CEMENT
M
GEDENKRAAM VOOR JAN DE BAKKER
Plechtige onthulling
Hof voor Internationale
Justitie
Polder overstroomd
Geen hetze tegen Rome
HET SLECHTE WEER
EN DE STORM
A. N. H8NDRIK3
Groote Koppsl 11 - Tel. 1153
Handel in Bouwmaterialen
Boomen ontworteld
Een 90-jarige oud-
marketentster
Havik 41 Te!. 292
DE AFLOSSING VAN DE
WACHT
Een nieuwe irndvcogd
HUMOR KOEKJE
•9sm
Een prachtige schepping
van Max Nauta
's-Gravenhage, 15 Aug. In de Groote
Kerk te dezer stede Is hedenmiddag in een
plechtige bijeenkomst het Groote Gedenk
raam voor Pistorius (Jan de Bakker) ont
huld en aan kerkvoogden overgedragen
De heer J. A. de Zwaan zette met orgel
spel de samenkomst in, waarna de voorzit
ter van het Nationaal Comité Herdenking
Jan de Bakker, dr. J. P. de Bie, een toe
spraak hield.
Rede dr. J. P. de Bic
Dr. De Ble heette In de eerste plaats de
burgerlijke en kerkelijke autoriteiten en
voorts de andere genoodigden welkom. Spr.
uitte zijn blijdschap, dat het gedenkraam
er thans staat en schetste in hoofdtrekken
de voorgeschiedenis daarvan.
Spreker stond voorts stil bij de erken
ning dat zoo velen zich voor de totstand
koming hebben geinteresseerrl on hij dank
te de gevers, vooral in Den Haag. waar een
collecte ervoor werd georganiseerd en waar
blijk is gegeven dat het geuzenbloed nog
niet is uitgestorven, en hij bracht met dank
baarheid in herinnering, hoe ook groote
gezinnen hun bijdrage hebben geofferd.
Verder dankte spr. voor den steun, onder
vonden van de Evangelische Maatschappij
en van de technische commissie.
In het volgende deel zijner rede gaf spr.
een antwoord op rlo vraag, waarom hier in
Den Haag, in de Grooto Kerk, de gedach
tenis van Jan de Bakker moest worden ver
levendigd.
Daarop weidde spr uit over het verloop
van het proces, dat aan Jan do Bakker is
voltrokken en over diens laatste uren in
Den Haag. waar hij het heilie evangelie van
Christus tot het uiterste heeft getuigd.
Daarvan moge, zoo eindigde spr. dit ge
denkraam getuigen tot in lenete van jaren
Dr. do Bie noodigdo vervolgens «len se
cretaris van het nationaal comité, jhr. mr.
J M. M. van Asch van Wijck, uit tot de
eigenlijke onthulling het wegnemen van
het bedekkende gordijn over te gaan.
Terwijl jhr. van Asch van Wijck dit ver
richtte deed do heer De Zwaan toepasse-
lijk orgelspel hooren Tntusschen hadden I
de vele aanwezigen rustig de gelegenheid I
het kleurenrijke, fonkelende Gedenkraam
te aanschouwen.
Dr de Bie droeg nlsnu het raam over
aan het college van kerkvoogden en beval
het in diens zorgen aan. Het raam, aldus
spr, bedoelt geen Hetze tegen Borne io zijn
dit werd hier en daar in de pers ver
ondersteld maar alleen de positieve ge
tuigenis van een historisch gebeuren en do
bewaring van een pand dat. ons is toever
trouwd
De president-kerkvoogd mr Caesar Vou
te, nam hierop namens kerkvoogden het
raam over.
Allen werden ten slotte In de gelegen
heid gesteld raam en ontwerpteekeningen
van nahjj to bezichtigen.
Te half 5 volgde de openbare bijeenkomst,
waaraan weder zeer velen deelnamen.
Een beschrijving van hot raam.
Het door den Amsterdamschen kunst
schilder Max Nauta ontworpen gedenkraam
dat 54 M2. groot is en dat in het Z. front
van de Groote Kerk (zijde Riviervisch-
markt) is aangebracht, is in twee gedeelten
te onderscheiden: do benedenhelft, waarin
het menschelijke, het aardschc naar voren
treedt en het bovendeel, waarin het eeuwig-
geestelijke is gesymboliseerd, terwijl in de
geheele compositie is getracht, het licht te
grijpen als symbool van goddelijke ontfer
ming over den lijdenden mensch.
Aan den voet van het raam verheft zich
ter linkerzijde de figuur van Stephanus, en
rechts die van Paulus, als eerste martela
ren van het christendom. Stephanus is uf-
gebeeld als de man, die werd gesteenipd,
doch wiens blikken naar den hemel zijn
gericht; Paulus als de inzichzelf gekeerde,
die de waarheid innerlijk zoekt Achter Ste
phanus en Paulus is dc middeleeuwsche
nacht gesymboliseerd; daarin vallen bloed
druppels cn om een bloedband, welke deze
figuren omlijst, tranen als lijdensmotieven.
Tusschen Stephanus en Paulus een massief
blok van zoutkristallen het zout der nar
de waarop de woorden: „Zalig zijn die
vervolgd worden om der gerechtigheids wil,
want hunner is het koninkrijk der Heme
len" (Matt. 5 10) De zijkanten van het on
derste rnnmfragment worden gesierd door
nationaal lint. uitdrukkende de verdrukte
natie, die zich tracht te verheffen.
Boven de figuren van Stephanus en Pau
lus een drietredig voetstuk, waarop in let
ters ,.ïn memoriam Jan de Bakker, marte
laar voor het Geloof en wel op de boven
ste trede de woorden „in memoriam" in
oranje kleur, als nationale gedachto, op de
middelste dc naam in wit (zuiverheid( cn
op de onderste de woorden „martelaar voor
het geloof" in blauw-, de kleur van de waar
heid. Langs de onderste trede zijn elzetak-
ken met bloeiende elzekntjes als symbool
van den brandstapel afgebeeld Op dc* bo
venste trede staat ter linkerzijde de wij
bisschop Ridderus, van Utrecht, tegenover
hem, rechts, Johannes Pistorius (Tan «ie
Bakker). De bisschop maaki een gebaar van
onderdrukking en tegelijkertijd bescher
ming en probeert, het licht te onderschep
pen, dat van boven, van den Bijbel, af
straalt Hij ontwijdt Jan de Bakker en
staat gereed dezen een haarlok af te snij
den en voorts haardos cn handen af te
krabben. Jan de Bakker heft wijzende naar
den Bijbel, dc rechterhand omhoog cn
houdt de andere hand op het hart. Achter
Jan de Bakker een visscher cn Scheve-
ningschc vi ouwen en voor den visscher een
knaap met een scheepje in de hand, dit
laatste als zinspeling op de toekomst.
rI usschen Ridderus en Pistorius. doch op
den achtergrond de figuur van Willem van
Oranje met Geuzen en met een schild,
waarop de woorden „Je maintiendrai".
De bisschopsfiguur wordt geflankeerd
«looi den monnik Dubbelblind als geeste
lijk '>n door Ruaard Tapper als leek in
quisiteur en naast dezen, meer op den voor
grond, geheel links de heul, dragend het
spotkleed (gelen mantel) cn in de hand een
muts met ezclsoorön cn een gezichtsroede.
Daarachter do Dood als monnik.
kit de inquisitiegroep verheft zich mid
den in het raam een massale lijdensbeker,
waarin een lichtkruis in het hart waarvan
de lichtstralende bijbel Rechts van dat
kruU, iiï de ronding van den beker, boven
J-n de Bakker een engel, die de kaars op
(lo korenmaat plaatst en links, boven den
geval tot ontslag over te gaan en met een
minder aantal arbeiders de volle weck te
werken.
Omtrent het in het leven roepen van een
wachtgeldregeling kon de directie geen
toezeggingen doen. doch zii verklaarde zich
bereid deze aangelegenheid in een volgen-
i de conferentie waarbij dan ook de bur
gemeester van Maastricht zal worden uit-
genoodigd nader onder dc oogen te zien.
Deze conferentie zal vermoedelijk 20
I Augustus plaats vinden.
De lersche Vrijstaat en Canada aan
vaarden de verplichte recht
spraak
Wellicht het einde
in het zicht?
JAN DE BAKKER.
Fragment van Nauta's kerkraam.
bisschop, eveneens een engel, die echter
den martelaarskrans draagt.
Boven deze engelen links en rechts psal
men cn gezangen (Lulherlied cn liet begin
van 't Hijgend Ilcrt) en aan weerskanten
emblemcMi van verschillende groote kerk
hervormers; rechts de hand. die een hart
geeft (Calvijn) en links een roos met hart,
waarop een gouden kruis (Luther). Daar
boven rechts een blauw veld met gpel-gou-
den kruis (Gustaaf Adolf) en links dc he-
raldischc hoorn van Oranje Weer honger,
rechts de Tsjechische vlag als hulde aan de
nagedachtenis van Huss en Comcnius en
links het wapen van Woerden, waar Jan
dc Bakker als geestelijke woonde. Al deze
motieven zijn door toepasselijke bloemor
namenten omgeven.
Daarboven de vier evangeliën, vormende
de afsluiting van de Bijbel-Kruis-formaüe,
svmbolieke voorstellingen van Mattheus,
Marcus, Lucas on Johannes, Voorts, nog
hooger in den top van het raam, de 5-pun-
tigc ster van Bethlehem, omgeven door een
doornenkroon met 5 groote bloeddroppcls
nis dc kruiswonden en rechts het schild van
David met zes-puntigo ster, waarin een
kroon cn waaromheen 12 edelsteencn.
Geheel in don top een gouden driehoek,
waarin een roseklcurige duif naar .voren
komt als heilige geest en daaromheen 33
lichtstralen: de levensjaren van Jezus
Het ganscho raam, dat meer dan 100 om
lijste fragmenten omvat cn dat ruim 50.000
stukjes in gebrand glas telt. is volgens de
musivische techniek bewerkt, waarbij dc
volle kleurenrijkdom tot zijn recht komt,
cn het werd gebrand en geplaatst door dc
ateliers van de firma Schricr en dc Ru
tc Haarlem. Nauta heeft twee en een half
jaar vrijwel onafgebroken gewerkt om deze
compositie tot stand te brengen.
Paarden en ander
vee gered
Lage Zwaluwen, 15 Aug Donderdag
avond is tijdens een kort doch hevig on-
weöcr en den daarbij onkomenden vloed de
Sint Louis en Kwisgeldpolder in totaal 40
II.A. weiland, doordat het Holland6chdiep
buiten zijn oevers was getreden, geheel
overstroomd
Honderd stuks in die polders grazend
hoornvee, waarbij eenige paarden, kon
den nog bijtijds m veiligheid worden ge
bracht.
Nabij de aanlegplaats der Thorbooten
werden vier boomen door den he.vigen wind
ontworteld.
Onze weerkundige medewerker schrijft:
Omtrent het stormachtige weer, dat sedert
uisteren over een groot gedeelte van West-
Europa woedt, kan nog het volgende wor
den medegedeeld. De depressie, welke in
het stormgebied van het meeste belang was,
vormt een V-vormige secundaire aan dc
Zuidzijde van oen uitgestrekt gebied van
lagen druk over gehco! N.W.- en N Europa.
Deze secundaire trok van Schotland in Z.O.-
lijke richting naar de Helgolander bocht.
Aan haar Westzijde woeien krachtige N -
Westelijke winden cn zij bracht groote hoe
veelheden regen boven cn rondom dc Noord
zee.
In het Zuidwesten boven den Atlanti-
schen Oceaan ligt nog een belangrijk gebied
van hoogen druk, dat niettegenstaande do
ontwikkeling van het «tormvcld ten N.O.
daarvan stand gehouden heeft. Dit feit doet
de vraag rijzen of zich daar in het Zuid
westen omstandigheden doen gelden, die do
standvastigheid en de uitbreiding van dit
gebied van hoogen druk naar het Noord
oosten bevorderen. Wanneer dit werkelijk
het geval blijkt te zijn, dan zou misschien
over niet al te langen tijd het eindo van de
natte periode in het zicht komen. Meer
kan daarvan op dit oogenblik niet gezegd
worden cn wij zullen ten minste nog eenige
dagen moefon afwachten hoe de toestand
in het Zuid-Westen verder ontwikkelt. Tn
tusschen is het weer veel slechter gewor
den in de landen rondom dc Noordzee. Tal
van onweersbuien, komende uit het Noord
westen. ontlastten zich gisteravond in ver
schillende richtingen on bij de reeds vroe
ger invallende duisternis kon nog lang het
weerlichten worden waargenomen.
De tweede depressie-kern, waarvan hier
boven =prako is, zal waarschijnlijk in sen
Oostelijke richting wegtrekken, terwijl het
niet onwaarschijnlijk is. dat nier weer een
nieuwe ontwikkelt, die in onze richting zal
trekken.
'ihade van de Kon
Militaire kapel
's-G ravenhage, 15 Aug. Heden vierde
do weduwe M. Dekker, de vroegere marke
tentster bij het regiment Grenadiers en Ja
gers onder zeer groote belangstelling haar
01ste verjaardag.
Gedurende 22 jaar Is zij als markententster
bij de Grenadiers werkzaam geweest 311
vandaag is op ondubbelzinnige wijze geble
ken hoezeer men in militaire kringen haar
waardeert, ook al is zij sinds vele jaren
niet meer in het regiment
Vanochtend, om half elf kwam de Ko
ninklijke militaire kapel onder leiding van
don directeur, kapitein C. L. Walthcr Boer
in de Roggeveenstraat om de jarige oen
aubado te brengen. Het spreekt vanzelf dat
dit veel belangstelling trok en zeer veel
publiek op de been was
De particuliere secretaris van H. M. de
Koningin-Moeder, baron Sixma van Heem
stra had namens Hare Majesteit een har
telijk schrijven met gelukvvensch gezon
den. Ook kreeg juffrouw Dekker een groo
te taart van de Koningin-Moeder.
Vele hoofdofficieren, vooral de ouderen
onder hen, die den actieven dienst reeds
lang verlaten hadden, kwamen in den loop
van den dag hun gelukwcnschen aan de
jarige aanbieden.
Van de officieren van haar oude regiment
kreeg zij een taart, van het regiment een
bloemstuk en voorts nog talrijke andere
bloemstukken en een groot aantal schrifte
lijke gelukwcnschen.
's-G ravenhage, 15 Aug. Ten vervolge
op het desbetreffend bericht in de Ned.
Staatscourant van 11 Juni 1930 nr. Ill
maakt het ministerie van Bultenl. Zaken
bekend, dat op 11 Juli 1930 op het secreta
riaat van den Volkenbond is nedergelegd de
akte van bekrachtiging van de verklaring
van toetreding van den Ierschen Vrijstaat,
tot dc facultatieve verklaring inzake de
verplichte rechtspraak van het Permanente
Hof van Internationale Justitie overeen
komstig art. 36, lid 2 van het Statuut van
het Hof.
Bij de onderteekening van deze verkla
ring is door den vertegenwoordiger van den
Ierschen Vrijstaat de volgende verklaring
afgelegd:
„In naam van den Ierschen Vrijstaat ver
klaar ik te aanvaarden als verplicht, rech
tens cn zonder bijzondere overeenkomst, de
rechtspraak van het Hof. overeenkomstig
art. 36 van het Statuut van het Permanten
Hof van Internationale Justitie voor een
tijdperk van 20 jaren en onder dc enkele
\oonvaardc van wcderkcerigheid. Deze ver
klaring is onderworpen aan bekrachtiging.
Vervolgens is op 2S Juli 1930 nedergelegd
de akte van bekrachtiging door Zijne Brit-
sche Majesteit voor het Dominion Canada
van de verklaring van aanvaarding door
Canada van de bovengenoemde facultatieve
\erklaring.
Bij de onderteekening van deze verkla
ring is voor Canada de volgende verklaring
afgelegd:
„In naam van Z.M.'s regeering in Canada
cn onder voorbehoud van bekrachtiging
aanvaard ik als verplicht, rechtens en zon
der bijzondere overeenkomst, op voorwaar
de \an wederkeerigheid, de rechtspraak
van het Hof, overeenkomstig art. 36. lid 2
van het Statuut van het Hof, voor een tijd
perk van 10 jaar en daarna tot het oogen
blik, waarop bericht mocht worden, dat
deze aanvaarding wordt beëindigd, voor al
le geschillen, die mochten rijzen na de be
krachtiging dezer verklaring ten aanzien
\an toestanden of feiten van lateren datum
dan boven bedoelde bekrachtiging, behalve
voor:
geschillen, ten aanzien waarvan de pa
tijen zijn overeengekomen of zullen over-
eenkomen dat zij tot een andere wijze van
vreedzame beslechting haar toevlucht zul-
len nemen;
1 geschillen met de regeering van eenig an
der lid van den Bond, dat lid is van het
Britsche Gemeentebcst van Naties, welke
geschillen alle zullen worden beslecht op
zoodanige wijze als do partijen zijn overeen
gekomen of zullen overeenkomen;
geschillen ten aanzien van vragen, welke
\olgens het volkenrecht bij uitsluiting tot
de rechtsmacht van het Dominion Canada
behooren;
en onder de voorwaarde, dat de regeering
van Zijne Majesteit in Canada zich het
recht voorbehoudt te eischen, dat de pro
cedure ten opzichte van elk geschil dat
voorgelegd is aan en in overweging is bij
den Raad van den Volkenbond, mits ken
nisgeving van schorsing wordt gegeven, na
dat het geschil aan den Raad is voorgelegd,
cn binnen tien dagen via de bekendmaking
van den aanvang van de procedure voor het
Hof, en mits deze schorsing zal worden be
perkt tot een tijdperk van twaalf maanden
of tot een zooveel langeren termijn als door
de partijen bij het geschil mocht worden
overeengekomen of volgens een besluit van
alle leden van den Raad, die geen partij
bij het geschil zijn, mocht worden vastge
steld."
De verplichte rechtspraak van het Hof
is thans aanvaard door de volgende lan
den, Abcssinië. België, Brazilië. Britsch-In-
dië. Bulgarije. Canada Denemarken. Duitsch
land. Estland. Finland, Griekenland. Groot-
Brittannic, Haiti, Hongarije, de lersche
Vrijstaat, Letland, Litauen, Nederland,
Xieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Pa
nama, Portugal. Siam, Spanje. Uruguay,
Zweden, Zwitserland en Zuid-Afrika.
PRIMA ADVOCAAT,
BOERENMEISJES,
BOERENJONGENS,
VOOBURGH,
MASSA's SCHILLETJE.
alsmede de bekende „OUDE ELARE"
merk „Ouwe Doijs" a f 3.25 per Liter.
Verkrijgbaar i. d. Slijterij tn Gedistilleerd
De hachelijkste benoeming
komt binnenkort aan
de orde
De Nieuwe Rotterd. Courant schrijft o.m.:
De geijkte cn beproefde vijfjarige termijn
der land\oogdij loopt het volgend voorjaar
ten einde.
De gewichtigste, ja men mag wel zeggen
de hachelijkste, benoeming, die liet Neder-
landsch staatsrecht kent, zal dus binnen
betrekkelijk korten tijd in den boezem on
zer regeering aan de orde worden gesteld.
Men mag zelfs aannemen, dat deze benoe
ming nu reeds do gedachten bezighoudt van
hen, die dc ongemeen verantwoordelijke
taak hebben, de Kroon in dezen naar eer
cn geweten van raad te dienen.
Een taak, die meer inzicht, meer onbe
vangenheid, voor een erikcl dei; geroepen
adviseurs wellicht ook meer zelfverzaking
eischt, dan in eenig ander koloniaal tijd
perk het geval geweest kan zijn. Omdat im
mers ieder, die de ontwikkeling van de toe
standen in Nederlandsch-Indië in de laat
ste jaren niet alleen met opmerkzaamheid
heeft gadegeslagen, mam tevens met het
gevoel, dat ze hem als Nederlander recht
streeks aangaat, met zekerheid beseft, dat
het in de eerstvolgende jaren er op of er
onder zou kunnen gaan. Er is «yen Cassan-
dra-blik noodig om te voorspellen, dat de
bewindsman, die in dezen tijd van overgang
in schier elke sfeer der koloniale ontwikke
ling de onmiddellijke leiding aanvaardt, of
onberekenbaar goed of onberekenbaar
kwaad kan stichten.
Deze benoeming is een nationale daad cn
dient door ons volk algemeen zoo tc kun
nen worden gezien. Zij, die deze benoeming
in handen hebben, maken niet alleen Tn--
dischc maar ook vadrrlandsche geschiede
nis en staan tegenover het gericht dier his
torie aansprakelijk. Zij zullen hun verant
woordelijkhuid slechts kunnen dragen, in
dien zij. hun keuze stellend, zich vrij weten
van elk partijbelang en alle kliekvrees, be
seffend dat de aanwijzing van een vertegen
woordiger van de Kroon in ons grooto land
overzee behoort onttrokken te zijn aan elke
overweging van partijpolitiek, dat zij louter
te geschieden heeft in den geest van dien
zelfden Godsvrede, welke ons vaderland in
do jaren 1914 lot 1918 zijn onafhankelijk
heid gewaarborgd heeft.
De belangen \an Nederland cn Indië zijn
door de historie saamgeklonken Een taak,
tienmaal zwaarder dan die van den Neder-
landschen premier, wordt toevertrouwd aan
den landvoogd, dio onder de omstandighe
den van het oogenblik die belangen te hoe
den krijgt. Dat zulk een man zijn positie
zou kunnen ontlecncn aan klein politiek
spel of benepen particularisme, moet wol
ondenkbaar wezen. Alleen aan een natio
naal brevet kan hij waarlijk gezag ontlee-
ncn.
VP AAGT WINKELIER
of NV HULSKO TCLÏzbo AMERSFOORT
KINDERVERLAMMING.
Nieuwkoop. Bij het eenjarig doch
tertje van J. de Jong alhier, doet zich een
geval van kinderverlamming voor.
SLAPTE BIJ „DE SPHINX".
Naar een wachtgeldregeling?
De Maastrichtsche Hbld.-correspondent
meldt:
Naar wij vernomen hadden do districts-
bestuurderen der samenwerkende fabrieks-
arbeidersbonden dezer dagen een conferen
tie mei de directie der Glas- en Aarde
werkfabriek „De Sphinx
De bespreking had ten doel het nemen
van maatregelen in zake dc. steeds toene
mende werkloosheid bii die fabriek
Dc directie stelde zich op het standpunt
dat wanneer twee of meer dagen per week
niet wordt gewerkt, de bedrijfsuitkomsien
van dien aard zijn dat liet be.ter is in dat j
AUTOBOTSING.
Lis se, 15 Aug. Hedenmiddag te onge
veer vijf uur heeft op den Heerenweg te
Lisse een autobot6ing plaats gehad. Een
vrachtauto, die uit een der zijstraten
kwam, werd gegrepen door een autobus
van de Brock way Maatschappij. Alle rui
ten van de bus werdon verbrijzeld. De
vrachtwagen werd in elkaar gereden. Per
soonlijke ongelukken hebben niet plaats
gehad. Do politie heeft proces-verbaal van
het gebeurde opgemaakt.
SUCCESVOLLE NOODLANDING VAN
EEN MILITAIR VLIEGTUIG.
Bij Dellt.
Delft, 15 Aug. Hedenmiddag tc vier
uur heeft het militaire vliegtuig D 7 - 258, 1
bestuurd door sergeant Bosch, op een wei - i
land nabij Delft een noodlanding gemaakt, j
daar plotseling de motor weigerde. Bij het
uitrollen van het toestel, kwam do machi-
lie met den neus in pen sloot terecht. De
vlieger bekwam geen letsel en ook het toe
stel werd niet beschadigd.
De machine werd door den montagedienst i
van Soesterberg uit elkaar genomen cn
naar het vliegkamp teruggebracht.
1' llwW, f
Verontwaardigde gast„Dat Is een schandaal, me
negen gulden te rekenen voor een nacht logies, vooral
omdat lk op het billard heb moeten slapen."
Hotelhouder „Meneer, het is goedkoop. Het gebruik
van het blllard kost een daalder het uur."
(Passing Show)
