BriantTs plan punt van
besprekingen
De Afridi's roeren
zich opnieuw
matrassen
Lon Chaney overleden
DE EEMLANDEü
{Woensdag27Augustus 1930 Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 50
Buitenlandsch Overzicht
©yiTIEWAMP
Geen volksbeweging
Misdadiger plundert
een trein
Achtervolgende politie maakt
hem onschadelijk
De eerste discussies
op 8 September
fortmann en
hehenkamp
repareeren, bijvullen en
vermaken van uw
Films, waarin hij schitterde
MILITAIR BEWIND IN PERU
Onlusten te Lima na
Leguia's vertrek
ALS
M0LDENHAUER
SPREEKT
Bi
B
ERNSTIG ZEIL0NGELUK
Een zestal personen om het
leven gekomen
TURKSCHE MANIEREN
Overbrenging van
Andrée's lijk
Talrijke vreemdelingen
trekken naar Tromsö
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand '0.75, per
Weck (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/».
Binnenland franco per post per 3 maanden f J.-* Afxonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 ULEfOON INTERC SU
PRIJS DER ADVERTENTIEN van l4 regels f 1.03 met Inbegrip van een bewijsnummer^
elke regel meer F 0.25. Llefdadlghdds-advertentië# voord#
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 i
SJLcent, «lkt rcpl meer 10 cent, ddtxnjal plaatsen Ll.r» Btwilsnummer ettn f 0.0J
Revolutie in Peru Pre
sident Leguia van het too-
neel verdwenen.
De aandacht gaat op het oogenblik uil
naar Zuid-Arnerika, omdat in één der sta
len aldaar, in Peru. een opstand is uitgebro
ken, die een militair karakter draagt, daar
leger cn marine hij cle beweging zijn betrok
ken.
De rebellen zijn er in geslaagd Leguia, den
staatspresident, weg te werken, doch het is
do vraag, of de Peruanen bij deze wijziging
zijn gebaat. Inderdaad droeg Leguia zijn
naam, de „ijzeren regent van Peru niet
zonder recht en reden, daar hij er een zeer
stiaffe regeerwijze op na hield, zoodat hij
zich niet. bij alle gelegenheden vrienden
maakte, doch daar staat tegenover, dat. zijn
bewind, heilzaam was voor de republiek. Hij
streefde er. met man en macht naar gezonde
econonysche toestanden in het leven te roe
pen; tevens stuurde hij aan op financieele
hervormingen, terwijl hij de welvaart van
zijn land bövéndicn wilde bevorderen door
de uitvoering van groole werken, waaron
der vooral moet worden genoemd de aanleg
win goede wegen, waaraan Peru werkelijk
niet een teveel heeft.
Ondanks deze goede hoedanigheden werd
blijkbaar door liet militair element Lc-
guia's presidentschap niet langci op prijs
gesteld. Laatstgenoemde zag zich genood
zaakt van het looneel te verdwijnen en
meende, cr verstandig aan te doen zijn land
te ontvluchten cn de wijk te nemen naar
Panama. Hij scheepte zich in op een kruiser
in de verwachting te kunnen overstappen op
een Engelsche stoomboot, doch kolonel Cer-
io, de nieuwe dictator, heeft draadloos de
order gegeven, dat binnen zeer beperkten tijd
cle kruiser diende terug te keeren. Blijkbaar
is het er om ie doen Leguia voor een krijgs
raad te dagen. Volgens sommige berichten
is de uitlevering van den gewezen president
reeds een feit geworden, volgens andere be
rechten zou Leguia ziek zijn geworden en
aan boord van den kruiser reeds zijn overle
den. Dit zijn verwarrende berichten, die het
uitvloeisel zijn van hei feit, dat er een cen
suur is ingesteld.
Wanneer mfch mug afgaan oj) berichten
uit Amerikaansche bron, is de vlucht van
Leguia uit Lima mei.zoo rustig geschied als,
in den. beginne werd bericht. Ongure ele
menten hebben geprobeerd oj> grootc schaal
te plunderen: zoowel het huis van den pre
sident als de villa van den minister van
buitenlandsche zaken weiden door de me
nigte bestormd en leeggeroofd. Kón der sui-
sationcclo berichten, die uit Peru komen,
luidt, dal de politieke gevangenen in tic
centrale gevangenis terstond hun vrijheid
opeischteti, toen zij hoorden, wat er in Peru
was gebeurd. De directeur van de gevange
nis werd hierbij zoo in 't nauvv gebracht, dut
hij moest laten vuren. De gevangenen staken
daarop het gebouw in brand, waarbij een
aantal hunner omkwamen. De beide kran
sen, die Leguia's politiek hebben gesteund,
El Tenijio en I.a Prensa, werden eveneens
bestormd, maar al te grootc schade werd
hierbij niet aangericht.
Ondertusschen is 'Cerro, de kolonel, die als
de ziel der revolutie is ie beschouwen enj
die te Arecjuipa, de revolutionaire beweging,
feitelijk inleidde, niet president der repu
bliek geworden. IIij is opperbevelhebber van
het. leger géwordén, terwijl generaal Police
Leguia's plaats heeft ingenomen. Police,
heeft terstond, zooals dat nu eenmaal de ge
woonte is, een proclamatie afgekondigd en
daarin wordt van allerlei beloofd: vooruit
gang, eensgezindheid en moreele gezond
making. Dat is heel wat, maar dat er onder
tusschen aan een presidentschap, vooral in
Peru heel wat moeilijkheden vast zitten,
inoest Ponce reeds enkele uren latef
ervaren, toen hij zich genoodzaakt zag
kanonnen te laten aanrukken en op
de menigte, die het palcis van den
president plunderde, ie laten schieten, een
gebeurtenis, waarbij nog al wat doöden moe
ten zijn gevallen. Volgens berichten uit Li
ma, de hoofdstad van Peru. moet. de rust in
het land verder niet verstoord zijn, doch
tegenover dergelijke mededeelingen dient
men natuurlijk wel een beetje kritisch te
staan, daar een scherpe censuur nu niet be
paald bevorderlijk is voor een betrouwbare
berichtgeving.
verdere ontwikkeling zal zijn is. daar vel
schillende militaire partijen elkaar de
macht betwisten, op het oogenblik nog niet
to zeggen, liet militaire directorium, dat te
Lima de regeringsmacht in handen heeft
genomen, schijnt niet erkend te worden
door do opstandelingen in liet Zuiden. Het
directorium is van plan het. parlement tc
ontbinden cn nieuwe verkiezingen te doen
houden.
De Iroebelen in Peru werk
\'an militairen
Fori R a n c o s (Ontario) 25 Aug. (V.D.)
Een uit het luchthuis ontvluchte 21-jarige
misdadiger, Emmric Frcnett, heeft geheel
alleen kans gezien een trein van den Ca-
nadeeschen spoorweg aan te houden. IIij
schoot, een beambte van de Amerikaansche
immigratiepoli tie neer, tegelijk met een
passagier, die uit den slaap was opge-
sclirik. De overige, volkomen verblufte rei
zigers en een conducteur diNecf hii in den
bagagewagen, waar hij hen opsloot, terwijl
hij zelf met de snel bijeengegaarde buit
bntvluclittu in dc richting van de stad Emo,
waar hij zich, daar intusschen de achter
volging was begonnen, verschanste in een
op ecnigc K.M. van de stad gelegen huis.
'Ken volslagen belegering volgde. Van beide
zijden werden honderden schoten gelost.
Bij een poging om ten slotte uit zijn on
houdbare positie te vluchten werd hij ein
delijk in het nabij gelegen woud. waar hij
zich wilde verbergen, door talrijke kogels
getroffen en onschadelijk gemaakt.
Parijs. 20 Aug. (II.X.) Over de a.s. pan-
1 uropaGÖnferentie worden ïhans nadere
bijzonderheden meegedeeld. De eersie zit
ting zal op 8 September des namiddags in
aansluiting op de opening der vergadering
van don raad van den Yolliimbond plaats
hebben, terwijl een tweede, zitting op U Sep
tember. wordt gehouden. Tot nu toe hebben
vijftien Linden toegezegd, dat zij door hun
ministers van buitenlandsche zaken verte
genwoordigd zullen zijn. O.a. zullen aanwe
zig zijn Henderson, dr. Curtius, Huysmans,
Zaleski en dr. Benesj. Volgons de Excelsior
zullen de beraadslagingen niet openbaar
zijn.
Kr hebben verschillende
ernstige botsingen plaats
gehad
Sr. w "inrk. 20 Vug. (II.X). Uit Lima
wordt gemeld, dat de straatgevechten den
gebeelen nacht hebben geduurd. Verschei
dene personen moeten daarbij liet leven heb-
hen verloren. Do opgewonden vólksmenigte
bestormde na herhaalde aanvallen het huis
\un ex-president Leguia, dat geheel ver
woest en geplunderd werd. Hetzelfde lot on
dergingen de huizen van 2 andere ministers.
De revolutie is geen volksbeweging, doch
blei hts het werk van militairen en hoe dc
L o n d 2 n, 25 Aug. V.D.) Hel ministerie
voor Jndic verneemt uit Calcutta, dat door
de Afridi'e een aanval is ondernomen op
Britsche ambtenaren in de Kliaiberpas. Een
auto, waarin o.a. twee Engelsche officieren
waren gezeten, werd beschoten, doch de
aanvallen konden worden afgeslagen. Er is
een nieuwe'activiteit merkbaar bij de vijan
dige stammen aan de X.W.greiis. Agitatoren
reisden de verschillende stammen af, met
het doel deze op te ruien.
l.oii den. 2~» Aug. (V.D.) A.i,n dc Indische
X'.W.grens, ten Zuiden van Pesjawar, kwam
het. opnieuw- tot botsingen msschen Brit-
sche troepen en opstandelingen, waarbij een
Britsche' kapitein en acht manschappen
werden gedood cn 10 man werden gewond.
De ojistandeliiigen zouden 32 doodeu en li
gewonden hebben achtergelaten, terwijl 70
hunner werden gevangen genomen.
Ook op andere punten is het opnieuw tot
hotsingen gekomen. Een groep van 100 op
standelingen deed een aanval op de grens
plaats KhaVlaclii, waarbij zij evenwel door
de (laar gelegerde manschappen werden af
geslagen. Na aankomst van troepen verster-
langen uil Kin rum konden de opstandelin
gen uiteen worden gedreven. Naar verluidt,
zijn hun verliezen zeer groot.
Door de oproerige stammen werden nieu
we pogingen ondernomen om vrij sterke
troepenmachten bijeen te brengen.
Bomb a v 25 Aug. Naar uit Pesjawar ge
meld wordt, wordt de stad door alle vrou
wen en kinderen ontruimd, daar van Pesja
war uit eed groote tuchtigings-expeditie le
gen den opstandigen grensstam der \fridi'e
die zich'blijkbaar slechts lijdelijk heeft te
ruggetrokken, ondernomen zal worclen.
langestraat 63 - - tel. 88
in één dag.
VRAAGT PRIJSOPGAVE.
„4 De meesier van de
'V grime
New York. 20 Aug. (V. D.) tjit Los An
gelcs wordt gemeld, dat do bekende Ameri
kaansche filmacteur en karakterspelQr Lon
Chancy, bekend als de man met de honderd
gezichten, na een kortstondige ziekte he
denmorgen op -iT-jarigen leeftijd is overle
<len.
Lon Chaney is een van de reuzen van de
film geweest. 11ij werd op 1 April 1SS3 in
Colorado Springs. Colorado geboren. Tot zijn
negende jaar h.eeft luj schoolgegaan, daar
na kon hij thuis niet gemist worden, daar
hij zijn moeder móest oppassen, dio tenge
volge van een rhcumatisQlie ontsteking le
venslang hulpbehoevend geworden was.
Men zegt, dat dc noodzakelijkheid om met
liaar in gebarentaal te spreken, de grond
slag is geweest voor zijn acteertalent. Ilij
begon met gewoon tooneel te spelen cn op
zijn 22ste jaar trouwde hij met een meisje,
dat zijn partner vvasiop cle planken; alsicts
LON CHANEY.
zeer merkwaardigs voor Hollywood mag het
wel vermeld worden, dat het een zeer geluk
kig huwelijk geworden is. Zij kregen een
zoon. die thans advocaat is in Hollywood.
Zijn eerste baantjes bij dc film waren
slechts figuranten werk, tol hij" een rol
kreeg in een film. die geregisseerd werd
door Miss Jeanie Mc Pherson, welke Lon
Chaney"s aanleg voor karakterspeler ont
dekte. Maar toch duurde liet nog zés jaren,
voordat hij werkelijk op den voorgrond
trad. Zijn beroemde rollen uii zijn begin
tijdperk waren „The Miracle Mali", dc Fa
mous Players Laskv film, „Treasure Is
land van Paramount (1920) en „The Pe
nally' voor Goldwyn. Toen lcwam het
groote I nivcrsal-succes „De Klokkenlui
der van de Notre Dame.
Sinds 19^5 is hij met de Metro Goldwyn
Mayer verbonden geweest. IIij maakte daar
ongeveer vijf films per jaar en werd ónder
de groote sterren gerangschikt. Door zijn
geweldige bekwaamheid in liet grimeeren
kreeg li ij den bijnaam van „De Man nnt de
honderd gezichten". Wij behoeven slechts
fiim's als „Het Geheimzinnige Drietal „Dc
Toren der leugen". „De man. die de klap
pen krijgt" cn „Het Sjiook van de Opera
te noemen, om ie bewijzen, dat er reden
was voor dien bijnaam
Met hem is een van de groptsien der
zwijgende film heengegaan, iemand, die het
geluid niet noodig had, die de waarde van
elk gebaar kende cn dc vreemdste types
waarschijnlijk wist te maken.
Reeds vijf jaren was zijn gezondheid
slecht. Do ontzettende, inspanning, die het
hem kóstte kreupelen., cn mismaakten zoo
natuurgetrouw mogelijk na te bootsen, zijn
creaties van beesten en monsters, waarbij
bij meermalen bijna onduldbare pijnen
moest ondergaan, licbbcn hem tenslotte ten
gronde gericht, liij wilde en kon zijn werk
niet opgeven, hofcwcl hij tenslotte van plan
was een lange zomervacantie te gaan genie
ten aan het Lakè Independence, in dc Sier
ras; daar wilde hij zijn grootste liefhebberij,
forellen visschen beoefenen. Maar het is to
laat geweest. In het harnas is hij gestorven.
Manr in zijn films heeft hij aan het nage
slacht dc bewijzen overgelaten, wat do oude
gardo van dc zwijgende film wist te maken.
N c w-Y o r lc2 5 Aug. Xa het vertrek
van Leguia. is vandaag een militaire regcc-
ï'iug aan het bewind gekomen in Peru. Ge
neraal Manuel Ponce is president en minis
ter zonder portefeuille geworden cn deelt
mee dat hij weldra het congres zal ontbin
den. In liet land hecrscht rust.
Leguia met zijn twee zoons heeft zich van
morgen tc midden van een diepe stilte in
gescheept. Men betoonclo liein grooten eer
bied.
Opdat het nieuwe regime volkomen geves
tigd zal zijn. wacht incn nog slechts op de
aankomst van kolonel Sanchez Cerro, clio cle
ziel van den opstand is.
Lima, 2 5 Aug. Na hét vertrek van Le
guia hebben hier onlusten plaats gehad.
Verscheidene betoogers, die do woning van
den vroegeren president binnendrongen om
te plunderen, werden gedood.
Plunderaars terechtgesteld.
De nieuwe regeering grijpt energiek in en
heeft verscheidene personen, die aan plun
deringen hebben deelgenomen, laten terecht
stellen.
De afgetreden president voor
het staatsgerecht?
Londen, 26 Aug. (II. X.) Naar ver
luidt. moét staatspresidet Leguia met zijn
familieleden een toevlucht hebben gezocht
aan boord van den kruiser Aliniranie Grau.
Waarheen deze kruiser zich begeeft, is op
het oogenblik nog niet bekend. Volgens
sommige berichten zou hij koers gezet heb
ben in de richting van Panama, volgens an
dere in dc richting van Santiago dc Chili.
Dc censuur wordt nog steeds scherp gehand
haafd. De nieuwe regeering te Lima heeft
getracht in verbinding te ireden met den
leider van den opstand in Zuitl-Perü. kolo
nel Sanchez Cerro, doelt deze heeft ver
klaard, dat hij de nieuwe regecring als een
voortzetting van die vaji Leguia beschouwt,
zoodat bij er van af ziet om zich naar Lima
te begeven en er zich toe zal bepalen om
zijn beweging in Zuid-Peru verder te orga-
nisceren,
N e w York, 2G Aug. (V. D.) Uit Lima
worclt gemeld, dat de afgetreden president
van Peru, Leguia, aan boord van een in de
haven van Alquira liggenden kruiser wordt
vastgehouden. Het nieuwe militaire kabinet
zou voornemens zijn Leguia en een aamul
zijner medewerkers voor het staatsgerecht
te dagen.
De wapenen van den verkiezings
strijd: poten win tafels
en stoelen
Liibe.ck, 26 Aug. (II.X). Gisterenavond*
is liet in een verkiezingsvergadering der
Duitscho volkspartij, waar dr. Moldcnhauer
liet woord voerde, zeer rumoerig toegegaan.
Dr. Moldenhauer werd iijdens zijn rede door
nationaal socialisten, die in een groot aan
tal waren opgekomen, voortdurend in de;
rede gevallen, zoodat hij slechts met dc
grootste moeite deze ten einde kon brengen.
Het grootste kabaal ontstond echter, toen dc
sociaal-democratische rijksdagafgevaardig-1
de dr. Leber, die als eersie debatter hot woord
voerde, het oen schandaal noemde, dal een
kleine groep van nationaal-socialistcn een
vergadering van 2.000 man in do war kon
sturen, liet kwam ten slotte tot een algc-
rneene vechtpartij, waarbij rnen elkaar met
poten van tafels cn stoelen te lijf ging. De
nationaal-socialistcn werden ten slotte uii
dc zaal gewerkt. Verscheidene personen heb
ben verwondingen opgeloopcn, dio echter
niet van ernstigen aard zijn.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
771.x tc Weenen.
Laagste Barometerstand:
751.6 tc Vcstmanocr.
Verwachting:
Zwakke tot. matige, O. tot
V. wind, helder tot licht "be
wolkt, droog, warm a(cci.
B e r l ij n, 25 Aug. (V. Naar uit Stettin
gemelcl wordt, is aldaar oen ernstig zeiU
bootongeluk gebeurd. Zondagmiddag was
een zeilbqot uitgevaren voor een tochtje
naar Ucckermunde. Aan boorcl bevonden
zicli zes jeugdige leden ecner zeilvereonii
ging benevens een vriend, die als gast meo
ging. Toen zij eenmaal buiten waren, stak
een hevige storm op, zoodat zij besloten te-,
rug tc keeren. Bij een manoeuvre, die zij
toen blijkbaar verkeerd hebben uitgevoerd,
is cle boot omgeslagen, zoodat alle opvaren
den te water vielen. Alleen de jonge man,
die als gast was meegegaan, slaagde er in
op de gekantelde boot te klimmen, waar hij
den gcheelen nacht op doorbracht. Des mor
gens werd hij door een visscher uit zijn be
narde politie gered. Het is nog niet gelukt
de zes verdronkenen te borgen.
Matrozen vermoorden een
scheepskapitein en
twee passagiers
Berlijn, 26 Aug. (II.X.). Volgens een be
richt uit Constantinopel aan de bladen heb
ben op een Turksch stoomschip 3 matrozen
don. kapitein cn 2 Turksche passagiers «ver
moord, wier lijken in hei water geworpen
werden. Do matrozen waren daartoe opgezet
door den eigenaar van het schip, die ver-,
moctlde, dat dc passagiers een belangrijk bc-
drag aan geld bij zich hadden en zich daar-
van wilde meester maken. Na den moord
werd het schip in brand gestoken, om aan
een ongeluk te doen denken. Do moord is
echter uitgekomen. Do eigenaar van het
schip is doodgeschoten, doch de matrozen
zijn er in geslaagd te ontkomen.
HET INTERNATIONAAL STUDENTEN
CONGRES.
B russel, 2 5 Au g. Het congres van hei
internationale studentenverbond heeft in
zijn laatste zitting het verzoek om opne
ming van liet Kroatisch universitair ver
bond en v an de Macedonische studentenvcr-
ccniging definitief van de hand gewezen en
het bestaan van cle nationale vcrecniging
van Zuid-Slavische studenten officieel er
kend als dc oenige, die gerechtigd is de stu
denten van Zuid-Slavie in den hond te ver
tegenwoordigen. Het congres keurde met al-
gemcenc stemmen de houding van het be
stuur en van de eerste commissie ten aan
zien van de Duitscho kwestie goed, zooals
zij door de Duitschers gesteld was en hecht
te in beginsel zijn goedkeuring aan de vor
ming van een internationaal verbond van
studenten m de rechten,
Hope n li a g e n, 25 Aug. (V.D.) Volgens
berichten uit Tromsö gaat een groot aantal
schepen het expeditieschip Braltvaag, dat
dc stoffelijke overschotten van Andrée cn
zijn makkers aan boord heeft, tegemoet.
Wanneer de lijken aan land zullen zijn ge
bracht, zal een plechtige dienst worden gc-«
houden m do kerk van Tromsö.
Tc Tromsö verwacht men 'een druk be-«
zoek van vreemdelingen, aangezien door
bladen uii. alle mogelijke landen bijzonder©
vcrslaggers naar Tromsö zijn gezonden.
Reeds zouden alle hotels bezet zijn.
Naar verder gemeld wordt, zijn de lijken
van Andrée en zijn lotgenooten in zout ge
legd, teneinde hen in goeden slaat te hou-*
den.
Het dagboek van den Pool-
onderzoeker te koop
Kopenhagen, 26 Aug. (V. D.) Uit
Stockholm wordt gemeld, dat een buiten
landsch krantenconcern reeds een half mil-
lioon kronen heeft geboden voor het in het
ijs gevonden dagboek van den 32 jaren ge*
leden yerongclukten poolonderzoeker An-
drce. -
