zweden gevluchte Fin sche communi&ton plaats vinden, aan wel kd besprekingen ook Russen zouden deel nomen, wordt hier bijzondere aandacht ge schonken. Het 6chijnt dat do besprekingen strikt goheitn gehouden worden. De plaats \an bespreking wisselt eenige irialen per dag. Niettemin heeft men over de besluiten van de communisten ervaren, dat eerstens maatregelen genomen zullen worden om zooveel mogelijk de toevoer uit Finland naar Zweden van levensmiddelen en ge bruiksartikelen te bemoeilijken, ten tweede wil men wapenen over Zweden naar Fin land smokkslen cn verder een eenheids- lront-overeenkomst tusschen Zweedeche. Russische en Finsche communisten sluiten, volgens welke de Zwesdsche communisten in geval van nood hun Finsche broeders te hulp moeten komen. DE GRAF ZEPPELIN BOVEN HAMMERFEST. Kopenhagen, 10 Juli. (V.D.) Het luchtschip Graf Zeppelin passeerdo heden middag in stralendcn zonneschijn op on geveer 100 Meter hoogte Ilammorfest. WEER EEN MIJNONTPLOFFING. Tweo werküoden doodelljk gewond. Zeltz, 10 Juli. (V.D.) In .do mijn Paul I te Lückenau heeft oert hevfge explosie plaats gehad. Twee werklieden bekwamen Joodelljk letsel, twee werden zweer ge wond naar het ziekenhuis-gebracht en drie anderen bekwam nf lichte kvtc'.ouron. DE AMNESTIEWET. Berlijn, 10 Juli. (V.D.) In den Rijks raad werd hedenuvond op voorstel van Pruisen besloten tegen de door den 'Rijks dag aanhangig gemaakte amnestiewet be zwaar te maken. GEEN STRAFVERVOLGING TEGEN GRAAF WESTARP. Berlijn, 10 Juli. (V.D.) De Rijksdag heeft heden de door de desbetreffend3 com missie voorgestelde strafrechterlijke ver volging van den D. Xntionolen afgevaar digde graaf Westarp verworpen. POLITIEBUREAU BESTORMD. Londen. 10 Juli. (V.D.X Uit Cairo wordt gemeld, dat aanhangers van de Wafdpartij Woensdag na een demonstratie tegen de regeering te Panta hat politiebureau be stormden Daarbij werden 15 politieagen ten gewond. 17 personen werden gearres teerd. - - DE TAXES DE LUXE IN BELGIë. Bij koninklijk decreet afge schaft. Vanwego den Belgischen Iloogen Raad van Toerisme wordt medegedeeld dat de z.g. „Taxes de.Luxo'' in België bij Konink lijk decreet is afgeschaft. Zooaly bekend moesten tot nu toe vreem delingen zoowel in Hotels als Restaurants en The-salons deze belasting steeds zelf be talen, hetgeen dikwijls verschillen tusschen het publiek en het. persooneel veroorzaakte, zoodat deze nieuwe bepaling ontegenzegge lijk van zeer groote waarde voor het rei zende publiek is. Men niolddo aan do N.R.C. gisteravond uil B?rlijn: Trier maakte heden den indruk van con stud in staat van beleg. Overal patrouil leerden met geweren gewapende agenten door do straten. Gisteravond had de opge wondenheid haai hoogtepunt bereikt. Vrij wel de.heele bevolking was op de been. In de binnenstad .was 't zoo druk, dat elk ver keer onmogelijk was geworden Do menigte nam eoh zeer dreigende houding aan tegen over de agenten, die zich ten slotte verplicht zagen tof ontruiming over te ga ail Enkele personen werden gewond: ook vonden eeni ge arrestaties plaat6. Daal* de toestand er niet'beier op wsrd, moest ton slótte verstcr king uit andere g3meenten worden ontbo den. Dit was bovendien dringend noodzake lijk. omdat de agenten te Trier in dc laatste dagen vaak IS tót 20 uur dienst achter el kander hebben moeten doen en dus uitge put zt)n. Men heeft de agenten thans ook voorzien van bommen met traangas, waar-] mede 23 zich tegen de betoogors kunnen we ren. -Do Pruisische regeering( heeft de steden, waar (Ic laatste.dagen incidenten lichbcn plaats gevonden, allo mogelijke ondersteu ning toagezegd in hun actie tegtn. dc be- toogers. Politievérster kingen zijn naar Trier, Koblenz en Wiesbaden vertrokken. new-york telt bijna 7 millioen inwoners. Uit het definitieve resultaat van de volks telling in de stad New-York blijkt, dat het aantal inwoners aldaar 6.958.782 bedraagt, hetgeen tegenover de laatste volkstelling, die in het Jaar 1920 gehouden werd, een toename van 1,378.741 "personen - 4»toekont. zes uur in een pijp. Hij moest or uil worden „ge perst". De F.ngelscho duiker Harry Rogers, to Portsmouth, heeft, zoo lezen svij in de N.R. Cl., een afschuwelijk avontuur doorleefd Hij bevond zich in een duikerpok in het water, 't welk zich bevond in een van bo ven afgedekte ruimte. Het water stond dus ons een gewelf In de zoldering van dat gewelf bevindt zich een loodrechte vrij wij de buis, waardoorheen lucht kan worden gezogen. Toen de duiker zich juist onder do opening bevond was de „trek" in de bui6 zoo geweldig, dat hij er in gezogen L-NGE8T AAI 4b-51 Tel 190 Zijde Flor Flor met Zijde. Moderne Tinten. Kenrijlteyer. Wenken In hel bolantf van r(J<l,*r<ve medmlaw Onmisbaar voor iedcren Auto*eigenaar ■rot<?1 ör IvUisediUsr. 0rlfT-HUtf *C+- GERMAANSCH SOLDATEN GRAF. Naar Uit Praag wordt gemeld, 14 bij op- gravingen te Ceiakowite in da, nabijheid I van de Elbe de voor Bohemeii en vóór ge- j heel midden-Europa zeldzame vondst ge» daan van hot graf vuil een Gerroaanschc.n krijgsman te paard. Zoowel hot geraamte van den ruiter als het skelet van zijn ros is prachtig geconserveerd. Ook werden ter plaatse verschillende waardevolle bronzen en gouden voorwerpen ontdekt. GEWELDIGE HITTE IN CHICAGO. Chicago, 10 Jul i Eon ongemeene hit te heorscht op het oogenblik in Chicago en nmstrekcn. In sommige plaatsen bedraagt Je temperatuur van 100 tof 110 gr Fahren heit. Do hitte heelt in twee dagen tfjds réeds den dooJ van 12 menschcn veroor zaakt In den Rijksdag is dc ramp herdacht Hindenburg schenkt 10.090 Mark BRATIANU BIJ KONING CAROL. Boekarest. 10 Juli De liberale lei der Vintila Braliaiiu werd gisteravond m audiëntie ontvangen door koning Caroi, w ion hij zijn memorandum over don eco- nomischcn toestand van het. land en de noodzakelijkheid van hot aftreden der hui dige regecring overhandigde. Na afloop Ier audiëntie weigerde Braticinu eenige mede- deeling aan de pci-s te doen. Gedurende de audiëntie had zich voor het palcis van den koning een groote mon- schenmenigteverzameld. Toen Bratianu uit het paleis kwam en in zijn auto stapte ging uit een. rlael .van Je menigte eon hoe rageroep op. doch tegelijkertijd klonk, even eens hoongerocp. Er ontstond ccn handge meen tusschen de voor en tegenstanders van den oud-minister-piesident. dat. zulk oen omvang aannam, dat rlc politie móest ingrijpen, cn het plein ontruimde, SVINHUFVUD KRIJGT E'EN MOTIE VAN VERTROUWEN. II e 1 s i n g f o r S, 9 Juli. De Kamer heeft inzake de arrestatie der communistische af gevaardigden mot 150 tegen 58 stemmen haar vertrouwen in de regeering uitgespro ken. N c u r o d e, 10 Juli. (V. D.) Officieel wordt medegedeeld, dat hot nog niet absoluut vast staat, dat dc in do Kurtschachl ingesloten mijnwerkers verloren zijn. Er bestaat nog een geringe hoop, -lat de ingeslotcncn gered zullen kunnen worden. In do officinale verklaring wordt verder t-czegd, dat. liet ongeluk een zeer bizonder geval is. In geheel Duitsehland bestaan slechts vier mijnen, waarin koolzuurgas voorkomt. Men had als zeker aangenomen, dat door de getrolfen veilighcidsmaatrege- ten alle gevaar voorkomen zou zijn. In de Wen ze la us-mijn zijn gedurende het jaar 1929 35 maal koölzuuigasuitbarstingcn voorge komen, zonder dazich daarbij ooit eenig ngeval heeft voorgedaan. Thans 92 dooden geborgen. II a u s d o r f, 10 J u 1 i. (V. I).) Ir» den loop van hedenmiddag is men erin geslaagd nog U lijken van mijnwerkers van de 17do uf~ oecling der Kurt-schacht to borgen. Naar .hans is komen vast tc staan, hebben, zich bij het uitstrob.ncn van het koolzuurgas niet 103, doch 211 mijn verkers in dc schacht be vonden Het totaal aantal der lijken, dat go- borgen is, bedraagt 92, uat der nog inge sloten werklieden 70. In den loop van hedenmiddag is men or eindelijk in geslaagd de deur tc openen, v. aarachter vijf dooden gevonden werden. Bij een nieuwe po» ng konden nog zes doo- ocn wonden worden. Hoewel er reeds eeni ge vorderingen gemaakt zijn. kan voor het oogenblik met het oog op hot mijngas, dat nog steeds uitstroomt, niet verder naar bin nen gedrongen worden De opperpresident vnn Nodcr-Silezië is hedenmiddag op Je plaats'des onhcils aangekomen De werkzaamheden kt de schacht. NGu'rodo, 1 0 Jii 1 i (V. D.) Nadat de lij- acn der slachtoffers van het mijnongeluk ctoorhet parket worden vrijgegeven, zal 'Zaterdagmorgen in een der gebouwen van dé Moeltkc een rouwdienst plaats hebben voor do achtergeblevenen De opruimingswerkzaamheden maken •'•nans goeden voortgang en men hoopt nog li den loop van den avond tot 11 uur de 'aatste dooden tc kunnen hereon. Do noe niet geborgen mijnwerkers zt|n •net een dichten, bijna andcrhalven meter kcogc koolstoflaag bedekt. De werkzaamhe den schieten om deze reden niet steeds even snel op. Een der 49 gere lde mijnwerkers, die zich in het ziekenhuis bevindt, een zekere Fran ke. die slechts licht gewond werd, was eveii- ons in de schacht w aar het noodlottige on geluk heeft plaats gehad, llij zal misschien nadere bizonderheden kunnen rhodedeelcn. Op het oogenblik O dc man evenwel nog to veel overstuur. Hindenburg schenkt mark. De Rijksregeering cn dc Pruisische regee ring hebben tegenover dc mijndirectic cn den Bedrijfsraacl uiting gegeven aan hun deelneming met de ramp, die do rnijn en de daarin werkzame mijnwerkers getroffen heeft, Rijkspresident Von Hindenburg heeft voor de slachtoffers cn hun nabestaanden een bedrag van 10.000 Mark geschonken, tor- wijl (1c Pruisische regeering een bedrag van 100.000 Mark beschikbaar heeft gesteld. Voorstel der regeeriugspartijen. B e r I ij n 10 Juli. (V. D.) De regce- ringspartljcn hebben in den Rijksdag hot volgende voorstel ingediend: In veiband mot de mijnramp in de Won- zelaus-mvin bij Uausdori' verzoeken wij de regeering: lo. met den grootst mogclijken spoed dc oorzaak van het ongeluk vast te stellen; 2o. allo gewensclitc maatregelen te ne men om rampen von dezen aard te voor komen; 3o. voor voldoende ondersteuning der achtergebleven betrekkingen der slachtof-i fors zorg te dragen. Herdenking in den Rijksdag. B e r 1 ij n 10 Juli. (V. D.) In de heden middag gehouden zitting van den Rijksdag herdacht de voorzitter Löbe in een rede de noodlottige ramp van Hnusdorf. Hij wees op de absolute noodzakelijkheid een minu tieus onderzoek naar de oorzaak in to stel len. Hij herdacht de slachtoffers en gaf de verzekering, dat dezen uit openbare midde len ondersteuning len deel moet vallen. Definitieve getallen van dc ramp. Ne u rode, 10 Juli. (V D.) Dofinitieve getallen over de in dc mijn werkendo men- schen zijn nu bekend geworden In de gehcele schacht werkten 224 man. Niet in gevaar hebben daarvan verkeerd 14 man: 10 man zijn onmiddellijk levend en ongedeerd gered; 49 man zijn gewond naar bet ziekenhuis gebracht; 151 mijnwerkers zijn omgekomen. 's Avonds tegen 8 uur is weer een red dingsbrigade, bestaande, uit 20 man, in de mijn gegaan. Daar de gassen niet meer uil- stroomen, konden zij zonder gasmasker ver der gann. Neurode, 10 Juli. (V.D.) Vólgens mede- deeling van den directeur van hal zieken huis te Neurode ie de toestand van alle al daar opgenomen 49 geredde slachtoffers re- (l3ÜJk. De directeur-geneesheer hoopt, dat het gelukken zal, wanneer zich g?en com plicaties voordoen, alle 49 verpleegden m het leven tc behouden. Tot de zieken zelf wordt voorlooplg nog niemand toegelaten. Velen hunner lijden nog aan hevige be nauwdheid. Tot medèdoalingen zijn dc moesten trouwens ook nog niet in staat Eén der geredde mijnwerkers, met wien c-en journalist even een onderhoud had, kon tenslotte weinig bijzonderheden medc- dcelcn. „Het kwoin alles zoo plotseling' 'vertelde hij. „Een kameraad die naast mij werkt, vroeg mij: „Krijg jij het ook benauwd?* En op hetzalfde oogenWik zak te hij 'tn elkaar Ik voelde ook plotseling iets op rnijn borst drukken, cn vóór ik ver der kon denken, verloor ik het bewustzijn." Hieruit blijkt, dat het ges rirh ^roo te snelheid verspreid heeft. In de meeste andere gevallen kunnen de mijnwerkcis, wanneer zij de aanwezigheid van h3t gifti ge koolmonoxyd merken, nog naar een hon ger gedeelte vluchten, omdat het zware gas dicht boven den grond blijft hangen. De opzwellingen bij een aantal der ge vonden lijken moeten dan ook een andere oorzaak hobbsil. De meeste slachtoffers werden door het gas volkomen verrast en moeten door plotseling gebrek aan lucht een zeer snellen dood zijn gestorven. In het algemeen toonden do gezichten der gebor gen slachtoffers geen teekenen van angst of schrik. In het ziekenhuis spelen zich hartver scheurende toon celen af. De lijst met na men van dooden en gewonden worden daar bekend gemaakt en zijn op me ledeelingé- borden opgehangen. De verwanten der mijnwerkers staan in dichte drommen er om heen, en doffe berusting spreekt uit hun blikken. Soms komen er nieuwe men schcn bij. moeders en dochters, in wier oogen nog de hoop leeft, dat hun man, hun vader, hun zoon er niet bij is. Angstig dwa len hun blikken over da lij6tan, tot plotse ling een kreet van wanhoop getuigt, dat ook de geliefJe naam erbij is Er komt geen einde aan de jammer en ellende. Hoewel men niets rneer te hopen heeft, blijft men rondom het ziekenhuis van Neurode drom men. in de hoop nog iets nieuws le hoe ren. Vooral degenen, wier vsrwanten nóg in den rnijn zijn opgesloten, verkèéron in groote spanning. Onnoodig. verklaren dc mijncleskundigen. Want het is tlians zeker uitgesloten, dat iemand der ingesloten slachtoffers gered zal kunnen worden. Vorige rampen. Zoo droigt deze ramp eeii der groot6ton te worden, die het Duitech'e mijnwezen heeft getroffen sedert de geweldige kolenstof»."?- plosie in do. mijn Radbod bij Ilamm in het jaar 1908, toch het reusachtige aantal van 300 dooden tc betreuren viel. In 1912 vond een mijngasontpjoffïng plaats te B och urn, waarbij 117 dooden vielen In 1921 maakte een kolenstof-ontploffing in de mijn Mont Gen is bij Haram 79 slarM offer»; in 1&23 veroorzaakte eemontploffing ip de Haynltx- mijn bij Beutben 112 dooden »n in 1925 een ontploffing in de mijn „Minister Stein" bij Dortmund 135 dooden. Een ernstige mijn ramp met een minder eroot aantal slacht offers was de laatste in 1929 in de Frie- denshoffnunge-mijTi 1c Glueckhilt in Sileziê,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1