PRIJSVERMINDERING
FIRMA DUIM BURGER
BUITENLAND
GROOTE
DE EEMLANDEQ
Zaterdag 12 Juli 1930
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 11
ARNHEMSCHE WEG 23
DAMESMODEZAAK
MOED
Buitenlandse!) Overzicht
Restaurant
Ménu
Onrust in Finland
Opwinding onder de
bevolking
NAAR REVOLUTIE IN
EGYPTE?
Plannen tot uitroeping van
de republiek
FRANKRIJK EN ITALIË
Hervatting van de
onderhandelingen?
VERSCHERPTE ACTïE IN
BRÏTSCH-INDIE
Na de rede van den
onderkoning
I
Fa. L. J. Luycx en Zn.
DAMES KOUSEN,
Een prins veroordeeld
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand I 0.75, per
week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-* Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 51J
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlgbelds-advertentlïn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i I,—. Bewijsnummer extw f 0.05
door
H. C ANNE GIETER.
Ten opzichte van g-en enkele deugd
hecrscht zooveel misverstand. Bij moed
denkt men over 't algemeen allereerst aan
een soort driestheid, welke zich onder den
invloed van zelfbedwelming openbaart. De
spreekwoordelijke dapperheid van den sol
daat, van den sportman, van den onder
nemer, den speculant, kortom van al de
helden, wier waagstukken bewondering bij
de'menigte wekken, berust grootendcels op
een beneveling van den geest, welke bet
besef van het gevaar wegneemt en het ver
antwoordelijkheidsgevoel verzwakt.
Dit soort moed is evenmin zeldzaam als
het bewonderenswaardig is.
Wie den oorlog niet alleen kent uit chau
vinistische schoolboekjes en liederen, maar
zelfs aan het krijgsbedrijf deel heeft geno
men of althans het verslag van de werke
lijkheid heeft gelezen, zooals de boeken van
Barbusse, Remarque, Latzko en dozijnen
andere oud-strijders dit geven. merkt
telkens weer op, dat de held van het slag
veld op alcohol leeft. Trouwens ook vroe
ger, toen het in den oorlog zoogenaamd
wat gemoedelijker toeging, maakten de ver-
heerlijkers van soldatenmoed argeloos ge
wag van den oorlam of de jenever, die vóór
het gevecht aan de manschappen werd uit
gereikt. De grootc slagen uit de geschie
denisboekjes zijn gewonnen in dronken
schap.
Bedwelming behoeft 'niet louter door
lichamelijke vergiftiging te ontstaan. Ook
louter zielkundige factoren kunnen den
geest verdoovcn.
De held van den weg, die met zijn auto
een sneltrein inhaalt en voorbijrijdt, is het
slachtoffer van een veel voorkomenden
roes. Met moed heeft zijn roekelooze rit
niets te. maken. Gaf hij zich nuchter weg
rekenschap van het gevaar, waaraan hij
zichzelf en anderen noodeloos blootstelt, hij
zou zijn vaart matigen.
Hij is evenmin moedig als de driftkop, die
in opwinding zijn patroon uitscheldt ot zijn
mededinger liet huis uittrapt. Ook de drif
tige handelt niet als vrij, verantwoordelijk
man, maar verricht zijn daden slechts on
der narcose. Zoodia hij uit zijn bedwel
ming ontwaakt, heeft hij spijt en begrijpt
liij niet, hoe hij zoo buiten zichzelf heeft
kunnen zijn.
Opgezweept door een succes begint de
ondernemer zijn waagstuk. IIij telt niet hei
lisico, dat zijn wankel opgezet plan mee
brengt. Verblind door hetgeen anderen be
reikten, meent hij hun stoutmoedigheid te
moeten evenaren. Ja, hij wil lien in onver
schrokkenheid overtreffen. Angstig staren
zijn betrekkingen hem na, ais hij, van
zakendrift duizelig, doorzet tegen allen
goeden raad in. Als een slaapwandelaar
equilibrecrt hij over de nok van de daken.
Als hij straks met gebroken leden ter
aarde ligt, bewondert men hem in zijn vak'
„Men mag van hem zeggen wat men wil",
mompelt men, „maar een moedig man was
hij toch!"
Het is de moed van brooddronken stu
denten; de moed van krankzinnigen, die in
hun delirium door geen half 'dozijn oppas
sers zijn te bedwingen.
Ware moed is iets anders. Ware moed
is het product van het nuchterste oogen-
1) 1 ik. liet kenmerk van den moed is het
rustige, zakelijke doorschouwen van doel
einden, middelen, consequenties, liet reke
ning houden met de omstandigheden en
met de gevolgen. Het eerlijk zich afvra
gen van de beweegredenen, het doorvor-
schen van de drijfveeren tot de daad, welke
men zich voornam.
Ware moed overschat niet zijn krachten,
maar meet ze en weegt ze. Ware moed
wendt zc slechts aan voor een vrij, zelf ge
kozen doel, van welks belang hij terdege
is overtuigd. Ware moed neemt bij voor
baat de volle verantwoordelijkheid op zich
voor de handeling, van welker noodzake
lijkheid hij zich met onbencveld doorzicht
rekenschap heeft gegeven.
Ware moed durft zich terugtrekken,
waagt het te weigeren, schaamt zich niet
laf te lijken. Maar als- ware moed eenmaal
ja heeft gezegd legen hetgeen plicht of
verlangen gebiedt, dan bestaan er geen
moeilijkheden, welke dc vastbesloten daad
kunnen tegenhouden.
Is onbesuisdheid liet spel van den school
jongen, moed is liet brevet van de rijpheid,
Roekeloosheid loopt zicli dol op illusies;
moed streeft naar het bereik van de wer
kelijkheid. Brani doet een beroep op hel
applaus van dc buitenwereld, wijl hem hot
zelfvertrouwen ontbreekt. Moed heeft geen
loftuiting van noode, noch trekt hij zich róts
van afkeuring aan, daar moed op zelfver
trouwen berust en zijn eigen, innerlijke
maatstaf bezit. Slechts deze moed maakt
cicn mcnsch onafhankelijk en vrij.
(Nadruk verboden).
De on'ploffing in de Wcnzclaus-
mijneu.
Wederom is hei Duitsche rijk opgeschrikt
door een mijnramp van ontzettenden om-
wang, cn wel ,n e n gebied, dat de laatste
jaren wel van zicli heeft doen spreken. Iioe
groot het aantal dooden is, staat op dit
oogenblik nog ni»t precies vast; omdat nog
lang niet allo lijken geborgen zijn. Men
telt reeds in de 1G0. en nog is het cinJe
niet te zien. Do tr.op, orn nog levende ar
beiders naar boven te brengen, is wel zeer
gering geworden, en zoo is er alweer een
mijngebied in diepen rouw gedompeld.
Kr zijn maar weinig beroepen, die zro
door allerlei gevi;«n bedreigd wórden, als.
dat van den mijnwerker. De veiligheid in
ue mijnen is zon <er ecnig ui tw ijfel «ie la. J-
ste jaren dank z.'j de moderne techniek
Diet reuzensch» eJen vooruit gegaan, maar
toch weet de mijnwerker, ondans alles, zijn
leven voortdurend bedreigd. Toch is er groot
onderscheid in de gevaarlijkheid van be
paalde mijnen cn mijnstieken. Naast bek
kens, die slechts zelden of nooit door ram
pen worden bezocht, zijn er in Duitschland
ook gebieden, die altijd maar weer dooi
de grootste catastrophes worden geteisterd.
En tot dio gcbiclcn behoort in de aller
eerste plaats het Waldenburger kolenbek
ken, nat nu wéér zoo ontzettend getroffen
is. Een jaar geleden kostte hier een ont
ploffing ten gevolgd van een onweer aan 33
mijnwerkers hol >vcn. in 1923 eischte het
grootste mijnongeluk van die jaren niet
minder dan 112 dooden. In de mijn, waarin
zjch nu deze nieuwe catastrofe afspeelde,
nebben zich de laatste weken meerdere
koolzuuruitbarstingcn voorgedaan In liet
jaar .1029 aileen werden 35 uitbarstingen op-
ceteekend. Men racende, dat er in Duitsch
land slechts 4t mijnen waren, waarin kool-
zuurdampen voorkwamen en dat weliswaar
het gevaar voor uitbarstingen steeds toe
genomen was, cloeh dat men door allerlei
veiligheidsmaatregelen het gevaar tot een
zeer klein minimum had beperkt Maar
deze )amp heeft heiaas anders bewezen.
De Duitsche bladen, die bijna alle hoofd
artikelen wijden aan dit ongeluk, dat bijna
als een nationale ramp wordt aangemerkt,
plaatsen zich op liet standpunt, dat een des
kundig onderzoek dient uit te maken, in
hoeverre hier van eenige schuld sprake is,
en in hoeverre de maatregelen ter verbete
ring van de veiligheid hebben gefaald. Maar
men stelt daarnaast ook dc vraag, of der
gelijke, uiterst gevaarlijk gebleken mijnen,
niet uit het bcd.ójf moeien worden gene-
nien. Men wijst erop, dat de rentabiliteit
van deze mijn zeer goring is, en dat er an
dere kolen lagen zijn, die veel ongevaarlij
ker zijn te ontsluiten, en die met veel groo-
ter rentabiliteit te cxploitoeren zullen zijn.
Als men aldus dc kwestie bekijkt uit alge
meen maatschappelijk oogpunt, dan rijst,
gerechte twijfel, of het. yvel geoorloofd is
de exploitatie van deze weinig rendecrenclc»
mijnen voort te zetten en of het niet beter
is, nieuwe lagen aan te boren, die minder
gevaarlijk en meer rendabel zijn. Van par
uculier standpunl bezien staat de zaak na
tuurlijk anders liet is de Franfurtcr Zei-
tung, die dit opm-rkt. Maar het doorslag
gevende moet, mei een herinnering aan
dit verschrikkelijk gebeuren, zijn het lot
der menschen, die men in de schachten
naar beneden stuurt. De toestand \un «ie
mijnwerkers in het Waldenburger bekken
schijnt niet al te rooskleurig te zijn. De
ellende in dit gebied, de slechte behuizing,
cn hei lage levenspeil duiden er nict op,
r!at de arbeid in -Ie gevaarlijke schadilon
den menschen met veel zegen beloont.
En deze lage loonstandaard zal wel weer
veroorzaakt word ju door de geringe renta-
Mlite't der mijnen.
De Duiteche blacion, die aandringen op het
uit het bedrijf lien en van de gevaarlijke
mijnen, ontveinzen zich niet, dat dit tal
van moeilijkheden met zich zal brengen,
niet bet minst door dc vraag, hoe dan de
werkloos geworden mijnwerkers zullen moe-
en worden overgeplaatst, en hoe de liqui
datie van het bediij: zal moeten geschieden.
Maar zij dringen oo een grondig onderzoek
\an dit probleem aan, in hel belang van
honderden en du:zénden menschenlevcns,
die door den gesrhctslcn toestand dagelijks
op het spel staan
oocoeoceooGoooöoooootwoooöoose
o
Huize ..de Stichlsche Heuvel" g
Amersfoorlsche Berg
b Tel. 1290 Tel. 1290 a
D1MANCHE 13 JUILLET 1930
Diner-Concert
Hors d' Oeuvre var ié
Conso mmé Madrilène
Suprème de Sole
e
e
(2
O
Old Dor e
G
12
(2
e
«2
e
Chauchat
mousse Duehesse
Mignon de Veau
Zingara
Haricots verts a V Anglaise
Pommes au nid
Caneton de Rouen
r
Compote Calville
roti
Primeur
Bombe Nelusko
HET L9NDENSGH VLOOTVERDRAG.
Nieuwe vertraging van de
Amerikaanschc ratificatie.
Dc Vmorikaansche Senaatsleden, die le
gen de ratificatie van het Londcnsch
vlootverdrag zijn, zijn er in de buitenge
wone zitting opnieuw in geslaagd, de rati
ficatie oo te houden. Zij handhaafden hun
verzoek aan de regiering tot pubücatié
van de briefwisseling betreffende d.e on
derhandelingen.
Selection des fromages de Normandy c
Fruits du Pays S
Lunch-Thé-Diner Concert. g
Soirée dansante
t,themountMnstrells.g
Grands et Pcüts Salons pour Diners, fêtes, g
O Noces et réceptions u
OJGGGGOGGGGGGGSSSGSGSSQSSQDGGG
Eerlijn, 11 Juli (V.D.) Dc „Vorwaerts"'
verneemt uit Cairo, dat van goed ingelich
te zijde wordt medegedeeld, dat de Wafd-
partij voornemens is, de door Koning Foead
gevormdo regeering tot aftreden te dwingen
cn voornemens is, op 21 Juli a.s. de Egypti
sche Republiek uit te roepen. Talrijke offi
cieren zouden zich ïceds voor de plannen
van de Wafd hebben uitgesproken, terwijl
besprekingen met het officierscorps en met j
verschillende andere groepen uit het leger
nog gaande zijn.
Stockholm, 11 Juli. (II.N.) Dc anti
communistische beweging in Noord cn
Midden Finland neemt steeds grooteren
omvang aan. De bevolking van het plaatsje
Rovamieni is in groote opwinding, daar
men van communistische zijde het plan
had, dit plaatsje in brand te steken. Do ge
arresteerde communisten konden slechts
met de grootste moeite door dc politie te
gen de bewoners, die hen wilden lynchen,
beschermd worden Te Gamle, Ocsterbotten
cn Karleby zijn opnieuw ongeveer 30 com
munisten in hechtenis genomen. De 13 ver
dwenen communistische rijksdagafgevaar
digden zijn nog niet gevonden.
Londen, 11 Juli (V.D.) De rede van den
Onder-koning van Indie heeft de actie te
gen het Simon-rapport nog meer verscherpt
In de etgevende Vergadering le Simla
noemden gisteren zoowel dc Mohammeda
nen als do Hindoes het rapport onbevredi
gend. De Indische nationalistische pers cri-
tiseert het gebrek aan nieuwe gezichtspun
ten in de rede van Lord Ir win, hoewel het
blad van Gandhi toegeeft, dat zij verder
gaat dan dc- vroeger afgelegdo verklarin
gen. Namens do regeering werd gisteren
medegedeeld, dat van hei deelnemen van
Gandhi aan de Rondc-Tafcl-Conferentie
geen sjuako kon zijn. zoolang de Onafhan-
kolijkheidscampagne werd voortgezet.
Dc algsmeene Moslemifischc conferentie
te Lucknow, waaraan vertegenwoordigers
van 38 van de 48 districten deelnamen,
verklaarde,1 dat dc Mohammedanen het in
stellen van een landsregeering zouden be
groeten maar met de aanbevelingen van
het Simon-rapport nict accoord gingen. In
tegenstelling tot de Indische pers, critiscert
do Engelschc peis uit Lord Irwin's rede
voornamelijk do verklaring, dat de Domi
nion Status hel doel der ontwikkeling van
Indie is.
FILMGEBOUW MET 72 VER
DIEPINGEN.
In New York is een plan gemaakt door
de Paramount Public Cinema Corporation
lot het bouwen van een wolkenkrabber in
New York van 72 verdiepingen Het gevaar
te zou komen te staan, in Broadway. De
bioscoopzaal zou zitplaatsen hebben voor
een publiek van 6000 menschen.
Parijs, 11 Juli. (V. D.). I)e mededeelin-
gen die de Minister van Buitenlandsche
Zaken Briand gisteren in de Kamercommis
sie voor Buitenlandsche Zaken heeft ge
daan, hebben in de Fransche pers groote
belangstelling gewekt, aangezien men niet
zekerheid gelooft eruit te kunnen afleiden,
dat de Fransch-Italiaansche besprekingen
binnen korten tijd weer hervat zullen wor
den, voor zoover zulks nog niet reeds weer
is geaéhiecL
Groote aandacht wijdt men aan Briand's
verklaring, dat tot December a.s. in Frank
rijk geen nieuwe ooglogsschepcn op stapel
zullen worden gezet. De rechtsche pers
vreest, dat in deze verklaring een conces
sie moet worden gezien aan den eisch van
vlootpariteit van Mussolini, cn lieert zich
daarom scherp tegen Briand. Pertinax
vraagt in de „Echo de Paris", of Briand's
woorden misschien moeten beteekenen, dat
Frankrijk aan de Italiaansche eischen heeft
toegegeven. Wanneer men van Italiaansche
zijde pogingen doet tot intimidatie cn steeds
weer den nadruk er op legt, dat zonder pa
riteit der vloten aan ontwapening niet te
denken valt, waardoor Duitschland weer
de vrijheid zou krijgen om naar eigen goed
dunken zijn leger te gaan organiseeren, dan
kan men daar tegenover stellen, dat
Duitschland op den duur toch vroeger of
later deze vrijheid herkrijgt. Pertinax ein
digt zijn beschouwing mot de conclusie te
trekken, dat Italië meer dan ooit gebonden
is door zijn verdrag met Hongarije en zijn
beloften aan Duitschland.
DE BELGISCHE MIJNWERKERS
STAKING.
Het aantal stakers in de steenkolenmij
nen van de Borinage is weer gestegen, liet
bedraagt thans van zeven tot elf duizend.
De staking heeft zich gisteravond na het
wisselen der ploegen opnieuw uitgebreid.
De staking omvat thans in totaal. 30.000
mijnwerkers.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
766.0 Ad Val ent ia.
Laagste Barometerstand!
750.8 'te Den Helder.
Verwachting:
Meest matige Z. W. tot N.
W. wind, betrokken of zwaar
bewolkt, mogelijk met. tijde
lijke opklaring, waarschijn
lijk regenbuien, weinig ver
andering in temperatuur.
VERKEERSGEBOD:
Sleeds goed rijden en goed loopen
Is uilsiekend. Bovendien
Is het zaak dat weggebruikers
Ook bedenken goed te „zien".
LANGEST. AAT 48-51. Tel. 190
Zijde - Flor Flor met Zijde.
iVloderne Tintel).
Versclten hei tfeiellitfe hoolc
vnn Cissy van Marxveldt
Emmy Belinfante-Belin/anlcl
De „erfgenaam" van Lodewijk XVI
SIR ARTHUR SALTER.
Sir Arthur Salter.
Afgetreden als
directeur der
economische
afdeeling.
G e n v c, 10 Juli.
Men meldt het af
treden van sir Ar
thur Salter, direc
teur der economi
sche cn financieele
afdeeling van den
Volkenbond, dio
veel heeft bijgedra
gen tot het finan
cieel herstel van
Oostenrijk cn Hon
garije,
GENERAAL VON BERNHARDI t
Generaal der cavalerie Friedrich von
Bernhardi is, naar de Lokalanzeiger meldt,
op zijn buitenplaats Kunnersdorf in Sile-
zic op Sl-jarigen leeftijd overleden.
Generaal van Bernhardi, die 22 dezer
1849 te St. Petersburg geboren werd als zoon
van den historicus en diplomaat Theodor v.
B., was in 1909 als Pruisisch generaal ge
pensioneerd, doch trad na het uitbreken
van den wereldoorlog weer in actieven
(U-mst. ITij heeft enkele militaire werken ge
schreven. Verder heeft hij de auto-biografie
van zijn vader uitgegeven.
Par ij 6, 11 Juli. (V.D.) D* civiele recht
bank te Versailles veroordeelde gisteren
prins Lodewijk van Bourbon tot het betalen
van een schadevergoeding van tienduizend
francs aan madame I-Ieitz te Nice, rlie hem
had aangesproken voor het terugbetalen
van een bedrag van driehonderd-duizena
francs, dat zij hem had voorgeschoten. Ma
dame Heitz verklaarde, dat zij den Prins
het geld had geleend, wijl hij dat noodlg
had voor dc procedure in verband met zijn
aanspraak, wettige erfgenaam le zijn van
Lodewijk de XVIe.
PRINS GHIKA MET ZIJN
VLIEGTUIG NAAR BENEDEN GESTORT.
Sofia, 11 Juli. (V. D.) De Roemeen-
sche vlieger prins Jonel Ghika, die zich op
een afstandsvlucht van Londen naar Stam
boel bevond, raakte gisteren boven Bulga
rije in een dichten nevel. Hij raakte met
zijn \liegtuig een uitstekend rotspunt van
het Balkangcbergte en stortte naar bene
den. Prins Ghika werd zwaar gewond door
herders gevonden en naar een ziekenhuis
overgebracht.
OVERWINNING VOOR HOOVER?
New York, 11 Juli. Een belangrijke
stemming heeft plaats gehad in den Ame-
rikaanschen Senaat, die van regecringszijdo
beschouwd wordt als een overwinning van
president IToover.
De Senaatscommissie voor Buitenland
sche Zaken had de publicatie der protocol
len der Londensche Y^po(conferentie ver
langd.
Namens president Hoover had dc Staats
secretaris voor Buitenlandsche Zaken de
Commissie inzage der documenten gewei
gerd, aangezien dc mogendheden anders
hun vertrouwen in de stilzwijgendheid der
Amerikaansche diplomatie zouden verlicv
zen. Aangezien de commissie niettemin in
zage der stukken verlangde, kwam de zaak
in den Senaat zelf ter sprake. Van de 55
aanwezige senatoren verklaarden 38 zich er
vóór, dat publicatie zou plaats vinden wan
neer de belangen der Vcreenigdc Staten er
niet door geschaad worden. 17 senatoren
slemden tegen. De regeering behoudt nu de
mogelijkheid de documenten niet te publi-
ceeren.
