DE EEMLANDER
[Zaterdag 23 Augustus 1930 Uitgave: VALKH0FF Co. °l° Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 47
FIRMA DUIM BURGER
ARNHEMSCHE WEG 2o
DAMES MODEZAAK
VER VAN HUIS
Buitenlandsch Overzicht Restaurant
MENU
GEBALSEMD LIJK TE
DUSSELD0RF GEVONDEN
BurrEMiMg®
Ernstig mijnongeval in
Sovjet-Rusland
Een tiental arbeiders
gedood
NOODWEER AAN DE
FRANSCHE KUST
Tal van schepen verkeeren
in nood
SCHERPE AANVAL OP
WALKER
EEN COMPLOT TEGEN
NANKING
W0LDEMARAS STRENGER
BEWAAKT
ijtijds ontdekt
EEN ENGELSCH
PRINSESJE
ABONNEMENTSPRIJS Per maandeo voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75. per
- we4jt (mC| gratls verzekering tcgeo ongelukken) f 0.17'/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-* Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 XILEfOON INTERC 515
DAGBLAD
PRIJS (IER ADVFRTFNTIFN vaol-< regels f 1.05 met Inbegrip van eeo bewijsnummer,
elke regel meer f0.25. Llcfdadighelds-advertentlto voor di
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel*
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen l.r. Bewijsnummer txtw t 0-05
REUZE UITVERKOOP
cj oor
H. G. CANNEGIETER.
Ver van huis krijgen wij eigenlijk eerst
den juisten blik op hetgeen wij hebben ver
laten. Als vacantic-gang'er zullen wij geen
last hebben van heimwee; de tijd is hie
voor te kort en te prettig. Eerst ceh afw
zigheid op langen termijn, een verblijf in
een ver en onbekend land. waar vreemde
zeden cn een vreemde taal ons omringen,
een eenzame post crgen6 diep in de binnen
landen, een langdurige expeditie vol gevaar
en ontbering, is bij machte, ons gevoe
lens van erkentelijkheid bij te brengen vooi
hetgeen wij thuis onverschilligyveg aam aai
den.
Op onze vacantic-reis zijn wij niet recht
vaardig ten opzichte van onze woonplaats.
Ons oordeel valt dan meestal ten gunsir-
\an de vreemde omgeving uit. We genieten
hier dingen, welke we thuis nooit gekend
hebben; ons leven is een aaneenschakeling
van genoegens; we doen niets, waarin we
geen zin hebben en we vermoeien ons lou
ter voor ons plcizier.
En dan, onze vrijheid! Lieve Hemel, wal
hebben we ons daar thui6 laten ringelooren.
Zoo'n dorp of zoo'n stad, waar jc woont; is
zoo stijf cn bekrompen; men begluurt an
betuurt er elkaar; men laakt cn men lastert,
jc kunt er geen winger in de asch steken, of
je wordt er besproken. Wat een bekrom
penheid, wat een kleinburgerlijkheid!
Maar hier, in het vacantie-oord. Dat zijn
nog eens prettige menschen; menschen
rnet een ruimen blik cn een gul hart. Hier
leeft men voor zijn pleizier, hier ademt
men vreugde cn vrijheid in. Hoe beminne
lijk, hoe toeschietelijk zijn onze gaslheercn,
hoe vriendelijk is de bevolking! Die urge-
looze boeren in hun knusse huisjes, die
primitieve toestanden, of straks in dc stc
den: die hoffelijke boulevardiers, die kunste
naars met hun wcidschen zwier, die grap
pige 6t.raattypen, dat vlotte hotelpersoneel.
Alles is beter, gerieflijker, mooier dam
thuis. Wij heseffen niet, dat het ecnige wat
beter, gerieflijker en mooier geworden is
sinds we op reis gingen, in onszelf bestaat.
Wij zélf zijn veranderd, wij bekijken de we
reld 'met vriendelijker oogen engo drógen
ons hoffelijker jegens de medemenschen,
omdat wij voor ons pleizier uit zijn,
vacantie genieten, niet langer, zooals thuis,
vermoeid en gejacht cn vol heslommei 1:1-
gen rondloopcn.
Laten we eens voor goed in zoo'n
vacantieoord gaan wonen! Hoe spoedig zal
dc idylle ons teleurstellen. Het zal ook in
dit lieflijke oord alweer niet heter of vioo
lijker blijken dan elders.
Afwezigheid op korten termijn vermin-
dert onze waardcerïng voor thuis. Maar af
wezigheid op langen termijn komt die waar-
deering ten goede.
Som6 kan een brief uit den vreemde ons
beschaamd doen staan. Dc schrijver zit na
zijn verloftijd weer voor een aantal jaren
op zijn eenzamen post in de verte. En nu
herinnert hij zich allerlei kleine bizonder-
heden van thuis. Hoe heeft hij dingen op
prijs gesteld, welke wij als de gewoonste
zaak van de wereld onverschillig aanvaar
den. Tusschen de regels door lezen wij zijn
liefde voor het door ons zoo gering ge
schatte. Wat zou de schrijver er voor over
hebben, zoo hij, al was 't maar een enkel
oogenblik, de dampkring van zijn vaderland
cn zijn woonplaats kon inademen.
Heimwee, het komt nog voor, en meer
dan men meent. Verlangen, onweerstaan
baar verlangen naar dat veel gesmade cn
bespotte „dierbaar plekje grond". Wie met
het heimwee heeft kennis gemaakt, wie het
in een eenzaam oogenblik ginds in de verte
'/.elf heeft ervaren of wie het heeft gelezen
in den droevigen blik van een ver van huis
levenden makker, heeft iets lecren hegrij
pen van de heiligheicT van den huisclijken
haard. Hij steekt niet meer den draak mei
het „6entimenleele gedweep" van ballingen,
die met koortsige oogen vaderlandslievende
liederen aanheffen. Hij weet. dat het begrip
„vaderland" geen abstractie is ol geen uit-
rinding van oorlogszuchtige politici. De ge
hechtheid aan den geboortegrond is hij gaan
beseffen als een natuurlijk instinct.
Soms is» een lange reis noodig om hel
eigen thuis te bereiken. „De kortste weg tot
zichzelf leidt om dc wereld", luidt dc
spreuk, welke graaf Keyserling boven zijn
philosophisch reisdagboek heeft laten druk
ken. Wij moeten de wereld zien, voordat
wij onze eigen plaats in clic wereld lecren
w aardeeren.
Waardeeren is vrucht var. vergelijken.
En vergelijken kan men eerst na kennisma
king met het andere. Maar dan mag die
kchnismaking niet bij dc oppervlakte blij
ven. Oppervlakkige kennismaking rnet do
gropte, wijde wereld daarginds leidt tot een
onrechtvaardig oordeel jegens dc plek,
welke wij zoo dóór en dóór kennen. Eerst
als wij de wereld daarbuiten even grondig
hebben leeren kennen, zal onze vergelijking
rechtvaardig zijn. En dan zal zij vaak niet
ongunstig uitvallen voor onze dagelijksche
omgeving, waarmee wij ons na terugkomst
eerst volkomen tevreden gevoelen.
(Nadruk verboden).
Huize .,de Stichtsche Heuvel"
Amers/oortsche Berg
Tel. 1290 Tel. 1290
DIMANCHE 21 AOUT 1930
Diner Concert
Het lijk van Andrée gevonden.
Op het Witte Eiland tus
schen Frans Jozefsland en
Spitsbergen.
Een bericht, dal van zeer veirasscnden
aard is cn dat, zooals te begrijpen valt,
vooral in de Scandinavische landen groo-
tc ontroering heeft gewekt, komt uit
Stockholm cn behelst, dat door ccn Noor-
sclie wetenschappelijke expeditie op
White Island het lijk is gevonden van den
Zweedschen ingenieur Andrée; dio in 1897,
•jus drie- cn dertig jaren geleden, met twee
metgezellen opsteeg om dc Noordpool te
bereiken en van v\icn men na dien tijd
nooit meer iets heeft gehoord. Als Inzon
derheid vermelden dc berichten, dat An
drée's lijk nog goed geconserveerd was.
Het bericht wekt do herinnering aan één
der meest drieste ondernemingen in de ge
lschicdenis van het Poolonderzock. Dc in
1S97 drie en veertig jaar oud zijnde Zweed-
8chc ingenieur Solomon August Andrée
steeg op den elfden Juli van genoemd jaar
met zijn ballon Oernen op het Dcncneiland
cp om mei Zuidelijken wind do Noordpool
le bereiken. In zijn gezelschap bevonden
zich N". Strindberg, een neef van den
Zweedschen letterkundige en K. Franke!
Enkele proefvluchten, waarvan de uitkom
sten gunstig mochten worden genoemd,
waren aan de vlucht naar het onbekende
Noorden voorafgegaan.
Reeds spoedig bleek, dat de vrees van dc
aeronautische deskundiger., dat de onver
saagde expeditie van de luchtschippers op
ccn mislukking uit zou loopcn, op haai
plaats was. Een postduif van Andrée
bracht op 13 Juli, dus na tvvco dagen, het
bemoedigende bericht: „Een goede vaart
naar liet Oosten. Alles wel i :-.n boord,
Dit is dc derde luchtpost. Andrée." Uit dit
bericht bleek, dat de beide eerste berichten
hun doel. do Stockholmschc krant Afton
bladet. niet hadden bereikt. Van ditoogen-
Mik af heeft men jaren lang ntcts racer,
van Andrée, diens makkers en zijn ballon
choord.
Zooals te begrijpen is, doken voortdu
rend geruchten oji, die betrekking hadden
op liet tragische lot der drie luchtschip
pers en zoo werd meer dan eens gemeld,
dat men sporen van de verongelukte ex
peditie liacl gevonden. Telkens bleek och
ter, dat de geruchten niet dc geringste
kern van waarheid bevatten.
Andrée cn zijn metgezellen werden zoet
jesaan voorgoed opgegeven cn de opwin
ding over de geheimzinnige tragedie in het
Poolijs verminderde geleidelijkvveg.
Pas 29 jaren na het rampspoedige jaar,
in Jan. 1926, werd de bijna vergeten naam
Andrée nog eens genoemd. De Zweedsclie
onderzoeker Kiiud Rasmussen deelde in een
reisbeschrijving mee, dat hij aan de Chcs
terficld Inlet, de groote fjord, die van dc
Hudsonbaai uit aan de Westzijde het land
binnendringt, een Katholieke missie had
ontmoet, aan het hoofd waarvan pater
Turquetil stond. Deze pater had aan Ras
mussen meegedeeld, wat kb over het lot
van Andrée van de Eskimo's te weten was
gekomen. Volgens deze inlichtingen zou
Andrée's ballon daar naar toe zijn ge
dreven on de drio inzittenden zouden door
leden van ccn wilden Eskimo-stam zijn
gedood. Deze mededcelingen^van Rasmus
sen zagen er niet onwaarschijnlijk uit cn
het was natuurlijk volkomen onmogelijk
ze te weerleggen, omdat elk aanknoopings-
punt voor een andere verklaring xan den
dood der drie ballonvaardcrs ontbrak.
De D.A.Z. merkt nu op, dat liet bericht
uit Oslo, volgens hetwelk men Andrée's lijk
op Frans Jozefsland heeft gevonden, do
uiteenzettingen van Rasmussen s zegsman
logenstraft: "Andrée's ballon moest dan een
heel andere richting hebben ingeslagen dan
door Rasmussen werd \ermoed.
Begrafeniswei cönlra doodencullus
Kof li o, 22 Aug.1 (V- D Uit Moskou
wordt gemeld, dat iu de mijn Kapilalnaia
Stalino een hevige ontploffing heeft plaats
gevonden, waardoor tien arbeiders werden
gedood. Vijf arbeiders worden nog vermist.
Een commiséie stelt een onderzoek in naai
de oorzaak tan de ramp.
Hors 'd Oeuvre varié
Old Dor
Real Turtle
Dame de Saumon
Chambord
Mousse Parmentier
Jarret de Veau braisé
en Terrine de Navarre
Becassines
de Stoutenburg
rótis a la Slrasbourgeoisc
O Compote Montreuil
Coquilles Nogaline
g Chantilly
Choix de fromages
g du Vallé 'd Auge
Corbeille de la Cucillettc
Lunch Thé-Dincr Concert.
Soirée dansante
„TH EM OU NT Ml NSTRELLS"
Ij Grands et Petits Salons poui Diners, files
Noces el receptions
g Bij ongunstig weder wordt de dagelijk- o
§sche Soiree dansante in de zaal gehouden
S0G0GG008SGGSGGCa»GSl»SS5f:®S0n
DuS63ltlorf, 22 Aug. (V.DDo politic
te Dusselclorf heeft een ongèwono ontdek
king gedaan jn het huis. vqn een firmant
van een groot Italiaansch inipórthuls te
Dusseldorf. De firma importeert Italiaan-
sche wijnen cn is reeds jaren te Dusseldorf
gevestigd. De betrokken firmant, oen Itali
aan. heeft bovendien een wijnhandel te Mi
laan. is jurist cn als zoodanig rechtskundig
adviseur van het Italiaanschc consulaat,
terwijl hij somi\ijlen ook te Milaan zijn
rechtspractijk uitoefende. De Italiaan had
ccn zeer gelukkig huwelijk, tot zijn vrouw
verloden jaar overleed. De diepbedroefde
echtgenoot kreeg toen het idée-fixe, dat hij
zich zijn vrouw niet door den dood beho?f-
dc laten ontnemen. Het lijk werd naar
Italic gezonden en werd daar, door een
operatieve behandeling cn een sublimaat en
formalinc-bcwerking, volledig gemummifi
ceerd. Ongo\eer vier weken geleden ward
het goed geconserveerde lijk haar Dussil-
dorf teruggezonden. In een zinken kist.
waaromheen een eikenhouten kist was ge
bouwd, w?rd het stoffelijk overschot van
de vrouw in een appartement in de woning
van den echtgenoot opgesteld. Te? hoogte
van het hoofd was in dc beid3 kisten ven
sterglas aangebracht, waardoor de man ei
ken dag het inderdaad zeer weinig veran
derde gelaat van zijn overleden vrouw kon
gadeelaan. Na eenige weken begon het huis
personeel de voorldurcndo aanwezigheid
van het lijk echter le beangstigen. Het vei-
haal werd \erder verteld cn kwam weldra
do politie ter oore, die een onderzoek in
stelde en op grond van de begrafaniswet
eischte, dat het lijk ter aarde besteld zou
worden. De Italiaan wcigorde hieraan' te
voldoen. Do pohtie-autoriieiten gaven hern
nog vbr dagen den tijd. Deze termijn loopt
heden af. Mocht de man niet toegeven, dan
zal de politie de - ter-aarde-bestellipg ge
lasten.
Parijs, 22 Aug. (V.D.) Aan dc kust van
Noord-Frankrijk hebben in de afgeloopa»
vierentwintig uur weer hevigo stormen ge~
wood, welke weer een aantal mcnschenle-
vens hebben gekost.
Bij Brest kenterde ccn schoener met een
drie koppige bemanning. Twee opvarenden
verdronken. Op verscheidene andere plaat
sen heeft het noodweer den oogst geheei
vernield.
De hevige slagregens hebben het koren
als het ware weggespoeld.
Dc reddings- en bergingsvaaHuigen wa
ren den gehcclen dag en ccn deel van den
nacht in dc weer om assistentie te vcrlee-
ncn aan in nood verkccrondc zeil- cn vis-
schersschepen op dc kust.
De burgemeester van NewsYork
N e w-V o r k 2 2 Aug. (V. D.) Een blief
dien de leider van de republikeinsche min
derheid van de Ncw-Yorkschc Senaatscom
missie, Joseph Clark Baldwin, tot den
gouverneur van den staat New-York. Roo
sevelt, heeft gericht, bevat scherpe aanval
len op den burgemeester van New-York.
Walker.
In dezen brief beschuldigt Baldwin Wal
ker ervan, ten opzichte \an alle schandaal
affaires, die te zijner kennis werden ge
bracht, een volkomen onverschilligheid aan
den dag te hebben gelegd. „Hij heeft zoo
luidt de brief verder „geweigerd dc wan
toestanden uit den weg te ruimen, totdat do
situatio zoo erg werd, dat zij hem over het
hoofd groeide. Men zal kunnen constatce-
ren, dat dc oorzaken van het kwaad, dat
tot de wantoestanden bij de stedelijke
rechtbanken leidde, ook in het gemeente
bestuur wortelen.' Baldwin verlangt van
Roosevelt, dat tegen Walker een onderzoek
wordt ingesteld. Roosevelt heeft reeds het
New-Yorksche staatsgcrechtshof bevolen
een onderzoek in te stellen tegen alle rech
ters van de stad New-York, teneinde vast
te stellen of alle rechters van de stad Ncw-
York, teneinde vast te stellen of alle rech
ters waardig geacht moeten worden om
hun ambt tc bckleeden.
Dc aanleiding tot dezen sensationeelen
maatregel zijn de opzienbarende beschul
digingen tegen den New-Yorkschen rechter
Ewald, die voor zijn benoeming 10.000 dol
lar aan een democratische partij-organisa
tie zou hebben betaald.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
767.3 te La.eoruna.
Laagste Barometerstand:
741.4 te Reykjavik.
Verwachting:
Matige, wellicht toenemen
de Z. tot W. wind, zwaar
■bewolkt tot betrokken, later
opklarend, weinig of geen
regen, weinig verandering
in temperatuur.
Na den moordaanslag or
Rusteika.
Londen, 2 2 Aug. (V. D.) Dc politic tc.
Nanking heeft ccn grootscheeps opgezette
samenzwering tegen de regeering van Nan
king ontdekt. Het doel van dc samenzweer
ders was do bureaux der regeering en het
hoofdkwartier der politic in de lucht tc
laten vliegen. De politic kwam hot complot
tengevolge van allerlei geruchten op het
spoor en liet daarop ccn aantal huizen
doorzoeken, met het resultaat, dat een 20-
tal personen, hoofdzakelijk studenten, mili
tairen cn ambtenaren van den telegraaf
dienst, gearresteerd werd. Later werden
nog meer personen aangehouden, die ver
dacht worden de samenzwering op touw te
hebben gezet. Onder hen bevindt zich ook
ccn meisje, dat den spionnngedienst onder
do regeeringsambtcnaken leidde. De naspo
ringen hebben verder geleid tot dc ontdek
king van een munitieopslagplaats cn van
een aantal plannen, waarin de stad Nan
king in vier sectors verdeeld wordt, die
systematisch zouden worden opgeblazen.
DE HELSCHE MACHINE TE HANNOVER.
II a n ii o e r, 21 Aug. (V.D.). Betreffende
dc bom, die gevonden is in liet vakyerecni-
gingsgebouw alhier deelt één der bladen nog
het volgende mede: door een toevallig aan
wezig monteur werden dc draden doorgesne
den en dc'hclschc machine onschadelijk ge
maakt. Een ontploffing van dc bom zou het
geheelc huis hebben doen ineenstorten.
Slechts door een gelukkige omstandigheid is
de hclschc machine niet ontploft. Verder
wenscht de politieprefcctuur niets mede te
doelen.
WIE REGEEREN AMERIKA?
N e w Y o r k, 21 Aug. (V.D.) De voorma
lige Ameiikaanschc ambassadeur James
Guerard heeft zich uitgelaten over ver
schillende Amerikaafiche toestanden en op
amusante wijze zijn meening erover geuit,
wie nu eigenlijk de Verecnigde Staten van
Amerika regeeren. Hij noemt 59 namen,
mecrendeels van industrieelen, kapitalisten
en uitgevers. Onder deze namen bevindt
zich niet die van president Hoover, noch
die van andere bekende politieke personen,
behalve die van den staatssecretaris van de
schatkist, Mellon, die tegelijkertijd kapita
list cn industrieel Ï6. Guerard noemt on.
Rockefeller, Morgan, Ford cn Schwab, dc
filmmagnaten Warner en Zukor, verder Du-
pont,. Insuli cn Guggenheim, de uitgevers
Oohs cn Boward cn tenslotte Baker, Croker,
Hayden cn Kahn.
K o f n o, 2 2 Aug. (V. D.) Naar an be
trouwbare zijde wordt vernomen zoi^ Wol-
demaras, de vroegere premier, tlians in ver
band mei don moordaanslag op den leider
van den Lituusciicn geheimen dienst Rustei
ka in zijn verban
ningsoord onder de
strengst mogelijke
bewaking gesteld
zijn. Er moeten plan-
nen bestaan om hem
dezer dagen naar
een gevangenis over
to brengen. Voorts
loopt liet gerucht,
dat men de echtge-
noote van Woldcma-
ras, die niet van Li»
tausche origine is,
wil externeeren.
In den loop van
WOLDEMARAS liet voor-onderzoek
tegen dc beido studenten, die den aanslag
op Rusteika pleegden, is gebleken, dat een
hunner deel uitmaakt van het z.g. „bataljon
des doods''.
De stad Kofno werd in den afgeloopcn
nacht door militaire patrouilles dóorkruist.
Op dc binnenplaats van do prefectuur van
politie, waar de beide daders opgesloten zijn,
worden voortdurend twee automobielen ge
reed gehouden. Dc toestand van den gewon
de is sedert varmacht iets heter.
Tweede dochter van de hertogin
van York
Londen, 21 Aug. (V. D.) Dc hertogin
van York heeft hedenavond het leven ge
schonken aan een dochter.
Uit alle dcclen van het Britsche ijk zijn
op Glamis Castle gelukwcnschen binnenge
komen ter gelegenheid \an dc geboorte
van de kleine prinses.
Dc klokken van Westminster werden ge
luid, terwijl overal de vlaggen waren uit
gehangen.
Hedenmiddag werd door de koninklijke
Horse Artillerie 41 saluutschoten gelost.
Ook van den Tower to Londen werden sa
luutschoten gelost. In de nabijheid van het
kasteel is de bevolking in zeer opgewekte
stemming. Hedenavond zullen vreugdevu
ren worden ontstoken. Sinds eeuwen is het
in den omtrek van Glamis Castlo niet zoo
druk geweest.
Naar hedenavond werd hekend gemaakt,
maken de hertogin van York en dc „bab'y-
princess" het zeer goed.
ZILVERHAMSTERAARS IN RUSLAND
TER DOOD GEBRACHT.
Moskou, 22 Aug. (V/ D.) Het vonnis,
uitgesproken over dc verzamelaars van zil
veren munten, die wegens het ongeoorloofd
aan de circulatie onttrekken van zilver Ier
dood veroordeeld zijn, is uitgevoerd.
