DE EEMLANDED
Donderdag 31 Juli 1930 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 27
Buitenlandsch Overzicht
De staking in het noorden
van Frankrijk
Zullen de besprekingen tot
een schikking leiden?
Engeland blijft in
Egypte neutraal
Lloyd George op de hand
der regeering
Frankrijk is nog steeds
bezorgd
Hindenburg's houding aan
kritiek onderworpen
Fa. L. J. Luycx en Zn.
BADCOSTUUMS en
BAD-MUTSEN.
fortmann en
hehenkamp
Een poging tot overleg
met Indië
Ook de oppositie aan
de ronde tafel
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75, per
week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.I71/*
Binnenland franco per post per 3 maanden I 3.-» Afzonderlijke nummers f C.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN f 105 met van een bewijsnumxnt?,
1 elke regel meer f 0.25. Lle/dadlgbelda-advertentlta voor dn
helft van den prijs. Kleine AdvertcntlCn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 rcgtla
50 cent, clkn reyel meer 10 cent, driemaal plaatsen l.-r. Bewijsnummer ent» f 0.03
Oceaanvlucht van Engeland
naar Canada. De tocht
van de R 100.
Zooals men weet, is Dinsdag het Engel-
sche luchtschip R 100 in de vroegte uit
Cardingtqn vertrokken om via den Oceaan
Canada te bereiken. Als er op het laatste
oogenblik geen kink in den kabel komt,
zal het luchtschip waarschijnlijk Vrijdag
in Montreal aankomen.
De R 100, die thans zijn eerste reis over
den Oceaan heeft aanvaard, is in opdracht
van het Engelsche luchtvaartministerie bij
een dochtermaatschappij van het groote
Vickers-ijzerconcern, de Airship Guarantee
Company Ltd., op de werf in Howden
(Graafschap Yorkshire) gebouwd.
De constructceur van het schip, comman
der Burney, heeft, toen zijn schip en het
zusterschip R 100 hot vorige jaar opstegen,
een polemiek uitgelokt, toen hij verkondig
de, dat de Engelsche luchtschepen in tech
nisch opzicht ten gichter waren. Het gevolg
hiervan was, dat de algemeene kritiek op
deze schepen, waarvan de bouw verschei
dene jaren arheids en vele millioencn verg
de, wel 'eens wat al te ver ging, want al
traden hij dc proefvluchten zekere gebre
ken aan den dag, niettemin bewezen zoowel
de R 100 als de R 101 hun luchtwaardig
heid.
Wat de constructie van de R 100 betreft,
de samenstelling van de Zeppelin is hier
aan niet vreemd. Trouwens tusschcn Frie-
drichshafen en de Engelsche luchtschipcon
structeurs vindt een levendige uitwisseling
van ervaringen en opvattingen plaats.
De R 100 is een luchtschip van het zoo
genaamd stijve type; het heeft een inhoud
van lil.000 M3, terwijl de Graf Zeppelin
105.000 M3 groot is. Zijn vorm is gedron-
gener dan die van het Duitsche luchtschip,
omdat men daarvan een grooter weerstands
vermogen verwacht met betrekking tot de
stormen, die boven den Oceaan hcerschen.
Ook de nieuwe Zeppelin zal dezen vorm
hebben.
In een bericht van den Ullstein-Nach-
richtendienst wordt eraan herinnerd, dat
de R 100 is vertrokken \an Cardington, dat
op 60 K.M. van Londen in de nabij
heid van Bedford is gelegen. Daar be
vindt zich de groote Engelsche luchtschip
haven 'met dc staatswerf, waarop het an
dere schip, de R 101, is. gebouwd.
Het traject, naar Canada maakt deel uil
van de groote planneiv die Groot-Britan-
nié voor zijn luchtschipverkeer uitgewerkt
heeft. Geleidelijk zullen, gelijk in 1926 op
Je Britsche rijksconfcrentie is besloten, bij
na alle dominions cn kroonlanden aange
sloten worden bij het luchtvaartvcrkeer.
Er bestaan wel-is-waar reeds goede we
gen, maar, gezien de groote beteekenis van
het feit, dat door het luchtschip-verkeer
de a "stand van moederland en genoemde
staTeruggebracht wordt tot slechts en
kele uren, zal het programma in den loop
van de jaren ten uitvoer worden gebracht.
De leider van het schip is Booth en heeft
na den oorlog verscheidene jarèn lang deel
uitgemaakt van de intergealliccrde commis
sie te Berlijn Majoor Scott, die eveneens
meevliegt, is een bekend luchtvaarder, daar
hij het is geweest, die voor het eerst in
1919 den Atlantischen Oceaan van Oost naar
West en in omgekeerde richting wist over
te steken met een klein Engelsch lucht
schip.
STRIJD TEGEN DE WERKLOOSHEID
IN DUITSCHLAND.
De rijksspoorwegen zullen groo-
le opdrachten verstrekken.
Berlijn, 29 Juli (H. N.) De rijksspoor
wegen zijn met de regeering overeengeko
men, dat zij, teneinde het economische le
ven te helpen en de werkloosheid te bestrij
den, opdrachten zullen verstrekken tot een
bedrag van 350 millioen mark. Een ge
deelte der benoodigde middelen zal gevon
den worden door het plaatsen van schat
kistwissels, terwijl ook voor een gedeelte
reeds bij voorbaat beschikt zal worden
over de middelen, welke anders in 1931
voor opdrachten beschikbaar zouden wor
den gesteld. De opdrachten zullen worden
verstrekt, zoodra de noodige voorbereidin
gen zijn getroffen en met de fabrieken, aan
wie de opdrachten verstrekt zullen worden,
overeenstemming zal zijn bereikt over de
prijsverlagingen, welke door de spoorwe
gen worden verlangd.
Men verwacht, dat door deze maatrege
len in de laatste maanden van dit jaar
werk zal kunnen worden verschaft aan
180.000 arbeiders.
BEROOVING VAN EEN CHAUFFEUR.
Een der daders ingerekend.
Hamburg, 29 Juli. Tusschon de beide
Hamburgsche voorsteden Lutjensee cn
Grossensee hebben twee jonge mannen
een taxi-chauffeur overvallen. De daders
huurden in Hamburg een taxi en lieten
zich naar Grossensee brengen. Onderweg
losten ze twee schoten op den chauffeur;
daarna hebben zij hem vermoedelijk be
roofd. Het slachtoffer zag, toen de misda
digers hem tenslotte aan zijn lot overlie
ten, kans de aandacht van een voorbij-
gaanden auto te trekken.
Plotseling .verschenen de roovers toen
weer uit het struikgewas, waarin zij ge
vlucht waren, bedreigden den helper met
hun revolvers en bevalen de plaats niet te
verlaton. Daarop zochten ze een goed heen
komen.
De politie, die terstond een onderzoek in
stelde, heeft volgens een later bericht één
der daders gearresteerd.
Het bleek een 34-jarig schrijnwerker te
zijn, wien het verblijf in het Hamburgsche
gebied was ontzegd. Bij zijn aanhouding
bad bij een handkoffer met inbrekerswerk
tuigen bij zich. Het slachtoffer, dat een
schot in het hoofd en een schampschot had
gekregen, is naar het Hamburgsche zieken
huis vervoerd.
Rijssel, 29 Juli. (V. D.) De toestand
van de stakingsbeweging in het Noorden is
onveranderd. Het werk ligt volkomen stil
in de textiel- en de metaalindustrie, waar
ongeveer 30.000 werklieden staken. Het aan
tal stakers in het geheele departement be
loopt 50.000. Men heeft goede hoop, dat de
besprekingen, die op het oogenblik tusschen
partijen gehouden worden, lot een goed ein
de zullen worden gebracht. Te Roubaix
maakt zich een geneigdheid, om het werk
te hervatten, kenbaar.
Te Rouaan loopt de stakingsbeweging
hard achteruit. De dokwerkers hebben het
werk opgevat, terwijl ook in de fabrieken
de arbeiders beginnen terug te koeren. De
tijdens de jongste relletjes te Rouaan ge
arresteerde stakers zijn veroordeeld tot
straffen van twee tot vijf maanden gevan
genisstraf. In verschillende plaatsen in de
omgeving is de staking volkomen doodgc-
geloopen. Hier bevindt zich geen enkele sta
ker meer. Verdere incidenten hadden n;et
plaats.
Een crediot ten behoeve van
de stakers.
Parijs, 30 Juli (N.II.) De stakingsbewe
ging tegen den aftrek van de bijdragen voor
de sociale verzekeringen van het loon blijft
zich in Noord-Frankrijk uilbreiden cn
strekt zich ook tot andere groepen van ar
beiders uit. De socialistische burgemeester
van Rijssel deelde gisteren in den gemeen
teraad mede, dat het aantal stakers thans
tot 30.000 is gestegen. Hij protesteerde tegen
het zenden van troepen naar het stakings-
gebied, wat een uittarting voor de arbei
ders beteekent. Een voorstel, om in ver
band met de staking een crediet van 1
millioen francs te verleenen, werd door den
gemeenteraad aangenomen.
GEEN ONTVOERING.
Hans Schmidt, die beticht werd van het
ontvoeren van zijn landgenoot Scheichjot
en uit dien hoofde door dc politie van Ham
burg in hechtenis werd genomen, is van
elke verdere vervolging ontslagen, aange
zien het geenszins vaststaat, of Scheichjot
wel werd ontvoerd-, men vermoedt, veeleer,
dat hij zich uit eigen initiatief naar Rus
land heeft begeven.
TOURISTENAUTO OMGESLAGEN.
Hollanders gewond.
L u i k, 2 9 Juli. Tengevolge van de glad
heid van den weg is een tourislenauto bij
Tilff omgeslagen. Er waren 15 Hollanders
in den wagen, van wie cr tien gewond zijn;
twee personen werden zwaar gewond.
DE BEWEERDE OPSTAND IN
AFGHANISTAN.
Pes ja war, 29 Juli. De Afghaansche
troepen hebben den opstandelingen groote
verliezen toegebracht en velen hunner ge
vangen genomen. Vermoedelijk is dit op-
standelingenleger niets anders dan het
overschot der indertijd verslagen troepeu
van den usurpator Habib Oellah.
Volgens een later telegram was er geen
sprake van een opstand. Alleen heeft een
troep bandieten een dorp ten Noorden van
Kaboel aangevallen. De aanvallers werden
verslagen en gevangen genomen. Thans is
alles rustig.
ONTPLOFFING IN EEN VUURWERK
FABRIEK.
Elberfeld, 29 Juli. Doordat in een
vuurwerkfabriek in Elberfeld-Varrësbeck
brand uitbrak, vond daar een zware ont
ploffing plaats. Uit de puinhoopen van hot
verwoeste gebouw zijn tot dusver een doo-
dè en drie gewonden geborgen. Het oprui-
mingswerk duurt nog voort.
Bijzonderheden over het ontstaan en den
omvang van de ramp zijn nog niet bekend.
EEN JEUGDIGE MISDADIGER.
Parijs. 29 Juli. (V. D.) De zeventien
jarige André Leloutre is heden gearresteerd
in verband met zijn eigen bekentenis op 19
Mei 1928 de Engelsche miss Wilson te
Le Touquet te hebben vermoord.
Londen, 29 Juli. In het lagorhuis
kwam de Engelsche politiek ten opzichte
van do huidige gebeurtenissen in Egypte
ter sprake, waarbij critiek werd geoefend op
de houding van dc labourregeering. Door de
Britsche regeering, die zich thans op haar
absolute onpartijdigheid beroept, is het
Egyptische volk, aldus werd in het parle
ment verklaard, verdeeld in twee extreme
kampen. Churchill o.a. merkte op, dat de
huidige Britsche regeebing door haar poli
tiek er toe heeft bijgedragon het Britsche
aanzien in Egypte op een ongelooflijk laag
peil te brengen.
Macdonald antwoordde, dat de Britsche
regeering in het jaar 1926 precies dezelfde
richtlijnen had gevolgd als de arbeidorsre-
geering in 1929. Het zenden van schepen
naar de Egyptische wateren is vroeger in
talrijke gevallen geschied en zal steeds
weer noodzakelijk worden. De houding van
Engeland in Egypte wordt bepaald door de
overweging, dat de Egyptische regeering
binnen de grenzen der vier Britsche reser
ves volledige vrijheid van handelen bezit.
Zoolang deze reserves door de Egyptische re
geering niet worden aangetast, heeft Groot-
Britannié geen aanleiding zich te mengen
:n binnenlandsche Egyptische aangelegen
heden.
Volgens nadere berichten verklaarde Mac
donald, dat hij Egypte er op gewezen had,
dat, wanneer wijziging van dc constitutie
tengevolge zou hebben, dat de stand van
zaken in verband met de handhaving van
de orde in dat land slechter zou worden cn
het leven en bezit der vreemdelingen ge
vaar zouden loopen, de verantwoordelijk
heid van Engeland de regeering zou nopen
tusschenbcide te komen.
Londen, 29 Juli. In hot lagerhuis heeft
Churchill opgemerkt, dat het een beschik
king der Voorzienigheid mocht hecten, dat
de Engelsche troepen nog aanwezig ge
weest waren en althans eon groote preven
tieve werking bij de jongste onlusten had
den kunnen uitoefenen. Hij vroeg, of de re
geering nu eindelijk inzag, dat van verdere
concessies aan Egypte geen sprake mocht
wezen en de Engelsche troepen noch aan
de Kanaal-zone, noch in den Soedan konden
weggenomen worden, omdat dan spoedig
een toestand van volkomen anarchie zou in
treden.
Henderson antwoordde, dat de jongste
onlusten in geen enkel opzicht de regee-
ringspolitiek ten aanzien van Egypte gewij
zigd hadden. De strijd tusschen Sidky en
Nahas pasja was een uitsluitend binnen
landsche aangelegenheid, waarbij de Engel
sche regecring het zou kunnen laten bij een
uitdrukkelijke waarschuwing om te zorgen
voor leven en goederen van buitenlanders.
De Engelsche troepen zouden in Egypte blij
ven, totdat de Egyptische regeering de vier
door Engeland noodzakelijk geachte voor
waarden zou erkend hebben, maar als Egyp
te dit zou doen, zou niets de onderteekening
van een verdrag in den weg staan. In Egyp
te zelf was alleen dc Egyptische regeering
heer en meester.
Lloyd George sloot zich aan bij de uiteen
zetting van Henderson en zeide, dat ook de
liberalen voor uitoefening van het zelfbe
schikkingsrecht der Egyptenaren bleven op
komen.
SLACHTOFFERS VAN VERGIFTIGE
PADDENSTOELEN.
Uit Krimmitschau (Saksen) wordt d.d.
29 Juli aan do Tel. bericht:
Na het eten van paddenstoelen zijn Za
terdagavond verscheiden personen onder
ernstige vergiftigingsverschijnselen ziek
geworden. Vier hunner zijn intusschen
overleden.
ENGELANDS EETREKKINGEN MET
RUSLAND.
CredieUaciliteiten voor den Brit-
schen handel overwogen.
Londen, 30 Juli. (H. N.) Gisteren is in
het lagerhuis een debat gevoerd over de
Engelsch-Rusische betrekkingen. Lloyd
George verlangde in het belang van Engc-
lands handel, dat de regeering opnieuw de
voorwaarden zal overwegen, waaronder aan
Engelsche firma's voor den uitvoer naar
Rusland crediet kan worden verleend, waar
bij vooral gedacht moet worden aan cre-
dieten op langen termijn, opdat de Engel
sche ondernemingen zich niet in een on
gunstige positie zullen bevinden tegenover
hun concurrenten in andere landen, waar
betcrj voorwaarden worden verleend. De
vertegenwoordiger der regeering verklaarde
in zijn antwoord, dat dc mogelijkheid van
credictfaciliteiten voor den Engelschen han
del met Rusland overwogen wordt Indien
in het verloop der onderhandelingen tus
schen Engeland en Rusland, die in October
zullen beginnen, de Russische regeering
voor een redelijke regeling te vinden is, zul
len Engelsche financieelo kringen de voor
waarden voor credietverleening op langen
termijn op tegemoetkomende wijze overwe
gen.
Een vertegenwoordiger der conservatieve
partij verweet de sovjetregeering, dat zij de
winst, op den Russischcn uitvoer behaald,
besteedt voor den aankoop van oorlogsma
teriaal, waardoor het oorlogsgevaar in Oost-
Europa verhoogd wordt
Dalton, de vertegenwoordiger van het mi
nisterie van buitenlandsche zaken, ant
woordde hierop, dat een ieder, die den in*
ternationalen toestand kent, niet de oogen
kan sluiten voor het oorlogsgevaar in Oost-
Europa, dat groote bezorgdheid moet ver
wekken met betrekking tot de toekomst van
Engeland, doch ook van andere landen. De
Engelsche regeering is derhalve besloten
zorg te dragen, dat de verschillende verdra
gen tot bescherming van den wereldvrede
zoo effectief mogelijk zullen worden.
Poincaré maakt zich tot tolk van
hen, die Duitschland
wantrouwen
P a r ij s, 30 Juli (V.D.) in de Excelsior pu
bliceert Poincaré een artikel over de bin
nenlandsche politiek van Duitschland. Ten
aanzien van president von Hindenburg
merkt Poincaré op, dat men slechts diens
mémoires hoeft te lezen om te weten te ko
men. hoozeer hij de Hohenzollern veraf
goodt. Hindenburg is niet slechts monar
chist, maar ook een autocraat. Als een goed
patriot werd hij door de ontruiming van het
Rijnland ontroerd, dat is te begrijpen.
Te betreuren valt het echter, dat hij aan
zijn vreugde uitdrukking heeft gegeven in
een vorm, die niet in het belang van den
vrede is. De redevoeringen van Hindenburg
maakten den indruk, alsof de rijkspresi
dent daardoor de wereld van Duitschlands
eischen op de hoogte wilde stellen.
Poincaré verklaart, dat hij het Duitsche
standpunt ten aanzien van do Saar-kwes-
tie duidelijk heeft afgewezen. Hindenburg
verlangt echter onvoorwaardelijke terug
gave van een gebied, dat volgens zijn op
vatting Duitsche grond is sedert do Hohen
zollern het veroverden. Ook op de bepalin
gen van het verdrag van Versailles heeft
Von Hindenburg gezinspeeld. Hij heeft na
melijk gezegd, dat de bevrijde gebieden
thans nog onderworpen zijn aan de bepa
lingen, die inbreuk maken op hun souve
reiniteit. Wanneer men de gedemilitariseer
de zone echter zoo beschouwt, komt men
onmiddellijk in strijd met het verdrag van
Versailles en het pact van Locarno. Men
voelt zich in Frankrijk nog niet volkomen
veilig, omdat men niet weet, hoe het
Duitschland van heden er morgen uitziet.
De gebeurtenissen van de laatste dagen
hebben er niet toe bijgedragen deze be
zorgdheid in Frankrijk weg te nemen.
Ten aanzien van den binnenlandschen
politicken toestand merkt Poincaré op, dat
bij een werkelijk vrij regiem in Duitsch
land Brüning, toen hij in de minderheid
bleef, had moeten aftreden en dat dc rijks-
president een ander met de vorming had
moeten belasten. Bovendien blijft de vraag
bestaan, of de toepassing van artikel 48 ge
rechtvaardigd was. Poincaré betwijfelt, of
het evenwicht der begrooting wel iets met
de openbare veiligheid heeft uit te staan.
DE EEUWIGE STRIJD IN CHINA.
Feng moldt
overwinning.
thans weer een
Londen, 29 Juli (H.N.) Uit het hoofd
kwartier van generaal Feng wordt gemeld,
dat de Nankingtroepen in de laatste ge
vechten een zware nederlaag hebben gele
den. Twee divisies der Nankingregeering
aan den Hankau-Peking spoorweg zijn
gevangen genomen, waardoor het front op
één der belangrijkste strategische punten
doorbroken en een vereeniging der noor
delijke troepen met de opstandelingen in
het Zuiden mogelijk is geworden.
Intusschen opereeren de rooden nog op
eigen gelegenheid. Te Tsjangsja moeten zij
alie regecringsgebouwen, alsmede de poli
tieposten, de groote handelsondernemingen
en de bezittingen der buitenlanders ver
woest hebben. Volgens een bericht, dat nog
bevestiging behoeft, zouden ze ook de con
sulaten hebben vernield.
TOENEMENDE WERKLOOSHEID IN
ENGELAND.
Londen, 29 Juli Het aantal wcrkloozen
is in deze week met 32.834 tot 1,972,700 ge
stegen.
GEEN VERLAGING DER AUSTRALISCHE
MINISTER-SALARISSEN.
In het parlement te Canberra is Maandag
een door de oppositie ingediende motie tot
verlaging van de salarissen der ministers
en hooge staatsambtenaren met 34 tegen 19
stemmen verworpen. De motie zou hij aan
neming een motie van wantrouwen betee-
kend hebben.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
765.6 ie Biarritz.
Laagste Barometerstand:
752.1 te Stockholm.
Verwachting:
Zwakke tot matige, meest
N. W. tot Z. W. wind, gedeel
telijk bewolkt met weinig
of geen regen, iets zachter.
LANGESTRAAT 49-51. Tel. 190.
OPRUIMINGSPRIJZEN.
langestraat 63 -- tel. 88
repareeren, bijvullen, en verma
ken van uw matrassen in
één dag
vraagt prijsopgave.
Zullen de nationalisten aan de
conferentie deelnemen?
Londen, 29 Juli. (H.N.) In Britech-In-
diè duren de besprekingen over de deelne-
ming van de Indische nationalisten aan da
Engelsch-Indische conferentie, waarin de
toekomstige positie van Britsch-Indiö zal
worden besproken, voort. Na de besprekin
gen der twee gematigde Indische leiders
met Gandhii en dc gebroeders Nehroe acht
men het waarschijnlijk, dat de Indische
nationalistische partij tot deelneming aan
de conferentie zal besluiten.
Londen, 29 Juli. De regeering stelt zlcli
voor tot de a.s. conferentie inzake Indië ver
tegenwoordigers van de beide andere parle
mentaire groepen uit te noodigen en heeft
de leiders der conservatieven en liberalen
gevraagd vertegenwoordigers te benoemen.
De premier wenschte echter uiteen te zet
ten, dat dc regeering haar constitution-
neele verantwoordelijkheid niet zou kunnen
prijs geven en volledige vrijheid zou op-
eischen ten aanzien van do voorstellen,
welke zij later hij het parlement zou in
dienen als resultaat van de conferentie.
In antwoord op een vraag van Baldwin
hoeveel leden der andere partijen zouden
worden uitgenoodigd, deelde dc premier
mede, dat hieromtrent nog overleg wordt
gepleegd, doch hij achtte, naar hij zeide,
twee of drie vertegenwoordigers wel ge
schikt. Hun namen zouden, naar de pre
mier gaarne zag, deze week nog, voor het
parlement op reces gaat, worden bekend
gemaakt.
In antwoord op een vraag of deze ver
tegenwoordigers gelijk zouden zijn aan de
anderen, deelde de premier mede, dat do
afgevaardigden der oppositiepartijen volge-
rechtigde gedelegeerden zouden zijn.
NAAR DE SOCIAAL-DEMOCRATEN
OVERGELOOPEN.
B e r l ij n, 29 Juli (H.N.) De democrati
sche afgevaardigde Erkelenz, die ook
plaatsvervangend voorzitter van do par
tijcommissie was, is uit de democratische
partij getreden en is overgegaan naar de
sociaal-democratische partij.
In een uitvoerig schrijven aan den par
tijleider dr. Koch verklaart hij o.a.: De po
litiek van dr. Brüning heeft de partij in
haar kern doodelijk gewond. Erkelenz heeft
zijn stem nooit aan de maatregelen van het
kabinet-Brüning kunnen geven en het is
hem ook onmogelijk in den verkiezings
strijd de politiek van het kabinet te verde
digen. Er blijft voor hem geen andere keus
dan zich aan te sluiten bij de sociaal-de
mocraten.