DE EEMLANDEB Donderdag 14Augustus 1930 Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 39 j Buitenlandsch Overzicht Scherpe tegenstellingen in Palestina De Arabieren stellen hun eischen Zal Trotzki naar Rusland terugkeer en? Beweerde besprekingen in Tsjecho-Slowakije BUITENLAND fortmann en hehenkamp bouclé karpet. Turkscheiroependringen Perzië kinnen De helling van den Ararat bezet Beieren en Oostenrijk door wolkbreuk geteisterd Het verkeer op ernstige wijze ontwricht Treviranus verzacht zijn rede De Vorwarts spreekt van een aftocht De gezondheid van den paus Deze laat niets te wenschen over ABONNEMENTSPRIJS - voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75, pst weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/* Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afxonderlijke namroera f 0.05. POSTREKENING 47910 IILEfOON INTERG 513 PRIift DFR ADVERTFNTIFM van «Qdsmct l*begrtp vo° ceD bewijsnummer, elke nqt] mcer fo.25. Llefdadlghelds-advcrtcntlto voorde helft vnn den prijs. Kleine Advertentlïn „KEITJES" bQ voorn!tbetaling 1 5 regels SO cen^ elkt regel meer 10 cent, drlet&aai gjaatic» i l»rr« Bcwlisnomroer eittA f 0.0i Opzienbarende redevoeringen van Duitsche ministers. De openbare meening in Frankrijk in beroering. VoïMgcn Zondag heeft dén der Duitsche rijksministers, Trcviranus. een rede ge houden, die nog al wat opzion heeft ge baard in het buitenland. Vooral komt de be roering tot uiting in een groot en invloed rijk deel der Fransche pers, die erg boos is, omdat Trcviranus nogal onomwonden de herziening der vredesverdragen op den voorgrond heeft geplaatst. In de Fransche bladen is reeds meegedeeld, dat de Duit sche regeering, bij monde van Von Hoesch den gezant te Parijs tegenover Briand haar leedwezen over de rede heeft betuigd, maar dit is niet juist. Te Berlijn vindt men het ni officieelc kringen wel onprettig dat Trcviranus niet wat tactischer is te werk gegaan, maar ondcrtusschen is men daar niet van oor deel, dat Trcviranus tot maatregelen van geweld heeft aangespoord. De minister heeft er zich toe bepaald te. wijzen op „de open wonde'1 aan Duitschlands Oost grens, het geva.ir geschetst, dat daarin voor Europa is gelegen cn uiting gegeven aan het felle verlangen van het Duitsche volk. dat deze wonde eens zal heelen. Van de beginselen der Duitsche politiek, zooals die zijn vastgelegd in do verdragen van Locarno, is Treviranus, naar men tc Ber lijn meent, niet afgeweken. Wanneer de Franschen, aldus de Kölnische Zeitung, niet zulke slechte psychologen waren, als de ervaring telken» weer leert, zouden zij de zakelijke correctheid der uiteenzettin gen hebben vastgesteld, ondanks het feit, dat de stijl der rede van temperament blijk gaf en deze zelf werd uitgesproken door een levendige persoonlijkheid op een va- derlandsch feest. Bovendien is men in Duitschland de opvatting' toegedaan, dat de Fransch-Duitscho toenadering, v.ie noodig is in 't algemeen belang van Euro pa, geenszins de verandering; op vreedzame wijze, uitsluit van onrechtvaardigheden, die aan 't verdrag -van Versailles vastzit ten. Verder neemt men het Poincaré kwa lijk, dat. hij op denzelfdpn dag, dat Trevi ranus het woord voerde, in een rede bij do onthulling, van een gecjcnktccken. voor de gevallenen in den oorlog, in strijd met art. 19 opkwam, voor de onaantastbaarheid der vredesverdragen en de Duitsch-Fran- sche toenaderingspolitiek bestreed. Ondertusschen is, van Fran.sch standpunt bezien, niet alleen Treviranus buiten zijn boekje gegaan, doch evenzeer de vroegere rijkskanselier W'irth, die dezer dagen de volledige vrijheid van liet Rijnland hofitt opgeëischt, hetgeen de Fransche, pers doet concludceren, dat Duitschland thans een stelselma.tigen strijcl tegen de vredesver dragen (die ook door Mussolini niet meer als eeuwig en heilig worden beschouwd) is begonnen. Volgens de Franschen komen uitlatingen, als de beido politici zich heb ben veroorloofd Treviranus sprak o.a. van de „gebrooder» van Eupen en Malme- dy niet te pas, omdat Duitschland in 't verdrag van Locarno de onschendbaarheid der Westelijke grens, zooals zij door het verdrag van Versailles werd vastgesteld, plechtig heeft erkend. Dat Wirth, die in frankrijk bekend slaat als dc ..vervullings'" kanselier en bevorderaar van het tc Lo carno begonnen werk, mee zingt in het koor van Treviranus r.s.. is voor de Fran schen vooral een teleurstelling. De Fransche bladen laten dan ook niet na talrijke uittreksels tc publiccercn uit de Duitsche pera en wijzen, naar aanlei ding daarvan, erop, dat ook linksstaande cn liberale bladen als de Vossische Zei tung en het Berliner Tageblaft. de uiteen zettingen van Treviranus verdedigen of al thans verontschuldigen. Alleen de Vor warts maakt hierop een uitzondering. Uit een en ander wordt de conclusie ge trokken, dat zoo goed als heel het Duitsche volk de verlangens van Trcviranus en diens geestverwanten deelt, wat betreft een vér strekkende verandering van hot. verdrag v$n Versailles. Een deel der bladen, die de spreekbuis zijn van uiterst rechts de Ac tion Francaise, die Brand's politiek steeds als onzinnig heeft bestempeld, vooraan ontleenen aan deze eensgezinde houding der openbare meening in Duitschland na tuurlijk cle krachtigste motieven om de juistheid aan to tocnen van het standpunt, dat zij steeds hebben Ingenomen. leidingen in de nieuwe huizenblokken sterk loodhoudend te zijn. Bij vele bewoners wa ren de symptomen (opgezwollen ledematen, braken, pijn, vermoeidheid en zwarte ran den om de tanden) zeer duidelijk waar te nemen. In enkele gevallen waren heele ge zinnen ziek. Het onderzoek heeft tot nu toe geen resultaat opgeleverd. Los lood heeft men niet in de waterlei dingbuizen gevonden. Thans wordt een onderzoek ingesteld naar de mogelijkheid, dat het sterk koolzuurhoudende water van de Lcipziger waterleiding do looden lei- dingspijpen aantast. Jeruzalem, 13 Aug. (V. D.) Het te Damascus verschijnende Arabische dagblad Aleï Ba doet opzienbarende mededeelingen omtrent do besprekingen tusschen den Brit- schen minister van koloniën, lord Passfield, en de delegatie van Arabieren uit Palestina, van welke besprekingen nog slechts weinig in de pers is doorgedrongen. Volgens Alef Ba heeft lord Passfield de vorming van een Pnlestijnsch parlement, zooal6 door do Ara bieren werd voorgesteld, afgewezen, maar stelde hij de stichting voor van een Arab Agency, dat op dezelfde wijze als de Jewish Agency zulks voor de Joden doet, de belan gen der Arabische bevolking zou beharti gen. Volgens de Arabieren zouden verder gaande concessies door de Engeleche re geering slechts uit vrees voor de Zionisten geweigerd zijn. Door eenigc leden van de Arabische exe cutieve wordt thans het onmiddellijke bij eenroepen van een Palestijösch-Arabisch congres geëi6cht, omdat de toenmalige lei ding in de voornaamste kwestie, de vor ming van een Palestijnsch parlement, ge faald heeft. Verder gaan er stemmen op voor een non-cooperal-ion-beweging. zooals die in andere Oostcrsche landen en speciaal in Iridic op'het oogeriblik plaats vindt. Het Christen-lid der Arabische executieve, dc journalist Boulos Sjebadeh, eischt een intensieve propaganda iji alle Mohamme- daansche landen in het Oosten, omdat slechts in die landen Engeland krachtig getroffen kan worden. In verband met al deze feilen, is het be langwekkend, dat de communistische en anti-imperialistische beweging in Palestina steeds grootcren omvang aannemen. Vol gens onlangs verspreide strooibiljetten zou dc Palestijnschc' communistische partij gearabiscerd worden cn zou deze partij onder haar leden een groot aantal Arabie ren tellen. UIT GEKRENKT EERGEVOEL. Een leeraar van een ambachtsschool le Grüna bij Chemnitz heeft, volgens de NaLC. Dinsdag in één der vertrekken van tie school een collega, die tevens waarnemend hoofd was, neergeschoten cïi daarna zich zelf een kogel door het hoofd gejaagd. Uit achtergelaten papieren bleek, dat de man gehandeld uit gekrenkt eergevoel. fcOODVERGIFTIGING TE LEIPZIG. Dc oorzaak nog niet ge vonden. Leipzig, 12 Aug. (V.D.) In de laatste maanden deden zich hij talrijke bewoners van de nieuwe woningblokken te Leipzig •ymptomon van loodvergittiging voor. Bij onderzoek bleek het water uit de water- Boedapest, 13 Aug. (V. D.) Volgens hier ontvangen berichten zou een blad te Prcssburg de mcdedecling hebben ontvan gen, dat de verbannen leider der bolsje wistische oppositie Trotzki zich met toe stemming en medeweten der Tsjecln.-Slo- waaksche autoriteiten onder een anderen naam naar het Kurort Franzensbad zou hebben begeven. Tijdens zijn doorreis zou Trotzki zich tc Pressburg koften tijd heb ben opgehouden. Beweerd wordt, dat Trotzki te Franzensbad een onderhoud zal hebben met den afgetreden volkscommissa ris van buitenlandsche zaken Tsjitsjerin en den volkscommissaris Loenatsjarski. Tsjitsjerin zou zich reeds te Franzensbad bevinden en Locnatsjarki zou er dezer da gen verwacht worden. Het doel der bespre king zou zijn het onderzoeken van de moge lijkheid van een terugkeer van Trotzki cn de wijze, waarop deze eventueel zou moeten geschieden. Men geeft dit bericht echter onder voorbehoud. HET GODSDIENSTONDERRICHT IN SOVJET-RUSLAND. Riga. 13 Aug. (V.D.) Kaar aanleiding van het gepubliceerde witboek in antwoord op dc beweringen omtrent den godsdienst oorlog in sovjet-Rusland wordt medege deeld. dal het nieuwe Russische wetboek van strafrecht een bepaling bevat, waardoor personen, die op particuliere of staatsscho len of instituten aan minderjarige kinderen in den tijd van het lesrooster godsdienst onderricht geven, gestraft kunnen worden met dwangarbeid voor den tijd van ten hoogste één jaar CONCURRENTIE VAN DE SPRE KENDE FILM? New-York, 13 Aug. (V.D.) Uit Holly wood wordt gemeld, dat vijf bekende film- langestraat 63 -- tel. 86 voor uw huiskamer een zoor solide, beschaafde kleuren en dessins 200 x 300 230 x 315 250 x 350 39.- 52.- 64.- sterren, n.l. Mary Pickford, Colleen Moore, Lya de Putti, Vidma Banky en Rod la Rocque hun geluk weer op het tooneel zul len gaan zoeken en dat zij lens en micro foon te Hollywood voorloopig tijdelijk zullen verlaten voor de planken van Broad way. Mary Pickford zal in New-York gaan spelen, zoodra haar manager Archie Selwyn erin geslaagd !6 een goed tooneelstuk te vin den met een voor haar geschikte hoofdrol. Lya de Putti zal van September a.6. af op treden in een comedie „Made in France", terwijl Vilma Banky en Rod la Rocque dc hoofdrollen zullen spelen in „How to be happy." Colleen Moore zal optreden in een sjuk, waarvan de naém nog niet bekend is. P a r ij s 12 Au g. (V. D.) Volgens berich ten uit Constantinopel zou de Turksche re geering in haar ultimatum aan Perzië haar voorstel inzake een Turksch-Perzische mi litaire samenwerking tegen de opstandige Koerden herhaald hebben en tevens hebben verzocht om antwoord binnen 24 uur Volgens berichten uit andere bron zou dc Turksche regeering er reeds toe overgegaan zijn troepen te dirigocren naar de Perzische grensgebieden, waarin de opstandige bewe ging van de Koerden merkbaar is. Berlijn, 12 Aug. (V. D.) Volgens be richten in de -Berlijnsclibladen hebben Turkscbo troepen de Perzischo grenzen overschreden en de Oostelijke hellingen van den Ararat bezet. Par ij-s12 Aug. (H. N.) De Fransche hooge commissaris van Syric heeft een hoofdman der Koerden, die op het oogen- blik in Syric vertoeft, het verdere verblijf in het land verboden, daar zijn verblijf ge vaarlijk is, aangezien de Koerdische bevol king daardoor tot opstand aangezet cn de goede betrekkingen met Turkije gestoord zouden kunnen worden. Do Indraft In Engeland. Londen, 13 Aug. (V.D). De berichten omtrent den opmarsch der Turksche troe pen hebben te Londen vrij veel opzien ge baard. In diplomatieke kringen in Enge land werd een ernstig conflict tusechen Turkije en Perzie niet verwacht. Men ge looft echter, dat Perzië thans een beroep op den volkenbond zal doen. Wat het resultaat daarvan zal zijn, zal men moeten afwachten, omdat Turkije geen lid van den volkenbond is. Bovendien zou de Perzische regeering moeten bewijzen, dat zij ernstige pogingen heeft gedaan, om de onlusten aan de grens te onderdrukken. Tot op het oogenblik is er geen enkele aan wijzing, dat Perzie ook maar een enkele poging daartoe heeft gedaan, wat waar schijnlijk het gevolg is van het feit, dat Perzie in het grensgebied niet over voldoen de troepen beschikte, om de Koerden met eenige kans op succes aan te vallen Bovendien acht men het in Kngelsche di plomatieke kringen zoo goed als zeker, dat de Turken hun troepen uit Perzisch gebied zullen terugtrekken, zondra zij de Koerden uit het grensgebied hebben verdreven POLEN MAAKT PROPAGANDA IN LITAUEN. Een opzienbarende onthulling. Kof no, 11 Aug. Naar het Litausche tole- graa(agentschap bericht, heeft enkele dagen geleden de directeur van het tc Riga ver schijnende Litausche emigrantenblad de Arbeidersotem, Davidaricius, te Kof no ver klaard, dat het door hem uitgegeven blad even goed als het te Wilna verschijnende orgaan der Pletsjkaitisten. Pirnini. uitslui tend met Pooisch geld betaald wordt. De vcreischte bedragen worden aan de bladen betaald door het comité der Litausche émi- gré's te Wilna, dat onder leiding staat van de voegere Sejmafgevaardigden Papluskas en Janaschki. Uit de ingediende balans van den directeur der Arbeiderskern blijkt on betwistbaar. dat de bladen van Poolsche zijde gefinancierd worden en Poolsche be langen dienen, WEER EEN ONGELUK IN DE BERGEN. Pa rij 6, 13 Aug. (H.N.) Het aantel onge lukken in de fransche Alpen i6 dit jaar bui tengewoon groot. Gisteren is weer een toe rist verongelukt, die door het breken van het touw in den afgrond viel. München, 13 Aug. (H. N.) F.en hevige wolkbreuk heeft zich gisteren boven het grensgebied van Beieren en Oostenrijk ont last, waardoor vooral in dc omgeving van Bad Reichenhal en Bcrchtesgaden groote massa's water en modder drongen de ge bouwen en de huizen binnen. In Reichen hal werd de Wappach opgestuwd en groote verwoestingen zijn aangericht Bij Reichen hal zelf liepen de kelders onder. Op do we gen kwamen meters hoogo bergen moddei en sicencn te liggen, zoodat het verkeer onmogelijk werd. Auto's cn wagens konden niet verder en slechts met moeite konden de inzittenden en do paarden in veiligheid worden gebracht. Het herstel van dc ver bindingen zal waarschijnlijk ccnige dagen duren, liet spoorwegverkeer van Reichen hal naar Innsbruck cn naar Berchtesgaden is gestoord. Ook de spoorweg naar Freilas- sing is door aardverschuivingen op twee plaatsen beschadigd. Een trein kon niet meer verder cn de reizigers moesten per auto naar het volgende station worden ge bracht. WEERBERICHT. Hoogste Barometerstand: 769.2 te Lacorune. laagste Barometerstand: 737.9 tc Vardö. Verwachting: Krachtige tot matige, W. tot N. W. wind, meest zwaar bewolkt, regenbuien met kans op onweer, weinig ver andering in temperatuur. UITBREIDIG DER CHOLERA IN AFGHANISTAN. Londen, 13 Aug. (H.N.) Volgens be richten uit Kaboel breidt de cholera zich in Afghanistan nog steeds uit. Vooral in de in het Z.O. de6 lands gelegen stad Kandahar is het aantal sterfgevallen zeer groot. De stad i6 door dc bevolking bijna geheel ver laten, zoodat zij uitgestorven schijnt. B e v 1 ij li, 13 Au g. (H. N.) Rijksminister Treviranus heeft gisteravond in een vraag gesprek voor de radio over den indruk ge sproken, die zijn jongste rede, waarin hij de herziening der vredesverdragen heeft aangeroerd, in het binnen- en buitenland heeft gemaakt. De minister verzachtte zijn uitlatingen thans aanmerkelijk, zoodat de Vorwarts zelfs van een terugtocht spreekt. Hij verklaarde, dat hij natuurlijk niet aan een rectificatie van do oostclijko grens door avontuurlijke of oorlogszuchtige middelen heeft gedacht. De verdragen, die overeen komstig het volkenrecht zijn gesloten, moe ten gehandhaafd blijven. Het onrecht moet slechts langs den weg van vredelievend overleg en overeenkomstig de mogelijkheid van herziening, welke het verdrag van Ver sailles zelf biedt, worden goedgemaakt. Voorts kwam dc minister op tegen de Fran sche kritiek, welke het doet voorkomen, alsof er een tegenstelling tusschen zijn op vattingen en die van wijlen dr. Stresemann bestaat. Duitschland heeft den vrede noo dig om te kunnen leven, doch ik verlang, aldus besloot Treviranus, een vrede, die dezen naam ook verdient. Het onrecht moet door recht worden vervangen, opdat Europa cn Duitschland gelukkig zullen zijn. EEN DROEF VAC ANTIETOCHTJE. Twee jongens verdronken. Londen, 13 Aug. (VD) Drie jongens, die hun vacantia doorbrachten in het dorpje Cirkcaldy in Schotland en met een bootje een tochtje maakten naar Linghorri, wer den in het open vaartuigje door een on weer overvallen, waarbij het bootje door den bliksem werd getroffen en twee der in zittenden werden gedood. Het bootje sloeg om en de 3de inzittenden, een 16-jarige knaap, wist zich zoolang aan het omgeslagen bootje vast te klemmen, lot hij door een passecrcnd schip werd opge pikt. TERAARDEBESTELLING GENERAAL REINHARDT Stuttgart, 12 Aug. (V.D.) Onder groo te belangstelling van officieren van het oude cn nieuwe leger, Wurtcmbergsche staats- cn gemeenteambtenaren en de be volking van Stuttgart heeft heden alhier de teraardebe6lelling plaats gehad van het stoffelijk overschot van Generaal Reinhardt. De begrafenis had met militaire eer plaats. Er was ook een krans van den ex-keizer. Met het spelen van den Duitschen oorlogs zang „Ich hatt' einen Kamaraden", eindig de de plechtigheid. VERKEERSCEBOD: Niet schuins, maar steeds loodrecht Een rijweg oversteken Nadat ge eerst geducht De straat hebt afgekeken! Rome, 12 Aug. Mgr. Vanneufville, ka nunnik van St. Jan van Lnterancn, die he denochtend een langdurig onderhoud had met den paus, werd na afloop dezer audiën tie geintervielvd door een vertegenwoordi ger van Havas nopens dc vooral in liet bui tenland verspreide geruchten over den „slechten gezondheidstoestand*' van den H. Vader. Mgr. antwoordde, dat deze geruchten, waarvan men oolc in het Vaticaan gehoord heeft, beschouwd dienen te worden als pure verzinsels. Mgr. verstrekte tal van bijzon derheden over de werkzaamheden van den H. Vader, ten bewijze, dat de paus physiek en intellectueel nog steeds oen bewonde renswaardige gezondheid geniet. Na zeer zware arbeidsdagen wijdt de H. Vader nog steeds do avonden aan documenten-studie en lectuur. (Maasbode). DE ZAAK-JORIS DE LEEUW. Zij komt 21 dezer weer voor. Naar de correspondent der N.R.C. te Brus sel meldt, zal de Vlaamsche milicein Joris De Leeuw, die 6 Mei j.l. door den krijgsraad te Luik tot 3J4 maand opsluiting werd ver oordeeld wegens het principieel niet-uit- voeren van in de Fransche taal gegeven be velen, 21 dezer voor het hoog militair ge rechtshof verschijnen. Verwacht wordt vrij algemeen, dat hij deze behandeling In hooger beroep, waarvan het, tot gisteren, niet zeker was, dat ze ooit zou plaats heb ben gehad, de straf, door De Leeuw te Luilf opgeloopcn, tot een minimum zal worden teruggebracht, zoodat hij niet meer zou worden opgesloten. Hoewel geen enkele door het parlement goedgekeurde militaire wet of bepaling het gebruik van de Fnnsche taal als comman dotaal voorschrijft cn de grondwet aan alle Belgische staatsburgers de vrijheid van het taalgebruik verzekert, valt toch niet te voorzien, dat het hoogo militaire hof te Brussel het door den krijgsraad te Luik gevelde vonnis geheel zal te niet doen en door een vrijspraak vervangen. ERNSTIG AUTO-ONGELUK BIJ MEMEL. Memel, 12 Aug. Een autobus, die het verkeer onderhoudt tusschen Memel en Polangep, verloor een rad en vloog tegen een boom op, waarbij het benzinereservoir ontplofte. De wagen vatte vuur cn brandde geheel uit. Zeven personen werden in **et ziekenhuis te Memel opgenomen; drie 'noir den weer ontslagen worden. De vier ande ren zijn ernstig gewond. DROEVIG ONGEVAL TIJDENS EEN SCHUTTERSFEEST. Schwerin, 12 Aug (V.D.) In de Oost- zeebadplaats Wustrow heeft op een schut tersfeest een droevig ongeval plaat9 gehad. Een 70-jarige grijsaard was bij het schijf schieten heiast met het aanwijzen van de treffers. Toen hij op een gegeven oogen blik tijdens de pauze achter de vuuixlek- king tevoorschijn kwam, werd hij door een gelijktijdig afgeschoten kogel in het hoofd getroffen. Hij was op slag dood.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1